FORMULARZ DANYH 1 NATURA 2 STANDARDOWY FORMULARZ DANYH DLA OBSZARÓW SPEJALNEJ OHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄYH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNAZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPEJALNYH OBSZARÓW OHRONY (SOO) 1. IDENTYFIKAJA OBSZARU 1.1. TYP 1.2. OBSZARU 1.3. DATA OPRAOWANIA 1.4. DATA AKTUALIZAJI K PLH34 215 282 1.5 POWIĄZANIA Z INNYMI OBSZARAMI NATURA 2 PLB31 PLB33 PLB312 PLB315 1.6. INSTYTUJA LUB OSOBA ZBIERAJĄA INFORMAJE: Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków; WZR woj. wielkopolskiego; J. Buszko, Zakład Ekologii Zwierząt UMK Toruń; A. Łabędzki, Katedra Entomologii Leśnej AR, Poznań. 1.7. OBSZARU: 1.8. WSKAZANIE I ZAKLASYFIKOWANIE OBSZARU: DATA ZAPROPONOWANIA JAKO OZW DATA ZATWIERDZENIA JAKO OZW 244 2711 DATA ZAKLASYFIKOWANIA JAKO OSO DATA ZATWIERDZENIA JAKO SOO wydrukowano przy użyciu programu Ostoje wersja 3. 211125
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 2 2. POŁOŻENIE OBSZARU 2.1. POŁOŻENIE ENTRALNEGO PUNKTU OBSZARU DŁUGOŚĆ GEOGRAFIZNA SZEROKOŚĆ GEOGRAFIZNA E 17 9 48 N 53 5 5 2.2. POWIERZHNIA (ha): 2.3. DŁUGOŚĆ OBSZARU (km): 5 532, 2.4. WYSOKOŚĆ (m n.p.m.): MINIMALNA MAKSYMALNA ŚREDNIA 37 5 4 2.5. REGION ADMINISTRAYJNY (NUTS) Kod Nazwa regionu % PL411 Pilski 76 PL613 BydgoskoToruński 4 PL615 Włocławski 2 2.6. REGION BIOGEOGRAFIZNY Nazwa regionu biogeograficznego Kontynentalny 2 / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 3 3. INFORMAJA PRZYRODNIZA 3.1. Typy SIEDLISK znajdujące się na terenie obszaru Natura 2 oraz ocena znaczenia obszaru dla tych siedlisk 3.1.a. Typy SIEDLISK wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG Stopień Względna Stan Ocena Kod Nazwa siedliska % pokrycia Reprezen. powierzch zachow. ogólna 315 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,5 A A A 327 Zalewane muliste brzegi rzek 1, A B A A 43 Suche wrzosowiska (allunogenistion, Pohlioallunion, allunoarctostaphylion),5 A A B 621 Murawy kserotermiczne (FestucoBrometea) priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,5 B B B 623 Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion płaty bogate florystycznie) 1, D 641 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) 2, B B A A 643 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (onvolvuletalia sepium),1 A A B 644 Łąki selemicowe (nidion dubii) 2, D 651 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) 2, A A A 911 Kwaśne buczyny (LuzuloFagenion),5 A A 913 Żyzne buczyny (Dentario glandulosaefagenion, Galio odoratifagenion) 1, A A B 917 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galioarpinetum, Tilioarpinetum),3 A A B 919 Pomorski kwaśny las brzozowodębowy (BetuloQuercetum),11 B B 91E Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albofragilis, Populetum albae, Alnenion 3, B 91F Łęgowe lasy dębowowiązowojesionowe (FicarioUlmetum),5 B 91I iepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescentipetraeae) 3, B B B B 3.1 / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 3 3.2. GATUNKI, których dotyczy