Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2014

Raport nr 31 Report No 31 Ornis Polonica 2015, 56: 99 136 Działalność Komisji Faunistycznej i jej raporty są sponsorowane przez: Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2014 Komisja Faunistyczna Niniejszy raport zawiera 642 obserwacje z roku sprawozdawczego oraz 54 z lat wcześniejszych (wyróżnione podaniem pełnego roku) zaakceptowane przez Komisję i tym samym uznawane za stwierdzenia. Dotyczą one 93 gatunków i podgatunków. Około 11,5% zgłoszonych obserwacji nie uzyskało akceptacji (patrz aneks). W roku 2014 do awifauny krajowej przybył jeden gatunek: trznadel żółtobrewy Emberiza chrysophrys. Spośród najrzadszych ptaków należy wymienić: drugie stwierdzenia burzyka północnego Puffinus puffinus, biegusa wielkiego Calidris tenuirostris i zaganiacza małego Iduna caligata, trzecie stwierdzenie biegusa białorzytnego C. fuscicollis, trzecie i czwarte stwierdzenie świstuna amerykańskiego Anas americana, czwarte stwierdzenie cyraneczki karolińskiej A. carolinensis, piąte stwierdzenia markaczki amerykańskiej Melanitta americana, burzyka szarego P. griseus i pokrzewki wąsatej Sylvia cantillans oraz szóste stwierdzenia fulmara Fulmarus glacialis i modraczka Tarsiger cyanurus. Warty uwagi jest fakt ponownego stwierdzenia powracającej na to samo zimowisko turkawki wschodniej Streptopelia orientalis. Wyjątkowo liczne pojawy dotyczyły: wydrzyka tęposternego Stercorarius pomarinus (49 stwierdzeń), błotniaka stepowego Circus macrourus (43), zaroślówki Acrocephalus dumetorum (39) i świstunki żółtawej Phylloscopus inornatus (26). Warte odnotowania są także liczne pojawy: gęsi małej Anser erythropus (25 stwierdzeń), czapli złotawej Bubulcus ibis (7) i płatkonoga płaskodziobego Phalaropus fulicarius (12). W wyniku rewizji stwierdzeń kląskawki syberyjskiej Saxicola maurus, po konsultacji z zagranicznym ekspertem, wszystkie oznaczenia uznano za niepewne i gatunek został skreślony z listy krajowej. Duża liczba i regularność stwierdzeń spowodowały, że z listy gatunków podlegających weryfikacji zostały skreślone: gęś mała Anser erythropus, gęś tybetańska A. indicus, podgorzałka Aythya nyroca, błotniak stepowy Circus macrourus, mornel Charadrius morinellus, dubelt Gallinago media i poświerka Calcarius lapponicus. W przypadku kilku gatunków wprowadzono następujące ograniczenia: orlik grubodzioby Clanga clanga (wszystkie obserwacje poza woj. podlaskim i lubelskim), sokół wędrowny (tylko nowe stanowiska lęgowe), zaroślówka Acrocephalus dumetorum (tylko lęgi), wójcik Phylloscopus 99

trochiloides (tylko lęgi). Komisja w dalszym ciągu oczekuje na zgłoszenia obserwacji tych gatunków dokonanych do końca 2014 roku. Stwierdzenia uszeregowano według regionów w kolejności alfabetycznej, a w obrębie województwa chronologicznie. Kod liczbowy po nazwie gatunkowej w pierwszej części dotyczy okresu sprzed roku sprawozdawczego, a w drugiej danych z tego roku; w obu przypadkach liczba stwierdzeń łamana przez liczbę osobników; symbol n wyraża liczby nieustalone, skrót ca liczby przybliżone. Stanowiska gatunków zagrożonych utajniono. W kodach liczbowych uwzględniono zmiany liczby stwierdzeń wynikające z rewizji generalnej, a także z reinterpretacji pojawów niektórych gatunków. Kolejność gatunków zastosowano według nowego układu systematycznego (Stawarczyk 2014). Komisja dziękuje za konsultacje w kilku trudnych przypadkach następującym ekspertom: L. Svenssonowi, M. Hellströmowi, R. Floodowi, M. Garnerowi, Ch. Collinsowi i D. Lopez-Velasco. Wykaz stwierdzeń List of accepted records Kategorie A i C (pojawy naturalne natural occurrence) Sterniczka Oxyura leucocephala 16/17, 3/3 Małopolskie: 08. 10.02.14. 1 /imm. (foto), Kraków (J. Kierat i inni, www.clanga.com). Śląskie: 04. 06.11.14. 1 imm. (fot. 1), zb. Dzierżno Duże, pow. gliwicki (G. Gaudnik, M. Świtała, P. Łagosz, www.clanga.com). Świętokrzyskie: 10.11.14. 1 /imm. (foto), Górki, pow. buski (I. i M. Długosz). Sterniczka jamajska Oxyura jamaicensis 12/12, 1/1 Śląskie: 16. 27.04.14. 1 (foto), zb. Kuźnica Warężyńska, pow. Dąbrowa Górnicza (R. Gwóźdź, E. Paprzycka, www.clanga.com). Gęś mała Anser erythropus Dolnośląskie: 05.01.14. 1 ad. (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz); 14.02. 01.03.14. 2 ad. i 4 imm. (foto), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (W. Lenkiewicz i inni); 21.02. 01.03.14. 2 ad., 02.03.14. 1 ad. (foto), Ruda Sułowska, pow. milicki (W. Lenkiewicz i inni); 26.02.14. 1 ad. (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz); 08. 14.03.14. 2 ad. i 4 imm. (foto), tamże (W. Lenkiewicz i inni); 02. i 10.11.14. po 1 ad. (foto), Stawno, pow. milicki (W. Lenkiewicz); 04.11.14. 3 ad., 05.11.14. 16.01.15. 1 2 ad. (foto), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (W. Lenkiewicz, P. Kołodziejczyk, G. Orłowski); 16.11.14. 3 ad. (foto), Słabocin, pow. milicki (W. Lenkiewicz). Łódzkie: 22.04.14. 1 ad., zb. Jeziorsko (T. Janiszewski); 11. 29.10.14. 1 ad. (foto), Walewice, pow. łowicki (K. Mortka i inni). Podkarpackie: 07.03.14. 1 ad. (foto), Wydrza, pow. tarnobrzeski (P. Bednarek). Podlaskie: 18.03.14. 1 ad., Kotówka, pow. hajnowski (P. Białomyzy); 21.03.14. 1 ad. (foto), Sambory, pow. łomżyński (T. Kułakowski, M. Broniszewska, M. Polakowski). Śląskie: 21.02.14 1 ad. (foto), Rzeczyce, pow. gliwicki (S. Beuch, J. Lewandowska); 15.11.14. 1 ad. (foto), rez. Łężczak, pow. raciborski (M. Nagler, Z. Wnuk, J. Banaś). 100

Warmińsko-mazurskie: 11. 12.03.14. 1 imm. (foto), Dłużyna, pow. elbląski (A. i M. Niemczyk). Wielkopolskie: 06.01.14. 1 ad. (foto), Marianowo, pow. śremski (P. Szymański i inni); 08.03.14 1 ad. (foto), Szamocin, pow. chodzieski (W. Plata); 04. 05.10.14. 1 ad. (foto), Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek i inni); 04.11.14. 1 ad. (foto), zb. Wonieść, pow. kościański (S. Kaczmarek); 11.12.14. 1 ad. (foto), Jezierzyce, pow. kościański (S. Karczmarek); 12.12.14. 1 ad., Manieczki, pow. śremski (S. Kaczmarek). Zachodniopomorskie: 11.01.14. 1 ad. (foto), Cedynia, pow. gryfiński (Z. Kajzer); 11. 14.03.14. 1 ad. (foto), Dębina, pow. gryfiński (S. Guentzel, P. Stańczak, Z. Kajzer); 25. 26.10.14. 1 ad. (foto, wideo), Drzonowo, pow. kołobrzeski (K. Hryniewicz). Rekordowy rok dla tego gatunku, w którym odnotowano 25 stwierdzeń. Birginiak Polysticta stelleri ca 101/239, 1/1 Pomorskie: 21.12.14. 1 /imm. (foto, wideo), Hel, pow. pucki (M. Koss). Markaczka amerykańska Melanitta americana 4/4, 1/1 Pomorskie: 18.10. 11.11.14. 1 ad. (fot. 2), Władysławowo, pow. pucki (P. Kołodziejczyk, J. Zygadło, www.clanga.com). Gęsiówka egipska Alopochen aegyptiaca Dolnośląskie: 26.04. 06.07.14. 1 para z 9 pull./juv. (foto), Podgórzyn, pow. jeleniogórski (B. Gramsz, J. i B. Milewscy); 09.05.14. 1 para z gniazdem (foto), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (P. Kołodziejczyk). Małopolskie: 20.03. 09.05.14. 1 para z pull. (foto), Palczowice, pow. oświęcimski (P. Malczyk, J. Wróbel, S. Gacek). Śląskie: 25.05. 27.06.14. 1 para z 2 pull. (foto), Kaniówek Dankowski, pow. bielski (K. Mikołajczyk, M. Walaszczyk, P. Kołodziejczyk); 25.05. 15.06.14. 1 para z 5 pull. Fot. 1. Sterniczka Oxyura leucocephala, zb. Dzierżno Duże, listopad 2014 (fot. Z. Kajzer) White-headed Duck, Dzierżno Duże Reservoir, November 2014 101

