Warszawa, kwiecień 2009 r.

Raport o cenach usług telefonii ruchomej w Polsce Warszawa, kwiecień 2009 r. 1/20

Spis treści 1. Zakres i cel raportu... 3 2. Ceny w Polsce... 3 2.1. Metoda... 3 2.2. Połączenia głosowe... 4 2.3. Wiadomości SMS... 6 2.4. Wiadomości MMS... 8 2.5. Transmisja danych...10 3. Cenowe preferencje konsumentów...12 4. Ceny w Unii Europejskiej...14 4.1. Metoda...14 4.2. Ceny koszyków usług...15 5. Wnioski...17 Spis cenników...18 Spis wykresów...19 2/20

1. Zakres i cel raportu W ramach swojej działalności Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej monitoruje zmiany wysokości opłat z tytułu świadczonych klientom telefonii ruchomej usług, jak równieŝ preferencje konsumentów w zakresie cen oferowanych przez krajowych operatorów telefonii ruchomej. Niniejszy raport stanowi element opisanego procesu monitoringu. Celem raportu jest przedstawienie aktualnych cen podstawowych usług telefonii ruchomej w Polsce oraz kosztów korzystania z telefonów komórkowych w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej. Przedstawione zostały ceny koszyków usług dla klientów abonamentowych, klientów usług przedpłaconych oraz abonamentowych i usług przedpłaconych łącznie. Porównane zostały ceny koszyków dla Polski oraz dla wybranych 18 krajów Unii Europejskiej wzięto pod uwagę ceny połączeń głosowych, wiadomości SMS i MMS oraz transmisji danych, oferowanych przez krajowych operatorów telefonii ruchomej. Ponadto przedstawione zostały preferencje uŝytkowników w zakresie ponoszonych kosztów usług telefonii ruchomej w Polsce. 2. Ceny w Polsce 2.1. Metoda Analizie poddane zostały następujące usługi telefonii ruchomej: połączenia głosowe wykonywane; połączenia głosowe odbierane; wiadomości SMS wysyłane; wiadomości MMS wysyłane; transmisja danych. W przypadku kaŝdego z operatorów, źródłem informacji o cenach była strona internetowa oraz infolinia operatora. Aktualne ceny zostały podane wg stanu na 31.03.2009. Raport przedstawiony został dla trzech profili klientów: klient abonamentowy indywidualny (post-paid); klient abonamentowy biznesowy (biznes); klient usług przedpłaconych (pre-paid). Prezentowane ceny nie uwzględniają rozwiązań promocyjnych obniŝających ceny wybranych usług, a jedynie z tzw. podstawowych planów taryfowych. Ceny usług wybrane zostały wg następujących priorytetów: najniŝsza cena usługi (połączenia głosowego) spośród dostępnych przy róŝnych planach taryfowych, kwotach zobowiązania, okresach zobowiązania; cena dla uŝytkownika rozpoczynającego korzystanie z usług sieci; usługi typu off-net, realizowane z większością krajowych operatorów telefonii ruchomej; w przypadku braku konkretnej stawki za usługę w ramach pakietu, stawka po wyczerpaniu pakietu. 3/20

Ceny transmisji danych podane zostały w przeliczeniu na 1MB. W raporcie uwzględnieni zostali operatorzy świadczący usługi wg stanu na 31.03.2009. Z uwagi na zróŝnicowanie cen usług nie uwzględniono marki Snikers Mobile. 2.2. Połączenia głosowe PoniŜej zaprezentowane zostały ceny połączeń głosowych dla indywidualnych i biznesowych klientów abonamentowych oraz dla uŝytkowników kart pre-paid. Wykres 1. Ceny połączeń głosowych inicjowanych przez indywidualnych klientów abonamentowych [PLN/min, z VAT] 0,00 0,10 0,20 0,30 0,50 0,60 0,70 Play 0,39 Plus Era Orange 0,48 0,49 0,50 Aster 0,54 Cyfrowy Polsat 0,59 MNI 0,66 Wykres 2. Ceny połączeń głosowych inicjowanych przez biznesowych klientów abonamentowych [PLN/min, z VAT] 0,00 0,10 0,20 0,30 0,50 0,60 0,70 Orange 0,37 Play 0,39 Era 0,49 Netia 0,49 Plus 0,54 CROWLEY TeleMobile 0,61 4/20

