PLAN ZADAŃ OCHRONNYCH OBSZARU NATURA 2000 PLB 200002 PUSZCZA AUGUSTOWSKA Trzecie spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy, Studzieniczna 04.04.2012 r.
Porządek spotkania 9 30-9 45 Rozpoczęcie spotkania 9 45 10 45 Stan gatunków będących przedmiotami na obszarze PLB 200002 Puszcza Augustowska Janusz Porowski 10 45 11 00 Przerwa na kawę 11 00 12 15 Zagrożenia i cele gatunków będących przedmiotami na obszarze PLB 200002 Puszcza Augustowska Janusz Porowski 12 15 13 00 Przerwa obiadowa 13 00-13 45 Pokaz zdjęć Puszcza Augustowska Roman Rogoziński 13 45-15 30 Sesja terenowa: wzdłuż ścieżki edukacyjnej przy Izbie Leśnej 15 30 Zakończenie spotkania
Ustalenie gatunków objętych planowaniem wpzo I. SDF ocena populacji (A, B, C i D) Ocena populacji oszacowanie wielkości populacji gatunku w stosunku do populacji krajowej. II. Stan w obszarze (, i U2) III. Gatunki objęte planowaniem w PZO - działania ochronne Stan gatunków - Populacja - Siedlisko - Szanse Gatunki z oceną ogólną i U2. Gatunki z oceną fakultatywnie
Stan gatunku w obszarze Natura 2000*: parametr 1: populacja; parametr 2: siedlisko; parametr 3: szanse gatunku. Każdy z parametrów jest oceniany w skali: = właściwy, = niezadowalający, U2 = zły, XX = nieznany (brak danych). * Załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Parametr (właściwy) (niezadowalający) U2 (zły) 1. Populacja Liczebność jest stabilna w dłuższym okresie (mogą występować naturalne fluktuacje) oraz populacja wykorzystuje potencjalne możliwości obszaru, oraz struktura wiekowa, rozrodczość i śmiertelność prawdopodobnie nie odbiegają od normy Liczebność wykazuje powolny trend spadkowy lub jest znacznie niższa od potencjalnych możliwości obszaru lub struktura, rozrodczość albo śmiertelność są antropogenicznie zaburzone Liczebność wykazuje silny trend spadkowy lub struktura wiekowa, rozrodczość i śmiertelność są zaburzone w sposób zagrażający powstaniem takiego trendu w najbliższej przyszłości
Parametr (właściwy) (niezadowalający) U2 (zły) 2. Siedlisko Wielkość wystarczająco duża i jakość odpowiednio dobra dla długoterminowego przetrwania gatunku Wielkość i jakość siedliska antropogenicznie pogorszona tak, że nie jest optymalna dla gatunku Wielkość zdecydowanie zbyt mała lub jakość niewątpliwie niezapewniająca długoterminowego przetrwania gatunku
Parametr (właściwy) (niezadowalający) U2 (zły) 3. Szanse gatunku Brak istotnych negatywnych oddziaływań i nie przewiduje się większych zagrożeń w przyszłości, nie obserwuje się negatywnych zmian w populacji i siedlisku. Zachowanie gatunku w perspektywie 10 20 lat jest niemal pewne Zachowanie gatunku w perspektywie 10 20 lat nie jest pewne, ale jest prawdopodobne, o ile uda się zapobiec istniejącym negatywnym oddziaływaniom i przewidywanym umiarkowanym zagrożeniom Zachowanie gatunku w perspektywie 10 20 lat będzie bardzo trudne, silne negatywne zmiany w populacji i siedlisku lub przewidywane znaczne zagrożenia w przyszłości (praktycznie nie do wyeliminowania)
Stan gatunków w obszarze Natura 2000
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A021 Bąk Botaurus stellaris Populacja Siedlisko Szanse Liczebność stabilna lub niewielki wzrost, brak zmian siedliskowych (Zawadzka i Zawadzki 1995, Zawadzka et al. 2011). A030 Bocian czarny Ciconia nigra Populacja Siedlisko Szanse Spadek liczebności, niezasiedlone rewiry przez wiele lat (Zawadzka et al. 2011)
Gatunek A072 Trzmielojad Pernis apivorus A073 Kania czarna Milvus migrans Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena Ogólna ocena Stabilna Uzasadnienie (Zawadzka et al. 2009, 2011) Lekki spadek liczebności (Zawadzka et al. 2009, 2011)
Gatunek A074 Kania ruda Milvus milvus A075 Bielik Haliaeetus albicilla Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie Wyraźny spadek liczebności (Zawadzka et al. 2009, 2011) Wzrost liczebności, parametr związany z ograniczoną dostępnością miejsc lęgowych (Zawadzka et al. 2006, 2009, 2011)
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A080 Gadożer Circaetus gallicus Populacja Siedlisko Szanse XX XX
