UNIWERSYTET OPOLSKI OSTRAVSKÁ UNIVERZITA STUDIA SLAVICA XVI OPOLE 2012
REDAKCJA NAUKOWA VÌDECKÁ REDAKCE Joanna Czapliñska (Opole), Jana Raclavská (Ostrava) RADA REDAKCYJNA REDAKÈNÍ RADA Kalina Bahneva (Sofie), Konstantin Barszt (Sankt Petìrburg), Galina Blagasova (Belgorod), Irena Bogoczová (Ostrava), Wojciech Chlebda (Opole), El bieta D¹browska (Opole), Stanis³aw Gajda (Opole), W³adys³aw Hendzel (Opole), Bronis³aw Kodzis (Opole), Irena Masoit (Vilnius), Romuald Naruniec (Vilnius), Miroslav Mikulášek (Ostrava, Brno), Marta Panèíková (Bratislava), Jelena Semjonovna Uzenìva (Moskva), Adriana Uliu (Craiová), Svatava Urbanová (Ostrava), Emil Tokarz (Bielsko-Bia³a), Bogus³aw Wyderka (Opole) RECENZENCI RECENZENTI Bogus³aw Baku³a, Gra yna Balowska, Agnieszka Bêdkowska-Kopczyk, Michaela Boháèová, Irena Bogoczová, Wojciech Browarny, Eva Dekanová, Jaroslav Hubáèek, Andrzej Charciarek, Andrzej Dudek, Eva Jandová, Lechos³aw Jocz, Micha³ Kopczyk, Karel Komárek, Ewa Komorowska, Pavel Kosek, Izabela Kowalska-Paszt, Jelena Kupcevièová, Janina Labocha, Roman Madecki, Libor Martinek, Lilianna Miodoñska-R¹czka, Jana Miškovská, Ljuba Mrovìcová, Jiøí Muryc, Alina Naruszewicz-Duchliñska, Vladimír Novotný, Jana Raclavská, Bla ena Rudincová, Dariusz Rott, Jan Soko³owski, El bieta Szczepañska, Hanna Taborska, Zofia Taraj³o-Lipowska, Sergejus Temèinas, Dariusz Tkaczewski, Svatava Urbanová, Ludmilla Voitkovska REDAKCJA REDAKCE Aleksandra Domka-Kordek, Vladimír Severa Copyright by Opole University, Opole 2012 Cover Tomáš Rucki, 2011 ISSN 1803-5663 ISBN 978-83-7395-529-5
SPIS TREŒCI OBSAH Norma i antynorma Norma a antinorma Norma i antynorma (Aleksandr Dulièenko)................ 9 Stanis³aw GAJDA Norma jêzykowa a polityka jêzykowa.......... 11 Àëåêñàíäð ÄÓËÈ ÅÍÊÎ Íîðìà è àíòèíîðìà: ê íåêîòîðûì ìåòîäîëîãè åñêèì ïðèíöèïàì èçó åíèÿ...................... 21 Josef ŠIMANDL Antinorma a korpusová lingvistika........... 39 Jaroslav LIPOWSKI Jak traktowaæ antynormê w ortoepii?......... 47 Jacek BALUCH Estetyczna funkcja, norma i wartoœæ w perspektywie jêzykowej. 55 Jana HOFFMANNOVÁ Èeské mluvené projevy: norma a antinorma...... 61 Oldøich ULIÈNÝ Pojetí normy v pøipravované Moderní mluvnici èeštiny aneb má norma antinormu?.................... 69 Irena BOGOCZOVÁ Czeska norma (nie)literacka w opinii (nie)jêzykoznawców.. 75 Katarzyna BEDNARSKA, Kamil SZAFRANIEC S³oweñski jêzyk literacki norma czy brak normy?.................... 85 Mihaela MATEŠIÆ Wyró niki normy skodyfikowanej i normy uzualnej we wspó³czesnym chorwackim jêzyku standardowym.......... 93 Teodora FONOVIÆ CVIJANOVIÆ, Vanessa VITKOVIÆ Odnos sintaktièke norme u hrvatskim normativnim priruènicima i u mladih........... 105 Òàìàðà ÌÈËÞÒÈÍÀ Ïðîáëåìû íîðìû è àíòèíîðìû â ó åáíîé ëåêñèêîãðàôèè è îáó åíèè ðóññêîìó ÿçûêó êàê èíîñòðàííîìó......... 119 Philipp HOFENEDER Soziolinguistische Aspekte einer Standardsprachentheorie am Beispiel des ukrainischen................... 131 Natalia D UGOSZ Normatywny aspekt compositów z pierwszym cz³onem obcym w jêzykach polskim i bu³garskim............... 141 Tadeusz LEWASZKIEWICZ Spory ortograficzne w historii jêzyków ³u yckich (na tle s³owiañskim)...................... 151 Mihajlo FEJSA Ñòàí è òåíäåíöè óíàïðåäçîâàíÿ íîðìè ðóñêîãî ÿçèêà... 161 Edward BREZA Praca Rady Jêzyka Kaszubskiego nad normalizacj¹ kaszubskiego jêzyka literackiego.................... 175 Dušan-Vladislav PA DJERSKI Przegl¹d normalizacji ortograficznej w jêzyku kaszubskim. Od Floriana Ceynowy do Rady Jêzyka Kaszubskiego..... 181 Marek CYBULSKI O normie morfonologicznej w kaszubszczyÿnie...... 195