Wykres 3. Ceny połączeń głosowych inicjowanych przez klientów usług przedpłaconych [PLN/min, z VAT] 0,00 0,10 0,20 0,30 0,50 0,60 0,70 Play Fresh 0,29 Mobilking telepin mobi 0,39 0,39 Heyah tubiedronka mbank Mobile 0,44 0,45 0,45 Carrefour Mova 0,49 Simplus Tak Tak WPmobi Cyfrowy Polsat Orange Go 36,6 0,59 0,59 0,59 0,59 0,60 0,60 Sami Swoi myavon 0,66 0,69 Zdecydowanie najkorzystniejszą cenowo ofertę połączeń głosowych udostępnia swoim klientom sieć Play, w której minuta połączenia zarówno dla klientów abonamentowych indywidualnych (Wykres 1) jak i klientów pre-paid (Wykres 3) jest najniŝsza na rynku odpowiednio 0,39 i 0,29 PLN/min. W przypadku abonamentowych klientów biznesowych najlepszą ofertę posiada Orange, gdzie podstawowa cena to 0,37 PLN/min (Wykres 2). Warto zwrócić uwagę na tendencję zaobserwowaną w usługach przedpłaconych, gdzie zestawiony ceny skupiają się w pewnym stopniu przedziałowo 0,29; 0,39 0,49; 0,59 0,60; 0,66 0,69 PLN/min. Choć na podstawie tej tendencji nie moŝna jeszcze mówić o zdefiniowanych grupach operatorów w określonych przedziałach cenowych, charakterystycznym jest, iŝ operatorzy o dłuŝszym staŝu na rynku, posiadający ugruntowaną wśród klientów świadomość marki (Orange Go, Tak Tak i Simplus) oferują połączenia w tych samych cenach. 5/20

2.3. Wiadomości SMS PoniŜej zaprezentowane zostały ceny połączeń SMS dla indywidualnych i biznesowych klientów abonamentowych oraz dla uŝytkowników kart pre-paid. Wykres 4. Ceny wiadomości SMS inicjowanych przez indywidualnych klientów abonamentowych [PLN/SMS, z VAT] 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 Plus Aster 0,18 0,18 Orange Era Play Cyfrowy Polsat 0,20 0,20 0,20 0,20 MNI 0,25 Wykres 5. Ceny wiadomości SMS inicjowanych przez biznesowych klientów abonamentowych [PLN/SMS, z VAT] 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 Play 0,15 Orange 0,18 Netia 0,18 Plus 0,22 Era 0,24 CROWLEY TeleMobile 0,24 6/20

Wykres 6. Ceny wiadomości SMS inicjowanych przez klientów usług przedpłaconych [PLN/sms, z VAT] 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 Play Fresh 0,09 Heyah tubiedronka mbank Mobile 36,6 Mobilking 0,14 0,14 0,14 0,15 0,15 Orange Go Simplus Tak Tak 0,18 0,18 0,18 myavon WPmobi Carrefour Mova Cyfrowy Polsat 0,20 0,20 0,20 0,20 telepin mobi Sami Swoi 0,23 0,24 RównieŜ w przypadku wiadomości SMS oferta sieci Play jest jedną z korzystniejszych na rynku. W przypadku indywidualnych klientów abonamentowych jedynie sieci Plus i Aster oferują niŝsze podstawowe ceny wiadomości (Wykres 4), jednakŝe naleŝy podkreślić, kwotę 0,20 PLN/SMS obok Play pobierają równieŝ sieci Orange, Era i Cyfrowy Polsat. Bardziej zróŝnicowane ceny wiadomości SMS operatorzy oferują abonamentowym klientom biznesowym (Wykres 5), gdzie podstawowe ceny wahają się od 0,15 0-24 PLN/SMS. Najliczniejsze oferty przedpłacone, podobnie jak w przypadku połączeń głosowych charakteryzują się w pewnym stopniu przedziałowością 0,9; 0,14; 0,15; 0,18; 0,20, 0,23 0,24 PLN/SMS (Wykres 6). Co ciekawe rozrzut cenowy między najtańszą ofertą Play a najdroŝszą Sami Swoi wynosi aŝ 0,15 PLN. 7/20

