PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA PRZEDSZKOLI, ODDZIA ÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKO ACH PODSTAWOWYCH ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Za czniki do rozporz dzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. (Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17) Podstawa programowa wychowania przedszkolnego opisuje proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci obj tych wychowaniem przedszkolnym. Przedszkola, oddzia y przedszkolne w szko ach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze pe ni funkcje opieku cze, wychowawcze i kszta ce. Zapewniaj dzieciom mo liwo wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych. Celem wychowania przedszkolnego jest: 1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnie oraz kszta towanie czynno ci intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji; 2) budowanie systemu warto ci, w tym wychowywanie dzieci tak, eby lepiej orientowa y si w tym, co jest dobre, a co z e; 3) kszta towanie u dzieci odporno ci emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym tak e do agodnego znoszenia stresów i pora ek; 4) rozwijanie umiej tno ci spo ecznych dzieci, które s niezb dne w poprawnych relacjach z dzie mi i doros ymi; 5) stwarzanie warunków sprzyjaj cych wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zró nicowanych mo liwo ciach fizycznych i intelektualnych; 6) troska o zdrowie dzieci i ich sprawno fizyczn ; zach canie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych; 7) budowanie dzieci cej wiedzy o wiecie spo ecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiej tno ci prezentowania swoich przemy le w sposób zrozumia y dla innych; 8) wprowadzenie dzieci w wiat warto ci estetycznych i rozwijanie umiej tno ci wypowiadania si poprzez muzyk, ma e formy teatralne oraz sztuki plastyczne; 9) kszta towanie u dzieci poczucia przynale no ci spo ecznej (do rodziny, grupy rówie niczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej; 10) zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawo ci, aktywno ci i samodzielno ci, a tak e kszta towanie tych wiadomo ci i umiej tno ci, które s wa ne w edukacji szkolnej. 1
Cele te s realizowane we wszystkich obszarach dzia alno ci edukacyjnej przedszkola. W ka dym z obszarów podane s umiej tno ci i wiadomo ci, którymi powinny wykazywa si dzieci pod koniec wychowania przedszkolnego. Aby osi gn cele wychowania przedszkolnego, nale y wspomaga rozwój, wychowywa i kszta ci dzieci w nast puj cych obszarach: 1. Kszta towanie umiej tno ci spo ecznych dzieci: porozumiewanie si z doros ymi i dzie mi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. 1) obdarza uwag dzieci i doros ych, aby rozumie to, co mówi i czego oczekuj ; grzecznie zwraca si do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy; 2) przestrzega regu obowi zuj cych w spo eczno ci dzieci cej (stara si wspó dzia w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w wiecie doros ych; 3) w miar samodzielnie radzi sobie w sytuacjach yciowych i próbuje przewidywa skutki swoich zachowa ; 4) wie, e nie nale y chwali si bogactwem i nie nale y dokucza dzieciom, które wychowuj si w trudniejszych warunkach, a tak e, e nie nale y wyszydza i szykanowa innych; 5) umie si przedstawi : podaje swoje imi, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu mo na podawa takie informacje. 2. Kszta towanie czynno ci samoobs ugowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdra anie dzieci do utrzymywaniu adu i porz dku. 1) umie poprawnie umy si i wytrze oraz umy z by; 2) w ciwie zachowuje si przy stole podczas posi ków, nakrywa do sto u i sprz ta po sobie; 3) samodzielnie korzysta z toalety; 4) samodzielnie ubiera si i rozbiera, dba o osobiste rzeczy i nie nara a ich na zgubienie lub kradzie ; 5) utrzymuje porz dek w swoim otoczeniu. 3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci. 1) zwraca si bezpo rednio do rozmówcy, stara si mówi poprawnie pod wzgl dem 2) artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i sk adniowym; 3) mówi p ynnie, niezbyt g no, dostosowuj c ton g osu do sytuacji; 2
4) uwa nie s ucha, pyta o niezrozumia e fakty i formu uje d sze wypowiedzi o wa nych sprawach; 5) w zrozumia y sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach. 4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynno ci intelektualnych, które stosuj w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia. 1) przewiduje, w miar swoich mo liwo ci, jakie b skutki czynno ci manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach); 2) grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje) i formu uje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty s podobne, a te s inne; 3) stara si czy przyczyn ze skutkiem i próbuje przewidywa, co si mo e zdarzy. 5. Wychowanie zdrowotne i kszta towanie sprawno ci fizycznej dzieci. 1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientowa si w zasadach zdrowego ywienia; 2) dostrzega zwi zek pomi dzy chorob a leczeniem, poddaje si leczeniu, np. wie, e przyjmowanie lekarstw i zastrzyki s konieczne; 3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miar swoich mo liwo ci, je eli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo; 4) uczestniczy w zaj ciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej. 6. Wdra anie dzieci do dba ci o bezpiecze stwo w asne oraz innych. 1) wie, jak trzeba zachowa si w sytuacji zagro enia i gdzie mo na otrzyma pomoc, umie o ni poprosi ; 2) orientuje si w bezpiecznym poruszaniu si po drogach i korzystaniu ze rodków transportu; 3) zna zagro enia p yn ce ze wiata ludzi, ro lin oraz zwierz t i unika ich; 4) wie, e nie mo e samodzielnie za ywa lekarstw i stosowa rodków chemicznych (np. rodków czysto ci); 5) próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizowa sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie, gdzie mo na si bezpiecznie bawi, a gdzie nie. 3
