mgr inż. arch. Jacek Fiedorowicz Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta Zespół ds. Rewaloryzacji Obiektów Zabytkowych Renowacja i adaptacja na cele kulturalne piwnic Staromiejskich Warszawy na obszarze wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO
Stare Miasto w Warszawie w XX w. 1939 r. 1945 r. 1980 r. 2
Zabudowa Starego Miasta w 1939 r. Zabudowa Starego Miasta w 1980 r. Źródło: Opracowanie J. Fiedorowicz 3
Stare Miasto w Warszawie zachowane relikty murów gotyckich lata 50 XX w. Mury gotyckie Sklepienia gotyckie Źródło: Opracowanie J. Fiedorowicz 4
Stare Miasto w Warszawie jako zabytek Obszar wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Historyczny zespół miasta uznany za Pomnik Historii Źródło: Opracowanie J. Fiedorowicz 5
Kalendarium Projektu: 12.2004 powołanie przy Biurze Stołecznego Konserwatora Zabytków (BSKZ) Zespołu dla Projektu p.n.: Obszar Starego Miasta w Warszawie wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO poprawa kondycji technicznej zabytkowych piwnic, renowacja i rekonstrukcja, modyfikacja ich programu użytkowego i adaptacja na cele kulturalne. 12.2005 opracowanie materiałów wyjściowych (inwentaryzacje, ekspertyzy, opinie, etc.) 04.2006 analizy programowe, studium zagospodarowania funkcjonalno-przestrzennego 03.2007 uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę dla poszczególnych lokalizacji 04.2007 złożenie przez BSKZ wniosku aplikacyjnego o dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Mechanizmu Norweskiego (MF EOG i NMF) do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) 10.2008 Projekt zajmuje I miejsce na liście rankingowej w ramach II naboru do Priorytetu 3 MF EOG i NMF, na 104 zgłoszone Projekty, uzyskując wg oceny ekspertów 82 pkt 12.2008 zawarcie Umowy Finansowej pomiędzy MKiDN (Instytucja Pośrednicząca) a BSKZ (Beneficjent) o dofinansowanie Projektu ze środków MF EOG i NMF 03.2009 na podstawie Aneksu do ww. Umowy Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta (SZRM) jako wyspecjalizowana jednostka pełniąca funkcję inwestora zastępczego m.st. Warszawy przejmuje nadzór nad kompleksową realizacją całego Projektu 04.2009 rozpoczęcie prac budowlanych na pierwszym obiekcie 12.2010 pierwotny termin zakończenia prac budowlanych na wszystkich obiektach 04.2012 zakończenie robót na ostatnim obiekcie i rozliczenie ostatniej faktury za prace budowlane 07.2012 uzyskanie pozwolenia na użytkowanie ostatniego obiektu 6
Zespół ds. Rewaloryzacji Obiektów Zabytkowych mgr inż. arch. Barbara Kozłowska Kierownik Zespołu mgr inż. Henryk Rozpędowski Inspektor Nadzoru ds. budowlano-konstrukcyjnych mgr inż. Dorota Czerwińska Inspektor Nadzoru ds. ogólnobudowlanych mgr inż. Grzegorz Wieczorek Inspektor Nadzoru ds. budowlano-konstrukcyjnych mgr inż. arch. Jacek Fiedorowicz Starszy Specjalista ds. realizacji inwestycji mgr inż. Wiesław Krzyżyński Inspektor Nadzoru ds. instalacji teletechnicznych mgr inż. Dariusz Kowalski Inspektor Nadzoru ds. instalacji sanitarnych mgr inż. Grzegorz Telecki Inspektor Nadzoru ds. instalacji elektrycznych mgr inż. Katarzyna Chmielniak Specjalista ds. realizacji inwestycji 7
Nazwa Projektu: Renowacja i adaptacja na cele kulturalne piwnic Staromiejskich Warszawy na obszarze wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Projekt realizowany przy wsparciu NMF i MF EOG Priorytet 3: Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego. Zachowanie oraz odbudowa dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim wraz z jego otoczeniem i wykreowanie produktów turystyki kulturowej w historycznych miastach Polski. Cele Projektu: Renowacja piwnic w 5 lokalizacjach: Boleść 2, Brzozowa 11/13, Jezuicka 4, Rynek 2, Rynek 28-42 i Nowomiejska 4-8 Adaptacja restaurowanych pomieszczeń na cele kulturalne: Wystawa Historii i Odbudowy Starego Miasta, Szlak Kulturalnych Piwnic Starego Miasta Utworzenie: Centrum Interpretacji Zabytku, Punktu Informacji Turystycznej Całkowita wartość Projektu: 8.821.960 Wysokość kwoty dofinansowania: 4.471.318 (50,68%) Wkład finansowy m.st. Warszawy: 4.350.642 (49,32%) 8
