1878-2013 Jubileusz 135-lecia
Prezes Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego Szanowne Druhny, Szanowni Druhowie Po raz kolejny obchodzimy okrągłą rocznicę naszego Tawarzystwa. Z dumą możemy odnotować dokonania sportowe minionego pięciolecia, najlepsze w powojennej historii Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego: czworo zawodników, wychowanków WTW, reprezentowało Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie; pierwszy raz w historii klubu nasze panie wywalczyły Mistrzostwo Świata. Jak widać staruszek, który obchodzi w tym roku 135-lecie, trzyma się dziarsko. Dziękuję wszystkim, którzy pracując na rzecz Towarzystwa tworzą jego historię oraz służą dobru naszej Ojczyzny. Jestem głęboko przekonany, że wspólny wysiłek zaowocuje w kolejnych latach jeszcze większymi sukcesami, czego życzę wszystkim członkom Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. Zarz¹d WTW Prezes WTW Sekretarz Wiceprezes ds. Sportu Wiceprezes ds. Finansowych Wiceprezes ds. Turystyki i Rekreacji Dyrektor WTW Druh Bogusław Siennicki Druh Robert Pietrzak Druh Jarosław Wolski Druh Krzysztof Rutte Druh Jerzy Kurek Pan Maciej Śliwiński
JUBILEUSZ 135-LECIA WARSZAWSKIEGO TOWARZYSTWA WIOŚLARSKIEGO Honorowy Patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego Honorowy Komitet Aleksander Pociej Senator Rzeczypospolitej Polskiej Zbigniew Pacelt Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Adam Struzik Marszałek Województwa Mazowieckiego Hanna Gronkiewicz-Waltz Prezydent m.st. Warszawy Andrzej Kraśnicki Prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego Ryszard Stadniuk Przewodniczący Europejskiej Komisji Wioślarskiej Prezes Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich Marek Kwiatkowski Dyrektor Warszawskich Ośrodków Wypoczynku Wisła Maria Wolska Przewodnicząca Kolegium Sędziów OZTW, członek Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego Druh Bogusław Siennicki Prezes Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego
www.wtw.waw.pl Projekt nowej siedziby Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego, przy ul. Wioślarskiej 6 (widok od ul. Czerniakowskiej)
www.wtw.waw.pl 6 Ceremonia otwarcia sezonu wioślarskiego w Warszawie (na trzeciej przystani WTW) w 1937 r.
Osady ósemek przed regatami długowiosłowymi 29.06.1885 r. w Warszawie Iluminacja przystani podczas Wianków w czerwcu 1884 r. 7
www.wtw.waw.pl Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie rok założenia 1878...jak prędko płyną lata, jak szybko mija czas... 8 Zdecydowanie trudno nam sobie uzmysłowić, że pierwsi entuzjaści, zakładający WTW, byli prapraprapradziadami naszych zdolnych nastolatków, obecnie udoskonalających swoje umiejętności kajakarskie, wioślarskie czy też żeglarskie... Zatem spróbujemy Państwu przekazać choć małą dawkę dziejów Towarzystwa to jest już naprawdę głęboka historia! Rok 1878 narodziny W owym czasie, a pamiętajmy, że to były jeszcze czasy zaborów, w Warszawie szalał terror caratu. Nad Wisłą istniał tylko jeden klub YACHT CLUB, ale był to klub tylko dla niemieckich urzędników, zatrudnionych w carskich urzędach. Władze rosyjskie, obawiając się spisków i rewolucji, zakazały tworzenia jakichkolwiek organizacji narodowych. Dlatego grupa warszawskich rzemieślników i kupców zaczęła działać nielegalnie... Kierowały nimi zamierzenia i patriotyczne i turystyczne, a także chęć sportowej rywalizacji, bo w krajach zachodnich już istniały kluby wioślarskie. Piętnastu młodych ludzi pod przewodnictwem Antoniego Chojnackiego i Władysława Deniszczuka zbudowało w warsztacie stolarza Mianowicza pierwszą łódź wiosłową, czwórkę o nazwie NIMFA i zaczęło na niej robić rejsy po Wiśle. To dopiero była sensacja! Czterech jednakowo ubranych panów w czarnych melonikach, miarowo wiosłujących, wzbudzało entuzjazm i gromadziło na brzegach tłumy widzów! Pierwszą przystań, niewielką barkę z domkiem, zakotwiczono u wylotu ulicy Bednarskiej. Do nielegalnego stowarzyszenia tłumnie garnęła się młodzież. Konieczne stało się więc zalegalizowanie działalności... Takie były początki najstarszego polskiego stowarzyszenia sportowego. Rok 1882 legalizacja Legalizację WTW udało się załatwić dopiero po czterech latach działalności, a dokonano tego dzięki pomocy dr Henryka Stankiewicza, obranego już oficjalnie pierwszym Prezesem. Stało się to po zatwierdzeniu przez władze carskie pierwszego Statutu, który wtedy nazywał się Ustawą WTW. Statut ten zawierał różne ciekawe sformułowania, na przykład takie: Celem Towarzystwa jest zachęcanie ludności miejscowej do jazdy na łodziach wiosłowych i żaglowych, jako też na
statkach parowych! WTW stało się macierzą sportu polskiego, pomagając w zakładaniu licznych kolejnych towarzystw wioślarskich w Płocku, Łomży, Kaliszu, Koninie i Poznaniu, a także tworzeniu nowych organizacji promujących inne dyscypliny sportowe, jak Warszawskie Towarzystwo Cyklistów czy Warszawskie Towarzystwo Łyżwiarzy. W momencie legalizacji w 1882 roku WTW dysponowało już dziewiętnastoma łodziami wiosłowymi i liczyło 290 członków. Siedzibą letnią od 1884 roku była piękna nowa trzypiętrowa pływająca przystań na Wiśle, natomiast zimą spotykano się w Pałacu Brühla, następnie w Pałacu Bielińskich przy ulicy Królewskiej. Działalność WTW była finansowana przez samych członków i dlatego podjęto z sukcesem starania o uzyskanie poparcia arystokracji i bogatego mieszczaństwa. Dzięki tym staraniom ponad 20 lat Prezesem WTW był hrabia Ksawery Branicki, który przyczynił się do znacznego rozwoju Towarzystwa. Dzieje flagi WTW Uzyskanie zgody Cara na działalność WTW ułatwiło zapewnienie, że nasze Towarzystwo będzie rozsławiać