SPRAWOZDANIA ARCHEOLOGICZNE

POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT HISTORII KULTURY MATERIALNEJ SPRAWOZDANIA ARCHEOLOGICZNE XXXIX WROCŁAW WARSZAWA KRAKÓW GDAŃSK ŁÓDŹ ZAKŁAD NARODOWY IM. OSSOLIŃSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMII NAUK 1988

Redaktor JAN MACHNIK Zastępca Redaktora ZENON WOŹNIAK Sekretarze Redakcji ZOFIA LIGUZIŃSKA-KRUK, HELENA ZOLL-ADAMIKOWA Skład Komitetu Redakcyjnego MICHAŁ KOBUSIEWICZ, ZOFIA LIGUZIŃSKA-KRUK, JAN MACHNIK, JERZY PYRGAŁA, STANISŁAW TABACZYŃSKI (przewodniczący), ZENON WOŹNIAK, HELENA ZOLL-ADAMIKOWA Adres Redakcji Zakład Archeologii Małopolski Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk 31 016 Kraków, ul. Sławkowska 17 Tłumaczenia na język angielski MARIA ABRAMOWICZOWA Okładkę projektowała Katarzyna Święcka Redaktor Wydawnictwa Urszula Sagan Redaktor techniczny Jacek Sikorski Copyright by Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo, Wroclaw 1988 Printed in Poland PL ISSN 0081-3834 Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo. Wrocław 1988. Nakład: 570 egz. Objętość: ark. wyd. 34,50, ark. druk. 25 + 4 wkl. ark. Al 33. Papier offset, kl. III, 80 g, 70x 100. Oddano do składania 1987-01-26. Podpisano do druku 1988-01-12. Druk ukończono w marcu 1988. Wrocławska Drukarnia Naukowa. Zam. 216/87. C-14. Cena zł 720,-

SPIS RZECZY BADANIA TERENOWE I MATERIAŁY Paleolit i mezolit Sławomir Jastrzębski, Jerzy Libera, Stanowisko późnomagdaleńskie w Klementowicach- -Kolonii w świetle badań 1981-1982 r 9 Marian Harasimiuk, Fizjografia, okolic wsi Klementowice-Kolonia na Płaskowyżu Nałęczowskim 53 Neolit i początki epoki brązu Andrzej Kokowski, Anna Zakościelna, Grób kultury wołyńsko-lubelskiej ceramiki malowanej z Gródka nad Bugiem, stan. 1C, gm. Hrubieszów, woj. Zamość 59 Wanda Kozak-Zychman, Charakterystaka antropologiczna szczątków kostnych z grobu kultury wołyńsko-lubelskiej ceramiki malowanej z Gródka nad Bugiem, stan. 1C, gm. Hrubieszów, woj. Zamość 69 Sylwester Czopek, Sławomir Kadrow, Osada kultury pucharów lejkowatych w Białobrzegach, stan. 5, woj. Rzeszów 73 Andrzej Bronicki, Sławomir Kadrow, Osada neolityczna w Majdanie Nowym, woj. Chełm 89 Jerzy Kopacz, Andrzej Pelisiak, Z badań rejonu pracowniano-osadniczego nad Krztynią, Pradła, woj. Częstochowa, stan. 3 (pracownia krzemieniarska) 131 Jacek Buszewicz, Grób kultury ceramiki sznurowej z Nowej Wsi, stan. 1, gm. Tomaszów Lubelski, woj. Zamość 155 Epoka brązu i początki epoki żelaza Henryk Wiklak, Osada grupy konstantynowskiej kultury łużyckiej w Pludwinach, stan. 1, woj. Łódź 159 Jan Dąbrowski, Małgorzata Mogielnicka-Urban, Badania zespołu osadniczego kultury łużyckiej w Maciejowicach, woj. Siedlce, w latach 1981-1985.... 167 Okres lateński i wpływów rzymskich Andrzej Szpunar, Cmentarzysko w Łętowicach, gm. Wierzchosławice, woj. Tarnów, badania 1984-1985 179 Bolesława Chomentowska, Jan Michalski, Grób szkieletowy z cmentarzyska rzymskiego w Zawadzie, gm. Połaniec, woj. Tarnobrzeg 193 Józef Bednarczyk, Z badań sanktuarium i osady ludności kultury przeworskiej w Inowrocławiu, woj. Bydgoszcz, stan. 95 201 Wczesne średniowiecze Teresa Kosmala, Eugeniusz Tomczak, Okucie typu awarskiego z Dobrzenia Małego, woj. opolskie 223 Andrzej Cetera, Jerzy Okoński, Sprawozdanie z badań wczesnośredniowiecznej osady w Tarnowie-Klikowej 227

