Słowo Życia rozważania do tekstów Ewangelii na każdą niedzielę Wydawnictwo WAM Kraków 2010 3
2010 by Piotr Aszyk SJ, Józef Augustyn SJ, Stanisław Biel SJ, Leszek Gęsiak SJ, Władysław Gryzło SJ, Tadeusz Hajduk SJ, Jakub Kołacz SJ, Stanisław Łucarz SJ, Leszek Mądrzyk SJ, Krzysztof Ołdakowski SJ, Wacław Oszajca SJ, Bogusław Steczek SJ, Kazimierz Trojan SJ, Artur Wenner SJ, Dariusz Wiśniewski SJ Posłaniec Miesięcznik Katolicki Wydawnictwo WAM, 2010 Redakcja Monika Łojewska Jadwiga Zięba Projekt okładki opracowanie graficzne i przygotowanie do druku StudioTAK.pl Teksty Ewangelii zaczerpnięto z Mszału z czytaniami Konferencja Episkopatu Polski, Warszawa 1986 NIHIL OBSTAT Przełożony Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego ks. Wojciech Ziółek SJ, prowincjał, Kraków, 13 kwietnia 2010 r., l. dz. 83/2010 ISBN 978-83-7505-563-4 WYDAWNICTWO WAM ul. Kopernika 26 31-501 Kraków tel. 12 62 93 200 faks 12 42 95 003 e-mail: wam@wydawnictwowam.pl www.wydawnictwowam.pl DZIAŁ HANDLOWY tel. 012 62 93 254-256 faks 012 43 03 210 e-mail: handel@wydawnictwowam.pl KSIĘGARNIA INTERNETOWA tel. 12 62 93 260 12 62 93 446-447 faks 12 62 93 261 e.wydawnictwowam.pl Drukarnia Wydawnictwa WAM ul. Kopernika 26 31-501 Kraków 4
Spis treści Słowo wstępne...17 Rozważania na rok A 1. Niedziela Adwentu...20 Złodziej, który jest Panem (Józef Augustyn SJ) 2. Niedziela Adwentu...22 Nie wystarczy praktykować (Wacław Oszajca SJ) 3. Niedziela Adwentu...24 Ciche przyjście (Artur Wenner SJ) 4. Niedziela Adwentu...26 Dramat Józefa (Stanisław Łucarz SJ) Boże Narodzenie (rok A-B-C)...28 Cud Narodzenia (Bogusław Steczek SJ) Niedziela Świętej Rodziny...30 Z Jezusem, Maryją i Józefem (Leszek Mądrzyk SJ) 2. Niedziela po Bożym Narodzeniu (rok A-B-C)...32 W światłości i chwale (Stanisław Biel SJ) 5
Chrzest Pański...34 Słyszałem ten głos (Wacław Oszajca SJ) 1. Niedziela Wielkiego Postu...36 Jeśli jesteś Synem Bożym (Wacław Oszajca SJ) 2. Niedziela Wielkiego Postu...38 Przemienienie (Artur Wenner SJ) 3. Niedziela Wielkiego Postu...40 Źródło (Piotr Aszyk SJ) 4. Niedziela Wielkiego Postu...44 Przejrzenie (Stanisław Biel SJ) 5. Niedziela Wielkiego Postu...48 I wyszedł zmarły (Wacław Oszajca SJ) 6. Niedziela Wielkiego Postu Niedziela Palmowa...52 Król znieważony (Artur Wenner SJ) Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego (rok A-B-C)...54 Uczniowie u grobu (Tadeusz Hajduk SJ) 2. Niedziela Wielkanocna Miłosierdzia Bożego...56 Zaproszeni (Dariusz Wiśniewski SJ) 3. Niedziela Wielkanocna...58 W drodze do Emaus (Stanisław Biel SJ) 4. Niedziela Wielkanocna...62 Owce stratowały Pasterza (Wacław Oszajca SJ) 5. Niedziela Wielkanocna...64 Z Jezusem przez życie (Artur Wenner SJ) 6. Niedziela Wielkanocna...66 Miłość w miłości (Piotr Aszyk SJ) 7. Niedziela Wielkanocna Wniebowstąpienie...68 W niebo wstępowanie (Stanisław Biel SJ) Zesłanie Ducha Świętego (rok A-B-C)...70 Przybądź, Duchu Święty! (Leszek Mądrzyk SJ) 6
