RAPORT NA TEMAT ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W POWIECIE RAWICKIM ZA ROK 2016 PCPR R A W I C Z Opracowanie: Lidia Młody Rawicz 2017 roku
WSTĘP Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1390) nakłada na samorząd obowiązek opracowania i realizacji programu dążącego do zmniejszenia skali zjawiska przemocy w rodzinie oraz zwiększenia skuteczności udzielanej pomocy osobom jej doświadczającym. W powiecie rawickim zarówno na szczeblu powiatu jak i poszczególnych gmin są uchwalone i realizowane programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Uchwałą Rady Ministrów nr 76 z dnia 29.04.2014 r. (Dz. U z 2014 poz. 445) ustanowiono Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020. Główne obszary i kierunki działania Programu to: - profilaktyka i edukacja społeczna; - ochrona i pomoc osobom dotkniętym przemocą w rodzinie; - oddziaływania na osoby stosujące przemoc w rodzinie; - podnoszenie kompetencji służb i przedstawicieli podmiotów realizujących działania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zgodnie z założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020 zjawisko przemocy podlega diagnozie na obszarze gminy, powiatu i województw. W Powiecie Rawickim zjawisko przemocy jest corocznie diagnozowane i monitorowane od 2013 roku na poziomie gminnym i powiatowym w ramach opracowania Raportu na temat Zjawiska Przemocy w Rodzinie w Powiecie Rawickim oraz przekazywane instytucjom działającym w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Niniejszy dokument sporządzono na podstawie danych zebranych z Zespołów Interdyscyplinarnych wszystkich gmin powiatu rawickiego, Komendy Powiatowej Policji w Rawiczu, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Rawiczu, Prokuratury Rejonowej w Rawiczu, Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej SR w Rawiczu. Raport opracowano w PCPR w Rawiczu do wykorzystania przez Powiatowy Zespół Konsultacyjny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Rawiczu.
1. DZIAŁALNOŚĆ ZESPOŁÓW INTERDYSCYPLINARNYCH Na dzień 31.12.2016 r. Zespoły Interdyscyplinarne w powiecie rawickim prowadziły 105 procedur Niebieskiej Karty. W ciągu roku sprawozdawczego założono łącznie 92 Niebieskie Karty, w tym 75 policja, 12 jednostki organizacyjne pomocy społecznej i po jednym przypadku oświata oraz służba zdrowia. Z analizy tabeli 1 wynika, iż nadal najwięcej Niebieskich Kart zakłada policja podczas interwencji. Blisko połowa procedur prowadzonych w 2016 r. została zakończona w tym samym roku 44 procedur, co stanowi 48% ogółu prowadzonych procedur. Zespoły interdyscyplinarne kontynuowały łącznie 27 spraw z roku 2015. W roku 2016 jedynie 12 spraw tj. 13% ogółu prowadzonych procedur, zostało przekazanych do organów ścigania. W porównaniu z rokiem ubiegłym jest to bardzo duży spadek. W 2015 roku przekazano do organów ściągania 28 spraw tj. 27 % prowadzonych procedur. W roku 2016 nie było przypadków skierowania osób do Ośrodka Interwencji Kryzysowej, i eksmisji z lokalu na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. W gminie Bojanowo pięcioro dzieci zostało odebranych z rodziny i zabezpieczonych w pieczy zastępczej z powodu przemocy w rodzinie. (patrz Tabela 1a i Tabela 1b)
Tabela 1 a. DZIAŁALNOŚĆ ZESPÓŁÓW INTERDYSCYPLINARNYCH W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH POWIATU RAWICKIEGO W ROKU 2016 Lp. REALIZACJA ZADAŃ GMINY RAWICZ BOJANOWO M.GÓRKA PAKOSŁAW JUTROSIN SUMA 2016 1. Liczba prowadzonych procedur na dzień 31.12.2016 r. 29 34 18 14 10 105 80 2. Liczba spotkań Zespołu Interdyscyplinarnego 4 4 0 4 4 16 14 3. Liczba szkoleń Zespołu Interdyscyplinarnego 1 1 1 3 1 7 6 4. Liczba sporządzonych Niebieskich Kart A przez przedstawicieli poszczególnych podmiotów wszczynających procedurę w 2016 roku: Ogółem 39 19 18 9 7 92 105 Jednostki organizacyjne pomocy społecznej 9 2 1 3 0 12 7 Policja 30 16 17 5 7 75 96 Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 0 0 0 0 0 0 0 Oświata 0 1 0 0 0 1 1 Ochrona zdrowia 0 0 0 1 0 1 1 SUMA 2015 5. Liczba Niebieskich Kart A, które zostały założone ponownie w 7 2 2 1 1 13 14 2016 roku w toku trwania tej samej procedury 6. Liczba powołanych Grup Roboczych w 2016 roku 29 19 15 8 7 78 88 7. Liczba prowadzonych procedur z 2015 roku 4 15 0 5 3 27 27
