SOŁECKA STRATEGIA ROZWOJU WSI Biskupice Zabaryczne na lata 20182028 w gminie Mikstat Dokument sporządzony przez przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi: Danuta Kamińska Witold Ślązak z udziałem moderatora/moderatorów: Październik 2018
Anna Łażewska Dawid Bała SPIS TREŚCI KARTA DIAGNOZY ZAAWANSOWANIA ODNOWY WSI...3 ANALIZA ZOSOBÓW... 7 ANALIZA SWOT... 11 ANALIZA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO WSI...12 WIZJA WSI... 13 PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ODNOWY WSI...14 PROGRAM KRÓTKOTERMINOWY ODNOWY WSI...18 2
KARTA DIAGNOZY ZAAWANSOWANIA ODNOWY WSI wraz ze sprawozdaniem z wizji w terenie Gmina: Mikstat Faza odnowy Sołectwo: Biskupice Zabaryczne Liczba mieszkańców: 659 Zakres działań * Rozwój organizacyjny brak działań X istnieje tylko rada sołecka działania fragment. lub dotyczące wąskiej grupy * rozproszone działanie organizacji działania spontaniczne Inicjalna A porządkowanie wsi projekty startowe (z programu krótkoterminowego) przekonywanie mieszkańców do idei odnowy wsi i integrowanie wokół pierwszych przedsięwzięć zawiązana grupa odnowy wsi podejmuje się kroki na rzecz skoordynowania działań organizacji we wsi X Sterowanie rozwojem * brak planowania działań w wymiarze całej wsi X opracowanie planu i programu odnowy dla całej wsi planowanie w krótkim horyzoncie czasowym 3
PoczątkowaB różnorodne projekty (z programu długoterminowego) nastawione na usunięcie podstawowych barier i zaspokojenie głównych potrzeb Zaawansowana C pobudzenie mieszkańców do odnowy własnych posesji zawiązane stowarzyszenie na rzecz rozwoju (odnowy) wsi wykorzystywanie gminnych instrumentów wsparcia skoordynowane działanie organizacji obecnych we wsi proste instrumenty komunikacji wewnętrznej projekty jakościowo zmieniające kluczowe obszary życia oraz kształtujące strukturę wsi koalicja organizacji i instytucji na rzecz odnowy wsi projekty wyróżniające wieś, kształtuje się centrum wiejskie liczne stowarzyszenie odnowy wsi powszechne zaangażowanie mieszkańców w projekty publiczne powszechna odnowa prywatnych posesji D liczna grupa odnowy wsi (skupia przedstawicieli organizacji i instytucji) systematyczne planowanie działań, (np. roczne plany rzeczowofinansowe, kalendarze imprez) animacja aktywności poszczególnych grup mieszkańców projektowanie działań (projekty) pozyskiwanie środków zewnętrznych systematyczne planowanie rozwoju (aktualizowanie planu i programu odnowy wsi) rozwinięta komunikacja wewnętrzna promocja wsi stowarzyszenie odnowy wsi instytucją rozwoju lokalnego (Centrum Aktywności Lokalnej) 4
kompleksowe i szczegółowe planowanie przestrzenne Całościowa lokalnie oraz regionalnie powiązane ze sobą projekty wywołujące efekt synergiczny (nacisk na tworzenie miejsc pracy) ukształtowane centrum wiejskie świadome kształtowanie czynników rozwoju (np. wykorzystania odnawialnych energii) rozwój wsi oparty na aktywności kluczowych grup mieszkańców (rolników, przedsiębiorców, młodzieży, kobiet) i stowarzyszeń projekty kreujące wieś tematyczną dostosowanie projektów prywatnych do programu odnowy wsi powszechny udział grup mieszkańców w strategicznym planowaniu rozwoju rozwinięta promocja oraz komunikacja z otoczeniem instrumenty wsparcia działań prywatnych Wstaw X gdy spełnia warunek Sprawozdanie z wizji w terenie Miejsce i data przeprowadzenia wizji: Biskupice Zabaryczne, 07.09.2018 r. Uczestnicy: Anna Łażewska, Dawid Bała, Maria Piszczałka Urząd Gminy Mikstat, Sołtys Krótka charakterystyka wsi: Biskupice Zabaryczne to duża miejscowość położona w gminie Mikstat, w powiecie ostrzeszowskim, w województwie wielkopolskim. Powierzchnia sołectwa wynosi 772 ha. W strukturze użytkowania gruntów dominują użytki rolnicze, głownie niskiej jakości, lasy stanowią 5
