Warszawa, 03 stycznia 2019 WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-I.431.1.29.2018.WKB Pani Dorota Mędrzycka Kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Samopomocy Środowiskowej w Karczewie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 127 w związku z art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61 poz. 543, z późn. zm.), inspektorzy Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie przeprowadzili w dniach 17-19 i 23 lipca 2018 r. kontrolę kompleksową w kierowanym przez Panią Środowiskowym Domu Samopomocy w Karczewie przy ul. Gen. Stanisława Maczka 2. Przedmiotem kontroli była organizacja i funkcjonowanie środowiskowego domu samopomocy typu AB dla osób z zaburzeniami psychicznymi. W związku z kontrolą, której szczegółowe wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli, podpisanym przez Panią bez zastrzeżeń w dniu 10 października 2018 r., przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Środowiskowy Dom Samopomocy typu AB w Karczewie przy ul. Gen. Maczka 2 jest placówką dziennego pobytu przeznaczoną dla 25 osób przewlekle psychicznie chorych oraz osób niepełnosprawnych intelektualnie. Prowadzony jest przez Miasto i Gminę Karczew od 1996 roku. Placówka funkcjonuje w strukturze Miejsko-Gminnego Ośrodka Samopomocy Środowiskowej, który jest budżetową jednostką organizacyjną Gminy Karczew, utworzoną w celu realizacji zadań zleconych i własnych. Od 2015 roku placówka funkcjonuje w budynku wielorodzinnym, należącym do Otwockiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Pomieszczenia są użytkowane na podstawie umowy najmu lokalu użytkowego zawartej pomiędzy Otwocką Spółdzielnią Mieszkaniową z siedzibą w Otwocku
a Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Samopomocy Środowiskowej w Karczewie. Placówka zajmuje pomieszczenia na parterze. W dniach kontroli do wejścia do ŚDS prowadziły schody, co uniemożliwiało dostęp do placówki osobom niepełnosprawnym, poruszającym się na wózkach inwalidzkich. W 2018 roku Gmina Karczew otrzymała środki z rezerwy celowej Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w kwocie 39 243 zł przeznaczone na instalację platformy schodowej dla osób niepełnosprawnych. Poprzez zainstalowanie ww. platformy zniesione zostały bariery architektoniczne uniemożliwiające dostęp do placówki osobom niepełnosprawnym ruchowo, poruszającym się na wózku inwalidzkim. Powierzchnia użytkowa ŚDS wynosi 176,26 m 2, zatem na jednego uczestnika przypada mniej niż 8 m 2. Dom nie spełnia obecnie standardu określonego w 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238, poz. 1586, z późn. zm.). ŚDS posiada wszystkie wymagane przepisami pomieszczenia wyposażone w sprzęty odpowiednie do realizacji zadań wspierająco -aktywizujących, dostosowane do prowadzonych zajęć oraz utrzymane w czystości i porządku. Dom znajduje się w miejscu zapewniającym spokój i bezpieczeństwo uczestników. Środowiskowy Dom Samopomocy w Karczewie funkcjonuje przez 5 dni w tygodniu (od poniedziałku do piątku) i zgodnie z 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy zapewnia uczestnikom zajęcia w wymiarze co najmniej 6 godzin dziennie. Decyzje kierujące do Środowiskowego Domu Samopomocy w Karczewie oraz o odpłatności wydaje dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karczewie. W dniu kontroli decyzje kierujące do Środowiskowego Domu Samopomocy posiadały 24 osoby. Według stanu na dzień kontroli, zgodnie z decyzjami administracyjnymi wydanymi z upoważnienia Burmistrza Miasta i Gminy Karczew przez Dyrektora Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karczewie, kierującymi do ŚDS w Karczewie dwie osoby ponosiły odpłatność za pobyt w środowiskowym domu samopomocy w 2017 roku i 2018 roku do dnia kontroli. Wśród uczestników ŚDS na dzień kontroli było 19 osób typu A i 5 typu B. Wśród osób skierowanych do ŚDS na dzień kontroli było 13 kobiet i 11 mężczyzn w wieku od 28 do 88 lat. Spośród wszystkich uczestników 1 osoba miała orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności, 5 osób posiadało umiarkowany stopień niepełnosprawności, 6 osób posiadało orzeczenie całkowicie niezdolny do pracy, 2 osoby posiadało orzeczenie - częściowo niezdolny do pracy, 2 osoby posiadały orzeczenie II grupa inwalidzka. Pozostałe osoby nie posiadały orzeczeń. 11 osób prowadziło samodzielne gospodarstwo domowe, 13 osób wspólnie z rodziną. Uczestnicy