2.4. Wiadomości MMS PoniŜej zaprezentowane zostały ceny połączeń MMS dla indywidualnych i biznesowych klientów abonamentowych oraz dla uŝytkowników kart pre-paid Wykres 7. Ceny wiadomości MMS inicjowanych przez indywidualnych klientów abonamentowych [PLN/MMS, z VAT] 0,00 0,10 0,20 0,30 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90 Play 0,20 Orange Plus Era Cyfrowy Polsat Aster 0,54 MNI 0,79 Wykres 8. Ceny wiadomości MMS inicjowanych przez biznesowych klientów abonamentowych [PLN/MMS, z VAT] 0,00 0,20 0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 Play 0,15 Orange 0,29 Plus Era CROWLEY TeleMobile 1,22 Netia 1,22 8/20

Wykres 9. Ceny wiadomości MMS inicjowanych przez klientów usług przedpłaconych [PLN/mms, z VAT] 0,00 0,20 0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 1,60 1,80 2,00 36,6 0,15 Play Fresh 0,19 Orange Go 0,30 mbank Mobile 0,36 Simplus Sami Swoi Tak Tak Heyah tubiedronka myavon 0,45 Mobilking 0,50 Cyfrowy Polsat 0,50 telepin mobi 0,70 WPmobi 1,99 NajniŜsze ceny wiadomości MMS zarówno w przypadku klientów abonamentowych indywidualnych jak i biznesowych oferuje sieć Play, odpowiednio 0,20 PLN/MMS (Wykres 7) i 0,15 PLN/MMS (Wykres 8). W przypadku klientów abonamentowych indywidualnych główni gracze rynku (Orange, Plus, Era) oraz Cyfrowy Polsat oferują tą samą cenę PLN/MMS, z kolei w przypadku klientów biznesowych Orange oferuje podstawową cenę o 0,11 PLN niŝszą niŝ jego dwóch głównych konkurentów. W przypadku bogatej oferty przedpłaconej, najmniej płacą klienci powiązanej z siecią Plus marki 36,6-0,15 PLN/MMS (Wykres 9). Większość rynkowych ofert kształtuje się w zbliŝonym przedziale 0,50 PLN/MMS. Zdecydowanie najdroŝsza jest oferta WPmobi. 9/20

2.5. Transmisja danych PoniŜej zaprezentowane zostały ceny usługi transmisji danych dla indywidualnych i biznesowych klientów abonamentowych oraz dla uŝytkowników kart pre-paid. Wykres 10. Ceny transmisji danych realizowanej przez indywidualnych klientów abonamentowych [PLN/MB, z VAT] 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 Plus Era Play Cyfrowy Polsat 1,20 1,20 1,20 1,20 Aster 1,80 MNI 2,50 Orange 5,00 Wykres 11. Ceny transmisji danych realizowanej przez biznesowych klientów abonamentowych [PLN/MB, z VAT] 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 Orange 1,20 Plus 1,20 Era 1,20 CROWLEY TeleMobile 1,20 Play 5,00 Netia 5,00 10/20

Wykres 12. Ceny transmisji danych realizowanej przez klientów usług przedpłaconych [PLN/MB, z VAT] 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 Heyah 0,20 WPmobi mbank Mobile Play Fresh Cyfrowy Polsat Tak Tak 1,00 1,00 1,20 1,20 1,44 Simplus 36,6 2,00 2,00 telepin mobi 3,10 myavon Orange Go Mobilking 5,00 5,00 5,00 Sami Swoi 6,10 Komentarz 1: CP Telecom Sp. z o.o. (Carrefour Mova) nie oferuje usług wiadomości MMS. Komentarz 2: CP Telecom Sp. z o.o. (Carrefour Mova) oraz Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. (tubiedronka) nie oferują usług transmisji danych. W przypadku transmisji danych wyraźnie wyodrębniła się grupa operatorów konkurujących bezpośrednio między sobą. W przypadku klientów abonamentowych indywidualnych sieci Plus, Era, Play i Cyfrowy Polsat oferują cenę 1 MB na tym samym, najniŝszym na rynku poziomie 1,20 PLN (Wykres 10), zdecydowanie droŝsza jest natomiast oferta Orange - 5 PLN/MB. Z kolei w przypadku klientów biznesowych do grupy najsilniej rywalizującej włączyć naleŝy właśnie sieć Orange oraz zorientowaną wyłącznie na klientów biznesowych sieć CROWLEY TeleMobile (Wykres 11). W biznesie oferta Play i Netii jest zdecydowanie najdroŝsza na rynku 5 PLN/MB. Bezkonkurencyjna jest z kolei oferta pre-paid w sieci Heyah 0,20 PLN/MB, 5-krotnie tańsza od drugich w zestawieniu ofert WPmobi oraz mbank mobile (Wykres 12) i aŝ 30-krotnie od najdroŝszej w zestawieniu oferty sieci Sami Swoi 6,10 PLN/MB 11/20

