EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA SPRZĘTU AGD mgr inż. Arkadiusz Osicki Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii e-mail: office@fewe.pl Bełchatów 20.11.2007
Zakres prezentacji Wprowadzenie Potencjał redukcji zużycia energii w Polsce Inicjatywy UE Sektor publiczny Zielone zamówienia publiczne Kryteria środowiskowe i procedury zamówień Etykieta energetyczna Oszczędzanie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych Wyposażenie gospodarstw domowych Projekt Euro Topten 2
Wprowadzenie Zagrożenia Wzrost zapotrzebowania na energię Wzrost uzależnienia od dostaw energii i jej nośników z państw niepewnych politycznie Szybki wzrost cen energii na rynkach światowych Wzrost kosztów produkcji i eksploatacji zasobów Zagrożenia klimatyczne Źródło: www.kape.gov.pl 3
Wprowadzenie Zagrożenia Wzrost zapotrzebowania na energię Wzrost uzależnienia od dostaw 108% 107% energii i jej nośników z państw 106% niepewnych politycznie 105% 104% Szybki wzrost cen energii na 103% rynkach światowych 102% Wzrost kosztów produkcji i 101% 100% eksploatacji zasobów 99% Zagrożenia klimatyczne 98% Dynamika zmian zużycie w 2001 r. = 100% gospodarstwa domowe zużycie krajowe 2001 2002 lata 2003 2004 Źródło: Bank danych - GUS (www.stat.gov.pl) 3
Potencjał efektywności energetycznej urządzeń powszechnego użytku Źródło: www.kape.gov.pl 4
Inicjatywy Komisji UE Cele podstawowe: Wzrost efektywności wykorzystania energii we wszystkich sektorach gospodarki (ograniczenie zużycia) Wzrost wykorzystania alternatywnych i odnawialnych źródeł energii Wzrost świadomości użytkowników energii Narzędzia: Dyrektywy Programy badawcze Programy informacyjne i edukacyjne Programy wdrożeniowe Systemy i narzędzia wspierania finansowego 5
Sektor publiczny UE Sektor publiczny główny konsument w UE Wydatki sektora publicznego stanowią łącznie 16,3% PKB krajów członkowskich Rynek zamówień publicznych wynosi 1,5 bln Polska 2004 48 mld PLN 5,4% PKB 2005 68 mld PLN 7,0% PKB Poza efektami ekonomicznymi i środowiskowymi decyzje zakupowe w sektorze publicznym w sposób istotny wpływają na rozwój technologii oraz jakość i efektywność produktów Źródło: www.kape.gov.pl 6
Jak to osiągnąć? Polityka i mechanizmy wzrostu efektywności wykorzystania energii z wykorzystaniem Zielonych Zamówień Publicznych (ZZP) Niezbędne szerokie uwzględnienie aspektów środowiskowych w zamówieniach publicznych poprzez wykorzystanie kryteriów środowiskowych Rynek produktów i usług przyjaznych środowisku jest obecnie rozwinięty w stopniu wystarczającym dla wdrożenia instrumentu zielonych zakupów w sektorze publicznym w Polsce Sektor publiczny powinien stanowić wzorzec i przykład do naśladowania W przypadku szerokiego wprowadzenia kryteriów środowiskowych prywatni zamawiający zachowują się podobnie jak zamawiający z sektora publicznego tzw. efekt ciągniony 7
Podstawy prawne Dyrektywy 2004/18/WE i 2004/17/WE: stwarzają wszelkie podstawy prawne dla uwzględnienia aspektów środowiskowych i zagadnień efektywności energetycznej w zamówieniach publicznych, w tym w szczególności w odniesieniu do produktów zużywających energię. Dyrektywy wymagają jednocześnie: Zachowania zasad równego traktowania podmiotów Zapewnienia transparentności przebiegu procesu zamówienia Nie ograniczania swobodnego przepływu towarów i usług na obszarze UE. (Konieczny wzrost świadomości i wiedzy) 8
