Analiza wykonalności dla projektu pn.: Termomodernizacja i wykorzystanie energii odnawialnej w obiektach edukacyjnych na terenie miasta Ustroń

Analiza wykonalności dla projektu pn.: Termomodernizacja i wykorzystanie energii odnawialnej w obiektach edukacyjnych na terenie miasta Ustroń Bielsko-Biała, 2014

Zespół ekspertów w składzie: Dominik Chłond, Paweł Gałecki, Izabela Kałczuga, Ewa Krakowiak, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Karina Wieczorek 2

Spis treści 1. Charakterystyka projektu... 5 1.1. Tytuł i definicja projektu... 5 1.2. Lokalizacja projektu... 6 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu... 7 2. Analiza terytorialna... 10 3. Zgodność z politykami strategicznymi... 12 4. Komplementarność projektu... 16 5. Analiza instytucjonalna... 17 5.1. Beneficjenci projektu... 17 5.2. Wykonalność instytucjonalna projektu... 17 6. Analiza techniczna i technologiczna... 17 7. Analiza specyficzna dla sektora... 21 7.1. Stan aktualny... 21 7.2. Stan projektowany... 22 8. Analiza wariantowa... 22 9. Analiza środowiskowa... 23 10. Analiza prawna i pomoc publiczna... 26 11. Analiza finansowo-ekonomiczna... 30 12. Wykonalność i trwałość projektu... 36 13. Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie... 36 14. Plan wdrożenia projektu... 39 15. Raport z konsultacji społecznych... 40 16. Zakończenie... 40 17. Bibliografia... 40 Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu... 9 Tabela 2 Wskaźnik produktu... 9 Tabela 3 Ludność w Ustroniu wg miejsca zameldowania i płci... 10 Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Ustroniu... 11 Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne... 15 Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami... 16 3

Tabela 7 Koszty realizacji projektu... 20 Tabela 8 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego... 21 Tabela 9 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego... 22 Tabela 10 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych... 22 Tabela 11 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta... 29 Tabela 12 Planowany harmonogram rzeczowo - finansowy... 32 Tabela 13 Koszty operacyjne... 33 Tabela 14 Obliczenie luki w finansowaniu... 33 Tabela 15 Dofinansowanie projektu... 34 Tabela 16 ENVP, ERR i B/C dla projektu... 36 Tabela 17 Ryzyka i zagrożenia w projekcie... 37 Tabela 18 Plan wdrożenia projektu... 39 Spis rysunków Rysunek 1 Ustroń na mapie województwa Śląskiego... 6 Rysunek 2 Lokalizacja poszczególnych etapów projektu na mapie miasta Ustroń... 7 4

1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Termomodernizacja i wykorzystanie energii odnawialnej w obiektach edukacyjnych na terenie miasta Ustroń Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia dotyczącego ograniczenia niskiej emisji oraz wykorzystujących odnawialne źródła energii na terenie Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na realizacji programu ograniczania niskiej emisji dla mieszkańców subregionu południowego województwa śląskiego, polegającego na systemie dopłat do termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne; termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, montażu instalacji solarnych, pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej, zakupie energooszczędnego oświetlenia ulicznego, budowie fotowoltaicznych i wiatrowych systemów wytwarzania energii elektrycznej. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest ze 106 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest termomodernizacja oraz wykorzystanie energii odnawialnej w 5 obiektach użyteczności publicznej Miasta Ustroń. Zakres projektu obejmuje 5 etapów każdy to realizacja prac w poszczególnych placówkach: Etap 1 Szkoła Podstawowa nr 6 im. J. Kreta w Ustroniu Nierodzimiu. Zakres: wymiana dachów z ociepleniem stropu nad ostatnią kondygnacją, ocieplenie ścian zewnętrznych łącznie z piwnicami z wymianą parapetów zewnętrznych, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej zewnętrznej, wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody. Modernizacja kotłowni gazowej. Wymiana instalacji elektrycznej i źródeł światła na energooszczędne. Budowa zadaszenia strefy wejściowej. Adaptacja pomieszczeń piwnicznych na szatnie dla uczniów. Etap 2 Szkoła Podstawowa nr 5 w Ustroniu Lipowcu. Zakres projektu: wymiana dachów szkoły i sali gimnastycznej z ociepleniem stropu nad ostatnią kondygnacją, ocieplenie ścian zewnętrznych łącznie z piwnicami z wymianą parapetów zewnętrznych, wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody. Modernizacja kotłowni gazowej. Wymiana instalacji elektrycznej i źródeł światła na energooszczędne. Budowa nowego podjazdu dla osób niepełnosprawnych. Adaptacja części pomieszczeń szkolnych na dwuoddziałowe przedszkole. Etap 3 Szkoła Podstawowa nr 1 w Ustroniu. Zakres projektu: wymiana dachu z ociepleniem stropu nad ostatnią kondygnacją, wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody. Wymiana instalacji elektrycznej i źródeł światła na energooszczędne. Etap 4 Przedszkole nr 7 w Ustroniu. Zakres projektu: ocieplenie ścian zewnętrznych, wymiana kotła instalacji centralnego ogrzewania, wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, montaż urządzeń solarnych 5

