Uchwala Nr 40/VII/2015 Ra,dy Gminy Zakrzowek z dnia 22 kwietnia 2015 roku w spnwie uchwalcnia Gminnego Programu Przeciwdzialania Przemocy w Rodzinic i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie Gsniny Zakrzcwek na lata 2015-2020 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzadzie gminnym {Dz.lJ. 7. 2U13 r., poz. 594 z pozn. zm.) oraz art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdzialaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z pozn. zm. ) Rada Gminy Zakrzowek uchwala co nast^puje : Uchwala si? Gminny Program Przeciwdzialania Przemocy i Ochrony Ofiar Przemocy w Kodzinie Gminy Zakrzowek na lata 201 5-2020. slanowiacy zatacznik do niniejszej Wykonanie uchwaiy powierza sie Wojtowi Gminy Zalcrzowek oraz Kierownikowi Osrodka Poinocy Spotecznej w Zakrzowku. 3 Ucbwala podiega ogloszeniu w sposob zwyczajowo przyj^ty w tym na tablicy ogioszeo. dit Gminy Zakrzowek. a wchodzi \ zycie z dniem podj^cia. 4 PRZEWOMCZACY RADY StaniSlatvlStfcroch
Zalacznik do Uchwaly Nr40/VII/2015 Rady Gminy Zakrzowek z dnia 22 kwietnia 2015r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIALANIA PRZEMOCY W RODZINIE WYNIKAJACY Z KRAJOWEGO PROGRAMU PRZECIWDZIALANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2015-2020. Kwiecien 2015
Przemoca_ w rodzinie okreslane jest,,kazde zachowanie skierowane wobec osoby bliskiej, ktorego celem jest utrzymanie nad niq kontroli i wladzy. Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystuj^ce przewage sii dzialanie przeciwko czlonkowi rodziny naruszajace jego godnosc oraz podstawowe prawa i wolnosc osobistq, powodujqce cierpienie i szkody" [Nowakowska, 2008, s. 21]. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdzialaniu przemocy (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z pozn. zm.) Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdzialaniu przemocy w rodzinie oraz niektorych innych ustaw ( Dz. U. z 2010 r.nr 125, poz,842) defmiuje przemoc w rodzinie jako jednorazowe lub powtarzajace sie umyslne dzialanie lub zaniechanie naruszajace prawa lub dobra osobiste czlonkow rodziny, w szczegolnosci narazajqce te osoby na niebezpieczenstwo utraty zycia, zdrowia, naruszajace ich godnosc. nietykalnosc cielesna^ wolnosc, wtym seksualn% powoduj^ce szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a takze wywohij^ce cierpienia i krzywdy moraine u osob dotknietych przemocy. Rodzina jest najwazniejszym srodowiskiem zyciu czlowieka, ksztattuj^cym osobowosc, system wartosci, pogl^dy i styl zycia. Wazna^ role w prawidlowo funkcjonuj^cej rodzinie odgrywajq wzajemne relacje pomiedzy rodzicami, oparte na milosci i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizowac podstawowych zadan, role wewnqtrzrodzinne ulegajq zaburzeniu, lamane s^ reguly, a zachowania poszczegolnych czlonkow rodziny stajtj si coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz oczekiwaniami spolecznymi. Przemoc domowa moze bye zarowno skutkiem, jak i przyczyn^ dysfunkcji w rodzinie. Nalezy jq zaklasyfikowac do kategorii zachowan negatywnych o duzej szkodliwosci spolecznej. Prowadzi do powaznych naruszen norm moralnych iprawnych, tragicznych skutkow psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do powaznych okaleczen czy zabojstw [Sasal, 2005, s. 16-19]. Wokol przemocy narosio wiele mitow. Jednym z nich jest przekonanie, ze jest to zjawisko marginalne, wystepuj^ce wyl^cznie w patologicznych srodowiskach. Tymczasem wedlug danych statystycznych przemoc w rodzinie jest zjawiskiem powszechnym i stanowi powazny problem spoleczny. Znecanie si? nad rodziny jest najcz^sciej popelnianym przestepstwem w Polsce, zaraz po przest^pstwach przeciwko mieniu i zyciu [Tomaszewska, 2007, s. 36-37].
