Kronika Partnerstwa. Łączymy się w Krzemiennym Kręgu

Łączymy się w Krzemiennym Kręgu Kronika Partnerstwa W numerze: Nowe konkursy ogłoszone!, str. 2 Świętokrzyski Piknik Jurajski, str. 4 Spotkanie pod siatką w Solcu nad Wisłą, str. 6 Bałtów polską stolicą questingu, str. 5 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg

Nowe konkursy na 2011 rok Krzemienny Krąg czeka na projekty Będą pieniądze na różnicowanie, mikroprzedsiębiorstwa i małe projekty Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg ogłasza nabór wniosków o przyznanie pomocy na operacje z zakresu: Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw oraz małe projekty w ramach działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. We wszystkich wymienionych przypadkach nabór rozpocznie się 15 lipca, a zakończy 29 lipca 2011 roku. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Celem jest tworzenie warunków dla zrównoważonego rozwoju społeczno - gospodarczego obszarów wiejskich przez udzielenie pomocy na podejmowanie lub rozwijanie przez rolników, domowników i małżonków rolników działalności nierolniczej lub związanej z rolnictwem w zakresie produkcji lub usług. Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi w gospodarstwie rolnym w okresie realizacji programu nie może przekroczyć 100 000 zł. O dotację może ubiegać się osoba fizyczna, członek gospodarstwa domowego w gospodarstwie rolnym, która jest ubezpieczona na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, jako rolnik, który uzyskał w drodze decyzji dopłaty bezpośrednie lub domownik lub małżonek rolnika. Pomoc finansowa ma formę refundacji maksymalnie 50% kosztów kwalifikowalnych projektu. Tworzenie i rozwój mikroprzędsiębiorstw Działanie ma wpływać na wzrost konkurencyjności gospodarczej obszarów wiejskich, rozwój przedsiębiorczości i rynku pracy, a w konsekwencji wzrost zatrudnienia na obszarach wiejskich. Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który w okresie realizacji Programu wynosi maksymalnie 300 tys. zł na jednego beneficjenta, z tym, że100 tys. zł można uzyskać w sytuacji, gdy ekonomiczny plan operacji (biznesplan) przewiduje utworzenie co najmniej 1 i mniej niż 2 miejsc pracy, o 200 tys. zł można ubiegać się jeśli ekonomiczny plan operacji przewiduje utworzenie co najmniej 2 i mniej niż 3 miejsc pracy, natomiast o 300 tys. zł, gdy ekonomiczny plan operacji przewiduje utworzenie co najmniej 3 miejsc pracy. O tego typu dotację może ubiegać się osoba fizyczna lub osoba prawna, lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadzi lub podejmuje działalność jako mikroprzedsiębiorstwo zatrudniające poniżej 10 osób i mające obrót nieprzekraczający równowartości w zł 2 mln euro. Pomoc finansowa ma formę refundacji maksymalnie 50% kosztów kwalifikowalnych projektu. Małe projekty Działanie to oferuje wsparcie finansowe drobnych, lokalnych inicjatyw; ma wzbudzać większe zainteresowanie własnym obszarem, wzmacniać lokalną tożsamość, wpływać na większą aktywizację mieszkańców, organizacji i innych podmiotów. Wysokość pomocy nie może być niższa niż 4,5 tys. zł. i nie wyższa niż 25 tys. zł. w ramach realizacji jednego małego projektu. Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi w całym okresie programowania nie może przekroczyć 100 000 zł. O pieniądze mogą ubiegać się osoby fizyczne zameldowane na obszarze działania LGD lub posiadające siedzibę na obszarze działania LGD, jeśli prowadzą działalność gospodarczą, organizacje pozarządowe, osoby prawne i jednostki organizacyjne związków wyznaniowych i kościołów, posiadające siedzibę na obszarze działania LGD lub działające na obszarze LGD. Pomoc ma charakter zwrotu nie więcej niż 70 % kosztów kwalifikowalnych projektu. Każde z przedsięwzięć określają kryteria wynikające z Lokalnej Strategii Rozwoju. Szczegóły znajdują się na stronie www.krzemiennykrag.info. Wnioski mona składać od 15 lipca do 25 listopada 2

Ludzie Leadera - sektor samorządowy Co miejscowość, to stowarzyszenie Beata Duda, Burmistrz Miasta i Gminy Kunów: -Oddolne inicjatywy w naszej gminie idą w dobrym kierunku Położona na granicy dwóch różnorodnych krain geograficznych gmina Kunów dysponuje wyjątkowymi walorami przyrodniczymi i bezcennym dziedzictwem kulturowym. W ich wykorzystaniu od lat pomaga samorządowi i mieszkańcom Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg. -I efekty tej współpracy już dobrze widać -zapewnia burmistrz Beata Duda. -Widać nie tylko konkretne obiekty, jak plac zabaw, ale również szereg akcji promocyjnych. Każdy ruch w tym kierunku: kalendarzyki czy ulotki, już sprawia, że o nas słychać, a Krzemienny Krąg na terenie gminy dobrze widać. -Czy wśród mieszkańców gminy również? -Na naszym terenie inicjatywy Krzemiennego Kręgu trafiły na bardzo podatny grunt. Każda miejscowość to stowarzyszenie, co oznacza, że idee społecznikowskie odżyły i ludzie chcą coś zrobić. Przy tym potrafią się organizować i działać wspólnie, czego świetnym przykładem może być Janik. Mamy tam jedno z najmłodszych stowarzyszeń, a bardzo prężnie działające i pozyskujące dość duże pieniądze. A przecież jest i Nietulisko, i Doły, i Bukowie, i Chocimów, co tylko podkreśla, że ta oddolna inicjatywa poszła na naszym terenie w dobrym kierunku. - Krzemienny Krąg stawia na rozwój turystyki, a gmina Kunów dysponuje sporym kapitałem -Faktycznie mamy tu turystyczne perełki, ale też musimy uderzyć się w piersi, że wciąż pozostają zaniedbane i niedocenione z powodu niedoinwestowania. Dlatego uważam, że w tej dziedzinie wszystko przed nami. Raz, że nasze zabytki i pomniki przyrody wymagają wypromowania, a dwa wyeksponowania, by były bardziej dostępne dla zainteresowanych. Osobiście podwójnie boleję nad fabryką tektury w Dołach Biskupich. Raz, że jest to moja rodzinna miejscowość i pamiętam, jak fabryka funkcjonowała ze wszystkimi sprawnymi urządzeniami, a dwa, że widziałam zabytkową perełkę w Niemczech, gdzie w identycznym obiekcie wciąż produkuje się ekskluzywne gatunki papieru, dzięki czemu zakład żyje. Tymczasem u nas widać, że obecny właściciel raczej myśli o komercji, biznesie dla siebie, natomiast sprawa tego, że to także jest zabytek jakoś nam umknęła. -Warto zawierać sojusze w promowaniu marki turystycznej? -Każdy samorządowiec potwierdzi, że w realizacji jakichkolwiek pomysłów, jeżeli projekt obejmuje wielu beneficjentów i łączy obszary podległe kilku samorządom, jest lepiej punktowany i ma rację zaistnienia. Poza tym praktycznym wymiarem współpracy na szerszym polu, pozostaje jeszcze fakt wzajemnych kontaktów i wymiany doświadczeń. Wiadomo, że w Krzemiennym Kręgu jeździ na interesujące wyjazdy, szkolenia i poprzez podglądanie innych zdobywa niezbędne doświadczenie. Wiele z przywiezionych pomysłów potem wdrażana jest na naszym terenie. Gmina sama by tego nie zrobiła, a w naszej Lokalnej Grupie Działania organizacyjnie wygląda to szczególnie dobrze. -Dziękuję za rozmowę. 3