3. Cenowe preferencje konsumentów PoniŜej zaprezentowane zostały wyniki analizy preferencji konsumentów dotyczących cen usług telekomunikacyjnych w sieciach ruchomych. Wykres 13. Atrakcyjność cenowa oferty jako czynnik waŝny przy wyborze oferty operatora. (2007: n=1500; 2008: n=1600) 0,4% 1,3% 5,4% 30,9% 59,6% 2,4% 2008 0,1%1,0% 4,3% 23,5% 67,5% 3,6% 2007 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% zupełnie niew aŝne raczej niew aŝne raczej w aŝne w aŝne bardzo w aŝne brak zdania/odpow iedzi Źródło: 2007 Rynek telekomunikacyjne w Polsce w 2007 roku. CBM INDICATOR na zlecenie UKE, grudzień 2007. 2008 Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2008 roku, Klienci indywidualni, CBM INDICATOR na zlecenie UKE. Wykres 14. Atrakcyjność promocji i rabatów jako czynnik waŝny przy wyborze oferty operatora. (2007: n=1500; 2008: n=1600) 0,6% 1,9% 7,4% 34,3% 53,1% 2,7% 2008 0,1%1,1%4,9% 26,9% 63,5% 3,5% 2007 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% zupełnie niew aŝne raczej niew aŝne raczej w aŝne w aŝne bardzo w aŝne brak zdania/odpow iedzi Źródło: 2007 Rynek telekomunikacyjne w Polsce w 2007 roku. CBM INDICATOR na zlecenie UKE, grudzień 2007. 2008 Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2008 roku, Klienci indywidualni, CBM INDICATOR na zlecenie UKE. 12/20

Wykres 15. Średnia miesięczna opłata za korzystanie z telefonu komórkowego (2007: n=1234; 2008: n=1328) abonament mix pre-paid 2008 53,3 52,2 83,7 2007 50,6 48,9 90,7 0 20 40 [PLN] 60 80 100 Źródło: 2007 Rynek telekomunikacyjne w Polsce w 2007 roku. CBM INDICATOR na zlecenie UKE, grudzień 2007. 2008 Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2008 roku, Klienci indywidualni, CBM INDICATOR na zlecenie UKE. Realizowane corocznie przez UKE badania opinii publicznej jednoznacznie dowodzą, iŝ głównymi kryteriami wyboru ofert telefonii ruchomej przez Polaków są: cena oraz moŝliwość skorzystania z promocji i rabatów, co powszechnie równieŝ uznawane jest za element ceny oferty. Warto jednak zwrócić uwagę, iŝ wobec roku poprzedniego, w 2008 roku mniej respondentów wskazało atrakcyjność cenową oferty jako priorytetową 59,6% wobec 67,5% (Wykres 13). Analogiczny trend dotyczy istotności promocji i rabatów 53,1% wobec 63,5% (Wykres 14). ChociaŜ w obu przypadkach rosła liczba respondentów traktujących oba czynniki jako waŝne, moŝna przewidywać spadek istności oferowanej ceny na rzecz innych kryteriów wyboru jak jakość obsługi czy asortyment aparatów telefonicznych. Kolejny rok z rzędu największe miesięczne wydatki na telefon ponosili klienci abonamentowi i z roku na rok wydatki te rosną z 83,7 PLN w roku 2007 do 90,7 PLN w roku 2008 (Wykres 15). Zdecydowanie mniej za telefon płacą klienci usług przedpłaconych oraz mix 1. W obu przypadkach z roku na rok miesięczne wydatki ulegają nieznacznemu spadkowi, są jednak porównywalne. 1 Relacji cenowej między deklarowanymi przez respondentów miesięcznymi wydatkami na telefon komórkowy (wyŝsze koszty ponoszą abonenci niŝ uŝytkownicy usług przedpłaconych), nie naleŝy odnosić wprost do koszyków usług (gdzie cena polskiego koszyka pre-paid jest wyŝsza niŝ koszyka abonamentowego). Cena koszyka zaleŝna jest od ceny usług (struktura ich zuŝycia jest stała i standaryzowana dla wszystkich krajów UE), z kolei koszt ponoszony przez konsumenta zaleŝy jest od zasobności jego portfela i indywidualnych preferencji. 13/20

