Muchówki (Diptera) rezerwatu halofitów Owczary w Dolinie Nidy. Flies (Diptera) of the Owczary halophyte reserve in the Nida Valley

Podobne dokumenty
Zapiski dipterologiczne z Ojcowskiego Parku Narodowego część II Dipterological notes from the Ojców National Park part II

Muchówki z rodzin Xylomyidae i Stratiomyidae (Diptera) ze zbiorów Wigierskiego Parku Narodowego

Zagrożenia i perspektywy ochrony muchówek (Diptera) w Polsce

OWADY (INSECTA) PARKU KRAJOBRAZOWEGO WZNIESIEŃ ŁÓDZKICH. Praca zbiorowa pod redakcją Radomira JASKUŁY i Grzegorza TOŃCZYKA

MUCHÓWKI BZYGOWATE (DIPTERA: SYRPHIDAE) WYSTĘPUJĄCE W UPRAWIE KOPRU NASIENNEGO (ANETHUM GRAVEOLENS)

REDAKCJA NAUKOWA (EDITORIAL ADVISORY BOARD) REDAKTOR STATYSTYCZNY TOMASZ KOKUREWICZ (WROCŁAW, POLAND)

MUCHÓWKI (DIPTERA) HALOFILNE POISKI

ZMIANY WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH I ROŚLINNOŚCI REZERWATU HALOFITÓW OWCZARY. Ryszard Kostuch, Andrzej Misztal

Hoverflies (Diptera, Syrphidae) in apple orchards with integrated pest management in Wielkopolska region (Poland)

Mapa1: Granice przewidywanego rezerwatu. Stanowiska halofitów oznaczono kolorem czarnym

PRĄDNIK PRACE I MATERIAŁY MUZEUM IM. PROF. WŁADYSŁAWA SZAFERA Prądnik. Prace Muz. Szafera

Ochotkowate (Diptera: Chironomidae) morskich i przymorskich siedlisk zasolonych Zatoki Gdańskiej

Sprawozdanie z V-tych Warsztatów Dipterologicznych PTE - Syrphidae

Materiały do znajomości lwinkowatych (Diptera: Stratiomyidae) siedlisk zasolonych polskiego wybrzeża Bałtyku

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

Muchówki (Diptera) ul. Sławkowska 17, Kraków

Flies recorded in Rakowicki Cemetery in Krakow. Muchówki stwierdzone na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Wydruk roboczy do korekty autorskiej

Artykuły (Proceedings)

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

**Instytut Biologii, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław, Kożuchowska 5b,

Dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia

Kuczmany (Diptera: Ceratopogonidae) rezerwatu Łęg nad Swelinią. Biting midges (Diptera: Ceratopogonidae) of the Łęg nad Swelinią reserve

Artykuły (Proceedings)

Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska ul. Erazma Ciołka 13, Warszawa (

ISSN DIPTERON BIULETYN SEKCJI DIPTEROLOGICZNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA ENTOMOLOGICZNEGO

Zrównoważona turystyka i ekstensywne rolnictwo dla rezerwatu przyrody Beka

Artykuły (Proceedings)

Biologia i systematyka muchówek

Hoverflies (Diptera, Syrphidae) of urban greenery as illustrated by the example of Adam Mickiewicz University Botanical Garden, Poznań

Nowe dane o bzygowatych (Diptera: Syrphidae) Wigierskiego Parku Narodowego. New data on the hoverflies (Diptera: Syrphidae) of the Wigry National Park

Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony

Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych.

1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny)

Redakcja i autorzy prac dedykują ten zeszyt Dipterona Doktorowi Waldemarowi Mikołajczykowi z okazji 80-tej rocznicy urodzin

Omawiana inwestycja leży poza wyznaczonym korytarzem ekologicznym (załącznik 1) tj. ok. 20 km od niego.