otoczenie miejscowości i większości znajdują się w zasięgu Obszarów Chronionego Krajobrazu. Układ przestrzenny wsi to wielodrożnica o zwartym układzie zabudowy wzdłuż sieci lokalnych dróg, oraz rozproszoną zabudową zagrodową. Centrum wsi wyznacza okazała kapliczka przy głównym skrzyżowaniu opodal, której znajduje się sklep oraz szkoła. Na terenie wsi funkcjonuje szkoła podstawowa z przedszkolem, przy której znajduje się duże boisko piłkarskie wymagające zagospodarowania. Przy owym budynku szkolnym Dominantą krajobrazu jest wieża radiowotelewizyjna górująca nad wsią. Miejscowość Kaliszkowice Kaliskie należy do Obszaru Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska. Wieś jest wyposażona w wodociąg, sieć kanalizacyjną oraz gazową. Na terenie wsi nie ma obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Na terenie sołectwa działają OSP, Kółko Rolnicze oraz KGW, które nie jest jednak zarejestrowane w KRS. W 2018 r. udało się pozyskać środki na zagospodarowanie przestrzeni publicznej z Wielkopolskiej Odnowy Wsi na projekt pt. Klara Grzeje. 6
Charakterystyczne elementy wsi Kapliczka Wiejski Dom Kultury Szkoła Podstawowa Krzyż i kapliczka Grupa Odnowy Wsi w trakcie prac nad strategią Drewniany dom Z przeprowadzonej wizji w terenie sporządzono dokumentację fotograficzną (płyta CD). Data: 07.09.2018 r. Sporządził: Dawid Bała, Anna Łażewska 7
ANALIZA ZASOBÓW ANALIZA ZASOBÓW część I walory krajobrazu, rzeźby terenu stan środowiska Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje krajobraz nizinny, pagórki i lasy dobry walory klimatu klimat umiarkowany walory szaty roślinnej cenne przyrodniczo obszary lub obiekty świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) wody podziemne lasy, dużo zieleni studnie gleby gleby słabe kopaliny walory geotechniczne walory architektury walory przestrzeni wiejskiej publicznej walory przestrzeni wiejskiej prywatnej KULTUROWY PRZYRODNICZY RODZAJ ZASOBU* zabytki i pamiątki historyczne osobliwości kulturowe miejsca, osoby i przedmioty kultu Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻ E WYRÓŻNIAJĄC E gniazdo bocianie Wiejski Dom Kultury Figura Matki Boskiej w centrum wsi, budynek szkoły, tablica upamiętniająca 110lecie OSP Figura Matki Boskiej, 3 krzyże, Kapliczki 8
święta, odpusty, pielgrzymki tradycje, obrzędy, gwara tradycyjne dożynki legendy, podania i fakty historyczne przekazy literackie ważne postacie i przekazy historyczne specyficzne nazwy Biskup Wronka Hanoby osadnicy specyficzne potrawy dawne zawody zespoły artystyczne, twórcy ANALIZA ZASOBÓW część II OBIEK RODZAJ ZASOBU działki pod zabudowę mieszkaniową działki pod domy Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE dostępne dostępne DUŻ E WYRÓŻNIAJĄC E 9