Tabela 1 b. DZIAŁALNOŚĆ ZESPÓŁÓW INTERDYSCYPLINARNYCH W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH POWIATU RAWICKIEGO W ROKU 2016 Lp. REALIZACJA ZADAŃ GMINY RAWICZ BOJANOWO M.GÓRKA PAKOSLAW JUTROSIN SUMA 2016 8. Liczba spotkań Grup Roboczych 80 34 15 12 7 148 157 9. Liczba zakończonych procedur z 2016 roku 10 13 11 6 4 44 43 10. Liczba zakończonych procedur z 2015 roku 15 11 11 5 2 44 47 11. Osoby, którym zapewniono schronienie w ośrodku interwencji kryzysowej 12. Przypadki odebrania dziecka z rodziny na podstawie art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 13. Liczba eksmisji z lokalu w trybie 11a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 14. Liczba przekazanych przez Zespół Interdyscyplinarny/Grupę Roboczą zawiadomień do organów ścigania (policji, prokuratury) o popełnieniu przestępstwa w związku z użyciem przemocy w rodzinie 15. Liczba odmów wszczęcia postepowania przez Policje/Prokuraturę 0 0 0 0 0 0 4 0 5 0 0 0 5 0 0 0 0 0 0 0 0 11 0 0 1 0 12 28 5 0 0 0 0 5 13 16. Liczba umorzeń dochodzenia przez Policje/Prokuraturę 2 0 0 0 0 2 2 SUMA 2015
2. OCENA ILOŚCIOWA ZJAWISKA PRZEMOCY Z PODZIAŁEM NA POSZCZEGÓLNE GMINY POWIATU RAWICKIEGO W roku 2016 Niebieskich Kart założono w gminie Rawicz 39, w gminie Bojanowo 19, w gminie Miejska Górka 18, w gminie Pakosław 9, a w gminie Jutrosin 7. Wartości powyższe przeliczone w stosunku do liczby mieszkańców poszczególnych gmin pokazują, iż największy odsetek ujawnionych przypadków przemocy w rodzinie jest w gminach Bojanowo 0,21 % oraz Pakosław i M. Górka 0,19 najmniejszy w gminie Jutrosin 0,04 %. Odsetek ujawnionych przypadków przemocy w rodzinie ogółem na powiat rawicki wynosi 0,15% i w porównaniu z rokiem ubiegłym obniżył się o 0,02%. (patrz wykres 1, wykres 2) Wykres 1 LICZBA NIEBIESKICH KART W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH POWIATU RAWICKIEGO SPORZĄDZONYCH W LATACH 2015-2016 LICZBA NIEBIESKICH KART 45 40 41 39 35 30 29 25 20 23 19 18 15 10 9 9 7 5 3 0 RAWICZ BOJANOWO M.GÓRKA PAKOSŁAW JUTROSIN 2015 2016
Wykres 2 ILOSĆ NIEBIESKICH KART W STOSUNKU DO LICZBY MIESZKAŃCÓW POSZCZEGÓLNYCH GMIN W LATACH 2015-2016 0,35 0,31 0,3 0,28 0,25 0,2 0,15 0,14 0,13 0,21 0,19 0,19 0,19 0,17 0,15 0,1 0,09 0,05 0,04 0 RAWICZ (30.2015) BOJANOWO (8.917) M.GÓRKA (9.380) PAKOSŁAW (4.688) JUTROSIN (7.113) POWIAT RAWICKI OGÓŁEM 2015 2016 3. STATYSTYKA SĄDU I PROKURATURY W roku 2016 w powiecie rawickim kuratorzy sądowi prowadzili łącznie 29 dozorów nałożonych przez Sąd Rejonowy w Rawiczu z artykułu 207 kodeksu karnego. Ogólna ilość dozorów z tego artykułu w porównaniu z rokiem 2015 spadła o blisko 20%. (patrz wykres 3) Prokuratura prowadziła 65 spraw, z czego w 28 przypadkach podjęto decyzję o odmowie wszczęcie dochodzenia, 9 spraw umorzono, natomiast w 17 przypadkach skierowano akt oskarżenia do sądu. Nie było działań w zakresie eksmisji sprawców przemocy. (patrz wykres 4)
Wykres 3 LICZBA DOZORÓW PROWADZONYCH z art. 207 kk. W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH POWIATU RAWICKIEGO W LATACH 2015-2016 (ZKSS Sąd Rejonowy w Rawiczu) 14 12 12 10 10 8 7 7 7 6 4 5 4 3 5 4 2 0 RAWICZ BOJANOWO M.GÓRKA. PAKOSŁAW JUTROSIN 2015 2016 Wykres 4 POSTĘPOWANIA PROWADZONE PRZEZ PROKURATURĘ REJONOWĄ W RAWICZU z art. 207 kk. W 2016 ROKU ODMOWA WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA 28 POSTANOWIENIE O UMORZENIU 9 WNIOSEK O WYROK SKAZUJĄCY 8 SKIEROWANIE AKTU OSKARŻENIA 17 ILOŚĆ SPRAW OGÓŁEM 65 0 10 20 30 40 50 60 70