Urządzenia powszechnego użytku Urządzenia AGD Źródła światła Sprzęt biurowy /IT Pojazdy samochodowe Systemy i komponenty budynków Silniki elektryczne (z inicjatywy programu PEMP) Zielona energia elektryczna 9
Kryteria środowiskowe ZZP Katalog kryteriów środowiskowych dla produktów, w tym produktów zużywających energię, opracowany został na zlecenie Ministerstwa Gospodarki przez Krajową Agencję Poszanowania Energii S.A. w kwietniu 2007 roku Dostępny: www.eko-net.pl www.kape.gov.pl/glp 10
Procedury ZZP Wykorzystanie kryteriów środowiskowych w procedurach Zielonych Zakupów i w zamówieniach publicznych wymaga zmiany sposobu myślenia: Najtańsza oferta Najbardziej ekonomiczna oferta Koszt cyklu żywotności LCC Rekomendowany udział kryteriów środowiskowych w ocenie ofert przetargowych: Kryteria środowiskowe: 30 45% Pozostałe kryteria: 55 70 % 11
Etykiety energetyczne Kryterium wyboru w przetargach Standaryzacja urządzeń zgodnie z Dyrektywą 92/75/EEC dotyczy: zamrażarek, chłodziarek i ich kombinacji 94/2/EC pralek (95/12/EC) suszarek bębnowych (95/13/EC) pralko-suszarek (95/14/EC) zmywarek do naczyń (97/17/EC) źródeł oświetlenia domowego (98/11/EC) piekarników elektrycznych (2002/40/EC) domowych klimatyzatorów (2002/31/C) 12
Potencjał redukcji zużycia energii w gospodarstwach domowych Rodzaj urządzenia Krajowy potencjał redukcji - podstawowe urządzenia Zużycia energii elektrycznej Kosztów energii Emisji zanieczyszczeń GWh mln zł tys. ton CO 2 Chłodzia rki i zamra żarki 2 252,0 800,7 2 745,2 Oświetlenie 1 000,3 355,6 1 219,3 Pralki 480,8 170,9 586,1 Krajowy potencjał redukcji - łącznie Skala porównawcza Zużycia energii elektrycznej Kosztów energii Emisji zanieczyszczeń Spalanego węgla w elektrowni Średnie gospodarstwo domowe Polska kwh zł kg kg 341,74 121,5 416,6 152,8 GWh mln zł tys. ton CO 2 tys. ton 4 558 1 621 5 556 2 038 13
Wyposażenie gospodarstw domowych Wyposażenie w niektóre przedmioty trwałego użytkowania w % ogółu gospodarstw domowych [GUS 2006r] Odbiornik TV % 98,2 Chłodziarka % 97,3 Automat pralniczy % 82,8 Tuner TV satelitarnej % 48,9 Video % 46,7 Wieża HI-FI % 44,1 Komputer osobisty ogółem % 43,7 Kuchenka mikrofalowa % 38,0 Odtwarzacz DVD % 31,4 Drukarka % 29,5 Odtwarzacz CD % 12,4 Zmywarka do naczyń % 6,2 Źródło: GUS 2006 14
Wyposażenie gospodarstw domowych Wyposażenie w niektóre przedmioty trwałego użytkowania w % ogółu gospodarstw domowych [GUS 2006r] Odbiornik TV % 98,2 Chłodziarka % 97,3 Automat pralniczy % 82,8 Tuner TV satelitarnej Robot kuchenny 0,2% % Kuchenka mikrofalowa 0,9% 48,9 Video DVD/Video % 1,1% 46,7 Wieża HI-FI Żelazko 1,4% % 44,1 Odkurzacz 1,6% Komputer osobisty ogółem Suszarka do włosów % 1,8% 43,7 Kuchenka mikrofalowa Czajnik elektry czny % 2,5% 38,0 Odtwarzacz DVD Radio 3,1% % 31,4 Pralka 7,3% Drukarka Telewizor kineskopowy % 8,9% 29,5 Odtwarzacz CD Komputer stacjonarny Oświetlenie trady cy jne % 12,4 Zmywarka do naczyń Chłodzirko - zamrażarka % 6,2 Źródło: GUS 2006 11,7% 21,9% Model 1os. ~1200 kwh 37,4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 14