TY I TERENY INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA TECHNICZNAINFRASTRUKTURA letniskowe działki pod zakłady usługowe i przemysł pustostany mieszkaniowe pustostany poprzemysłowe tradycyjne nieużytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) place publicznych spotkań, festynów sale spotkań, świetlice, kluby miejsca uprawiania sportu miejsca rekreacji boisko sportowe, teren przy Wiejskim Domu Kultury Wiejski Dom Kultury boisko sportowe boisko sportowe, świetlica, plac zabaw ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne szkoły szkoła podstawowa przedszkola przedszkole biblioteki placówki opieki społecznej biblioteka szkolna placówki służby zdrowia wodociąg, kanalizacja drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie) są drogi w większości asfaltowe oświetlone przystanek autobusowy, częściowo chodnik dostępna dostępna chodniki, parkingi, przystanki sieć telefoniczna i dostępność Internetu telefonia komórkowa inne 10
ANALIZA ZASOBÓW część III MIESZKI POZYSKIWANIE FUNDUSZYŚRODKI FINANSOWE GOSPODARKA, ROLNICTWO RODZAJ ZASOBU Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻ E miejsca pracy (gdzie, ile? ) znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe i ich produkty gastronomia własne gospodarstwa rolne miejsca noclegowe gospodarstwa rolne większość uprawy hodowle możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne zasoby odnawialnych energii zboża WYRÓŻNIAJĄC E fundusz sołecki środki udostępniane przez gminę środki wypracowywane autorytety i znane postacie we wsi Sołtys, Przewodnicząca Stowarzyszenia Wspólne dobro 11
AŃCY ( KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI) O WSIINFORMACJE DOSTĘPNE krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci przedsiębiorcy, sponsorzy osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych pracownicy nauki związki i stowarzyszenia kontakty zewnętrzne (np. z mediami) współpraca zagraniczna i krajowa publikatory, lokalna prasa książki, przewodniki większość nauczyciele Uczniowski Klub Sportowy, Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie Przyjaciół Kotłowa i okolic Wspólne dobro biuletyny gminne wzmianki strona internetowa Gminy Mikstat, profil na FB strony www ANALIZA SWOT 12
SILNE STRONY (atuty wewnętrzne) 1. Pracowici i chętni do pomocy mieszkańcy J 2. Dostęp mieszkańców do szybkiego Internetu J 3. Działalność Stowarzyszenia Wspólne dobro J 4. Figura Matki Boskiej w centrum wsi T 5. Duża ilość krzyży przydrożnych i kapliczek T 6. Bocianie gniazdo T 7. Funkcjonujący UKS kolarstwo J 8. Szkoła podstawowa we wsi S 9. Wiejski Dom Kultury S 10.Działalność OSP J 11. Boisko sportowe S 12.Brak uciążliwego przemysłu J SŁABE STRONY (słabości wewnętrzne) 1. Braki w oświetleniu S 2. Wymagające remontu drogi S 3. Brak odpowiedniego zagospodarowania miejsca do rekreacji dla mieszkańców S 4. Brak siłowni zewnętrznej S 5. Niewystarczająco zagospodarowany plac zabaw S 6. Wymagająca odnowienia tablica jubileuszu OSP T 7. Niewystarczająca oferta kulturalnorozrywkowa J 8. Niewystarczająco zagospodarowany Wiejski Dom Kultury S 1. Sąsiedztwo lasów J 2. Możliwość pozyskiwania środków z funduszy europejskich B 3. Rosnąca popularność agroturystyki B 4. Udana współpraca z Urzędem Gminy J 1. Trudności komunikacyjne z uwagi na znaczną odległość od miast J 2. Utrudniony dostęp do placówek służby zdrowia J 3. Nadmierna biurokracja hamująca inicjatywy społeczne J 4. Brak funduszy na realizację zaplanowanych działań B 5. Brak środków komunikacji publicznej J Analiza potencjału rozwojowego wsi 3 0 6 2 13