Bogus³aw WYDERKA Na progu samodzielnoœci. O pocz¹tkach jêzyka œl¹skiego........................... 203 Michal VAŠÍÈEK K principùm formování normy literární laštiny Óndry ysohorského......................... 211 Literaturoznawstwo Literární vìda Jan VOREL Brjusovovy klíèe k tajemstvím.............. 223 Daria AMBROZIAK Åãî äîáëåñòíûå ïîäâèãè, äóøåâíûå êà åñòâà è äîáðîäåòåëè çàñòàâëÿëè âñåõ è êàæäîãî óâàæàòü åãî. Obraz ojca we Wspomnieniach... Nadie dy Niko³ajewny Mordwinowej......... 241 Brygida PUDE KO The Images of Nature in Conrad s The Mirror of the Sea and Turgenev s Sportsman s Sketches................ 251 Ksenia OLKUSZ Sztuka wspó³czesna w zwierciadle literatury popularnej (na przyk³adzie cyklu powieœci o Dexterze Jeffa Lindsaya)......... 263 Jêzykoznawstwo Jazykovìda Bartosz POLUSZYÑSKI Najnowsze fakty dotycz¹ce jêzyków œwiata, jêzyków s³owiañskich oraz jêzyka polskiego i angielskiego w œwietle klasyfikacji jêzyków œwiata........................ 275 Ilona ADÁMKOVÁ Fonetické jevy z pohledu u ivatelù èeštiny....... 285 Lucie RADKOVÁ K nìkterým výrazùm u ívaným v penitenciárním prostøedí.. 297 Jaroslav DAVID Diachronní sémantika hrad a zámek potøetí....... 305 Jana RACLAVSKÁ Miejsce Drogi do Nieba Samuela Ludwika Zasadiusa w historii polszczyzny cieszyñskiej................. 315 Tereza ONDRUSZOVÁ, Jiøí MURYC Sytuacja jêzykowa w koœcio³ach Zaolzia na przyk³adzie badañ socjolingwistycznych duchowieñstwa....... 325 Rados³aw MARCINKIEWICZ O nazwach polskich wykonawców z krêgu art rocka. Czêœæ 1: lata 1959 1989.................. 333 Czes³aw LACHUR Âðåìåííûå êîíñòðóêöèè ñ äèñòðèáóòèâíûì çíà åíèåì â ïîëüñêîì ÿçûêå: äåéñòâèå ïîâòîðÿåòñÿ â êàæäûé íàçâàííûé îòðåçîê âðåìåíè ( àñòü II.)....................... 355 Bla ena RUDINCOVÁ Tendence v souèasné ruské slovotvorbì (analýza materiálu jazyka ekonomické sféry)................. 367 Zdeòka NEDOMOVÁ Strukturní typy nesklonných slov v ruštinì a jejich ekvivalenty v èeštinì...................... 377 Urszula KOLBEROVÁ Pijañstwo i trunki w przys³owiach polskich...... 387 Îëåã ÔÅÄÎÑΠòî äåëàþò ðóññêèå ñ æèðó? (Ê äèíàìèêå îäíîãî ôðàçåîëîãèçìà)........................ 395 Òåòÿíà ÑÂÅÐÄÀÍ Íàéâàæëèâiøi âiõè ëþäñüêîãî æèòòÿ çàñîáàìè óêðà íñüêî ôðàçåîëîãi..................... 409
Translatologia Translatologie Radek MALÝ K problematice pøekladu deformací slovesných valencí v moderní poezii........................ 425 Vítìzslav VILÍMEK Hodnocení efektivity a rizikovosti taktik tvorby èasové rezervy pøi tlumoèení (na analýze rusko-èeských pøekladù)........ 433 Debiuty naukowe Vìdecké zaèátky Dominika GAPSKA Szaleñstwo w Chrystusie jako kategoria œwiêtoœci kobiet.. 453 Agata HAAS Synestezja w poezji Konstantego Ildefonsa Ga³czyñskiego.... 463 Iwona ŒWITA A W poszukiwaniu lepszego ycia, czyli o problemach kobiet w powieœci Pamì mojí babièce Petry Hùlovej............. 477 Katarzyna MACHOÑ Informator regionalny jako kolekcja gatunków..... 489 Olga NAVRÁTILOVÁ Postavení posesivních zájmen v Matoušovì evangeliu v prùbìhu 14. 17. století.................... 503 Recenzje i omówienia Recenze a pojednání By³o nie minê³o. Antologia tekstów krytycznych poœwiêconych twórczoœci Juliana Kornhausera, red. Adrian Gleñ (Irena Jokiel).......... 515 Jan Malura (ed.) ánrové aspekty starší literatury. Ostrava, Filozofická fakulta Ostravské univerzity v Ostravì, 2010, 186 s. (Martina Dragonová)..... 517 Müglová, Daniela. KOMUNIKACE, TLUMOÈENÍ, PØEKLAD aneb Proè spadla Babylónská vì? Ze slovenského originálu KOMUNIKÁCIA, TLMOÈENIE, PREKLAD alebo Preèo spadla Babylonská ve a? (Zuzana Honová)..... 521 Svìt kreslený slovem, red. Mieczys³aw Balowski, Marie Hádková (Gra yna Balowska)...................... 523 Planeta Eden. Svìt zítøka v socialistickém Èeskoslovensku 1948 1978, red. Ivan Adamoviè, Tomáš Pospiszyl (Joanna Czapliñska)............ 527 Miêdzynarodowa konferencja naukowa Konflikt pokoleñ i ró nice cywilizacyjne w jêzyku i literaturze czeskiej (Gra yna Balowska)........... 529