Fot. 2. Markaczka amerykańska Melanitta americana, Władysławowo, październik listopad 2014 (fot. P. Kołodziejczyk) Black Scoter, Władysławowo, October November 2014 Fot. 3. Czerniczka Aythya collaris, Kiszkowo i Olekszyn, kwiecień 2014 (fot. Z. Kajzer) Ring-necked Duck, Kiszkowo and Olekszyn, April 2014 102

(foto), Buków, pow. raciborski (M. Rojek). Zachodniopomorskie: 06.06. 17.07.14. 1 para z gniazdem i pull. (foto, wideo), Bielinek, pow. gryfiński (Ł. Borek i inni). W roku 2014 stwierdzono 6 par lęgowych. Hełmiatka Netta rufina Łódzkie: 13.06. 22.07.14. 1 z 3 pull. (foto), Chociw, pow. tomaszowski (S. Kielan, P. Boguszewski). Małopolskie: 03.08.14. 1 z 8 pull. (foto), Spytkowice, pow. wadowicki (D. Wiehle). Śląskie: 30.04.14. 3 z gniazdami (foto), rez. Łężczak, pow. raciborski (T. Sczansny, J. Betleja); 21.06. 17.08.14. 5 z pull. (foto), tamże (Z. Wnuk, M. Zawadzki, D. Wiehle); 20.05. 23.08.14. cn. 6 z pull. (foto), Wielikąt, pow. wodzisławski (W. Miczajka, Z. Wnuk, M. Nagler i inni); 20.08.14. 3 pull. (foto), Ochaby, pow. cieszyński (J. Gil). Warmińsko-mazurskie: 14.04. 01.05.14. 1 para z gniazdem (foto), jez. Kirsajty, pow. węgorzewski (D. Cząstkiewicz, S. Czernek i inni). Podgorzałka Aythya nyroca Lubelskie: 05.07.14. 1 z 6 pull. (foto), Pieszowola, pow. parczewski (S. Turowski, P. Głowacki). Czerniczka Aythya collaris 6/6, 1/1 Wielkopolskie: 13.04.14. 1 ad. (foto), Kiszkowo, pow. gnieźnieński (G. Dąbrowski, E. Marciniak); 14. 22.04.14. tenże (fot. 3), Olekszyn, pow. gnieźnieński (Z. Kajzer, M. Sołowiej i inni). Fot. 4. Świstun amerykański Anas americana, Wizna, marzec kwiecień 2014 (fot. D. Dydo) American Wigeon, Wizna, March April 2014 103

Fot. 5. Cyraneczka karolińska Anas carolinensis, Głowaczewo, kwiecień 2014 (fot. M. Sołowiej) Green-winged Teal, Głowaczewo, April 2014 Fot. 6. Turkawka wschodnia Streptopelia orientalis, Suchedniów, listopad 2014 marzec 2015 (fot. P. Malczyk) Oriental Turtle Dove, Suchedniów, November 2014 March 2015 104

Świstun amerykański Anas americana 2/2, 2/2 Kujawsko-pomorskie: 22.03.14. 1 (foto), Jez. Wieleckie, pow. nakielski (M. i T. Blank i inni). Podlaskie: 28.03. 02.04.14. 1 (fot. 4, wideo), Wizna, pow. łomżyński (D. Dydo, M. Polakowski, M. Broniszewska). Kolejnych dwóch stwierdzeń dokonano zaledwie w rok po pierwszych dwóch (Blank et al. 2014). Rożeniec Anas acuta Podlaskie: 17.04. 19.05.14. 11 gniazd (foto), Brzostowo i Chyliny, pow. łomżyński (P. Świętochowski, T. Tumiel); 06.05.14. 1 z gniazdem (foto), Chyliny, pow. łomżyński (M. Polakowski). Cyraneczka karolińska Anas carolinensis 3/3, 1/1 Zachodniopomorskie: 10. 17.04.14. 1 (fot. 5, wideo), Głowaczewo, pow. kołobrzeski (A. Kośmicki, B. Janiszewski i inni). Mandarynka Aix galericulata Wielkopolskie: 05.04. 22.07.14. 1 z 7 pull. (foto), Siedlec, pow. gostyński (A. Stankowski). Turkawka wschodnia Streptopelia orientalis 3/3, 0/0 Świętokrzyskie: 22.11.14. 31.03.15. 1 ad. o cechach podgatunku S. o. meena (fot. 6), Suchedniów, pow. skarżyski (S. Kowalczyk i inni). Obserwacja dotyczy powracającego osobnika, który pojawił się w Suchedniowie wiosną 2013 i spędził tam zimę 2013/2014 (Komisja Faunistyczna 2014). Szablodziób Recurvirostra avosetta Lubuskie: 27.04. 31.05.14. 1 para z gniazdem (foto), PN Ujście Warty (S. Guentzel i inni). Podkarpackie: 11.05. 08.06.14. 1 para z 2 pull. (foto), Ropczyce, pow. ropczycko-sędziszowski (M. Wilk, J. Dołęga, A. Gerersdorf). Mornel Charadrius morinellus n+205/n+1504, 38/326 Dolnośląskie: 08.09.2012 1 os. (foto), Przedborowa, pow. ząbkowicki (W. Grzesiak). Lubelskie: 31.08.14. 1 juv. (foto), Korhynie, pow. tomaszowski (P. Stachyra); 02. 14.09.14. max. 10 ad., 43 juv. (foto), Żurawce-Osada, pow. tomaszowski (P. Stachyra i inni). Lubuskie: 27.08.14. 5 ad. i 2 juv. (foto), Kamień Wielki, pow. gorzowski (M. Leszczyński, A. Jirak, S. Śródecki). Łódzkie: 23. 24.08.14. 8 ad. i 3 juv. (foto), Popień-Parcela, pow. brzeziński (M. Maniakowski, M. Buchalik). Małopolskie: 22.08.14 6 ad. (foto), Mętków, pow. chrzanowski (P. Malczyk). Mazowieckie: 21. i 29.09.14. 5 juv. (foto), Cierpigórz, pow. przasnyski (M. Murawski, K. Antczak). Opolskie: 02.09.14. 15 ad. i 12 juv. (foto), Nowe Kotkowice, pow. prudnicki (J. Banaś). 105

