TEMATY PREZENTACJI Z JĘZYKA POLSKIEGO DO EGZAMINU MATURALNEGO - CZĘŚĆ WEWNĘTRZNA - rok szkolny 2008/09 LITERATURA 1. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego zjawiska na 2. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej epice XIX i XX wieku. Przeanalizuj wybrane utwory. 3. Polemiki, spory, prowokacje starcia pokoleń Omów na przykładach wybranych utworów. 4. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu. 5. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach. 6. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 7. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej. Porównaj wykorzystywane w nich środki wyrazu. 8. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 9. Przedstaw kreacje bohaterów, którzy doświadczyli okrucieństw II wojny światowej i próbują odbudować świat wartości, odwołując się do wybranych utworów. 10. Scharakteryzuj różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice odwołując się do wybranych utworów. 11. Groteska jako sposób wyrażania w literaturze tragiczności świata. Omów na przykładach wybranych utworów. 12. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX wieku. 13. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów na 14. Mistrzowie i uczniowie wśród twórców literatury. Przedstaw, ujawniające się w dziełach związki między ich twórczością, odwołując się do wybranych utworów. 15. Nawiązania do twórczości Jana Kochanowskiego i ich funkcja w literaturze późniejszych epok. Przeanalizuj wybrane utwory. 16. Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw temat na wybranych przykładach dzieł literatury dawnej i/lub współczesnej. 17. Artysta jako bohater literacki. Omów zagadnienie na 18. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów temat na 19. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw sposoby kreowania portretów i ich funkcje, odwołując się do wybranych utworów. 20. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw temat na 21. Kamienica jako przestrzeń życiowa człowieka. Omów temat odwołując się do wybranych przykładów 22. Przeanalizuj i zinterpretuj literaturę faktu jako zjawisko kulturowe XX wieku, 23. Sposoby kształtowania przestrzeni i ich funkcje w utworach Przedstaw temat analizując wybrane przykłady. 24. Perswazja i apel jako literackie sposoby kształtowania moralnych oraz politycznych postaw Polaków. Przedstaw temat analizując wybrane utwory z literatury. 25. Dosłowne i metaforyczne funkcjonowanie motywu jesieni w wybranych tekstach kultury. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady.
26. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny, odwołując się do wybranych utworów 27. Tytuł jako klucz do odczytania utworu. Przedstaw związek tytułu z ideą i strukturą wybranych tekstów. 28. Przedstaw sposoby ukazywania Polski i Polaków, odwołując się do wybranych utworów literackich oraz kontekstów historycznych. 29. Funkcje satyry politycznej. Przedstaw temat, odwołując się do utworów wybranych epok 30. Przedstaw funkcjonowanie motywu świata jako teatru, odwołując się do wybranych utworów 33. Przedstaw funkcjonowanie kostiumu historycznego w wybranych utworach 34. Przedstaw problem literatury zaangażowanej w politykę, odwołując się do wybranych utworów. 35. Omów różne funkcje motywu prowincji, odwołując się do wybranych utworów 36. Mity jako źródło inspiracji artystycznej. Przedstaw funkcje motywów zaczerpniętych z mitologii w wybranych tekstach literatury polskiej. 37. Biblia jako źródło motywów i podstawa refleksji filozoficznej. Przedstaw temat na przykładach z literatury dawnej i współczesnej. 38. Przedstaw problemy moralne bohaterów literackich związane z pełnieniem przez nich władzy, odwołując się do wybranych utworów. 39. Różne obrazy rodziny w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach. 40. Scharakteryzuj najciekawsze portrety bohaterów poszukujących sensu życia, odwołując się do wybranych tekstów literatury dawnej i współczesnej. 41. Przedstaw obrazy Rosji i Rosjan w wybranych utworach literatury polskiej, uwzględniając kontekst historyczny. 42. Nawiązania do kultury sarmackiej. Przedstaw temat odwołując się do wybranych utworów 43. Narodziny tożsamości narodowej i proces jej kształtowania się. Przedstaw temat odwołując się do wybranych tekstów literatury dawnej i współczesnej. 44. Motywy folklorystyczne i stylizacje ludowe w wybranych utworach literackich XIX i XX wieku. Przeanalizuj funkcje nawiązań i stylizacji. 45. Przedstaw funkcjonowanie literackich portretów dzieci i młodzieży w wybranych utworach różnych epok. 46. Przedstaw na wybranych przykładach konflikt pokoleń w literaturze XIX i XX wieku. 47. Scharakteryzuj najciekawsze portrety psychologiczne kobiet w literaturze polskiej i obcej, odwołując się do wybranych utworów. 48. Omów cechy literackich powrotów do Arkadii młodości w wybranych utworach XIX i XX wieku. 49. Przedstaw problem wyboru drogi życia i godzenia się z jego konsekwencjami na przykładzie bohaterów literackich XIX i XX wieku, odwołując się do wybranych utworów. 50. Przeżycia osobiste jako przedmiot refleksji artystycznej. Przedstaw temat odwołując się do wybranych utworów 51. Omów rolę strachu (lęku) w życiu bohaterów literackich odwołując się do wybranych utworów. 52. Świat dzieciństwa i jego rola w wybranych utworach. Przeanalizuj temat na wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej. 53. Przestrzeń jako labirynt. Omów takie wyobrażenie świata przedstawionego, uwzględniając funkcje tego motywu w wybranych utworach literatury polskiej lub obcej.