Niedziela Najświętszej Trójcy...72 Boski plan (Artur Wenner SJ) 2. Niedziela Zwykła...74 Rozpoznać Jezusa (Artur Wenner SJ) 3. Niedziela Zwykła...76 Ustępujący mrok (Piotr Aszyk SJ) 4. Niedziela Zwykła...78 Błogosławieni (Stanisław Biel SJ) 5. Niedziela Zwykła...80 Sól i światło (Bogusław Steczek SJ) 6. Niedziela Zwykła...82 Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić (Krzysztof Ołdakowski SJ) 7. Niedziela Zwykła...86 Nowy człowiek (Jakub Kołacz SJ) 8. Niedziela Zwykła...88 Święta beztroska (Piotr Aszyk SJ) 9. Niedziela Zwykła...90 Budowa na skale (Stanisław Biel SJ) 10. Niedziela Zwykła...92 Gdzie jest prawdziwe życie? (Wacław Oszajca SJ) 11. Niedziela Zwykła...94 Pomocnicy Jezusa (Artur Wenner SJ) 12. Niedziela Zwykła...96 Dachy, wróble i liczenie włosów (Piotr Aszyk SJ) 13. Niedziela Zwykła...98 Wszystko na swoim miejscu (Krzysztof Ołdakowski SJ) 14. Niedziela Zwykła...100 Przy Sercu (Stanisław Biel SJ) 15. Niedziela Zwykła...102 Mowa Biblii (Wacław Oszajca SJ) 7
16. Niedziela Zwykła...106 Cierpliwość ucznia (Artur Wenner SJ) 17. Niedziela Zwykła...108 Tylko dla odważnych (Piotr Aszyk SJ) 18. Niedziela Zwykła...110 Wy dajcie im jeść (Stanisław Biel SJ) 19. Niedziela Zwykła...112 Chodzić po wodzie (Wacław Oszajca SJ) 20. Niedziela Zwykła...114 Wołać do Jezusa (Artur Wenner SJ) 21. Niedziela Zwykła...116 Odpowiedzi ważniejsze od pytań (Piotr Aszyk SJ) 22. Niedziela Zwykła...118 Stracić czy zyskać? (Leszek Mądrzyk SJ) 23. Niedziela Zwykła...120 Braterskie upominanie (Stanisław Biel SJ) 24. Niedziela Zwykła...122 Sługa wciąż niegodziwy (Leszek Gęsiak SJ) 25. Niedziela Zwykła...124 Robotnicy w winnicy (Artur Wenner SJ) 26. Niedziela Zwykła...126 Dwa sposoby sprzeciwu (Piotr Aszyk SJ) 27. Niedziela Zwykła...128 W winnicy Pana (Stanisław Biel SJ) 28. Niedziela Zwykła...130 Za mało czasu i miejsca (Wacław Oszajca SJ) 29. Niedziela Zwykła...132 Dwa królestwa (Artur Wenner SJ) 30. Niedziela Zwykła...134 Prymat miłości (Piotr Aszyk SJ) 8
31. Niedziela Zwykła...136 Miara wielkości (Bogusław Steczek SJ) 32. Niedziela Zwykła...138 Ku wiecznemu świętowaniu (Krzysztof Ołdakowski SJ) 33. Niedziela Zwykła...140 Ewangeliczne talenty (Artur Wenner SJ) 34. Niedziela Zwykła Chrystusa Króla Wszechświata...142 Owce i kozły (Piotr Aszyk SJ) Rozważania na rok B 1. Niedziela Adwentu...146 Mówię wszystkim: Czuwajcie (Leszek Mądrzyk SJ) 2. Niedziela Adwentu...148 Oczekiwać z Janem (Stanisław Biel SJ) 3. Niedziela Adwentu...150 Czyj to głos? (Wacław Oszajca SJ) 4. Niedziela Adwentu...152 Służebnica Pańska (Artur Wenner SJ) Boże Narodzenie (rok A B C)...28 Niedziela Świętej Rodziny...154 Niezwykłe spotkanie (Piotr Aszyk SJ) 2. Niedziela po Bożym Narodzeniu (rok A B C)...32 Chrzest Pański...156 Ty, właśnie Ty! (Wacław Oszajca SJ) 1. Niedziela Wielkiego Postu...158 Pustynia pokus (Stanisław Biel SJ) 2. Niedziela Wielkiego Postu...160 Dokąd idziemy? (Wacław Oszajca SJ) 9