Wyposażenie gospodarstw domowych Wyposażenie w niektóre przedmioty trwałego użytkowania w % ogółu gospodarstw domowych [GUS 2006r] Odbiornik TV % 98,2 Chłodziarka % 97,3 Automat pralniczy % 82,8 Tuner TV satelitarnej Robot kuchenny 0,2% 0,4% % Kuchenka mikrofalowa 0,8% 0,9% 48,9 Video DVD/Video 0,9% % 1,1% 46,7 Odkurzacz Żelazko 1,4% Wieża HI-FI % 44,1 Odkurzacz Żelazko 1,6% 2,1% Komputer osobisty ogółem Suszarka do do włosów % 1,8% 3,0% 43,7 Kuchenka mikrofalowa Czajnik elektryradio czny % 2,5% 3,7% 38,0 Odtwarzacz DVD Czajnik elektryradio czny 3,1% 4,2% Telewizor kineskopowy % 31,4 Pralka 7,3% 9,4% Drukarka Telewizor kineskopowy Pralka % 8,9% 29,5 10,3% Odtwarzacz CD Komputer stacjonarny Oświetlenie trady cy jne % 12,4 Zmywarka do naczyń Chłodzirko - zamrażarka % 6,2 Źródło: GUS 2006 11,0% 11,7% 21,5% 21,9% Model Model 1os. 2os. ~1200 ~1400 kwh kwh 31,4% 37,4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 14
Wyposażenie gospodarstw domowych Wyposażenie w niektóre przedmioty trwałego użytkowania w % ogółu gospodarstw domowych [GUS 2006r] Odbiornik TV % 98,2 Chłodziarka % 97,3 Automat pralniczy % 82,8 Tuner TV satelitarnej Robot kuchenny 0,2% 0,3% 0,4% % Kuchenka mikrofalowa DVD/Video 0,8% 0,9% 48,9 Video Kuchenka mikrofalowa DVD/Video 0,9% % 1,1% 1,2% 46,7 Odkurzacz Żelazko 1,4% 2,2% Wieża HI-FI % 44,1 Odkurzacz Żelazko 1,6% 2,1% 2,3% Komputer osobisty ogółem Suszarka do włosów % 1,8% 2,4% 3,0% 43,7 Kuchenka mikrofalowa Czajnik elektryradio czny % 2,5% 3,7% 38,0 Odtwarzacz DVD Czajnik elektry Radio czny 3,1% 4,2% 5,1% Telewizor kineskopowy % 31,4 Pralka 7,3% 9,0% 9,4% Drukarka Telewizor kineskopowy Pralka % 8,9% 29,5 9,9% 10,3% Odtwarzacz CD Komputer stacjonarny Oświetlenie trady cy jne % 12,4 Zmywarka do naczyń Chłodzirko - zamrażarka % 6,2 Źródło: GUS 2006 10,6% 11,0% 11,7% 21,5% 21,9% 23,0% Model Model 1os. 2os. 3os. ~1200 ~1400 ~1700 kwh kwh 29,3% 31,4% 37,4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 14
Wyposażenie gospodarstw domowych Wyposażenie w niektóre przedmioty trwałego użytkowania w % ogółu gospodarstw domowych [GUS 2006r] Odbiornik TV % 98,2 Chłodziarka % 97,3 Automat pralniczy % 82,8 Tuner TV satelitarnej Robot kuchenny 0,2% 0,3% 0,4% % Kuchenka mikrofalowa DVD/Video 0,8% 0,9% 48,9 Video Kuchenka mikrofalowa DVD/Video Odkurzacz 0,9% % 1,1% 1,2% 1,9% 46,7 Odkurzacz Żelazko 1,4% 1,9% 2,2% Wieża HI-FI % 44,1 Kuchenka mikrofalowa Odkurzacz Żelazko 1,6% 2,1% 2,3% Komputer osobisty ogółem Suszarka do włosów Radio % 1,8% 2,4% 3,0% 3,9% 43,7 Kuchenka mikrofalowa Suszarka Czajnik elektry do włosów Radio czny % 2,5% 3,7% 4,1% 38,0 Odtwarzacz DVD Czajnik elektry Radio czny 3,1% 4,2% 5,1% 5,9% Telewizor kineskopowy % 31,4 Pralka 7,3% 9,0% 9,4% Drukarka Telewizor Komputer kineskopowy stacjonarny Pralka % 8,9% 29,5 9,9% 10,3% Odtwarzacz CD Komputer stacjonarny Pralka Oświetlenie trady cy jne % 12,4 Zmywarka do naczyń Chłodzirko - zamrażarka % 6,2 Źródło: GUS 2006 10,7% 10,6% 11,0% 11,3% 11,7% 21,5% 21,9% 22,8% 23,0% 25,1% Model Model 1os. 2os. 3os. 4os. ~1200 ~1400 ~1700 ~2000 kwh kwh 29,3% 31,4% 37,4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 14