Podkarpackie: 08.09.14. 1 juv. (foto), Besko, pow. sanocki (W. Guzik); 11.09.14. 9 os. (foto), Łężany, pow. krośnieński (W. Guzik); 19.09.14 3 juv. (foto), Miejsce Piastowe, pow. krośnieński (W. Guzik). Podlaskie: 02.05.14. 7 os. (foto), Orla, pow. bielski (M. Buchalik, W. Janecki, W. Janecki Jr); 15.08.14. 2 ad. (foto), Krynki, pow. sokólski (Ł. Krajewski); 23.08.14. 3 ad., 31.08.14. 9 ad. i 5 juv. (foto), Szostakowo, pow. hajnowski (M. Polakowski, M. Broniszewska, K. Bałakier); 29.08.14. 4 ad. i 4 juv. (foto), Rakowicze, pow. hajnowski (M. Polakowski, M. Broniszewska, K. Bałakier); 31.08.14. 7 ad. i 1 juv. (foto), Krywiatycze, pow. bielski (M. Polakowski). Pomorskie: 24.08.14. 11 ad., 25.08.14. 9 ad. (foto), Świtały, pow. słupski (P. Czechowski, G. Jędro, A. Dubicka i inni); 02.09.14. 8 juv. (foto), Kopaniewo, pow. lęborski (B. Kotlarz); 17.09.14. 1 juv. (foto), Czołpino, pow. słupski (G. Jędro, M. Goc, K. Matyjasik); 19.10.14. 5 juv., Nowotna, pow. nowodworski (W. Meissner). Śląskie: 23.08.14. 1 ad. (foto), Kamieniec, pow. tarnogórski (S. Beuch); 29. 30.08.14. 1 juv. (foto), Pilsko, pow. żywiecki (C. Widła i inni); 31.08.14. 2 juv. i 1 os. (foto), Świbie, pow. gliwicki (G. Gaudnik); 03.09.14. 4 ad. i 4 juv. (foto), Częstochowa Rząsawa (P. Hermański); 06.09.14. 2 ad. i 2 juv. (foto), Kłomnice, pow. częstochowski (G. Kaczorowski). Warmińsko-mazurskie: 02.05.14. 1 ad., Nowy Harsz, pow. węgorzewski (P. Klukiewicz); 23.08.14. 1 ad. (foto), Kobylin, pow. ełcki (K. Jankowski); 30.08.14. 10 ad. i 8 juv. (foto), Kozłowo, pow. nidzicki (P. Szczypiński); 28.08.14. 8 ad. i 5 juv.; 01. 05.09.14. 12 ad. i 16 juv. (foto), Wierzbowo, pow. działdowski (P. Szczypiński). Wielkopolskie: 13. 19.08.14. 2 3 ad. (foto, fono), 29.08. 01.09.14. 1 ad. i 1 juv. (foto), Osieczna, pow. leszczyński (P. Szymański). Zachodniopomorskie: 16.08.14. 3 ad. (foto), Marszewo, pow. sławieński (J. i D. Łodzińscy); 16.08.14. 8 os. (foto), Rzepkowo, pow. koszaliński (M. i M. Buchalik); 18. 20.08.14. 5 7 ad. (foto), Zacisze, pow. gryficki (P. Zientek); 20.08.14. 27 ad. (foto), Żalęcino, pow. stargardzki (Ł. Borek); 22.08.14. 5 os. (foto), Osieki, pow. koszaliński (M. Buchalik); 02.09.14. 2 ad. i 4 juv. (foto), Parnica, pow. gryfiński (Z. Kajzer). Od kilku lat liczba stwierdzeń ustabilizowała się na wysokim poziomie 30 40 stwierdzeń rocznie, notowanych praktycznie w całym kraju, co skłoniło Komisję do skreślenia gatunku z listy weryfikacyjnej. Sieweczka morska Charadrius alexandrinus 42/58, 1/1 Pomorskie: 19.07.14. 1 ad. (foto), ujście Wisły, pow. gdański (K. Hryniewicz, D. Kilon). Czajka towarzyska Vanellus gregarius 31/34, 4/4 Dolnośląskie: 10. 18.10.14. 1 ad. (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz i inni); 15.11.14. 1 os. (foto), Stawno, pow. milicki (K. Zięba i inni). Opolskie: 03.09.14. 1 os. (foto), Piątkowice, pow. nyski (M. Zawadzki, T. Tańczuk). Śląskie: 20.09. 04.10.14. 1 juv. (fot. 7), Bojanów, Samborowice i Pietrowice Wielkie, pow. raciborski (M. Nagler i inni). Biegus wielki Calidris tenuirostris 1/1, 1/1 Pomorskie: 17.07.14. 1 ad. (fot. 8), ujście Wisły, pow. gdański (A. Włodarczak-Komosińska, W. Janecki Jr i inni). 106

Fot. 7. Czajka towarzyska Vanellus gregarius, Bojanów, Samborowice i Pietrowice Wielkie, wrzesień październik 2014 (fot. D. Świtała) Sociable Plover, Bojanów, Samborowice & Pietrowice Wielkie, September October 2014 Fot. 8. Biegus wielki Calidris tenuirostris, ujście Wisły, lipiec 2014 (fot. A. Włodarczak-Komosińska) Great Knot, Vistula mouth, July 2014 107

Fot. 9. Biegus białorzytny Calidris fuscicollis, Świnoujście, lipiec 2014 (fot. M. Barcz) White-rumped Sandpiper, Świnoujście, July 2014 Fot. 10. Płatkonóg płaskodzioby Phalaropus fulicarius, Żelazna, lipiec 2014 (fot. T. Tańczuk) Red Phalarope, Żelazna, July 2014 108

Drugie stwierdzenie w kraju. Poprzedniego dokonano w 2001 roku (Kołodziejczyk & Pola 2002). Biegus białorzytny Calidris fuscicollis 2/2, 1/1 Zachodniopomorskie: 14.07.14. 1 ad. (fot. 9), Świnoujście (pow.) (M. Barcz i inni). Trzecie stwierdzenie w kraju, po obserwacjach w latach 1998 i 2012. Biegus arktyczny Calidris melanotos 99/112, 2/2 Dolnośląskie: 10. 11.05.14. 1 ad. (foto, wideo), Stawno, pow. milicki (G. Orłowski, W. Lenkiewicz, P. Kołodziejczyk). Podlaskie: 04.10.14. 1 juv. (foto), zb. Siemianówka, pow. białostocki (Ł. Krajewski, A. Henel). Zaledwie dwa stwierdzenia to wynik znacznie poniżej średniej z ostatnich lat. Biegus morski Calidris maritima ca 175/n+199, 4/5 Zachodniopomorskie: 01. lub 02.10.2011 1 imm. (foto), Darłówko, pow. sławieński (M. Antczak). Pomorskie: 28.12.2013 1 ad. i 1 imm. (foto), Hel, pow. pucki (M. Koss, T. Kaliszewski). Pomorskie: 23.03.14. 1 ad. i 1 imm. (foto), Hel, pow. pucki (R. Kurowski); 02.04.14. 1 ad. (foto), tamże (A. i M. Niemczyk); 19.11.14. 13.03.15. 1 ad. (foto), tamże (www. clanga.com). Zachodniopomorskie: 15.10.14. 1 imm. (foto), Darłowo, pow. sławieński (B. Kotlarz, G. Jędro); 27.11.14. 1 imm. (foto), Świnoujście (pow.) (Z. Kajzer). Brodziec pławny Tringa stagnatilis Podlaskie: 02. 03.05.14. 1 para z gniazdem (foto, fono), zb. Siemianówka, pow. białostocki (Ł. Krajewski); 13. 19.05.14. 1 ad. z gniazdem (foto), Brzostowo, pow. moniecki (P. Świętochowski, T. Tumiel). Płatkonóg płaskodzioby Phalaropus fulicarius 81/85, 12,12 Dolnośląskie: 20. 23.11.14. 1 imm. (foto), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (G. Orłowski i inni). Lubelskie: 24. 26.09.14. 1 imm. (foto), jez. Dratów, pow. łęczyński (Ł. Bednarz i inni); 25.10.14. 1 imm. (foto), Zb. Zemborzycki, pow. lubelski (S. Aftyka i inni). Lubuskie: 18.01.14. 1 imm. (foto), Przyborów, pow. sulęciński (www.birdwatching.pl). Opolskie: 04. 10.07.14. 1 ad. (fot. 10), Żelazna, pow. brzeski (P. Kołodziejczyk, www. clanga.com). Podlaskie: 24.10. 02.11.14. 1 imm. (foto), zb. Siemianówka, pow. białostocki (G. Grygoruk i inni). Pomorskie: 30.11.14. 1 imm. (foto), Władysławowo, pow. pucki (P. Goliasz, T. Brauze). Śląskie: 07. 10.10.14. 1 imm. (foto), zb. Dzierżno Duże, pow. gliwicki (J. Betleja, P. Łagosz, www.clanga.com); 21.10.14. 1 imm. (foto), Okołowice, pow. częstochowski (G. Kaczorowski). Warmińsko-mazurskie: 01.10.14. 1 imm. (foto), jez. Śniardwy, Nowe Guty, pow. orzyski (D. Cząstkiewicz, S. Czernek). Wielkopolskie: 26.10.14. 1 imm. (foto), Smogulec, pow. wągrowiecki (M. Blank, W. Bagiński). 109

