Projekt MxM przenośny wzmacniacz słuchawkowy Schemat: 1
Płytka drukowana (wersja 1.2): 2
Spis elementów: Rezystory R1A, R1B: 30Ω/1W R2, R11: 10kΩ R3,R4: 150kΩ R5: 75kΩ R6,R7: 10Ω R8A, R8B: 750Ω R9A, R9B: 910Ω R10A, R10B: 4,3kΩ Pot: potencjometr podwójny 10-50kΩ ALPS RK097 * Kondensatory C1: 10000µF/16V ** elektrolityczny C2: 2pF C3A: 47µF/16V *** elektrolityczny Półprzewodniki U1, U2: AD8397 (SMD) D1: 1N4004 LED1, LED2: dowolne diody LED Inne LA, LB: zależnie od wymagań - dławiki 2,2µH, zwory, rezystory 68-75Ω PWR: gniazdo ładowarki BAT: Gniazdo akumulatora/baterii 6F22 9V Gniazda mini-jack 3,5mm Wyłącznik: opcjonalnie, zależnie od użytego typu potencjometru Obudowa Hammond 1455C801(BK) lub inna Gałka do potencjometru * ALPS serii RK097 ze zintegrowanym wyłącznikiem (np. RK0971221Z05), bez wyłącznika (np. RK09712200HA) lub zamiennik TOMY RV094GS ** lub inny zależnie od wymagań, o max napięciu pracy nie mniejszym niż 16V i średnicy nie większej niż 16mm w przypadku stosowania obudowy Hammond 1455C801(BK) *** opcjonalnie, zastrzeżenia takie jak w punkcie wyżej 3
Rozmieszczenie elementów na płytce drukowanej: Widok od góry i od dołu: Narzędzia (te niezbędne i te przydatne ;) ): Lutownica o cienkim grocie Cyna i topnik (np. kalafonia) Gąbka do wycierania nadmiaru cyny z grota Szczypce Podstawka pod lutownicę Uchwyt tzw. trzecia ręka (Prosty) multimetr Wiertarka i zestaw wierteł do metalu 4
Uwagi odnośnie montażu (dla mniej i bardziej początkujących): Aby poprawnie zmontować MxMa wystarczy najprostsza lutownica kolbowa o cienkim grocie i mocy rzędu kilkunastu watów, trochę cienkiej cyny i topnik oraz oczywiście trochę wprawy w lutowaniu zwłaszcza, że zachodzi potrzeba przylutowania do płytki wzmacniaczy operacyjnych w obudowach do montażu powierzchniowego (SMD) o stosunkowo małym rastrze wyprowadzeń. Przed przystąpieniem do montażu lutownica powinna być dobrze rozgrzana. Zanim jednak przystąpi się do lutowania skorygowania wymagają dwie rzeczy na płytce: należy nieco poszerzyć otwory pod nóżki gniazd mini-jack należy połączyć ze sobą otwory pod nóżki gniazda ładowarki tak by tworzyły one podłużne szczeliny: Teraz można przystąpić już do montażu poszczególnych elementów, na początek można zacząć od przylutowania wzmacniaczy operacyjnych U1 i U2 od spodu płytki. Należy zachować ostrożność i staranność, gdyż elementy te są dosyć małe lutując je łatwo np. zrobić zwarcia między sąsiednimi polami lutowniczymi, oraz zwrócić szczególną uwagę ich właściwe ustawienie nóżka nr 1 oznaczona jest kropką na obudowie wzmacniacza, powinna się ona pokrywać z takim samym oznaczeniem na rysunku przedstawiającym rozmieszczenie elementów na płytce w widoku od dołu. 5
W kwestii montażu pozostałych elementów obowiązuje uniwersalna zasada, że zaczyna się od elementów najmniejszych, znajdujących się najbliżej powierzchni płytki i stopniowo montuje się coraz większe elementy w ten sposób nic po drodze nie zawadza i montaż staje się wygodniejszy. Zatem na początek można np. po kolei wlutowywać rezystory (na razie oprócz R1A i R1B, rezystor R11 montuje się pionowo), kondensator C2, diodę D1, gniazda mini-jack, rezystory R1A i R1B (jeden nad drugim), diody LED, gniazdo ładowarki, gniazdko do akumulatora na kabelkach ( + jest oznaczony nadrukowaną kropką oraz kwadratowym polem lutowniczym), potencjometr i na końcu kondensator C1. Kondensator C1 należy wlutować w pozycji leżącej, wcześniej