FABRYKA SPRZĘTU RATUNKOWEGO I LAMP GÓRNICZYCH FASER S.A. 42-600 TARNOWSKIE GÓRY ul. Nakielska 42/44 Lampa sygnalizacyjna LS-04 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA IU-962/2011 wydanie 1 0 6. 2 0 1 1 r.
2 1. PRZEZNACZENIE Lampa sygnalizacyjna LS-04 : - należy do urządzeń grupy I, kategorii M1, przeznaczona jest jako oświetlenie ostrzegawcze do stosowania w podziemnych i powierzchniowych zakładach górniczych w wyrobiskach zagrożonych wybuchem metanu i / lub pyłu węglowego; - należy do urządzeń grupy II, kategorii 2G, przeznaczona jest jako oświetlenie ostrzegawcze do stosowania w strefach 1 i 2 zagrożonych wybuchem gazu, par i mgieł grupy wybuchowości IIB; - jest urządzeniem budowy przeciwwybuchowej, w wykonaniu iskrobezpiecznym (poziom i a ); - jest przystosowana do bezobsługowego ładowania, praktyczna w eksploatacji, przeznaczona jako oświetlenie ostrzegawcze przy różnego rodzaju pracach, przystosowana do stosowania w osłonach pozycyjnych OP-1 przeznaczonych do sygnalizacji np. końca składu pociągów kopalnianych. 2. OPIS TECHNICZNY 2.1. Dane techniczne : Lp. Parametr Typ lampy (Nr lampy) LS-04 (962) 1. Napięcie znamionowe akumulatora 3,6 V (3 x Ni-MH 1,2 V) 2. Pojemność elektryczna znamionowa min. 4,0 Ah akumulatora 3. Żywotność baterii min. 800 cykli (ilość cykli ładowania / rozładowania) 4. Źródło światła diody LED DS1 dioda biała DS2 DS13 diody czerwone 5. Żywotność źródła światła 100 000 h 6. Ilość pozycji (konfiguracji) światła 3 7. Poz.1 diody LED DS2 DS13 (czas świecenia) światło czerwone ciągłe (min. 16 h) Poz.2 diody LED DS2 DS13 (czas świecenia) Poz.3 dioda LED DS1 (czas świecenia) / natężenie oświetlenia) światło czerwone pulsujące (min. 16 h) światło białe ciągłe ( min. 16 h / min. 1500 lx ) 8. Stopień ochrony obudowy IP65 / IP67 (zgodnie z PN-EN 60529:2003) 9. Masa lampy max. 0,9 kg 10. Wymiary gabarytowe lampy (akumulatora) 140 mm x 61 mm x 55 mm (l x b x h) 11. Długość przewodu standardowa (zakres stosowanych długości przewodu) 600 mm (od 500 mm do 1600 mm) 12. Zabezpieczenie nadprądowe Bezpiecznik topikowy WBO-1,6 A 13. Zakres temperatur pracy -20 C +40 C 14. Czas ładowania max. 6 h 15. Klasa urządzenia emitującego promieniowanie KLASA 2M optyczne (wg PN-EN 60825-1) 16. Cecha budowy przeciwwybuchowej I M1 Ex ia I II 2G Ex ia IIB T4 17. CERTYFIKAT BADANIA TYPU WE KDB 10ATEX100X 18. CERTYFIKATY Zgodność z Dyrektywami : - 94/9/WE (Dyrektywa ATEX) - 2004/108/WE (Dyrektywa EMC)
3 Zgodność z normami : PN-EN 60079-0:2009 (EN 60079-0:2009) PN-EN 60079-11:2010 ( EN 60079-11:2007 ) PN-EN 50303:2004 (EN 50303:2000) PN-EN 50303:2004/Ap1:2005 PN-EN 61547:2009 (EN 61547:2009) PN-EN 55015:2011 (EN 55015:2006) PN-EN 55015:2011/A1:2011 (EN 55015:2006/A1:2007) PN-EN 55015:2011/A2:2011 (EN 55015:2006/A2:2009) PN-EN 61000-6-2:2008 (EN 61000-6-2:2005) (EN 61000-6-2:2005/AC:2005) PN-EN 61000-6-2:2008/Ap1:2009 PN-EN 61000-6-2:2008/Ap2:2009 PN-EN 60825-1:2010 (EN 60825-1:2007; IEC 60825-1:2007/AC1:2008) PN-EN 60529:2003 (EN 60529:1991) (EN 60529:1991/A1:2000) - Atmosfery wybuchowe. Część 0: Sprzęt - Podstawowe wymagania. (oryg.) - Atmosfery wybuchowe - Część 11: Zabezpieczenie urządzeń za pomocą iskrobezpieczeństwa i - Urządzenia grupy I kategorii M1 przeznaczone do pracy ciągłej w atmosferach zagrożonych metanem i/lub pyłem węglowym - Sprzęt do ogólnych celów oświetleniowych. Wymagania dotyczące kompatybilności elektromagnetycznej. (oryg.) - Poziomy dopuszczalne i metody pomiarów zaburzeń radioelektrycznych wytwarzanych przez elektryczne urządzenia oświetleniowe i urządzenia podobne. - Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Część 6-2 : Normy ogólne Odporność w środowiskach przemysłowych. - Bezpieczeństwo urządzeń laserowych Część 1: Klasyfikacja sprzętu i wymagania - Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP) 2.2 Konstrukcja. Lampa sygnalizacyjna LS-04 składa się z akumulatora i głowicy lampy połączonych przewodem. W głowicy zastosowano nowoczesne źródła światła, którymi są diody elektroluminescencyjne (diody LED). Podstawowe elementy obudowy lampy wykonane są z tworzywa sztucznego. Przewód Tabliczka znamionowa Akumulator kompletny Głowica lampy Rys. 1 Lampa sygnalizacyjna LS-04
2.2.1 Akumulator kompletny. Akumulator kompletny składa się z dwóch elementów: - akumulator - pokrywa zamykająca 4 Akumulator Rys. 2 Akumulator kompletny Pokrywa zamykająca Bezpiecznik topikowy Zacisk + Bateria akumulatorów 3 x Ni-MH 1,2 V Zacisk mocowania rdzenia przewodu Zacisk - Rys. 3 Widok akumulatora Uszczelka Akumulator lampy to bateria trzech szczelnie zamkniętych akumulatorów Ni-MH 1,2 V połączonych szeregowo i zalanych specjalną zalewą. Podstawowym zabezpieczeniem przeciwzwarciowym jest bezpiecznik topikowy. Dodatkowymi elementami ograniczającymi prąd zwarcia do wartości bezpiecznej to rezystor i rezystor nieliniowy (bezpiecznik nadprądowy) - elementy połączone szeregowo z akumulatorami. Całość zamyka Pokrywa zamykająca wykonana z tworzywa. Po założeniu na akumulator skręcona jest z nim za pomocą dwóch specjalnych śrub M5. Szczelność zapewnia uszczelka znajdująca się pomiędzy akumulatorem, a pokrywą. Uchwyt, znajdujący się na pokrywie zamykającej, umożliwia noszenie akumulatora na pasie (w pozycji poziomej lub pionowej) oraz zawieszenie na haku ładownicy w czasie ładowania.
5 2.2.2 Głowica Przycisk wyłącznika diod LED Wieszak regulowany Rys. 4 Głowica lampy Głowica składa się z korpusu, wewnątrz którego umieszczone są: - moduł elektroniczny (układ sterowania) z diodą LED, - kolimator (element skupiający światło diody DS1), - elementy umożliwiające samoczynne ładowanie - wyłącznik mechaniczny (przycisk). Szybkę oraz kopułkę mocuje nakrętka reflektora, które przed odkręceniem zabezpieczone są specjalną śrubą M4 z łbem z gniazdem sześciokątnym. Maskownica LS Kolimator z diodami DS2 DS13 (diody czerwone) Dioda LED DS1 (dioda biała) Korpus głowicy Śruba zabezpieczająca Szybka z uszczelką Kopułka UWAGA: Dopuszcza się użytkowanie lampy bez kopułki Nakrętka odbłyśnika Rys. 5 Podstawowe elementy głowicy Poprzez naciśnięcie przycisku w głowicy układ włącza kolejno: Poz.1 - Diody LED DS2 DS13 (światło czerwone ciągłe) - włączane automatycznie jako pierwsze po ładowaniu lampy lub po wyłączeniu lampy przez użytkownika na czas powyżej 1 min. Poz.2 - Diody LED DS2 DS13 (światło czerwone pulsujące) Poz.3 - Dioda LED DS1 (światło białe ciągłe) Wyłączenie światła (diody LED) następuje poprzez kolejne naciśnięcie przycisku. Jeżeli napięcie na akumulatorze jest niższe niż napięcie minimalne akumulatora, następuje automatyczne wyłączenie diod LED przez układ mikroprocesorowy.
