STANDARD PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU DLA TECHNIK INFORMATYK 312[01]

STANDARD PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU DLA TECHNIK INFORMATYK 312[01] Autorzy: Bartłomiej Fojtuch Katarzyna Komodzińska Jolanta Dzięgielewska Jacek Kosicki Gdańsk 2011 1

Spis treści 1. Spis treści... 2 2. Ogólny opis zawodu technik informatyk... 3 a) Ogólne cele kształcenia w zakresie praktyk zawodowych w zawodzie technik informatyk... 3 b) Szczegółowe cele kształcenia w zakresie praktyk zawodowych w zawodzie technik informatyk.... 4 3. Określenie katalogu kompetencji do osiągnięcia w ramach praktycznej nauki zawodu... 5 a) Wykonywane czynności:... 5 b) Zdobyte kompetencje zawodowe... 6 c) Zdobyte kompetencje społeczne... 7 d) Inne zdobyte kompetencje... 8 4. Określenie warunków (w tym uwag) realizacji praktycznej nauki zawodu... 8 5. Opis sposobu weryfikacji osiągnięcia zakładanych celów praktycznej nauki zawodu... 9 6. Spis źródeł i dodatkowej literatury przytaczanych w materiale... 10 2

2. Ogólny opis zawodu technik informatyk Informatyka to dynamicznie rozwijająca się dziedzina wiedzy, wykorzystywana niemal we wszystkich sferach naszego życia. Informatyka jest dziedziną nauki i techniki zajmującą się technologiami przetwarzania informacji oraz technologiami wytwarzania systemów przetwarzających informacje. Zawód technik informatyk jest zawodem szerokoprofilowym przeznaczonym dla osób z zamiłowaniem do rozwiązywania technicznych problemów informacyjno komunikacyjnych. Charakteryzuje się dużą różnorodnością, można go wykonywać nie tylko w wyspecjalizowanych przedsiębiorstwach informatycznych, ale wszędzie tam, gdzie jest wprowadzona informatyzacja. Zawód obejmuje eksploatację sprzętu komputerowego oraz instalację i tworzenie oprogramowania, a także przeglądy, konserwację oraz naprawę komputerów, urządzeń peryferyjnych i sieciowych. W wykonywaniu zawodu technik informatyk ważne są umiejętności z zakresu posługiwania się gotowymi pakietami oprogramowania użytkowego, analizy systemów informatycznych, zarządzania sieciami komputerowymi i bazami danych. Praktyka ma duże znaczenie w przygotowaniu ucznia do wykonywania przyszłego zawodu. Praktyczna nauka zawodu powinna odbywać się w instytucjach i przedsiębiorstwach zajmujących się instalowaniem, eksploatacją, modernizacją, konserwacją sprzętu, konfiguracją sieci komputerowej, tworzeniem oprogramowania użytkowego i stron internetowych oraz obsługą baz danych. a) Ogólne cele kształcenia w zakresie praktyk zawodowych w zawodzie technik informatyk W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent po skończonej praktyce: posługuje się systemami operacyjnymi; potrafi pracować w różnych rodzajach sieci komputerowych; obsługuje urządzenia wykorzystywane w sieciach komputerowych; konfiguruje sieć komputerową; potrafi wykorzystywać wiedzę z zakresu budowy i działania systemów operacyjnych do pracy z różnymi komputerami, rodzajami systemów operacyjnych oraz sieci; posługuje się typowym oprogramowaniem systemowym, użytkowym i narzędziowym; dobiera konfiguracje sprzętu i oprogramowania dla podstawowych zastosowań zawodowych; administruje bazami danych i nadzoruje ich zawartość; wykorzystuje komputery do wykonywanych zadań zawodowych; wykonuje rozliczenia kosztów wyrobów i usług; posługuje się dokumentacją techniczną; stosuje przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych; 3