Oszczędzanie energii elektrycznej Potencjał do zaoszczędzenia Krajowy potencjał re dukc ji - s tandby Skala porównawcza Zużycia energii elektrycznej Kosztów energii Emisji zanieczyszczeń Średnie gospodarstwo domowe Polska kwh zł kg 61,8 22,0 75,4 TWh mln zł mln ton 0,82 293,2 1,01 Typ Żarówka tradycyjna 100W Świe tlówka kompaktowa 25W Orientacyjny koszt zakupu, zł Liczba la mp w ciągu 5000 godzin użytkowa nia Łą czny koszt zakupów, zł Zużycie energii w tym okresie, kwh Koszt energii (taryfa G11 2006r.), zł Łą czny koszt użytkowania, zł 1,2 5 6 500 177,8 183,8 25 1 25 125 44,4 69,4 15
Oszczędzanie energii elektrycznej Urządzenia biurowe x 50 10 W/komp. Czas SB 14h/dobę 7 kwh/dobę 894 zł/rok 0,35 zł/kwh 2555 kwh/rok 210 kwh/msc x 50 25 zł/szt. 1250 zł OPŁACALNOŚĆ SPBT=1,4 lat 16
Oszczędzanie energii elektrycznej Urządzenia AGD jak kupować? WYBIERAJ TE URZĄDZENIA KTÓRE MAJĄ NIE TYLKO KLASĘ ENERGETYCZNĄ A, ALE SZUKAJ I WYBIERAJ TE KTÓRE MAJĄ KLASĘ A+ i A++ Wybierając chłodziarko-zamrażarkę zamrażarkę o pojemności ok. 300l w klasie A++ w stosunku do takiej samej w klasie energetycznej B w ciągu roku: zużyjesz ok. 220 kwh energii mniej zapłacisz ok. 90 zł mniej za prąd zredukujesz emisję CO2 o ok. 220kg Wybierając pralkę o ładowności 5 kg w klasach A+AA w stosunku do takiej samej w klasach BBE w ciągu roku: zużyjesz ok. 90 kwh energii mniej zużyjesz ok. 4000 l wody mniej zapłacisz ok. 65 zł mniej za prąd i wodę zredukujesz emisję CO 2 o ok. 90kg 17
EURO TOPTEN Kryterium wyboru efektywność energetyczna JAK WYBRAĆ NAJLEPIEJ? www.topten.info.pl 18
EURO TOPTEN Kryterium wyboru efektywność energetyczna Czym jest TOPTEN? narzędzie umożliwiające porównanie urządzeń powszechnego użytku narzędzie prezentujące najbardziej sprawne urządzenia podstawowe kryterium wyboru to efektywność energetyczna jest niezależny od producentów i dystrybutorów podstawową inicjatywą jest prowadzenie stron internetowych z wyselekcjonowanymi produktami 19
EURO TOPTEN Strona internetowa 20
EURO TOPTEN Strona internetowa 20
EURO TOPTEN Strona internetowa 20
EURO TOPTEN Strona internetowa 20
Plany TOPTEN EURO TOPTEN Pozostałe inicjatywy 9 krajowych stron internetowych + nowi partnerzy Monitorowanie i analiza rynku Konkurs na najlepszą kampanię promującą efektywne energetycznie produkty Wystawa, wybranych najbardziej efektywnych produktów w Europie Bez- i niskonakładowe rozpowszechnianie przez media Działania edukacyjne Przedłużenie projektu w UE 21
Portal edukacyjny EURO TOPTEN Edukacja nowe działanie Opracowanie e-szkolenia dla powszechnych konsumentów (indywidualnych użytkowników) Jestem świadomym obywatelem Opracowanie e-szkolenia dla masowych użytkowników (szkoły) Efektywnie energetycznie i przyjazne środowisku instytucje Edycja, druk i rozpowszechnienie poradnika Energooszczędny sprzęt i urządzenia w domu i w biurze Opracowanie i przeprowadzenie konkursu dla uczestników e- szkolenia powszechnego (indywidualni użytkownicy) Przeprowadzenie konkursu dla uczestników e-szkoleń dla masowych użytkowników (szkoły): 22
Dziękuję za uwagę Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40-169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, 23