morską potęgę Rosji i przyjmie na naszej fladze barwy według wzoru Jacht Klubu z Sankt Petersburga, czyli bandery wojennej floty Cara (niebieski krzyż na białym tle). Ale potem w rzeczywistości dodano jeszcze na naszej fladze w górnym rogu przy drzewcu godło Warszawy, czyli syrenę na czerwonej tarczy. Godło to na naszej fladze ulegało w dalszych latach ozdabianiu tak, że obecnie warszawska syrenka jest niezwykle bogato udekorowana, ze złotą koroną nad głową łącznie i stanowi główny akcent flagi! Flaga nasza jest bardzo uroczyście, z dużą estymą dla tradycji, podnoszona na początku sezonu pływań, a następnie opuszczana na jesieni i całe lato godnie powiewa na masztach wszystkich naszych trzech przystani. Miniaturowe flagi zawsze powiewają na rufach naszych łodzi turystycznych gdy pojawiają się one na wodnych szlakach. W naszych Statutach nigdy nie było wzmianki o rozsławianiu potęgi floty carskiej! Oryginalna, przedwojenna piękna chorągiew WTW, bogato ręcznie haftowana, przetrwała wszystkie ciężkie chwile Towarzystwa, okupację, Powstanie Warszawskie 1944, zakaz działalności w latach 1948-1957 wydany przez niełaskawą nam władzę komunistyczną. Dobrze schowana przez zaufanych naszych działaczy, przechowała się w dobrym stanie, a teraz spoczywa w godnym miejscu. Jej następczyni, pieczołowicie wykonana idealna kopia, noszona jest z honorami przez poczet sztandarowy podczas wszystkich ważnych uroczystości WTW. 9
www.wtw.waw.pl Przedwojenna Nagroda Turystyczna, ze zb. Muzeum Narodowego w Warszawie 10 Czwórka na Wiśle
Medal i dyplom Edwarda Kobylińskiego z Olimpiady w 1932 r. Wioślarze WTW przed startem do regat w czerwcu 1882 r. Przy nabrzeżu druga (powiększona) przystań na pontonie 11
12 www.wtw.waw.pl Zabytek na ul. Foksal 19 Ten pokaźny dom z żółtej klinkierowej cegły, zbudowany w stylu neogotyckim, przetrwał wojenne zawieruchy, jedynie w 1944 r. wnętrze strawił pożar. Odnowiony po wojnie, obecnie objęty jest ochroną konserwatora zabytków. Zbudowano go w latach 1895-1897 na działce podarowanej WTW przez hrabiego Ksawerego Branickiego, według projektu Bronisława Brochwicz-Rogoyskiego. Niezwykle bogata fasada ozdobiona jest alegoryczną rzeźbą Hipolita Malczewskiego, przedstawiającą Wisłę. Na koszty budowy złożyli się członkowie Towarzystwa (!). Ten budynek zaczął stanowić całoroczną bazę WTW, umożliwiał bowiem także aktywność członków w zimie uprawianie szermierki, gimnastyki, był miejscem zebrań, posiadał restaurację i salę balową. Jedna ze ścian olbrzymiej sali balowej była ozdobiona dziełem znanego malarza Henryka Siemiradzkiego, obrazującym warszawską Syrenkę na tle Starego Miasta. Ta nasza wspaniała siedziba stała się szybko popularnym miejscem spotkań elity Warszawy. Dla sportowców były dostępne szatnie i dwie sale gimnastyczne tu panował stale duży ruch naszej młodzieży. Tu odbywał próby i dawał koncerty chór członków WTW o nazwie Duda. Należy także wspomnieć, że w tym czasie członkami WTW byli między innymi Bolesław Prus i Henryk Sienkiewicz, a często bywał na Foksal Stefan Żeromski oraz inne znane osobistości, co zostało odnotowane w warszawskich kronikach. Działalność Towarzystwa znacząco przyczyniała się do wychowania społeczeństwa w duchu patriotycznym i społecznym. Bale WTW urządzane w karnawale cieszyły się wielką popularnością. Obecnie budynek służy nadal naszemu Towarzystwu. Obecnie w całości wynajmowany prywatnym najemcom. Czynsz z wynajmu pomieszczeń, stanowi istotny procent w budżecie klubu. Kronika WTW, literatura Dla zainteresowanych śledzeniem dawnych wydarzeń z lat minionych mamy ważną informację WTW prowadzi od początku swego istnienia do chwili obecnej KRONIKĘ to obecnie już kilka opasłych tomów, starannie zapisywanych przez pokolenia naszych Kronikarzy. Są one przechowywane w bezpiecznym, odpowiednio do tego dostosowanym miejscu. W tych kronikach opisywane są wszystkie ważne dla Towarzystwa wydarzenia, nasze Sejmiki, listy uczestników i zwycięzców regat jak Mistrzostwa Polski, Mistrzostwa Europy, Mistrzostwa Świata i Olimpiady! A także składy osobowe Zarządów WTW, opisy ciekawych rejsów turystycznych, krajowych i zagranicznych, jak i udział członków Towarzystwa w wydarzeniach społecznych i politycznych Warszawy. To jest kopalnia
wiedzy! Na podstawie tych naszych Kronik, jak dotąd ukazało się na razie jedno opracowanie książkowe, wydane w 2003 r. pt. Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie 1878 1939, autorstwa pana Ryszarda Kobendzy. Dzieło to jest do nabycia w Sekretariacie WTW przy ul. Zaruskiego 12. Obchody bitwy pod Grunwaldem Jeszcze za zaboru rosyjskiego, w 1910 roku nasze Towarzystwo zorganizowało uroczysty wieczór, rozpoczynający obchody 500-letniej rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Nasz chór Duda miał zaszczyt odśpiewać wtedy prawykonanie głęboko patriotycznej pieśni Roty Marii Konopnickiej. W ramach tych obchodów Towarzystwo zorganizowało spływ turystyczny do Czerwińska, pod którym wojska Króla Polskiego Władysława Jagiełły przeprawiały się przez Wisłę, idąc pod Grunwald. Następnie odbyła się w tym mieście uroczystość patriotyczna, na której interweniowała rosyjska policja policmajster zarekwirował przywiezione do obsadzenia na postumencie popiersie Władysława Jagiełły popiersie przepadło, ale uratowano wtedy projekt tablicy pamiątkowej, który został schowany, a tablicę ostatecznie wmurowano w miejscowej katedrze już po I wojnie światowej, po wyzwoleniu Polski spod zaborów. WTW wielokrotnie organizowało spływy turystyczne do Czerwińska, aby składać kwiaty pod tą tablicą. Ostatni taki spływ WTW miał miejsce w lipcu 1998 roku, a wzięło w nim udział dwunastu