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A081 Błotniak stawowy Circus aeruginosus Populacja Siedlisko Szanse Populacja stabilna (Zawadzka et al. 2009, 2011) A089 Orlik krzykliwy Aquila pomarina Populacja Siedlisko Szanse Populacja stabilna, parametr związany z zarastaniem lub zbyt późnym koszeniem łąk (Zawadzka et al. 2009, 2011)
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A104 Jarząbek Bonasa bonasia Populacja Siedlisko Szanse Populacja stabilna lub lekki wzrost (Fiedorowicz 2008, Zawadzka et al. 2011) A108 Głuszec Tetrao urogallus Populacja Siedlisko Szanse U2 U2 U2 U2 Wyraźny spadek liczebności (Zawadzki et al. 1999, Zawadzka i Zawadzki 2008, Zawadzka et al. 2011)
Gatunek A119 Kropiatka Porzana porzana A120 Zielonka Porzana parva Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena XX XX Ogólna ocena Uzasadnienie Brak dokładnych danych i ocen porównawczych Brak dokładnych danych i ocen porównawczych
Gatunek A122 Derkacz Crex crex A127Żuraw Grus grus Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie Wzrost liczebności, fluktuacje. Ocena zbyt wczesne koszenie łąk, koszenie do środka (Zawadzka et al. 2011) Liczebność stabilna, Ocena drapieżnictwo na lęgach, niski sukces lęgowy (Zawadzka et al. 2011)
Gatunek A154 Dubelt Gallinago media A197 Rybitwa czarna Chlidonias niger Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie 1 stanowisko, prywatne koszone łąki (Zawadzka et al. 2011) 3 stanowiska, wahania liczebności związane z poziomem wód w jeziorach (Zawadzka et al. 2011)
Gatunek A215 Puchacz Bubo bubo A216 Sóweczka Glaucidium passerinum Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie Spadek liczebności (Zawadzka et al. 2009, 2011) Wzrost liczebności gatunku, ale utrata siedlisk lęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2009, 2011)
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A223 Włochatka Aegolius funereus Populacja Siedlisko Szanse Wzrost liczebności gatunku, ale utrata siedlisk lęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2009, 2011) A224 Lelek Caprimulgus europaeus Populacja Siedlisko Szanse Beneficjent gospodarki zrębowej (Zawadzka et al. 2011)
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A229 Zimorodek Alcedo atthis Populacja Siedlisko Szanse Populacja nie do końca rozpoznana, prawdopodobnie stabilna (Zawadzka i in., dane niepubl.) A234 Dzięcioł zielonosiwy Picus canus Populacja Siedlisko Szanse - siedlisko antropogenicznie pogorszone tak, że nie jest optymalne dla gatunku (Zawadzka et al. 2011)
Gatunek A236 Dzięcioł czarny Dryocopus martius A238 Dzięcioł średni Dendrocopos medius Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie - utrata siedlisk lęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2011) - utrata siedlisk lęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2011)
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A239 Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos Populacja Siedlisko Szanse fragmentacja płatów siedlisk, usuwanie drzew zamierających (Zawadzka et al. 2011) A241 Dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus Populacja Siedlisko Szanse fragmentacja płatów siedlisk, usuwanie drzew zamierających i zaatakowanych przez korniki (Zawadzka et al. 2011)
Gatunek A246 Lerka Lullula arborea A338 Gąsiorek Lanius collurio Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie Beneficjent gospodarki zrębowej (Zawadzka et al. 2011) Populacja stabilna lub lekki wzrost
Gatunek A409 Cietrzew Tetrao tetrix Parametr Populacja Siedlisko Szanse Ocena U2 U2 U2 Ogólna ocena U2 Uzasadnienie Praktycznie wyginął, zanik siedlisk półotwartych o niskim zadrzewieniu i dużym uwilgotnieniu
Gatunki spoza Załącznika I DP
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A070 Nurogęś Mergus merganser A369 Krzyżodziób świerkowy Loxia curvirostra Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ubytek drzew z dziuplami, przekształcenia brzegów (Zawadzka i Zawadzki niepubl, obs. własne) Populacja stabilna (Zawadzka i in. niepubl.)