4. Ceny w Unii Europejskiej 4.1. Metoda Ceny rocznych koszyków usług dla Polski na tle wybranych krajów Unii Europejskiej zostały opracowane na podstawie danych Teligen. Zarówno w przypadku klientów usług abonamentowych (post-paid), przedpłaconych (prepaid) jak równieŝ abonamentowych i przedpłaconych łącznie (post-paid i pre-paid) przyjęty koszyk dotyczy średniej intensywności korzystania z usług (medium usage). Koszyki Teligen na luty 2009 r. dla średniej intensywności korzystania z usług zdefiniowano wg przelicznika Teligen (medium user) uwzględniając: rodzaj połączenia: lokalne 14%; krajowe 7%, do własnej sieci 48%; do innych sieci ruchomych 24%; z pocztą głosową 7%; rodzaj wiadomości SMS: do własnej sieci 65%; do innych sieci ruchomych 35%; pora połączenia: w szczycie 50%; poza szczytem 24%; w weekendy 26% ruch: minuty 780; SMS 600; MMS - 8 czas trwania połączeń [min]: na stacjonarne 1,8; do własnej sieci 1,9; do innych sieci ruchomych 1,7; z pocztą głosową 0,8. Dodatkowe załoŝenia Teligen: Wybrano dwóch największych operatorów z kaŝdego kraju, wg liczby uŝytkowników. Wybrani operatorzy powinni mieć wspólnie co najmniej 50% udziału w rynku. (W przypadku Polski wybrano PTK Centertel Sp. z o.o. oraz Polską Telefonię Cyfrową Sp. z o.o.). Taryfy będą typowe dla usług świadczonych w technologii 2G, zorientowane głównie na usługi głosowe. Zakres uwzględnionych taryf obejmie taryfy o najniŝszym koszcie, wyselekcjonowane dla kaŝdego operatora. Niepowtarzające się (jednorazowe) opłaty rozłoŝone są na okres 3 lat. Wszystkie koszty połączeń kalkulowane są jako rzeczywiste koszty w przeciwieństwie do średnich, tj. rzeczywisty koszt połączenia w pełnej jednostce naliczania. Stawki pozasieciowych połączeń w sieciach ruchomych (M2M) waŝone są w oparciu o liczby uŝytkowników dla kaŝdego kraju, w których jest to uzasadnione w związku z cenami rozmów. Wartość rozmów i wiadomości tekstowych wliczonych w cenę abonamentu zostanie odjęta od rzeczywistej kwoty wynikającej z wykonanych połączeń i wysłanych wiadomości tekstowych, do wysokości wartości tej kwoty. Wyniki są prezentowane w PLN/rok, z VAT (wg średniego kursu NBP z dn. 31.03.09: 4,7013 PLN za 1 EUR). Średnie roczne ceny koszyków obliczono jako średnie arytmetyczne z cen koszyków wszystkich krajów Unii Europejskiej uwzględnionych w zestawieniu. Koszyki przedstawione zostały z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej. Wszystkie kwoty podane zostały w ujęciu rocznym. 14/20

4.2. Ceny koszyków usług PoniŜej zaprezentowane zostały roczne ceny koszyków usług telefonii ruchomej dla średnio aktywnych klientów sieci. Wykres 16. Roczne ceny koszyków dla średnio aktywnych uŝytkowników usług typu post-paid (z parytetem siły nabywczej) 2 500,00 2 000,00 [PLN z VAT] 1 500,00 1 000,00 1 263,64 500,00 0,00 Szwecja 392,68 556,54 561,34 605,00 741,06 818,11 846,23 945,99 1 109,25 1 284,22 1 285,08 1 601,45 1 609,64 1 705,67 1 720,96 1 794,14 1 961,90 2 226,06 2 243,89 Finlandia Holandia Dania Wielka Brytania Luksemburg Austria Polska Węgry Irlandia Belgia Francja Portugalia Włochy Grecja Niemcy Czechy Hiszpania Słowacja Źródło: Teligen. Wykres 17. Roczne ceny koszyków dla średnio aktywnych uŝytkowników usług typu pre-paid (z parytetem siły nabywczej) 3 500,00 3 000,00 2 500,00 [PLN z VAT] 2 000,00 1 500,00 1 000,00 1 588,08 500,00 0,00 Dania 477,68 526,20 602,01 982,12 1 141,82 1 153,79 1 200,68 1 271,24 1 326,53 1 360,47 1 418,67 1 461,32 1 691,08 1 951,55 1 963,41 2 117,04 2 997,95 3 208,30 3 321,63 Finlandia Szwecja Niemcy Luksemburg Portugalia Austria Wielka Brytania Irlandia Węgry Belgia Polska Włochy Czechy Holandia Grecja Hiszpania Słowacja Francja Źródło: Teligen. 15/20