Świętokrzyski Piknik Jurajski W archeologicznej wiosce przenosiliśmy się w odległą przeszłość Blisko 20 tysięcy osób odwiedziło tegoroczną edycję Świętokrzyskiego Pikniku Jurajskiego w Bałtowie, który finansowała Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg. -Termin czerwcowy okazał się idealny -mówi Piotr Menducki, jeden z pomysłodawców i organizatorów imprezy. Wioska sprzed tysięcy lat Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się rekonstrukcje osad z okresu paleolitu i neolitu. Starsza epoka kamienia sprzed dziesięciu tysięcy lat kusiła zapachem wędzonych ryb i rozcieranym na kamieniu tajemniczym czerwonym proszkiem, którym bardzo chętnie malowały się odwiedzające piknik dzieciaki. -To barwnik, który powstawał z hematytu i był bardzo cenny, skoro jest znajdywany na terenie dzisiejszych Węgier -odsłania tajemnice niezwykłego skarbu z Rydna mówi Tomasz Rutkowski, prezentując także ostre narzędzia z krzemienia czekoladowego z okolic Wierzbicy. -Mamy grociki, nożyki, skrobaki -wylicza. Ludzie starszej epoki kamienia, w role których wcieli się Katarzyna Głuszek, Michał Surma i Andrzej Kasperkiewicz wykonali i zwodowali także tratwę oraz przystąpili do wypalania dłubanki, czyli łodzi z potężnej topolowej kłody. -Gdyby była sucha, zapewne zdążylibyśmy ją wypalić -podkreśla Tomasz Rutkowski. W sąsiedztwie dwóch paleo obozowisk rodem z Rydna rozbili się także neolityczni górnicy. Obok zrekonstruowanej wiaty nakrywającej szyb odtworzona została pracownia krzemieniarska. -Mamy narzędzia, jakimi dysponował neolityczny górnik i prezentujemy sposoby rozbijania krzemiennych konkrecji oraz formowania i szlifowania narzędzi z krzemienia, dzięki czemu dzieci dowiadują się, że ta ostra krawędź to było to, co wówczas było człowiekowi potrzebne, a krzemień nie tylko służył do rozpalania ognia -wyjaśnia Artur Jedynak archeolog z Krzemionek, który przez kilka dni cierpliwie wykonywał także buty ze skóry. W neolitycznej części archeo wioski można było także spróbować mielenia zboża na kamiennych żarnach oraz lepienia garnków z glinianych wałeczków. Dzieło ludzkich rąk W części rękodzielniczej dominowały wyroby z drewna i gliny. -Wyżyć się z tego nie da, ale każda sztuka, która zostanie sprzedana daje satysfakcję -mówił Grzegorz Tyrała, który na oczach turystów strugał lipowe drewno, nadając mu wymyślne kształty. Obok smakołykami z miodu kusił Edward Budzeń, a kilimy wyplatał Mieczysław Iżak. Tradycyjnie nie zabrakło Andrzeja Boberka z kołem garncarskim i Sabiny Bidzińskiej z wykonywanymi z włóczki barwnymi kwiatuszkami. -Kluczem do organizacji tej strefy były ginące zawody, które w ten sposób chcemy spopularyzować i utrwalić -podkreśla Jarosław Kuba. Skarby Ziemi i świetna zabawa Ogromnym zainteresowaniem tradycyjnie cieszyły się wystawy minerałów z całego świata. -Generalnie piknik jest większy niż rok temu -przyznał Witold Bogacz, jeden z najbardziej znanych polskich poszukiwaczy minerałów, który zaprezentował ciekawe wystawy agatów i kwarców z Maroka. Rodem z Afryki były także instrumenty muzyczne, które prezentowali zachęcając do wspólnego grania Paweł Jankowski wraz z Rafałem Wesołowskim. -Większość została przywieziona z Mali -wyjaśniali tajemnicę brzmienia propagował rytmy z Czarnego Lądu, proponując warsztaty bębniarskie także dla najmłodszych. Oferta Muzeum Zabawek z Kielc, którego pracownicy uczyli między innymi chodzenia na szczudłach, koncentrowała się wokół rozwijających zabaw. Imprezę uświetniły pokazy rycerskie Chorągwi z Chęcin oraz liczne wystawy instytucji samorządowych. 4

Bałtów Polską Stolicą Questingu Dwadzieścia zagadkowych wierszowanych wycieczek Młodzież z Junior Bałta przygotowała dwadzieścia questów, czyli wierszowanych wycieczek wokół gospodarstw agroturystycznych. -Kapituła wybrała dziesięć najlepszych, ale ostatecznie wydane zostaną wszystkie, co bardzo ucieszyło zaangażowaną w projekt młodzież -mówi Edyta Lenart, opiekun młodzieży. Dwadzieścia questów Pomysły wycieczek rodziły się od lutego do kwietnia. W maju młodzież przystąpiła do układania rymowanek. -Spisali się znakomicie -podkreśla Edyta Lenart i wylicza przykładowe, zrealizowane wokół konkretnych gospodarstw agroturystycznych pomysły. W Polańskim powstał Quest, który prowadzi przez las, a do jego przejścia niezbędny jest kompas. Autorem tego pomysłu jest Bartosz Fabiański. Quest Na leśnej u Eli opracowany przez Dominikę Adamiec został oparty na motywie rodziny Druckich - Lubeckich oraz ich służby, prowadząc tropem książęcego woźnicy, czy kucharza. Bohaterką Questu zrymowanego przez Dagmarę Prędyś wokół gospodarstwa Pod dębem została sama księżniczka Drucko - Lubecka. Alba, dla której wycieczkę przygotowała Karolina Zielińska, została skojarzona z ziołami, a gospodarstwo agroturystyczne U Zosi (autorka Iza Kopała) z pracą. Motyw rolnictwa stał się przewodni w Queście napisanym przez Paulinę Stojek dla gospodarstwa agroturystycznego U Karoliny. Jedną z ciekawszych wycieczek stanowi propozycja Agaty Dąbek, która wytyczyła wierszem ścieżkę w kierunku kościoła przez taras widokowy. Ania Waliszewska zaproponowała Quest pod nazwą Dolina Muminków (wokół W Dolinie Bałtowskiej u Eli ), w którym znalazło się miejsce na wątek związany z podziemną rzeką Wolanką. Fascynujące spotkanie z niemieckimi żołnierzami, którzy pozostawili po sobie okopy i dobre wspomnienia oferuje Quest wokół gospodarstwa U Zdzicha (autor Dominika Prędyś), a Quest Pauliny Jakubczyk wokół Zacisza zaprasza do poznania drzew rosnących w jego otoczeniu. -Teraz wszystkie będą dopieszczane, gdyż niektóre nie mają jeszcze rymów, ale widząc zaangażowanie młodzieży jestem spokojna o końcowy efekt -zapewnia Edyta Lenart. Kapituła wybrała dziesięć Ponieważ w pierwszej wersji do druku miało trafić tylko dziesięć Questów, kapituła musiała dokonać selekcji. Pracując w składzie Jacek Kowalczyk prezes Regionalnej Organizacji Turystycznej, Zdzisław Kałamaga, Starosta Ostrowiecki oraz Jarosław Kuba prezes Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg stanęła przed trudnym wyzwaniem. Na szczęście, gdy już wybrano dziesiątkę najciekawszych Questów, zapadła decyzja, by ostatecznie wydać wszystkie dwadzieścia. -Ta informacja najbardziej ucieszyła autorów, którzy są wyjątkowo zaangażowani w przedsięwzięcie -dodaje Edyta Lenart. Półtora tysiąca turystów O tym, że Questy oferują świetną zabawę można przekonać się w Żydowskim Jarze, dla którego została opracowana i wdrożona pierwsza bałtowska wierszowana wycieczka. -Tej zabawie towarzyszy ogromne zainteresowanie naszych gości, z których już półtora tysiąca przeszło trasę za rymowanymi wskazówkami -przyznaje Edyta Lenart i dodaje, że niemal wszyscy, którzy decydują się na zwiedzanie Żydowskie Jaru, niezależnie od wieku, korzystają również z tej dodatkowej atrakcji i starają się zrealizować zadanie do końca. -Jestem przekonana, że te Questy, które powstały wokół gospodarstw agroturystycznych, będą cieszyły się równie dużym zainteresowaniem. 5