6 Głowica posiada wieszak regulowany umożliwiający regulację kąta nachylenia głowicy (od -15 do +45 ) 1. 2. Wieszak 3. regulowany Pokrętło blokady mechanicznej Rys. 6 Regulacja położenia głowicy 1. maksymalne odchylenie głowicy do góry ( +45 ) 2. położenie głowicy na wprost ( 0 ) 3. maksymalne odchylenie głowicy w dół ( -15 położenie standard ) Po ustawieniu głowicy w dowolnym położeniu (regulacja płynna), należy dokręcić pokrętło blokady mechanicznej. W czasie ładowania ustawić wieszak w położenie 3 U W A G I : - Spadek napięcia na akumulatorze nie wpływa na wartość strumienia świetlnego diody LED DS1. Lampa od momentu włączenia (po zdjęciu ze stanowiska do ładowania) do momentu wyłączenia przez układ elektroniczny świeci jednakowym strumieniem świetlnym ; - Po wyłączeniu świecenia lampy przez układ elektroniczny istnieje możliwość ponownego włączenia lampy (pod warunkiem występowania odpowiedniego napięcia na akumulatorze). W tym celu należy nacisnąć przycisk wyłącznika. Następuje włączenie diod LED. Po obniżeniu się napięcia na akumulatorze do wartości minimalnej lampa ponownie wyłącza się. Powyższą czynność (dodatkowe włączanie lampy) można wykonać kilkakrotnie. W przypadku osiągnięcia przez akumulator krytycznego napięcia rozładowania, czas dodatkowego świecenia zostaje skrócony do kilku sekund ; 2.3. Schemat połączeń lampy sygnalizacyjnej LS-04. Układ sterowania Diody LED DS2 DS13 (diody czerwone) Wyłącznik Dioda LED DS1 (dioda biała) Bezpiecznik WBO-1,6A Akumulator (Ni-MH 3,6V) Głowica Akumulator Rys. 7 Schemat połączeń lampy sygnalizacyjnej LS-04
3. WARUNKI OBSŁUGI I EKSPLOATACJI 7 3.1 Przygotowanie lampy do eksploatacji Przed przekazaniem lamp do eksploatacji należy : - podłączyć w akumulatorze przewód (przewody). Producent dostarcza lampy z odłączonym przewodem (przewodami) w celu zabezpieczenia przed całkowitym rozładowaniem akumulatora przez układ elektroniczny. - przeprowadzić ładowanie kontrolne lampy wg pkt. 3.3 (lampy dostarczane są z akumulatorami uformowanymi, wyładowanymi). W celu wykonania powyższych czynności należy odkręcić śruby mocujące pokrywę zamykającą do pojemnika baterii i podłączyć przewód do odpowiedniego zacisku (Rys.6). UWAGA: Niewłaściwe podłączenie końcówek przewodu (zamiana biegunowości) może spowodować uszkodzenie modułu elektronicznego w głowicy lampy. Końcówka oczkowa przewodu + (kolor czerwony) Końcówka oczkowa przewodu - (kolor niebieski) Rys. 8 Podłączenie przewodów w akumulatorze Po wzrokowym stwierdzeniu poprawności połączeń oraz stanu styków nałożyć pokrywę zamykającą na pojemnik baterii i skręcić (zwrócić uwagę na prawidłowe ułożenie uszczelki gumowej pomiędzy pokrywą zamykającą i pojemnikiem baterii). Rys. 9 Montaż pokrywy zamykającej w akumulatorze lampy