Lokalizacja poszczególnych piwnic Staromiejskich objętych Projektem Boleść 2 Rynek 28-42 Brzozowa 11/13 Rynek 2 Jezuicka 4 0 50 100 150 200 Źródło: Opracowanie J. Fiedorowicz 9
Adres inwestycji: Rynek Starego Miasta 2 Inwestor: Staromiejski Dom Kultury Wykonawca: INTOP Tarnobrzeg Sp. z o.o. Projekt: Pracownia Architektoniczna ARCHISTUDIO Sp. z o.o. z Warszawy Koszt realizacji wg. PWP: 307.959 Koszt realizacji wg. Umowy: 1.772.658 zł Całkowity koszt realizacji: 2.366.449 zł Rozpoczęcie prac budowlanych: 05.04.2009 Zakończenie prac budowlanych: 21.12.2009 Powierzchnia użytkowa: 112,75 m 2 Podstawowym celem było przystosowanie istniejącej powierzchni do działalności statutowej Staromiejskiego Domu Kultury. W ramach projektu przekształcono istniejącą kawiarnię w klub literacki służący spotkaniom autorskim, promocji książek, wernisażom grafiki książkowej itp. Klub wyposażono w opuszczaną scenę i sprzęt nagłośniający na potrzeby kameralnych koncertów piosenki literackiej, recytacji poezji i kabaretów literackich oraz stanowiska multimedialne do prowadzenia internetowej gazety i poradni literackiej oraz księgarni. 10
Rynek Starego Miasta 2 obiekt przed rozpoczęciem prac remontowo-budowlanych 11
Rynek Starego Miasta 2 widok piwnic w trakcie prac remontowo-budowlanych 12
Rynek Starego Miasta 2 widok piwnic w trakcie prac remontowo-budowlanych 13
Rynek Starego Miasta 2 widok piwnic po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 14
Rynek Starego Miasta 2 widok piwnic po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 15
Adres inwestycji: ul. Jezuicka 4 Inwestor: Stołecznego Centrum Edukacji Kulturalnej Wykonawca: AMP Sp. z o.o. i RENOVA Sp. z o.o. z Warszawy Projekt: Pracownia Architektoniczna ARCHISTUDIO Sp. z o.o. z Warszawy Koszt realizacji wg. PWP: 803.734 Koszt realizacji wg. Umowy: 4.322.615 zł Całkowity koszt realizacji: 5.705.945 zł Rozpoczęcie prac budowlanych: 07.04.2009 Zakończenie prac budowlanych: 31.07.2010 Powierzchnia użytkowa: 565,50m 2 Zaadaptowane pomieszczenia piwnic służyć mają młodym artystom-amatorom prezentacji ich twórczości oraz rozwijaniu umiejętności w wyspecjalizowanych pracowniach posiadających odpowiednie wyposażenie i środki techniczne. Pozwoliło to przenieść do piwnic część działalności programowej Stołecznego Centrum Edukacji Kulturalnej realizowanej na wyższych piętrach. W wyniku zrealizowanego projektu powstały pracownie batiku, rzeźby, fotografii wraz z zapleczem, galeria wystawiennicza służąca ekspozycji prac powstałych w pracowniach, sala doskonalenia emisji głosu, kawiarnia, dwie sale widowiskowe (scena kabaretowa i koncertowa) dla ok. 50 osób każda i profesjonalnym wyposażeniem i zapleczem technicznym. 16
Jezuicka 4 obiekt przed rozpoczęciem prac remontowo-budowlanych 17
Jezuicka 4 Stołeczne Centrum Edukacji Kulturalnej rzut piwnic Źródło: ARCHISTUDIO Sp. z o. o. 18
Jezuicka 4 widok obiektu w trakcie prac remontowo-budowlanych 19
Jezuicka 4 widok piwnic w trakcie prac remontowo-budowlanych 20
Jezuicka 4 widok piwnic po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 21
Jezuicka 4 obiekt po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 22
