SEKTOR V - USŁUGI KOMUNALNE Temat 1. Infrastruktura, woda, kanalizacja, gospodarka odpadami, wywóz nieczystości, stopień i zakres uzbrojenia. A. CZĘŚĆ WSTĘPNA Zaopatrzenie w wodę Aktualny stan zaopatrzenia w wodę ludności gminy jest zróżnicowany co do stopnia zaspokojenia oczekiwań mieszkańców, zarówno od strony jakościowej jak i ilościowej. Ujęcie miejskie posiada 10 czynnych studni do głębokości 18 m. Zasoby w kat "B" wynoszą 135 m 3 /h; pobór w wysokości 2100-2200 m 3 /h powodował obniżenie jakości wód poprzez podciąganie wód zasolonych. Wydajność eksploatacyjną ujęcia określa się obecnie na około 85 m 3 /h przy depresji średniej dla poszczególnych studni w granicach 8 m. Rozpoczęte w latach 80-tych badania hydrogeologiczne doprowadziły do lokalizacji ujęcia w rejonie Rarwina i zatwierdzenie zasobów w kat. "C" w wysokości 330 m 3 /h. Infrastruktura wielu ujęć wód podziemnych stanowiących podstawę zaopatrzenia ludności gminy w wodę wymaga dużych nakładów finansowych. Systemami wodociągów grupowych objęto: A. Wodociągi grupowe projektowane: 1. Borzysław Rekowo, 2. Sibin Kukułowo, 3. Miłachowo Jarszewo Skarchowo, 4. Rarwino Kamień Pomorski Buniewice, Grabowo Żółcino, Chrząszczewo i Rzewnówko, 5. Rzewnowo Mokrawica, 6. Trzebieszewo Borucin, 7. Górki Płastkowo. B. Wodociągi grupowe istniejące: 1. Kamień Pomorski Grabowo, Buniewice, Chrząszczewo, 2. Strzeżewo Strzeżewko Wrzosowo /Dziwnów, Dziwnówek, Międzywodzie/, 3. Giżkowo Ganiec, C. Wodociągi zbiorowe: Buszęcin, Dusin, Grębowo, Jarzysław, Połchowo, Rozwarowo, Szumiąca. D. Wodociągi zagrodowe
Dusino, Gościsław, Kukań, Chrząszczewko. Gospodarka ściekowa Centralnym punktem systemu kanalizacyjnego Kamienia Pomorskiego jest oczyszczalnia ścieków w Mokrawicy. Stosowana technologia obejmuje mechaniczne oczyszczanie ścieków, chemiczne strącanie fosforu oraz biologiczne oczyszczanie ścieków w układzie dwustopniowego osadu czynnego. Dopływ ścieków do oczyszczalni odbywa się grawitacyjnie i ciśnieniowo. Przepustowość oczyszczalni ścieków wg pozwolenia wodnoprawnego wynosi: - Q śrd = 3.000 m 3 /d, dla okresu bezdeszczowego - Q maxd = 4.500 m 3 /d, dla okresu deszczowego Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Niemica. System kanalizacyjny Kamienia Pomorskiego jest systemem mieszanym, który obejmuje obszar miasta z osiedlem Chopina. Ścieki dopływają do przepompowni głównej grawitacyjnie oraz rurociągami ciśnieniowymi z 7 przepompowni lokalnych na terenie miasta, a następnie są tłoczone rurociągami ciśnieniowymi o długości ok. 3 km do komunalnej oczyszczalni ścieków w Kamieniu Pomorskim. Operatorem obsługującym oczyszczalnię jest Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. w Kamieniu Pomorskim Na niektórych obszarach miejskich występuje kanalizacja ogólnospławna. Na terenie gminy Kamień Pomorski funkcjonują urządzenia odprowadzające ścieki, mające istotne znaczenie dla jakości wód powierzchniowych. Do nich należą: 1. oczyszczalnia (rów cyrkulacyjny) we Wrzosowie, 2. oczyszczalnia (osadnik Imhoffa) w Rarwinie, 3. osadnik Imhoffa w Benicach, 4. oczyszczalnia przy Domu Pomocy Społecznej w Śniatowie. Wrzosowo podstawowe urządzenie oczyszczalni to rów cyrkulacyjny. Oczyszczalnia nie zapewnia usuwania zanieczyszczeń biologicznych, usuwa tylko zanieczyszczenia mechaniczne. Przeciętny dobowy odpływ ścieków wynosi 77 m 3 /d. Odbiornikiem ścieków jest jezioro Wrzosowskie.