Przemoc ze strony najblizszej osoby jest doswiadczeniem traumatycznym, okaleczajacym psychik?. Przemoc w rodzinie przybiera rozne formy: od przemocy fizycznej, przez przemoc psychiczna i seksualna, po przemoc ekonomiczna^ Przemoc w rodzinie rzadko jest incydentem jednorazowym. Zazwyczaj ma ona charakter dtugotrwaly i cykliczny. Rodzaje przemocy: 1. Przemoc fizyczna -jej celem jest zadanie ofierze bolu fizycznego, uszkodzenie jej ciala, pogorszenie jej zdrowia lub pozbawienie jq zycia. 2. Przemoc seksualna - to zachowanie zmuszajace ofiare do podjecia niechcianych zachowari seksualnych lub zdeprecjonowania jej seksualnosci. 3. Przemoc psychiczna - to zachowanie, ktorego celem jest umniejszanie poczucia w-tasnej wartosci ofiary, wzbudzanie w niej strachu. 4. Przemoc ekonomiczna - to kazde zachowanie, ktorego celem jest ekonomiczne uzaleznienie ofiary od sprawcy. 5. Zaniedbanie - to ciqgle niezaspakajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych. Przemoc jest przestepstwem. W zaleznosci od tego, czy przemoc ma charakter jednorazowy, czy si? powtarza, jest scigana z roznych artykulow Kodeksu karnego. Jezeli przemoc ma charakter ci^g-ty, zostanie zakwalifikowana jako przestepstwo zn^cania si? nad rodzina^ z art. 207 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z pozn. zm). Artykul 207 Kodeksu karnego stanowi:!. Kto zn^ca si^ fizycznie lub psychicznie nad osobij najblizszq lub innq osobq pozostaj^cq w stalym lub przemijajqcym stosunku zaleznosci od sprawcy albo nad malolctnim lub osoba nicporadnq ze wzgl^du na jej stan psychiczny i fizyczny, podlega karze pozbawienia wolnosci od 3 miesi^cy do 5 lat. 2. Jezeli czyn okreslony w 1 polqczony jest ze stosowaniem szczegolnego okrucieristwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolnosci od roku do 10 lat. 3. Jezeli nastej>stwem czynu okreslonego w 1 lub 2 jest targniecie si^ pokrzywdzonego na wlasne zycie, sprawca podlega karze pozbawienia wolnosci od 2 do 12 lat".
Przemoc w rodzinie ma tragiczne konsekwencje. Prowadzi nie tylko do uszkodzen ciata ofiary, ale takze do zaburzeri emocjonalnych oraz zaburzen w sposobie, w jaki postrzega ona sama siebie, sprawc? oraz innych ludzi. Narastanie zjawiska przemocy w rodzinie wymaga niezwlocznego podjecia dzialari zawartych w niniejszym Programie. Program Przeciwdzialania Przemocy Gminy Zakrzowek ma charakter dlugofalowy. Dzialania Programu obejmuj^ lata 2015-2020. W miare potrzeb i sytuacji spolecznej zadania Programu moga^ ulegac zmianom i udoskonaleniom. I. Analiza problemow spolecznych na terenie Gminy Zakrzowek W celu wlasciwego zaplanowania podejmowanych dzialan niezbedne jest dokonanie analizy problemow spolecznych w gminie z uwzglednieniem problemu przemocy w rodzinie. Na dzien 31.12.2014 Gmina Zakrzowek liczy 6808.00 mieszkancow. Liczba osob bezrobotnych zarejestrowanych z Powiatowym Urzedzie Pracy w Krasniku wynosi 380, z czego jedynie 24 osob pobiera zasilek dla bezrobotnych w tym 7 kobiet. Liczba osob bezrobotnych stanowi 5,58% ogohi mieszkancow. Ze statystyk policyjnych wynika, ze na terenie gminy w roku 2014 przeprowadzonych zostalo 68 interwencji domowych. W okresie od 01.01.2014 do 31.12.2014 zalozono 32,,Niebieskie Karty". Z danych Gminnej Komisji Rozwiqzywania Problemow Alkoholowych wynika, ze w okresie od 01.01.2014 do 31.12.2014r. bylo 31 zgloszen, 9 osob podjelo leczenie odwykowe. Z danych Osrodka Pomocy Spolecznej wynika, ze na dzien 31.12.2014r. 698 osob korzysta z zasilkow pomocy spolecznej co stanowi 10.25 % ludnosci gminy. W wiekszosci przypadkow sprawcy przemocy uzaleznieni s^ od alkoholu. W srodowisku dzieci i mlodziezy dochodzi do aktow przemocy fizycznej i psychicznej. Przemoc fizyczna wyrazala si? kopaniem, szarpaniem, popychaniem. Przemoc psychiczna to bezustanne wysmiewanie sie, ponizanie, wyzwiska. Trudno jest w sposob jednoznaczny okreslic wielkosc zjawiska przemocy na terenie gminy w zwi^zku z wystepowaniem przemocy ukrytej, czyli tocz^cej sie w rodzinie czy w szkole, ale nieujetej w statystykach z powodu braku wiedzy na temat jej wystepowania.