Zachodniopomorskie: 16.07.14. 1 ad. (foto), Głowaczewo, pow. kołobrzeski (Z. Kajzer, M. Kowalewski). Rekordowy rok dla tego gatunku, który odnotowano niemal w całym kraju. Zwraca uwagę stwierdzenie zimowe. Żwirowiec Glareola sp. 15/n+20, 1/1 Lubelskie: 20.09.14. 1 os. (foto), Stoczek, pow. radzyński (S. Śliwiński, S. Sokołowski). Wydrzyk tęposterny Stercorarius pomarinus ca 187/n+244, 49/365 Kujawsko-pomorskie: 18. 21.10.14. 1 juv. (foto), Występ, pow. nakielski (M. Kugacz i inni). Lubelskie: 20. 23.09.14. 2 juv. (foto), Jez. Wytyckie, pow. włodawski (D. Kozłowski i inni); 25.09. 11.10.14. 1 juv. (foto), Przybysławice, pow. lubelski (S. Aftyka i inni). Opolskie: 01. 08.10.14. 3 juv. (foto, wideo), Zb. Otmuchowski, pow. nyski (P. Kołodziejczyk); 18.10.14. 2 juv. (foto), tamże (R. Walczybok, T. Zarzycki). Podlaskie: 29.09.14. 2 juv. (foto), zb. Siemianówka (G. Grygoruk, T. Tumiel); 02. 05.10.14. 1 juv. (foto), tamże (O. Myka i inni). Pomorskie: 23.09.14. 1 juv. (foto), Jantar, pow. nowodworski (A. i M. Niemczyk); 23.09.14. 2 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn, A. Kośmicki); 23.09.14. 2 juv., Sztutowo, pow. nowodworski (M. i D. Świtała, M. Janosz); 25.09.14. 4 juv. (foto), Piaski, pow. nowodworski (M. Buchalik, R. Zbroński); 27.09.14. 21 juv. (foto), tamże (M. Nagler, Z. Wnuk); 27.09.14. 3 juv. (foto), Jantar, pow. nowodworski (A. Niemczyk); 27.09.14. 93 juv. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (M. Skakuj, A. Kośmicki i inni); 28.09.14. 6 juv., Mikoszewo, pow. nowodworski (Z. Wnuk, M. Nagler); 28.09.14. 6 juv. (foto), Piaski, pow. nowodworski (Z. Wnuk, M. Nagler); 29.09.14. 6 juv. (foto), ujście Wisły, pow. gdański (A. Kośmicki i inni); 02.10.14. 1 juv. (foto), Jantar, pow. nowodworski (A. Niemczyk); 02.10.14. 1 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. i S. Janczyszyn); 12.10.14. 1 ad. i 6 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (Ł. Krajewski, D. Kilon, M. Kugacz); 12.10.14. 1 juv. (foto), Piaski, pow. nowodworski (S. Kaczmarek); 13.10.14. 1 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (S. Sosnowski, D. Tarkowska, D. Pianka); 15.10.14 2 juv. (foto), tamże (Ł. Krajewski); 19.10.14. 17 juv., ujście Wisły, pow. gdański (S. Niziński); 19.10.14. 1 juv., Hel, pow. pucki (P. Kołodziejczyk, J. Zygadło); 20.10.14. 1 juv. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (M. Faber); 20.10.14. 27 juv. (foto), Mikoszewo, pow. nowodworski (M. Faber); 20.10.14. 9 juv. (foto), Stegna, pow. nowodworski (M. Faber); 20.10.14. 22 juv. (foto), Jantar, pow. nowodworski (A. Niemczyk); 21.10.14. 14 juv. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (D. Ostrowski, T. Błaszczyk); 21.10.14. 40 juv., ujście Wisły, pow. gdański (S. Niziński); 26.10.14. 21 juv., Stegna, pow. nowodworski (M. Kujawa); 08.11.14 4 juv. (foto), ujście Wisły, pow. gdański (M. Kowalski i inni); 10.11.14. 1 juv. (foto), Hel, pow. pucki (A. Kuźnia, A. Tańczuk, M. Kowalski); 10.11.14. 4 juv. (foto), Zatoka Gdańska (Ł. Matyjasiak i inni); 11.11.14. 2 juv. (foto), ujście Wisły, pow. gdański (Ł. Krajewski, A. i K. Henel); 16.11.14. 1 juv. Chałupy, pow. pucki (A. Kośmicki); 20.11.14. 2 juv. (foto), ujście Wisły, pow. gdański (A. Janczyszyn, A. Kośmicki); 20.12.14. 1 juv. (foto), Sobieszewo, pow. gdański (M. Zimiński); 21.12.14. 5 juv. (foto), Mikoszewo, pow. nowodworski (M. Nagler, Z. Wnuk, J. Banaś); 21.12.14. 8 juv. (foto), Sobieszewo, pow. gdański (www.clanga. com); 22.12.14. 5 juv. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (A. i A. Kośmiccy). 110

Śląskie: 08.11.14. 1 juv. (foto), zb. Świerklaniec, pow. tarnogórski (S. Beuch); 30.11.14. 1 juv. (foto), Zb. Goczałkowicki (J. Król). Wielkopolskie: 06.10.14. 1 juv. (foto), zb. Jutrosin, pow. rawicki (J. Ratajczak). Zachodniopomorskie: 27.09.14. 3 juv. (foto), Niechorze, pow. gryficki (M. Sołowiej, P. Zientek); 20.10.14. 1 ad. (foto), Dąbkowice, pow. sławieński (M. Polakowski, P. Zaborowski, M. Urbański); 21.12.14. 1 juv. (foto), Kołobrzeg (pow.) (K. i R. Zięba, R. Rudzionek). Bezprecedensowo silny i rozciągnięty w czasie przelot jesienny odnotowano głównie na wodach Zatoki Gdańskiej, gdzie ostatnie ptaki migrowały jeszcze w drugiej połowie grudnia. Wydrzyk długosterny Stercorarius longicaudus ca 130/n+204, 11/13 Opolskie: 04. 10.09.14. 1 juv. (foto), Reńska Wieś, pow. kędzierzyńsko-kozielski (W. Miłosz, M. i D. Świtała). Pomorskie: 14.09.14. 1 juv. (foto), Stegna, pow. nowodworski (www.clanga.com); 23.09.14. 1 juv. (foto), Jantar, pow. nowodworski (A. i M. Niemczyk); 23.09.14. 2 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn, A. Kośmicki); 23.09.14. 2 juv. (foto), Sztutowo, pow. nowodworski (M. i D. Świtała, M. Janosz); 27.09.14. 1 ad., Piaski, pow. nowodworski (M. Nagler, Z. Wnuk). Śląskie: 04.09.14. 1 juv. (foto), Studzionka, pow. pszczyński (M. Nagler). Zachodniopomorskie: 22.09.14. 1 juv. (foto), Dźwirzyno, pow. kołobrzeski (K. Drab; ozn. KF); 23.09.14. 1 juv. (foto), Pogorzelica, pow. gryficki (P. Zientek); 23.09.14. 1 juv. (foto), Dźwirzyno, pow. kołobrzeski (K. Drab); 26.09.14. 1 juv. (foto), Niechorze, pow. gryficki (P. Zientek). Wydrzyk wielki Stercorarius skua ca 40/ca 50, 1/1 Zachodniopomorskie: 19.08.14. 1 juv. (foto), Łazy, pow. koszaliński (M. Buchalik, W. Janecki, W. Janecki Jr). Orlica Larus ichthyaetus 110/111, 8/8 Kujawsko-pomorskie: 07.12.14. 1 ad. (foto), Jez. Pakoskie, pow. inowrocławski (S. Kaczorowski). Lubelskie: 01. 11.08.14. 1 juv./imm. (foto), Stoczek, pow. radzyński (Ł. Bednarz i inni); 07. 23.11.14 1 imm. (1. zima; foto), jez. Dratów, pow. łęczyński (Ł. Bednarz i inni); 06. 14.12.14. 1 imm. (1. zima; foto), Wólka Gołębska, pow. puławski (D. Piechota, M. Traciowska). Mazowieckie: 12. 13.08.14. 1 subad. (3. r.kal.; foto), Płock (pow.) (P. Skałban); 13.09. 19.10.14. 1 subad. (3. r.kal.; foto), Arciechów, pow. wołomiński (K. Mortka i inni). Podkarpackie: 10.10.14. 1 imm. (1. zima; foto), Buda Stalowska, pow. tarnobrzeski (T. Świątek). Zachodniopomorskie: 12.06.14. 1 subad. (3. r.kal.; foto), Świnoujście (pow.) (Z. Kajzer). Ocena liczby stwierdzeń orlicy jest szczególnie trudna, gdyż niektóre obserwacje mogą dotyczyć tych samych przemieszczających się i powracających osobników. Kod liczbowy został z tego powodu skorygowany. Mewa delawarska Larus delawarensis 9/9, 1/1 Warmińsko-mazurskie: 22. 23.11.14. 1 ad. (foto), Ostróda (pow.) (K. Jankowski, A. Włodarczak-Komosińska); 26.11.14 1 ad., Rudno, pow. ostródzki (Ł. Matyjasiak, D. Kozłowski); 30.11.14. 1 ad. (fot. 11), Jez. Ełckie, Ełk (pow.) (D. Pełszyński). 111

Fot. 11. Mewa delawarska Larus delawarensis, Ełk, listopad 2014 (fot. D. Pełszyński) Ring-billed Gull, Ełk, November 2014 Fot. 12. Nur białodzioby Gavia adamsii, zb. Nielisz, listopad 2014 (fot. S. Aftyka) White-billed Diver, Nielisz Reservoir, November 2014 112