8 3.2 Ładowanie lampy Do ładowania akumulatorów lamp LS-04 należy używać tylko i wyłącznie ładownic produkowanych przez "FASER" S.A. (pkt. 4.9) gwarantujących utrzymanie wymaganych parametrów ładowania z pełną kontrolą charakterystyki i czasu ładowania. Lampę przeznaczoną do ładowania podłącza się na odpowiednim stanowisku ładownicy. Akumulator zawiesza się na haku ładownicy (w ładownicach wyposażonych w haki), a głowicę zakłada się na sworzeń kontaktowy. Obrót głowicy w prawo o 180 powoduje włączenie lampy w obwód ładowania, co sygnalizowane jest w ładownicy świeceniem diody LED. Zakończenie ładowania sygnalizowane jest zaświeceniem w ładownicy zielonej diody LED. Ładownice gwarantują naładowanie całkowicie rozładowanej lampy w czasie do 6 h. UWAGA: W czasie ładowania akumulatora lampy diody LED w głowicy powinny być wyłączone. 3.3 Kontrola okresowa W okresie eksploatacji co 6 miesięcy lub w przypadku stwierdzenia przez użytkownika zbyt krótkiego czasu świecenia lampy, należy przeprowadzić kontrolę lampy obejmującą: 1. Sprawdzenie stanu technicznego lampy (m.in. połączeń elektrycznych, uszczelnień, przewodu). 2. Ładowanie kontrolne dla określenia czasu świecenia lampy. Sposób przeprowadzenia ładowania kontrolnego: - Naładować akumulator (zgodnie z pkt. 3.2). - Odłączyć akumulator od ładownicy i włączyć światło białe (Poz.2). - Zmierzyć czas świecenia lampy (diody LED) do momentu wyłączenia przez układ elektroniczny. UWAGA: Informacja o przeprowadzeniu kontroli okresowej oraz wyniku kontroli powinna zostać umieszczona w ewidencji lamp. 3.4 Konserwacja lampy - Lampa nie wymaga szczególnych zabiegów konserwacyjnych. - Dla utrzymania czystości, lampy z zewnątrz można myć wodą i wycierać do sucha. 3.5. Użytkowanie lampy. 3.5.1. Nie zwierać biegunów akumulatorów, ponieważ może to nieodwracalnie uszkodzić akumulator. 3.5.2. Dla utrzymania czystości, lampy z zewnątrz można myć wodą i wycierać do sucha. 3.5.3. Wymiana przewodu łączącego akumulator z głowicą 1. Odłączyć końcówki przewodu w akumulatorze lampy. 2. Odkręcić nakrętkę mocującą przewód i wyciągnąć przewód z akumulatora 3. Wykręcić w głowicy śrubę zabezpieczającą z gniazdem sześciokątnym. 4. Odkręcić nakrętkę odbłyśnika. PRZY ODKRĘCANIU NAKRĘTKI DOCISNĄĆ KOPUŁKĘ I SZYBKĘ DO KORPUSU GŁOWICY 5. Zdjąć kopułkę, szybkę z uszczelką i wyciągnąć Maskownicę LS z kolimatorem. UWAGA: Chronić powierzchnię kolimatora (soczewki skupiającej) przed zabrudzeniem oraz porysowaniem
9 6. Odkręcić nakrętki mocujące końcówki przewodu i Moduł LDI-LS. Odłączyć końcówki przewodu i wyciągnąć moduł LDI-LS z korpusu głowicy. UWAGA: Chronić diody LED przed uszkodzeniem, zabrudzeniem oraz porysowaniem Nakrętki mocujące końcówki przewodu i moduł LDI-LS Moduł LDI-LS Żyła minusowa Dioda LED DS1 7. Wykręcić wkręt mocujący rdzeń przewodu w głowicy lampy ; Żyła plusowa Rys. 10 Widok głowicy po wyjęciu maskownicy LS i kolimatora Przewód Wkręt mocujący rdzeń przewodu Rys. 11 Widok głowicy po wyjęciu Modułu LDI-LS 8. Odkręcić nakrętkę mocującą przewód i wyciągnąć przewód z głowicy. 9. Wymienić przewód na nowy ; 10. Zmontować głowicę i akumulator w kolejności odwrotnej do demontażu UWAGA: Zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe zamocowanie przewodu w pokrywie i głowicy (przykręcenie rdzenia przewodu), prawidłowe włożenie i podłączenie Modułu LDI-LS, dokładne osadzenie modułu na wypustach korpusu głowicy oraz prawidłowe ułożenie uszczelek w głowicy i pokrywie lampy. 3.5.4. Trwałość elementów - trwałości elementów lampy wykonanych z tworzyw sztucznych nie określa się - gwarantowana trwałość elementów lampy do momentu zużycia lub uszkodzenia.
