Nowe PRAWO BUDOWLANE. Ujednolicony tekst ustawy Komentarze do zmian w przepisach. Zmienione przepisy uchwalone 20 lutego 2015 r.

ISSN 0239-6866 Zmienione przepisy uchwalone 20 lutego 2015 r. ISSN 0239-6866 Bezpłatny dodatek do Muratora 5/2015 Nowe PRAWO BUDOWLANE Ujednolicony tekst ustawy Komentarze do zmian w przepisach z wyróżnieniem zmian dotyczących zabudowy jednorodzinnej okladka_warunki _tech_2015_wybr.indd 5 2015-03-24 12:30:12

01_Nowe_PRAWO_bud_wstep.indd 1 2015-03-24 10:15:11

Spis treści Komentarze do nowelizacji Więcej zwolnień z pozwolenia na budowę 4 Więcej obiektów budowanych na zgłoszenie 6 Więcej robót bez żadnych formalności 6 Procedura zgłoszenia 8 Nowość zgłoszenie z projektem 9 Kto i jak ustali obszar oddziaływania 12 Tańsza legalizacja niektórych samowoli 14 Od kiedy obowiązują zmienione przepisy 16 Ustawa Prawo budowlane Rozdział 1. Przepisy ogólne (art. 1-11) 18 Rozdział 2. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie (art. 12-16) 24 Rozdział 3. Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego (art. 17-27) 28 Rozdział 4. Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót (art. 28-40a) 32 Rozdział 5. Budowa i oddawanie do użytku obiektów budowlanych (art. 41-60) 46 Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych (art. 61-72) 57 Rozdział 7. Katastrofa budowlana (art. 73-79) 63 Rozdział 8. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego (art. 80-89c) 64 Rozdział 9. Przepisy karne (art. 90-94) 74 Rozdział 10. Odpowiedzialność zawodowa w budownictwie (art. 95-102) 76 Rozdział 11. Przepisy przejściowe i końcowe (art. 103-108) 77 Załącznik. Kategorie obiektów budowlanych 78 2 02_Nowe PRAWO bud_2015_spis.indd 2 2015-03-24 10:15:55

Komentarze Więcej zwolnień z pozwolenia na budowę (zmieniony art. 29 Prawa budowlanego) Wszystkich planujących budowę domu powinna ucieszyć wiadomość, że już w lipcu nie będzie wymagane pozwolenie na budowę wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane. Zwolnienie nie obejmuje budynków bliźniaczych i szeregowych, gdyż te z powodu usytuowania przy granicy zawsze będą swoim obszarem oddziaływania wykraczały poza teren działki objętej zamierzeniem inwestycyjnym. Również budynki wolno stojące, ale usytuowane w odległości mniejszej niż 3 m od granicy działki sąsiedniej, będą oddziaływały na tę działkę, a zatem inwestor w takiej sytuacji nadal będzie się musiał starać o pozwolenie na budowę. Z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę została zwolniona także przebudowa budynków mieszkalnych jednorodzinnych (tu już bez ograniczenia do wolno stojących) pod warunkiem że nie prowadzi do zwiększenia dotychczasowego obszaru oddziaływania tych budynków. Przebudowa To roboty budowlane, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, ale nie zostają zmienione charakterystyczne parametry, takie jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji. Przykładowo za przebudowę uznaje się zmianę liczby pomieszczeń w budynku czy wykucie otworu w ścianie nośnej, wymianę konstrukcji dachu, wzmocnienie stropów, wydłużenie przewodów kominowych. Obszar oddziaływania obiektu To teren w otoczeniu domu (lub innego budynku czy budowli) wyznaczony na podstawie przepisów, które wprowadzają ograniczenia w zagospodarowaniu związane z tym domem (lub innym obiektem). Zależy od parametrów projektowanego domu i jego usytuowania. Wyznacza go projektant. Prawidłowe określenie tego obszaru jest warunkiem ustalenia, czy w sprawie danej inwestycji sąsiedzi będą stroną postępowania i czy będzie konieczne pozwolenie na budowę. Temat obszaru oddziaływania został szerzej omówiony na s. 12. Kolejną zmianą, na której skorzysta z pewnością wielu inwestorów, jest rozszerzenie i doprecyzowanie zwolnienia w odniesieniu do obiektów gospodarczych wznoszonych na działce budowlanej i towarzyszących zabudowie mieszkaniowej oraz rekreacyjnych. Pozwolenia nie wymagają już wolno stojące parterowe budynki gospodarcze, w tym garaże, altany (czyli obiekty nie będące budynkami, nie mające trwałych przegród pionowych) oraz przydomowe ganki i oranżerie (zwane też ogrodami zimowym) o powierzchni zabudowy do 35 m 2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m 2 powierzchni działki. Dotychczas zwolnienie nie obejmowało garaży, mniejsza też była powierzchnia zabudowy budynków i altan niewymagających pozwolenia (do 25 m 2 ). Do katalogu obiektów zwolnionych z pozwolenia na budowę dodano też wolno stojące parterowe budynki rekreacji indywidualnej rozumiane jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku o powierzchni zabudowy do 35 m 2, przy czym liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać 4 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 4 2015-03-23 11:21:45