6 1 0 ()= 4 (+) Jakość życia (warunki niematerialne) Standard życia (warunki materialne) Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego Byt (warunki ekonomiczne) 2 0 1 0 0 2 0 1 (=)+ (+)= silne strony szanse słabe strony zagrożenia WIZJA WSI 1. Wizja hasłowa: Zaangażowane Biskupice Zabaryczne 14
2. Wizja opisowa: Biskupice Zabaryczne są piękną i spokojną wsią na krańcu powiatu. Wspólne działania mieszkańców przynoszą wiele pożytku i dają powody do zadowolenia wszystkim zaangażowanym. Odpowiednio rozbudowana infrastruktura kulturalnorekreacyjna sprawia, że wieś jest doskonałym miejscem do życia, rozwoju i odpoczynku. 15
PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ODNOWY WSI Wizja wsi: Zaangażowane Biskupice Zabaryczne I. Plan rozwoju 1. CELE Co trzeba osiągnąć by urzeczywistnić wizję naszej wsi? II. Program rozwoju 2. Co nam pomoże osiągnąć cele? (zasoby, silne strony, szanse) ZASOBY których użyjemy ATUTY silne strony i szanse jakie wykorzystamy 3. Co nam może przeszkodzić? (słabe strony, zagrożenia) BARIERY Słabe strony jakie wyeliminujemy Zagrożenia jakich unikniemy Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy? Perspektywa czasowa: 10 lat A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO 1. Zachowanie dziedzictwa kulturowego tablica OSP pracowici i chętni do pomocy Wiejski Dom mieszkańcy; Kultury Figura Matki Boskiej w centrum szkoła wsi; podstawowa działalność kapliczki i krzyże Stowarzyszenia Wspólne dobro ; duża ilość krzyży przydrożnych i kapliczek; działalność OSP wymagająca odnowienia 1. Renowacja tablicy jubileuszowej OSP. tablica jubileuszu OSP; 2. Założenie Koła Gospodyń Wiejskich. niewystarczająco zagospodarowany Wiejski Dom Kultury; 3. Odnowienie kapliczek i krzyży. nadmierna biurokracja hamująca inicjatywy społeczne; brak funduszy na realizację zaplanowanych działań; 6. Tradycyjne darcie pierza. 4. Zakup mundurów dla OSP. 5. Organizacja tradycyjnych dożynek. B. STANDARD ŻYCIA 16
1. Poprawa stanu infrastruktury społecznej i technicznej boisko sportowe możliwość braki w oświetleniu; 1. Remont i budowa dróg i chodników. Wiejski Dom Kultury pozyskiwania 2. Uzupełnienie oświetlenia ulicznego. remiza OSP funduszy wymagające remontu drogi; brak odpowiedniego zagospodarowania miejsca do rekreacji dla mieszkańców; brak siłowni zewnętrznej; niewystarczająco plac zabaw środków z europejskich; pracowici i chętni do pomocy mieszkańcy; 3. Budowa ścieżek rowerowych. 4. Budowa wiaty przystankowej. 5. Ciąg dalszy światłowodu. 6. Rozbudowa kanalizacji. zagospodarowany plac zabaw; 7. Remont Wiejskiego Domu Kultury. niewystarczająco 8. Doposażenie Wiejskiego Domu zagospodarowany Wiejski Dom Kultury. działalność Kultury; 9. Doposażenie OSP. Stowarzyszenia trudności komunikacyjne z uwagi 10. Budowa siłowni zewnętrznej. na znaczną odległość od miast; 11. Doposażenie placu zabaw. Wspólne dobro ; nadmierna biurokracja hamująca inicjatywy społeczne; brak funduszy na realizację zaplanowanych działań; 12. Stworzenie odpowiedniego zaplecza sanitarnego przy boisku sportowym. 13. Przyłącze energetyczne na boisku sportowym. C. JAKOŚĆ ŻYCIA 17