młodszych wioślarzy płynących na sześciu łodziach, a kilkunastu starszych działaczy dojechało samochodami, wtedy także zgodnie z tradycją odbyła się pod naszą tablicą uroczystość złożenia wieńca. Latem 2010 roku były w WTW przygotowywane uroczyste obchody w Czerwińsku 600-letniej rocznicy Grunwaldu, które miały być połączone oczywiście ze spływem Wisłą flotylli naszych łodzi wiosłowych, kajaków i żaglówek. Niestety przez Warszawę przetoczyły się tamtego roku dwie potężne powodzie, które spowodowały na dwóch przystaniach WTW duże straty w nieruchomościach i ruchomościach i zmusiły nas do zrezygnowania z organizacji obchodów, a zajęcia się naprawianiem szkód. WTW organizuje Wianki Prawie od samego początku istnienia WTW, bo od 1882 roku nasze Towarzystwo organizowało Wianki, które niegdyś były poważną imprezą, ważnym wydarzeniem kulturalnym i społecznym Warszawy. W czasie Wianków występował chór WTW Duda, były pokazy naszych gimnastyków oraz parady osad wioślarskich, a po Wiśle spływały piękne wianki, które czasami 13
www.wtw.waw.pl Pierwszy pluton oddziału wartowniczego WTW, sierpień 1920 r. 14 Czwarty pluton oddziału wartowniczego WTW, sierpień 1920 r.
Zmiana warty na moście Kierbedzia, wrzesień 1920 r. Odjazd na front członków Oddziału Wartowniczego WTW sprzed siedziby klubowej 28.09.1920 r. z darami dla dywizji Strzelców Podhalańskich 15
16 www.wtw.waw.pl były sporymi artystycznymi konstrukcjami, przedstawiającymi alegorycznie historyczne wydarzenia. Nad Wisłą gromadziły się olbrzymie tłumy. Oczywiście były fajerwerki, reflektory to wszystko nie podobało się carskiej władzy, która wkrótce zakazała tej imprezy z powodu, że ma ona zbyt polski charakter. WTW na rzecz społeczeństwa Działalność społeczna Towarzystwa była wielce zróżnicowana. Były to kwesty, czy imprezy i pokazy sportowe, których dochód był przeznaczony na pomoc ubogim. Organizowano także bale dobroczynne. Wielokrotnie, podczas powodzi nękających Warszawę, członkowie Towarzystwa nieśli pomoc poszkodowanym, pełniąc głównie funkcję ratowników. Ratownicy nasi w letnie niedziele często pilnowali kąpiących się czy pływających niewprawnie na łodziach warszawiaków. Warto tu wspomnieć o jakże ważnym w tamtych czasach otwarciu szkoły na Mariensztacie w 1905 roku, przeznaczonej dla ubogich dzieci Powiśla. WTW finansowało jej działalność aż do wyzwolenia spod zaborów w 1918 roku, kiedy to szkoła została przekazana władzom oświatowym. Jest to jedna z wielu pięknych, a zupełnie zapomnianych kart w historii naszego Towarzystwa. I wojna światowa 1914-1918 Wybuch pierwszej wojny światowej osłabił szeregi członków Towarzystwa i ograniczył naszą działalność. Wielu członków WTW powołano do wojska, wielu z nich już nigdy nie powróciło z pól bitewnych. W zimowej siedzibie na ul. Foksal 19 urządzono szpital wojskowy. Rosjanie, wycofując się na wschód, wysadzili mosty na Wiśle, ale pozostali w Towarzystwie członkowie nie próżnowali utrzymywali komunikację łodziami pomiędzy Warszawą i Pragą. Weszli też w skład Straży Obywatelskiej, powołanej w celu zapewnienia porządku i bezpieczeństwa w mieście. Zabezpieczone zostały nasze archiwa i sztandar. A w listopadzie 1918 r. czynnie brali udział w rozbrajaniu Niemców na ulicach Stolicy. Po odzyskaniu Niepodległości od razu wzięli się do organizacji normalnego funkcjonowania Towarzystwa, w nareszcie w wolnej Ojczyźnie, na którą tak czekali, działając z myślą o tej chwili przez 40 lat od momentu powstania WTW! Inicjujemy utworzenie PZTW Po odzyskaniu niepodległości ważną rzeczą było rozbudzenie społecznej aktywności, nasze Towarzystwo też rozumiało konieczność konsolidacji środowisk sportowych. WTW jako pierwsze
nawiązało kontakty już w 1919 r. z pozostałymi klubami wioślarskimi w granicach naszej nowej państwowości. Kilkanaście już istniejących wioślarskich ośrodków jeszcze w tym samym roku zawiązało Polski Związek Towarzystw Wioślarskich, do którego WTW weszło jako najmocniejsze, mając wtedy największą liczbę 1829 członków. Młodzież wioślarska dostała nowy bodziec do doskonalenia swoich umiejętności i sprawdzania się w Mistrzostwach Polski, posypały się medale. Powstały ramy prawne do startu najlepszych zawodników zagranicą, w Mistrzostwach Europy, Świata i w Olimpiadach. Wojna z bolszewikami, rok 1920 Wychowanie patriotyczne, o które dbano w naszym Towarzystwie, przydało się ponownie i to bardzo prędko. Niekorzystny obrót wydarzeń frontowych zagroził latem 1920 r. Warszawie, do której zaczęła się niebezpiecznie zbliżać jedna z armii bolszewików. Kto żył, kto mógł, stanął do obrony zagrożonej Stolicy i całej Ojczyzny. Warszawa przygotowywała się do obrony. WTW mając dobrze zorganizowaną oraz fizycznie przygotowaną kadrę członków, odpowiedziała na apel władz, wystawiając pod bronią oddział złożony z sześciu plutonów w mundurach klubowych oraz czołówki sanitarnej z własnym samochodem. Naszym plutonom została powierzona straż nad Wisłą z zadaniem ochrony mostów i przepraw. Oprócz tego członkowie Towarzystwa organizowali przewóz rannych żołnierzy oraz utrzymywali łączność z Pragą. Taka patriotyczna postawa oraz zaangażowanie się w akcji całego WTW nie zostało niezauważone przez władze w uznaniu zasług Zarząd Miejski przydzielił Towarzystwu na własność działkę nad Wisłą powyżej mostu Poniatowskiego pod budowę nowej przystani. Ta przystań nosi na-zwę jednego z wielce zasłużonych turystów wioślarskich, Druha Adama Grygolunasa. WTW rośnie w siłę! Lata 1924-1932, to był okres rozkwitu Towarzystwa. Liczba członków w latach 20. sięgnęła liczby 2.000. Osiągnięto wspaniałe sukcesy sportowe w wioślarstwie, z których najważniejsze, to brązowy medal na Mistrzostwach Europy w 1925 r. oraz medale srebrny i brązowy na X Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles w 1932 r. Wznowiona została organizacja tradycyjnych Wianków oraz innych cieszących się dużą popularnością imprez, w tym znanych w Warszawie bali karnawałowych. W 1929 r. ukończono buowę nowej murowanej przystani. Na niej i w domu przy ul, Foksal 19 tętniło życie sportowe i towarzyskie, bywały na naszych imprezach liczne znane 17