jednego na każde 500 m 2 powierzchni działki. Sformułowanie to wskazuje, iż w tym wypadku chodzi o niewielkie domki typowo letniskowe, niesłużące do całorocznego zamieszkiwania. Te całoroczne są już zaliczane do domów jednorodzinnych i mogą skorzystać z innej podstawy zwolnienia, jeśli spełniają pozostałe warunki przewidziane dla takich budynków. Pozwolenia nie będą też wymagały wiaty (budowle w postaci dachu wspartego na słupach) o powierzchni zabudowy do 50 m 2, sytuowane na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m 2 powierzchni działki. W stosunku do dotychczasowych przepisów jest to zmiana wielkościowa, albowiem wcześniej ze zwolnienia mogły korzystać tylko wiaty o powierzchni zabudowy do 25 m 2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie mogła przekraczać dwóch na każde 500 m 2 powierzchni działki. Dwa na 500/1000 m 2 Oznacza to, że na działce o powierzchni mniejszej niż 500/1000 m 2 można bez pozwolenia usytuować jeden wskazany obiekt. Dopiero przy powierzchni działki równej tym limitom (lub większej) mogą to być dwa obiekty (lub odpowiednio więcej). Również w stosunku do przydomowych basenów i oczek wodnych zwiększono dopuszczalny limit powierzchni, przy której nie ma obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę do 50 m 2, podczas gdy wcześniej było to 30 m 2. Zwolnienia doczekały się też zbiorniki bezodpływowe na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m 3, czyli popularne szamba. Przydomowe To pojęcie odnosi się do obiektów, które z natury swojej są usytuowane bezpośrednio przy domu (połączone z domem), jak ganki, ale także do takich obiektów, które mogłyby funkcjonować samodzielnie, jak oranżerie czy baseny. Żeby takie samodzielne budowle były objęte zwolnieniem z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, muszą być usytuowane w sąsiedztwie domu, czyli na działce już zabudowanej domem, lub mogą być wykonywane łącznie z budynkiem mieszkalnym. Także zjazdy z dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz zatoki parkingowe na tych drogach nie wymagają już pozwoleń na budowę. Wcześniejsze utrzymywanie obowiązku uzyskania takiego pozwolenia było absurdem w sytuacji, gdy na przykład przebudowa samej drogi wymagała tylko zgłoszenia. Nie można jednak zapominać, że nadal istnieje przewidziany w przepisach ustawy o drogach publicznych obowiązek uzyskania zezwolenia właściwego zarządcy drogi na lokalizację zjazdu. Wprost wpisano też zwolnienie dotyczące instalacji elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych wewnątrz budynku, choć w praktyce i tak zazwyczaj przyjmowało się, że ich wykonanie nie wymaga pozwolenia na budowę. Teraz nie będzie już wątpliwości w tej kwestii. Warto natomiast zwrócić uwagę na to, że zwolnienie nie dotyczy instalacji gazowej, co oznacza, że należałoby do niej stosować wymóg uzyskania pozwolenia na budowę. Skoro jednak cały budynek takiego pozwolenia nie wymaga, to jak traktować instalację gazową? W takiej sytuacji trzeba by uznać, że instalacja gazowa 5 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 5 2015-03-19 08:57:42

Komentarze jest traktowana jako element większej inwestycji i podlega procedurze takiej jak obiekt, czyli pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniu z projektem. Warto też wspomnieć o jeszcze jednej zmianie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę wyłączono roboty polegające na dociepleniu budynków o wysokości do 25 m. Dotychczas zwolnienie obejmowało niższe budynki o wysokości do 12 m. W zakresie inwestycji infrastrukturalnych dodano nowe zwolnienie dotyczące budowy wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m 2 oraz sieci elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kv, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych. Powyżej zostały wymienione te nowe zwolnienia z pozwolenia na budowę, które dotyczą najbardziej popularnych inwestycji prowadzonych przez indywidualnych inwestorów. Większość z nich została objęta uproszczoną procedurą przewidującą jedynie obowiązek zgłoszenia (niektóre zostały zwolnione i z tej formalności). W zależności od rodzaju obiektu zróżnicowane są jednak wymogi w zakresie dokumentacji, jaką należy złożyć wraz ze zgłoszeniem. Przy niektórych wymagany będzie projekt budowlany. Trzeba jednak pamiętać, że pozwolenia na budowę zawsze wymagają roboty budowlane wykonywane przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków. A zatem remont czy przebudowa zabytkowego budynku albo budowa domu na przykład na terenie jakiegoś założenia urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków wymaga pozwolenia na budowę, a także pozwolenia konserwatora. Więcej obiektów budowanych na zgłoszenie (zmieniony art. 30 ust. 1, 1a i 2 Prawa budowlanego) Listę obiektów i robót wymagających po wejściu w życie nowelizacji dokonania zgłoszenia zamiast uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę przedstawiamy w tabeli obok. Wskazujemy w niej również sytuacje, gdy pozwolenie na budowę będzie jednak konieczne. Warto też zwrócić uwagę na to, że w wypadku obiektów i robót, które wystarczy zgłosić, inwestor ma prawo wyboru, czy chce ubiegać się o pozwolenie na budowę, czy dokonać zgłoszenia. To nowość w stosunku do dotychczasowych regulacji, które przewidywały dla poszczególnych prac albo pozwolenie, albo zgłoszenie. Jeśli inwestor będzie jedyną stroną postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę, będzie mógł rozpocząć roboty bez oczekiwania na uprawomocnienie otrzymanej decyzji (co skróci procedurę o 14 dni). Więcej robót bez żadnych formalności (zmieniony art. 29 i 30 ust. 1 Prawa budowlanego) Wśród obiektów i robót zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę są też takie, które nie wymagają zgłoszenia, a więc nie podlegają jakiejkolwiek weryfikacji organów administracji architektoniczno-budowlanej. Dla ułatwienia sporządziliśmy ich listę. Należą do nich: budowa altan i obiektów gospodarczych na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 35 m 2 oraz wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich (Uwaga! Ten punkt ustawy w innej nowelizacji ma zmienić brzmienie na: budowa altan działkowych i obiektów gospodarczych, o których mowa 6 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 6 2015-03-19 08:57:42