Benice funkcjonujący osadnik Imhoffa zapewnia mechaniczne oczyszczanie ścieków. Przeciętny dobowy odpływ ścieków wynosi 19 m 3 /d. Ścieki są odprowadzane do rzeki Niemicy. Użytkownikiem obiektu jest przedsiębiorstwo Usług Wodnych i Sanitarnych w Nowogardzie, na podstawie umowy zawartej z gminą Kamień Pomorski. Rarwino funkcję oczyszczalni spełnia również osadnik Imhoffa, zapewnia mechaniczne oczyszczanie ścieków. Przepustowość tego osadnika wynosi ok. 20 m 3 /d. Śniatowo użytkownikiem oczyszczalni jest Dom Pomocy Społecznej, odbiornikiem ścieków jest jezioro Śniatowo. DPS eksploatuje oczyszczalnię zgodnie z wymogami prawa, posiadając właściwe pozwolenie wodno prawne. Tabela 1. Gmina Kamień Pomorski stan na dzień 31.12.2003 r. Woda i kanalizacja. V. USŁUGI KOMUNALNE
L.p I. II. MIEJSC OWOŚĆ III. WODA IV. WODA Ilość odbio rców V. Sprzedaż w m 3 w latach VI. VII. VIII. Sprzedaż w m 3 w latach IX. 2000 2001 2002 2003 2000 2001 2002 2003 1. X. BENICE XI. XII. XIII. 2 8. 0 5 5 28.843 22.088 19.056 XIV. XV. XVI. 5XVII. 4XVIII. 5 XIX.. 6 6 7. 9 6 8. 8 0 1 2. BORUCIN - - - - - - - - - - - - 3. BORZYSŁAW - - - - - - - - - - - - 4. BUNIEWICE 4 2,6 5. BUSZĘCIN - - - - - - - - - - - - 6. CHRZĄSTOWO 17 1,1 2.466 2.715 2.405 2.942 7. CHRZĄSZCZEWKO - - - - - - - - - - - - 8. CHRZĄSZCZEWO 33 9. DUCINO - - - - - - - - - - - - 10. DUSIN - - - - - - - - - - - - 11. GOSCISŁAW - - - - - - - - - - - - 12. GANIEC 4 13. GIZKOWO 25 1.1 1.974 1.728 6.482 1.598 - - - - - - 14. GÓRKI 64 1,9 - - - - - - 15. GRABOWO 31 2,0 16. GRĘBOWO - - - - - - - - - - - - 17. JARSZEWO 52 2,2 10.455 10.206 9.207 10.809-18. JARZYSŁAW - - - - - - - - - - - - 19. KUKAŃ - - - - - - - - - - - - 20. KUKUŁOWO - - - - - - - - - - - - 21. MOKRAWICA - - - - - - - - - - - - 22. MIŁACHOWO 77 1,0 12.770 11,331 13.375 10.680 39 1,2 3,.327 2.892 3.119 2.322 23. PŁASTKOWO - - - - - - - - - - - - 24. POŁCHOWO - - - - - - - - - - - - 25. RADAWKA 25 1,9 6.889 6.367 5.109 8.022 - - - - - - 26. RARWINO 74 1,4 5.451 4.592 5.329 5.316 61 0,9 3.9662 3.374 4.080 3.135 27. REKOWO 77 1,2 11,363 12.880 12.400 13.947 67 1,1 6.159 6.389 7.412 5.454 28. ROZWAROWO - - - - - - - - - - - - 29. RZEWNOWO 30. RZEWNOWEK - - - - - - -- - - - - - 31. SIBIN 38 1,4 5,282 5.131 5.144 4.551 - - - - - - 32. SKARCHOWO - - - - - - - - - - - - 33. SNIATOWO 27 1,1 2.838 2.595 2.725 2.118 - - - - - - 34. SNIATOWO DPS 4 0,05-115 411 322 - - - - - - 35. STAWNO - - - - - - - - - - - - 36. STRZEZEWKO 9 1,0 1.500 1.600 1.300 1.400 - - - - - - 37. STRZEZEWO 34 2,0 4.400 4.500 3.700 3.800 - - - - - - 38. SWINIEC 31 2,1 2.304 2.197 4.502 16.031 - - - - - - 39. SZUMIĄCA - - - - - - - - - - - - 40. TRZEBIESZEWO 108 2,9 18.007 17.053 - - - - - - 41. WRZOSOWO 164 6,3 15.700 22.700 34.800 31.700 81 3,0 6.315 7.463 2.942 10.053 42. ZOŁCINO 33 1.0 7.122 6.273 6.269 5.498 - - - - - - 43. KAMIEŃ POM. 855 23,5 573627 532088 517122 506077 845 22,6 561486 519560 499129 463278 44. RAZEM 1.906 59,45 710.203 672.914 652.368 643.867 1.213 29,90 622.616 544.646 522.483 488.26
Gmina Kamień Pomorski na dzień 31.12.2003 r. 1. Infrastruktura woda i kanalizacja.