3. Niedziela Wielkiego Postu...162 Gorliwość o dom Ojca (Artur Wenner SJ) 4. Niedziela Wielkiego Postu...164 Dla nas (Piotr Aszyk SJ) 5. Niedziela Wielkiego Postu...166 Chcemy ujrzeć Jezusa (Leszek Mądrzyk SJ) 6. Niedziela Wielkiego Postu Niedziela Palmowa...168 Na drodze krzyżowej (Stanisław Biel SJ) Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego (rok A B C)...54 2. Niedziela Wielkanocna Miłosierdzia Bożego...170 Jeden z Dwunastu (Piotr Aszyk SJ) 3. Niedziela Wielkanocna...172 Zmartwychwstanie ciała (Artur Wenner SJ) 4. Niedziela Wielkanocna...174 Pasterz Dobry (Stanisław Biel SJ) 5. Niedziela Wielkanocna...176 O żywego Jezusa chodzi (Wacław Oszajca SJ) 6. Niedziela Wielkanocna...178 Przykazanie miłości (Artur Wenner SJ) 7. Niedziela Wielkanocna Wniebowstąpienie...180 Głoście Ewangelię (Piotr Aszyk SJ) Zesłanie Ducha Świętego (rok A B C)...70 Niedziela Najświętszej Trójcy...182 W imię Trójcy Świętej (Stanisław Biel SJ) 2. Niedziela Zwykła...184 Pójść za Jezusem (Artur Wenner SJ) 3. Niedziela Zwykła...186 Przez ludzi do ludzi (Piotr Aszyk SJ) 4. Niedziela Zwykła...188 Milcz i wyjdź z niego! (Stanisław Biel SJ) 10
5. Niedziela Zwykła...190 Pójdźmy gdzie indziej! (Wacław Oszajca SJ) 6. Niedziela Zwykła...192 Chcę, bądź oczyszczony! (Artur Wenner SJ) 7. Niedziela Zwykła...194 Weź swoje łoże i idź! (Piotr Aszyk SJ) 8. Niedziela Zwykła...196 Na wszystko jest czas (Leszek Gęsiak SJ) 9. Niedziela Zwykła...198 Syn Człowieczy jest panem szabatu (Krzysztof Ołdakowski SJ) 10. Niedziela Zwykła...200 Przyjaciel prawdy (Leszek Gęsiak SJ) 11. Niedziela Zwykła...202 Osobno (Wacław Oszajca SJ) 12. Niedziela Zwykła...204 Na morzu prób (Artur Wenner SJ) 13. Niedziela Zwykła...206 Dotknięcie (Piotr Aszyk SJ) 14. Niedziela Zwykła...210 Fiasko Jezusa? (Stanisław Biel SJ) 15. Niedziela Zwykła...212 Co chcesz, to masz (Wacław Oszajca SJ) 16. Niedziela Zwykła...214 Rytm życia (Artur Wenner SJ) 17. Niedziela Zwykła...216 Ewangeliczny fast food? (Piotr Aszyk SJ) 18. Niedziela Zwykła...218 Prawdziwy chleb (Stanisław Biel SJ) 19. Niedziela Zwykła...220 Chleb życia (Wacław Oszajca SJ) 11
20. Niedziela Zwykła...222 Chleb, który przemienia (Artur Wenner SJ) 21. Niedziela Zwykła...224 Rozczarowanie Bogiem (Piotr Aszyk SJ) 22. Niedziela Zwykła...226 Znaki święte (Józef Augustyn SJ) 23. Niedziela Zwykła...228 Uzdrowiciel człowieka (Tadeusz Hajduk SJ) 24. Niedziela Zwykła...230 Kim jesteś, Panie? (Władysław Gryzło SJ) 25. Niedziela Zwykła...232 Moc w słabości (Stanisław Łucarz SJ) 26. Niedziela Zwykła...234 Brat powszechny (Józef Augustyn SJ) 27. Niedziela Zwykła...236 Królestwo dzieci Bożych (Tadeusz Hajduk SJ) 28. Niedziela Zwykła...238 Prawdziwe bogactwo (Władysław Gryzło SJ) 29. Niedziela Zwykła...240 Boże drogi (Stanisław Łucarz SJ) 30. Niedziela Zwykła...242 Wiara niewidomego (Kazimierz Trojan SJ) 31. Niedziela Zwykła...244 Ewangeliczna miłość siebie samego (Józef Augustyn SJ) 32. Niedziela Zwykła...246 Wdowi grosz (Tadeusz Hajduk SJ) 33. Niedziela Zwykła...248 Powrót Syna Człowieczego (Władysław Gryzło SJ) 34. Niedziela Zwykła Chrystusa Króla Wszechświata...250 Tak, jestem Królem (Stanisław Łucarz SJ) 12