Komentarze Dwie procedury dla obiektów i robót budowlanych związanych z zabudową jednorodzinną Co wystarczy zgłosić, ale można też wystąpić o pozwolenie budowa, przebudowa, rozbudowa, nadbudowa wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania zmieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane (wymagany projekt) budowa wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, w tym garaży, altan oraz przydomowych ganków i oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 35 m 2, jeśli łączna liczba tych obiektów na działce nie przekracza dwóch na każde 500 m 2 działki budowa wolno stojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej, rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m 2, jeżeli liczba tych obiektów na działce nie przekracza jednego na każde 500 m 2 działki budowa wiat o powierzchni zabudowy do 50 m 2, sytuowanych na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, jeśli łączna liczba tych wiat na działce nie przekracza dwóch na każde 1000 m 2 działki budowa przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m 3 na dobę budowa szamb pojemności do 10 m 3 budowa kortów tenisowych, bieżni służących do rekreacji budowa zjazdów z dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach budowa tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu budowa przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 50 m 2 budowa instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m 3, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych przebudowa ww. obiektów budowa przyłączy: elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych (gdy nie są wykonywane w trybie art. 29a Prawa budowlanego) budowa ogrodzeń wyższych niż 2,2 m docieplenie budynków o wysokości powyżej 12 m, ale nie wyższych niż 25 m budowa obiektów małej architektury w miejscach publicznych remont obiektów wymagających pozwolenia na budowę Co wymaga pozwolenia na budowę budowa budynków jednorodzinnych szeregowych i bliźniaczych budowa wolno stojących budynków jednorodzinnych, których obszar oddziaływania nie mieści się w całości na działce stanowiącej teren inwestycji budowa budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy powyżej 35 m 2 budowa całorocznych domków letniskowych (bez względu na powierzchnię zabudowy) lub domków letniskowych przeznaczonych do okresowego wypoczynku o powierzchni zabudowy powyżej 35 m 2 budowa wiaty o powierzchni zabudowy powyżej 50 m 2 budowa basenów lub oczek wodnych poza terenem zabudowanej działki (niezależnie od powierzchni) budowa przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni powyżej 50 m 2 budowa budynków usługowych budowa budynków wielorodzinnych przebudowa ww. obiektów remont lub przebudowa obiektów wpisanych do rejestru zabytków lub usytuowanych na obszarze wpisanym do rejestru zabytków w ustawie z 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działowych (DzU z 2014 r. poz. 40), a w tejże ustawie wskazano, że do powierzchni zabudowy altany działkowej, czyli budynku rekreacyjno-wypoczynkowego, nie wlicza się tarasu, werandy lub ganku, o ile ich łączna powierzchnia nie przekracza 12 m); budowa miejsc postojowych dla samochodów osobowych do dziesięciu stanowisk łącznie chyba że są sytuowane w obszarze Natura 2000, wówczas konieczne jest zgłoszenie (wcześniej wszystkie wymagały zgłoszenia); budowa pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych (do tej pory trzeba je było zgłaszać); budowa obiektów małej architektury na prywatnych działkach; budowa ogrodzeń o wysokości do 2,2 m (do tej pory należało też zgłaszać budowę ogrodzeń od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych; po nowelizacji zgłoszenie dotyczy już tylko ogrodzeń wyższych niż 2,2 m bez względu na ich usytuowanie); budowa obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy, 7 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 7 2015-03-19 08:57:43

Komentarze oraz ustawianie barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych, badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych; wykonanie instalacji elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych wewnątrz budynku (wcześniej ze zgłoszenia były zwolnione tylko instalacje telekomunikacyjne, a pozostałe wymagały pozwolenia); remont obiektów, których budowa nie wymaga pozwolenia na budowę (dotychczas każdy remont wymagał zgłoszenia; po zmianie przepisów nie zgłaszamy już remontu domu jednorodzinnego wolno stojącego, którego obszar oddziaływania nie wykracza poza teren działki inwestora; trzeba natomiast zgłosić remont bliźniaka lub szeregówki); docieplenie budynków o wysokości do 12 m (wymagało zgłoszenia); utwardzenie powierzchni gruntu na działkach budowlanych (wymagało zgłoszenia); wykonanie obudowy ujęć wód podziemnych (budowa studni wymagała zgłoszenia); instalowanie krat na obiektach budowlanych z wyjątkiem krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiektach wpisanych do rejestru zabytków; instalowanie urządzeń o wysokości do 3 m, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, na obiektach budowlanych; montaż pomp ciepła, urządzeń fotowoltaicznych o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kw oraz wolno stojących kolektorów słonecznych. Są to najczęściej prowadzone inwestycje związane z zabudową jednorodzinną. Uwolnienie ich spod kontroli organów administracji architektoniczno-budowlanej to niejako usankcjonowanie dotychczasowej praktyki wielu inwestorów, którzy nie zgłaszali nigdzie tego typu robót, co wcześniej było uznawane za pewien rodzaj samowoli budowlanej. Po zmianach można będzie takie roboty wykonać legalnie bez zgłoszenia. Procedura zgłoszenia (zmieniony art. 30 ust. 5, 5b, 5c, 5d, 6, 6a i 7, art. 40 ust. 4 Prawa budowlanego) Zgłoszenia należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych, ale z takim wyprzedzeniem, aby właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej (czyli starosta lub prezydent miasta powiatowego) miał co najmniej 30 dni na zajęcie stanowiska. Organ może bowiem w takim czasie od dnia doręczenia zgłoszenia wnieść sprzeciw w drodze decyzji. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu w ciągu 30 dni. W tym zakresie nic się więc nie zmieniło w stosunku do dotychczasowych przepisów. Wydłużono jednak czas, w jakim inwestor może rozpocząć zgłoszone roboty, z dwóch do trzech lat. Jeśli zamierza do nich przystąpić już po upływie trzech lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia, będzie musiał ponowić zgłoszenie. W przeciwnym razie popełni samowolę budowlaną. Doprecyzowano też samą procedurę działania urzędu przy odbieraniu zgłoszenia. W razie braków w zgłoszeniu właściwy organ wydaje postanowienie, w którym nakłada na zgłaszającego obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów. Jeżeli nie zostaną uzupełnione organ wnosi sprzeciw w drodze decyzji. Wydanie takiego postanowienia przerywa bieg terminu na wniesienie sprzeciwu. A zatem dopiero po uzupełnieniu zgłoszenia będzie liczony od nowa 30-dniowy termin na wniesienie sprzeciwu. Ustalono, że za dzień wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień nadania decyzji w placówce pocztowej lub dzień wprowadzenia go do systemu teleinformatycznego (gdy inwestor zgodził się 8 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 8 2015-03-19 08:57:43