Położenie rezerwatu Słone Łąki

Hemerodromiinae (Diptera: Empididae) Gorców. Subfamily Hemerodromiinae (Diptera: Empididae) of the Gorce Mountains

Drapieżne owady (Chrysopidae, Coccinellidae, Nabidae, Anthocoridae, Syrphidae) w śródpolnych zbiorowiskach trawiastych *

Artykuły (Proceedings)

The faunistic study on robber flies (Diptera: Asilidae) of Toruń. Badania faunistyczne nad łowikowatymi (Diptera: Asilidae) Torunia

Opracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody

Sprawozdanie z XXXIV Zjazdu Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego

Formy ochrony przyrody w powiecie kutnowskim. 15 grudnia 2017 roku

Park Narodowy Gór Stołowych

UCHWAŁA NR XXXIV RADY GMINY ZABÓR. z dnia 25 czerwca 2014 r. w sprawie ustanowienia użytków ekologicznych na terenie Gminy Zabór.

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

Historia Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego

Wybrane obszary programu Natura 2000 w województwie kujawsko-pomorskim

ISSN ROBERT ŻÓRALSKI*, ŁUKASZ EMIL MIELCZAREK, BOGUSŁAW SOSZYŃSKI. *ul. Brzechwy 5/40, Reda

Nowe dane o Hemerodromiinae (Diptera: Empididae) Tatr polskich

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia

Bydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY

Interesujące gatunki muchówek (Diptera) stwierdzone w Gdyni. Interesting species of flies (Diptera) recorded in Gdynia (N. Poland)

RenSiedTorf. Tytuł projektu: Renaturalizacja siedlisk i roślinności na zdegradowanych torfowiskach wysokich woj. pomorskiego

Wykonały Agata Badura Magda Polak

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

Monitoring siedlisk przyrodniczych

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Projekt nr: POIS /09

Projektowana ulica CZERNIAKOWSKA BIS Ochrona Środowiska

UCHWAŁA NR XXIX/40/2017 RADY GMINY PRUSZCZ GDAŃSKI. z dnia 30 marca 2017 r.

OPIS ZADANIA. (każde zadanie jest opisywane oddzielnie) zastawka wzmocniona zastawka drewniano- kamienna

ZARZĄDZENIE Nr 5/2009 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY z dnia 1 kwietnia 2009 r.

Raport z monitoringu wodniczki i derkacza na powierzchniach próbnych w Biebrzańskim Parku Narodowym w roku 2013

Stan i perspektywy ochrony żółwia błotnego na Polesiu

PORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Nowe stanowisko mlecznika nadmorskiego Glaux maritima L. na terenie Wielkopolski

O użytku Zaginione jezioro

UCHWAŁA NR XLIX/883/14 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO. z dnia 13 listopada 2014 r. w sprawie Szanieckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu

Raport Specjalny z Rejsu Wielki Wlew do Bałtyku

ZARZĄDZENIE NR 21/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI

DIPTERON 26 Tom 26: 2-6 Wrocław, 31 XII Stwierdzenie Belida latifrons (Jacentkovsky, 1944) (Diptera: Tachinidae) w Puszczy Knyszyńskiej

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

55 (1): 30-39, 2015 Published online: ISSN

Obszary Natura 2000 szansą rozwoju dla naszej gminy

Rezerwaty przyrody czas na comeback!

30 1, KOREKTA AUTORSKA ANNA KLASA, BOGUSŁAW SOSZYŃSKI. Bzygowate (Syrphidae; Diptera) Ojcowskiego Parku Narodowego

Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska

Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu

REZERWATY PRZYRODY CZAS NA COMEBACK

ISSN ARTUR SKITEK WSTĘP

Tom XVII Wasszawa, 15 XI 1971 Nr 18

Typy pustyń: 1. Kamienista (wsch. Tien-Szan) 2. Żwirowa (Mongolska) 3. Piaszczysta (pn. Sahara) 4. Pylasta (Szatt al- Dżarid) (1) (2) (3) (4)

The occurrence of hoverflies (Syrphidae) on flowers in the Botanic Garden of the Jagiellonian University in Kraków

Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie perspektywy rozwoju. ul. Sosnowa Mikołów Tel sibg@sibg.org.pl

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

ochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE

ROZPORZĄDZENIE NR 53/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Dębowiec

LIFE Pieniny PL Pieniński Park Narodowy Natura w mozaice ochrona gatunków i siedlisk w obszarze Pieniny nr LIFE12 NAT/PL/000034

ZLEWNIE RZEK BUGU I NARWI

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi

ZARZĄDZENIE NR 1 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU. z dnia 15 lipca 2010 r.