Rozważania na rok C 1. Niedziela Adwentu...254 Adwentowy post (Józef Augustyn SJ) 2. Niedziela Adwentu...256 Czas pustyni (Tadeusz Hajduk SJ) 3. Niedziela Adwentu...258 Co mamy czynić? (Władysław Gryzło SJ) 4. Niedziela Adwentu...260 Pośpiech Maryi (Stanisław Łucarz SJ) Boże Narodzenie (rok A B C)...28 Niedziela Świętej Rodziny...262 Z Jezusem w Nowy Rok (Leszek Mądrzyk SJ) 2. Niedziela po Bożym Narodzeniu (rok A-B-C)...32 Chrzest Pański...264 Chrzest Jezusa (Józef Augustyn SJ) 1. Niedziela Wielkiego Postu...266 Zawodność ludzkich sił (Stanisław Łucarz SJ) 2. Niedziela Wielkiego Postu...268 Twarz Słońca (Józef Augustyn SJ) 3. Niedziela Wielkiego Postu...270 Potrzeba owoców wiary (Tadeusz Hajduk SJ) 4. Niedziela Wielkiego Postu...272 Znalazłeś mnie (Władysław Gryzło SJ) 5. Niedziela Wielkiego Postu...276 Miłość do grzeszników (Stanisław Łucarz SJ) 6. Niedziela Wielkiego Postu Niedziela Palmowa...278 Ukrzyżowana Miłość (Krzysztof Ołdakowski SJ) Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego (rok A B C)...54 13
2. Niedziela Wielkanocna Miłosierdzia Bożego...280 Ku nowemu stworzeniu (Władysław Gryzło SJ) 3. Niedziela Wielkanocna...282 Jak Mnie miłujesz? (Stanisław Łucarz SJ) 4. Niedziela Wielkanocna...286 Spotkanie z Dobrym Pasterzem (Leszek Mądrzyk SJ) 5. Niedziela Wielkanocna...288 Pieśń nowa (Józef Augustyn SJ) 6. Niedziela Wielkanocna...290 Miłość i pokój ucznia (Tadeusz Hajduk SJ) 7. Niedziela Wielkanocna Wniebowstąpienie...292 W domu Ojca (Władysław Gryzło SJ) Zesłanie Ducha Świętego (rok A B C)...70 Niedziela Najświętszej Trójcy...294 Wspólna modlitwa (Józef Augustyn SJ) 2. Niedziela Zwykła...296 Wesele w Kanie (Tadeusz Hajduk SJ) 3. Niedziela Zwykła...298 Boże plany i obietnice (Władysław Gryzło SJ) 4. Niedziela Zwykła...300 Nadzwyczajna zwyczajność (Stanisław Łucarz SJ) 5. Niedziela Zwykła...302 W Tobie jest źródło (Józef Augustyn SJ) 6. Niedziela Zwykła...304 Droga do szczęścia (Tadeusz Hajduk SJ) 7. Niedziela Zwykła...306 Miłość nieprzyjaciół (Władysław Gryzło SJ) 8. Niedziela Zwykła...310 Skarbiec serca (Bogusław Steczek SJ) 14
9. Niedziela Zwykła...312 Przyjaciele setnika (Jakub Kołacz SJ) 10. Niedziela Zwykła...314 Miłość czyni cuda (Tadeusz Hajduk SJ) 11. Niedziela Zwykła...316 Faryzeusz i jawnogrzesznica (Władysław Gryzło SJ) 12. Niedziela Zwykła...320 Stracić życie (Bogusław Steczek SJ) 13. Niedziela Zwykła...322 Odkrywanie wszystkiego w Jezusie (Józef Augustyn SJ) 14. Niedziela Zwykła...324 Posłani, by nieść pokój (Tadeusz Hajduk SJ) 15. Niedziela Zwykła...326 Jak Samarytanin (Władysław Gryzło SJ) 16. Niedziela Zwykła...328 Najlepsza cząstka (Leszek Mądrzyk SJ) 17. Niedziela Zwykła...330 Modlitwa, której uczy Jezus (Stanisław Łucarz SJ) 18. Niedziela Zwykła...332 Religijność czysta i bez skazy (Józef Augustyn SJ) 19. Niedziela Zwykła...334 Gotowość na przyjście Jezusa (Tadeusz Hajduk SJ) 20. Niedziela Zwykła...336 Drugie oblicze rzeczywistości (Władysław Gryzło SJ) 21. Niedziela Zwykła...338 Niesłychana przyjaźń (Jakub Kołacz SJ) 22. Niedziela Zwykła...340 Jezusowy savoir-vivre (Józef Augustyn SJ) 23. Niedziela Zwykła...342 Krzyż Chrystusa (Wacław Oszajca SJ) 15