Komentarze na doręczenie przy pomocy środków komunikacji elektronicznej). Wcześniej było z tym dużo problemów i pojawiały się różne interpretacje, począwszy od takich, które wskazywały, iż w ciągu 30 dni sprzeciw ma być doręczony stronie, po takie, które mówiły, że w tym terminie wystarczy wydanie (podpisanie) decyzji przez organ. Jeśli chodzi o podstawy wniesienia sprzeciwu, to w zasadzie nie uległy one zmianie. Dodano tylko naruszenie ustaleń decyzji o warunkach zabudowy. Teraz organ wnosi sprzeciw, jeśli: zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę; budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy lub inne przepisy; zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego w miejscu, w którym taki obiekt istnieje. Poza tym właściwy organ może nałożyć, w drodze decyzji o sprzeciwie, obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy lub spowodować: zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia; pogorszenie stanu środowiska albo stanu zachowania zabytków; pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych; wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich. Wprowadzono też nową ważną regulację, zgodnie z którą prawa i obowiązki wynikające ze zgłoszenia, wobec którego organ nie wniósł sprzeciwu, mogą być przeniesione na rzecz innej osoby w drodze decyzji za zgodą dotychczasowego inwestora. Oczywiście osoba przejmująca musi mieć prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i złożyć oświadczenie, że przyjmuje warunki zawarte w zgłoszeniu. Stronami takiego postępowania są tylko podmioty, pomiędzy którymi ma być dokonane przeniesienie. Nowość zgłoszenie z projektem (zmieniony art. 29 ust. 1a, 2b i 19a, art. 30 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 4b i 5e, art. 30a, 36a ust. 1a, art. 41 ust. 4, art. 43 ust.1 i art. 54 Prawa budowlanego) To nowa podstawa prowadzenia robót budowlanych. Dotyczy tylko: budowy wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane; przebudowy, rozbudowy i nadbudowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych, pod warunkiem że nie prowadzą do zwiększenia dotychczasowego obszaru oddziaływania tych budynków; budowy wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m 2 ; budowy sieci elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kv, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych. Ustawodawca uznał, że w odniesieniu do tych obiektów ze względów bezpieczeństwa nie można rezygnować z zaprojektowania ich przez osoby mające stosowną wiedzę i uprawnienia. Do ich zgłoszenia trzeba dołączyć cztery egzemplarze projektu budowlanego, oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz gdy nie ma planu miejscowego decyzję o warunkach zabudowy. 9 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 9 2015-03-19 08:57:44

Komentarze Nie jest ona wymagana tylko w wypadku przebudowy domu jednorodzinnego. Wprowadzono też kilka istotnych zmian w zakresie zawartości projektu i dołączanej do niego dokumentacji. Po zmianach nie będzie się już do niego załączać oświadczeń przedsiębiorstw sieciowych o dostawie mediów i warunkach przyłączenia oraz zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą gminną lub powiatową. Obowiązek dołączenia oświadczenia właściwego zarządcy drogi będzie dotyczył tylko drogi krajowej lub wojewódzkiej. To, czy budynek został podłączony do mediów i ma dostęp do drogi publicznej, będzie weryfikowane na etapie oddawania go do użytku. Dojdzie natomiast ważny element projektu, to jest informacja o obszarze oddziaływania obiektu. Jeśli po dokonaniu zgłoszenia organ nie wniesie w terminie 30 dni sprzeciwu, złożony wraz z nim projekt budowlany podlega niezwłocznie ostemplowaniu. Dwa egzemplarze są zwracane inwestorowi, jeden zostaje w urzędzie, gdzie dokonano zgłoszenia, a jeden jest Ważne dla sąsiadów Ten nowy rodzaj procedury, tj. zgłoszenie z projektem, stosuje się tylko w sprawach, w których nie ma innych stron postępowania poza inwestorem i ewentualnie właścicielem działki objętej zamierzeniem inwestycyjnym (jeśli nie jest to ta sama osoba). Właściciele sąsiednich działek nie są więc zawiadamiani o tym, że zgłoszono budowę domu tuż za ich ogrodzeniem. Mogą się jednak o niej dowiedzieć z Biuletynu Informacji Publicznej zamieszczonego na stronie internetowej organu przyjmującego to zgłoszenie (właściwego starostwa powiatowego lub urzędu miasta). Urząd ma bowiem obowiązek zamieścić w takim biuletynie w terminie trzech dni od: doręczenia zgłoszenia informację zawierającą imię i nazwisko albo nazwę inwestora dokonującego zgłoszenia oraz adres i opis projektowanego obiektu; wniesienia sprzeciwu informację o dacie tej czynności; upływu terminu do wniesienia sprzeciwu informację o braku wniesienia sprzeciwu. Ta regulacja ma zapewnić możliwość czynnego udziału w postępowaniu i wniesienia ewentualnych zastrzeżeń pominiętym stronom, czyli właścicielom nieruchomości, które powinny się znaleźć w obszarze oddziaływania zgłoszonego obiektu. Może się bowiem zdarzyć, że projektant nieprawidłowo wyznaczy obszar oddziaływania obiektu. W takiej sytuacji sąsiad, który uważa, że jego działka w rzeczywistości znajdzie się w tym obszarze, może złożyć swoje uwagi i domagać się, aby urząd zobowiązał inwestora do uzyskania pozwolenia na budowę. Jeśli zdąży to zrobić w ciągu 30 dni od daty wpłynięcia zgłoszenia, to jest szansa, że urząd uwzględni uwagi i wniesie sprzeciw. Jeżeli nie, inwestor uzyska prawo do realizacji inwestycji. Wówczas sąsiad będzie mógł się zwrócić do nadzoru budowlanego w celu zbadania, czy nie doszło do ominięcia obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. W razie potwierdzenia zarzutu nadzór budowlany może wszcząć procedurę legalizacyjną. Brak sprzeciwu organu w stosunku do zgłoszenia budowy obiektu, który wymaga pozwolenia na budowę, nie chroni inwestora przed zarzutem samowoli. Dotychczasowa praktyka organów i orzecznictwo sądowe wskazywało na możliwość wszczęcia w takiej sytuacji przez nadzór budowlany procedury legalizacyjnej, włącznie z nałożeniem opłat legalizacyjnych, i w tym zakresie nowelizacja nie wprowadza żadnych zmian. 10 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 10 2015-03-19 08:57:45