7. Wychowanie przez sztuk dziecko widzem i aktorem. 1) wie, jak nale y si zachowa na uroczysto ciach, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu, w teatrze, w kinie; 2) odgrywa role w zabawach parateatralnych, pos uguj c si mow, mimik, gestem i ruchem; umie pos ugiwa si rekwizytami (np. mask ). 8. Wychowanie przez sztuk muzyka i piew, pl sy i taniec. 1) piewa piosenki z dzieci cego repertuaru oraz atwe piosenki ludowe; ch tnie uczestniczy w zbiorowym piewie, w ta cach i muzykowaniu; 2) dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysoko ci d wi ku utworu muzycznego, wyra a je, pl saj c lub ta cz c; 3) tworzy muzyk, korzystaj c z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów), a tak e improwizuje j ruchem; 4) w skupieniu s ucha muzyki, w tym tak e muzyki powa nej. 9. Wychowanie przez sztuk ró ne formy plastyczne. 1) przejawia, w miar swoich mo liwo ci, zainteresowanie wybranymi zabytkami i dzie ami sztuki oraz tradycjami i obrz dami ludowymi ze swojego regionu; 2) umie wypowiada si w ró nych technikach plastycznych i przy u yciu elementarnych rodków wyrazu (takich jak kszta t i barwa) w postaci prostych kompozycji i form konstrukcyjnych; 3) wykazuje zainteresowanie malarstwem, rze i architektur (tak e architektur zieleni i architektur wn trz). 10. Wspomaganie rozwoju umys owego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowa technicznych. 1) wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z ró norodnych materia ów (np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa ( potrafi to zrobi ) i odczuwa rado z wykonanej pracy; 2) u ywa w ciwie prostych narz dzi podczas majsterkowania; 3) interesuje si urz dzeniami technicznymi (np. u ywanymi w gospodarstwie domowym), próbuje rozumie, jak one dzia aj, i zachowuje ostro no przy korzystaniu z nich. 4
11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagro. 1) rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku; podejmuje rozs dne decyzje i nie nara a si na niebezpiecze stwo wynikaj ce z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mro pogod ; 2) wie, o czym mówi osoba zapowiadaj ca pogod w radiu i w telewizji, np. e b dzie pada deszcz, nieg, wia wiatr; stosuje si do podawanych informacji w miar swoich mo liwo ci. 12. Wychowanie dla poszanowania ro lin i zwierz t. 1) wymienia ro liny i zwierz ta yj ce w ró nych rodowiskach przyrodniczych, np. na polu, na ce, w lesie; 2) wie, jakie warunki s potrzebne do rozwoju zwierz t (przestrze yciowa, bezpiecze stwo, pokarm) i wzrostu ro lin wiat o, temperatura, wilgotno ); 3) potrafi wymieni zmiany zachodz ce w yciu ro lin i zwierz t w kolejnych porach roku; wie, w jaki sposób cz owiek mo e je chroni i pomóc im, np. przetrwa zim. 13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacj matematyczn. 1) liczy obiekty i rozró nia b dne liczenie od poprawnego; 2) wyznacza wynik dodawania i odejmowania, pomagaj c sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zast pczych; 3) ustala równoliczno dwóch zbiorów, a tak e pos uguje si liczebnikami porz dkowymi; 4) rozró nia stron lew i praw, okre la kierunki i ustala po enie obiektów w stosunku do w asnej osoby, a tak e w odniesieniu do innych obiektów; 5) wie, na czym polega pomiar d ugo ci, i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stop ; 6) zna sta e nast pstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesi cy w roku. 14. Kszta towanie gotowo ci do nauki czytania i pisania. 1) potrafi okre li kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu: narysuj kó ko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynaj c od lewej strony kartki; 2) potrafi uwa nie patrze (organizuje pole spostrze eniowe), aby rozpozna i zapami ta to, co jest przedstawione na obrazkach; 5
3) dysponuje sprawno ci k oraz koordynacj wzrokowo- ruchow potrzebn do rysowania, wycinania i nauki pisania; 4) interesuje si czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania; 5) s ucha np. opowiada, ba ni i rozmawia o nich; interesuje si ksi kami; 6) uk ada krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby; wyodr bnia g oski w s owach o prostej budowie fonetycznej; 7) rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz cz sto stosowanych oznacze i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu. 15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. 1) wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie, gdzie pracuj, czym si zajmuj ; 2) zna nazw miejscowo ci, w której mieszka, zna wa niejsze instytucje i orientuje si w rolach spo ecznych pe nionych przez wa ne osoby, np. policjanta, stra aka; 3) wie, jakiej jest narodowo ci, e mieszka w Polsce, a stolic Polski jest Warszawa; 4) nazywa god o i flag pa stwow, zna polski hymn i wie, e Polska nale y do Unii Europejskiej; 5) wie, e wszyscy ludzie maj równe prawa. Zespó przedszkola Ala ma kota 6