24. Niedziela Zwykła...344 Poznać serce (Artur Wenner SJ) 25. Niedziela Zwykła...348 Pochwała nieuczciwości? (Stanisław Łucarz SJ) 26. Niedziela Zwykła...350 Ślepota bogacza (Leszek Mądrzyk SJ) 27. Niedziela Zwykła...352 Panie, przymnóż nam wiary (Józef Augustyn SJ) 28. Niedziela Zwykła...354 Twoja wiara cię uzdrowiła (Wacław Oszajca SJ) 29. Niedziela Zwykła...356 Modlić się nieustannie (Artur Wenner SJ) 30. Niedziela Zwykła...358 Kto się wywyższa, będzie poniżony (Stanisław Łucarz SJ) 31. Niedziela Zwykła...360 Bóg jest jedynym dobrem (Józef Augustyn SJ) 32. Niedziela Zwykła...362 Wątpliwości (Wacław Oszajca SJ) 33. Niedziela Zwykła...364 Nie dać się zwieść (Artur Wenner SJ) 34. Niedziela Zwykła Chrystusa Króla Wszechświata...366 Królestwo Jezusa i dobrego łotra (Stanisław Łucarz SJ) Notki o autorach...368 16
Słowo wstępne Trudno wyobrazić sobie osobistą modlitwę bez jakiegokolwiek odniesienia do Pisma Świętego. W sposób szczególny wsłuchujemy się w słowa Biblii w czasie niedzielnych Eucharystii. Słowo Boże staje się wtedy naturalną pożywką duchową tej wyjątkowej modlitwy wspólnoty Kościoła, ma także za zadanie zasiać trwałe ziarno Bożej prawdy w sercu każdego uczestnika liturgii. Dlatego też z prawdziwą przyjemnością i radością oddajemy w Państwa ręce pierwszą książkę z nowej serii Na szlakach Posłańca. Jest to zbiór rozważań do tekstów Ewangelii przewidzianych na wszystkie niedziele roku liturgicznego, we wszystkich trzech cyklach czytań mszalnych A, B i C. Teksty rozważań były w znacznej większości opublikowane w miesięczniku Posłaniec w latach 2006-2009 w ramach rubryki słowo życia medytacja ignacjańska. Jedynie niektóre z tekstów zostały napisane specjalnie na potrzeby tej książki. Autorami rozważań są polscy jezuici, którzy w swojej praktyce kapłańskiej i duszpasterskiej związani są z udzielaniem rekolekcji i Ćwiczeń Duchownych według metody św. Ignacego z Loyoli. Większość z nich przynajmniej przez jakiś czas współpracowała z jezuickimi domami rekolekcyjnymi w Czechowicach-Dziedzicach, Częstochowie, Gdyni, Kaliszu, Warszawie-Falenicy i Zakopanem. Wszyscy też od wielu lat związani są z najstarszym polskim miesięcznikiem katolickim Posłaniec. Zamieszczone tu rozważania są zarówno owocem ich studiów nad duchowością ignacjańską, jak również świadectwem osobistego doświadczenia w prowadzeniu rekolekcji i w kierownictwie duchowym. 17
Rozważania uporządkowane są chronologicznie według cyklu niedzielnych czytań mszalnych. Każde z nich poprzedzone jest oznaczeniami do czytań na daną niedzielę oraz pełnym tekstem Ewangelii. Jedynym wyjątkiem są Niedziele Palmowe, gdzie ze względu na długość opisów Męki Pańskiej zrezygnowaliśmy z zamieszczenia ich pełnego tekstu. Podane oznaczenia pozwalają jednak na szybkie odszukanie danego fragmentu na kartach Pisma Świętego. Proponowane rozważania mają przede wszystkim służyć jako zachęta do pogłębienia osobistej refleksji nad tekstami ewangelicznymi, pomoc w przygotowaniu do przeżywania Mszy świętej, a także jako materiał do przedłużonej modlitwy osobistej na cały tydzień. Każde rozważanie podzielone jest na dwa, trzy lub cztery fragmenty, które mają zaakcentować najważniejsze punkty medytacji. Teksty te mogą być również źródłem inspiracji dla księży przygotowujących niedzielne homilie. Mając na uwadze wzrastające zainteresowanie duchowością ignacjańską, a także wciąż duże zapotrzebowanie na komentarze do niedzielnych czytań, mamy nadzieję, że książka ta spełni oczekiwania czytelników. Zachęcamy również do sięgania po nowe komentarze do niedzielnych Ewangelii, które regularnie zamieszczane są we wszystkich numerach miesięcznika Posłaniec. Leszek Gęsiak SJ redaktor naczelny Posłańca 18