Komentarze przekazywany do nadzoru budowlanego. Właściwy organ przechowuje projekty budowlane załączone do zgłoszenia, w stosunku do którego organ nie wniósł sprzeciwu, a także inne dokumenty objęte zgłoszeniem co najmniej przez okres istnienia obiektu budowlanego. Dotyczy to oczywiście również projektów zatwierdzonych pozwoleniem na budowę. Warto też pamiętać, że istotne odstąpienie od projektu budowlanego złożonego wraz ze zgłoszeniem budowy lub przebudowy, wobec którego właściwy organ nie wniósł sprzeciwu, jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę dotyczącej całego zamierzenia budowlanego. Budowa obiektów objętych procedurą zgłoszenia z projektem wymaga też zawiadomienia powiatowego inspektora nadzoru budowlanego oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem (jeśli inwestor zlecił projektantowi taki nadzór) o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót. Obiekty budowane zgodnie z omawianą procedurą wymagają też geodezyjnego wytyczenia w terenie oraz ustanowienia kierownika budowy. W znowelizowanych przepisach uproszczono więc fazę przygotowawczą budowy/ przebudowy domu jednorodzinnego przez rezygnację z zatwierdzania projektu w drodze decyzji i udzielania pozwolenia na budowę. W zamian mamy do czynienia z tak zwaną milczącą zgodą organu na realizację inwestycji, jeśli organ ten nie wniesie w ustawowym terminie sprzeciwu. Skrócono też etap formalnego odbioru nowego budynku i wybudowanych sieci. Do ich użytkowania można będzie przystąpić po zawiadomieniu powiatowego inspektora nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia nie zgłosi sprzeciwu Budowa domu jednorodzinnego. Porównanie dwóch możliwych procedur Pozwolenie na budowę uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy w wypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego opracowanie projektu budowlanego złożenie w starostwie (urzędzie miasta powiatowego) wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę wraz z czterema egzemplarzami projektu, wymaganymi uzgodnieniami oraz oświadczeniem o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane weryfikacja formalna złożonych dokumentów i ewentualne wezwanie do uzupełnienia braków ustalenie przez urząd stron postępowania wysłanie zawiadomienia do stron o wszczęciu postępowania; wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę w ciągu 65 dni od złożenia lub uzupełnienia wniosku i doręczenie jej stronom ewentualne wniesienie odwołania w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji zawiadomienie o terminie rozpoczęcia budowy powiatowego inspektora nadzoru budowlanego oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem zawiadomienie o zakończeniu budowy powiatowego inspektora nadzoru budowlanego przystąpienie do użytkowania, jeśli organ nie wniósł sprzeciwu w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia Zgłoszenie z projektem uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy w wypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego opracowanie projektu budowlanego złożenie w starostwie (urzędzie miasta powiatowego) zgłoszenia wraz z czterema egzemplarzami projektu, wymaganymi uzgodnieniami oraz oświadczeniem o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane weryfikacja formalna złożonych dokumentów i ewentualne wezwanie do uzupełnienia braków zamieszczenie informacji o dokonanym zgłoszeniu w biuletynie informacji publicznej w ciągu trzech dni od zgłoszenia wydanie decyzji o sprzeciwie w ciągu 30 dni od otrzymania zgłoszenia lub milcząca zgoda organu zamieszczenie informacji o sprzeciwie lub jego braku w ciągu trzech dni od zaistnienia zdarzenia zawiadomienie o terminie rozpoczęcia budowy powiatowego inspektora nadzoru budowlanego oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem zawiadomienie o zakończeniu budowy powiatowego inspektora nadzoru budowlanego przystąpienie do użytkowania, jeśli organ nie wniósł sprzeciwu w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia 11 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 11 2015-03-19 08:57:45

Komentarze w drodze decyzji (nie nada jej w placówce pocztowej). Dotychczas organ miał 21 dni na wniesienie takiego sprzeciwu. Ułatwienie to dotyczy zarówno obiektów, które można zgłosić z projektem, jak i tych, które wymagają pozwolenia na budowę. Zakończenia przebudowy domu i budowy stacji transformatorowych nie trzeba zgłaszać. Kto i jak ustali obszar oddziaływania (zmieniony art. 3 pkt 20, art. 20 ust. 1 pkt 1c i art. 34 ust. 3 pkt 5 Prawa budowlanego) Nowelizacja prawa budowlanego przeniosła na projektanta obowiązek określenia obszaru oddziaływania obiektu, niezależnie od tego, jaką procedurę wybierze inwestor: pozwolenie na budowę czy zgłoszenie z projektem. Informacja o obszarze oddziaływania w każdym wypadku musi się znaleźć w projekcie budowlanym. Obszar oddziaływania obiektu to teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu, w tym zabudowy, tego terenu. Projektant będzie musiał dokonać analizy tych przepisów pod kątem ustalenia, czy projektowany obiekt swoim usytuowaniem i gabarytami będzie wpływał na sąsiednią nieruchomość, czy nie. W szczególności chodzi tu o ograniczenia wynikające z przepisów rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dotyczące: kwestii zacieniania, czyli możliwości ograniczenia przez projektowany obiekt dopływu światła słonecznego do budynków istniejących na sąsiednich działkach; ochrony przeciwpożarowej, czyli odległości projektowanego budynku od granic działki i obiektów zlokalizowanych na sąsiednich nieruchomościach; odległości w zakresie sytuowania takich elementów zagospodarowania terenu jak studnie, oczyszczalnie ścieków, zbiorniki na gaz (jeśli zaprojektowany sposób usytuowania tych obiektów będzie oznaczał, że sąsiad nie będzie mógł swobodnie zagospodarować swojej działki, ale na przykład będzie musiał się odsunąć z własnymi obiektami na wymaganą prawem odległość, to z pewnością ta sąsiednia działka znajdzie się w obszarze oddziaływania). Ponadto projektant musi rozważyć, czy w danej sytuacji nie należy wziąć pod uwagę przepisów z zakresu ochrony środowiska (na przykład dotyczących ochrony przed hałasem, gdy w budynku będzie prowadzona działalność emitująca hałas, jak magazyny, produkcja), ochrony przyrody (jeżeli inwestycja ma być realizowana na terenie objętym ochroną, jak park krajobrazowy itp.), ochrony zabytków (gdy prace budowlane będą prowadzone w otoczeniu zabytku i mogą naruszać walory widokowe zabytku lub oddziaływać na zabytek w inny sposób przez zapylenie lub drgania), dróg publicznych (na przykład w zakresie odległości obiektu od krawędzi jezdni) czy prawa wodnego (w kwestii odległości od ujęć wody). Musi zatem dokładnie sprawdzić przeznaczenie i zagospodarowanie nieruchomości sąsiadujących z działką inwestora. Dotychczas obszar oddziaływania określał organ administracji architektoniczno-budowlanej przyjmujący wniosek o pozwolenie na budowę. W ten sposób ustalał, czy oprócz inwestora są jeszcze inne strony postępowania w tej sprawie. Zgodnie bowiem z Prawem budowlanym stroną postępowania może być tylko inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. 12 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 12 2015-03-19 08:57:46