Andrzej HERMAŃSKI.

Transkrypt:

Biuletyn Sekcji Dipterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego DIPTERON Bulletin of the Dipterological Section of the Polish Entomological Society ISSN 1895 4464 Tom 33: 127-135 Akceptacja: 23.12.2017 Wrocław 28 XII 2017 Muchówki (Diptera) rezerwatu halofitów Owczary w Dolinie Nidy Flies (Diptera) of the Owczary halophyte reserve in the Nida Valley ANDRZEJ PALACZYK * & ANNA KLASA ** *Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN ul. Św. Sebastiana 9, 31-049 Kraków e-mail: palaczyk@muzeum.pan.krakow.pl **Ojcowski Park Narodowy, Ojców 9, 32-045 Sułoszowa e-mail: a.klasa@opn.com.pl ABSTRACT: In the "Owczary" halophyte reserve 161 Diptera species have been found till now (107 of which were recorded for the first time during the current research), including 14 halobionts and halophils. Three species of halobionts: Dolichopus (Macrodolichopus) diadema HALIDAY, 1832 (Dolichopodidae), Melieria omissa (MEIGEN, 1826) and Melieria picta (MEIGEN, 1826) (Ulidiidae) were recorded from southern Poland for the first time too. KEY WORDS. Diptera, Poland, saline habitats, halobionts, diversity, species composition DOI: 10.5281/zenodo.1133685 WSTĘP W warunkach przyrodniczych Polski, o klimacie stosunkowo chłodnym i wilgotnym śródlądowe naturalne zbiorowiska halofitów występują sporadycznie. Spotykane są one jedynie w siedliskach, w których istnieje ciągłe zasilane słonymi wodami wypływającymi ze źródeł. W naszym kraju naturalne siedliska zasolone występują stosunkowo licznie w Wielkopolsce i na Kujawach, nad dolną Nidą w rejonie występowania gipsów (źródła siarczano-słone) oraz rzadziej na Podkarpaciu. Rezerwat słonoroślowy Owczary w Niecce Nidziańskiej jest jedynym tego typu obiektem chroniącym zbiorowiska halofitów w południowej części Polski. Znajduje się on na terenie Szanieckiego Parku Krajobrazowego we wsi Owczary, gminie Busko-Zdrój. 127

Jest to rezerwat typu florystycznego o powierzchni 0,61 ha. Utworzony został w 1959 roku w celu zachowania, ze względów naukowych i dydaktycznych, źródeł solankowych wraz z występującą w otoczeniu florą i fauną halofitową. Rezerwat jest położony wśród pól uprawnych, w niewielkim obniżeniu terenu, ograniczonym od południowego wschodu i północnego zachodu skarpami skałek gipsowych. Kotlinka z niewielkim, swobodnie rozlewającym się po niej ciekiem wodnym, zasilanym przez siarczano słone źródło zajmuje centralną część rezerwatu (Ryc. 1). Źródło siarczano-słone znajduje się u podnóża skarpy po północno-zachodniej stronie rezerwatu. Wypływająca woda rozlewa się w kotlince, tworząc bajorka, w których najliczniej występują halofity: komonicznik skrzydlatostrąkowy (Tetragonolobus maritimus), nostrzyk ząbkowany (Melilotus dentata), sitowie nadmorskie (Bulboschoenus maritimus), muchotrzew solniskowy (Spergularia salina), przewiercień cienki (Bupleurum tenuissimum), komonica wąskolistna (Lotus tenuifolius) oraz żywokost czeski (Symphytum bohemicum). Na skarpach otaczających kotlinkę w obrębie ogrodzenia występuje murawa kserotermiczna Talictro-salvietum pratensis (Ryc. 2). Z rezerwatu Owczary wykazane zostały dotychczas 54 gatunki muchówek. Dane o nich znajdują się w trzech publikacjach: TROJAN (1974) oraz SZADZIEWSKI (1979, 1983). RYC. 1. Rezerwat Owczary zbiorowisko halofitów. FIG. 1. Owczary reserve saline habitat. MATERIAŁ I METODY Badaniami objęto cały teren rezerwatu w obrębie ogrodzenia, a więc obszar solniska i fragmenty murawy kserotermicznej (Thalictro-Salvietum) na skarpach otaczającej solnisko. Owady poławiane były siatką entomologiczną, metodą czerpakowania i na upatrzonego. 128