Artykuł 4 Dyrektywy Rady 79/49/EWG i gatunki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków 3.2.a. PTAKI wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/49/EWG OSIADŁA POPULAJA MIGRUJĄA Rozrodcza Zimująca Przelotna A21 Botaurus stellaris <1p D A22 Ixobrychus minutus 3p D A31 iconia ciconia 6p D A73 Milvus migrans 1p D A74 Milvus milvus 1p D A75 Haliaeetus albicilla P D A81 ircus aeruginosus 2p D A84 ircus pygargus 5p D A89 Aquila pomarina 1p D A119 Porzana porzana <9p D A12 Porzana parva 2p D A122 rex crex 5153p D A127 Grus grus 25p D A154 Gallinago media 1p D A197 hlidonias niger 2p D A229 Alcedo atthis 8p D A236 Dryocopus martius 1p D A255 Anthus campestris 3p D A272 Luscinia svecica 7p D A37 Sylvia nisoria <4p D A338 Lanius collurio średnioliczn D A379 Emberiza hortulana 1p D OENA ZNAZENIA OBSZARU Stan zach. Izolacja Ogólnie 3.2.b. Regularnie występujące Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/49/EWG OSIADŁA POPULAJA MIGRUJĄA Rozrodcza Zimująca Przelotna A52 Anas crecca 15p D A56 Anas clypeata 5p D A156 Limosa limosa 25p D A16 Numenius arquata 3p D A162 Tringa totanus 1p D OENA ZNAZENIA OBSZARU Stan zach. Izolacja Ogólnie 3.2.c. SSAKI wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG OSIADŁA POPULAJA MIGRUJĄA OENA ZNAZENIA OBSZARU Stan zach. Izolacja Rozrodcza Zimująca Przelotna 1337 astor fiber P D 1355 Lutra lutra P B Ogólnie 3.2.d. PŁAZY i GADY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG 3.2 / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 3 OSIADŁA POPULAJA MIGRUJĄA OENA ZNAZENIA OBSZARU Stan zach. Izolacja Ogólnie Rozrodcza Zimująca Przelotna 1188 Bombina bombina P B B 3.2.e. RYBY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG OSIADŁA POPULAJA MIGRUJĄA OENA ZNAZENIA OBSZARU Stan zach. Izolacja Rozrodcza Zimująca Przelotna 113 Aspius aspius P D 1145 Misgurnus fossilis P B 1163 ottus gobio P D Ogólnie 3.2.f. BEZKRĘGOWE wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG OSIADŁA POPULAJA MIGRUJĄA OENA ZNAZENIA OBSZARU Stan zach. Izolacja Rozrodcza Zimująca Przelotna 438 Lycaena helle R A Ogólnie 3.2.g. ROŚLINY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG POPULAJA OENA ZNAZENIA OBSZARU Stan zach. Izolacja Ogólnie 1617 Angelica palustris <1 B B B 3.2 / 2
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 3 3.3. Inne ważne gatunki zwierząt i roślin PTAKI SSAKI PŁAZY GADY RYBY BEZKRĘGOWE ROŚLINY 3.3 / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 4 4. OPIS OBSZARU 4.1. OGÓLNA HARAKTERYSTYKA OBSZARU Klasy siedlisk % pokrycia Lasy iglaste 1 % Lasy liściaste 6 % Siedliska leśne (ogólnie) 1 % Siedliska łąkowe i zaroślowe (ogólnie) 8 % Siedliska rolnicze (ogólnie) 9 % Wody śródlądowe (stojące i płynące) 3 % Suma pokrycia siedlisk 1 % OPIS OBSZARU Obszar obejmuje fragment doliny Noteci między miejscowością Wieleń a Bydgoszczą. Obszar jest w dużej części zajęty przez torfowiska niskie, z fragmentami zalewowych łąk i trzcinowisk, z enklawami zakrzewień i zadrzewień. Na zboczach doliny znajdują się płaty muraw kserotermicznych. W okolicach Goraja, Pianówki i Góry oraz Ślesina występują kompleksy buczyn i dąbrów, w tym m. in. siedlisk przyrodniczych: ciepłolubnej dąbrowy i mieszanych lasów zboczowych. Teren przecinają kanały i rowy odwadniające. Liczne są starorzecza i wypełnione wodą doły potorfowe. Miejscami występują rozległe płaty łęgów. Łąki są intensywnie użytkowane. 