Adres inwestycji: ul. Boleść 2 Stara Prochownia Inwestor: Stołeczne Centrum Edukacji Kulturalnej Wykonawca: PBM Południe S.A. z Warszawy Projekt: Pracownia Architektoniczna ARCHISTUDIO Sp. z o.o. z Warszawy Koszt realizacji wg. PWP: 466.359 Koszt realizacji wg. Umowy: 3.411.443 zł Całkowity koszt realizacji: 6.101.495 zł Rozpoczęcie prac budowlanych: 25.05.2010 Zakończenie prac budowlanych: 04.11.2011 Powierzchnia użytkowa piwnic: 298,10m 2 Pow. amfiteatru i pom. technicznych: 366,97m 2 W zaadaptowanych piwnicach znalazły się m.in.: sala teatru Scena Kazamaty, kawiarnia literacka i czytelnia, sala ekspozycyjno-wystawowa fotografii oraz foyer z wyjściem na teren fosy przed dawną basztą mostową, przebudowaną przy wykorzystaniu naturalnego ukształtowania skarpy na amfiteatr letni z widownią wyposażoną w rampę oświetleniową oraz nagłośnienie. Uporządkowano i zagospodarowano otoczenie budynku: przebudowano schody terenowe, umocniono skarpę, wykonano ścieżki, chodniki i pochylnię terenowej. 23
Boleść 2 stan obiektu przed rozpoczęciem prac remontowo-budowlanych 24
Boleść 2 Stara Prochownia rzut piwnic i amfiteatru Źródło: ARCHISTUDIO Sp. z o. o. 25
Boleść 2 widok piwnic w trakcie prac remontowo-budowlanych 26
Boleść 2 widok piwnic w trakcie prac remontowo-budowlanych 27
Boleść 2 widok obiektu i amfiteatru w trakcie prac remontowo-budowlanych 28
Boleść 2 widok obiektu i amfiteatru w trakcie prac remontowo-budowlanych 29
Boleść 2 widok obiektu i amfiteatru po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 30
Boleść 2 widok piwnic po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 31
Boleść 2 widok piwnic po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 32
Adres inwestycji: Rynek Starego Miasta 28/42 Strona Dekerta Inwestor: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy Wykonawca: AMP Sp. z o.o. i RENOVA Sp. z o.o. z Warszawy Projekt: Firma Remontowo-Budowlana ŚPIEWAK z Ożarowa Mazowieckiego Koszt realizacji wg. PWP: 3.613.516 Koszt realizacji wg. Umowy: 10.742.898 zł Całkowity koszt realizacji: 19.387.042 zł Rozpoczęcie prac budowlanych: 26.02.2010 Zakończenie prac budowlanych: 29.02.2012 Pozwolenia na użytkowanie: 04.04.2012 Powierzchnia użytkowa: 1395m 2 Przeprowadzony remont oprócz zwiększenia powierzchni użytkowej, przyczynił się do powstania nowej atrakcyjnej przestrzeni ekspozycyjnej o architektonicznie zróżnicowanych wnętrzach. W zaadaptowanych piwnicach udostępniona zostanie ekspozycja dotycząca najstarszej historii Warszawy, od jej powstania do momentu uzyskania stołeczności, szczególnie w dziedzinie archeologii. Dla najmłodszych planuje się wystawę Legendy Warszawskie przedstawiającą artefakty kulturowe z tym związane. Przewidziano odrębne ekspozycje poświęcone m.in. historii rozwoju kamienicy mieszczańskiej, warszawskim tradycjom w dziedzinie handlu polskimi miodami i winami oraz ich przechowywania. 33
Rynek Starego Miasta 28/42 obiekt przed rozpoczęciem prac remontowo-budowlanych 34
Rynek Starego Miasta 28/42 Strona Dekerta rzut piwnic poziom -1 i -2 Źródło: ŚPIEWAK Firma Remontowo-budowlana 35
Rynek Starego Miasta 28/42 Strona Dekerta przekrój podłużny Źródło: ŚPIEWAK Firma Remontowo-budowlana 36
Rynek Starego Miasta 28/42 widok obiektu w trakcie prac remontowo-budowlanych 37
Rynek Starego Miasta 28/42 widok obiektu w trakcie prac remontowo-budowlanych 38
Rynek Starego Miasta 28/42 przykładowe znaleziska i fragmenty odsłoniętych murów 39
Rynek Starego Miasta 28/42 widok piwnic po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 40
Rynek Starego Miasta 28/42 widok piwnic po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 41