Specjalną uwagę zwrócono na stanowiska wypływu słonej wody. Ponadto w tabeli zestawiono wszystkie gatunki wykazane do tej pory w literaturze z terenu rezerwatu. Kryteria podziału na grupy ekologiczne przyjęto za SZADZIEWSKIM (1983): - halobionty: gatunki występujące wyłącznie w siedliskach zasolonych, zarówno morskich, jak i śródlądowych (do nich zalicza się również gatunki nie związane bezpośrednio ze słonym środowiskiem, lecz żerujące wyłącznie na określonych gatunkach roślin będących halobiontami) - halofile: gatunki występujące głównie w siedliskach zasolonych, lecz spotykane (na ogół mniej licznie) również w innych typach środowisk (np. w otoczeniu źródeł mineralnych, na młakach, podmokłych łąkach, itp.) - halokseny: występujące w siedliskach zasolonych przypadkowo, zalatujące z okolicznych środowisk lub odbywające tutaj cały cykl życiowy, lecz występujące głównie w innych środowiskach (najczęściej eurytopy); do haloksenów należą również gatunki muchówek, których larwy rozwijają się na roślinach nie będących halofitami (np. na trzcinie). RYC. 2. Rezerwat Owczary murawa kserotermiczna Thalictro-salvietum pratensis. FIG. 2. Owczary reserve xerothermic grasslands Thalictro-salvietum pratensis. 129

WYKAZ GATUNKÓW TAB. Wykaz muchówek (Diptera) rezerwatu Owczary. TAB. Checklist of flies (Diptera) of the Owczary nature reserve. Hb halobiont; Hph halofil; Hx haloksen gatunek/species SZADZIEWSKI 1983 solnisko saline habitat badania własne murawa kserotermmiczna xerothermic grasslands grupy ekologiczne ecological groups TIPULIDAE Nephrotoma appendiculata (PIERRE) * Hx LIMONIIDAE Dicranomyia danica KUNTZE * Hx Dicranomyia sera (WALKER) * Hb Phylidorea lineola (MG.) * Hx Erioconopa trivialis (MG.) * Hx Symplecta stictica (MG.) * Hph Molophilus pleuralis DE MEIJERE * Hx Rhypholophus bivittatus (LOEW) * Hx PTYCHOPTERIDAE Ptychoptera contaminata (L.) * Hx PSYCHODIDAE Panimerus similis (TONNOIR) * Hb DIXIDAE Dixella aestivalis (MG.) * Hx CULICIDAE Aëdes dorsalis (MG.) * * Hph CHRONOMIDAE Metriocnemus hirticollis (STAEG.) * Hx Chironomus aprilinus MG. * Hb Chironomus plumosus (L.) * Hx CERATOPOGONIDAE Serromyia morio (F.) * Hx Culicoides manchuriensis TOKUNAGA * Hph Culicoides salinarius KIEFF. * Hph Atrichopogon infuscus GOETGH. * Hx BIBIONIDAE Bibio ferruginatus (L.) * Hx Bibio marci (L.) * Hx ANISOPODIDAE Sylvicola fenestralis (SCOP.) * Hx RHAGONIDAE Rhagio scolopaceus (L.) * * * Hx Rhagio tringarius (L.) * Hx Chrysopilus flaveolus (MG.) * Hx STRATIOMYIDAE Stratiomys chameleon (L.) * * Hx Oplodontha viridula (F.) * * Hx Nemotelus brevirostris MG. * * Hb 130