1. Poprawa oferty rekreacyjnokulturalnej na terenie sołectwa Wiejski Dom pracowici i brak odpowiedniego 1. Organizacja turnieju piłki nożnej. Kultury chętni do pomocy 2. Organizacja imprez boisko sportowe mieszkańcy; szkoła dostęp zagospodarowania miejsca do rekreacji dla mieszkańców; brak siłowni zewnętrznej; niewystarczająco podstawowa mieszkańców do zagospodarowany plac zabaw; 3. Organizacja festynów integracyjnych. szybkiego niewystarczająco Internetu; zagospodarowany Wiejski Dom działalność Kultury; Stowarzyszenia trudności komunikacyjne z uwagi Wspólne dobro ; na znaczną odległość od miast; funkcjonujący nadmierna biurokracja hamująca UKS kolarstwo; inicjatywy społeczne; działalność OSP; brak funduszy na realizację zaplanowanych działań; okolicznościowych m. in. Dzień Kobiet, Dzień Dziecka, Dzień Matki, Mikołajki. 4. Organizacja rajdu rowerowego. 5. Kurs gotowania. 6. Spotkanie integracyjne przy ognisku. 7. Projekcje filmowe w Wiejskim Domu kultury. 8. Organizacja półkolonii dla dzieci i młodzieży. 9. Organizacja turnieju szachowego oraz turnieju tenisa stołowego. brak środków komunikacji publicznej; D. BYT 18
1. Rozwój postaw przedsiębiorczych i promocji Wiejski Dom Kultury szkoła podstawowa dostęp mieszkańców do szybkiego Internetu; działalność Stowarzyszenia Wspólne dobro ; trudności komunikacyjne z uwagi na znaczną odległość od miast; nadmierna biurokracja hamująca inicjatywy społeczne; brak funduszy na realizację zaplanowanych działań; brak środków komunikacji publicznej; 1. Szkolenie w zakresie odnawialnych źródeł energii. 2.Wydanie folderu promocyjnego sołectwa. 3. Organizacja szkolenia w zakresie tworzenia i funkcjonowania stowarzyszeń. 4. Organizacja wyjazdu studyjnego do wioski tematycznej. 5. Szkolenie z podstaw przedsiębiorczości. 19
PROGRAM KRÓTKOTERMINOWY ODNOWY WSI na OKRES 10.2018 10.2019 r. Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu Organizacyjni e Finansowo Punktacja Hierarchia Co nas najbardziej zintegruje? Imprezy wiejskie Organizacja Dnia Matki. TAK TAK 4 4 Na czym nam najbardziej zależy? Odpowiednio zagospodarowanym miejscu aktywności fizycznej Rozbudowa kompleksu sportowego połączona z remontem boiska z zapleczem i siłownią zewnętrzną. TAK NIE 10 1 Co nam najbardziej przeszkadza? Różnice zdań Spotkanie integracyjne poświęcone wymianie poglądów i pomysłów TAK TAK 2 5 Co najbardziej zmieni nasze życie? Planowanie i realizowanie własnej aktywności fizycznej Program rozwoju fizycznego dla osób w różnym wieku (w tym osób 50+) TAK TAK 8 2 Co nam przyjdzie najłatwiej? Organizacja różnych przedsięwzięć Spotkania z kulturą (kino,teatr) TAK TAK 6 3 Na realizację jakiego projektu planujemy pozyskać środki zewnętrzne? Z jakich źródeł? Rozbudowa kompleksu sportowego połączona z remontem boiska z zapleczem i siłownią zewnętrzną.wielkopolska Odnowa Wsi, Samorząd Gminny, Wojewódzki, OLGD 20
Podpisy przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi: uczestniczących w przygotowaniu dokumentu: Danuta Kamińska Witold Ślązak Podpis/podpisy moderatorów odnowy wsi: Anna Łażewska Dawid Bała Załączniki: Listy obecności na warsztatach sołeckich Dokumentacja zdjęciowa z przeprowadzonej wizji terenowej oraz warsztatów sołeckich (płyta CD) 21