POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

Podobne dokumenty
POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 98/18. Dnia 20 czerwca 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Paweł Grzegorczyk

POSTANOWIENIE. SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CSK 207/18. Dnia 6 lutego 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SK 3/14. Dnia 30 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Józef Iwulski

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 404/13. Dnia 20 marca 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jan Górowski

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 33/19. Dnia 22 maja 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Rączka

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CNP 58/17. Dnia 29 maja 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Monika Koba

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CSK 258/18. Dnia 27 marca 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Agnieszka Piotrowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Piotr Prusinowski

POSTANOWIENIE. SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Karol Weitz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZ 42/18. Dnia 7 grudnia 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk. Protokolant Izabela Czapowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 519/17. Dnia 12 kwietnia 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Monika Koba

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I PK 70/18. Dnia 20 marca 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Halina Kiryło

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Rączka

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska

POSTANOWIENIE. SSN Beata Gudowska

POSTANOWIENIE. SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Agnieszka Łuniewska

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UK 390/17. Dnia 9 lipca 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jerzy Kuźniar

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I UK 267/17. Dnia 17 kwietnia 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Halina Kiryło

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CSK 51/18. Dnia 6 czerwca 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Dariusz Zawistowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PK 120/17. Dnia 14 marca 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Halina Kiryło

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Tyczka-Rote

Transkrypt:

Sygn. akt II CSK 191/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 31 sierpnia 2018 r. SSN Roman Trzaskowski w sprawie z powództwa M.J. i S.J. przeciwko Portowi Lotniczemu [ ] Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P. o zapłatę, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 31 sierpnia 2018 r., na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [ ] z dnia 11 października 2017 r., sygn. akt I ACa [ ]/17, odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania i zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) zł z tytułu zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. UZASADNIENIE

2 W związku z ograniczeniem sposobu korzystania z ich nieruchomości wskutek uchwały Sejmiku Województwa [ ] z dnia 30 stycznia 2012 r., nr [ ] w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska [ ] w P. (dalej- Uchwała ), powodowie M.J. i S.J. domagali się zasądzenia od pozwanego Portu Lotniczego [ ] Sp. z. o.o. z siedzibą w P. kwoty 148.600 zł wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu odszkodowania za szkodę, obejmującą zmniejszenie wartości nieruchomości i wartość nakładów, których poniesienie jest konieczne na rewitalizację akustyczną posadowionego na niej budynku (art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - prawo ochrony środowiska, obecnie tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 799 ze zm.; dalej - p.o.ś. ). Wyrokiem z dnia 3 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy w P. zasądził na rzecz powodów kwotę 138.372 zł z ustawowymi odsetkami, a wyrokiem z dnia 11 października 2017 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację pozwanego. W skardze kasacyjnej, w uzasadnieniu wniosku o jej przyjęcie do rozpoznania, pozwany wskazał przyczyny kasacyjne określone w art. 398 9 1 pkt 1 i 4 k.p.c. Jego zdaniem, w sprawie istnieje istotne zagadnienie prawne, wyrażone w pytaniu: czy opinia biegłego sądowego rzeczoznawcy majątkowego, świadomie pozbawiona przez niego cech operatu szacunkowego może stanowić dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego. O oczywistej zasadności skargi ma natomiast świadczyć dokonanie przez Sąd samodzielnej oceny opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego, mimo że biegły swoją opinię świadomie pozbawił cech operatu, a ponadto wywołuje ona uzasadnione wątpliwości, poparte stanowiskiem innych rzeczoznawców majątkowych, dysponujących wiadomościami specjalnymi, podczas gdy zgodnie z art. 157 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (obecnie tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 121 ze zm.; dalej - u.g.n. ), do dokonania oceny prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego, wymagającej wiadomości specjalnych powołana jest jedynie organizacja zawodowa rzeczoznawców majątkowych. Oczywistą zasadność skargi pozwany wiąże także z bezkrytycznym oparciem się przez Sąd w całości na opinii biegłego, która wiąże