10 4. UWAGI DODATKOWE 4.1. Wyposażenie dodatkowe. Do każdej lampy dołącza się : - tabliczka numerowa - 1 szt. - elementy złączne (wkręty) - 2 szt. - Deklaracja zgodności - 1 egz. - do każdej lampy (partii lamp) dołącza się Instrukcję użytkowania lampy LS-04 4.2. Przechowywanie. - Lampę należy przechowywać w pomieszczeniach o wilgotności względnej nie przekraczającej 70% i temperaturze od 0 C do +40 C, z dala od źródeł ciepła i bezpośredniego oddziaływania promieni słonecznych. - Przy dłuższym przechowywaniu lamp (poza stanowiskiem do ładowania), należy co 4 tygodnie lampę doładować wg pkt. 3.2 lub odłączyć w akumulatorze przewód z głowicy. Nie wykonanie powyższych czynności może doprowadzić do bardzo głębokiego rozładowania akumulatora i spowodować jego trwałe, nieodwracalne uszkodzenie. - Stopień naładowania akumulatora zależy od czasu przechowywania lampy, akumulatory po dłuższym przechowywaniu mogą być całkowicie rozładowane (samorozładowanie akumulatora) - nie świadczy to o uszkodzeniu akumulatora. - Lampę po przechowywaniu, przed przekazaniem jej do eksploatacji, należy naładować wg pkt. 3.2. 4.3. Producent dysponuje pełnym serwisem części zamiennych, które dostarcza na zamówienie zgodnie z WYKAZEM CZĘŚCI MONTAŻOWYCH. 4.4. Gwarancja / Rękojmia Gwarancja / rękojmia nie obejmuje uszkodzeń spowodowanych niewłaściwą obsługą i eksploatacją (np. uszkodzenie mechaniczne przewodu lampy, pęknięcia i porysowania elementów z tworzyw sztucznych) jak i uszkodzeń wynikających z normalnej eksploatacji lampy (np. przepalenie bezpiecznika). Wymiana elementów lampy w okresie gwarancji / rękojmi na inne niż w wykonaniu fabrycznym powoduje utratę gwarancji i wyłączenie rękojmi (elementy lampy ewidencjonowane są na podstawie własnych numerów i znaku fabrycznego). Ładowanie lampy na innych ładownicach niż podane przez FASER S.A. powoduje utratę gwarancji i wyłączenie rękojmi na lampę. 4.5. Naprawy, przeglądy. Prawidłowo zmontowane i eksploatowane lampy są urządzeniami bezobsługowymi (za wyjątkiem czynności opisanych w niniejszej instrukcji). W trakcie naprawy lampy należy przestrzegać zaleceń producenta, a w szczególności : - naprawy gwarancyjne wykonuje serwis producenta, - wszelkie naprawy powinny być wykonywane w pomieszczeniach, w których nie ma niebezpieczeństwa wybuchu, - wymianę uszkodzonych elementów na nowe powinien wykonywać wykwalifikowany specjalista, - jako części zamienne można stosować wyłącznie części (wg WYKAZU CZĘŚCI MONTAŻOWYCH), które są firmowane przez producenta. Stosowanie innych części powoduje utratę cechy budowy przeciwwybuchowej deklarowanej przez producenta, - przestrzegać kolejności montażu identycznej jak w wykonaniu fabrycznym, - części niesprawne należy bezwzględnie wymienić na nowe, - po dokonaniu naprawy lampy (wymianie części) należy sprawdzić poprawność działania lampy. Zaleca się sprawdzić czas świecenia lampy (wg pkt. 3.3).