4(1) / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 4 4. OPIS OBSZARU 4.2. WARTOŚĆ PRZYRODNIZA I ZNAZENIE Obszar obejmuje bogatą mozaikę siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG (16 rodzajów), z priorytetowymi lasami łęgowymi i dobrze zachowanym kompleksami łąkowymi, choć łącznie zajmują one poniżej 2% powierzchni obszaru. Notowano tu też 8 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. W okolicach Nakła na początku XX w. występowała bogata populacja oenagrion ornatum. Rekomenduje się jego restytucję na tym terenie. Obszar częściowo pokrywa się z ważną ostoja ptasią o randze europejskiej E33. Ostoja jest też ważnym korytarzem ekologicznym o randze międzynarodowej. 4.3. ZAGROŻENIA Zagrożeniem jest zarówno intensyfikacja użytkowania łąk, zwłaszcza ich nawożenie, jak również zarastanie ich w procesie sukcesji przez zarośla wierzbowe. Potencjalnym zagrożeniem dla środowiska jest osuszanie terenu, wycinka drzew i krzewów oraz eutrofizacja i zanieczyszczenie wód, m.in. napływ zanieczyszczonych wód z Gwdy. W sąsiedztwie obszaru znajdują się liczne zakłady przemysłowe, np. pozyskujące żwiry (Walkowice), browar (zarnków), zakłądy drzewne (zarnków), mogące być źródłem zanieczyszczeń. Planuje się także rozwój turystyki sezonowej (letnie rejsy po rzece). Uwaga: Dolina podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochroną przeciwpowodziową wymagają utrzymywania ich w należytym stanie technicznym. Prace z zakresu ochrony przeciwpowodziowej dotyczą różnych fragmentów doliny rzecznej. Przy ich wykonywaniu powinna zostać zachowana dbałość o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny i nie pogorszenie stanu zachowania siedlisk przyrodniczych i gatunków, których ochrona jest celem utworzenia obszaru Natura 2. 4.4. STATUS OHRONNY Obszar w większości położony jest na terenie Obszaru hronionego Krajobrazu (131 ha; 1989); obejmuje 4 rezerwaty przyrody: zapliniec Kuźnicki (5,45 ha; 1988), Łąki Ślesińskie (42 ha; 1975), Kruszyn (1997 r, 73 ha), Skarpy Ślesińskie (1999, 14 ha). 4.5. STRUKTURA WŁASNOŚI Zdecydowana przewaga własności prywatnej, przy niewielkim udziale własności Skarbu Państwa. 4.6. DOKUMENTAJA ŹRÓDŁA DANYH Buszko J. 198623. Komputerowa baza danych (MS Access) "Motyle dzienne Polski" (dane z okresu 198623). Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska UMK w Toruniu. Buszko J. 1997. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce (Lepidoptera: Papilionoidea, Hesperiodea) 19861995. Ofic. Wyd. Turpress, Toruń. Dąbrowski J.S., Krzywicki M. 1982. Ginące i zagrożone gatunki motyli (Lepidoptera) w faunie Polski. z. I. Studia Naturae, ser. B. 31: 3171. GDLP 27 Inwentaryzacja przyrodnicza. baza danych INVENT Głowaciński Z. (red.). 