Komentarze Powstaje pytanie, czy wyznaczony przez projektanta obszar oddziaływania będzie wiążący dla organu w zakresie ustalenia stron postępowania. Czy pominięcie przez projektanta jakiejś nieruchomości objętej oddziaływaniem planowanej inwestycji usprawiedliwi nieuwzględnienie jej właściciela jako strony postępowania? W świetle przepisów proceduralnych określenie obszaru oddziaływania obiektu w projekcie budowlanym nie zwalnia organu z dokonywania własnych ustaleń w zakresie stron postępowania. Niewątpliwie może jednak ułatwić tę czynność i być może pozwoli uniknąć pomyłek. Obecnie często się bowiem zdarza uznawanie za strony postępowania właścicieli nieruchomości, które nie znajdują się w obszarze oddziaływania, lub pomijanie tych, których nieruchomości leżą w takim obszarze. O ile ta pierwsza pomyłka nie niesie za sobą jakichś negatywnych konsekwencji, o tyle druga już tak, grozi bowiem wznowieniem postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną, a nawet uchyleniem takiej decyzji. Jeszcze większe problemy mogą się pojawić w związku z nową procedurą zgłoszeniem z projektem. Gdy projektant błędnie ustali, że obszar oddziaływania projektowanego budynku jednorodzinnego nie wykracza poza teren własnej działki inwestora, to inwestor ten w oparciu o takie ustalenie może dokonać zgłoszenia budowy zamiast wymaganego przepisami uzyskania pozwolenia na budowę. Jeśli urzędnik również nie zauważy błędu i nie wystosuje sprzeciwu wobec zgłoszenia, inwestor zostanie narażony na zarzut popełnienia samowoli budowlanej i związane z tym skutki w postaci wstrzymania budowy i obowiązku legalizacji, w tym wniesienia opłaty legalizacyjnej. A zatem na projektancie spoczywa ogromna odpowiedzialność, w tym odszkodowawcza, za ewentualne szkody spowodowane błędnym określeniem obszaru oddziaływania. Tańsza legalizacja niektórych samowoli (zmieniony art. 49b ust. 5 pkt 1 i 2 Prawa budowlanego) Uproszczenie procedur związanych z przystąpieniem do budowy niektórych mniej skomplikowanych obiektów budowlanych (na przykład garaży), czyli rezygnacja z pozwoleń na budowę, poskutkowała także obniżeniem kar za samowolę budowlaną w odniesieniu do niektórych takich obiektów. 2500 zł tyle przykładowo wyniesie opłata legalizacyjna za wybudowanie bez zgłoszenia: boiska, kortu tenisowego, bieżni służących do rekreacji; miejsc postojowych dla samochodów osobowych do dziesięciu stanowisk włącznie ale tylko tych położonych na obszarze Natura 2000; zjazdu z drogi wojewódzkiej, powiatowej lub gminnej albo zatoki parkingowej na jednej z takich dróg; przydomowego basenu lub oczka wodnego o powierzchni do 50 m 2 ; ogrodzenia o wysokości powyżej 2,2 m; zainstalowanie urządzenia o wysokości powyżej 3 m na obiekcie budowlanym. 5000 zł to opłata legalizacyjna za samowolę polegającą na wybudowaniu bez zgłoszenia: wolno stojącego parterowego budynku gospodarczego w tym garażu, altany albo przydomowego ganku lub oranżerii (ogrodu zimowego) o powierzchni zabudowy do 35 m 2 ; wolno stojącego parterowego domku letniskowego przeznaczonego do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m 2 ; przydomowej oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m 3 na dobę; zbiornika bezodpływowego na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m 3 ; 14 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 14 2015-03-19 08:57:46