www.wtw.waw.pl ZDJĘCIA Czwarta przystań wioślarska w dniu otwarcia 1929 r. 18 Rzeżba fasadowa Kamienica WTW ul. Foksal 19
Gimnastyczki - członkinie WTW Wieczornica choinkowa w sali balowej 1928 r. 19
20 www.wtw.waw.pl osobistości, co znajdujemy odnotowane w naszych kronikach. Modna stała się turystyka wodna, organizowano dalekie wyprawy po wodach polskich i zagranicznych. Na dalekie trasy pływano całymi rodzinami. Dla zaspokojenia potrzeb turystów wiślanych zorganizowano stanicę wodną w Zawadach koło Wilanowa, a następnie ośrodek rekreacyjny w Józefowie. Przystań na Wioślarskiej do 1939 roku Kiedy w 1929 r. ukończono budowę przystani przy ul. Wioślarskiej 6, na terenie otrzymanym od władz w uznaniu zasług WTW w obronie Warszawy w 1920 r., Towarzystwo mogło się pochwalić posiadaniem najnowocześniejszego obiektu tej klasy w całej Europie! Był to budynek o trzech kondygnacjach. Na dole mieścił się basen wioślarski do treningów zimowych oraz hangary na łodzie. Parter (na poziomie ulicy) zajmowały szatnie z natryskami i umywalniami. Mieściła się tu także restauracja z tarasem od strony Wisły. Piętro z tarasem pod arkadami zajmowały pokoje klubowe i administracyjne. W oddzielnym budynku były warsztaty szkutnicze oraz mieszkania dla personelu. Starą drewnianą pływającą przystań wyciągnięto na brzeg i wykorzystywano jako pomieszczenia rekreacyjne czytelnię i salon gier towarzyskich. Z wieżyczki na samej górze korzystali sędziowie podczas rozgrywanych na Wiśle regat, bowiem na wysokości przystani WTW znajdowała się meta. Niestety we wrześniu 1939 r. okupant niemiecki zarekwirował Towarzystwu wszystkie obiekty. Silne żeglarstwo Nasi żeglarze mogą także pochwalić się długoletnią tradycją. Drugie pod względem popularności żeglarstwo istniało w WTW od lat 90. XIX wieku, zakupiono wtedy pierwszą łódź Boruta. W Kronice odnotowano, że pierwszy poważny rejs klubowy pod banderą WTW z Warszawy na Hel odbył się na tej łodzi w 1906 r. Z czasem przybywało łodzi turystycznych i sportowych, budowanych we własnych warsztatach. Żeglarze WTW startowali w regatach, odnosili wiele sukcesów. Organizowano też rejsy po morzu. W 1927 r. WTW zostało członkiem Polskiego Związku Żeglarskiego. Tradycje te kontynuowane są obecnie na przystani Marina na Zalewie Zegrzyńskim, gdzie obok turystów działa silna szkółka żeglarska dla najmłodszych zawodników. Inne sporty w WTW Oprócz podstawowych dyscyplin wodniackich, do dobrej tradycji WTW należało uprawianie różnych sportów. W celu podtrzymania kondycji uprawiano gimnastykę, narciarstwo, tenis, boks
i dźiu-dźitsu. Powstały koła grupujące miłośników tych dyscyplin. Prowadzono naukę pływania, umiejętność nieodzowną przy korzystaniu ze sprzętu wodnego. Pierwsza łódź motorowa na Wiśle była własnością naszego członka, a w 1927 r. utworzono w WTW Koło Motorowców. Istniało też Koło Pań, którego członkinie uprawiały gimnastykę, grały w tenisa i oczywiście startowały w regatach wioślarskich. Te tradycje obecnie owocują, nasze wioślarki są od lat najlepsze w Polsce, jeżdżą po świecie, odnosząc liczne sukcesy. Wojna 1939-1945 Wojna przerwała rozwój WTW. Niemcy zajęli dom na Foksal, zajęli przystań przy Wioślarskiej, przepadło sporo dokumentów i trofeów zdobywanych na zawodach. Część archiwum udało się uratować i wraz ze sztandarem schowano w bezpiecznym miejscu. Członkowie Towarzystwa starali się utrzymywać ze sobą łączność, spotykając się w kawiarni na ul. Chmielnej. Wielu z nich brało udział w konspiracji, wielu walczyło na frontach całej Europy. W czasie całego okresu II wojny światowej zginęło około 400 naszych członków... Tablica poświęcona ich pamięci znajduje się w holu naszego domu na ul. Foksal 19. W czasie Powstania Warszawskiego 1944 przystań uległa całkowitemu zniszczeniu, dom na Foksal został wypalony wewnątrz, ocalała jedynie jego fasada. Czas po wojnie Po zakończeniu wojny członkowie WTW przystąpili własnymi siłami do odbudowy domu na Foksal i przystani. Nasza przystań nie wróciła już do pierwotnej wspaniałości, odbudowaliśmy ją tylko do parteru. Szybko rozpoczęła się normalna działalność klubowa. Niestety, trwało to krótko. Nowa władza zaczęła szufladkować sport według swoich pomysłów zcentralizowanej organizacji zarządzania, podług dyktatu jedynej słusznej partii. W 1948 r. wcielono przymusowo WTW do zrzeszenia Związkowiec, a następnie do Budowlanych. Dom na Foksal zajął klub Polonia a naszą przystań przekazano klubowi Skra. Członkom WTW zabroniono wstępu (!) na nasze obiekty, ponieważ nie należeli do Związku Zawodowego Budowlanych. Wutewiacy spotykali się w prywatnych domach, Zarząd działał, odnotowywano wydarzenia i czekano... Odbudowa Towarzystwa W końcu nadeszła polityczna odwilż. Usilne wydeptywanie dojść do władzy zaczęło pomału przynosić rezultaty. W 1957 r. nastąpiło reaktywowanie Towarzystwa, ale na razie wróciło do nas tylko kilka łodzi turystycznych, żadnej nieruchomości nam nie zwrócono. Zebrania Zarządu nadal odbywały się w prywatnych mieszkaniach, a skromne 21
www.wtw.waw.pl ZDJĘCIA Chrzest łodzi podczas Jubileuszu 50-lecia WTW 22 Łodź szóstka nasadnia z naprzemianstronnymi siedzeniami. Na takiej jednostce wioślarze WTW pływali od 1881r.