1992. Polska czerwona księga zwierząt. PWRiL, Warszawa. 1352. Graczyk R. 1995. Bóbr europejski (astor fiber fiber Linnaeus 1758) w dorzeczu Odry oraz jego wpływ na stosunki wodne i biocenotyczne. W: złowiek i środowisko naturalne Jury. 3 Sympozjum Jurajskie. Zarząd ZJPK, Dąbrowa Górnicza. s. 83124. Szulczewski J.W. 1951. Wykaz roślin naczyniowych w Wielkopolsce dotąd stwierdzonych. PTPN, Prace Kom. Biol. 12(6): 1128. Wylęgała P. 21. Ekspertyza przyrodnicza gminy zarnków. PTOP Salamandra, Poznań. Msc. Zając A., Zając M. (red.). 21. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce (ATPOL). Inst. Bot. UJ, Kraków. Msc. 4(2) / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 5 5. STATUS OHRONNY OBSZARU ORAZ POWIĄZANIA Z OSTOJAMI ORINE BIOTOPES 5.1. DESYGNOWANE FORMY OHRONY NA POZIOMIE KRAJOWYM I REGIONALNYM: % POKRYIA PL2,1 % PL4, % 5.2. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z INNYMI TERENAMI: desygnowanymi na poziomie krajowym lub regionalnym FORMY OHRONY OBSZARU TYP RELAJI % POKRYIA PL2 zapliniec Kuźnicki +, PL2 Kruszyn + PL2 Łąki Ślesińskie +,1 PL2 Skarpy Ślesińskie + PL4 *, desygnowanymi na poziomie międzynarodowym STATUSU OHRONY OBSZARU TYP RELAJI % POKRYIA Ostoja Ptaków (ranga europejska) Nadnoteckie Łęgi, 5.3. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z OSTOJAMI ORINE BIOTOPES: ORINE TYP RELAJI % POKRYIA G511 *, G515 + 5,5 G517 *, G511 + 32,3 G5111 +, G523 + 1,4 5 / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 6 6. DZIAŁALNOŚĆ ZŁOWIEKA NA TERENIE OBSZARU I W JEGO OTOZENIU I INNE ZYNNIKI WPŁYWAJĄE NA TEN OBSZAR 6.1. GŁÓWNE ZYNNIKI I RODZAJE DZIAŁALNOŚI ZŁOWIEKA ORAZ PROENT POWIERZHNI OBSZARU IM PODLEGAJĄY Wpływy i działalność na terenie obszaru: kod nazwa intensywność % obszaru wpływ 12 Koszenie / ścinanie A + 12 Nawożenie /nawozy sztuczne/ 14 Wypas A + 18 Wypalanie 22 Wędkarstwo 23 Polowanie 3 Wydobywanie piasku i żwiru 42 Nieciągła miejska zabudowa B 421 Pozbywanie się odpadów z gospodarstw domowych 5 Sieć transportowa 51 Przesyłanie energii 52 Transport okrętowy 62 Sporty i różne formy czynnego wypoczynku, uprawiane w plenerze 71 Zanieczyszczenia wód B 72 Zanieczyszczenie powietrza B 81 Odwadnianie 83 Regulowanie (prostowanie) koryt rzecznych B 941 Powódź + 95 Ewolucja biocenotyczna Wpływy i działalność wokół obszaru: kod nazwa intensywność % obszaru wpływ 6.2. ZARZĄDZANIE OBSZAREM SPRAWUJĄY NADZÓR (INSTYTUJA LUB OSOBA): Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu ZARZĄDZANIE OBSZAREM I PLANY: 6 / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 7/8 7. MAPY OBSZARU Mapy fizyczne obszaru Numer mapy Skala Projekcja Opis N3316 1: 5 PUWG 1992 N3316D 1: 5 PUWG 1992 N3317 1: 5 PUWG 1992 N3317D 1: 5 PUWG 1992 N3318A 1: 5 PUWG 1992 N3318B 1: 5 PUWG 1992 N3318 1: 5 PUWG 1992 N3318D 1: 5 PUWG 1992 N33117A 1: 5 PUWG 1992 N33117B 1: 5 PUWG 1992 N33118A 1: 5 PUWG 1992 Zdjęcia lotnicze obszaru Numer Obszar Temat Data 8. ZDJĘIA OBSZARU Numer Obszar Temat Autor Data 7/8 / 1
NATURA 2 FORMULARZ DANYH 4.7 4. OPIS OBSZARU 4.7. HISTORIA 4.7 / 1