Dwie pierwsze obserwacje dotyczą oznakowanego ptaka, widywanego w kraju od 2005 r. Mewa żółtonoga Larus fuscus Kujawsko-pomorskie: 11. i 25.04.2013 1 para (gniazdowanie prawdopodobne), Zb. Włocławski (S. Kaczmarek). Mewa blada Larus hyperboreus Śląskie: 10.11.14. 1 imm. (1. zima; foto), Zb. Goczałkowicki (A. Ochmann); 22.11.14. tenże, Goczałkowice Zdrój, pow. pszczyński (Z. Wnuk, M. Nagler); 23.11.14. tenże, Zb. Goczałkowicki (J. Król i inni). Rybitwa krótkodzioba Gelochelidon nilotica 33/39, 2/2 Dolnośląskie: 02.08.14. 1 ad. (foto), Stawno, pow. milicki (M. Radziszewski). Zachodniopomorskie: 21.08.14. 1 ad. (foto), Łazy, pow. koszaliński (M. Buchalik, W. Janecki, W. Janecki Jr). Rybitwa czubata Sterna sandvicensis Lubelskie: 04.09.14. 8 ad. (foto), Wincentów, pow. krasnostawski (H. Krupa i inni). Rybitwa popielata Sterna paradisaea Wielkopolskie: 17.07.2013 1 ad. (foto), Antoniny, pow. chodzieski (B. Rudzionek); 31.10.2013 1 juv. (wideo), zb. Jutrosin, pow. rawicki (A. Kuźnia). Nur białodzioby Gavia adamsii 29/29, 1/1 Małopolskie: 11.2013 1 juv. martwy utopiony w sieciach rybackich (foto), Zb. Dobczycki, pow. myślenicki (R. Gwiazda i inni). Lubelskie: 23. 29.11.14. 1 juv. (fot. 12), zb. Nielisz, pow. zamojski (R. Biały i inni, www. clanga.com). Fulmar Fulmarus glacialis 5/5, 1/1 Zachodniopomorskie: 23.03.14. szczątki 1 ad. (foto), Łazy, pow. koszaliński (K. Hryniewicz). Szóste stwierdzenie fulmara po 7-letniej przerwie (Komisja Faunistyczna 2008). Burzyk szary Puffinus griseus 4/4, 1/1 Pomorskie: 27.09.14. 1 os. (fot. 13), Krynica Morska, pow. nowodworski (M. Skóra i inni); 27.09.14. 1 os. (foto), Piaski, pow. nowodworski (M. Nagler, Z. Wnuk). Uznano, że obie obserwacje dotyczą tego samego osobnika. Burzyk północny Puffinus puffinus 1/1, 1/1 Pomorskie: 29.09.14. 1 os. (foto), ujście Wisły, pow. gdański (S. Rubacha i inni); 30.09.14. 1 os. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski ( D. Szlama, M. Skóra). Uznano, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że obie obserwacje dotyczą tego samego przemieszczającego się osobnika. Nawałnik duży Oceanodroma leucorhoa 16/17, 1/1 Zachodniopomorskie: 07.12.2013 1 os. (foto), Rewal, pow. gryficki (P. Zientek i inni). 113

Czapla modronosa Ardeola ralloides 76/83, 1/1 Łódzkie: 23.05.14. 1 ad., zb. Jeziorsko, pow. sieradzki (T. Janiszewski, M. Kamiński). Czapla złotawa Bubulcus ibis 11/11, 7/7 Dolnośląskie: 23.03.14. 1 ad. (foto, wideo), Stawno, pow. milicki (P. Kołodziejczyk). Małopolskie: 08. 28.04.14. 1 ad. (foto), Spytkowice, pow. wadowicki (B. Czerwiński i inni, www.clanga.com). Opolskie: 06.04.14. 1 ad. (foto), Zb. Turawski (J. Stasiak). Podkarpackie: 01.05.14. 1 ad. (wideo), Sokoliki, pow. bieszczadzki (M. Nędzyński). Śląskie: 15.08.14. 1 ad. (foto), rez. Łężczak, pow. raciborski (J. Banaś). Zachodniopomorskie: 09. 11.04.14. 1 ad. (foto), Wiejkowo, pow. kamieński (M. Barcz i inni); 01.05.14. 1 ad. (fot. 14), Głowaczewo, pow. kołobrzeski (P. Suchocka, M. Kowalewski). W kodzie liczbowym wszystkie obserwacje potraktowano odrębnie, chociaż istnieje możliwość, że wiosenne obserwacje z południa mogą dotyczyć jednego przemieszczającego się osobnika. Czapla biała Ardea alba Lubelskie: 06.05.2013 ok. 20 par (foto), jez. Mytycze, pow. lubartowski (S. Aftyka); 04. 07.07.2013 9 par z gniazdami (foto), Pieszowola, pow. parczewski (S. Cios i inni); 06.07.2013 3 pary z gniazdami, Bagno Bubnów, pow. włodawski (S. Cios). Lubelskie: 23.04.14. 7 par (foto), Zosin, pow. hrubieszowski (P. Stachyra, K. Łopuszyńska, K. Stachyra). Podlaskie: 07.06.14. 57 par z gniazdami, Łoje Awissa, pow. grajewski (M. Wereszczuk i inni). Warmińsko-mazurskie: 15.06.14. 4 pary z gniazdami (foto), jez. Kruklin, pow. giżycki (A. Sulej, P. Fotyga). Uzupełniające dane z Lubelszczyzny zwiększają liczebność w 2013 roku do ok. 140 par. Dane z roku 2014 są niekompletne. Warzęcha Platalea leucorodia 149/245, 14/33 Podkarpackie: 21.06.2013 szczątki 1 os. znalezione w gnieździe orła przedniego Aquila chrysaetos, Bieszczady Zach, pow. leski (M. Stój, R. Kruszyk). Lubuskie: 23.06. 04.07.14. 1 ad. (foto), PN Ujście Warty (A. Jirak, M. Leszczyński, M. Jankowski). Małopolskie: 19.04.14. 2 ad. (foto), Jurków, pow. brzeski (S. Mazgaj); 26.04.14. 8 ad., Zb. Orawski, pow. nowotarski (A. Flis, A. Bisztyga); 18.05.14. 1 ad. (foto), Przeręb, pow. oświęcimski (G. Kopka, A. Chwierut, K. Czajowski). Mazowieckie: 15. 19.10.14. 1 imm. (foto), Orońsko, pow. szydłowiecki (R. Tęcza, www. clanga.com). Opolskie: 08.05.14. 2 ad., Zb. Turawski (D. Szlama). Podkarpackie: 08.04.14. 1 ad. (foto), Wólka Małkowa, pow. przeworski (D. Wyczarski, F. Paluch). Śląskie: 19.05.14. 1 ad. (foto), Wielikąt, pow. wodzisławski (Z. Wnuk); 22. 24.05.14. 2 ad. (foto), zb. Słupsko, pow. gliwicki (T. Biwo, W. Miczajka); 25.05.14. 1 ad. (foto), Landek, pow. bielski (J. Jagiełko); 12.06.14. 1 imm. (foto), Wielikąt, pow. wodzisławski (M. Rojek, J. Betleja). 114

Fot. 13. Burzyk szary Puffinus griseus, Krynica Morska, wrzesień 2014 (fot. M. Skóra) Sooty Shearwater, Krynica Morska, September 2014 Fot. 14. Czapla złotawa Bubulcus ibis, Głowaczewo, maj 2014 (fot. M. Kowalewski) Cattle Egret, Głowaczewo, May 2014 115

Fot. 15. Głuptak Morus bassanus, Lubiatowo, marzec 2014 (fot. P. Zientek) Gannet, Lubiatowo, March 2014 Świętokrzyskie: 07.05.14. 10 ad. (foto), Górki, pow. buski (P. Wilniewczyc); 12.05.14. 1 imm. (foto), Biechów, pow. buski (M. Jantarski); 22.05.14. 1 ad. (foto), Górki, pow. buski (A. Chwierut Zwraca uwagę duża liczba stwierdzeń i osobników, w tym jedne z największych stad odnotowanych w kraju. Ibis kasztanowaty Plegadis falcinellus ca 64/n+75, 4/4 Dolnośląskie: 06. 13.09.14. 1 juv. (foto), Stawy Przemkowskie, pow. polkowicki (A. Chlebowski, M. Cieślak, P. Stempnik, www.clanga.com). Opolskie: 08.07.14. 1 os., Stare Koźle, pow. kędzierzyńsko-kozielski (J. Banaś). Śląskie: 12. 24.04.14. 1 ad. (foto), Zborowskie, pow. lubliniecki (M. Buchalik, W. Janecki Jr, www.clanga.com). Wielkopolskie: 16. 30.08.14. 1 imm. (foto), zb. Wonieść, pow. kościański (S. Kaczmarek, B. Nowak). Głuptak Morus bassanus 20/23, 2/2 Pomorskie: 06.03.14. 1 imm. (2. r.kal.; fot. 15), Lubiatowo, pow. wejherowski (P. Zientek, A. Niemczyk, A. Janczyszyn); 16.03.14. 1 imm. (2. r.kal.; foto, wideo), Hel, pow. pucki (M. Koss). Różnice w wyglądzie obu ptaków wskazują, że obie obserwacje dotyczą innych osobników. Kormoran mały Phalacrocorax pygmeus 123/240, 2/3 Śląskie: 18.05.14. 1 imm. (2. r.kal.; foto, wideo), Ochaby Małe, pow. cieszyński (P. Kołodziejczyk). 116