6 SPIS RZECZY Jan Gurba, Wczesnośredniowieczna osada w Drzewcach-Kolonii, gm. Nałęczów (woj. Lublin) 239 Janusz Firlet, Zbigniew Pianowski, Badania ratownicze na dziedzińcu Batorego na Wawelu w roku 1983. Problem zachodniej części bazyliki tzw. Św. Gereona 243 Janusz Firlet, Zbigniew Pianowski, Badania weryfikacyjne przed północną elewacją pałacu królewskiego na Wawelu w 1985 r. Problem wczesnośredniowiecznej rezydencji książęcej 251 Różne Andrzej Kokowski, Wojciech Mazurek, Stanowisko wielokulturowe nr 25 w Moroczynie, gm. Hrubieszów, woj. Zamość 261 Adam Gąsiorowski, Wanda Kozak-Zychman, Ludzkie szczątki kostne z grobów nr II, IV i VI na stanowisku 25 w Moroczynie, woj. Zamość 309 Zygmunt Bocheński, Adam Nadachowski, Mieczysław Wolsan, Pochówki zwierzęce z cmentarzyska grupy masłomęckiej w Moroczynie (młodszy okres wpływów rzymskich, południowo-wschodnia Polska) 321 Z METODYKI BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH Jerzy Piaskowski, Projekt klasyfikacji postaci żużla i innych pozostałości starożytnego i średniowiecznego wytopu żelaza dymarskiego 331 Wojciech Brzeziński, Marek Dulinicz, Uwagi o metodzie reprezentacyjnej badania osad 339 Z ŻYCIA ZAKŁADÓW IHKM PAN Wojciech Chudziak, Z badań nad budownictwem drewnianym Wielkopolski w okresie wczesnego średniowiecza 343 Z PIŚMIENNICTWA Archaeological Abstracts The Neolithic of East-Central Europe (Czechoslovakia, Hungary, Poland, Rumania, Union of Soviet Socialist Republics, Yugoslavia) 347 Omówienia i recenzje I. S. Vinokur, Α. F. Hucał, S. I. Penjak, Β. O. Timoščuk, V. I. Jakubovśkyj, Dovidnyk z archeołohii Ukrainy. Chmelnićka, Černivećka, Zakarpatśka obłasti, Kyiv 1984, 222 ss. (Jan Gurba)... 369 Karl-Friedrich Rittershofer, Der Hortfund von Bühl und seine Beziehungen, Bericht der Römisch-Germanischen Kommission, t. 64: 1983, Mainz 1984, s. 139-418 (Wojciech Blajer) 370 R. V. Terpilowskij, Rannie Slavjane Podesen'ja III-V vv, Kiev 1984, ss. 121, w tym 22 tablice (Andrzej Kokowski) 376 SESJE I KONFERENCJE 383 PRZEGLĄD BADAŃ Ewa Rook, Major Investigations and Discoveries from the Stone and Early Bronze Ages in Poland in 1986 387 Zenon Woźniak, A Survey of the Investigations of the Bronze and Iron Age Sites in Poland in 1986 391 Helena Zoll-Adamikowa, Major Results of 1986 Excavations of Early Medieval Sites in Poland, 395 WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW 399