odpowiednio zaginając mu nóżki tak aby po zamontowaniu nie odstawał on od płytki uwaga ta tyczy się głównie tych osób, które zechcą użyć obudowy Hammonda, w środku jest naprawdę ciasno! Uwaga też na właściwą polaryzację tego kondensatora nóżka z oznaczeniem - powinna zostać połączona z ujemnym biegunem akumulatora. Miejsce gdzie powinna znaleźć się nóżka dodatnia jest wyróżnione kwadratowym polem lutowniczym. Te uwagi tyczą się też ewentualnego zastosowania kondensatora C3A. Wszystkie wystające od spodu płytki końcówki skracamy szczypcami. W kwestii potencjometru możliwe są w zasadzie trzy warianty (wymienione w spisie elementów), w przypadku drugiego z nich, czyli potencjometru bez zintegrowanego wyłącznika, niezbędne staje się zamontowanie dowolnego osobnego wyłącznika. W tej roli można zastosować np. miniaturowe przełączniki dźwigienkowe o symbolu SMTS-102: bądź jakiekolwiek inne zależnie od ilości miejsca w zastosowanym typie obudowy czy innych wymagań. Diody LED należy zamontować tak aby możliwe było ich odpowiednie umieszczenie na panelach obudowy aby mogły spełniać swoje funkcje sygnalizacyjne. Oczywiście zależnie od wymagań można zastosować rezystory R2 i R11 o mniejszych lub większych wartościach rezystancji tak aby uzyskać ciemniejsze bądź jaśniejsze świecenie diod, choć należy pamiętać przy tym aby nie przekroczyć nominalnych parametrów pracy diody. Układ po poprawnym montażu powinien od razu zaskoczyć, niemniej przy pierwszych testach zalecana jest ostrożność. Przede wszystkim jeśli dysponujemy multimetrem należy sprawdzić działanie układu sztucznej masy opartego na wzmacniaczu U1 poprzez pomiar napięć np. na nóżkach kondensatora C1 względem sztucznej masy (np. środkowe nóżki gniazd mini-jack). Napięcia te powinny być symetryczne i wynosić dokładnie połowę napięcia zasilania (akumulatora bądź dołączonego zasilacza), np. przy zasilaniu baterią o napięciu równym 9V zmierzone napięcia powinny wynosić odpowiednio około +4,5V i -4,5V. Na początek warto zastosować do testu jakieś tanie słuchaweczki których ewentualne uszkodzenie w wyniku np. pojawienia się stałego napięcia na wyjściu wskutek błędu w montażu nie będzie grało większej roli. 6
Można też zastosować nieco inną od wcześniej przedstawionej kolejność montażu: najpierw wlutować jedynie elementy potrzebne do zadziałania układu sztucznej masy (U1, R3-7 i C2), dołączyć akumulator bądź zasilacz i sprawdzić czy uzyskiwane są właściwe napięcia i jeśli tak jest, to dopiero wtedy zająć się torem audio (U2, R8-10A/B, LA/B) i pozostałymi elementami. Warto przed przystąpieniem do montażu posegregować sobie elementy, posprawdzać wartości rezystorów omomierzem, itp. Przyspieszy to sam montaż i zmniejszy prawdopodobieństwo wystąpienia błędów. Prawidłowo działający układ można już zamontować w odpowiednio przygotowanej obudowie. Płytka drukowana MxMa zaprojektowana została przede wszystkim do zamontowania w aluminiowej obudowie 1455C801(BK) firmy Hammond, ale oczywiście możliwe jest użycie dowolnej innej obudowy wedle konkretnych wymagań. Przed montażem w obudowie należy wymierzyć i wywiercić w niej odpowiednie otwory na gniazda, diody i oś potencjometru, na którą na koniec należy nałożyć odpowiednią gałkę. Nie biorę żadnej odpowiedzialności za ewentualne skutki niewłaściwego wykorzystania przedstawionych tu materiałów! Życzę udanych konstrukcji Wszelkie uwagi odnośnie niniejszego tutoriala mile widziane. modrzew 7