Sportowy Piknik Integrujący w Solcu nad Wisłą Drugie spotkanie pod siatką Kunów okazał się najlepszy w Solcu nad Wisłą 26 marca odbył się II Turniej Piłki Siatkowej w ramach tradycyjnego Pikniku Sportowego Integrującego Mieszkańców Obszaru Lokalnej Grupy Działania Krzemienny Krąg. Gospodarzem tegorocznej imprezy była gmina Solec nad Wisłą, a rywalizację wygrała gmina Kunów. Przypomnijmy, że pierwszy turniej miał miejsce w Kunowie. -Jestem niezmiernie zadowolony, że odbył się drugi turniej, bo to oznacza, że impreza przyjęła się -mówi zadowolony Andrzej Sidor, jeden z pomysłodawców i gospodarzy pierwszego turnieju. -Mam sygnały od pozostałych grup, że niektóre choć miały inne sportowe plany, gotowe są podjąć się organizacji kolejnych edycji naszej siatkarskiej rywalizacji. W soleckim turnieju wzięły udział wszystkie gminy należące do Lokalnej Grupy Działania Krzemienny Krąg. Nad Wisłę przyjechały drużyny z Bałtowa, Bodzechowa, Chotczy, Ćmielowa, Kunowa, Lipska, Rzeczniowa, Sadowia, Sienna i Solca nad Wisłą. Uroczystego otwarcia imprezy dokonali Jacek Witkowski, wiceprezes Stowarzyszenia LGD Krzemienny Krąg i jednocześnie Prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Solca oraz Andrzej Czajkowski, wójt Gminy Solec nad Wisłą. Rywalizacja sportowa miała miejsce w pięknej i nowoczesnej hali sportowej Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Solcu nad Wisłą, która została oddana do użytku we wrześniu ubiegłego roku. Podzielone na trzy grupy drużyny, rywalizowały ze sobą systemem każdy z każdym na dwu równoległych boiskach. Spotkania były bardzo zacięte, a atmosferę sportowego ducha podgrzewali zgromadzeni na trybunach kibice, którzy zjechali do Solca mimo nie najlepszej pogody. Rozgrywki grupowe sprawiły, że do półfinału awansowały drużyny z Bałtowa, Kunowa, Lipska i Solca nad Wisłą. Kunów wygrał z Lipskiem, a Solec z Bałtowem i w finale spotkały się ekipy gospodarzy dwóch pierwszych edycji turnieju. W bezpośredniej rywalizacji lepsi okazali się goście. -Będąc gospodarzami pierwszego turnieju, staraliśmy się wykazać maksymalna gościnność, więc po zwycięstwo sięgnęliśmy dopiero na wyjeździe -żartował szczęśliwy Andrzej Sidor. W meczu o trzecie miejsce górą było Lipsko, więc dla Bałtowa pozostało miejsce poza podium. Wszystkim uczestnikom turnieju serdecznie dziękujemy za wspaniałą atmosferę i sportową rywalizację, kibicom drużyn za niezwykły doping, a Jackowi Witkowskiemu za profesjonalną organizację pikniku. Piknik nie odbyłby się gdyby nie wspaniali sponsorzy. Dziękujemy Firmie Zgodzio Beata i Zdzisław Zgoda, Firmie Publima, Firmie Wyroby cukiernicze i piekarskie Piotr Magdziak. Współorganizatorami imprezy byli: Starostwo Powiatowe w Lipsku, Urząd Gminy Solec nad Wisłą, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Solcu nad Wisłą, Stowarzyszenie Przyjaciół Solca oraz Twoje Radio Lipsko. II Turniej Piłki Siatkowej został sfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, Działanie 4.31 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja rok 2011. 6

Podróże kształcą Krzemienny Krąg na wyjeździe szkoleniowym Lokalna Grupa Działania odwiedziła Fundację Naszyjnik Północy, której siedziba mieści się w Debrznie. -Wyjazd miał charakter szkoleniowy -mówi Monika Bojas z biura LGD Krzemienny Krąg. Spotkanie z marką W pierwszej kolejności uczestnicy wyjazdu spotkali się z przedstawicielami Zarządu, a następnie w biurze Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno odbyło się spotkanie z Mirosławem Burakiem, burmistrzem Miasta i Gminy Debrzno, Zdzisławą Hołubowską, prezesem Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno oraz Markiem Romańcem, prezesem Fundacji Naszyjnik Północy. Tematem szkolenia stały się programy tematyczne, jakie realizuje Naszyjnik Północy, m.in. Marka Lokalna, Greenway, Czysty Biznes, Szkoły dla Ekorozwoju. Realizację projektu Marka Lokalna Fundacja Naszyjnik Północy rozpoczęła w 2001 roku. Projekt obejmował specjalistyczny cykl szkoleń w zakresie marketingu produktu lokalnego oraz wypracowanie i monitoring planu realizacji poszczególnych wdrożeń. Stworzony w projekcie program dla marki i produktów lokalnych włączony był w działania Naszyjnika Północy prowadzące do stymulacji inicjatyw lokalnych oraz walki z bezrobociem. Głównym założeniem programu Greenway było wspieranie społeczności lokalnych przez rozwój lokalnej przedsiębiorczości, tworzenie miejsc pracy i dodatkowych źródeł dochodów oraz ochrona tradycyjnych zawodów w połączeniu z zachowaniem krajobrazu i dziedzictwa przyrodniczego oraz kulturowego. Wszystko to z założeniem łączenia krajów, regionów, gmin i ludzi, wnoszenia dodatkowych wartości dla mieszkańców oraz dostarczania informacji i umożliwianie turystom głębszego poznania regionu, jego problematyki, lokalnych inicjatyw, działań, organizacji czy promowanie niezmotoryzowanych form transportu oraz przyjaznych dla środowiska form turystyki. Natomiast celem programu Szkoły dla Ekorozwoju było kształtowanie postaw i zachowań dzieci i młodzieży oraz społeczności lokalnych przez wspólne rozwiązywanie praktycznych problemów związanych z zarządzaniem środowiskiem oraz włączanie ich w rozwój społeczno - gospodarczy. Warto dodać, że dzięki udziałowi w programie Czysty Biznes Naszyjnik Północy prowadził doradztwo w ramach punktu konsultacyjno - doradczego, 36 firm zostało zrzeszonych w Klubie Czysty Biznes w Debrznie, wykonano 15 przeglądów ekologicznych w firmach, przeprowadzono 18 seminariów dla członków programu. Smak produktu lokalnego Kolejnym punktem wyjazdu szkoleniowego była wizyta w Galerii Produktu Lokalnego, gdzie można było zakupić produkty lokalne: miody z ekologicznej pasieki, wyroby z witek brzozowych, maskotki wełniane itp. Tym bardziej ciekawa okazała się kolejna wizyta w pierwszej w Polsce ekologicznej pasiece EKO-BARĆ 1954 w Biernatce, która jest przykładem zrównoważonego rozwoju pszczelarstwa. Na zamku w Człuchowie Celem trzeciego dnia pobytu było Muzeum Regionalne oraz Zamek w Człuchowie, w którym od 2008 roku trwają prace remontowe wykonywane w ramach realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. Ponadto uczestnicy wyjazdu mogli się przekonać, jak wygląda współpraca powiatu człuchowskiego z jednostkami samorządu terytorialnego, czego doskonałym dowodem jest basen i kort tenisowy - sportowa wizytówka regionu. Szczególne podziękowania składamy na ręce Bogusi i Marka Romańców za wspaniałą organizację pobytu i opiekę nad naszą grupą. Szkolenie wyjazdowe zostało sfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, Działanie 4.31 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja - rok 2011. 7