L.p. Tabela 2. Wywóz nieczystości MIEJSCOWOŚĆ ILOŚĆ BUDYNKÓW MIESZKAL- NYCH ILOŚĆ UMÓW NA WYWÓZ NIECZYSTOŚ CI l. Benice 85 2. Borucin 37 9 3 3. Borzysław 13-4. Buniewice 15 18 5. Buszęcin 19 4 6. Chrząstowo 21-7. Chrząszczewko 5 1 8. Chrząszczewo 41 25 9. Ducino 9-10. Dusin 28 3 11. Goscisław 4-12. Ganiec 3-13. Gizkowo 9 6 14. Górki 37 18 15. Grabowo 33 4 16. Grębowo 21 4 17. Jarszewo 61 39 18. Jarzysław 13 9 19. Kukań 4 1 20. Kukułowo 35 17 21 Mokrawica 16 9 22. Miłachowo 16 26 23. Płastkowo 18 6 24. Połchowo 9 4 25. Radawka 17 1 26. Rarwino 18 8 27. Rekowo 33 28 28. Rozwarowo 19 9 29. Rzewnowo 41 26 30. Rzewnowek 3 3 31. Sibin 20 19 32. Skarchowo 16 3 33. Sniatowo 18 9 34. Sniatowo Dps 1-35. Stawno 25 14 36. Strzezewko 8 1 37. Strzezewo 33 2 38. Swiniec 15 2 39. Szumiąca 13 1 40. Trzebieszewo 77 14 41. Wrzosowo 77 88 42. Zołcino 17 - ILOŚC WYWIEZIONYCH NIECZYSTOŚCI W m 3 2000 2001 2002 2003 43. Kamień Miasto 1482 911 44. RAZEM 2.409 1.421 33.925 32.624 28.587 27.986
Gospodarkę odpadami prowadzi Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kamieniu Pomorskim. Zbiórka odpadów obejmuje głównie odpady komunalne, niesegregowane. Szacuje się, że odpady zebrane stanowią ok. 85% wszystkich odpadów. Pozostała część jest lokowana na terenach nie przeznaczonych na składowiska tzw. dzikich składowiskach. Przedsiębiorstwo eksploatuje gminne składowisko nieczystości stałych zlokalizowane w Chrząstowie. Składowisko odpadów może być eksploatowane do końca 2005 roku na podstawie Decyzji Starosty Kamieńskiego BOŚ.7167-4/2003 o zamknięciu składowiska z dnia 22.12.2003 roku. W latach 2000 2002 na terenie gminy wytworzono ogółem 5.393 Mg odpadów komunalnych. Nie wszyscy mieszkańcy są objęci systematycznym i zorganizowanym odbiorem odpadów. Wynika to z uwarunkowań prawnych szczególnym problemem jest zorganizowanie takiego systemu na terenach wiejskich. Gmina jest objęta w niedużym stopniu selektywną zbiórką odpadów. Szacuje się, że ok. 20% mieszkańców korzysta z systemu selektywnej zbiórki odpadów. Na składowisku odpadów komunalnych w Chrząstowie jest prowadzona segregacja odpadów (segregacja ręczna), przy czym wysegregowane odpady są magazynowane przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o., a następnie przekazywane wyspecjalizowanej firmie. B. TRENDY I TENDENCJE Gmina funkcjonuje w Celowym Związku Gmin RXXI, powstałym z myślą o opracowaniu kompleksowego planu gospodarki odpadami. Sprawy racjonalnej gospodarki odpadami stają się jednym głównych zadań w sektorze komunalnym ze względu na finansowe i społeczne skutki tej gospodarki. Zauważalne jest postępujące zużycie infrastruktury technicznej zaopatrzenia ludności w wodę, w szczególności dotyczy to terenów wiejskich. Powstające nowe dzikie składowiska odpadów są nieodłącznym elementem krajobrazu gminy (szczególnie obrzeża miasta oraz tereny wiejskie), gdzie mimo ich sukcesywnej likwidacji nadal zjawisko to jest widoczne. C. Dane porównawcze Gmina porównywana Wolin. Miasto Wolin jest skanalizowane w 70%, natomiast niektóre miejscowości gminy Wolin są skanalizowane w 100% (Piaski Wielkie) lub w dużej części (istnieją sieci przesyłowe bez wszystkich przyłączy). Jest to znacznie bardziej zaawansowany stan uzbrojenia w tę infrastrukturę w porównaniu z