do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody. Wymiana instalacji elektrycznej i źródeł światła na energooszczędne. Etap 5 Miejski Dom Spokojnej Starości (MDSS) w Ustroniu. Zakres projektu: ocieplenie ścian zewnętrznych i stropu nad ostatnią kondygnacją, wymiana kotła instalacji centralnego ogrzewania, wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody. Celem projektu jest zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej oraz poprawa jakości powietrza w regionie poprzez konieczną termomodernizację budynków użyteczności publicznej wraz z zastosowaniem instalacji wykorzystujących OZE na obiektach zlokalizowanych w Mieście Ustroń. 1.2. Lokalizacja projektu Ustroń miasto i gmina w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim. Lokalizacja projektu w 5 miejscach na obszarze miasta Ustroń: Szkoła Podstawowa nr 6 im. J. Kreta w Ustroniu Nierodzimiu, ul. Ks. Józefa Kreta nr 6 (dz. 349/6 i 349/8), Szkoła Podstawowa nr 5, Ustroń Lipowiec, ul. Szkolna nr 1 (dz. 359/148), Szkoła Podstawowa nr 1, Ustroń, ul. Partyzantów 2 (dz. 316/18), Przedszkole nr 7, Ustroń, Oś. Manhattan, ul Gałczyńskiego 16 (dz. 1333/6 i 1333/9), MDSS, Ustroń, ul Słoneczna 10 (dz. 203/48). Rysunek 1 Ustroń na mapie województwa Śląskiego Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/ustroń 6

Rysunek 2 Lokalizacja poszczególnych etapów projektu na mapie miasta Ustroń Źródło: Opracowanie własne 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Cele projektu są zgodne z celami RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej IV EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA, OZE I GOSPODARKA NISKOEMISYJNA, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 4.3: Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym. Cele szczegółowe projektu odpowiadają priorytetowi inwestycyjnemu 4.3 i są spójne z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: Zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz Zmniejszenie emisyjności gospodarki. Projekt odnosi się do następujących celów szczegółowych priorytetu IV w RPO WSL 2014-2020: zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, poprawa jakości powietrza w regionie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 4.3 7

Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. W tej wersji dokumentu - celem tego działania jest przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu oraz poprawa konkurencyjności regionalnej gospodarki, poprzez zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w stosunku do energii ze źródeł konwencjonalnych, zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego, a także poprawa jakości powietrza w regionie, poprawa efektywności produkcji i zużycia energii oraz wzrost produkcji i dystrybucji energii z odnawialnych źródeł. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL 2014-2020, które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Likwidacja niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła; 2. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych; 3. Budowa instalacji OZE w modernizowanych energetycznie budynkach. W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie zarówno wymiana kotłów nieefektywnych ekologicznie na kotły charakteryzujące się zwiększoną sprawnością energetyczną oraz podłączenie budynków do istniejących sieci cieplnych. Przewiduje się możliwość wsparcia projektów w formule projektów typu słoneczne gminy (tu: np. niskoemisyjne gminy) - realizowanych głównie na obszarze gmin o rozproszonej zabudowie jednorodzinnej (gminy małe). Na terenie gmin dużych możliwe podłączanie budynków do sieci miejskich. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu możliwa będzie kompleksowa termomodernizacja obiektu poprzez poprawę izolacyjności przegród budowlanych, a także wymianę okien i drzwi zewnętrznych na wyroby o lepszej izolacyjności. Ponadto w ramach projektu, jako element kompleksowej modernizacji energetycznej obiektu dopuszcza się także działania związane z wymianą oświetlenia na energooszczędne (w tym systemy zarządzania oświetleniem obiektu), przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła) oraz przebudową systemów wentylacji i klimatyzacji. Zabudowa instalacji wykorzystujących OZE możliwa jest jedynie jako element szerszych działań związanych z poprawą efektywności energetycznej obiektów objętych projektem. W ramach 2 typu projektu nie przewiduje się termomodernizacji budynków jednorodzinnych. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu możliwe jest wsparcie budowy instalacji/infrastruktury wykorzystującej OZE wyłącznie wraz z 1. i/lub 2. przykładowym rodzajem projektu. Przedmiotowy projekt wpisuje się w 1 i 3 rodzaj wskazanych przykładowych projektów. Determinującym dla projektu będzie linia demarkacyjna w odniesieniu do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (POIiŚ 2014-2020), którą należy uwzględnić na etapie opracowania pełnego studium wykonalności. Wskaźniki Zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) planowanymi rezultatami wsparcia likwidacji niskiej emisji poprzez wymianę/modernizację indywidualnych źródeł ciepła lub podłączanie budynków do sieciowych nośników ciepła oraz termomodernizacji w budynkach użyteczności publicznej, budynkach mieszkalnych wraz z instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, będą: wzrost udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem, obniżenie energochłonności gospodarki oraz obniżenie emisji zanieczyszczeń gazowych. Istotnymi rezultatami projektu będą również czystsze powietrze oraz zmniejszenie ilości produktów ubocznych w/w procesu modernizacji. W wyniku wsparcia w/w działań, nastąpi obniżenie 8