Gatunek Parametr Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie A153 Kszyk Gallinago gallinago Populacja Siedlisko Szanse Populacja stabilna, zbyt wczesny termin wykaszania, koszenie do środka (Zawadzka et al. 2011) A165 Samotnik Tringa ochropus Populacja Siedlisko Szanse Populacja stabilna lub lekki wzrost, wzrost powierzchni siedlisk na skutek małej retencji
Gatunek A207 Siniak Columba oenas A232 Dudek Upupa epops Parametr Populacja Siedlisko Szanse Populacja Siedlisko Szanse Ocena Ogólna ocena Uzasadnienie - utrata siedlisk lęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2011) Populacja raczej stabilna, niewielkie fluktuacje (Zawadzka i in. niepubl.)
Analiza zagrożeń
Cele działań ochronnych
A021 Bąk Botaurus stellaris Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 30m na terenie Ostoi; Zachowanie obecnej struktury i funkcji siedliska gatunku (Utrzymanie powierzchni trzcinowisk)* * Przykład ukierunkowania działania ochronnego
A030 Bocian czarny Ciconia nigra Stan Cel działań ochronnych Powstrzymanie spadku liczebności; Utrzymanie właściwych stosunków wód powierzchniowych w puszczańskich ciekach; (Utrzymanie płatów starodrzewu w sąsiedztwie żerowisk)
A072 Trzmielojad Pernis apivorus Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 60 par na terenie Ostoi (Pula drzewostanów ponad 80 lat)
A073 Kania czarna Milvus migrans Stan Cel działań ochronnych Powstrzymanie spadku liczebności; Utrzymanie co najmniej 6 par na terenie Ostoi (Zachowanie płatów starodrzewów przylegających do brzegów jezior, rzek, Kanału Augustowskiego)
A074 Kania ruda Milvus milvus Stan Cel działań ochronnych Powstrzymanie spadku liczebności (Zachowanie płatów starodrzewów przylegających do brzegów jezior, rzek, Kanału Augustowskiego)
A075 Bielik Haliaeetus albicilla Stan Cel działań ochronnych Zachowanie obecnej struktury i funkcji siedliska gatunku (Zachowanie płatów starodrzewów przylegających do brzegów jezior)
A080 Gadożer Circaetus gallicus Stan Cel działań ochronnych Uzupełnienie wiedzy o przedmiocie ; Wykrycie i ochrona gniazd(a)
A081 Błotniak stawowy Circus aeruginosus Stan Cel działań ochronnych Nie przewiduje się działań ochronnych
A089 Orlik krzykliwy Aquila pomarina Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 40 par na terenie Ostoi (Ochrona żerowisk - koszenie najpóźniej w lipcu)
A104 Jarząbek Bonasa bonasia Stan Cel działań ochronnych Nie przewiduje się działań ochronnych
A108 Głuszec Tetrao urogallus Stan U2 Cel działań ochronnych Utrzymanie gatunku na terenie Ostoi (Ochrona tokowisk, prześwietlonych drzewostanów sosnowych, redukcja lisa i jenota)
A119 Kropiatka Porzana porzana Stan Cel działań ochronnych Uzupełnienie wiedzy o przedmiocie ; Zachowanie obecnej struktury i funkcji siedliska gatunku (Powstrzymanie sukcesji w dolinach rzek i na brzegach zbiorników wodnych)
A120 Zielonka Porzana parva Stan Cel działań ochronnych Uzupełnienie wiedzy o przedmiocie ; Zachowanie obecnej struktury i funkcji siedliska gatunku (Powstrzymanie sukcesji w dolinach rzek i na brzegach zbiorników wodnych)
A122 Derkacz Crex crex Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 300m na terenie Ostoi (Ekstensywne użytkowanie łąk, redukcja lisa i norki am.)
A127Żuraw Grus grus Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 120 par na terenie Ostoi (Zachowanie śródleśnych i śródpolnych obszarów mokradłowych)
A154 Dubelt Gallinago media Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie gatunku na terenie Ostoi (Ekstensywne użytkowanie łąk, redukcja lisa i norki am.)