gminą Kamień Pomorski. Bez systemów zbiorczego zaopatrzenia ludności w wodę pozostaje 6 miejscowości. Gmina Wolin posiada własne składowisko odpadów w Recławiu, eksploatowane przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. Decyzja eksploatacyjna dla składowiska pozwala na jego funkcjonowanie do 31.12.2005 roku. Gmina Wolin finalizuje formalno prawne działania w celu ustanowienia nowego obszaru w miejscowości Recław pod nowe, międzygminne składowisko odpadów. Planowane jest na tym obszarze utworzenie nowoczesnego Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych. Tabela 3. Surowce wtórne zebrane w wyniku selektywnej zbiórki (Mg/rok) w gminie Kamień Pomorski oraz Wolin Gmina Makulatura Szkło Tworzywa sztuczne Metale Kamień Pomorski 52,2 12,8 18,7 9,7 Wolin 19,11 11,16 3,6 0 60 50 40 30 Kamień Pomorski Wolin 20 10 0 Makulatura Szkło Tworzywa sztuczne metale Wykres1. Surowce wtórne zebrane w wyniku selektywnej zbiórki w gminie Kamień Pomorski oraz Wolin (Mg/rok) Zarówno gmina Kamień Pomorski jak i gmina Wolin przeprowadzają jedynie częściową selektywną zbiórkę surowców wtórnych. Szacuje się, że
ok. 80% - 90% odpadów można jeszcze odzyskać w wyniku dalszego wdrażania systemu segregacji. D. Prace i działania w toku Trwają zaawansowane prace nad przygotowaniem do realizacji projektu: budowa wodociągu Borzysław Rekowo. Trwają prace nad dokumentacją dotyczącą projektu wodociągu Kukułowo Sibin. Stworzony plan gospodarki odpadami dla Celowego Związku Gmin R XXI, do którego należy gmina Kamień Pomorski. W trakcie opracowania jest program ochrony środowiska dla gminy Kamień Pomorski. Trwają prace nad przygotowaniem składowiska nieczystości stałych do rekultywacji (jest wydana decyzja, prace przy dokumentacji technicznej). E. Spis źródeł danych 1. Dane uzyskane z Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Kamieniu Pomorskim. 2. Dane z Urzędu Miejskiego w Kamieniu Pomorskim. 3. Plan Gospodarki Odpadami w Kamieniu Pomorskim. Temat 2. Transport publiczny, komunikacja, drogi, oświetlenie. A. CZĘŚĆ WSTĘPNA Przez teren gminy przebiegają drogi wojewódzkie: - droga nr 103 relacji Kamień Pomorski - Kołobrzeg, - droga nr 106 relacji Rzewnowo - Golczewo, - droga nr 107 relacji Dziwnówek - Kamień Pomorski - Parłówko. Tabela 1. Rodzaje dróg zlokalizowanych na terenie gminy Rodzaj dróg Długość Udział w ogólnej liczbie dróg drogi wojewódzkie 36,90 km 30,10 % drogi powiatowe 76,90 km 63,16 % drogi gminne 7,95 km 6,53 % Razem 121,75 100% Przestrzenny wskaźnik gęstości dróg dla gminy wynosi 61,8 km / 100 km 2. Przestrzenny wskaźnik dróg o nawierzchni twardej wynosi 56,2 km / 100 km 2.