Rozważania na rok A 19
1. Niedziela Adwentu, rok A Iz 2, 1-5 Rz 13, 11-14 Ewangelia według św. Mateusza: 24, 37-44 Jezus powiedzia³ do swoich uczniów: Jak by³o za dni Noego, tak bêdzie z przyjœciem Syna Cz³owieczego. Albowiem jak w czasie przed potopem jedli i pili, enili siê i za m¹ wydawali a do dnia, kiedy Noe wszed³ do arki, i nie spostrzegli siê, a przyszed³ potop i poch³on¹³ wszystkich, tak równie bêdzie z przyjœciem Syna Cz³owieczego. Wtedy dwóch bêdzie w polu: jeden bêdzie wziêty, drugi zostawiony. Dwie bêd¹ mleæ na arnach: jedna bêdzie wziêta, druga zostawiona. Czuwajcie wiêc, bo nie wiecie, w którym dniu Pan wasz przyjdzie. A to rozumiejcie: gdyby gospodarz wiedzia³, o której porze nocy z³odziej ma przyjœæ, na pewno by czuwa³ i nie pozwoli³by w³amaæ siê do swego domu. Dlatego i wy b¹dÿcie gotowi, bo w chwili, której siê nie domyœlacie, Syn Cz³owieczy przyjdzie. Złodziej, który jest Panem Z³odziejski kunszt Gospodarz nie wie, o której godzinie przyjdzie z³odziej, i wiedzieæ nie mo e, bo z³odzieje nie informuj¹ nikogo, i pragn¹ go okraœæ, a w dodatku o której godzinie. Do samej natury ich poczynañ nale y dzia- ³anie w ukryciu, z zaskoczenia. Im wiêksze zaskoczenie, tym pew- 20
niejszy sukces. Z³odziejski kunszt pozwala im omijaæ najbardziej wymyœlne pu³apki i okradaæ gospodarzy zbytnio ufaj¹cych rozmaitym zabezpieczeniom. Najbardziej skomplikowane systemy bezpieczeñstwa maj¹ swoje luki, które doœwiadczeni z³odzieje ³atwo odkrywaj¹. Syn Cz³owieczy jest jak najlepszy z³odziej, przed którym cz³owiek w aden sposób zabezpieczyæ siê nie mo e. Choæ Chrystus by przemówiæ do naszej wyobraÿni pos³uguje siê drastyczn¹ metafor¹ z³odzieja, jednak wcale nie jest z³odziejem. Z³odziej nie ma przecie prawa do tego, co zabiera podstêpem i przemoc¹. Chrystus zaœ ma prawo do naszej duszy i przychodzi tylko zabraæ swoj¹ w³asnoœæ. Jest On jedynym Gospodarzem domu naszego ycia, który zosta³ powierzony w nasze w³adanie. Zapowiedzia³ jednak e, e z zarz¹du nim bêdziemy musieli zdaæ przed Nim sprawê. Czuwajmy! Zostaje nam tylko jedno rozwi¹zanie czuwanie. Ojcowie Koœcio³a chwilê, której siê nie domyœlamy, odnosili nie tylko do dnia s¹du ostatecznego, ale tak e do dnia œmierci. Œw. Jan Chryzostom pisze: Gdyby wielu wiedzia³o, kiedy umr¹, wtedy z pewnoœci¹ ze wzglêdu na tê godzinê okazywaliby siê gorliwymi. Aby wiêc nie dbali jedynie o ów dzieñ, nie objawia ani owego dnia wspólnego, ani dnia œmierci ka dego chc¹c, aby zawsze go oczekiwali, aby zawsze byli gorliwymi. Dlatego te koniec ycia ka dego niewiadomym uczyni³. Panie Jezu Chryste, Ty jesteœ prawdziwym Gospodarzem, Panem naszego ycia. Uznajemy, e masz pe³ne prawo przyjœæ w ka dej chwili i za ¹daæ rozrachunku z powierzonego nam we w³adanie daru. Udziel nam wiary i odwagi, abyœmy nie bali siê Twego przyjœcia. Nie przyjdziesz bowiem jedynie jako Sêdzia, który wyda wyrok, ale te jak Przyjaciel do przyjaciela, jak Oblubieniec do oblubienicy, jako Ojciec do dzieci. Niech Twoje przyjœcie nie bêdzie dla nas zagro eniem, ale obietnic¹ i nadziej¹. Józef Augustyn SJ 21