Nemotelus nigrinus FALL. * * Hx Nemotelus pantherinus (L.) * * Hx Chloromyia formosa (SCOP.) * Hx Microchrysa polita (L.) * Hx TABANIDAE Chrysops ceacutiens (L.) * Hx Atylotus rusticus (L.) * * Hx Tabanus maculicornis ZETT. * Hx Tabanus bromius L. * * Hx Haematopota pluvialis (L.) * * Hx ASILIDAE Dioctria atricapilla MG. * Hx Dioctria cothurnata MG. * Hx Dioctria hialipennis (F.) * Hx Leptogaster cylindrica (DE GEER) * * Hx Epitriptus cingulatus (F.) * Hx Tolmerus atricapillus (FALL.) * Hx EMPIDIDAE Empis livida L. * * * Hx Empis opaca (MG.) * Hx Empis nigripes F. * Hx Empis stercorea L. * Hx Empis trigramma WIED. * Hx Empis tessellata F. * Hx Hilara chorica FALL. * Hx Rhamphomyia longipes (MG.) * Hx Rhamphomyia nigripennis (F.) * * Hx Phyllodromia melanocephala (F.) * Hx Dolichocephala irrorata (FALL.) * Hx HYBOTIDAE Hybos culiciformis F. * Hx Tachydromia connexa MG. * Hx Platypalpus minutus (MG.) * Hx Platypalpus niger (MG.) * * Hx Platypalpus pallidicornis COLLIN * * * Hx Platypalpus pallidiventris MG. * Hx DOLICHOPODIDAE Dolichopus brevipennis MG. * Hx Dolichopus campestris MG. * * Hx Dolichopus excisus LOEW * Hx Dolichopus notatus STAEGER * Hx Dolichopus ungulatus (L.) * * Hx Macrodolichopus diadema (HAL.) * Hb Hercostomus chrysozygus (WIED.) * Hx Sciapus longulus (FALL.) * Hx Tachytrechus notatus (STANNIUS) * Hx Hydrophorus bipunctatus (LEHMAN) * Hx Thinophilus ruficornis (HAL.) * * Hb Peodes forcipatus LOEW * Hx Trypticus bellus LOEW * Hx Rhaphium zetterstedti (PARENT) * Hx 131

Syntormon pallipes (F.) * Hph Syntormon rufipes (MG.) * Hx Achalcus flavicollis (MG.) * Hx Chrysotus femoratus ZETT. * Hx Chrysotus gramineus (FALL.) * Hx Chrysotus suavis LOEW * Hx Campsicnemus curvipes (FALL.) * Hx Campsicnemus picticornis (ZETT.) * Hx Campsicnemus scambus (FALL.) * Hx LONCHOPTERIDAE Lonchoptera bifurcata (FALL.) * * Hx PIPUNCULIDAE Tomosvariella geniculata (MG.) * Hx Tomosphariella sylvatica (MG.) * Hx Dorylomorpha rufipes (MG.) * Hx Eudorylas fuscipes (ZETT.) * Hx SYRPHIDAE Volucella bombylans (L.) * Hx Volucella pellucens (L.) * Hx Platycheirus granditarsa (FORSTER) * Hx Platycheirus clypeatus (MG.) * Hx Scaeva pyrastri (L.) * Hx Eupeodes corollae (F.) * Hx Syrphus ribesii (L.) * Hx Episyrphus balteatus (DE GEER) * * Hx Sphaerophoria rueppelli (WIED.) * Hx Sphaerophoria scripta (L.) * * Hx Eristalis arbustorum (L.) * Hx Eristalis tenax (L.) * * Hx Helophilus pendulus (L.) * Hx Eristalinus aeneus (SCOP.) * Hx Myatropa florea (L.) * * Hx Syritta pipiens (L.) * Hx Microdon devius (L.) * * Hx CONOPIDAE Thecophora distincta (WIED.) * Hx Thecophora pusilla (WIED.) * Hx Myopa buccata (L.) * Hx Myopa occulta WIED. * Hx Sicus ferrugineus L. * Hx MICROPEZIDAE Micropeza corrigiolata (L.) * * * Hx PLATYSTOMATIDAE Rivellia syngenesiae (F.) * Hx OTITIDAE Herina frondescientae (L.) * Hx Melieria omissa (MG.) * Hb Melieria picta (MG.) * Hb Ceroxys urticae (L.) * Hx TEPHRITIDAE Dithryca guttularis (MG.) * Hx 132