Adres inwestycji: ul. Brzozowa 11/13 Inwestor: Zakład Gospodarowania Nieruchomościami w Dzielnicy Śródmieście Użytkownik: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy Wykonawca: Usługi dla Ludności MURARSTWO Stanisław Karwowski z Warszawy Projekt: Pracownia Architektoniczna ARCHISTUDIO Sp. z o.o. z Warszawy Koszt realizacji wg. PWP: 819.946 Koszt realizacji wg. Umowy: 4.575.705 zł Całkowity koszt realizacji: 4.516.732 zł Rozpoczęcie prac budowlanych: 03.06.2010 Zakończenie prac budowlanych: 27.04.2012 Pozwolenia na użytkowanie: 27.07.2012 Powierzchnia użytkowa: 435,30m 2 W miejscu dawnej kotłowni i garaży powstało Centrum Interpretacji Zabytku ze stałą wystawą, prezentująca m.in. historię rozwoju miasta średniowiecznego, obraz Starego Miasta sprzed II Wojny Światowej, stan zniszczenia, odbudowę powojenną oraz proces wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W obiekcie zlokalizowano również Centrum Informacji Turystycznej, którego zadaniem jest promowanie Szlaku Kulturalnych Piwnic Starego Miasta, dystrybucja materiałów informacyjnych dotyczących aktualnych i planowanych wydarzeń kulturalnych organizowanych w odrestaurowanych piwnicach połączona z rezerwacją miejsc oraz sprzedażą biletów. 42
Brzozowa 11/13 stan obiektu przed rozpoczęciem prac remontowo-budowlanych 43
Brzozowa 11/13 analiza uwarunkowań lokalizacyjno-własnościowych Źródło: Opracowanie J. Fiedorowicz 44
Brzozowa 11/13 Centrum Interpretacji Zabytku rzut piwnic poziom -1 Źródło: ARCHISTUDIO Sp. z o. o. 45
Brzozowa 11/13 widok obiektu w trakcie prac remontowo-budowlanych 46
Brzozowa 11/13 widok obiektu w trakcie prac wykończeniowych 47
Brzozowa 11/13 widok piwnic po zakończeniu prac remontowo-budowlanych 48
Brzozowa 11/13 projekt scenariusza wystawy Centrum Interpretacji Zabytku Źródło: ARCHISTUDIO Sp. z o. o. 49
Zestawienie podstawowych wskaźników inwestycyjnych dla poszczególnych lokalizacji Lp. Lokalizacja Czas realizacji Koszt wg. Umowy w zł Łączny koszt realizacji w zł Koszty dodatkowe w zł Koszty dodatkowe w % Powierzchnia użytkowa w m 2 Średni koszt realizacji 1m 2 /zł 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1. RSM 2 9 miesięcy 1.772.658 2.366.449 593.791 131,8 112,75 20.988,46 2. Jezuicka 4 16 miesięcy 4.322.615 5.705.945 1.383.330 132,0 565,50 10.090,09 3. Boleść 2 18 miesięcy 3.411.443 6.101.495 2.690.052 178,8 665,07 9.174,21 4. RSM 28/42 26 miesięcy 10.742.898 19.387.042 8.644.144 180,5 1395,00 13.897,52 5. Brzozowa 11/13 26 miesięcy 4.575.705 4.516.732-58.973 98,7 435,30 10.376,14 6. Łącznie 40 miesięcy 24.825.319 38.077.663 13.252.344 153,4 3.173,62 11.998,18 Źródło: Opracowanie J. Fiedorowicz 50
Podsumowanie Przedsięwzięcia tego rodzaju są realizowane w cyklu liczącym 8 lat i obejmują następujące fazy: przygotowawczą, której celem jest zebranie materiałów wyjściowych zaplanowanie i umieszczenie w kolejnych budżetach wydatków na prace przygotowawcze wykonanie w trybie zamówień publicznych kompleksowej inwentaryzacji i badań stanu obiektu uzyskanie wytycznych konserwatorskich dla przedsięwzięcia przygotowanie studium wykonalności i koncepcji programowo-przestrzennej przedsięwzięcia nadzór merytoryczny nad realizacją kolejnych etapów procesu inwestycyjnego wykonanie w trybie zamówień publicznych wielobranżowego projektu budowlanego wraz ze wszystkimi uzgodnieniami, warunkami technicznymi, decyzjami i pozwoleniami przygotowanie wniosku o dofinansowanie projektu ze środków zewnętrznych umieszczenie środków finansowych na realizację projektu w kolejnych budżetach realizacja projektu w trybie zamówień publicznych odbiór kolejnych etapów realizowanego projektu odbiór końcowy, uruchomienie i dopuszczenie zrealizowanego projektu do eksploatacji rozliczenie finansowe projektu przekazanie docelowemu użytkownikowi zrealizowanego projektu 51
52