Ludzie LEADERA - sektor pozarządowy Wisła nakręca gminę Grzegorz Adamski: -Solec powoli staje się sypialnią dla Bałtowa i Kazimierza Dolnego -W jaki sposób do ożywienia działań Stowarzyszenia przyczynił się Krzemienny Krąg? -Przede wszystkim obserwujemy wyraźne ożywienie ruchu turystycznego -mówi Grzegorz Adamski, prezes Stowarzyszenia Wisła. -Reaktywowane zostały prosperujące przed wielu laty, potem nieczynne ośrodki wypoczynkowe. Jeden z nich organizuje nawet spływy Wisłą. Początek trasy kajakowej znajduje się w Kępie Piotrawińskiej, gdzie Kamienna wpada do Wisły i stamtąd można spłynąć do naszej miejscowości portowej, czyli do Kłudzia albo jeszcze dalej do którejś z przystani na terenie gminy Chotcza. -Solec zaczyna zatem funkcjonować w pewnym większym turystycznym obszarze. -Można już mówić o szerszym wzajemnym oddziaływaniu miejscowości turystycznych w naszym regionie. Dziś zaczynamy być świadkiem tego, że stajemy się rodzajem sypialni dla turystów, którzy przyjeżdżają do Bałtowa i Kazimierza Dolnego. Stąd kolejny nasz projekt, który będzie zmierzał do wykorzystania faktu, że na terenie naszej gminy mieszka sporo samotnych ludzi. Nierzadko dysponują dużą powierzchnią mieszkalną, której nie są w stanie efektywnie wykorzystać, a która mogłaby posłużyć jako miejsca noclegowe dla turystów. Dlatego chcielibyśmy rozwijać aktywność naszych mieszkańców właśnie w tym kierunku. -Jakie ślady współpracy z Krzemiennym Kręgiem można już znaleźć na terenie gminy Solec nad Wisłą? -Przede wszystkim każdemu możemy pokazać solecki park, który dzięki Stowarzyszenie na Rzecz Gminy Solec nad Wisłą Wisła powstało w 2007 roku i działa w różnych sektorach, stawiając na rozwój małej ojczyzny również poprzez turystykę. -Wisła jako rzeka odgrywa w naszych działaniach bardzo dużą rolę -podkreśla Grzegorz Adamski i dodaje, że jednym z pierwszych przedsięwzięć Stowarzyszenia było wytyczenie pierwszych szlaków turystycznych na terenie gminy, by przybliżyć gościom walory tego wyjątkowego regionu. pieniądzom z Krzemiennego Kręgu został poddany renowacji i zaadaptowany na plac zabaw dla dzieci, dla których zainstalowaliśmy szereg urządzeń, a całości dopełniły eleganckie chodniki oraz oświetlenie. Kolejnym dziełem zrealizowanym razem z Krzemiennym Kręgiem są przewodnik turystyczny poświęcony walorom gminy oraz tablica w centrum miejscowości. To wszystko nie byłoby możliwe, gdyby nie współpraca z samorządem, gdyż my jako stowarzyszenie nie mamy środków na wkład własny, więc pomoc gminy jest niezbędna. Jednocześnie kwitnie partnerstwo. -Ożywienie Solca to także cykliczne imprezy, których jesteście organizatorem. -Tradycją stały się chociażby Dni Młodzieży. W zeszłym roku zaproponowaliśmy Wioskę słowiańską, która była okazją, by zapoznać najmłodszych naszych mieszkańców z przeszłością? -A co dzieje się poza samym Solcem? -Tam także obserwujemy ożywienie i staramy się społecznie organizować spotkania wiejskie, by zachęcać naszych mieszkańców do większej aktywności i pytać, jak widzą Solec, naszą gminę za pięć, dziesięć lat. Traktujemy to jako rodzaj zachęty do dalszych działań na rzecz całej społeczności. -Dziękuję za rozmowę. 8

Ludzie LEADERA - sektor biznesowy Podgrodzie kusi przyrodą i zabytkami Lidia Dróżdż: -Zapraszamy do jednego z najładniejszych miejsc na świecie Lidia Dróżdż od ponad 30 lat prowadzi z mężem dom weselny i hotel. Najpierw w Boksycce koło Ostrowca, a obecnie w Podgrodziu koło Ćmielowa. -Coraz częściej moimi klientami są nie tylko goście weselni, ale także turyści, którzy szukają nieskażonej przyrody -mówi Lidia Dróżdż. -Jakiej kategorii turyści zajeżdżają do tego pięknego zakątka? -Bardzo różni, ostatnio mieliśmy grupę geologów, którzy wrócą do nas za trzy tygodnie. Generalnie jednak najwięcej odwiedza nas turystów, którzy korzystają ze szlaków rowerowych prowadzących przez Podgrodzie. Są to zarówno wycieczki zorganizowane z naszego ostrowieckiego PTTK, jak i turyści indywidualni, którzy w ten sposób spędzają wolny czas. Nasilenie ich aktywności obserwujemy od piątku do niedzieli. Na tygodniu jest ich znacznie mniej. -Dlaczego zaglądają właśnie tu? -Jest tu co zobaczyć i czym pooddychać. Wystarczy wyjść kilkadziesiąt metrów poza obręb ośrodka, by zagłębić się w przepiękny wąwóz, którym przez lasy, można wydostać się na taras widokowy, z którego rozciąga się przepiękna panorama na dolinę Kamiennej i całą okolicę, a za plecami rozciągają się śliczne lasu bukowe. W sąsiedztwie mamy również jaskinię, którą kiedyś chcielibyśmy udostępnić do zwiedzania, są także skałki wspinaczkowe, które w weekendy cieszą się dużym zainteresowaniem alpinistów. Na innych czekają ruiny zameczku zbójnickiego, nie mówiąc już o zabytkach niemal sąsiadujących z nami Ćmielowa i Rudy Kościelnej. A przecież krok dalej znajdują się Bałtów i Krzemionki. Słowem jest co oglądać. -Jesteśmy świadkami ożywienia turystycznego w regionie? -Na pewno coś się dzieje, choć ludzie wciąż nie mają zbyt dużo pieniędzy, by wydawać je na wypoczynek. Na pewno jakimś sposobem, by ożywieniu pomóc, są cykliczne imprezy masowe, które zawsze gromadzą rzesze zainteresowanych. Trzysta - czterysta osób przybywa zawsze na przykład na Bieg Ceramika. -W sąsiedztwie płynie zupełnie dzika Kamienna. -Dlatego myślimy o zawiązaniu spółki z kilkoma zainteresowanymi osobami, by organizować spływy od Ćmielowa w kierunku Bałtowa, czy nawet od Podgrodzia, gdzie mamy działkę nad samą rzeką i możemy wykonać przystań. Nasi partnerzy zrobiliby punkty przystankowe na trasie z możliwością zjedzenia kanapki i wypicia herbatki, by można było pokonać jednorazowo całą, przewidzianą na dzień wiosłowania trasę spływu. Ludzi nie można zostawić samych sobie, bo się zniechęcą. Trzeba się nimi opiekować, to wówczas wrócą z innymi zainteresowanymi. -Na ile pomocne w realizacji kolejnych pomysłów okazały się wyjazdy szkoleniowe w ramach Krzemiennego Kręgu? -Z każdego z odwiedzanych miejsc można coś przenieść do nas. Chociażby pomysłowe sposoby zagospodarowania terenu. W wielu miejscach spotkaliśmy się z, podobnie jak u nas dzikim terenem, ale wspaniale wykorzystanym przez oryginalne rozwiązania małej architektury. Takie rzeczy warto podpatrywać i naśladować. -Dziękuję za rozmowę. 9