Komentarze tymczasowego obiektu budowlanego, niepołączonego trwale z gruntem i przewidzianego do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu; instalacji zbiornikowej na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m 3, przeznaczonej do zasilania instalacji gazowej w budynku mieszkalnym jednorodzinnym. Uwaga! Nie została zmieniona opłata legalizacyjna za budowę i przebudowę budynku mieszkalnego, zarówno takiego, który wymaga pozwolenia na budowę, jak też tego, który wystarczy zgłosić. Opłata ta nadal wynosi 50 000 zł. Warto dodać, że nowelizacja wprowadza odesłanie do Ordynacji podatkowej w zakresie nieuregulowanym w Prawie budowlanym. Dotyczy to w szczególności takich kwestii jak: odroczenie terminu płatności lub rozłożenia opłaty na raty; umorzenie w całości albo w części opłaty. Uprawnienia organu podatkowego w odniesieniu do opłaty legalizacyjnej będzie miał wojewoda. Do niego można więc będzie składać wnioski w takich sprawach. Oczywiście na pozytywne decyzje mogą liczyć tylko inwestorzy, którzy znajdują się w szczególnej sytuacji uniemożliwiającej lub znacząco utrudniającej wywiązanie się z obowiązku uiszczenia opłaty legalizacyjnej, a wniosek w sprawie rozłożenia na raty lub umorzenia musi być należycie uzasadniony. Od kiedy obowiązują zmienione przepisy Uchwalona 20 lutego 2015 r. nowelizacja Prawa budowlanego wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw (nie podajemy dokładnej daty, bo w dniu druku tego dodatku nie została jeszcze ogłoszona). Wyjątkiem są przepisy regulujące prowadzenie rejestrów decyzji o pozwoleniu na budowę i zgłoszeń, które wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. (patrz ramka obok). Nowych przepisów nie będzie się stosować do spraw wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej. W takich sprawach stosuje się przepisy dotychczasowe. W art. 6 ust. 2 nowelizacji zawarto jednak szczególną regulację przejściową dotyczącą budynków jednorodzinnych. Można zastosować nowe przepisy w stosunku do rozpoczętych spraw o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, oraz na przebudowę budynków mieszkalnych jednorodzinnych, jeśli nie prowadzi ona do zwiększenia dotychczasowego obszaru oddziaływania tych budynków. Konieczny jest jednak wniosek inwestora w tej sprawie, złożony najpóźniej w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji Prawa budowlanego. Jeśli więc ktoś już złożył wniosek o wydanie pozwolenia na budowę wolno stojącego domu jednorodzinnego, to może w tym czasie zgłosić się do urzędu z kolejnym wnioskiem o zastosowanie w jego sprawie nowych uproszczonych przepisów, czyli wydanie milczącej zgody na budowę (mimo że w złożonym projekcie budowlanym nie został określony obszar oddziaływania obiektu!). Jeśli tego nie zrobi, jego sprawa będzie wymagała zakończenia poprzez wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę na dotychczasowych zasadach. Gdy ktoś przed wejściem w życie nowych przepisów zgłosił zamiar wykonania robót, które w nowelizacji zostały zwolnione z wszelkich formalności, może po prostu wycofać zgłoszenie i rozpocząć tę inwestycję. 16 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 16 2015-03-23 11:22:01

Komentarze Nowe rejestry Nowelizacja wprowadza bardzo szczegółowe regulacje dotyczące prowadzenia przez organy administracji architektoniczno-budowlanej rejestrów: wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszeń budowy wolno stojących budynków mieszkalnych, stacji transformatorowych i sieci (prowadzony przez starostę lub wojewodę w zależności od tego, który organ wydaje decyzje); wniosków o pozwolenie na budowę, decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszeń budowy ww. obiektów dotyczących terenów zamkniętych (prowadzony przez wojewodę). W rejestrze wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę zamieszcza się m.in.: nazwę i adres organu administracji architektoniczno -budowlanej; numer lub numery ewidencyjne wniosku; datę wpływu wniosku i datę rejestracji wniosku; imię i nazwisko albo nazwę inwestora; adres zamieszkania lub siedziby inwestora; informacje dotyczące obiektu budowlanego: rodzaj obiektu, a w przypadku budynku także jego kubaturę; imię i nazwisko oraz numer uprawnień budowlanych projektanta; informacje o ewentualnym wezwaniu inwestora do uzupełnienia braków i ich uzupełnieniu; informację o wycofaniu wniosku przez inwestora oraz datę tego wycofania; datę i numer decyzji o pozwoleniu na budowę, nazwę organu wydającego oraz rodzaj rozstrzygnięcia; informację o uzgodnieniach z konserwatorem zabytków. W przypadku rejestru zgłoszeń zamiast danych o wydanym pozwoleniu na budowę zamieszcza się informacje o: wydaniu decyzji o sprzeciwie lub o niewniesieniu sprzeciwu. Powyższy rejestr zgłoszeń jest niezależny od rejestru umieszczanego w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu, do którego wpłynęło zgłoszenie. Dane z rejestrów są jawne (z wyjątkiem tych dotyczących inwestycji na terenach zamkniętych oraz danych adresowych inwestora) i będą publikowane na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Głównego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego. 17 04_17_Nowe_PRAWO_komentarz.indd 17 2015-03-19 08:57:47

Uwaga! Ustawa Prawo budowlane w zaprezentowanym niżej kształcie zacznie obowiązywać po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia nowelizacji z 20 lutego 2015 r. w Dzienniku Ustaw. Jedynie przepisy art. 82b ust. 1 pkt 1 i 1a, ust. 3, 3a, 4, 4a, 5, 6, 7 i 8 wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. Zgodnie z ustawą nowelizującą: do spraw wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej decyzją ostateczną stosuje się przepisy dotychczasowe; do spraw o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, oraz przebudowę budynków mieszkalnych jednorodzinnych, o ile nie prowadzi ona do zwiększenia dotychczasowego obszaru oddziaływania tych budynków, na wniosek inwestora, złożony najpóźniej w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, stosuje się jej przepisy; do opłat legalizacyjnych, o których mowa w art. 49 ust. 1 i art. 49b ust. 4 ustawy Prawo budowlane, ustalanych w postępowaniach wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną do dnia wejścia w życie tej nowelizacji, stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym nowelizacją; dane wprowadzone do rejestrów wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej nie podlegają publikacji w trybie art. 82b ust. 7 ustawy Prawo budowlane w brzmieniu nadanym nowelizacją; dotychczasowe przepisy wykonawcze, wydane na podstawie upoważnień zawartych w art. 32 ust. 5 oraz art. 82b ust. 4 ustawy Prawo budowlane zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 32 ust. 5 oraz art. 82b ust. 8 ustawy w brzmieniu nadanym nowelizacją, nie dłużej jednak niż 12 miesięcy od dnia wejścia jej w życie. Prawo budowlane ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. (tekst jednolity: DzU z 2013 r. poz. 1409; późniejsze zmiany: DzU z 2014 r. poz. 40, DzU z 2014 r. poz. 768, DzU z 2014 r. poz. 822, DzU z 2014 r. poz. 1133, DzU z 2014 r. poz. 1200, DzU z 2015 r. poz. 200, ustawa nowelizująca z 20.02.2015 r.) Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa Prawo budowlane, zwana dalej ustawą, normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach. Art. 2. 1. Ustawy nie stosuje się do wyrobisk górniczych. 2. Przepisy ustawy nie naruszają przepisów odrębnych, a w szczególności: 1) prawa geologicznego i górniczego w odniesieniu do obiektów budowlanych zakładów górniczych; 2) prawa wodnego w odniesieniu do urządzeń wodnych; 3) o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w odniesieniu do obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów i obszarów objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) obiekcie budowlanym należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych; 18 18_53_ok_Nowe_PRAWO_bud_2015.indd 18 2015-03-23 11:20:09

