Rośliny które nas potrzebują Chronione, zagrożone, rzadkie kontra inwazyjne w powiecie sanockim Marian Szewczyk IGRiL PWSZ Sanok
Czy my potrzebujemy roślin, czy one nas? Czy wszystkim może być dobrze na tym świecie? Czy możliwy jest RAJ na Ziemi?
Ochrona prawna, czerwone księgi gatunków Pierwszym aktem prawnej ochrony gatunku na terenie Polski jest statut warecki, wydany w roku 1423, przez Władysława Jagiełłę w którym zakazuję się m. in. wyrębu cisa. Czytamy w nim: Jeśliby kto wszedłszy w las, drzewa, które znajdują się być wielkiej ceny, jako cis albo jemu podobne porąbał, tedy może być przez pana albo dziedzica pojman, a na rękojemstwo tym, którzy oń prosić będą ma być dan. Tymże obyczajem o gajach, gdzie mało lasów ma być zachowano. Kolejne akty prawne dotyczące ochrony gatunkowej pojawiły się w Polsce w 1902 roku (zabór pruski) i w 1919. 300 250 Liczba gatunków 200 150 100 50 0 1919 1946 1957 1983 1995 2001 2004 A ochrona ścisła B ochrona częściowa A B Wg H. Piękoś-Mirkowa, Z. Mirek 2003. Nieco zmienione
Nie wszystkie gatunki giną, tracąc swój dom Proces zachodzi powoli i dopiero z perspektywy kilkudziesięciu lat widać zmiany
Rośliny rodzime i obce - 2 500 i 1000 gat
UE wydaje 12 mld rocznie z powodu inwazyjnych Powiat sanocki wydał 1 200 000 zł na zwalczanie barszczy Sosnowskiego
Trochu botanicznej matematyki powiatu sanockiego Około 1000 gatunków roślin naczyniowych 130 gatunków obcych 37 gatunków podlegających ochronie ścisłej 54 gatunki podlegające ochronie częściowej 45 gatunków zagrożonych i rzadkich 58 gatunków inwazyjnych Atlas prezentuje 186 gatunków z w/w grup
Jak atlas powstawał? Baza ATPOL Badacze dawniejsi i współcześni Josef Armin Knapp 1869, Eustachy Wołoszczak Poszukiwania własne i ze studentami Fotografie roślin w siedlisku i portrety O biologii w piktogramach
Fotografia uchwycić istotę gatunku!
Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa ΑiΩ
Atlas powstał dzięki pracy wielu osób Dane florystyczne: Marian Szewczyk & Krzysztof Oklejewicz Zofia Daszkiewicz-Siuciak Dominik Dziubak Stefan Gawroński Paweł Grodziński Maciej Kapral Beata Kowalska Marcin Krzyżański Marek Krajnik Stanisław Kucharzyk Barbara Kulak Piotr Kutiak Edward Orłowski Iwona Michura Jerzy Miliszewski Józef Mitka Marcin Scelina Mariusz Sudoł Anna Tofil Bogdan Zemanek Konsultacja graficzna Anna Kłos, Anna Kurdziel, Lesław Modelski Konsultacja naukowa Adam Zając, Krzysztof Oklejewicz, Leszek Bernadzki Zdjęcia Marian & Michał Szewczyk Bogdan Zemanek (Silene gallica) Projekt graficzny Michał Szewczyk Ilustracje Anna Kurdziel Tłumaczenie Beata Lisowska, Bogdan Zemanek Korekta Zofia Ciomcia, Jolanta Mazur-Fedak, Jenny Triggs
Główni bohaterzy atlasu rośliny chronione
Główni bohaterzy atlasu rośliny zagrożone i rzadkie
Negatywni bohaterzy atlasu rośliny inwazyjne
Wartość dodana atlasu Inwentaryzacja gatunków roślin chronionych, rzadkich i zagrożonych Postępująca ekstynkcja niektórych gatunków Botrychium multifidum, Coeloglossum viride, Corallorhiza trifida, Cyperus flavescens, Eleocharis carniolica, Gentianella amarella, Epipactis microphylla, Kickxia elatine, Lolium remotum, Lolium temulentum, Malaxis monophyllos, Pyrola chlorantha, Salix starkeana, Silene gallica, Spiranthes spiralis, Traunsteinera globosa, Trollius europaeus Stabilna sytuacja większości gatunków Stwierdzono nowe stanowiska wielu gatunków m. in. Aconitum lasiocarpum, Aconitum moldavicum, Aquilegia vulgaris, Agrimonia pilosa, Arum alpinum, Dactylorhiza fuchsii, Dianthus armeria, Epipactis palustris, Epipactis purpurata, Gladiolus imbricatus, Iris sibirica, Lilium martagon, Moneses uniflora, Ophioglossum vulgatum, Orchis mascula, Orchis morio, Orobanche flava, Polystichum aculeatum, i inne Stwierdzono nowe gatunki z tej grupy dla powiatu sanockiego Clematis recta, Crocus heuffelianus, Crocus scepusiensis, Epilobium alpestre, Epipactis greuterii, Helleborus purpurascens
Co dalej? Monitoring gatunków z atlasu. Aplikacja multimedialna atlasu Atlas chronionych, zagrożonych, rzadkich porostów, mszaków? Atlas roślin użytkowych powiatu sanockiego.
Dziękuję za uwagę!!