Chór Duda Przystań Wioślarska 6 po II wojnie światowej 23
24 www.wtw.waw.pl obchody Jubileuszu 80-lecia istnienia WTW w 1958 roku zorganizowano na przystani SWOS. Odzyskiwaliśmy swoją własność z dużymi oporami i po trochu.po przydzieleniu nam terenu na czubku Cypla Czerniakowskiego WTW urządziło tam skromną przystań z portem od strony nurtu Wisły. Zaczęto rekultywować otrzymany teren, niski, zalewany przez powodzie, podwyższono go o ponad 1 metr. W 1962 r.osadzono na nim XIX-wieczny bocznokołowiec Kościuszko, który przez długie lata był głównym obiektem klubowym. W 1964 r. po zapisaniu się WTW do federacji spółdzielców (!) klub Warszawianka przekazał dla nas z powodu likwidacji swojej przystani, kilka łodzi wyczynowych wraz z kilkunastoma młodymi zawodnikami. Trenerem naszej grupy wioślarzy został nasz Olimpijczyk, Druh Tadeusz Kobyliński. Ten moment można praktycznie uznać za początek powojennej działalności sportowej Towarzystwa. Zaczęły się normalne treningi wioślarzy i żeglarzy. W 1968 r. Jubileusz 90-lecia WTW obchodziliśmy bardzo uroczyście, było to duże przeżycie dla starszych, pamiętających przedwojenne czasy członków. Odbyły się nawet organizowane przez nas Mistrzostwa Polski federacji spółdzielców, z udziałem ekipy wioślarzy z ówczesnego NRD, wybity został pamiątkowy medal. Dom na Foksal WTW odzyskało po usilnych staraniach i procesie sądowym, dopiero w 1978 r., natomiast przystań na Wioślarskiej zwróciła Skra w 1991 r., łącznie ze sprzętem i zawodnikami sekcji wioślarskiej i kajakowej. Dla potrzeb żeglarzy urządzono przystań początkowo w Nieporęcie, a następnie w Zegrzu, pod nazwą Marina. Marina ciągle urządzana i zadbana jest obecnie przytulnym siedziskiem naszych żeglarzy-turystów i grupy regatowej młodzieży, trenującej głównie na Optymistach i odnoszącej ładne wyniki w zawodach. Obecny rozkwit WTW Nasze Towarzystwo działa od szeregu już lat w stabilnych warunkach zewnętrznych, nic ani nikt nam nie zagraża, możemy prowadzić zgodnie z naszymi tradycjami rekreację mieszkańców Warszawy w turystyce motorowodnej, kajakowej, wioślarskiej i żeglarskiej, stosujemy wypróbowaną politykę naboru początkującej młodzieży garnącej się do wodnych sportów. Stosujemy owocną współpracę z rodzicami naszych najmłodszych zawodników. Mamy silną kadrę trenerską i instruktorską, zaplecze działaczy. Nie ma już przydziałowego sponsora w postaci spółdzielczości, narzucającego nam politykę działania. Dysponujemy trzema przystaniami. Mamy coraz lepsze wyniki sportowe, a najwięcej sukcesów w dziedzinie wioślarstwa. W ostatnim opisywanym okre-
i trudną do wyliczenia grupę medalistów Mistrzostw Europy i Mistrzostw Świata. Corocznie wracamy z Mistrzostw Polski z workiem medali, ostatni 2012 rok znów był kolejnym najlepszym sezonem w historii WTW! Coroczna akcja plakatowa w Warszawie 25
www.wtw.waw.pl Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie dzisiaj 26 Sport, a szczególnie wioślarstwo jest najważniejszą dziedziną działalności WTW. Turystyka i rekreacja są finansowane samodzielnie przez członków Towarzystwa. Tradycyjnie i niezmiennie, na dwóch przystaniach w Warszawie (OSW Zaruski i OSW Wioślarska ) działają wioślarze i kajakarze, w OSW Marina nad Zalewem Zegrzyńskim żeglarze. Towarzystwo uzyskuje coraz lepsze wyniki sportowe, szczególnie w wioślarstwie. Wyniki jakie notujemy od sezonu 2008 do dnia dzisiejszego to krok milowy, wykonany w szkoleniu sportowym WTW. Dzisiaj możemy się szczycić tym, że mamy wioślarstwo na światowym poziomie. Silnie obsadzona kadra narodowa przez zawodników z naszego Towarzystwa. Obecność na Igrzyskach Olimpijskich (Pekin 2008 i Londyn 2012). Tytułu Mistrzów Świata i Europy. Z krajowych zawodów rokrocznie przywozimy worek medali we wszystkich kategoriach wiekowych. Nasze zawodniczki (seniorki i młodzieżówka) są rokrocznie najlepszymi zawodniczkami w Polsce. W klasyfikacji generalnej od przezło czterech sezonów, stanowimy drugą siłę wioślarską w kraju. Nasi zawodnicy i trenerzy, nominowani są w plebiscytach na najlepszych zawodników i szkoleniowców Warszawy. Powyższe wyniki to efekt bardzo dobrej pracy trenerskiej i solidnego systemu szkolenia. Jednak bez nowoczesnego sprzętu trudno byłoby się ścigać z