CONTENTS FIELD WORK AND MATERIAL Palaeolithic and Mesolithic Sławomir Jastrzębski, Jerzy Libera, A Late Magdalenian Site at Klementowice-Kolonia in the Light of 1981-1982 Investigations.... 52 Marian Harasimiuk, Physiography of the Environs of Klementowice-Kolonia on the Nałęczów Plateau 57 Neolithic and Early Bronze Age Andrzej Kokowski, Anna Zakościelna, A Grave of the Volhyn-Lublin Painted Ware Culture at Gródek-on-Bug, site 1C, Hrubieszów Commune, Zamość Province 67 Wanda Kozak-Zychman, Anthropological Characteristics of Skeletal Remains from the Grave of the Volhyn-Lublin Painted Ware Culture at Gródek-on-Bug, Site 1C, Hrubieszów Commune, Zamość Province 71 Sylwester Czopek, Sławomir Kadrow, A Funnel Beaker Settlement at Białobrzegi, Site 5, Rzeszów Province 88 Andrzej Bronicki, Sławomir Kadrow, A Neolithic Settlement at Majdan Nowy, Chełm Province 129 Jerzy Kopacz, Andrzej Pelisiak, From Studies on the Workshop -Settlement Region on the Krztynia Rivar. Pradła, Częstochowa Province, Site 3 (Flint Workshop) 154 Jacek Buszewicz, A Grave of the Corded Ware Culture from Nowa Wieś, Site 1, Tomaszów Lubelski Commune, Zamość province 158 Bronze and Early Iron Ages Henryk Wiklak, A Lusatian Settlement of the Konstantynów Group at Pludwiny, Site 1, Łódź Province 166 Jan Dąbrowski, Małgorzata Mogielnicka-Urban, Investigations of the Lusatian Culture Settlement Complex at Maciejowice, Siedlce Province, in 1981-1985 177 La Tène and Roman periods Andrzej Szpunar, The Cemetery at Łętowice, Wierzchosławice Commune, Tarnów Province. Excavations of 1984-1985 192 Bolesława Chomentowska, Jan Michalski, An Inhumation from the Cemetery of the Roman Period at Zawada, Połaniec Commune, Tarnobrzeg Province 200 Józef Bednarczyk, Contribution to the Study of a Sanctuary and Settlement of the Przework Culture at Inowrocław, Bydgoszcz Province, Site 95 220 Early Middle Ages Teresa Kosmala, Eugeniusz Tomczak, A Strap-Plate of the Avar Type from Dobrzeń Mały, Opole Province 226 Andrzej Cetera, Jerzy Okoński, Report on the Investigations of an Early Medieval Settlement at Tarnów-Klikowa 237