przestrzega przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska; organizuje stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii; potrafi współpracować z zespołem pracowników; stosuje przepisy Kodeksu Pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy; b) Szczegółowe cele kształcenia w zakresie praktyk zawodowych w zawodzie technik informatyk. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent: charakteryzuje strukturę organizacyjną-usługową sekcji informatycznej w przedsiębiorstwie; rozróżnia rodzaje działalności prowadzonej w firmie; dobiera konfigurację sprzętu i oprogramowania komputerowego do różnych zastosowań potrzebnych dla profilu danego przedsiębiorstwa, firmy; stosuje przepisy, regulamin i zasady określające obowiązki pracownika przedsiębiorstwa; potrafi wskazać miejsce i znaczenie prac informatycznych w działalności przedsiębiorstwa; obsługuje programy do gromadzenia, przekazywania i przetwarzania informacji; stosuje zasady administrowania systemami informatycznymi i archiwizacją danych; przedstawia strukturę pracy i organizacji stanowiska informatycznego; testuje i diagnozuje sprzęt komputerowy; potrafi rozbudować i unowocześnić zestaw komputerowy poprzez wymianę elementów; posługuje się gotowymi pakietami oprogramowania użytkowego i narzędziowego właściwymi dla danego przedsiębiorstwa; zbiera dane dla systemów przetwarzania informacji na potrzeby działalności danego przedsiębiorstwa; potrafi zorganizować i wykonać prace w zakresie usług informatycznych dla użytkowników i zleceniodawców w danym przedsiębiorstwie; konfiguruje i administruje lokalnymi sieciami komputerowymi; posługuje się bazami danych i systemami przetwarzania informacji w przedsiębiorstwie; korzysta z zasobów sieci Internet, Intranet i poczty elektronicznej na potrzeby przedsiębiorstwa; posługuje się terminologią zawodową w języku polskim i angielskim; potrafi przedstawić wynik powierzonych prac w dostępnym oprogramowaniu biurowym; potrafi przedstawić instrukcję postępowania dla użytkownika komputera w przedsiębiorstwie; 4

stosuje przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. 3. Określenie katalogu kompetencji do osiągnięcia w ramach praktycznej nauki zawodu a) Wykonywane czynności poznaje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa; rozpoznaje czynniki szkodliwe w procesie pracy; dokonuje oceny zakresu prac prowadzonych w firmie; potrafi pracować w zespole w celu wykonania przydzielonego zadania; organizuje pracę na stanowisku komputerowym projektantów i programistów; korzysta z bibliotek oprogramowania i zbiorów danych; zestawia jednostkę centralną z urządzeniami peryferyjnymi; dobiera niezbędne przewody, kable i złącza stanowiska komputerowego; potrafi połączyć urządzenia stanowiska komputerowego; instaluje system operacyjny z różnych nośników danych; instaluje programy obsługi i uruchamianie urządzeń peryferyjnych; optymalizuje pracę komputera w wybranym systemie operacyjnym; dobiera i instaluje programy użytkowe zgodnie ze specyfikacją wymagań; sprawdza poprawność działania zainstalowanego programu; instaluje, dobiera i uruchamia program testujący; czyta dokumentację techniczną; identyfikuje symbole graficzne elementów i podzespołów stosowanych na schematach; wykonuje szkice połączeń okablowania przed rozłączeniem; wykonuje czynności montażowe i demontażowe z dużą precyzją nie uszkadzając elementów elektrycznych, elektronicznych, okablowania i złącz; dobiera narzędzia monterskie do wkręcania i wykręcania śrub i wkrętów, wyjmowania spinek, tulei dystansowych; wkłada i wyjmuje płyty główne przy wyłączonym napięciu; wymienia lub rozszerza pamięć na płycie głównej; testuje płytę po wymianie lub rozszerzeniu pamięci; wykonuje czynności w sposób ostrożny przy odłączonym zasilaniu tak by nie uszkodzić płyty i jej elementów oraz nie ulec okaleczeniu; potrafi określić typowe uszkodzenia napędów i dysków twardych; dokonuje oceny wizualnej jakości i stanu izolacji przewodów, kabli i złącz; lokalizuje uszkodzenia urządzeń peryferyjnych; diagnozuje sprzęt do naprawy samodzielnej lub w serwisie specjalistycznym; usuwa usterki regulacyjne monitora, drukarki, myszy; instaluje właściwe sterowniki i ustawia parametry pracy urządzeń peryferyjnych; 5