2. Niedziela Adwentu, rok A Iz 11, 1-10 Rz 15, 4-9 Ewangelia według św. Mateusza: 3, 1-12 W owym czasie wyst¹pi³ Jan Chrzciciel i g³osi³ na Pustyni Judzkiej te s³owa: Nawróæcie siê, bo bliskie jest królestwo niebieskie. Do niego to odnosi siê s³owo proroka Izajasza, gdy mówi: G³os wo³aj¹cego na pustyni: Przygotujcie drogê Panu, prostujcie œcie ki dla Niego!. Sam zaœ Jan nosi³ odzienie z sierœci wielb³¹dziej i pas skórzany oko³o bioder, a jego pokarmem by³a szarañcza i miód leœny. Wówczas ci¹gnê³y do niego Jerozolima oraz ca³a Judea i ca³a okolica nad Jordanem. Przyjmowano od niego chrzest w rzece Jordan, wyznaj¹c przy tym swe grzechy. A gdy widzia³, e przychodzi do chrztu wielu spoœród faryzeuszów i saduceuszów, mówi³ im: Plemiê mijowe, kto wam pokaza³, jak uciec przed nadchodz¹cym gniewem? Wydajcie wiêc godny owoc nawrócenia, a nie myœlcie, e mo ecie sobie mówiæ: «Abrahama mamy za ojca», bo powiadam wam, e z tych kamieni mo e Bóg wzbudziæ dzieci Abrahamowi. Ju siekiera do korzenia drzew jest przy³o ona. Ka de wiêc drzewo, które nie wydaje dobrego owocu, bêdzie wyciête i w ogieñ wrzucone. Ja was chrzczê wod¹ dla nawrócenia; lecz Ten, który idzie za mn¹, mocniejszy jest ode mnie; ja nie jestem godzien nosiæ Mu sanda³ów. On was chrzciæ bêdzie Duchem Œwiêtym i ogniem. Ma On wiejad³o w rêku i oczyœci swój om³ot: pszenicê zbierze do spichrza, a plewy spali w ogniu nieugaszonym. 22
Nie wystarczy praktykować Smutna koniecznoœæ SpowiedŸ to s³owo towarzyszy nam od dzieciñstwa. Najpierw, przed Pierwsz¹ Komuni¹ strach, by niczego nie opuœciæ, nie zapomnieæ, dok³adnie wyliczyæ wszystkie grzechy wyuczone z ksi¹ eczki. Potem bierzmowanie, potem dopiero przed œlubem, na pogrzebie mamy, a potem, potem jeszcze nie wiem, kiedy bêdzie to nastêpne potem. Drugie s³owo pokuta, czyli dziesi¹tek ró añca, litania, no i kiedyœ raz jeden pielgrzymka, bo chodzi³o co prawda o grub¹ sprawê, ale te mia³ cz³owiek pecha i trafi³ na szczególnie srogiego spowiednika. Oczywiœcie jest jeszcze wstyd. Przecie znam tego ksiêdza, co on o mnie pomyœli? A poza tym spowiedÿ nie ma sensu. Chodzi³em czêsto, coraz czêœciej i nic. Po dwu dniach wszystko wraca³o do normy i by³o jak dawniej. Odró niæ skutek od przyczyny Jan Chrzciciel mówi: Wydajcie wiêc godny owoc nawrócenia. A zatem najpierw nawrócenie, czyli zmiana sposobu myœlenia, zmiana mentalnoœci. SpowiedŸ jest ostatnim, koniecznym warunkiem sakramentu pokuty, a nie pierwszym. Przed ni¹ s¹ jeszcze cztery inne. Jakie? Chrzeœcijañstwo dzieje siê najpierw w g³owie i w sercu cz³owieka, dopiero potem ujawnia siê na zewn¹trz w s³owach i uczynkach, czyli w stylu ycia. Bez tego wewnêtrznego przekonania trudno oczekiwaæ od siebie i od innych postêpowania w³aœciwego chrzeœcijanom. GroŸna cisza Wiadomo powszechnie, e to siebie samego najtrudniej przekonaæ do zmiany sposobu myœlenia. Mo e dlatego nie lubimy milczenia i ciszy. Zw³aszcza we Mszy œwiêtej. Wac³aw Oszajca SJ 23