54. Przedstaw różne wizje i funkcje miasta ukazane w literaturze wybranych epok, odwołując się do wybranych utworów. 55. Przedstaw temat żydowski w literaturze XIX i XX wieku. Porównaj różne sposoby prezentacji, odwołując się do wybranych utworów. 56. Omów przykłady ujęcia motywu wojny, wskazując na jego rolę i funkcję w wybranych utworach literackich różnych epok. 57. Podróż jako inspiracja literacka. Przedstaw motyw odwołując się do wybranych przykładów z twórczości autorów różnych epok. 58. Kraj lat dziecinnych jako inspiracja twórcza poetów i pisarzy różnych epok. Omów temat na 59. Fascynacje codziennością i światem zwykłych przedmiotów. Przedstaw temat odwołując się do wybranych utworów poetów różnych epok. 60. Poeci o własnej twórczości. Porównaj wybrane utwory autotematyczne różnych epok. 61. Bohater romantyczny i jego kontynuacja w literaturze różnych epok. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów. 62. Człowiek wobec władzy. Omów sposoby ujęcia tej relacji i jej funkcje w wybranych dziełach literackich różnych epok. 63. Wpływ miłości na wybory moralne człowieka jako temat w literaturze. Przedstaw różne jego ujęcia, analizując wybrane przykłady. 64. Człowiek wobec natury. Omów sposoby przedstawiania tej relacji i jej funkcje w wybranych utworach. 65. Wpływ cenzury na kształtowanie się dzieł Omów zagadnienie na 66. Omów różne sposoby ukazywania motywu rewolucji, odwołując się do wybranych przykładów 67. Literacki obraz miasta w prozie pozytywizmu i modernizmu. Dokonaj analizy wybranych sposobów prezentacji, wyjaśniając popularność motywu. 68. Przedstaw funkcjonowanie motywu snu, odwołując się do wybranych przykładów 69. Różne stany psychologiczne bohaterów znajdujących się w sytuacjach skrajnych. Przedstaw temat odwołując się do literatury podejmującej próbę zgłębienia tajników ludzkiej psyche. 70. Poetyka motta. Omów rolę motta w interpretacji utworów literackich, odwołując się do kilku przykładów. 71. Różne ujęcia literackie motywu tańca i jego funkcji. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok 72. Filozofowie i pisarze o kondycji człowieka. Przedstaw analizę wybranych koncepcji filozoficznych i tekstów literackich różnych epok, dotyczących tego problemu. 73. Dwór szlachecki jako motyw w literaturze. Przedstaw różne jego ujęcia dokonując analizy wybranych przykładów. 74. Świat wartości więźniów lagrów i łagrów oraz jego odzwierciedlenie w literaturze. Przedstaw temat analizując wybrane utwory. 75. Przedstaw różne ujęcia problematyki Holocaustu w literaturze polskiej, odwołując się do wybranych utworów. 76. Publicystyka w roli reformatora państwa. Omów wybrane przykłady społecznopolitycznej publicystyki polskiej różnych epok. 77. Kult nauki, pracy i postępu. Przedstaw wybrane teksty literackie, które propagują te idee. 78. Przedstaw przemiany form teatralnych, odwołując się do wybranych przykładów 79. Idealizacja i heroizacja jako sposoby kreacji bohatera literackiego. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 80. Literackie rozmowy z Bogiem. Omów ich tematykę i styl, odwołując się do wybranych przykładów 81. Z kobiecej perspektywy... Omów sposób przedstawiania problemów świata w literaturze kobiecej XX wieku.