II. Cele programu Celem Programu jest: 1) zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Zakrzowek, 2) zwiekszenie skutecznosci dzialari interwencyjnych wobec osob stosujacych przemoc w rodzinie, 3) zwiekszenie pomocy i ochrony oflar przemocy w rodzinie. Cele ogolne b?d^ realizowane przez: 1) budowanie lokalnego systemu przeciwdzialania przemocy, 2) diagnozowanie zjawiska przemocy na terenie Gminy Zakrzowek, 3) podnoszenie kompetencji shizb i instytucji w zakresie przemocy w rodzinie, 4) udzielanie pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, 5) oddzialywanie na sprawcow przemocy w rodzinie. III. Zalozenia Frogramu Realizacja celow Programu zaklada: 1) uwrazli wienie spolecznosci lokalnej na problem przemocy w rodzinie, 2) promowanie modelu rodziny wolnej od przemocy, 3) edukacj^ dzieci, mlodziezy i doroslych w zakresie przemocy w rodzinie, 4) dzialania interdyscyplinarne w zakresie przeciwdzialania przemocy. Program bedzie realizowany w oparciu o nastepuj^ce akty prawne: ustawe, z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdzialaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z pozn. zm.), ustaw$ z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spolecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z pozn. zm.), ustaw$ z dnia 26 pazdziernika 1982 r. o wychowaniu w trzezwosci i przeciwdzialaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r., poz. 1356 z pozn. zm.). Zasoby Gminy Zakrzowek w zakresie realizacji Programu: 1. Zasoby ludzkie specjalisci z roznych dziedzin. 2. Zasoby instytucjonalne - instytucje i organizacje zajmuj^ce si$ problemem przemocy w rodzinie oraz instytucje i organizacje pemiace funkcj? wspieraj^ca:
Osrodek Pomocy Spolecznej. Gminny Osrodek Rozwiazywania Profilaktyki i Rozwiazywania Problemow spolecznych w tym Punkt Konsultacyjno-Informacyjni i Klub Abstynenta Gminna Komisja Rozwiazywania Problemow Alkoholowych, Placowki oswiatowe, Zaklady Opieki Zdrowotnej, Parafie rzymsko-katolickie, inne. Czynniki gwarantujqce wiasciw^ realizacj^ Programu: poparcie dzialan i wspolpraca z samorzadem gminnym, dobra znajomosc srodowiska przez pracownikow socjalnych, dobra wspolpraca stuzb i instytucji na terenie gminy oraz poza nia; otwartosc i ch^c wspolpracy specjalistow, prawidtowe wi?zi rodzinne, ch^c zmiany i wyjscia z kryzysu. Zagrozenia \ realizacji zadan: stereotypy panuj^ce w srodowisku na temat przemocy w rodzinie, bezradnosc w sprawach opiekunczo-wychowawczych, brak wspolpracy rodziny w zakresie przezwyci^zania kryzysow, problem uzaleznienia od alkoholu w rodzinach, ubostwo, brak infrastruktury socjalnej w gminie, brak lub zbyt mala wspolpraca interdyscyplinarna, brak motywacji ekonomicznej dla czlonkow zespolu interdyscyplinarnego. CELl Realizacja celow Programu Zmniejszenie skali zjawiska przemocy \ rodzinie ua terenie Gminy Zakrzowek Dzialania: 1. Okreslenie w drodze uchwaly trybu powotywania i odwolywania czlonkow zespolu interdyscyplinarnego oraz szczegolowych warunkow jego funkcjonowania. Podmiot realizujqcy diialanie:
Rada Gminy. 2. Powolanie Gminnego Zespolu Interdyscyplinarnego. Podmiot realizujqcy dzialanie: Wojt Gminy 3. Rozpoznanie srodowiska i podejmowanie dzialari interwencyjnych: a) diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie, b) opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach, c) rozpowszechnianie infonnacji o instytucjach oraz mozliwosciach udzielania pomocy w srodowisku lokalnym, d) monitorowanie sytuacji rodzin dotknietych przemocy, e) dokumentowanie dzialaii podejmowanych wobec rodzin, w ktorych dochodzi do przemocy oraz efektow tych dzialan, f) podejmowanie dzialan prewencyjnych w srodowiskach zagrozonych przemocy, g) inicjowanie interwencji w srodowiskach dotknietych przemoca, Podmiot realizujqcy dzialanie: Wspolpracujqcy w ramach zespohi interdyscyplinarnego: pracownicy socjalni, przedstawiciele oswiaty, przedstawiciele policji, kuratorzy s^dowi, przedstawiciele Gminnej Komisji Rozwiqzywania Problemow Alkoholowych, przedstawiciele ochrony zdrowia, przedstawiciele organizacji pozarz^dowych, inni w zaleznosci od zasobow, 4. Edukacja dzieci, mlodziezy i doroslych w zakresie przemocy: propagowanie skutecznych sposobow powstrzymywania przemocy, obalanie mitow na temat przemocy, szkolenia na temat przemocy, prowadzenie kampanii zwlaszcza wsrod dzieci i mlodziezy w zakresie ograniczenia ogladania przemocy w telewizji, grach komputerowych,
wspieranie roznych form spedzania wolnego czasu promuj^ce zachowania nieagresywne, organizowanie spotkaii edukacyjnych dla mieszkaiicow, np. w swietlicach wiejskich, dystrybucja ulotek i informacji na temat przemocy i jej skutkow, organizowanie konkurow, np. plastycznych, wsrod dzieci i mtodziezy w zakresie zapobiegania przemocy. Podmioty realizujqce dzialanie: Placowki oswiatowo-wychowawcze, Osrodek Pomocy Spotecznej, Gminny Osrodek Profilaktyki i Rozwiqzywania problemow Spolecznych w tyni Punkt Konsultacyjno-Informacyjny Gminna Komisja Rozwi^zywania Problemow Alkoholowych, Gminny Zespol Interdyscyplinarny. CEL2 Zwi^kszenie skutecznosci dzialah intenvencyjnych wobec osob stosujqcych przemoc w rodzinie Dzialania: 1. Izolowanie sprawcow od ofiar. 2. Udzielanie infomiacji sprawcom przemocy na temat programow korekcyjnoedukacyjnych. 3. Przeprowadzanie rozmow z osobami naduzywajqcymi alkoholu, stosuj^cymi przemoc. 4. Kierowanie wnioskow do S^du Rejonowego w Krasniku o obowiqzek podjecia leczenia odwykowego w zwi^zku z naduzywaniem alkoholu. CEL3 Zwi^kszenie pomocy i ochrony ofiar przemocy w rodzinie Dzialania: 1. Prowadzenie dzialan intenvencyjnych w zakresie przeciwdzialania przemocy: podejmowanie dziaian intenvencyjnych w oparciu o procedure,,niebieskiej Karty",
przekazywanie informacji o podejmowanych dzialaniach przewodnicz^cemu zespolu interdyscyplinarnego. Podmioty realizujqce dziafanie: Policja, Osrodek Pomocy Spolecznej, Gminny Osrodek Profilaktyki i Rozwiazywania Problemow Spolecznych w tym Punkt Konsultacyjno-Informacyjny Gminny Zespol Interdyscyplinarny, Gminna Komisja Rozwiazywania Problemow Alkoholowych, Przedstawiciele oswiaty, Przedstawiciele ochrony zdrowia. 2. Pomoc w uzyskaniu poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego. Podmioty realizujqce dziafanie: Osrodek Pomocy Spolecznej, Policja, Gminny Zespol Interdyscyplinarny. Monitorowanie Monitorowanie realizacji Programu odbywac sie b^dzie w oparciu o sprawozdawczosc podmiotow zaangazowanych w jego reahzacj?. Sprawozdania z realizacji Programu podmioty skladaja^ do dnia 31 stycznia kazdego roku do Osrodka Pomocy Spolecznej. Sprawozdawczosc Osrodek Pomocy Spolecznej w Zakrzowku do dnia 31 marca kazdego roku przedlozy Radzie Gminy sprawozdanie z realizacji Programu. Finansowanie Programu Program b^dzie finansowany ze srodkow budzetu Gminy Zakrzowek, dotacji oraz ze srodkow pozabudzetowych pozyskanych z innych zrodel.