3 spadek wartości nieruchomości położonej w obszarze ograniczonego użytkowania z emisją ponadnormatywnego hałasu, co ma oznaczać, że Sąd w całości przerzucił na biegłego obowiązek ustalenia faktów w postaci przyczyn spadku wartości oraz oceny prawnej w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za powstałą szkodę, podczas gdy w świetle art. 278 1 k.p.c. praktyka polegająca się na opieraniu się na dokonywanej przez biegłego ocenie stanu prawnego jest oczywiście niedopuszczalna. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: Z art. 398 1 1 k.p.c. wynika, że skarga kasacyjna przysługuje co do zasady od prawomocnych orzeczeń sądów drugiej instancji, a więc orzeczeń wieńczących dwuinstancyjne postępowanie sądowe, w którym sądy obu instancji dysponują pełną kognicją w zakresie faktów i dowodów. Jednakże zgodnie z art. 398 9 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania tylko wtedy, gdy w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. W zamyśle ustawodawcy skarga kasacyjna stanowi zatem nadzwyczajny środek zaskarżenia, którego rozpoznanie przez Sąd Najwyższy musi być uzasadnione względami o szczególnej doniosłości, wykraczającymi poza indywidualny interes skarżącego, a mającymi swoje źródło w interesie publicznym, w szczególności przez zapewnienie jednolitej wykładni i stosowania prawa. Wyłączną podstawą oceny pod kątem przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania są wskazane w niej przyczyny kasacyjne wraz z uzasadnieniem (art. 398 4 2 k.p.c.). Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, skarżący, który jako uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazał przyczynę określoną w art. 398 9 1 pkt 1 k.p.c., powinien odpowiednio sformułować zagadnienie prawne, wskazać przepisy prawa, na których tle zagadnienie się wyłoniło oraz przedstawić argumentację jurydyczną uzasadniającą możliwość rozbieżnych ocen prawnych oraz świadczącą o istotności tego zagadnienia (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 10 maja 2001 r., II CZ 35/01, OSNC 2002, Nr 1, poz. 11; z dnia 2 grudnia 2014 r., II CSK 376/14,

4 nie publ.; z dnia 9 kwietnia 2015 r., V CSK 547/14, nie publ.). Zagadnienie jest istotne, jeżeli jego rozstrzygnięcie ma znaczenie dla ukierunkowania praktyki sądowej i rozstrzygnięcia sprawy, w której zagadnienie powstało (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2012 r., II CSK 180/12, nie publ. oraz z dnia 2 grudnia 2014 r., II CSK 376/14, nie publ.), wywołuje poważne wątpliwości, a zarazem nie było dotychczas rozstrzygnięte w judykaturze albo dotychczasowe orzecznictwo wymaga zmiany (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2016 r., II CSK 94/16, nie publ.). Przedstawione przez skarżącego zagadnienie prawne - związane z zawarciem przez biegłego w swojej opinii klauzuli Opracowanie niniejsze nie jest operatem szacunkowym - nie czyni zadość wskazanym przesłankom (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2018 r., II CSK 23/18, nie publ.). In casu Sąd Apelacyjny nie negował, że sporządzona przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego opinia o wartości nieruchomości jest operatem szacunkowym, a jedynie uznał, iż określenie przezeń wartości nieruchomości powodów było elementem wyjściowym i przesłanką do dalszego opiniowania i z tego względu przyjął, że nie można utożsamiać opinii biegłego z operatem szacunkowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2016 r., II CSK 100/16, nie publ.; por. też postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2017 r., II CSK 682/16, nie publ., i z dnia 6 września 2017 r., II CSK 119/17, nie publ.). Skarżący nie wykazał też, że skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona w rozumieniu art. 398 9 1 pkt 4 k.p.c., a więc że zachodzi niewątpliwa, widoczna na pierwszy rzut oka, tj. bez konieczności głębszej analizy, sprzeczność orzeczenia z przepisami prawa nie podlegającymi różnej wykładni (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2016 r., II CSK 94/16, nie publ.) oraz że w wyniku takiego naruszenia prawa zapadło w drugiej instancji orzeczenie oczywiście wadliwe (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 kwietnia 2016 r., V CSK 622/15, nie publ.; z dnia 2 czerwca 2016 r., III CSK 113/16, nie publ.; z dnia 27 października 2016 r., III CSK 217/16, nie publ.). Wprawdzie z wywodów Sądu Apelacyjnego zdaje się wynikać, że wykluczył on dopuszczalność poddania sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego

5 opinii o wartości nieruchomości ocenie organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych (art. 157 ust. 3 u.g.n.) z tego względu, iż była jedynie elementem wyjściowym opinii biegłego, i przyjął, że w takiej sytuacji sąd, w razie wątpliwości co do jej prawidłowości, może jedynie dopuścić dowód z opinii innego biegłego sądowego lub przeprowadzić opinię uzupełniającą - co byłoby poglądem błędnym (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2017 r., II CSK 608/16, nie publ., z dnia 27 marca 2017 r., II CSK 671/16, nie publ., z dnia 5 kwietnia 2017 r., II CSK 682/16, nie publ., z dnia 13 kwietnia 2017 r., II CSK 735/16, nie publ. i z dnia 6 września 2017 r., II CSK 119/17, nie publ.) - jednakże uchybienie to nie mogło wywrzeć wpływu na wynik sprawy. Należy bowiem zwrócić uwagę, że przeprowadzony w sprawie dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego w ogóle nie wzbudził wątpliwości Sądu Apelacyjnego, które w jego ocenie uzasadniałyby dopuszczenie dalszych dowodów w tej kwestii. Dopuszczoną opinię uznał za czytelną, przedstawiającą w sposób przejrzysty fakty, na których biegły się opierał, oraz metodologię i konkluzje. Zwrócił też uwagę, że wszystkie wątpliwości zostały przez biegłego wyczerpująco i w sposób przekonujący wyjaśnione. W związku z tym trzeba przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądy meriti dysponują pełną swobodą przy ocenie wiarygodności dowodów, co dotyczy również dowodu z opinii biegłego, a podważanie tej oceny w postępowaniu kasacyjnym jest wykluczone ze względu na art. 398 3 3 i art. 398 13 2 k.p.c. Od oceny sądu zależy również potrzeba skorzystania z możliwości wynikającej z art. 157 ust. 3 u.g.n., a zaniechanie w tym zakresie, mimo wniosku strony, nie stanowi uchybienia, które uzasadniałoby przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2016 r., III CSK 317/15, nie publ. i z dnia 24 listopada 2016 r., II CSK 100/16, nie publ. oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2017 r., II CSK 450/16, nie publ., z dnia 27 marca 2017 r., II CSK 671/16, z dnia 5 kwietnia 2017 r., II CSK 682/16, nie publ.; z dnia 13 kwietnia 2017 r., II CSK 735/16, z dnia 6 września 2017 r., II CSK 119/17, nie publ., z dnia 11 kwietnia 2018 r., II CSK 704/17, nie publ., z dnia 15 maja 2018 r., II CSK 2/18, nie publ., i z dnia 18 maja 2018 r., II CSK 23/18, nie publ.).

6 Oczywistej zasadności skargi nie uzasadnia także zarzut dotyczący bezkrytycznego oparcia się przez Sąd w całości na opinii biegłego i przerzucenia nań w całości obowiązku ustalenia faktów w postaci przyczyn spadku wartości oraz oceny prawnej w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za powstałą szkodę. Należy zwrócić uwagę, że podstawą prawną rozstrzygnięcia były rozważania prawne Sądu Apelacyjnego - aprobującego implicite stanowisko Sądu pierwszej instancji - uwzględniające przepisy prawa (w tym zwłaszcza art. 129 ust. 2 p.o.ś.) i wnioski wynikające z orzecznictwa. W szczególności Sąd Okręgowy określił i zdefiniował przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej oraz wyjaśnił, że obniżenie wartości nieruchomości należy oceniać z uwzględnieniem wpływu Uchwały na ograniczenia w zakresie korzystania z nieruchomości (przewidziane w uchwale oraz wynikające z konieczności znoszenia immisji), jak i świadomość uczestników rynku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r., III CZP 128/09, nie publ. oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2012 r., I CSK 509/11, OSNC 2013, nr 2, poz. 26, dnia 24 listopada 2016 r., II CSK 113/16, nie publ., z dnia 24 listopada 2016 r., II CSK 100/16, nie publ. i z dnia 17 czerwca 2017 r., II CSK 602/16, nie publ.). Opinia biegłego służyła ustaleniu tego, czy wskutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania wartość nieruchomości powodów uległa obniżeniu i określeniu jego wysokości. Takie ujęcie granic i znaczenia opinii biegłego nie nasuwa zastrzeżeń, co czyni twierdzenie o oczywistej zasadności skargi kasacyjnej bezpodstawnym. Odrębną kwestią jest ocena wiarygodności opinii biegłego, która - jak wyjaśniono - nie może być bezpośrednio kwestionowana w postępowaniu kasacyjnym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2018 r., II CSK 2/18, nie publ.). Z tych względów na podstawie art. 398 9 2 k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 w związku z art. 108 1, art. 391 1 i art. 398 21 k.p.c. jw ał