sprawdza dyski twarde programem antywirusowym; omawia z użytkownikiem zauważone nieprawidłowości w działaniu systemu. b) Zdobyte kompetencje zawodowe stosuje zabezpieczenia antystatyczne na stanowisku pracy; potrafi określić przepływ informacji w przedsiębiorstwie; rozpoznaje strukturę i organizację stanowiska pracy; potrafi obsługiwać programy wspomagające procesy projektowania i programowania; potrafi wykorzystywać informacje zawarte w tekstach specjalistycznych, instrukcjach obsługi, dokumentacji oprogramowania i komunikatach systemu operacyjnego; stosuje terminologię z zakresu elektroniki, informatyki i telekomunikacji; prowadzi właściwą eksploatację powierzonego sprzętu; posługuje się dokumentacją technologiczną, planuje procesy przetwarzania; identyfikuje system komputerowy; określa wymagania sprzętowe dla danego środowiska pracy; dobiera sprzęt komputerowy do oprogramowania; posługuje się systemami operacyjnymi, programami użytkowymi i specjalizowanymi, oraz wykonuje aktualizację oprogramowania; rozpoznaje konfigurację sprzętu komputerowego; identyfikuje uszkodzone komponenty systemu komputerowego; posługuje się programami zapewniającymi bezpieczeństwo danych i oprogramowania na stanowisku; analizuje sprzęt komputerowy za pomocą autotestów; zabezpiecza pocztę elektroniczną szyfrem; okresowo konserwuje sieć komputerową; analizuje parametry podzespołów sprzętu komputerowego; testuje poprawność instalacji oprogramowania; dobiera sprzęt komputerowy, urządzenia zewnętrzne i oprogramowanie do potrzeb klienta; posługuje się programami zabezpieczenia sieci; zabezpiecza dane przed dostępem użytkowników nieuprawnionych; posługuje się procedurami konserwacyjnymi baz danych; określa typowe uszkodzenia w obwodach zasilających podzespoły jednostki centralnej; lokalizuje uszkodzenia na podstawie objawów; dobiera moc zasilacza w zależności od poboru mocy urządzeń zasilanych; przygotowuje stanowisko pracy do wykonywania pomiarów elektrycznych; potrafi posługiwać się narzędziami monterskimi i lutownicą; wymienia uszkodzone elementy (procesor, kości pamięci RAM, CACHE, baterię); 6

testuje płytę po usunięciu uszkodzeń; przebudowuje sieci LAN (sposób kładzenia kabli, poprawny montaż, zarabianie końcówek RJ45, podłączenie switcha programowalnego); diagnozuje problemy z siecią (fizyczne sprawdzenie połączenia, umiejętność korzystania z miernika kabli UTP, ping hosta lub serwera, sprawdzenie ustawień portów w switchu programowalnym); obsługuje zgłoszenia awarii w oparciu o system Helpdeskowy (nie ważny tu jest rodzaj systemu, a procedura obsługi takich zgłoszeń); potrafi przygotować komputery do pracy w domenie AD (instalacja sytemu, dodanie do domeny, konfiguracja w AD, instalacja i konfiguracja dodatkowych programów); potrafi dodać drukarkę sieciową; eksploatuje sieciowe oprogramowanie użytkowe; potrafi skorzystać z zasobów sieciowych, dokumentacji dostępnej dla pracowników, z sharenetu (edycja udostępnionych dokumentów); archiwizuje dane na różnych nośnikach; potrafi omówić działanie systemu alarmowego; potrafi wymienić podstawowe elementy systemu alarmowego; potrafi zastosować przewód do połączeń systemu alarmowego; potrafi rozróżnić pojęcia programowanie, konfiguracja, hasła, timery, pamięci zdarzeń, monitoring, powiadamianie, modem, zasilacz impulsowy; poprawnie odczytuje schemat połączeniowy systemu alarmowego; potrafi unikać typowych błędów podczas instalacji systemu alarmowego; potrafi korzystać z poczty elektronicznej i skonfigurować dowolny program pocztowy; potrafi korzystać z oprogramowania biurowego i innych narzędzi biurowych; konfiguruje programy produkcyjne (oparte o zapytania SQL); potrafi pracować z zachowaniem zasad BHP, PPoż, ochrony środowiska, ESD (antystatyczność); stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych. c) Zdobyte kompetencje społeczne sprawnie komunikuje się z pracodawcą; umiejętnie współpracuje w zespole; aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; radzi sobie w sytuacjach stresowych; jest otwarty na zmiany; zachowuje tajemnicę zawodową; jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; przestrzega zasad etyki i kultury osobistej; wybiera odpowiedni wariant rozwiązania na stanowisku pracy; 7