Imprezy w Krzemiennym Kręgu Bałtowianie jak malowani Dzięki pieniądzom z małych projektów zespół Bałtowianie otrzymał nowe stroje i sprzęt muzyczny, który pomaga osiągać sukcesy artystyczne na szczeblu wojewódzkim. Eleganckie stroje ludowe zostały wykonane aż w Poroninie, gdyż stamtąd nadesłano najlepszą ofertę. Czternaście damskich i pięć męskich ubiorów wraz z dodatkami: chustkami i koralami oraz sprzętem muzycznym kosztowało blisko dwadzieścia tysięcy złotych. Dzięki temu zespół nie tylko prezentuje się znakomicie, ale otrzymał także podstawowe instrumenty: dwa akordeony weltmesiter i soprani. W trakcie realizacji znajduje się kolejny projekt na zakup trzech męskich strojów wartych dwa tysiące złotych oraz trąbki, klarnetu i kontrabasu za kolejne 9 tysięcy złotych. Jak na zawołanie zespół Bałtowianie po raz pierwszy w swojej karierze zaśpiewał w Busku Zdroju w finale Międzynarodowych Spotkań z Folklorem. Podopieczni Pawła Cieślika, który zajmuje się oprawą muzyczną, wywalczyli sobie prawo udziału w prestiżowej imprezie dzięki dobremu występowi podczas kwalifikacji w Ciekotach. -W naszym okręgu jest największa rywalizacja i trzeba postarać się, by wejść do finału -przyznaje Paweł Cieślik i podkreśla, że do rywalizacji przystąpiło w Ciekotach 54 zespoły. Bałtowianie zaśpiewali dwa utwory: Po seroki wodzie oraz A Bałtowianka jo Se. -To typowo ludowy repertuar -dodaje Paweł Cieślik. Poprzednio zespół wyśpiewał nagrodę w wojewódzkim konkursie kolęd i pastorałek. Chocimów podtrzymuje tradycje Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Chocimów zrealizowało projekt Zachowanie dziedzictwa kulturowego zgodnie tradycjami mieszkańców Chocimowa poprzez odtworzenie i reaktywowanie starego obrzędu i kuchni naszych ojców, którego celem jest kultywowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego. Projekt zakładał doposażenie świetlicy wiejskiej, zorganizowanie warsztatów kulinarnych i teatralnych, wydanie zeszytów z przepisami kuchni regionalnej oraz zorganizowanie imprezy plenerowej integrującej mieszkańców Chocimowa. Głównym celem przedsięwzięcia stała się próba ocalenia od zapomnienia tradycji Ojców, ich obyczajów oraz smaków dawnej kuchni wsi Chocimów. Pod okiem doświadczonych gospodyń, według receptur babć przygotowywano potrawy, ciasta domowe i chleb. Naukę poprzez praktykę udokumentował spisany w trakcie warsztatów zeszyt z tradycyjnymi przepisami. Natomiast warsztaty poświęcone obrzędom świątecznym pozwoliły reaktywować tradycje obrzędu ludowego Kozy, który był kiedyś corocznie obchodzony w Chocimowie podczas kusoków, a który pamiętają tylko najstarsi mieszkańcy wsi. Na podsumowanie przewidziano imprezę plenerową połączoną z prezentacją tego, co udało się osiągnąć na warsztatach: opublikowanego zeszytu z przepisami, folderu oraz degustacją dań regionalnych przygotowanych wspólnie na zajęciach kulinarnych. Wspólna inicjatywa i wspólne działania już inspirują, umotywują i przyciągają najmłodsze pokolenie, które świadomie będzie pielęgnowało tradycje ludowe regionu, a zakupione w ramach projektu stoły i krzesła posłużą w świetlicy wiejskiej do organizacji imprez integrujących mieszkańców jak również zebrań wiejskich i innych form aktywizujących mieszkańców wsi Chocimów. Świetlica dla Kolonii W Wólce Bałtowskiej Kolonii rozpoczął się kapitalny remont starej świetlicy wiejskiej. Całość przedsięwzięcia będzie kosztowała 43,900 złotych. 25 tys. pochodzi z projektu, resztę z budżetu dołoży gmina Bałtów. Zlokalizowany przy drodze Bałtów - Sienno budynek starej świetlicy wiejskiej znajdował się w wyjątkowo opłakanym stanie. Rzadko użytkowany, nigdy nieogrzewany niszczał od szeregu lat. -Dlatego dziś, aby nadawał się do jakiegokolwiek użytku, wymaga kapitalnego remontu -podkreśla Tomasz Mroczek z Urzędu Gminy w Bałtowie, która realizuje przedsięwzięcie i odpowiada za projekt. W jego zakresie przewidziano docieplenie całego budynku wraz z wykonaniem elewacji oraz wymianę starych okien. Wewnątrz powstanie od podstaw toaleta, a cały obiekt zostanie gruntownie odmalowany. -Przewidzieliśmy także zamontowanie czterech grzejników konwektorowych, by zapobiec przemarzaniu budynku i umożliwić organizowanie zebrań oraz spotkań wiejskich także zimą -tłumaczy szczegóły Tomasz Mroczek. Remont budynku świetlicy wiejskiej w Wólce Bałtowskiej Kolonii, który jest jedynym tego typu obiektem we wsi, powinien zostać zakończony do końca października i już tylko od samych mieszkańców zależy, jak zostanie wykorzystany, by dobrze służyć całej lokalnej społeczności. 10

Byliśmy na Targach Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki Agrotravel po raz trzeci Nasze stoisko cieszyło się dużym zainteresowaniem Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg po raz trzeci uczestniczyło w III Międzynarodowych Targach Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL. Wspólne, przygotowane na 32 metrach kwadratowych stoisko prezentowało atrakcje Bałtowa, Krzemionek oraz Fabrykę Porcelany AS w Ćmielowie. Pojawiły się także gminy Rzeczniów i Sienno oraz Zakłady Mięsne Ankaz z Kunowa. W poszukiwaniu nowego klienta Dla wystawców targi AGROTRAVEL, które rozwijają się z edycji na edycję, to doskonałe miejsce pozyskiwania nowych klientów oraz wprowadzania na rynek nowych produktó w i usług. Zainteresowaniu sprzyja bogaty program imprezy, oraz jej specyfika, która ukierunkowana jest na dziedzictwo oparte na rękodzielnictwie, sztuce ludowej oraz lokalnych i regionalnych produktach kulinarnych. Dominowały zatem karczmy regionalne, jarmarki rękodzielnictwa, występy twórców i zespołów ludowych oraz konkursy dla wystawców i zwiedzających. Rękodzieło i dinozaur Tradycyjnie na stoisku Krzemiennego Kręgu obecny był przyciągający uwagę gości naturalnych rozmiarów..dinozaur. Nie zabrakło także rękodzieła. Podobały się obrazy wypalane w drewnie Mieczysława Siepietowskiego oraz rzeźby w drewnie Grzegorza Tyrały. Natomiast podniebienia cieszyły przysmaki Koła Gospodyń Wiejskich z gminy Rzeczniów i Koło Gospodyń Wiejskich z Krzyżanówki (gmina Sienno), które poprowadziły cieszącą się dużym wzięciem karczmę wiejską. Klasą samą w sobie okazała się elegancka wystawa wyrobów Zakładów Porcelany AS Ćmielowie. Jak wzmocnić markę produktu wiejskiego? Nasza obecność była tym bardziej cenna, że tegoroczne targi koncentrowały uwagę na wiejskim produkcie turystycznym. Obok prezentacji dotychczasowych doświadczeń krajowych i zagranicznych przedmiotem dyskusji stały się wyzwania, jakie stają przed wiejskim produktem turystycznym. Dlatego najważniejszym, dyskutowany podczas targów problemem było wzmocnienie jego marki, do czego niezbędna jest budowa systemu informacji o produktach markowych oraz potrzeby jego rozwoju z wykorzystaniem innowacyjnych narzędziach promocji. Jakość na wsi Ważnym wydarzeniem okazała się międzynarodowa konferencja Wiejski produkt turystyczny - doświadczenia i wyzwania, która posłużyła podsumowaniu 20-letniego eksperymentu turystycznego na polskiej wsi oraz wskazaniu nowe podejścia sprzyjającego rozwojowi tej gałęzi gospodarki opartego na profesjonalnej obsłudze klienta, budowaniu i sieciowaniu produktów oraz dobrej, skutecznej promocji. Obserwuje się bowiem kreowanie nowego wizerunku wsi, jako miejsca nie tylko ciężkiej pracy, ale i miejsca wypoczynku, regeneracji sił, odskoczni od szybkiego tempa życia w mieście. Organizatorem tegorocznych targów był Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz z Ministrem Sportu i Turystyki oraz Marszałkiem Województwa Świętokrzyskiego. 11