W granicach administracyjnych miasta zarządcą gminnych dróg publicznych jest Burmistrz Kamienia Pomorskiego, dróg powiatowych - Starosta Powiatu, a dróg wojewódzkich Wojewódzki Zarząd Dróg w Koszalinie. Na mocy porozumienia pomiędzy starostą kamieńskim, a burmistrzem, częściowe utrzymanie dróg powiatowych przekazano burmistrzowi. Drogi gminne i powiatowe znajdujące się na terenie gminy Kamień Pomorski są zróżnicowane co do stanu jakości. Przeważająca ich część ok. 90% wymaga jednak modernizacji. Najwięcej inwestycji powinno dotyczyć dróg krajowych i wojewódzkich, ze względu na ich strategiczne znaczenie dla gminy. Oświetlenie uliczne. Na terenie miasta jest zlokalizowanych 718 punktów świetlnych, natomiast na terenie sołectw 318. Razem na obszarze gminy funkcjonuje 1096 punktów świetlnych. Oświetlenie uliczne przechodzi sukcesywnie etapy modernizacji (zrealizowany jest pierwszy etap). Pierwszy etap pozwolił między innymi na wyeksponowanie wspaniałych zabytków w mieście, dzięki zrealizowaniu projektu ich oświetlenia. Biorąc pod uwagę potrzeby w zakresie instalowania punktów świetlnych, można wnioskować, że na terenie miasta są one zrealizowane w 88%, a na terenie sołectw w 84%. B. Trendy i tendencje W komunikacji kolejowej nie przewiduje się zmian. Samorząd gminy czyni starania o utrzymanie linii kolejowej relacji Kamień Pomorski Wysoka Kamieńska. Istniejący dworzec PKP w Kamieniu Pomorskim pozostaje dworcem końcowym. Komunikacja zbiorowa będzie się opierać głównie na komunikacji autobusowej i mikrobusowej, prowadzonej zarówno przez PKS, jak i przewoźników prywatnych. C. Dane porównawcze Gmina Wolin posiada infrastrukturę drogową w stanie zdecydowanie lepszym. Wpływ na to mają ostatnie duże inwestycje o charakterze ponadregionalnym budowa obwodnicy Wolina (w tym nowoczesnego mostu łączącego wyspę Wolin ze stałym lądem). Istotnym jest oddanie do użytku zmodernizowanej (powiatowej) drogi Międzywodzie Unin o ważnym znaczeniu w nadmorskim ruchu turystycznym.
D. Prace i działania w toku Trwają przygotowania do modernizacji drogi powiatowej Wrzosowo - Pobierowo, która ma istotne znaczenie dla nadmorskiego ruchu turystycznego. Kończy się ostatni etap modernizacji pierwszego odcinka drogi 102 Kamień Pomorski Kołobrzeg. Dobiega końca przygotowanie techniczne modernizacji drogi 107 Kamień Pomorski Parłówko oraz budowy pierwszego odcinka obwodnicy Kamienia Pomorskiego łączącej drogę 107 i drogę 102. E. Spis źródeł danych 1. Dane Urzędu Miejskiego w Kamieniu Pomorskim. 2. Dane Zarządu Dróg Powiatowych. 3. Informacje Zachodniopomorskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich. Temat 3. Internet, energia, poczta, telekomunikacja. A. Część wstępna Na terenie gminy działa Poczta Polska z siedzibą w Kamieniu Pomorskim, która obsługuje cały obszar gminy. Brak jest placówek filialnych w sołectwach. Obsługa poczty dotyczy przesyłek pocztowych (listy, paczki), usług finansowych (m.in. przekazów pieniężnych, wpłat gotówkowych, ubezpieczeń, funduszu emerytalnego) oraz usług handlowych. W przypadku stacjonarnych linii telefonicznych w odniesieniu do infrastruktury technicznej jedyną firmą działającą na obszarze gminy jest Telekomunikacja Polska S.A. Jest to spółka, od której zależy rozwój tej infrastruktury. Na terenia gminy istnieje (wg stanu na czerwiec 2004 r.): 3 974 linii analogowych, 251 linii cyfrowych ISDN TP, 12 łączy do internetu SDI, 147 łączy do internetu w technologii ADSL (Neostrada i DSL). Na bazie dostępnej infrastruktury technicznej swoje usługi proponują inni operatorzy (NOM, Tele 2 i inne), jednak aktualnie jest to znikomy udział w lokalnym rynku. Na terenie gminy działają wszyscy operatorzy telefonii komórkowej. B. Trendy i tendencje Proponowane usługi komunikacji internetowej są drogie, co stanowi istotną barierę w rozwoju tej sfery komunikacji. Infrastruktura techniczna związana z zaopatrzeniem gminy w energię elektryczną jest sukcesywnie modernizowana. Uzbrojenie terenów pod nowe inwestycje w aspekcie zaopatrzenia w energię elektryczną jest najbardziej dostępne.
C. Dane porównawcze Stelefonizowanie miejscowości w gminie Wolin kształtuje się na poziomie 90% - 95%. W gminie Kamień Pomorski pokrycie zapotrzebowania kształtuje się na poziomie podobnym. D. Prace i działania w toku Sukcesywnie jest tworzona nowoczesna infrastruktura, która ma na celu zwiększyć możliwości komunikacji za pomocą nowych technologii (Neostrada). E. Spis źródeł danych: 1. Informacje przekazane przez TP SA. 2. Dane Urzędu Miejskiego w Kamieniu Pomorskim. 3. Informacje uzyskane w gminie Wolin. Opracował: Zbigniew Sobieski, Bronisław Karpiński.