82. Inny, obcy jako bohater literacki. Na wybranych przykładach omów sposób podejmowania problemu wyobcowania. 83. Mity, legendy i baśnie jako tworzywo literatury. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne). 2. Malarstwo jako inspiracja dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane utwory. 3. Rzeźba jako inspiracja dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane utwory. 4. Dialog z tradycją literacką w obrazach i rzeźbach. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 5. Kostium historyczny i jego funkcja w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby i cele jego wykorzystania w wybranych dziełach. 6. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła. 7. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł literackich i innych (np. malarskich, filmowych). 8. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). 9. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Dokonaj analizy wybranych dzieł. 10. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 11. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie). Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 12. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie omów sposoby jego wykorzystania, 13. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Dokonaj analizy wybranych dzieł. 14. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. Dokonaj analizy wybranych dzieł. 15. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 16. Różne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach. 17. Przedstaw różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce, 18. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na 19. Na wybranych przykładach z literatury i malarstwa przedstaw kulturowe wizje dziecka. 20. Tatry i Zakopane w artystycznych doznaniach i przetworzeniach. Przedstaw funkcjonowanie motywu w literaturze, sztuce i muzyce. 21. Portrety kobiet w literaturze i malarstwie Młodej Polski. Omów temat w oparciu o wybrane przykłady. 22. Omów dosłowne i metaforyczne funkcjonowanie motywu dziewczyny w wybranych tekstach kultury. 23. Omów funkcje ilustracji w odbiorze dzieła literackiego, odwołując się do celowo dobranych przykładów. 24. Polskie powstania narodowe w literaturze, teatrze, filmie. Omów różne sposoby ujęcia tego tematu,
25. Odwołując się do wybranych przykładów zaprezentuj zmianę ideału kobiecego piękna na przestrzeni wieków w literaturze i malarstwie. 26. Przedstaw sposób kreowania postaci historycznych w literaturze i sztuce na 27. Przedstaw zależność między osobowością człowieka a charakterem rodziny, w której wzrastał, korzystając z utworów literackich, teatralnych lub filmowych. 28. Akt twórczy jako temat sztuki. Omów jego realizację w wybranych tekstach literackich i malarskich. 29. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł prozy polskiej oraz ich filmowych adaptacji. 30. Omów rolę postaci z innych światów pojawiających się w literaturze, sztuce, filmie, 31. Człowiek jako Wielki Budowniczy i jako Demiurg Zniszczenia. Przedstaw temat na wybranych przykładach z literatury, malarstwa, filmu. 32. Przedstaw wieczne marzenie człowieka o powrocie do Edenu jako temat wybranych dzieł literatury i sztuki. 33. Przeanalizuj funkcjonowanie motywu ojca i syna w wybranych dziełach literatury i sztuki. 34. Portret Sarmaty w literaturze XVII wieku i jego przekształcenia w epokach późniejszych. Omów temat w oparciu o wybrane teksty literackie, dzieła malarskie lub filmowe. 35. Obrazy Krakowa w wybranych utworach literackich, malarskich lub fotografii. Omów różnorodność wizji miasta w ujęciu autorów. 36. Przedstaw podróż, wędrówkę w czasie i przestrzeni w literaturze i filmie oraz jej metaforyczny sens, 37. Na przykładach wybranych utworów literackich i filmowych przedstaw sposób prezentacji świata przeżyć wewnętrznych bohatera. 38. Gotyk jako symbol średniowiecza i inspiracja twórców literatury i malarstwa różnych epok. Omów zagadnienie na 39. Biblijny poemat o stworzeniu świata jako inspiracja dla twórców różnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i sztuki. 40. Przedstaw różnorodne ujęcia motywu Ikara w literaturze i sztuce różnych epok. 41. Portret matki w literaturze i sztuce różnych epok. Omów problem na podstawie wybranych dzieł literackich i malarskich. 42. Poetyka snu jako konwencja w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat na 43. Przeanalizuj funkcjonowanie mitu o Prometeuszu w literaturze i sztuce różnych epok, 44. Przedstaw funkcjonowanie motywu vanitas vanitatum w literaturze i sztuce różnych epok, 45. Omów różne sposoby ukazywania doświadczeń II wojny światowej odwołując się do wybranych przykładów literackich i filmowych. 46. Mit jako źródło inspiracji artystycznej. Przedstaw funkcje motywów zaczerpniętych z mitologii w tekstach literackich i dziełach filmowych, teatralnych lub malarskich, 47. Przedstaw różne wizerunki anioła w literaturze i malarstwie, odwołując się do wybranych przykładów. 48. Walka dobra ze złem w literaturze i sztuce omów różne przedstawienia tego motywu, 49. Omów różne sposoby ukazywania cierpienia w literaturze i sztuce, odwołując się do wybranych przykładów. 50. Przedstaw i wyjaśnij funkcje motywu maski w literaturze i sztuce, odwołując się do celowo dobranych dzieł. 51. Omów problem tolerancji na przykładach utworów literackich i filmowych,