11 4.6. Zalecenia BHP i P.Poż. - Nie należy zwierać biegunów akumulatora bezpośrednio, ponieważ może to spowodować poparzenia. - Nie wpatrywać się w wiązkę promieniowania diody elektroluminescencyjnej. 4.7. Ewidencja lamp nahełmnych Zakłady górnicze oraz podmioty wykonujące roboty w ruchu tych zakładów powinny prowadzić ewidencję lamp sygnalizacyjnych. Karta ewidencyjna powinna zawierać m.in.: - dane techniczne lampy (m.in. numer lampy, data produkcji) - numer deklaracji zgodności - informację o miejscu eksploatacji i przechowywania - informację o dokonywanych naprawach - informację o przeprowadzonych kontrolach okresowych. UWAGI: 1. Ewidencjonowanie lamp może być prowadzona za pomocą techniki komputerowej (przy wykorzystaniu oprogramowania do ewidencji lamp) 2. Jeżeli mają zastosowanie krajowe lub lokalne wymagania, zaleca się ich traktowanie jako nadrzędne 4.8. Utylizacja Lampy nie należy wyrzucać wraz z normalnymi odpadami domowymi Opakowanie wykonane jest w całości z materiałów przyjaznych dla środowiska, które można utylizować w miejscowych punktach zajmujących się recyclingiem. Usuwanie akumulatorów Akumulatorów nie można wyrzucać do śmieci wraz z pozostałymi odpadami. Każdy użytkownik jest ustawowo zobowiązany do składowania zużytych akumulatorów / baterii w odpowiednich punktach zbiórki, wyznaczonych przez producenta lampy lub punkty handlowe. Ten przepis ma na celu ochronę środowiska naturalnego przed niekontrolowanym usuwaniem szkodliwych odpadów, jakimi są zużyte akumulatory i baterie. 4.9. Ładownice przeznaczone do ładowania lamp LS-04 *) : 1. Ładownica LLKS-136 nr 970* (136 stanowisk) 2. Ładownica LLK-102 nr 930* (102 stanowiska) 3. Ładownica LLKS-102 nr 964* (102 stanowiska) 4. Ładownica LLKS-68 nr 973* (68 stanowisk) 5. Ładownica LLK-51 nr 929* (51 stanowisk) 6. Ładownica LLKS-51 nr 966* (51 stanowisk) 7. Ładownica LLK-20 nr 922* (20 stanowisk) 8. Ładownica LU-5 nr 959*L06H (5 stanowisk) 9. Ładownica LU-1 nr 941*L06H (1 stanowisko) *) - lub inne zalecane przez producenta 4.10. Akcesoria dodatkowe 1. Narzędzia do lamp NL-36 - Nr 545*NL-36/1
12 2. Uchwyt do lampy UL-3 - Nr 726*3 Uchwyt do lampy UL-3 Rys. 12 Lampa LS-04 z uchwytem UL-3 5. SPOSÓB ZAMAWIANIA Zamówienie należy kierować pod adresem : Fabryka Sprzętu Ratunkowego i Lamp Górniczych FASER S.A. ul. Nakielska 42/44 42-600 Tarnowskie Góry tel.: (48-32) 285 07 77 fax : (48-32) 285 34 13 e-mail : faser@faser.com.pl W zamówieniu należy podać : 1. Nazwa (typ) lampy - LAMPA SYGNALIZACYJNA LS-04 2. Rodzaj lampy : 962 - lampa standardowa 3. Ilość sztuk Przykład zamówienia: (dla lampy sygnalizacyjnej LS-04) LAMPA SYGNALIZACYJNA LS-04 nr 962-102 szt. UWAGI : 1. Oprócz wersji podstawowych lampy, producent wykonuje również lampy w wersjach specjalnych. Przy zamawianiu wersji specjalnych, do oznaczenia podstawowego lampy należy dopisać oznaczenie wersji specjalnej i opis dodatkowych wymagań. W4 lampa z przewodem o innej długości niż standardowa Przykład oznaczenia: LAMPA SYGNALIZACYJNA LS-04-962 (wersja W4 - z przewodem o długości 1100 mm) 2. W instrukcji nie są uwzględnione zmiany zachodzące w toku produkcji, mające na celu podniesienie jakości wyrobu. 3. Mimo dołożenia wszelkich starań nie gwarantujemy, że publikowane dane techniczne i zdjęcia nie zawierają uchybień lub błędów, które nie mogą jednak być podstawą do roszczeń. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości prosimy o kontakt z producentem wyrobu. Z A Ł Ą C Z N I K I: K O N I E C 1. WYKAZ CZĘŚCI MONTAŻOWYCH nr WCM-962/2011w1