8 CONTENTS Jan Gurba, An Early Medieval Settiemet at Drzewce-Kolonia, Nałęczów Commune, Lublin Province 242 Janusz Firlet, Zbigniew Pianowski, Rescue Excavations in the Batory Courtyard on Wawel Hill in 1983. Problem of the Western Part of the so-called St. Gereon's Basilica 249 Janusz Firlet, Zbigniew Pianowski, Verifying Investigations outside the North Elevation of the Royal Palace on Wawel Hill in 1985. Problem of the Early Medieval Prince's Residence 259 Miscellanea Andrzej Kokowski, Wojciech Mazurek, Multicultural Site no 25 at Moroczyn, Hrubieszów Commune, Zamość Province 306 Adam Gąsiorowski, Wanda Kozak-Zychman, Human Remains from Graves nos II, IV and VI on Site 25 at Moroczyn, Zamość Province 319 Zygmunt Bocheński, Adam Nadachowski, Mieczysław Wolsan, Animal Remains from the Cemetery of the Masłomęcz Group at Moroczyn (Late Roman Period, South-Eastern Poland) 328 METHODS OF ARCHAEOLOGICAL RESEARCH Jerzy Piaskowski, Project of the Classification of Slag and other Remains of Ancient and Medieval Iron Smelting 337 Wojciech Brzeziński, Marek Dulinicz, Notes on the Representative Method of Settlement Study 342 ON THE ACTIVITY OF THE DEPARTMENTS OF THE INSTITUTE Wojciech Chudziak, Contribution to the Study of Timber Architecture in the Early Middle Ages 343 NOTES ON LITERATURE Archaeological Abstracts The Neolithic of East-Central Europe (Czechoslovakia, Hungary, Poland, Rumunia, Union of Soviet Socialist Republics, Yugoslavia) 347 Reviews I. S. Vinokur, A. F. Hucał, S. I. Penjak, Β. O. Timoščuk, V. I. Jakubovśkyj, Dovidnyk z archeołohii Ukrainy. Chmielnićka, Černivećka, Zakarpatśka obłasti, Kyiv 1984, pp. 222 (Jan Gurba) 369 Karl-Friedrich Rittershofer, Der Hortfund von Bühl und seine Beziehungen, Bericht der Römisch-Germanischen Kommission, vol. 64: 1983, Maizn 1984, p. 139-418 (Wojciech Blajer) 370 R. V. Terpilovskij, Rannie Slavjane Podesen'ja III-V vv, Kiev 1984, pp. 121, including 22 plates (Andrzej Kokowski) 376 SESSIONS AND CONFERENCES 383 SURVEY OF RECENT FIELD RESEARCH E. Rook, Major Investigations and Discoveries from the Stone and Early Bronze Ages in Poland in 1986 387 Z. Woźniak, A Survey of the Investigations of the Bronze and Iron Age Sites in Poland in 1986 391 H. Zoll-Adamikowa, Major Results of 1986 Excavations of Early Medieval Sites in Poland. 395 ABBREVIATIONS 399

WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW ABBREVIATIONS AAC AAHung AÉ AMNap. Annales UMCS APolona APolski AR BRGK FA FAP JbRGZ Mainz JsHalle KSIA (КСИА) Kwart. HKM Mat. Arch. Mat. Arch. NH Mat. SiW MIA (МИА) MZP Pam. Arch. Prac. Mat. Łódź Prz. Arch. SCIV SI. Ant. Slov. Arch. Sov. Arch. (Сов. Арх.) Spraw. Arch. Spraw. PAN Kraków Št. Zv. WA Acta Archaeologica Carpathica", Kraków Acta Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae", Budapest Archaeologiai Értesítö", Budapest Acta Musei Napocensis", Cluj Annales Universitatis M. Curie-Skłodowska, Sectio F", Lublin Archaeologia Polona", Warszawa Archeologia Polski", Warszawa Archeologické Rozhledy", Praha Berichte der Römisch-Germanischen Kommission", Berlin Folia Archaeologica", Budapest Fontes Archaeologici Posnanienses", Poznań Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseums", Mainz Jahresschrift für mitteldeutsche Vorgeschichte", Halle Краткие Сообщения Института Истории Материальной Культуры", Moskwa (nr 1-80); Краткие Сообщения Института Археологии", Moskwa (od nr 81) Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", Warszawa Materiały Archeologiczne", Kraków Materiały Archeologiczne Nowej Huty", Kraków Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne", Warszawa Материалы и Исследования по Археологии СССР", Moskwa Leningrad Materiały Zachodnio-Pomorskie", Szczecin Památky Archeologické", Praha Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego, Seria Archaeologiczna", Łódź Przegląd Archeologiczny", Poznań Wrocław Studii şi Cercetări de Istorie Veche", Bucureşti (do r. 1973); Studii şi Cercetări de Istorie Veche şi Arheologie", Bucureşti (od 1974 r.) Slavia Antiqua", Poznań Slovenská Archeologia", Nitra Советская Археология", Moskwa Sprawozdania Archeologiczne", Kraków (Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie) Sprawozdania z posiedzeń Komisji Naukowych", Kraków Študijné Zvesti Archeologickeho Ústavu SAV", Nitra Wiadomości Archeologiczne", Warszawa