3. Niedziela Adwentu, rok A Iz 35, 1-6a. 10 Jk 5, 7-10 Ewangelia według św. Mateusza: 11, 2-11 Gdy Jan us³ysza³ w wiêzieniu o czynach Chrystusa, pos³a³ swoich uczniów z zapytaniem: Czy Ty jesteœ Tym, który ma przyjœæ, czy te innego mamy oczekiwaæ?. Jezus im odpowiedzia³: IdŸcie i oznajmijcie Janowi to, co s³yszycie i na co patrzycie: niewidomi wzrok odzyskuj¹, chromi chodz¹, trêdowaci doznaj¹ oczyszczenia, g³usi s³ysz¹, umarli zmartwychwstaj¹, ubogim g³osi siê Ewangeliê. A b³ogos³awiony jest ten, kto we Mnie nie zw¹tpi. Gdy oni odchodzili, Jezus zacz¹³ mówiæ do t³umów o Janie: Coœcie wyszli ogl¹daæ na pustyni? Trzcinê ko³ysz¹c¹ siê na wietrze? Ale coœcie wyszli zobaczyæ? Cz³owieka w miêkkie szaty ubranego? Oto w domach królewskich s¹ ci, którzy miêkkie szaty nosz¹. Po coœcie wiêc wyszli? Proroka zobaczyæ? Tak, powiadam wam, nawet wiêcej ni proroka. On jest tym, o którym napisano: «Oto Ja posy³am mego wys³añca przed Tob¹, aby Ci przygotowa³ drogê». Zaprawdê, powiadam wam: Miêdzy narodzonymi z niewiast nie powsta³ wiêkszy od Jana Chrzciciela. Lecz najmniejszy w królestwie niebieskim wiêkszy jest ni on. Ciche przyjście Czy Ty jesteœ Nim? Uwiêziony Jan Chrzciciel wypytuje o Mesjasza, oczekiwanego wyzwoliciela narodu. Cz³owiek pogr¹ ony w bólu, cierpieniu, opuszcze- 24
niu czy poni eniu pyta: Gdzie jest Bóg? O Jezusa pytaj¹ nie tylko ydzi. O Jezusa pyta wielu poszukuj¹cych, w¹tpi¹cych, rozczarowanych. Pytaj¹, czy ma On yciow¹ propozycjê, w któr¹ warto siê zaanga owaæ. Czy Ewangelia da siê pogodziæ ze wspó³czesnymi aspiracjami i d¹ eniami? A jakie ja mogê zadaæ pytanie? Czy to na Jezusa czekam w swoim yciu, czy mo e na sukces, na spe³nienie marzeñ? Niewidomi wzrok odzyskuj¹ Jezus nie przedstawia abstrakcyjnych dowodów swej boskoœci i niebieskiego pos³annictwa. On wskazuje na czyny mi³oœci wobec s³abych, ubogich i cierpi¹cych. Tam, gdzie zwyciê a troska nad egoizmem, wspó³czucie nad zatwardzia³oœci¹, gorliwoœæ nad obojêtnoœci¹ tam jest obecny Bóg. Jeœli cz³owiek, widz¹c panosz¹ce siê z³o, pyta o obecnoœæ Boga, to najpierw trzeba by zapytaæ, czy pozwala temu Bogu dzia³aæ poprzez w³asne serce, przez w³asne rêce. Dzia³anie Jezusa nie przejawia siê w zwyciêstwie nad przemoc¹, nad ludzkimi knowaniami. Tak jak Jan umiera w wiêzieniu, Jezus umiera na krzy u, a Jego uczniów spotykaj¹ przeœladowania. Dlatego b³ogos³awiony, kto nie zw¹tpi nie zgorszy siê dzia³aniem Jezusa. A czy ja oswoi³em siê z t¹ dziwn¹ strategi¹ Jezusa? Czy mo e ci¹gle siê tym gorszê? Ten, który przygotowuje drogê Jan Chrzciciel przygotowuje siê na przyjœcie Chrystusa, wyrzekaj¹c siê wygód i spokojnego ycia. Anga uje siê ca³kowicie w pos³ugê nawracania. Przygotowuje ludzkie serca, ludzk¹ wra liwoœæ na przyjœcie Mesjasza. Ka dy z nas mo e pe³niæ wobec innych pos³ugê Jana Chrzciciela, mo e przybli aæ innych do Chrystusa. Jak trudne jest to zadanie, dobrze wiedz¹ rodzice, których dzieci utraci³y wiarê lub siê zagubi³y. Potrzeba wiele modlitwy, nieraz cierpienia, nierzadko ofiary z siebie, aby dokona³o siê duchowe dobro. Dobro kosztuje. Kogo wspar³em? Komu pomog³em w odnalezieniu drogi? Artur Wenner SJ 25