Wykres 18. Roczne ceny koszyków dla średnio aktywnych uŝytkowników usług typu post-paid i pre-paid łącznie (z parytetem siły nabywczej) 2 500,00 2 000,00 [PLN z VAT] 1 500,00 1 000,00 1 187,30 500,00 0,00 392,68 477,68 526,20 561,34 741,06 818,11 846,23 945,99 982,12 1 109,25 1 153,79 1 284,22 1 285,08 1 601,45 1 691,08 1 720,96 1 951,55 2 226,06 2 243,89 Szwecja Dania Finlandia Holandia Wielka Brytania Luksemburg Austria Polska Niemcy Węgry Portugalia Irlandia Belgia Francja Włochy Grecja Czechy Hiszpania Słowacja Źródło: Teligen. Komentarz: W przypadku wielu spośród analizowanych krajów, w łącznym koszyku post-paid i prepaid uwzględnione zostały ceny indywidualnego koszyka post-paid lub pre-paid, poniewaŝ właśnie one spełniały zadane przez Teligen kryterium najniŝszego kosztu. W przypadku wszystkich trzech profili średnio aktywnych klientów polskich sieci telefonii ruchomej, roczna cena koszyka usług kształtowała się poniŝej średniej z analizowanych 19 krajów Unii Europejskiej. Zdecydowanie najkorzystniej prezentował się koszyk klienta post-paid, którego roczna cena 946 PLN była niŝsza od wspomnianej średniej o 318 PLN (Wykres 16). W przypadku koszyka dla klienta pre-paid róŝnica ta wyniosła zdecydowanie mniej 127 PLN, a sam koszyk kosztował konsumenta 1461 PLN (Wykres 17). Łączny koszyk post-paid i pre-paid średnio aktywnego Polaka zajął 8 miejsce wg kryterium najniŝszego kosztu plasując się o 241 PLN poniŝej średniej, która wyniosła 1187 PLN (Wykres 18). Warto zwrócić uwagę na utrzymujący się od kliku lat trend, w którym koszyk usług przedpłaconych jest zdecydowanie droŝszy od koszyka abonamentowego, obecnie 1461 PLN wobec 946 PLN. Na ten stan rzeczy wpływ mają m.in. wyŝsze podstawowe ceny połączeń głosowych pre-paid wobec post-paid, w ofertach uwzględnionych przez Teligen. Z kolei spośród przedstawionych ofert jedynie w Play Fresh klienci pre-paid płacą (stan na 31.03.2009) wg podstawowego cennika mniej niŝ indywidualni klienci post-paid. 16/20