52. Stanisław Wyspiański geniusz Młodej Polski. Wykaż wszechstronność artysty prezentując niektóre jego krakowskie dokonania z zakresu literatury i innych dziedzin twórczości. 53. Groteska w literaturze i sztuce jako sposób widzenia i interpretowania rzeczywistości. Omów temat 54. Przedstaw znaczenie symboliki kolorów w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 55. Dzieła Szekspira i ich filmowe realizacje. Omów na przynajmniej dwóch przykładach. 56. Parodia rzeczywistości PRL w literaturze, malarstwie i filmie. Omów temat, 57. Przedstaw motyw tańca obecny w literaturze, malarstwie i filmie, określając funkcje, jakie spełnia on w wybranych przez Ciebie dziełach. 58. Zwierzę jako temat i bohater w wybranych dziełach malarskich oraz utworach Omów różne sposoby ujęcia tego tematu. 59. Omów zjawisko kiczu w literaturze i sztuce na 60. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce. Omów zjawisko na 61. Różne ujęcia pejzażu w dziełach poetyckich i plastycznych. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z dziedziny poezji i malarstwa. 62. Wielkie przyjaźnie w literaturze i filmie. Omów temat na 63. W świecie witraży i katedr. Przedstaw wizję życia monastycznego w literaturze, malarstwie i filmie, /Temat zaproponowany przez ucznia/. 64. Przeżycia osobiste jako przedmiot refleksji artystycznej. Przedstaw temat odwołując się do wybranych utworów literackich oraz innych dziedzin sztuki. / Temat zaproponowany przez ucznia/. JĘZYK 1. Dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich, opierając się na celowo dobranych przykładach. 2. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Scharakteryzuj funkcje skrzydlatych słów w tekstach mówionych i pisanych, odwołując się do zgromadzonego materiału. 3. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich, uwzględniając cechy ujawniające ich charakter oraz przynależność środowiskową. 4. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków. Dokonaj analizy porównawczej konkretnych przykładów tekstów romantycznych i współczesnych. 5. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach wybranych utworów. 6. Analizując celowo zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj właściwości wypowiedzi świadczące o nadawcy i odbiorcy. 7. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa omów sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 8. Język jako instrument walki o władzę. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane materiały wyborcze. 9. Scharakteryzuj kryteria poprawności językowej wybranych tekstów prasowych. 10. W oparciu o analizę zgromadzonego materiału językowego, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. 11. Językowe środki kształtowania wypowiedzi w literaturze współczesnej. Omów zagadnienie na
12. Omów zagadnienie komizmu słownego i sposobu jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 13. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na przykładzie literatury współczesnej. 14. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach. 15. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego, odwołując się do wybranych przykładów. 16. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? W oparciu o analizę wybranych przykładów ze współczesnej polszczyzny omów przyczyny ich popularności. 17. W oparciu o analizę języka, którym posługują się reklamy, przedstaw obraz kreowanego przez nie świata. 18. Przedstaw celowość doboru środków językowych reklam, dokonując analizy wybranych przykładów. 19. Zapożyczenia z języków obcych w żargonie uczniowskim. Przedstaw analizę zebranych przez siebie przykładów. 20. Estetyka i poprawność językowa reklam, ogłoszeń i szyldów krakowskich. Dokonaj analizy i interpretacji zebranego materiału. 21. Omów funkcje stylizacji środowiskowej w wybranych przykładach 22. Kicz językowy w kulturze masowej. Omów cechy tego zjawiska na wybranych przykładach z różnych dziedzin. 23. Przedstaw sposoby odzwierciedlania w mowie przemian stylu życia, odwołując się do wybranych przykładów słownictwa dwóch pokoleń. 24. Dokonaj analizy języka prasy młodzieżowej pod względem leksykalnym, słowotwórczym, frazeologicznym i składniowym, odwołując się do celowo dobranych przykładów. 25. Przedstaw analizę języka sprawozdań sportowych, zwracając uwagę na pochodzenie i funkcjonowanie leksyki i frazeologii. 26. Omów proces przenikania terminologii informatycznej do potocznej polszczyzny w wybranej sferze rzeczywistości, odwołując się do celowo dobranych przykładów. 27. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń ich trafność. 28. Odwołując się do wybranych przykładów omów zjawisko wykorzystywania języka jako narzędzia manipulacji. 29. Odwołując się do wybranych przykładów omów zjawisko indywidualizacji języka bohaterów 30. Mowa ezopowa omów to zjawisko na przykładzie wybranych tekstów XIX i XX wieku. 31. Na wybranych przykładach dokonaj analizy językowej Listów do redakcji w pismach młodzieżowych lub/i kobiecych.