najlepszymi. W ostatnich pięciu latach, Zarząd WTW zaciągnął dwa kredyty na zakup łodzi wioślarskich. Obydwa kredyty na sumę przekraczającą pół miliona złotych, pozwoliły nam wzbogacić się o kilkanaście łodzi zbudowanych w najnowszej technologii. Rozwijana jest przez cały rok akcja naboru młodzieży. Utworzony został program stypendialny dla najlepszych zawodników. Kolejnym etapem i priorytetem jest budowa nowoczesnej siedziby WTW. Pozyskaliśmy moż-nego partnera, który jest gotów wybudować na działce przy ul. Wioślarskiej 6 w Warszawie przystań z hotelem. Gorąco wierzymy, że budowa ruszy w roku 2012 na Jubileusz naszego Towarzystwa. Po wybudowaniu, będziemy się szczycić jedną z najnowocześniejszych baz sportowych w Europie. Będzie to Centrum Kobiecego Wioślarstwa, gdzie szkolić się będą najlepsze wioślarki w kraju. Dzięki miejskim programom, możemy finansować w większym wymiarze
pracę z grupami naborowymi oraz sukcesywnie remontować i unowocześniać nasze obiekty przykładem jest przystań OSW Zaruski. Odczuwalne jest także wsparcie Urzędu Marszałkowskiego woj. Mazowieckiego, który od kilku lat wspiera finansowo imprezy sportowo rekreacyjne organizowane przez WTW. To co bardzo ważne i zasługuje na miejsce w Jubileuszowym folderze, to fakt, że przez ostatnich kilka lat udało się wyprostować kwestie formalno prawne, użytkowania przez WTW działek należących do miasta (OSW Zaruski umowa dzierżawy na 25 lat) i Skarbu Państwa (OSW Marina umowa dzierżawy 10 lat). Tradycją jest, że seniorzy Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego starają się przekazywać następnym pokoleniom, najlepsze tradycje WTW, w myśl naszego hasła propagowanego od ponad stu trzydziestu pięciu lat: Nasze hasło, nasza broń: miłość, zgoda, bratnia dłoń. Spotkanie Koła Seniorów z Prezesem WTW 2012 r. 27
www.wtw.waw.pl Wioślarstwo w Warszawskim Towarzystwie Wioślarskim 28 Wioślarstwo to jest to co potrafimy robić najlepiej! Od chwili powstania WTW, jest to najważniejsza dyscyplina sportowa Towarzystwa. Od kilku sezonów notujemy znakomite wyniki sportowe zarówno na arenie międzynarodowej jak i krajowej. Postęp jaki się dokonał w osiąganych przez naszych zawodników sukcesach to skok w XXI wiek do elitarnego grona mistrzów światowego wioślarstwa. W chwili obecnej w składzie Reprezentacji Polski mamy blisko dziesięć zawodniczek i zawodników z WTW. Na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie w 2008 roku, Marcin Brzeziński płynął w olimpijskim finale na ósemce ze sternikiem (V miejsce). Na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 2012 roku, zapisana została nowa karta w historii naszego Towarzystwa. Trzy zawodniczki Kamila Soćko, Joanna Leszczyńska i Sylwia Lewandowska nie tylko uzyskały nominację olimpijską (pierwsze kobiety z WTW na igrzyskach), ale zajęły w nich ósme miejsce. W tym samym roku kolejna trójka zawodniczek Weronika Deresz, Agnieszka Renc i Jaclyn Halko, zdobyły Mistrzostwo Świata seniorek, pierwszy seniorski złoty medal MŚ w WTW. Wyniki uzupełnijmy złotymi i srebrnymi medalami Mistrzostw Europy seniorów, Wicemistrzostwem Świata Agnieszki Renc z 2009 r. Dorzućmy sukcesy w Akademickich Mistrzostwach Świata, a na koniec worek medali rokrocznie przywożony z Mistrzostw Polski we wszystkich kategoriach wiekowych. Nieprzerwanie od kilku sezonów mamy najlepsze wioślarki w Polsce. Od czterech sezonów w klasyfikacji generalnej stanowimy drugą siłę wioślarstwa w Polsce. Nasi zawodnicy i trenerzy, rok do roku nominowani są w Plebiscytach. Te wyniki to efekt kilku lat znakomitej pracy trenerskiej i solidnego programu szkolenia. To także wynik odważnej polityki Zarządu, który w ostatnich pięciu latach już dwukrotnie zaciągał kredyt na zakup nowoczesnych łodzi oraz uruchomił w 2010 r. program stypendialny dla najlepszych. Kwoty wydane na sprzęt sportowy, stypendia, opiekę medyczną, psychologa, odżywki i inne oszacować można w kwocie miliona złotych. Powyższe informacje utwierdzają w przekonaniu, że w dzisiejszych czasach trudno osiągnąć znaczący wynik sportowy bez doraźnego wsparcia finansowego. O takie wsparcie WTW zabiega nieprzerwanie, jednakże z uwagi na fakt, że wioślarstwo jest mało komercyjną dyscypliną sportu nie jest to łatwe.