ŚDS to mieszkańcy gminy Karczew (12 osób), miasta Otwock (10 osób), gminy Józefów (1osoba), gminy Celestynów (1osoba). W dniach kontroli, w zajęciach prowadzonych w ŚDS udział brało od 13 do 20 osób. Ustalono, że uczestnicy potwierdzali swoją obecność podpisem na liście uczestników, sporządzonej w formie tabeli podzielonej na nazwiska i dni miesiąca Zgodnie z 7 ust. 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy osoba może być skierowana do domu prowadzonego przez inną gminę lub inny powiat niż gmina lub powiat właściwe ze względu na miejsce zamieszkania, pod warunkiem zawarcia porozumienia pomiędzy właściwymi jednostkami samorządu. Na dzień kontroli zawarte było porozumienie pomiędzy Gminą Karczew a Gminą Celestynów z dnia 28.05.2018 r. w sprawie objęcia mieszkańców Gminy Celestynów opieką i usługami świadczonymi przez Środowiskowy Dom Samopomocy w Karczewie oraz porozumienie pomiędzy Gminą Karczew a Gminą Józefów z dnia 11.06.2018 r. w sprawie objęcia mieszkańców Gminy Józefów opieką i usługami świadczonymi przez Środowiskowy Dom Samopomocy w Karczewie. Na dzień kontroli nie było zawartego porozumienia z miastem Otwock. Z wyjaśnień kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Samopomocy Środowiskowej wynikało, że sprawa dotycząca porozumienia z Miastem Otwock była w trakcie realizacji. W czasie przeprowadzanej kontroli w Środowiskowym Domu Samopomocy w Karczewie zatrudnionych było 6 osób w formie umowy o pracę w łącznym wymiarze 5 etatów. Zespół wspierająco-aktywizujący, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy, stanowiło 5 osób, zatrudnionych w wymiarze 4,5 etatu. Wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu wspierająco -aktywizującego wyniósł zatem nie mniej niż 1 etat na 7 uczestników typu A i nie mniej niż 1 etat na 5 uczestników typu B i był zgodny z 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia. W skład zespołu wspierająco-aktywizującego wchodził kierownik ŚDS (1 etat), starszy instruktor terapii zajęciowej (1 etat), specjalista pracy socjalnej (1 etat), opiekun medyczny (1 etat) i psycholog (0,5 etatu). W trakcie kontroli stwierdzono, że legitymuje się Pani, zgodnie z 9 ust. 1, rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie środowiskowych domów samopomocy, wykształceniem wyższym na kierunku mającym zastosowanie przy świadczeniu usług w środowiskowym domu samopomocy oraz ma Pani co najmniej półroczne doświadczenie zawodowe w realizacji usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Ukończyła Pani również studia podyplomowe - Zarządzanie instytucjami pomocy społecznej. Wszyscy pracownicy posiadali co najmniej półroczne doświadczenie zawodowe, zgodnie z 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów
samopomocy oraz kwalifikacje odpowiednie do pracy w Środowiskowym Domu Samopomocy. W aktach osobowych jednego pracownika używane były różne nazwy zajmowanego stanowiska; terapeuty zajęciowego lub starszego instruktora terapii zajęciowej. W tej sprawie złożyła Pani stosowne wyjaśnienie włączone do protokołu kontroli. Z ustaleń kontroli wynika, że w Środowiskowym Domu Samopomocy w Karczewie nie organizowano szkoleń w takim zakresie, aby był spełniony wymóg wskazany w 23 ww. rozporządzenia polegający na organizowaniu szkoleń przez kierownika ŚDS co najmniej raz na 6 miesięcy z zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez pracowników potrzeb, związanych z funkcjonowaniem domu. Oferta Środowiskowego Domu Samopomocy w Karczewie obejmowała w szczególności usługi określone w 14 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. W programie zajęć znajdowały się treningi funkcjonowania w życiu codziennym i umiejętności społecznych, treningi umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, treningi umiejętności spędzania czasu wolnego, poradnictwo psychologiczne oraz terapia ruchową. Ponadto uczestnikom ŚDS udzielano wsparcia w formie pomocy w załatwianiu spraw urzędowych oraz pomocy w dostępie do niezbędnych świadczeń medycznych. Treningi prowadzone były codziennie