Urophora quadrifasciata (MG.) * Hx Chaetostomella cylindrica (R.-D.) * Hx Terellia ruficauda (F.) * Hx Acanthophilus helianthi (ROSSI) * Hx Tephritis cometa (LOEW) * Hx Trupanea stellata (FUESSLY) * Hx SEPSIDAE Sepsis cynipsea (L.) * Hx Sepsis punctum F. * Hx SCIOMYZIDAE Pherbelia nana (FALL.) * * Hx Elgiva solicita (HARRIS) * Hx Limnia unguicornis (SCOP.) * Hx Psacadina vittigera (SCHINER) * Hx Tetanocera sylvatica MG. * Hx LAUXANIIDAE Lauxania cylindricornis (F.) * Hx AGROMYZIDAE Cerodontha denticornis (PANZER) * Hx Cerodontha phragmitophila HERRING * Hx ANTHOMYZIDAE Anthomyza sordidella (ZETT.) * Hx Typhomyza bifasciata (ZETT.) * Hx OPOMYZIDAE Opomyza florum (F.) * Hx Opomyza germinationis (L.) * * Hx Geomyza tripunctata FALL. * Hx SPHAEROCERIDAE Copromyza stercoraria (MG.) * Hx Limosina humida (HAL.) * Hx Limosina modesta (DUDA) * Hx EPHYDRIDAE Notiphila annulipes STENHAMMAR, 1844 * Hx Notiphila riparia MG. * Hx Notiphila uliginosa HAL. * Hx Hydrelia maculiventris BECKER * Hx Hyadina humeralis BECKER * Hx Parydra coarctata (FALL.) * Hx Parydra cognata LOEW * Hx Scatella stagnalis (FALL.) * Hx Scatella tenuicosta COLLIN, 1930 * Hx DROSOPHILIDAE Scaptomyza pallida (ZETT.) * * Hx CHLOROPIDAE Homalura tarsata MG. * Hx Cryptonevra flavitarsis (MG.) * Hx Lasiosina albipila BECKER * Hx SCATOPHAGIDAE Scatophaga stercoraria (L.) * * * Hx Chaetosa punctipes (MG.) * Hx 133