Świętokrzyskie: 10. 12.08.14. i 03.10.14. 1 ad. (foto), Górki, pow. buski (P. Wilniewczyc, M. Polakowski, M. Adamczyk); 31.08.14. 2 os., tamże (T. Bracik). Kolejny słaby rok dla tego gatunku. Gadożer Circaetus gallicus Mazowieckie: 11.04.2013 1 os., Zakręzie, pow. wyszkowski (M. Twardowski). Warmińsko-mazurskie: 14.04.2013 1 ad. (foto), Szeszki, pow. olecki (R. Słomczyński). Lubelskie: 29.03. 25.09.14. 1 para z 1 pull./juv. (foto), pow. biłgorajski (P. Stachyra i inni). Łódzkie: 12.10.14. 1 os., Ostrów, pow. opoczyński (J. Dukała). Mazowieckie: 18.05.14. 1 os. (foto), Bagno Całowanie, pow. otwocki (P. Olejnik, A. Gałązka). Podkarpackie: 05.04. 06.07.14. 1 para z gniazdem (foto), pow. niżański (S. Śliwiński, S. Aftyka, J. Wójciak). Podlaskie: 13.09.14. 1 os., Ozierany, pow. sokólski (A. Zbyryt). Orlik grubodzioby Clanga clanga Mazowieckie: 08.05.2013 1 juv. (2. r.kal.; foto), Izdebno Kościelne, pow. grodziski (W. Wojdylak, J. Wierzejski). Lubelskie: 03.05. 30.08.14. 1 ad. z gniazdem (lęg mieszany z C. pomarina; foto, wideo), pow. hrubieszowski (S. Aftyka i inni); 13.06.14. 1 ad. (foto), dolina Sołokiji, pow. tomaszowski (D. i J. Gawrońscy); 12. 18.07.14. 1 ad. z gniazdem (lęg mieszany z C. pomarina; foto), pow. włodawski (D. i J. Gawrońscy); 29.08.14. 1 ad. (foto), Budynin, pow. tomaszowski (D. i J. Gawrońscy); 29.08.14. 1 ad. (foto), Dłużniów, pow. hrubieszowski (S. Aftyka, J. Wójciak); 05.09.14. 1 ad. (foto), Sosnowica, pow. parczewski (S. Aftyka, J. Wójciak); 07.09.14. 1 ad. (foto), Oserdów, pow. tomaszowski (D. i J. Gawrońscy). Łódzkie: 04. 05.05.14. 1 subad. (foto), zb. Jeziorsko, pow. sieradzki (A. Kleszcz, T. Przybyliński, G. Kielnierowski). Mazowieckie: 21.06. 25.08.14. 1 ad. z gniazdem (lęg mieszany z C. pomarina; foto), pow. nowodworski (A. Olszewski, J. Matusiak i inni); 09.08.14. 1 subad. (foto), Kampinoski PN, pow. nowodworski (D. i J. Gawrońscy). Podlaskie: 05. i 26.07.14. 1 ad. (foto), zb. Siemianówka, pow. białostocki (D. i J. Gawrońscy); 06. i 27.07.14. 1 ad. z gniazdem (lęg mieszany z C. pomarina; foto), pow. hajnowski (D. i J. Gawrońscy); 06.07.14. 1 imm. (foto), zb. Siemianówka, pow. białostocki (D. i J. Gawrońscy); 15.08.14. 1 imm. (3. r.kal.; foto), Hryniewicze, pow. sokólski (Ł. Krajewski); 10.09.14. 1 os. (foto), Krynki, pow. sokólski (G. Grygoruk). Pomorskie: 02.04.14. 1 imm. (3. r.kal.; foto), Krynica Morska, pow. nowodworski ( A. Kośmicki i inni); 28.04.14. 1 juv. (2. r.kal.; foto), Bielawskie Błota, pow. pucki (A. Sikora). Mieszaniec Clanga clanga C. pomarina Świętokrzyskie: 25.08.14. 1 subad. (foto), Promyk, pow. jędrzejowski (A. Grzegolec). Orzeł cesarski Aquila heliaca 40/43, 6/6 Dolnośląskie: 01. 02.05.2012 oraz 06. 07.05.2012 1 ( Michi, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). 117

Małopolskie: 12. 13.04.2012 1 ( Panni, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www. satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Małopolskie Świętokrzyskie Małopolskie Śląskie: 01. 04.07.2012 1 ( Alex, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Opolskie Dolnośląskie: 11. 13.04.2012 1 ( Alex, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Podkarpackie: 06.05.2012 1 ( Panni, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Opolskie Dolnośląskie Opolskie: 04. 06.10.2013 1 juv. ( Chernel ) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Podkarpackie: 26.04.2013 1 juv. ( Danuta, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www. satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Śląskie Opolskie Śląskie: 11. 13.04.2013 1 ( Michi, 3. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Dolnośląskie Opolskie: 01. 02.05.14. 1 juv. ( Petenyi, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Lubelskie: 18.05.14. 1 juv. (2. r.kal., foto), Radków Kolonia, pow. tomaszowski (W. Gargoła). Lubelskie Podkarpackie Małopolskie: 23. 24.05.14. 1 os. ( Vasvari ) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Małopolskie Podkarpackie: 23. 24.05.14. 1 juv. ( Vasarhelyi, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Małopolskie Świętokrzyskie Mazowieckie Warmińsko-mazurskie: 20. 22.04.14 1 juv. ( Viktorija, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Mazowieckie: 13.09.14 1 juv./imm. (foto), Szawły, pow. łosicki (A. Parapura, J. Jejno). Opolskie Łódzkie Śląskie Opolskie Śląskie: 28.06. 01.07.14. 1 os. ( Chernel, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Podkarpackie: 02. 04.05.14. 1 juv. ( Remeny, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www. satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Podkarpackie Świętokrzyskie Małopolskie: 21. 23.04.14. 1 os. ( Vasvari ) z nadajni kiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Świętokrzyskie Małopolskie: 12. 15.09.14 1 juv. ( Viktorija, 2. r.kal.) z nadajnikiem sat. (mapa, www.satellitetracking.eu, odczyt J. Lontkowski). Długa lista stwierdzeń ptaków z nadajnikami satelitarnymi z ostatnich trzech lat wskazuje, że obserwacje wizualne bardzo słabo odzwierciedlają częstość wizyt tego gatunku w Polsce. Wizualna obserwacja z września 2014 z Mazowsza dotyczy najprawdopodobniej ptaka o imieniu Viktorija, który w tym czasie przelatywał nad Polską. Przy wielokrotnych pojawach poszczególne osobniki były liczone w kodzie liczbowym tylko raz. Orzełek Hieraaetus pennatus Lubelskie: 10.08.14. 1 os. (odm. jasna; foto), Chodywańce, pow. tomaszowski (P. Stachyra). Błotniak stepowy Circus macrourus n+275/n+298, 43/47 Dolnośląskie: 19.09.14. 1 ad. (foto), Ciepłowody, pow. ząbkowicki (P. Kołodziejczyk); 28.09.14. 1 ad. (foto), Marcinkowice, pow. wrocławski (K. Ostrowski). 118