wykorzystuje narzędzia i usługi sieci Internet w celu pozyskiwania nowych klientów; potrafi komunikować się zarówno z dostawcami jak i klientem; organizuje pracę sobie i podległemu zespołowi zgodnie z wymogami ergonomii; aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; potrafi rozpoznać problem u użytkownika (klient wewnętrzny) i zwięźle przekazać go specjaliście, jeśli wykracza poza określone kompetencje. d) Inne zdobyte kompetencje udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadku przy pracy; organizuje stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomi; określa przyczyny i objawy stresu oraz stosuje sposoby radzenia sobie z nim; rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; potrafi prowadzić negocjacje z klientem; wskazuje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska. 4. Określenie warunków (w tym uwag) realizacji praktycznej nauki zawodu Praktyka zawodowa powinna odbywać się w instytucjach i przedsiębiorstwach zajmujących się tworzeniem i wykorzystywaniem oprogramowania komputerowego lub też instalacją, konfiguracją i administrowaniem siecią lokalną albo prowadzących serwis sprzętu komputerowego. Uczniowie powinni mieć możliwość instalowania, uruchamiania i konserwacji sprzętu komputerowego albo tworzenia i modyfikacji baz danych lub też konfigurowania oprogramowania systemowego lub tworzenia i modyfikowania oprogramowania użytkowego albo też instalowania, konfigurowania i administrowania siecią lokalną. Plan oraz realizację zadań należy dostosować do możliwości danego przedsiębiorstwa. Przewidziana programem nauczania praktyka zawodowa powinna odbywać się na stanowiskach, na których w przyszłości będzie pracował technik informatyk. W przedsiębiorstwach sprzedających sprzęt komputerowy, użytkujących komputery lub prowadzących punkty serwisowe sprzętu komputerowego, uczniowie powinni mieć możliwość konfigurowania stanowisk komputerowych, konfigurowania sieci, testowania i diagnozowania sprzętu komputerowego oraz rozbudowywania i unowocześniania zestawów komputerowych. Przed rozpoczęciem praktyki, opiekun praktyk oraz przedstawiciel przedsiębiorstwa powinni wspólnie opracować harmonogram praktyki. Uczniowie odbywający praktykę zawodową zwyczajowo zobowiązani są do prowadzenia dzienniczka praktyk, 8

w którym odnotowują tematy prac i opisy wykonywanych czynności. Zapisy powinny być sprawdzane i potwierdzane przez osobę prowadzącą praktykę zawodową. Praktyka zawodowa może odbywać się firmach symulacyjnych będących miejscem praktycznego kształcenia uczniów w warunkach zbliżonych do rzeczywistości. Istotą działalności firmy jest symulacja, czyli naśladownictwo pracy autentycznego przedsiębiorstwa, w którym wszystkie operacje czy to biurowe czy handlowe są identyczne z pracami prawdziwej firmy. Jedynie towar i pieniądz są fikcyjne, jednak stanowią one podstawę wszystkich operacji gospodarczych. Praktyka w firmie symulacyjnej pozwala na zrozumienie i rozpoznanie kompleksowych procesów i zależności handlowych, przy czym popełnione błędy nie pociągają za sobą realnych strat gospodarczych. Praca w Firmie Symulacyjnej nabiera realnych wymiarów dzięki istnieniu krajowej i międzynarodowej sieci firm symulacyjnych. W Polsce istnieje i funkcjonuje około 45 firm. Firmy sprzedają i kupują towary lub usługi (czasami nawet tworzą produkcję) oferowane na rynku przez inne firmy symulacyjne zgodnie z przepisami i zasadami obowiązującymi w realnych firmach. Zatem handel odbywa się naprawdę, a uczniowie i słuchacze naprawdę pracują we wszystkich działach firmy, ucząc się aktywnej postawy i samodzielności przy podejmowaniu decyzji. 5. Opis sposobu weryfikacji osiągnięcia zakładanych celów praktycznej nauki zawodu Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu praktyki, na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny dotyczyć poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniów umiejętności wynikających z celów kształcenia. W procesie oceniania dominować będzie obserwacja pracy uczniów, oraz ocena efektów ich pracy. Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić: przestrzeganie dyscypliny pracy, organizację pracy, samodzielność podczas wykonywania pracy, jakość wykonywanej pracy, postawę zawodową. Po zakończeniu realizacji programu praktyki, osoba prowadząca praktykę powinna wpisać w dzienniczku praktyk opinię o pracy ucznia oraz wystawić ocenę końcową. 9

6. Spis źródeł i dodatkowej literatury przytaczanych w materiale Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Kwalifikacje http://standardyiszkolenia.praca.gov.pl/ (stan na 3.12.2011 r.) Podstawa programowa w zawodzie technik informatyk strona internetowa http://pliki.koweziu.edu.pl/programy/przedmiotowe/technik_informatyk_312[01 ]_2004_06_04.pdf (stan na 3.12.2011 r.) Centralna Komisja Egzaminacyjna, Informatory dla techników i szkół policealnych dla technik informatyka strona internetowa http://www.bip.cke.edu.pl/?cid=140 (stan na 3.12.2011 r.) Projekt Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15.09.2011 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach, stan na dzień 5.12.2011r. Zespół Szkół Łączności, Firma symulacyjna Info-Electronic Multimedia, http://firma.zsl.gda.pl/ (stan na 3.12.2011 r.) Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie, Firma symulacyjna, http://cwp.wsei.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=79&item id=113 Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Stalowej Woli, Technik informatyk, http://ekonomik.vot.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1&item id=9 (stan na 3.12.2011 r.) Autorzy: Bartłomiej Fojtuch Katarzyna Komodzińska Jolanta Dzięgielewska Jacek Kosicki Podpis:..... 10