2) budynku należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach; 2a) budynku mieszkalnym jednorodzinnym należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku; 3) budowli należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową; 3a) obiekcie liniowym należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego; 4) obiekcie małej architektury należy przez to rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności: a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury, b) posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej, c) użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki; 5) tymczasowym obiekcie budowlanym należy przez to rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe; 6) budowie należy przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego; 7) robotach budowlanych należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego; 7a) przebudowie należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana 19 18_53_ok_Nowe_PRAWO_bud_2015.indd 19 2015-03-19 09:04:17

parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego; 8) remoncie należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym; 9) urządzeniach budowlanych należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki; 10) terenie budowy należy przez to rozumieć przestrzeń, w której prowadzone są roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy; 11) prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane należy przez to rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych; 12) pozwoleniu na budowę należy przez to rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego; 13) dokumentacji budowy należy przez to rozumieć pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książkę obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu także dziennik montażu; 14) dokumentacji powykonawczej należy przez to rozumieć dokumentację budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi; 15) terenie zamkniętym należy przez to rozumieć teren zamknięty, o którym mowa w przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego; 16) (uchylony) 17) właściwym organie należy przez to rozumieć organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, stosownie do ich właściwości, określonej w rozdziale 8; 18) (uchylony) 19) organie samorządu zawodowego należy przez to rozumieć organy określone w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (DzU z 2013 r. poz. 932 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 768); 20) obszarze oddziaływania obiektu należy przez to rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu, w tym zabudowy, tego terenu; 21) (uchylony) 22) (uchylony) 23) (uchylony). 20 18_53_ok_Nowe_PRAWO_bud_2015.indd 20 2015-03-19 09:04:18

Art. 4. Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami. Art. 5. 1. Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając: 1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących: a) bezpieczeństwa konstrukcji, b) bezpieczeństwa pożarowego, c) bezpieczeństwa użytkowania, d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, e) ochrony przed hałasem i drganiami, f) odpowiedniej charakterystyki energetycznej budynku oraz racjonalizacji użytkowania energii; 2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie: a) zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników, b) usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów; 2a) możliwość dostępu do usług telekomunikacyjnych, w szczególności w zakresie szerokopasmowego dostępu do Internetu; 3) możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego; 4) niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich; 5) warunki bezpieczeństwa i higieny pracy; 6) ochronę ludności, zgodnie z wymaganiami obrony cywilnej; 7) ochronę obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów objętych ochroną konserwatorską; 8) odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej; 9) poszanowanie, występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej; 10) warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób przebywających na terenie budowy. 2. Obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1-7. 2a. W nowych budynkach oraz istniejących budynkach poddawanych przebudowie lub przedsięwzięciu służącemu poprawie efektywności energetycznej w rozumieniu przepisów o efektywności energetycznej, które są użytkowane przez jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, zaleca się stosowanie urządzeń wykorzystujących energię wytworzoną w odnawialnych źródłach energii, a także technologie mające na celu budowę budynków o wysokiej charakterystyce energetycznej. 2b. W przypadku robót budowlanych polegających na dociepleniu budynku, obejmujących ponad 25% powierzchni przegród zewnętrznych tego budynku, należy spełnić wymagania minimalne dotyczące energooszczędności i ochrony cieplnej przewidziane 21 18_53_ok_Nowe_PRAWO_bud_2015.indd 21 2015-03-19 09:04:18

w przepisach techniczno-budowlanych dla przebudowy budynku. 3. (uchylony) 4. (uchylony) 4a. (uchylony) 5. (uchylony) 5a. (uchylony) 5b. (uchylony) 6. (uchylony) 7. (uchylony) 8. (uchylony) 9. (uchylony) 10. (uchylony) 11. (uchylony) 12. (uchylony) 13. (uchylony) 14. (uchylony) 15. (uchylony) Art. 5 1. (uchylony) Art. 5 2. (uchylony) Art. 5a. 1. W przypadku budowy obiektu liniowego, którego przebieg został ustalony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a także wykonywania innych robót budowlanych dotyczących obiektu liniowego, gdy liczba stron w postępowaniu przekracza 20, stosuje się przepis art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do inwestora oraz właścicieli, użytkowników wieczystych i zarządców nieruchomości, jeżeli na tych nieruchomościach są lub będą wykonywane roboty budowlane. Art. 6. Dla działek budowlanych lub terenów, na których jest przewidziana budowa obiektów budowlanych lub funkcjonalnie powiązanych zespołów obiektów budowlanych, należy zaprojektować odpowiednie zagospodarowanie, zgodnie z wymaganiami art. 5 ust. 1-2b, zrealizować je przed oddaniem tych obiektów (zespołów) do użytkowania oraz zapewnić utrzymanie tego zagospodarowania we właściwym stanie techniczno-użytkowym przez okres istnienia obiektów (zespołów) budowlanych. Art. 7. 1. Do przepisów techniczno- -budowlanych zalicza się: 1) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, uwzględniające wymagania, o których mowa w art. 5 ust. 1-2b; 2) warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych. 2. Warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, określą, w drodze rozporządzenia: 1) minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa dla budynków oraz związanych z nimi urządzeń; 2) właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, dla obiektów budowlanych niewymienionych w pkt 1. 3. Warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą określić, w drodze rozporządzenia: 1) minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa dla budynków mieszkalnych; 2) właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa dla innych obiektów budowlanych. Art. 8. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, dodatkowe warunki techniczne, jakim powinny 22 18_53_ok_Nowe_PRAWO_bud_2015.indd 22 2015-03-19 09:04:19