Szlak przygody Sześciu partnerów tworzy produkt liniowy Powstanie 850 kilometrów szlaków turystycznych Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg uczestniczy w przedsięwzięciu, którego celem jest połączenie atrakcji turystycznych kilku partnerstw dla stworzenia wspólnej oferty, tak zwanego produktu liniowego. -Inicjatywa nazywa się Szlak przygody i ma już konkretne kształty -podkreśla Jarosław Kuba prezes Stowarzyszenia LGD Krzemienny Krąg. Sześciu do pomysły W zorganizowanie Szlaku przygody zaangażowało się sześciu partnerów, czyli Lokalne Grupy Działania Krzemienny Krąg, Dorzecze Bobrzy, Nad Czarna i Pilicą, Białe Ługi i Wokół Łysej Góry oraz Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Świętokrzyskiej. Dzięki temu obszar objęty projektem obejmuje znaczną część województwa świętokrzyskiego oraz powiat lipski z terenu województwa mazowieckiego, ciągnący się od doliny Bobrzy przez całe Góry Świętokrzyskie, aż po dolinę Wisły. Produkt liniowy Prace projektowe nad strategią produktu liniowego, czyli takiego, który można traktować jako ciąg kolejnych atrakcji i zdarzeń połączonych jedną ideą rozpoczęły się w 2010 roku. Głównym celem było wypracowanie wspólnej marki poprzez połączenie różnorodnych walorów w spójną tematycznie i jednolicie oznakowaną całość. Rozwiązaniem okazał się pomysł utworzenia sześciu ekomuzeów, które jako różnorodne krainy złożą się na spójny Szlak przygody. Przewidziano sześć takich krain: Krainę Wielkich, Krainę Natury, Krainę Legend, Krainę Kultur, Krainę Talentów i Krainę Sacrum i Profanum. W sumie powstanie sześć turystycznych pętli połączonych łącznikami (850 km szlaków!) z przygotowanymi dla turystów 70 punktami informacyjnymi i 18 punktami widokowymi oraz wypoczynkowymi. Jesteśmy Krainą Wielkich Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg została skojarzona z Krainą Wielkich. Mamy wielką rzekę - Wisłę, mamy wielkich ludzi -chociażby Witolda Gombrowicza, ale mamy także wielkie dinozaury, od których rozpoczęło się turystyczne ożywienie regionu. Mamy ponadto megality, czyli starożytne grobowce, których obecność należy wiązać z najważniejszą atrakcją regionu, czyli neolitycznymi kopalniami krzemienia pasiastego w Krzemionkach. Pozostali partnerzy także bazują na walorach przyrodniczych i dziedzictwie kulturowym, charakterystycznym dla ich regionów. -Najważniejsze, że wszystkie propozycje uzyskają teraz wspólny mianownik i będą się nawzajem promować, wzmacniając siłę wspólnej marki -podkreśla Jarosław Kuba. Razem po turystę Oryginalność przedsięwzięcia polega także na jego zarządzaniu. Ponieważ pokieruje nim spółka, jako samodzielny podmiot gospodarczy będzie mogła działać na rynku komercyjnym, oferując noclegi, wycieczki, gadżety, pamiątki, bilety, a także wypożyczalnie sprzętu turystycznego w skali całego, objętego swym zasięgiem terenu od Doliny Bobrzy po Wisłę. -Tego typu podmiot może uzyskiwać również przychody sponsorskie -podkreśla Jarosław Kuba i zapewnia, że takie właśnie trendy obowiązują dziś w turystyce. 12

Kronika promocji Krzemiennego Kręgu Aktywność popłaca Uczymy się decydować razem 60 % Polaków uważa, że nie ma wpływu na sprawy publiczne na poziomie ogólnokrajowym, a 45 % odczuwa brak możliwości udziału w procesie decydowania o sprawach swojego miasta i gminy, uznając, że jest on przede wszystkim domeną władzy. -Stąd nasz udział w projektach, których celem jest wzbudzanie aktywności społecznej -mówi Jarosław Kuba, który jest animatorem Programu Decydujmy Razem na obszarze Krzemiennego Kręgu. Decydujmy razem Decydujmy razem jest projektem pilotażowym, propozycją wspólną dla władz samorządowych i społeczności lokalnych. -Doświadczenia wielu krajów pokazują, że warunkiem dobrego rządzenia jest udział obywateli w procesach decyzyjnych, ale współdecydowanie może się sprawdzić jedynie w społeczności, która rozumie sens działania na rzecz wspólnego dobra i jest gotowa do aktywnego udziału w takim procesie -wyjaśnia Jarosław Kuba, dodając jednocześnie, że partycypacja jest domeną władzy otwartej i gotowej na współpracę ze swoimi mieszkańcami. -W tym układzie muszą zadziałać razem dwa czynniki: -aktywna społeczność i otwarta władza -podkreśla. W projekcie uczestniczą Ostrowiec Św., Bałtów, Sadowie, Solec nad Wisłą, Rzeczniów oraz Powiat Lipski. Wszyscy zapoznali się już z ideą projektu i sposobami je realizacji w trakcie spotkań z ekspertami. Obecnie każda z gmin, albo już wybrała, albo właśnie wybiera projekt, który będzie realizowała przez najbliższe dwa lata. Aktywne społeczności Program Aktywnych Społeczności jest realizowany przez Stowarzyszenie CAL ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. -Dzięki programowi docieramy do ludzi, grup, instytucji w całym kraju wspierając i promując oddolne inicjatywy społeczne -wyjaśnia Jarosław Kuba, dodając, że program jest próbą odpowiedzi na potrzeby lokalnych społeczności, zarówno tych działających prężnie i już doświadczonych, jak i tych, które dopiero rozpoczynają pracę animacyjną. Program Aktywnych Społeczności jest programem ogólnopolskim i opiera się na pracy szesnastu animatorów regionalnych. Są to osoby zakorzenione w swym środowisku lokalnym, współpracujące z organizacjami pozarządowymi, cieszące się zaufaniem lokalnych liderów. Jednym z pozytywnych przykładów ożywienia lokalnych społeczności jest gmina Sadowie. Kiedy pierwszego dnia nowej pracy stanęłam na placu przed budynkiem Gminnego Ośrodka Kultury, powiedziałam, że w tym miejscu kiedyś będzie Rynek -wspomina wójt gminy Sadowie, Marzena Urban - Żelazowska, która wówczas pełniła obowiązki dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury oraz wiceprezesa Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju Gminy Sadowie RoSa. Dziś, dzięki społecznej inicjatywie, centrum Sadowia zmieniło swój wygląd. Zostało pięknie wyłożone kostką, zamontowano stylowe lampy, pojawiły się place zabaw, ławeczki, zieleń, a całości dopełni imitacja drewnianej studni. Ożywiła się także działalność kulturalna. W 2003 roku w GOK-u zatrudniony był jeden instruktor muzyki w podeszłym wieku oraz instruktor zajmujący się popularyzacją sportu. W ciągu dwóch miesięcy udało mi się zatrudnić instruktora tańca i drugiego instruktora muzyki -wspomina Marzena Urban - Żelazowska. -Szybko zawiązały się dość liczne grupy: taneczna i wokalna. To nie było trudne mówi. Zadzwoniłam do zaprzyjaźnionego choreografa z Opatowskiego Ośrodka Kultury, gdzie wspaniale działał zespół Promenada. To on polecił mi, abym sięgnęła po wówczas studentów, pasjonatów tańca i muzyki. Wkrótce w Sadowiu zaczęły działać dwa zespoły, które świetnie radziły sobie na scenie, również na różnego rodzaju konkursach i festiwalach. Dziś Marzena Urban - Żelazowska pełni obowiązki wójta i gorąco zachęca podległe instytucje oraz mieszkańców, by kontynuowali tę drogę aktywności, którą już jako samorządowiec wspiera. 13