zgodnie z indywidualnymi programami postępowania wspierająco-aktywizującego. Przy realizacji swoich zadań Środowiskowy Dom Samopomocy w Karczewie współpracował z różnymi podmiotami, w tym między innymi z: Miejskim-Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Karczewie, ośrodkami pomocy społecznej w Józefowie, w Otwocku, w Celestynowie oraz Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Otwocku. ŚDS, realizując swoje zadania, współpracował również z placówkami służby zdrowia, z innymi środowiskowymi domami samopomocy, z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Karczewie, z dzielnicowym z Komisariatu Policji w Karczewie oraz innymi podmiotami. W trakcie kontroli poddano badaniu dokumentację indywidualną 7 osób uczestniczących w zajęciach ŚDS. Dokumentacja indywidualna uczestników przechowywana jest w zamykanej szafie w pokoju pracownika socjalnego, bez możliwości dostępu do niej osób nieupoważnionych. Dla każdego uczestnika Domu założona była oddzielna teczka, w której znajdowały się dokumenty uczestników kserokopie orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, zaświadczenia od lekarzy, zgody na przetwarzanie danych osobowych, kopie rodzinnych wywiadów środowiskowych, kserokopie wypisów szpitalnych i inne dokumenty. Kopie decyzji administracyjnych kierujących na pobyt do placówki znajdowały się w oddzielnej teczce. Indywidualne plany postępowania wspierająco-aktywizującego znajdowały się w kolejnej oddzielnej teczce.
W trakcie kontroli poddano badaniu również dokumentację zbiorczą. Dokumentacja zbiorcza, w skład której wchodziła między innymi ewidencja uczestników, dzienniki pracowników środowiskowego domu samopomocy prowadzone przez pracowników, ewidencja obecności uczestników, zeszyt posiłków i dyżurów, zeszyt szkoleń kadry, dokumentacja ryzyka zawodowego dla stanowiska nie budziła zastrzeżeń. Realizację kontrolowanych zadań oceniono pozytywnie z nieprawidłowością. W wyniku kontroli stwierdzono następująca nieprawidłowości: 1. W Środowiskowym Domu Samopomocy w Karczewie nie organizowano szkoleń w takim zakresie, aby był spełniony wymóg wskazany w 23 Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238, poz. 1586, z późn. zm.) polegający na organizowaniu szkoleń przez kierownika ŚDS co najmniej raz na 6 miesięcy z zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez pracowników potrzeb, związanych z funkcjonowaniem domu. Za stwierdzoną nieprawidłowość odpowiedzialność ponosi kierownik kontrolowanej jednostki. W celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości zwracam się do Pani Kierownik o realizację następującego zalecenia pokontrolnego: 1. Organizować zajęcia i szkolenia, zgodnie z 23 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy, co najmniej raz na 6 miesięcy z zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez pracowników potrzeb, związanych z funkcjonowaniem domu. Ponadto zwracam uwagę, że placówka nie spełnia obecnie standardu dotyczącego wymaganej powierzchni użytkowej, która powinna wynosić nie mniej niż 8 m 2 na jednego uczestnika. W związku z powyższym należy podjąć wszelkie niezbędne działania tak aby Dom spełniał standardy określone przepisami prawa w momencie wejścia ich życie. Jednocześnie zobowiązuję Panią do przekazania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego pisemnej informacji o sposobie realizacji zalecenia pokontrolnego lub przyczynach jego niewykonania.
Na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508, 1693, 2192 i 2245), kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych, podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 6 000 zł. Pouczenie Stosownie do postanowień art. 128 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508, 1693, 2192 i 2245, z późn. zm.), kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń należy w terminie 30 dni powiadomić o realizacji zaleceń. W przypadku uwzględnienia przez Wojewodę zastrzeżeń, powiadamiając o realizacji zaleceń, należy mieć na uwadze zmiany wynikające z zastrzeżeń uwzględnionych przez Wojewodę. z up. WOJEWODY MKAZOWIECKIEGO Kinga Jura ZASTĘPCA DYREKTORA Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Pan Michał Rudzki, Burmistrz Miasta i Gminy Karczew