A197 Rybitwa czarna Chlidonias niger Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 20 par na terenie Ostoi (Ograniczenie turystyki wodnej w rejonach gniazdowania)
A215 Puchacz Bubo bubo Stan Cel działań ochronnych Powstrzymanie spadku liczebności; Utrzymanie co najmniej 4 par na terenie Ostoi (Utrzymanie ekstensywnego użytkowania obszarów otwartych w znanych rewirach)
A216 Sóweczka Glaucidium passerinum Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 40 par na terenie Ostoi (Wyznaczenie stref gniazdowania)
80 100
Ze względu na obniżenie wieku rębności drzewostanów sosnowych od 2005 r. ze 140 na 120 lat ( ), usuwanie drzewostanów starszych niż 120 lat staje się najważniejszym zagrożeniem na terenie całego OSO Przy utrzymaniu obecnych zasad gospodarki leśnej docelowo takie drzewostany zostaną jedynie w Wigierskim PN i w kilku rezerwatach, oraz w nielicznych kępach o powierzchni 1-2 arów, pozostawianych gdzieniegdzie na zrębach Inwentaryzacja ornitologiczna obszaru specjalnej ptaków Natura 2000 PLB 200002 Puszcza Augustowska z 2010r.
A223 Włochatka Aegolius funereus Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 60 par na terenie Ostoi (Wyznaczenie stref gniazdowania)
A224 Lelek Caprimulgus europaeus Stan Cel działań ochronnych Nie przewiduje się działań ochronnych
A229 Zimorodek Alcedo atthis Stan Cel działań ochronnych Nie przewiduje się działań ochronnych
A234 Dzięcioł zielonosiwy Picus canus Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 30 par na terenie Ostoi (Ochrona starodrzewów liściastych (powyżej 80 lat) i mieszanych w sąsiedztwie brzegu lasu)
A236 Dzięcioł czarny Dryocopus martius Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 250 par na terenie Ostoi (Ochrona starodrzewów sosnowych (powyżej 120 lat))
A238 Dzięcioł średni Dendrocopos medius Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 80 par na terenie Ostoi (Ochrona starodrzewów liściastych 80-100 letnich)
A239 Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 20 par na terenie Ostoi (Ochrona płatów starodrzewi liściastych z znaczną ilością martwego drewna) Żrodło: www dzięcioł białogrzbiety
A241 Dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 25 par na terenie Ostoi (Ochrona płatów starodrzewi mieszanych i iglastych z wysokim udziałem świerka stała obecność drzew zamierających )
A246 Lerka Lullula arborea Stan Cel działań ochronnych Nie przewiduje się działań ochronnych
A338 Gąsiorek Lanius collurio Stan Cel działań ochronnych Nie przewiduje się działań ochronnych
A409 Cietrzew Tetrao tetrix Stan U2 Cel działań ochronnych Uzupełnienie wiedzy o przedmiocie ; Monitorowanie siedlisk pod kątem powrotu gatunku; Odtworzenie siedlisk gatunku
A070 Nurogęś Mergus merganser Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 60 par na terenie Ostoi (Ochrona płatów starodrzewi nad brzegami jezior i rzek)
A369 Krzyżodziób świerkowy Loxia curvirostra Stan Cel działań ochronnych Nie przewiduje się działań ochronnych
A153 Kszyk Gallinago gallinago Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 200m na terenie Ostoi (Zachowanie ekstensywnego sposobu użytkowania łąk )
A165 Samotnik Tringa ochropus Stan Cel działań ochronnych Nie przewiduje się działań ochronnych
A207 Siniak Columba oenas Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 150 par na terenie Ostoi (Ochrona drzew dziuplastych i starodrzewów sosnowych)
A232 Dudek Upupa epops Stan Cel działań ochronnych Utrzymanie co najmniej 70 par na terenie Ostoi (Ochrona drzew dziuplastych i utrzymanie ekstensywnego sposobu użytkowania łąk i pastwisk)
Przedmioty Ptaki z Załącznika I DP SDF z 2008 SDF z 2011 PZO 21 31 30 Ptaki Migrujące 0 11 6 Razem 21 42 36
Zagrożenia Działania ochronne Stan Cel działań ochronnych
Dziękujemy za uwagę Janusz Porowski, Marek Ksepko, Edyta Karpierz