W najbliższej przyszłości, priorytetem dla nas będzie budowa nowej siedziby przy ul. Wioślarskiej 6 w Warszawie. Od kilku lat trwają przygotowania do tej inwestycji. Mocno wierzymy, że właśnie w tym roku Jubileuszowym rozpocznie się budowa Centrum Kobiecego Wioślarstwa bo tak nazywać się będzie super nowoczesny obiekt WTW. Dzięki wsparciu programów miejskich możemy w szerszym zakresie prowdzić akcje naborowe, które odbywają się u nas przez cały rok, a także remontować i unowocześniać naszą infrastrukturę, czego przykładem jest przystań OSW Zaruski. Ostatnie zmiany w statucie WTW, pozwalają nam spróbować rozwinąć współpracę z niepełnosprawnymi, co sukcesywnie czynimy. Liczymy, że za pięć lat w kolejnym folderze, będziemy mieli się czym pochwalić. Naszymi działaniami staramy się zachęcić do przyjścia do nas jak największą ilość dzieci i młodzieży, z których kiedyś pod bacznym okiem naszych trenerów wyrosną wielcy mistrzowie, tacy jak Ci wymienieni powyżej. Kadra trenerska Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego Danuta Kotwińska trener koordynator (seniorki, młodzieżówka, juniorki) Maria Sorys juniorki młodsze Magdalena Kwaśniewska młodzicy Ewa Urbaniak młodziczki Robert Borys seniorzy, młodzieżówka Michał Jeżewski juniorzy Artur Sakowski juniorzy młodsi Trener koordynator Danuta Kotwińska 29
www.wtw.waw.pl Marcin Brzeziński Mistrz Europy, 5 miejsce IO w Pekinie, 7 miejsce IO w Londynie 6 miejsce MP 2013 M. Brzeziński, D. Brodziak, J. Kocerka, K. Lewandowski Mistrzynie Polski 2013 2x KL od lewej Joanna Dorociak, Weronika Deresz 30 Złoty medal MP 2013 4-KA od lewej Sylwia Lewandowska, Joanna Leszczyńska, Marta Kowalska, Weronika Deresz
Mistrzynie Polski 2013 4xKL od lewej Karolina Lipska, Zuzanna Duda, Joanna Dorociak, Katarzyna Marcinkiewicz Dwukrotna Mistrzyni Pol-ski 2013 na 2 x KL i 4 x KL Joanna Dorociak Złoty Medal MP 2013 4-KA stoją od lewej Anna Demianiuk, Sylwia Lewandowska, Marta Kowalska, Joanna Leszczyńska Srebrny Medal MP 2013 8+K, stoją od lewej Julia Puton, Katarzyna Marcinkiewicz, Izabela Słoma, Anna Całka, Małgorzata Sierakiewicz, Sylwia Liśkiewicz, Agnieszka Renc, Anna Demianiuk, Adriana Skonecka 31
www.wtw.waw.pl ślubowanie w Wałczu przed IO w Londynie, stoją od lewej Kamila Soćko, Sylwia Lewandowska, Joanna Leszczyńska i Marcin Brzeziński 32 IO w Londynie, stoją od lewej Joanna Leszczyńska, Natalia Madaj, Sylwia Lewandowska, Kamila Soćko
Ślubowanie w PKOL od lewej Jarosław Wolski, Kamila Soćko, Paweł Berek, Joanna Leszczyńska, Maciej Śliwiński, Sylwia Lewandowska Flaga PKOL z podpisami olimpijczyków Medale Mistrzostw Polski w wioślarstwie 2013 135 lat polskiego wioślarstwa, 135 lat WTW Warszawa 33
www.wtw.waw.pl Złote medalistki Mistrzostw Świata w Płowdiw Agnieszka Renc, Weronika Deresz, Jaclyn Halko (wszystkie WTW Warszawa), Magdalena Kemnitz (Posnania) Wicemistrzowie Polski 2011 r. 4xMA od lewej M. Brzeziński, K. Niziołek, R. Borys (trener), J. Wolski (Wiceprezes WTW), B. Siennicki (Prezes WTW), R. Rybak, F. Fulara 34 OOM 2012 II miejsce czwórka podw. ze st. D. Solecka, A. Bochenek, W. Jagodzińska, M. Stelmaszczyk, st. A. Skonecka
3 miejsce MP 2011 (4-MA) od lewej J. Kocerka, K. Lewandowski, D. Brodziak, P. Niziołek Mistrzynie Polski 2011, od lewej W. Deresz, A. Renc, J.Leszczyńska, K. Soćko Wicemistrzynie Polski 2011, od lewej Marta Kowalska, Izabela Słoma, Katarzyna Świątek, Adrjana Skonecka, Katarzyna Walentynowicz, Sylwia Lewandowska, Joanna Dorociak, Karina Leoniak, Anna Demianiuk 35
www.wtw.waw.pl Srebrne medalistki Mistrzostw Polski Juniorów 2013 Nikola Cieciera i Agnieszka Całka (pierwsze z lewej strony) Obóz młodzików 2013 r. 36 Medaliści Mistrzostw Polski Juniorów 2013 Stoją od lewej: Robert Hyżorek, Konrad Siwek, Adrian Wojdyna, Maciej Chudzicki, Michał Jeżewski, Michał Brajczewski, Igor Deszcz. Klęczą od lewej: Michał Cichosz, Piotr Wołyński, Jakub Gajda, Wiktor Rutte, Michał Peszko
Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży 2013 srebro i brąz (4x i 4x+), skład osad Jakub Spanier, Tomasz Miazga Mateusz Bochenek i Jan Puzyna, sternik Jakub Gajda Obóz młodzików 2013 r. 37
www.wtw.waw.pl Żeglarstwo i snowboard w Warszawskim Towarzystwie Wioślarskim 38 Żeglarstwo istnieje w WTW niewiele krócej od wioślarstwa, chociaż jako dyscyplina, sportowa dopiero od lat 20. ubiegłego wieku. Przechodziło różne przemiany związane przede wszystkim z wielokrotnymi zmianami klas regatowych, co powodowało na przemian rozwój i prawie upadek żeglarstwa w naszym Towarzystwie. W chwili obecnej to bardzo prężnie rozwijająca się sekcja młodych żeglarzy, na co dzień stacjonujących i trenujących w Ośrodku Sportów Wodnych Marina w Zegrzu Południowym. Młodzi żeglarze przechodzą podstawowe szkolenie na łódkach klasy Optimist. Swoją karierę zawodniczą kontynuują na klasach Laser, Lequipe oraz 420. Żeglarstwo jest bardzo rozwijającym i przyjemnym sposobem na spędzenie wolnego czasu dla dzieci w wieku od 6 lat. Ten piękny sport poprzez obcowanie z przyrodą w naturalny sposób uczy współdziałania w grupie i budowania wiary we własne siły. Staramy się przede wszystkim