Małe dotacje w działaniu Radiowa Akademia Młodych Stowarzyszenie Dobro Dziecka w Lipsku oraz Twoje Radio Lipsko już po raz drugi realizują projekt RADIOWA AKADEMIA MŁODYCH. Są to warsztaty dziennikarskie dla młodzieży szkolnej z terenu powiatu lipskiego. W drugiej edycji RAM bierze udział 17 uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z Lipska, Solca nad Wisłą, Ciepielowa i Chotczy. Program warsztatów obejmuje 50 godzin zajęć teoretycznych i praktycznych z zakresu podstaw dziennikarstwa radiowego oraz realizacji reportażu. Młodzi adepci dziennikarstwa na zajęciach teoretycznych poznawali techniki komunikacji interpersonalnej, z logopedą ćwiczyli prawidłową wymowę oraz dostawali wskazówki, jak eliminować wady swojej wymowy, a na zajęciach z kultury słowa uczyli się, jak korzystać w praktyce z piękna mowy polskiej. Zajęcia teoretyczne z młodzieżą prowadzili doświadczeni dziennikarze radiowi i pedagodzy red. Andrzej Krusiewicz z Polskiego Radia, red. Miłosz Horodyski z TVP Kraków, mgr Wioletta Zawierucha logopeda oraz specjalista z komunikacji interpersonalnej mgr Irena Kościelecka Bajkowska. Praktyczne zajęcia warsztatowe odbywają się w studiu Twojego Radia Lipsko. Uczestnicy warsztatów poznają techniki realizacji nagrań oraz pracują w programach obróbki dźwięków. Samodzielnie realizują własne reportaże, które potem zaprezentują na antenie. Finałem RAM będzie wycieczka do Krakowa, gdzie w studiu TVP uczestnicy projektu otrzymają certyfikaty ukończenia Radiowej Akademii Młodych. W programie także odwiedziny w Polskim Radiu Kraków oraz w siedzibie centralnej rozgłośni Twoje Radio AM. Przesłanie dla młodzieży i rodziców Lipski Oddział Fundacji Stowarzyszenia Trzeźwość i Gospodarność w Stalowej Woli oraz Miejsko Gminna Komisji Rozwiązywania Problemów Uzależnień realizowali projekt ZAMIAST..., który był szeroko zakrojoną kampanią profilaktyczno edukacyjną, opartą na ścisłej współpracy z Twoim Radiem Lipsko. Na antenie lokalnej rozgłośni od kwietnia do końca czerwca emitowane były specjalne audycje pod wspólnym tytułem ZAMIAST..., w których autorzy projektu wraz ze swoimi gośćmi próbowali znaleźć odpowiedź na pytanie - Co zamiast narkotyków, alkoholu, dopalaczy, innych używek, co zamiast uzależniających gier komputerowych, hazardu, a nawet uzależnienia od drugiego człowieka?. Autorka projektu i jego koordynator Irena Kościelecka - Bajkowska zaprosiła do współpracy naukowców z wydziału Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, a autorem wszystkich 12-tu audycji był redaktor naczelny Twojego Radia Lipsko Władysław Bajkowski. Projekt stał przesłaniem i przestrogą dla młodzieży oraz rodziców, będąc zarazem wezwaniem do czujności dla nauczycieli, wychowawców, katechetów i księży. Również finał projektu okazał się wielkim sukcesem, gromadząc ponad 350 uczniów szkół z Lipska, Szymanowa, Solca nad Wisłą, czy Rzeczniowa. Koncert profilaktyczny Marcina Stawickiego i Wojtka Górala Z ciemności do światła był głosem ludzi, którzy sami przeszli ścieżkę ze szczytów na dno i wydźwignęli się, by stanąć w świecie światła oraz ostrzegać i wskazywać, jak żyć, by ustrzec się tego, co najistotniejsze utraty wolności. Przynajmniej raz w miesiącu sygnał projektu fragment jednego z utworów grupy Dżem oznajmiał będzie słuchaczom, że zagrożenia dla wolności człowieka istnieją i są wciąż aktualne. Zainteresowanych wykorzystaniem audycji ZAMIST... na lekcjach wychowawczych w szkołach prosimy o kontakt z redakcja Twojego Radia Lipsko tel. (48) 3780114. Tradycje wikliniarskie Gminy Rzeczniów Tradycje wikliniarskie Gminy Rzeczniów to projekt realizowany w ramach Programu Wspierania Aktywności Lokalnej RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ ze środków Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej. Realizatorem projektu jest Stowarzyszenie Tworzyć Edukować Rozwijać wraz z Gminną i Powiatową Biblioteką Publiczną w Rzeczniowie. Celem przedsięwzięcia realizowanego od kwietnia do czerwca 2011r. była odbudowa tradycji wikliniarskich w Gminie Rzeczniów oraz pobudzeniu aktywności jej mieszkańców. Gmina posiada bardzo bogate tradycje kulturowe, z których wiele zostało zapomnianych albo kultywowanych tylko w zaciszu domowym. Niniejszy projekt skupił się na przywołaniu jednej z tradycji wikliniarstwa, które należy do grupy ginących zawodów. Projekt jest realizowany kilkuetapowo. W pierwszym etapie zebrane zostały informacje na temat osób, które do tej pory wyplatają z wikliny kosze i inne przedmioty do codziennego użytku a także ozdoby. Powstała baza wikliniarzy na terenie gminy. Kolejny etap projektu stanowiły warsztaty wikliniarstwa, umożliwiające zdobycie umiejętności wyplatania wyrobów z wikliny. Uczestników projektu przygotowano do samodzielnego wyplatania z wikliny jak również do przekazywania wiedzy na zajęciach z dziećmi. W warsztatach wzięło udział 15 osób. Następny etap projektu stanowił blok trzech spotkań z dziećmi, które pod okiem dorosłych uczyły się wyplatać drobne formy wikliniarskie, oraz poznawały historię tradycji istniejącej na terenie Gminy Rzeczniów. W spotkaniach wzięło udział 30 uczniów. Warsztaty cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem, szczególnie wśród dzieci. Końcowym etapem projektu była wystawa z udziałem wikliniarzy z terenu gminy, którą można było oglądać do końca czerwca w Gminnej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Rzeczniowie. 14