4. STATYSTKA POLICJI W roku ubiegłym w sprawach przemocy w rodzinie policja interweniowała 79 razy i tyle założono niebieskich kart. W stosunku do roku 2015 ilość interwencji zmalała o blisko 20%. Z danych wynika, że ogólna liczba pokrzywdzonych w wyniku przemocy wynosi 120, w tym 173 kobiet, 26 mężczyzn i 22 małoletnich. Sprawcami przemocy dom4owej są najczęściej mężczyźni, gdyż stanowią 89% odnotowanych przez policję przypadków. (patrz tabela 2) 5. REALIZACJA PROGRAMU KOREKCYJNO-EDUAKCYJNEGO DLA SPRAWCÓW PRZEMOCY W RODZINIE W 2016 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rawiczu nie realizowało Programu korekcyjno-edukacyjnego dla osób stosujących przemoc w rodzinie z powodu zbyt malej liczby skierowanych uczestników. 6. OŚRODEK INTERWENCJI KRYZYSOWEJ W ŁASZCZYNIE W 2016 roku nie było potrzeby skierowania do OIK w Łaszczynie ofiar przemocy w rodzinie. 7. DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE W RAMACH PROGRAMU PRZECIWADZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W POWIECIE RAWICKIM W ROKU 2016 VI 2016 1 spotkanie edukacyjno-profilaktyczne dla młodzieży szkolnej z zakresu problematyki przemocy w rodzinie w Kinie Promień w Rawiczu (projekcja filmu Pręgi i prelekcja psychologa i funkcjonariusza policji, ulotki) - ogółem 80 uczniów IX 2016 5 spotkań edukacyjno-profilaktycznych pn. Wszyscy jesteśmy tacy sami dot. problematyki przemocy wobec osób z niepełnosprawnościami dla młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej we wszystkich gminach powiatu rawickiego (projekcja filmu Potężny i szlachetny, prelekcja Kierownika PCPR, psychologia i lokalnych przedstawicieli organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych ogółem 900 uczniów
Tabela 2. DANE DOTYCZĄCE PRZEMOCY W RODZINIE Z KOMENDY POWIATOWEJ POLICJI W RAWICZU Z 2016 ROKU Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE RAWICZ BOJANOWO M.GÓRKA PAKOSŁAW JUTROSIN SUMA 2016 2015 1. Liczba interwencji domowych dotyczących przemocy w rodzinie 39 7 16 7 5 79 100 2. Liczba wypełnionych niebieskich kart 39 7 16 7 5 79 100 3. Liczba pokrzywdzonych w wyniku przemocy w rodzinie ogółem: w tym: 4. Liczba sprawców przemocy domowej ogółem: 75 8 20 8 5 120 158 Kobiety 45 6 12 6 4 73 108 Mężczyźni 16 1 5 1 0 26 17 Małoletni 15 1 3 1 1 22 33 w tym: 41 7 16 7 5 81 100 Kobiety 4 1 2 1 1 9 10 Mężczyźni 37 6 14 6 4 72 90
8. WNIOSKI I REKOMENDACJE Niniejszy raport stanowi podstawę do dokonywania corocznych analiz porównawczych i monitorowania zjawiska przemocy w rodzinie na terenie całego Powiatu Rawickiego. Raporty za lata 2013-2016 zostały również wykorzystane do dokonania diagnozy zjawiska przemocy w rodzinie w tworzeniu Programu Przeciwdziałania przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Rawickim na lata 2017-2021. W związku z uchwaleniem Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2017-2021 kontynuuje działania powołany w 2013 roku Powiatowy Zespół Konsultacyjny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Członkowie Zespołu na podstawie analizy zebranych danych w niniejszym Raporcie rekomendują: - potrzebę dalszego działania w powiecie rawickim Ośrodka Interwencji Kryzysowej, - dokonania uregulowań w zakresie dostępu do pomocy psychologicznej w razie nagłych interwencji kryzysowych na poziomie powiatowym i gminnym, - wdrożenie działań edukacyjno-profilaktycznych w szkołach na terenie całego powiatu (PCPR w Rawiczu i Komenda Powiatowa Policji w Rawiczu). - organizowanie szkoleń dla kardy pracującej bezpośrednio w obszarze przemocy.