5. Wnioski Wg danych Teligen na luty 2009 roku, koszyki usług dla Polski we wszystkich trzech analizowanych wariantach klienta średnio aktywnego (post-paid, pre-paid, post-paid i prepaid łącznie) plasowały się w zestawieniu wybranych 19 krajów Unii Europejskiej poniŝej średniej dla tych krajów. Zdecydowanie najkorzystniej w punktu widzenia kosztów ponoszonych przez klientów sieci, prezentował się koszyk klienta abonamentowego 946 PLN. DroŜszy był koszyk klienta usług przedpłaconych 1461 PLN. Łączny koszyk usług był z kolei aŝ o 241 PLN tańczy niŝ średnia dla wszystkich analizowanych krajów. Z roku na rok w Polsce utrzymuje się trend, zgodnie z którym koszyk usług przedpłaconych jest zdecydowanie droŝszy od koszyka abonamentowego, co jest efektem m.in. wyŝszych podstawowych cen połączeń głosowych pre-paid wobec post-paid, w ofertach uwzględnionych przez Teligen, jak równieŝ w innych ofertach analizowanych przez UKE. Analizując koszyki usług zasadnym jest odniesienie się do danych o cenach zawartych w 14 Raporcie Implementacyjnym Komisji Europejskiej, gdzie zaprezentowane zarówno w Raporcie jak i w jego streszczeniu ceny miesięcznych koszyków usług dla Polski oraz wybranych przez Teligen polskich operatorów, w niektórych przypadkach wzrastały na przestrzeni lat 2007-2008. Taki stan rzeczy stanowi efekt spadku wartości złotego wobec euro, co w konsekwencji powoduje pozorny wzrost ceny usługi, nawet gdy jej realna cena dla konsumenta w walucie krajowej spada. Warto podkreślić, iŝ UKE nie odnotowało w analizowanym okresie wzrostów cen detalicznych usług, które mogłyby realnie wpłynąć na wzrost ceny koszyków, przy poczynionych przez Teligen załoŝeniach. Co więcej w innych fragmentach Raportu Polska prezentowana jest jako kraj charakteryzujący się jednymi z najniŝszych cen usług mobilnych w Unii Europejskiej juŝ w 2007 roku, co częściowo potwierdza korzystną dla konsumentów tendencję spadku krajowych cen usług telefonii ruchomej. Wspomniana powyŝej tendencja w znacznej mierze inicjowana jest przez sieć Play. Wprowadzona w marcu 2009 r. oferta na kartę Play Fresh oferuje najniŝsze na rynku podstawowe ceny połączeń głosowych 0,29 PLN/min oraz wiadomości SMS 0,09 PLN/SMS. Mimo, iŝ preferencje konsumentów powoli zaczynają wskazywać na zmiany w priorytetach doboru ofert nieznacznie zaczyna spadać istotność ceny w najbliŝszym roku naleŝy spodziewać się aktywnej rywalizacji operatorów o klientów właśnie w tym obszarze. Z jednej strony corocznie zdecydowanie więcej na telefon wydają klienci abonamentowi, z drugiej strony klientów usług przedpłaconych trudniej zatrzymać w sieci, tak więc trudno ocenić w na który segment bardziej zorientowana będzie obniŝka cen usług operatorów. NaleŜy pamiętać, iŝ w 2008 roku na rynku pojawiło się wielu operatorów wirtualnych, którzy z racji przyjętych biznesowych modeli działalności, nie mają moŝliwości bezpośredniego konkurowania ceną z silnymi operatorami infrastrukturalnymi. Dla nich metodą tworzenia wartości dodanej dla klientów mogą być nie ceny usług telekomunikacyjnych, ale inne usługi, często związane z podstawowym profilem działalności (branŝa spoŝywcza, bankowa, kosmetyczna, itp.). W tym przypadku klient nie będzie oszczędzał na samych usługach telefonii ruchomej, ale na szerokim koszyku usług uwzględniającym zupełnie inne typy usług. Taki scenariusz uprawdopodabniają zapowiedzi kolejnych debiutów MVNO więcej podmiotów oznacza więcej ofert, równieŝ w konkretnych segmentach, jak usługi bankowe czy branŝa spoŝywcza. Wysoka penetracja z pewnością wymusi aktywną walkę o klienta. 17/20

Spis cenników Post-paid Orange Cennik usług w ofertach Orange abonamnet oraz Orange mix, obowiązuje od 3 lutego 2009 roku; Plus Cennik Taryfy Syberyjskie, oferta waŝna od 08.09.2008; Era Cennik taryf Nowa Era (www.era.pl z 31.03.2008); Play Cennik Oferty One Play, Cennik Usług Telekomunikacyjnych P4 Sp. z o.o. obowiązuje od 3 listopada 2008 r do odwołania; MNI Cennik Usług MNI Telecom S.A., obowiązuje od 29.08.2008 r.; Cyfrowy Polsat Cennik usług telekomunikacyjnych w ofercie abonamentowej Cyfrowego Polsatu (www.cyfrowypolsat.pl z 31.12.2009). Biznes Orange Nowa Oferta dla Firm (www.orange.pl z 31.03.2009); Plus taryfa Elastyczna, Cennik świadczenia usług telekomunikacyjnych, oferta waŝna od 30.08.2008 r.; Era Załącznik cenowy do oferty taryf Firma (www.era.pl z 31.03.2008); Play Cennik Oferty Nowy Play dla Firm, Cennik Usług Telekomunikacyjnych P4 Sp. z o.o. obowiązuje od 4 marca 2008 r do odwołania. Pre-paid Orange Cennik usług w ofercie Nowe Orange Go, obowiązuje od 17.11.2008; Simplus Taryfa TWÓJ PROFIL, cennik waŝny od 16 marca 2009 roku; Sami Swoi Szczegółowy cennik usług, (www.samiswoi.pl z 31.03.209); 36,6 Cennik, Taryfa 36,6, cennik waŝny od 30.08.2008 roku; Tak Tak Cennik taryfa Nowy Tak Tak w systemie Tak Tak w sieci Era (www.era.pl z 31.03.2009); Heyah Heyah, Równa Taryfa Cennik taryfy, cennik waŝny od 28.10.2008 r.; tubiedronka Cennik Usług Telekomunikacyjnych w Usłudze tubiedronka (www.tubiedronka.pl z 31.03.2009); Play CENNIK OFERTY PLAY FRESH, Cennik Usług Telekomunikacyjnych P4 Sp. z o.o. obowiązuje od 05.03.2008 r. do odwołania; mbank mobile Cennik usług mbank mobile, taryfa mobile, Cennik waŝny od 17.03.2009; myavon cennik szczegółowy (www.maavon.pl z 31.03.2009); WPmobi Cennik Usług WPmobi wazny od dnia 30 sierpnia 208 r.; Mobilking CENNIK, PROSTA I UCZCIWA TARYFA, NISKIE CENY (www.mobilking.pl z 31.03.2009); Carrefour Mova Cennik usług w Ofercie Carrefour Mova na Kartę (www.carrefourmova.pl z 31.03.2009); 18/20