Kronika aktywności Wszystkie pszczoły przylecą do Bałtowa Uroczyste obchody XXIX Ogólnopolskich Dni Pszczelarza odbędą się 16-18 września w Ostrowcu Świętokrzyskim i Bałtowie. Partnerem wydarzenia jest Lokalna Grupa Działania Krzemienny Krąg. Ćwierć wieku oczekiwań Po raz ostatni raz impreza tej rangi w województwie świętokrzyskim gościła ćwierć wieku temu. Przyznanie gminom Ostrowiec i Bałtów organizacji ogólnopolskiego święta pszczelarzy to efekt pochlebnych opinii na temat Świętokrzyskich Dni Pszczoły, których trzy edycje gościły w ostatnich latach na ziemi ostrowieckiej. Gospodarzami imprezy są Świętokrzyski Związek oraz Rejonowe Koło Pszczelarzy w Ostrowcu Świętokrzyskim, które zaprosiły do współpracy m. in. Urzędy Marszałkowski i Wojewódzki, Powiat 0strowiecki, Gminy Ostrowiec Świętokrzyski i Bałtów, Stowarzyszenia Bałt i Delta oraz Lokalną Grupę Działania Krzemienny Krąg. Honorowy patronat nad wydarzeniem objął Minister Rozwoju Wsi i Rolnictwa Marek Sawicki. Wiedza i praktyka W trakcie imprezy tradycyjnie odbędą się wykłady naukowe poświęcone m.in. analizie przyczyn ginięcia pszczoły miodnej Apis mellifera w Europie, który wygłosi dr Benedykt Polaczek (Niemcy), przyszłości pszczelarstwa europejskiego Juraja Toporcaka (Słowacja) czy wpływom stosowania makro i mikropierwiastków w dokarmianiu roślin rolniczych i ogrodniczych na zdrowotność miodu, pyłku oraz pszczół dra Bogdana Jarocińskiego (Radom). Jednocześnie zaplanowano warsztaty w pasiekach u mistrzów pszczelarstwa Stanisława Kućmy (Bałtów Zamoście), Edwarda Budzenia (Bałtów), Krzysztofa Guza (Pętkowice), Jacka Bajora (Skarbka) i Czesława Zająca (Dębowa Wola). Program Piątek 16 września 14.00- Otwarcie wystawy związanej z gospodarką pasieczną, wyrobami regionalnymi i rzemiosłem artystycznym- JuraPark Bałtów 15.00-17.30- Warsztaty pszczelarskie w pasiekach, które poprowadzą Maria Gębała, Wojciech Pelczar, Michał Lewandowski, Grzegorz Kłos, dr Bogdan Jarocński. 16.00- zespół Szarotka - zabawa taneczna. 18.30-21.00- Biesiada przy muzyce i miodzie- JuraPark Bałtów Sobota 17 września 2011r. 10.00-13.00 Uroczysta Akademia z Prezentacją Sztandarów- Hala Widowiskowo- Sportowa w Ostrowcu Świętokrzyskim Uroczyste Otwarcie XXIX Ogólnopolskich Dni Pszczelarza Wystąpienia zaproszonych gości Uczczenie dwusetnej rocznicy urodzin ojca polskiego pszczelarstwa księdza Jana Dzierżonia Dekoracja odznaczeniami resortowymi i Polskiego Związku Pszczelarskiego Prezentacja multimedialna Historia bartnictwa i pszczelarstwa na Ziemi Świętokrzyskiej Parada Młodzieżowej Orkiestry Dętej Miejskiego Centrum Kultury 13.30- Przejazd do Bałtowa 15.00- Finał Wielkiego Gotowania - degustacja zupy gulaszowej - Okręglica 15.00-18.00- Pszczelarska sesja popularno- naukowa - namiot przy Krainie Koni 15.00-18.00- Pszczelarskie bajanie - festyn rodzinny, niespodzianka muzyczna, niespodzianka kulinarna 18.30-20.00- Biesiada przy muzyce zespołu Baciary i miodzie- JuraPark Bałtów Niedziela 18 września 2011r. 10.00-11.30- Msza Święta z prezentacją sztandarów- Kościół p.w. Matki Bożej Bolesnej w Bałtowie 11.30-12.00- Uroczysty przemarsz pocztów sztandarowych i uczestników mszy do Jura Parku Bałtów 12.00-13.30- Prezentacja Ziemi Świętokrzyskiej- Jura Park Bałtów 14.00-16.00- Przegląd Piosenki Pszczelarskiej- Jura Park Bałtów 15.00- Cygańskie Gwiazdy Don Wasyl - koncert 16.00-16.30- Zakończenie XXIX Ogólnopolskich Dni Pszczelarza- Jura Park Bałtów 16.30-20.00- Biesiada przy muzyce i miodzie- JuraPark Bałtów 17.00- Zespół HDS - zabawa taneczna W trakcie trwania imprezy istnieje możliwość skorzystania z miejscowych atrakcji: Jura Park Bałtów, Zwierzyniec Bałtowski, Kraina Koni, Żydowski Jar, Spływ tratwami, Rollercoaster- kolejka górska, Park Rozrywki, Kino Emocji 5D ZAPRASZAMY 15

Zapowiedzi Spis zawartości: Str. 2 Krzemienny Krąg czeka na projekty - nowe konkursy ogłoszone. Str. 3 Ludzie Leadera - Beata Duda, burmistrz miasta i gminy Kunów. Str. 4 Świętokrzyski Piknik Jurajski - relacja z imprezy. Str. 5 Bałtów polska stolicą questingu, czyli dwadzieścia wierszowanych wycieczek. Str. 6 Po raz drugi spotkanie pod siatką - relacja z turnieju piłki siatkowej w Solcu nad Wisłą. Str. 7 Założyliśmy naszyjnik Północy -wyjazd szkoleniowy Krzemiennego Kręgu. Str. 8 Ludzie Leadera - Grzegorz Adamski, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Solca nad Wisłą Wisła. Str. 9 Ludzie Leadera - Lidia Dróżdż, przedsiębiorca z Podgrodzia. Str. 10 Małe projekty Str. 11 Agrotravel po raz trzeci -relacja z targów turystycznych z udziałem Krzemiennego Kręgu. Str. 12 Aktywność popłaca - Uczymy się razem decydować. Str. 13 Na szlaku dobrej przygody - Sześciu partnerów tworzy produkt liniowy. Str. 14 Projekty Krzemiennego Kręgu Str. 15 Wszystkie pszczoły przylecą do Bałtowa -Zapraszamy na Ogólnopolskie Dni Pszczelarza. Str. 16 Zapraszamy na imprezy do Rzeczniowa i Chotczy. Piknik Nadwiślański w Chotczy Zapraszamy na V Piknik Nadwiślański Bliżej natury, który odbędzie się 7 sierpnia na terenie placu szkolnego przy Zespole Szkół Samorządowych w Chotczy. Na imprezie zagoszczą kobiety z Kół Gospodyń Wiejskich z Tymienicy i Siekierki oraz wystąpi Młodzieżowe Koło Gospodyń Wiejskich z Tymienicy. Na ludowo zagra Kapela Felka Korbana, a następnie swój popis muzyczny przedstawi nam solistka Ewelina Prokop. Poprawę humoru zapewni znany i lubiany Kabaret Masztalskich. Natomiast niekwestionowaną gwiazdą wieczoru będzie legendarny zespół Czerwone Gitary. Wieczór pełen wrażeń zakończą koncert zespołu CDN oraz efektowny, nocny pokaz sztucznych ogni. Początek imprezy planujemy na godzinę 14.00, koniec na 24.00. Przypomnijmy, że organizowany razem z Krzemiennym Kręgiem piknik rozruszał Chotczę, a wszystko zaczęło się cztery lata temu od imprezy plenerowej zorganizowanej pod hasłem Bliżej natury - Chotcza 2007. Od tamtej pory każda z kolejnych edycji pikniku ma nieco inny charakter, ale niezmiennie cieszy się ogromnym zainteresowaniem mieszkańców, którzy długo czekali na podobne wydarzenie na swoim terenie. Musimy tam być! Ściernisko w Rzeczniowie Zapraszamy na II Festiwal Promocji i Lansu Ściernisko Rzeczniów 2011. Impreza odbędzie się 31 lipca 2011r. na terenie Kompleksu Rekreacyjno - Sportowego w Rzeczniowie. Przedsięwzięcie, którego pierwsza edycja zebrała bardzo pochlebne recenzje, ma charakter kulturalno - rozrywkowy, a jego priorytetem jest promocja regionu i różnorodnej wytwórczości regionalnej. II Festiwal Promocji i Lansu Ściernisko jest imprezą organizowaną już po raz drugi, będąc promocją regionu południowego Mazowsza jak również sąsiadujących gmin z północy województwa świętokrzyskiego. Mieszkańcy z terenu gminy oraz gmin sąsiednich mają szansę zaprezentowania wyrobów rękodzielniczych promujących nasz region, potraw, wytworów sztuki ludowej, twórczości artystycznej oraz innych form aktywności utożsamianych z regionem. Poza promocyjnym charakterem przedsięwzięcia możemy pochwalić się profesjonalnie przygotowaną imprezą od strony rozrywkowej. W tym roku, tak jak w ubiegłym, festiwal przygotowywany jest przez firmę OPEN EUROPE Art. Platforma Artystyczna. Na naszej scenie zagoszczą artyści z teatru Buffo z repertuarem Szafa gra oraz artyści z teatru Rampa w różnorodnym repertuarze muzycznym. Warto przypomnieć, że ubiegłoroczne ściernisko było dużym wydarzeniem artystycznym. Tego nie można opuścić! Sfinansowano ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, Działanie 4.31 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja 16