bawić, a przy okazji zabawy uczyć podstawowych zasad postępowania na wodzie. W miesiącach od listopada do końca kwietnia zajęcia odbywają się na basenie, sali gimnastycznej. Liczba trenujących ciągle wzrasta w chwili obecnej trenuje około 40 zawodników i zawodniczek, a w szkółce jest dodatkowo 30 dzieci. Kadrę szkoleniową stanowią doświadczeni instruktorzy z wieloletnim stażem pracy z dziećmi, wszyscy są byłymi zawodnikami, medalistami Mistrzostw Polski. Oprócz letniego żeglowania, nasi zawodnicy startują w regatach bojerowych (klasy Minibojer i DN) i w Snowboardowym Pucharze Polski. W tej ostatniej konkurencji nasi zawodnicy zdobywają Medale Mistrzostw Polski i wygrywają puchary Polski. W Warszawskim Towarzystwie Wioślarskim prowadzone są szkolenia na łodziach typu: Optimist, Laser, L Equipe oraz 420. Więcej informacji o sekcji na stronie www.marinazegrze.wtw.waw.pl Zapraszamy do uczestnictwa w zajęciach. Kadra trenerska WTW sekcja żeglarska Jakub Niziński trener koordynator, Optimist Sylwia Krupa Optimist Aleksandra Michalik Lequipe Marcin Michalik 420 Rafał Wilk Laser
Dzień Otwarty Przystani Marina w Zegrzu 2013 r. Puchar Europy w klasie Laser I miejsce Julia Oleksiuk Zgrupowanie we Włoszech, jezioro Garda 2010 r. 39
www.wtw.waw.pl Regaty klasy Laser w Rybniku Jędrzej Wissuwa Obóz w Kluszkowcach 2013 40 OOM Snowboard 2013
Zawodniczki klasy Optimist Grupa Optimist na największych na Świecie regatach Lake Garda Meeting, Riva del Garda 2011 r. 41
www.wtw.waw.pl Szymon Nowosielski srebrny medalista Mistrzostw Polski Juniorów w snowboardzie 2013 r. 42 Michał Lachowicz srebrny medalista Mistrzostw Polski Młodzików w snowboardzie 2013 r.
Kajakarstwo w Warszawskim Towarzystwie Wioślarskim Miejscem treningów sekcji kajakowej jest przystań na Cyplu Czerniakowskim przy ul. Zaruskiego 12 w Warszawie. Pod okiem trzech wykwalifikowanych trenerów prowadzone są zajęcia z dziećmi i z młodzieżą. WTW od początku sezonu 2011 postawiło zdecydowanie na pracę z grupami naborowymi. Zajęcia w kategoriach dzieci i młodzicy prowadzone są przez cały tydzień. Wyniki pracy i odbudowy sekcji, widoczne są już od sezonu 2010 od którego są niepokonani w Warszawskiej Olimpiadzie Młodzieży. Coraz liczniejsza liczba dzieci w sekcji, pozwala nam pozytywnie patrzeć w przyszłość. W ramach uzupełnienia treningu kajakowego, odbywają się zajęcia w kajak polo, jednak już nie z taką częstotliwością jak w latach poprzednich. Mimo to, w sezonie 2012 nasze drużyny startujące w Międzywojewódzkich Mistrzostwach Młodzików w kajak-polo w Bydgoszczy (zmieniona formuła przez PZKaj), wygrali mocno obsadzony turniej z wyżej notowanymi drużynami. Wisienką na torcie są złote medale K-2 i K-4, zdobyte na Mistrzostwach Polski Młodzików w 2012 i 2013 roku, przez Daniela Ratajczyka i Michała Wrzoska (K-2) oraz tych samych zawodników w osadzie K-4 z Mateuszem Possem i Piotrem Jarosławskim. Kadra trenerska WTW sekcja kajakowa Andrzej Dryl trener koordynator, juniorzy młodsi Kamil Wawiórowski młodzicy, grupy naborowe Michał Sadkowski młodzicy, grupy naborowe Obóz kajakowy Waplewo 2013 43
www.wtw.waw.pl Warszawska Olimpiada Młodzieży - 2012 r. 44 Złoci medaliści turnieju w kajak-polo na Międzywojewódzkich Mistrzostwach Młodzików Bydgoszcz 2012
Mistrzowie Polski młodzików 2012 z trenerem Michałem Wawiórowskim Michał Wrzosek i Daniel Ratajczyk K2-2000 m Mistrzowie Polski Młodzików K-4 na 2000 m Daniel Ratajczyk, Michał Wrzosek, Piotr Jarosławski, Mateusz Poss z trenerem Michałem Sadkowskim Złoci medaliści turnieju w kajak-polo na Międzywojewódzkich Mistrzostwach Młodzików Bydgoszcz 2012 45
www.wtw.waw.pl Sekcja Turystyki Żeglarskiej i Motorowodnej w Warszawskim Towarzystwie Wioślarskim STŻiM zrzesza w swych szeregach pasjonatów popierających lub czynnie uprawiających tę samą formę turystyki i rekreacji na wodzie. W Sekcji działają: żeglarze, motorowodniacy, wędkarze, nurkowie. Podstawą funkcjonowania STŻiM jest praca społeczna jej członków ujęta w programie działania na dany rok zatwierdzanym przez Zarząd Towarzystwa. W ramach działalności członkowie: uczestniczą w regatach turystycznych jachtów kabinowych, rejsach po śródlądowych akwenach krajowych zagranicznych, rejsach morskich organizowanych we współpracy z harcerzami, organizują integracyjne spotkania towarzyskie, spotkania okolicznościowe, podnoszą swoje wodniackie kwalifikacje poprzez szkolenia na stopnie żeglarskie i motorowodne, działają na rzecz środowiska niepełnosprawnych zrzeszonych w SART, wspomagają lokalne władze samorządowe w popularyzacji aktywnego wypoczynku na wodzie, wspierają szkółkę żeglarską WTW poprzez aktywny udział w naprawach sprzętu. 46 Rejs z okazji 70 rocznicy śmierci gen. M. Zaruskiego do Chersonia pod patronatem Prezydenta RP
Wyprawa na dorsza W kole wędkarskim Zimowe spotkanie towarzyskie Podczas uroczystości zamknięcia sezonu Zwycięzcy regat żeglarskich SART żegluje SART w Marine 47
Patronat medialny Sponsorzy i partnerzy Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie ul. Zaruskiego 12, 00-468 Warszawa tel. 22 621 59 76, fax 22 628 53 54 www.wtw.waw.pl