MUSCIDAE Limnospila albifrons (ZETT.) * Hb Schoenomyza litorella (FALL.) * Hx Coenosia pygmea (ZETT.) * Hx Coenosia sexnotata MG. * Hx Coenosia tigrina (F.) * Hx Z rezerwatu Owczary wykazano dotychczas 161 gatunków muchówek (w tym 107 stwierdzonych po raz pierwszy w trakcie obecnych badań), z których czternaście związanych jest z siedliskami zasolonymi (9 halobiontów i 5 halofili). Trzy gatunki halobiontów (Dolichopus (Macrodolichopus) diadema (HALLIDAY), Melieria omissa (MEIGEN), Melieria picta (MEIGEN) nie były wcześniej podawane nie tylko z terenu rezerwatu, ale również z południowej części Polski. Stanowi to 16,8% wszystkich halobiontów i halofili stwierdzonych dotychczas na terenie naszego kraju i przeszło 20%, po odliczeniu halobiontów morskich występujących wyłącznie na wybrzeżu Bałtyku. W porównaniu z innymi solniskami Polski jest to wartość średnia. Na niektórych stanowiskach zasolonych na Kujawach i w rejonie Zatoki Gdańskiej występuje przeszło dwa razy więcej halobiontów i halofili, np. w Górkach Wschodnich koło Gdańska stwierdzono 32 gatunki, a w Inowrocławiu Mątwach aż 37, ale np. w Ozorkowie koło Pełczysk w województwie łódzkim znanych jest tylko siedem. Spośród halobiontów i halofili stwierdzonych w rezerwacie w trakcie badań stosunkowo najliczniej występowały Melieria omissa, Dolichopus diadema i larwy Aëdes dorsalis, pozostałe były znacznie rzadsze, a niektóre z nich (np. Nemotelus brevirostris i Thinophilus ruficornis) od czasów badań przeprowadzonych przez SZADZIEWSKIEGO (1983) prawdopodobnie stały się mniej liczne. Być może zjawisko to spowodowane jest zarastaniem solniska przez trzcinę, ponieważ wymienione wyżej obydwa gatunki żyją na podmokłych, słonych łąkach wśród niskiej roślinności zielnej, bądź wysładzaniem, spowodowanym odprowadzaniem wody z okolicznych pól na teren rezerwatu. W rezerwacie w Owczarach nie stwierdzono dotychczas szeregu halobiontów z rodzin Dolichopodidae, Ephydridae i Thetinidae, które są dość liczne na innych solniskach naszego kraju. Występują one najczęściej w miejscach pozbawionych roślinności, na mokrej glebie lub na szlamie przy brzegach słonych wód. Siedlisk takich praktycznie nie ma na terenie rezerwatu. Z kolei brak niektórych gatunków fitofagicznch (np. Campiglossa plantaginis, Phytomyza asteris, Liriomyza fasciola) spowodowany jest nieobecnością roślin żywicielskich (w tym przypadku Aster tripolium). Ponadto prawdopodobne jest również wykrycie jeszcze przynajmniej kilku gatunków związanych z solniskami w trakcie dalszych badań. Od czasu badań przeprowadzonych przez SZADZIEWSKIEGO (1983) stan zbiorowiska halofitów uległ znacznemu pogorszeniu. Główny problem stanowi zarastanie obszaru solniska przez trzcinę i stopniowe wysładzanie siedliska, spowodowane zarówno zmniejszeniem wydajności słonego źródła oraz odprowadzaniem na teren rezerwatu słodkich wód z okolicznych pól. W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku zasolenie wody w źródle wynosiło 0,8% (SZADZIEWSKI 1983), a obecnie tylko 0,25% (TRZCIŃSKA-TACIK, dane niepublikowane). W przypadku trzciny być może jakieś efekty dałoby okresowe wykaszanie (np. dwa razy do roku), bardziej skuteczne byłoby prawdopodobnie sztuczne zasalanie solniska, co jakiś czas solą (NaCl). Trzcina w miejscach silnie zasolonych rozwija się 134

nieprawidłowo lub nie występuje. Należałoby również rozważyć ograniczenie dopływu wody słodkiej z pól. Zachowanie rezerwatu solniskowego Owczary w dobrym stanie jest szczególnie ważne, ponieważ jest to największy i najciekawszy tego typu obiekt w Niecce Nidziańskiej. Pozostałe solniska w tym regionie ulegają stopniowej degradacji i zanikowi prawdopodobnie z powodu obniżania się poziomu wód gruntowych. W rejonie dolnej Nidy, w pierwszej połowie XX wieku było 14 funkcjonujących słonych źródeł, w latach osiemdziesiątych stwierdzono siedem, a w roku 1994 zaledwie cztery (TRZCIŃSKA-TACIK 1987, 1995). LITERATURA SZADZIEWSKI R. 1979. The immature stages of two halobiont Diptera, Dicranomyia sera (WALKER) (Limoniidae) and Parascatopse litorea (EDWARDS) (Scatopsidae). Pol. Pismo Entomol. 49(2): 385-388. SZADZIEWSKI R. 1983. Flies (Diptera) of the saline habitats of Poland. Pol. Pismo Entomol. 53(1-2): 31-76. TROJAN P. 1974. Przegląd faunistyczny Stratiomyidae (Diptera) Polski. Fragm. Faun. 20: 15-28. TRZCIŃSKA-TACIK H. 1988. Halofity nad dolną Nidą. Zesz. Nauk. UJ, Pr. Bot. 17: 133-154. TRZCIŃSKA-TACIK H. 1995. Monitoring halofitów nad dolną Nidą. Materiały konferencji i sympozjów 50 Zjazdu PTB. Kraków: 419. 135