telepin mobi Cennik usług przepłaconych, Obowiązuje od dnia 02.02.2009; Cyfrowy Polsat Cennik usług telekomunikacyjnych w ofercie przedpłaconej Cyfrowego Polsatu (www.cyfrowypolsat.pl z 31.12.2009); Aster Cennik usług świadczonych przez ASTER Sp. z o.o. obowiązuje od dnia 1 stycznia 2009 r. CROWLEY TeleMobile PLANY TARYFOWE (www.crowley.pl z 31.03.2009); Cennik usług Netia Mobile (www.netia.pl). Spis wykresów Wykres 1. Ceny połączeń głosowych inicjowanych przez indywidualnych klientów abonamentowych... 4 Wykres 2. Ceny połączeń głosowych inicjowanych przez biznesowych klientów abonamentowych... 4 Wykres 3. Ceny połączeń głosowych inicjowanych przez klientów usług przedpłaconych... 5 Wykres 4. Ceny wiadomości SMS inicjowanych przez indywidualnych klientów abonamentowych... 6 Wykres 5. Ceny wiadomości SMS inicjowanych przez biznesowych klientów abonamentowych... 6 Wykres 6. Ceny wiadomości SMS inicjowanych przez klientów usług przedpłaconych... 7 Wykres 7. Ceny wiadomości MMS inicjowanych przez indywidualnych klientów abonamentowych... 8 Wykres 8. Ceny wiadomości MMS inicjowanych przez biznesowych klientów abonamentowych... 8 Wykres 9. Ceny wiadomości MMS inicjowanych przez klientów usług przedpłaconych... 9 Wykres 10. Ceny transmisji danych realizowanej przez indywidualnych klientów abonamentowych...10 Wykres 11. Ceny transmisji danych realizowanej przez biznesowych klientów abonamentowych...10 Wykres 12. Ceny transmisji danych realizowanej przez klientów usług przedpłaconych...11 Wykres 13. Atrakcyjność cenowa oferty jako czynnik waŝny przy wyborze oferty operatora. (2007: n=1500; 2008: n=1600)...12 Wykres 14. Atrakcyjność promocji i rabatów jako czynnik waŝny przy wyborze oferty operatora. (2007: n=1500; 2008: n=1600)...12 Wykres 15. Średnia miesięczna opłata za korzystanie z telefonu komórkowego (2007: n=1234; 2008: n=1328)...13 Wykres 16. Roczne ceny koszyków dla średnio aktywnych uŝytkowników usług typu postpaid (z parytetem siły nabywczej)...15 Wykres 17. Roczne ceny koszyków dla średnio aktywnych uŝytkowników usług typu pre-paid (z parytetem siły nabywczej)...15 Wykres 18. Roczne ceny koszyków dla średnio aktywnych uŝytkowników usług typu postpaid i pre-paid łącznie (z parytetem siły nabywczej)...16 19/20

OPRACOWANIE Marcin Cichy Główny Specjalista Wydział Analiz i Strategii Departament Analiz Rynku Telekomunikacyjnego Urząd Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/20, 01-211 Warszawa tel.: +48 22 53 49 417 fax: +48 22 53 49 195 e-mail: m.cichy@uke.gov.pl www.uke.gov.pl 20/20