Lubelskie: 13.04.14. 1 ad. (foto), Borki, pow. radzyński (S. Śliwiński, J. Pawełczak); 19.04.14 1 (3. r.kal.; foto), Machnów Stary, pow. tomaszowski (P. Stachyra, T. Kobylas, W. Michalczuk); 22.04.14. 1 ad. (foto), Szopinek, pow. zamojski (M. i A. Gałan); 06.09.14. 1 ad. (foto), Żabcze, pow. hrubieszowski (S. Śliwiński, M. Sokołowski). Małopolskie: 14.09.14. 1 ad. (foto), Sułoszowa, pow. krakowski (P. Guzik); 16.09.14. 1 juv. (foto), Przeginia, pow. krakowski (I. Długosz). Mazowieckie: 12.04.14. 1 ad., Kampinoski PN, pow. warszawski zachodni (D. i J. Gawrońscy); 13.04.14. 1 ad. (foto), Korzybie, pow. mławski (K. Antczak, R. Adamiak); 19.04.14. 1 ad. (foto), Kampinoski PN, pow. warszawski zachodni (D. i J. Gawrońscy); 30.05.14. 1 ad., Popowo Kościelne, pow. wyszkowski (M. Twardowski); 16.07.14. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Bogurzynek, pow. mławski (K. Antczak); 18.08.14. 1 ad. (foto), Załogi-Jędrzejki, pow. przasnyski (M. Murawski); 05.09.14 1 ad. (foto), Sławno, pow. radomski (R. Tęcza). Opolskie: 09.09.14. 1 ad., Rozumice, pow. głubczycki (D. Szlama); 13.09.14. 1 (foto), Wilków, pow. prudnicki (R. Świerad). Podkarpackie: 11.04.14. 1 ad. (wideo), Dachnów, pow. lubaczowski (M. i M. Bielko). Podlaskie: 10.05.14. 1 ad. (foto), Bagno Wizna, pow. zambrowski (www.clanga.com); 29.08.14. 1 ad. (foto), Krynki, pow. sokólski (G. Grygoruk); 27.09.14. 1 ad. (foto), Dawidowizna, pow. moniecki (Ł. Krajewski). Pomorskie: 18.04.14. 1, 1 ad. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Niemczyk); 18.04.14. 1 ad. (foto), Kuźnica, pow. pucki (D. Kilon, M. Frydrych, A. Piguła); 20.04.14. 1 ad. (foto), tamże (A. i S. Janczyszyn, A. Kośmicki); 20.04.14. 2 ad. (foto), tamże (P. Bednarek, D. Koprowska); 26.04.14. 1 os. (2. r.kal.; foto), tamże (P. Głowacki, R. Hubik, S. Turowski); 27.04.14. 2 os. (oba 2. r.kal.; foto), tamże (S. Turowski, P. Głowacki, G. Kielnierowski); 27.04.14. 1 imm, 1 imm. (foto), tamże (A. Kośmicka); 27.04.14. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (T. Kozakiewicz); 07.05.14. 2 (oba 2. r.kal.; foto), 08.05.14. 1 (2. r.kal.; foto), Jurata, pow. pucki (A. i Z. Cibis); 18.05.14. 1 os. (2. r.kal.; foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (J. Zarzycki); 20.09.14. 1 juv. (foto), Dębina, pow. malborski (www.clanga.com); 26.10.14. 1 juv. (foto), Rokitki, pow. tczewski (M. i J. Komorowscy). Śląskie: 30.09. 01.10.14. 1 juv. (foto), Krzanowice, pow. raciborski (M. Kowalski i inni); 25.10.14. 1 juv. (foto), Okołowice, pow. częstochowski (G. Kaczorowski). Świętokrzyskie: 08.04.14. 1 ad. (foto), Chęciny, pow. kielecki (www.clanga.com); 04.10.14. 1 ad. (foto), Piołunka, pow. jędrzejowski (J. Sułek); 09.10.14. 1 ad. (foto), Aleksandrów i Jeziorki, pow. jędrzejowski (A. Grzegolec); 11.11.14. 1 ad. (foto), Maleszowa, pow. kielecki (M. Wachecki). Wielkopolskie: 11.04.14. 1 juv. (2. r.kal.; foto), Rosko, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); 03.09.14. 1 ad. (foto), Prawomyśl, pow. pilski (W. Plata); 10.09.14. 1 ad., Miejska Górka, pow. rawicki (J. Stępniewski). Rekordowy rok dla tego gatunku, który w ostatnich latach stał się regularnym migrantem niemal w całym kraju, co skłoniło Komisję do skreślenia go z listy weryfikacyjnej. Kurhannik Buteo rufinus 208/224, 6/6 Dolnośląskie: 01.11.14. 1 juv., Marcinkowice, pow. wrocławski (K. Ostrowski). Lubelskie: 09.06.14. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Sitno, pow. zamojski (M. Pieńkosz). 119

Mazowieckie: 18.08.14. 1 ad., Olszanka, pow. wyszkowski (M. Twardowski). Opolskie: 25.05.14. 1 imm. (2. r.kal.; foto), Nowe Kotkowice, pow. prudnicki (W. Grzesiak). Pomorskie: 17.07.14. 1 ad., Łapino Dolne, pow. gdański (M. Kujawa). Wielkopolskie: 15. 16.08.14. 1 os. (foto), Dobrojewo, pow. szamotulski (K. Drab). Po kilku latach obfitych pojawów, rok 2014 był dla tego gatunku raczej słaby. Sowa jarzębata Surnia ulula n+9/n+9, 2/2 Mazowieckie: 27.02. 01.03.14. 1 os. (fot. 16), Torfowisko Karaska, pow. ostrołęcki (M. i G. Pięta). Warmińsko-mazurskie: 22. 30.01.14. 1 os. (foto), Korpele, pow. szczycieński (T. Flis). Puszczyk mszarny Strix nebulosa Lubelskie: 03. 06.14. 1 para z gniazdem (foto), Lasy Sobiborskie, pow. włodawski (B. Woźniak, T. Chodkiewicz, S. Aftyka i inni); 08.03. 31.05.14. 1 para z 2 pull. (foto), Lasy Włodawskie, pow. włodawski (S. Śliwiński i inni). Podlaskie: 22.03.14. 1 os. (foto), Grobla Honczarowska, pow. moniecki (M. Piklikiewicz i inni). Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus Dolnośląskie: 19.06.14. 1 para z 1 juv., Wrocław Krzyki (P. Kołodziejczyk). Raróg Falco cherrug 97/100, 1/1 Lubelskie: 17.08.14. 1 juv. (foto), Machnów Nowy, pow. tomaszowski (M. i D. Świtała). Sokół wędrowny Falco peregrinus Dolnośląskie: 16. i 18.05.2009 1 para, gniazdowanie pewne, Mały Śnieżny Kocioł, pow. jeleniogórski (K. Dobrowolska-Martini); 04.05. 03.07.2013 1 para, gniazdowanie prawdopodobne, Kocioł Małego Stawu, pow. jeleniogórski (M. Martini, K. Dobrowolska-Martini); 19.05. 23.06.2013 1 para, gniazdowanie pewne, Mały Śnieżny Kocioł, pow. jeleniogórski (K. Dobrowolska-Martini). Sokół tundrowy Falco peregrinus calidus Małopolskie: 14.05.14. 1 os. (2. r.kal.; foto), Spytkowice, pow. wadowicki (P. Malczyk). Pomorskie: 29.09.14. 1 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (M. i K. Skakuj). Dzierzba czarnoczelna Lanius minor Śląskie: 13.05.14. 1 ad. (fot. 17), Żory (pow.) (A. Sojka i inni). Srokosz stepowy Lanius excubitor homeyeri Małopolskie: 27.12.2002 1 imm. martwy (foto), Psary, pow. chrzanowski, woj. małopolskie (P. Malczyk; patrz rewizje). Łódzkie: 16. 21.06.2013 1 ad. schwytany, gniazdowanie pewne (foto), Puczniew, pow. pabianicki (M. Faber, T. Błaszczyk). Kujawsko-pomorskie: 23.11.14. 1 os. (foto), Występ, pow. nakielski (M. i T. Blank, W. Bagiński i inni). Mazowieckie: 30.10.14. 1 ad. (foto), Iłża, pow. radomski (P. Malczyk). Podkarpackie: 12.02.14. szczątki 1 ad. (foto), Wrocanka, pow. krośnieński (W. Guzik). 120

Fot. 16. Sowa jarzębata Surnia ulula, Torfowisko Karaska, luty marzec 2014 (fot. M. Pięta) Hawk Owl, Torfowisko Karaska, February March 2014 Fot. 17. Dzierzba czarnoczelna Lanius minor, Żory, maj 2014 (fot. R. Gwóźdź) Lesser Grey Shrike, Żory, May 2014 121

Fot. 18. Dzierzba rudogłowa Lanius senator, Piaski, maj 2014 (fot. D. Ehlert) Woodchat Shrike, Piaski, May 2014 Fot. 19. Świergotek szponiasty Anthus richardi, Jastarnia, kwiecień 2014 (fot. A. Kośmicki) Richard s Pipit, Jastarnia, April 2014 122

Podlaskie: 30.11.14. 1 os. (foto), Jasionowo, pow. augustowski (Ł. Krajewski). Zwraca uwagę gniazdowanie tego podgatunku pod Łodzią. Dzierzba rudogłowa Lanius senator Podlaskie: 31.05.14. 1 (2. r.kal.; fot. 18), Piaski, pow. białostocki (W. Wróblewski, D. Ehlert). Czarnowron Corvus corone Śląskie: 21.02. 13.06.2004 1 ad. z gniazdem (lęg mieszany w parze z C. cornix), Gliwice Żerniki (P. Skałban). Pomorskie: 26.03. 21.06.14. 1 z gniazdem (lęg mieszany w parze z C. cornix; foto), Gdańsk Wrzeszcz (G. i K. Neubauer). Zachodniopomorskie: 08.04. 20.06.14. 1 z gniazdem (lęg mieszany w parze z C. cornix; foto), Moryń, pow. gryfiński (P. Pluciński). Świergotek szponiasty Anthus richardi 34/49, 2/2 Pomorskie: 28.04.14. 1 os. (foto), Mieroszyno, pow. pucki (A. Sikora); 16. 21.10.14. 1 imm. (fot. 19, fono), Jastarnia, pow. pucki (P. Malczyk, www.clanga.com). Pliszka tundrowa Motacilla flava thunbergi Warmińsko-mazurskie: 14.05. 10.06.14. 1 karmiący (foto), Zalewo, pow. ostródzki (M. Murawski, K. Antczak, R. Hałaburda). Pliszka czarnogłowa Motacilla flava feldegg 14/15, 1/1 Małopolskie: 25.04.2013 1 (foto), Mszana Dolna, pow. limanowski (R. Łabuz). Małopolskie: 06.04.14. 1 (foto), Spytkowice, pow. wadowicki (M. Baran, R. Łabuz). Pliszka cytrynowa Motacilla citreola Pomorskie: 19.04. 22.06.2013 11 par (gniazdowanie pewne) i 5 par (gniazdowanie prawdopodobne; foto), rez. Beka, pow. pucki (M. Ściborski, A. Kośmicki). Lubelskie: 25.05. 07.06.14. 1 para karmiąca (foto), Wincentów, pow. krasnostawski (S. Śliwiński). Podlaskie: 04.05. i 08.06.14. 1 z 1 juv. (foto), Kapice, pow. grajewski (M. Polakowski, M. Cieszyński); 25.05. 13.07.14. 7 8 par (gniazdowanie pewne) i 15 16 par (gniazdowanie prawdopodobne; foto), Bagna Biebrzańskie (Ł. Krajewski, A. i K. Henel); 14.06.14. 1 para z 3 juv. i 1 (foto), zb. Siemianówka, pow. białostocki (Ł. Krajewski). Pomorskie: 24.04. 27.06.14 10 par (foto), Bielawskie Błota, pow. pucki (A. Sikora, W. Półtorak); 26.04. 15.06.14. 5 par (foto), Gdańsk Górki Zachodnie (A. Sikora); 26.04. 28.06.14. 9 par (gniazdowanie pewne) i 3 pary (gniazdowanie prawdopodobne; foto), rez. Beka, pow. pucki (M. Ściborski, A. Kośmicki). Warmińsko-mazurskie: 10.05. 26.06.14. 1 para (foto), Rucianka, pow. elbląski (A. Sikora). Pliszka brytyjska Motacilla alba yarrellii n+28/n+32, 3/3 Pomorskie: 15.04.14. 1 (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Kośmicki); 01.05.14. 1 (foto), Kuźnica, pow. pucki (M. Skóra i inni). Wielkopolskie: 29.04.14. 1 os. (foto), Brodna, pow. pilski (W. Plata). 123

Czeczotka tundrowa Acanthis hornemanni ca 147/328, 8/10 Zachodniopomorskie: 28.10.2005 1 imm. schwytany, Darłówko, pow. sławieński (P. Sieracki). Pomorskie: 01.03.2011 1 imm. (foto), Przegalina, pow. gdański (G. Neubauer). Łódzkie: 05.01.14. 1 (foto), 20.01. 19.02.14. 1 ad. schwytana (foto), Łódź Romanów (M. Faber i inni). Mazowieckie: 25.01.14. 1 os. (foto), Ciszyca, pow. piaseczyński (M. Rycak). Podkarpackie: 01.03.14. 1 imm. (foto), Jastkowice, pow. stalowowolski (Ł. Tworek). Podlaskie: 04.02.14. 1 /imm. (foto), Białogorce, pow. sokólski (T. Tumiel); 08.02.14. 1 ad. (foto), tamże (A. i M. Zbyryt). Pomorskie: 08. 09.02.14. 3 os. (foto), Sopot (pow.) (J. i E. Wolscy, B. Janiszewski); 22.02.14. 1 os. (foto), Kuźnica, pow. pucki (D. Kilon, M. Szurlej). Kod liczbowy został skorygowany. Krzyżodziób modrzewiowy Loxia leucoptera n+15/n+24, 5/29 Mazowieckie: 02.01. 13.03.14. 3 ad. i 1 imm. (fot. 20), Cegielnia Lewicka, pow. mławski (P. Szczypiński). Podlaskie: 18.01. 26.02.14. 1 22 os. (foto, fono), Krynki, pow. sokólski (T. Tumiel i inni); 30.01. 05.02.14. 1 (foto), Opaka Duża, pow. hajnowski (P. Białomyzy); 01. i 11.02.14. 1 imm. (foto), Augustynka, pow. siemiatycki (P. Białomyzy). Pomorskie: 22.01.14. 1 imm. (foto), Władysławowo, pow. pucki (M. Faber). Najliczniejszy pojaw tego gatunku w czasach współczesnych. Poświerka Calcarius lapponicus Zachodniopomorskie: 21.04.1991 1 imm. schwytany, Darłówko, pow. sławieński (Akcja Bałtycka). Małopolskie: 21. 23.09.14. 1 imm. (foto), Grodkowice i Cichawa, pow. wielicki (B. Czerwiński i inni). Podlaskie: 29.09. i 04.10.14. 1 imm. (foto), Zb. Siemianówka, pow. białostocki (G. Grygoruk, Ł. Krajewski, A. Henel). Pomorskie: 25.04.14. 1 os., Bielawskie Błota, pow. pucki (A. Sikora); 23. 28.09.14. 1 3 os. (foto), Hel, pow. pucki (Z. Kajzer i inni); 26.09.14. 1 os. (foto), Władysławowo Chłapowo, pow. pucki (Z. Kajzer); 03.10.14. 1 os. (foto), Gdańsk Górki Wschodnie (M. Łodziński). Zachodniopomorskie: 25.01.14. 3 os. (foto), Rogozina, pow. gryficki (K. Hryniewicz); 25.01.14 1 os., Drzonowo, pow. kołobrzeski (K. Hryniewicz); 29.10.14. 1 os. (foto), Rogozina, pow. gryficki (M. Barcz, M. Sołowiej, P. Zientek); 31.10.14. 1 os. (fono), Dąbkowice, pow. sławieński (M. Sołowiej, M. Polakowski, M. Urbański). Trznadel czubaty Emberiza rustica 22/23, 0/0 Zachodniopomorskie: 24.09.1999 1 imm. schwytany, Skowronki, pow. nowodworski (H. Sułek). Trznadel żółtobrewy Emberiza chrysophrys 0/0, 1/1 Zachodniopomorskie: 05.10.14. 1 imm. schwytany (fot. 21), Dąbkowice, pow. sławieński (M. Polakowski i inni). Pierwsze stwierdzenie w kraju gatunku bardzo rzadko zalatującego do Europy (Polakowski & Niemc 2015). 124

Fot. 20. Krzyżodziób modrzewiowy Loxia leucoptera, Cegielnia Lewicka, styczeń marzec 2014 (fot. W. Wojdylak) Two-barred Crossbill, Cegielnia Lewicka, January March 2014 Fot. 21. Trznadel żółtobrewy Emberiza chrysophrys, Dąbkowice, październik 2014 (fot. M. Polakowski) Yellow-browed Bunting, Dąbkowice, October 2014 125

Fot. 22. Zaganiacz mały Iduna caligata, Stare Jaroszowice, sierpień 2014 (fot. A. Kuźnia) Booted Warbler, Stare Jaroszowice, August 2014 Zaganiacz mały Iduna caligata 1/1, 1/1 Dolnośląskie: 25.08.14. 1 imm. (fot. 22), Stare Jaroszewice, pow. bolesławski (A. Kuźnia). Drugiego stwierdzenia dokonano zaledwie w rok po pierwszym (Komisja Faunistyczna 2014). Zaroślówka Acrocephalus dumetorum 164/179, 39/46 Pomorskie: 31.05.2013 2 (fono), Krępa Kaszubska, pow. lęborski (M. Ziółkowski); 31.05.2013. 2 (fono), Żelazkowo, pow. lęborski (M. Ziółkowski); Dolnośląskie: 24.05.14. 1 (fono), Godnowo, pow. milicki (A. Wasińska); 05. 07.06.14. 1 (foto, wideo), Wrocław (K. Koźlik, K. Mazur). Mazowieckie: 03.06.14. 1 (fono), Nowe Łączyno, pow. mławski (P. Szczypiński); 13. 14.06.14. 1 (foto, fono), Warszawa Wola (S. Turowski). Podkarpackie: 22.05.14. 1, Kamyszyn, pow. rzeszowski (J. Ciosek, W. Draus). Podlaskie: 03.06.14. 1 (fono), Fasty, pow. białostocki (www.xeno-canto.org); 08.06.14. 1 (fono), Kapice, pow. grajewski (M. Broniszewska, D. Dydo, A. Szorc. Pomorskie: 18.05.14. 6 ad. schwytanych (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. i A. Kośmiccy, B. Król-Koguś); 22.05.14. 1 ad. schwytany (foto), tamże (A. Kośmicki, A. i M. Niemczyk); 23.05.14. 2 ad. schwytane (foto), tamże (A. Kośmicka, A. Janczyszyn, G. Zaniewicz); 23.05.14. 1 (fono), Chałupy, pow. pucki (A. Sikora, W. Półtorak); 24.05.14. 1 ad. schwytany (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn, A. Kośmicka, G. Zaniewicz); 29.05.14. 1 ad. schwytany (foto), tamże (A. i M. Niemczyk); 30.05.14. 1 ad. schwytany (foto), tamże (A. Kośmicki, D. Kilon); 30.05.14. 1 (fono), Hel, pow. pucki (A. Sikora); 30.05.14. 1 (fono), Błotnik, pow. gdański (G. Neubauer); 02.06.14. 1 ad. schwytany (foto), Krynica Morska, 126