kosztów funkcjonowania administracji publicznej i sektora mieszkaniowego. Niniejszy projekt spełnia te zapisy i możliwość ich osiągnięcia. W ramach przedmiotowego działania zmodernizowanych energetycznie zostanie 5 obiektów budynków użyteczności publicznej na obszarze Gminy Ustroń. Beneficjent założył dla projektu (dane z ankiety, bez wskazania metodologii i źródła obliczeń): Szacowany spadek emisji gazów cieplarnianych: 1070 ton ekwiwalentu CO 2, Ilość zaoszczędzonej energii pierwotnej w wyniku realizacji projektu: 1 010 MW. Poniższe tabele prezentują zakres wskaźników zaplanowanych do realizacji w oparciu o aktualnie obowiązujące RPO WSL 2014-2020 (wersja 5.1) oraz wyniki ich obliczeń na podstawie audytu terenowego przeprowadzonego w 2014 r. na potrzeby niniejszej analizy: Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. 1. Wskaźnik Emisja zanieczyszczeń gazowych Źródło: RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) Tabela 2 Wskaźnik produktu Jednostka pomiaru [t/r] Źródło danych Audyt terenowy z 2014 r. Wartość bazowa Wartość docelowa (2019) 525,79 291,45 L.p. 1. 2. 3. Wskaźnik Liczba jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE Liczba jednostek wytwarzania energii cieplnej z OZE Liczba zmodernizowanych energetycznie budynków Jednostka pomiaru [szt.] [szt.] [szt.] Źródło: RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) Źródło danych Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze Dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczoodbiorcze/ dokumentacja księgowa Wartość bazowa Wartość docelowa (2019) 0 Brak danych 0 Brak danych 0 5 Procedura raportowania i monitorowania wskaźników będzie zgodna z Wytycznymi do monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego 2014-2020. Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). 9

Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał i po zakończeniu realizacji projektu, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. Do monitorowania wskaźnika rezultatu powinny być wykorzystane: dokumentacja projektowa (np. audyt energetyczny). Natomiast do pomiaru wskaźnika produktu: dokumentacja projektowa/ protokoły zdawczo-odbiorcze/ dokumentacja księgowa. 2. Analiza terytorialna Ustroń miasto i gmina w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim. Uzdrowisko (jedno z dwóch w województwie), ośrodek wczasowy i wypoczynkowy na Śląsku Cieszyńskim. Miejscowość położona jest na północnych stokach Beskidu Śląskiego, u wylotu doliny Wisły. Różnica wzniesień wynosi ponad 500 metrów pomiędzy centrum miasta w dolinie Wisły a Czantorią Wielką i Równicą. Sąsiednie gminy: Brenna, Goleszów, Skoczów, Wisła. Gmina sąsiaduje z Czechami. Ustroń jest popularnym uzdrowiskiem, posiadającym źródła wód mineralnych i żelazistych, a także pokłady borowiny. Znajduje się w nim wiele sanatoriów i ośrodków rehabilitacyjnych, wyposażonych w najnowocześniejsze urządzenia, świadczące szeroki zakres zabiegów. Uzdrowisko oferuje rehabilitację i leczenie chorób układu ruchu, krążenia, dróg oddechowych i obwodowego układu nerwowego. Znajduje się w nim rozbudowana baza zabiegów fizjoterapeutycznych i pielęgnacyjnych. W Ustroniu działają 3 większe ośrodki narciarskie, każdy dysponujący przynajmniej jednym wyciągiem krzesełkowym. Są to ośrodki o nazwach: Kolej Linowa Czantoria w Ustroniu, Kolej Linowa Palenica w Ustroniu, Ośrodek Poniwiec Mała Czantoria w Ustroniu. W Ustroniu, jako ośrodku uzdrowiskowo-wypoczynkowym znajdują się liczne szlaki turystyczne stanowiące bazę wypadową dla turystyki pieszej i rowerowej. Tabela 3 Ludność w Ustroniu wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m. 2009 2010 2011 2012 2013 Ludność wg miejsca zameldowania i płci (stan na 31 XII) ogółem osoba 15 365 15 932 15 975 16 002 16 003 mężczyźni osoba 7 176 7 523 7 558 7 571 7 576 kobiety osoba 8 189 8 409 8 417 8 431 8 427 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Ustroń liczył 16 003 mieszkańców, natomiast jego powierzchnia wynosi 59 km². Gęstość zaludnienia stanowi aktualnie 271 os./km² i od kilku lat w związku z systematycznym niewielkim wzrostem liczby mieszkańców, zmniejszającym się saldem migracji na 1000 osób (2013 r. 2,1 a w 2009 r. 4,3) ta gęstość wzrasta (w 2009 r. było 261 os./km²). 10

Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Ustroniu Wyszczególnienie j.m. 2009 2010 2011 2012 2013 ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 58,9 59,7 60,5 62,2 64,0 osoba 118,3 120,1 128,3 134,2 139,0 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 31,9 32,6 34,0 35,6 37,2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności Ustronia w 2013 r. 61,0% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 16,3% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 22,7% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na 1000 ludności w 2013 r. był ujemny wyniósł minus 1,0 i ma tendencję rosnącą. Liczba osób w wieku poprodukcyjnym na przełomie kolejnych lat wzrasta, notowany jest również systematyczny powolny spadek ilości osób w wieku produkcyjnym oraz przedprodukcyjnym. Liczba pracujących w Ustroniu to ogółem 5 831 osób (GUS, stan na 31.XII.2013 r.). Pracujący na 1000 ludności w 2013 r. stanowili 364 osoby. Na koniec czerwca 2014r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, w powiecie cieszyńskim 10%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tym czasie z Gminy Ustroń to 548 osób. Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013 r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Ustroniu ogółem 2 381 w tym z sektora publicznego 47, sektora prywatnego 2 334, a wśród nich sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 1 810. Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Ustroniu są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (551 firm), z sektora F budownictwo (294), sektora I działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (225), sektora M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (212) oraz sektora C przetwórstwo przemysłowe (190). Zasoby mieszkaniowe Ustronia stanowią 7 106 (wg GUS, stanu na XII 2013r.), w tym budynki mieszkalne to ogółem 3 746, a budynki mieszkalne oddane do użytkowania ogółem 39. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013r.): Wodociągi - długość czynnej sieci rozdzielczej to 98,6 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 2 492 szt., Kanalizacja - długość czynnej sieci kanalizacyjnej to 98,6 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 2 261 szt. Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (GUS, 2012 r.): Wodociągowej 74,5, kanalizacyjnej 88,8, gazowej 81,7. 11

Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: 17 przychodni; liczba przychodni na 10 tys. ludności 11; apteki ogólnodostępne 8; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną 2 000. Ponadto funkcjonuje na terenie gminy: Śląskie Centrum Rehabilitacji i Prewencji oraz Śląski Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny im. gen. Jerzego Ziętka, a także liczne sanatoria uzdrowiskowe. Placówki edukacyjne w Ustroniu to: 7 przedszkoli dla 550 dzieci; 5 szkół podstawowych (dla 923 uczniów) oraz 3 gimnazja (dla 569 uczniów). W odniesieniu do przedmiotowego projektu należy podkreślić, iż w kwestii efektywności energetycznej w gminie - indywidualne dokumenty strategiczne (analizy lokalne oraz regionalne) szczegółowo opisują to zagadnienie na miarę posiadanych przez Beneficjenta takich opracowań. Niniejsza analiza odnosi się do tego w rozdziale 3, gdzie wykazano i wskazano takie dokumenty, które charakteryzują obszar objęty niniejszym projektem pod tym względem. W kwestii zanieczyszczenia atmosfery na obszarze gminy takie dane monitorowane są branżowo. Na portalu (http://spjp.katowice.pios.gov.pl/): System Prognoz Jakości Powietrza w strefach i aglomeracjach województwa śląskiego, w Charakterystyce strefy śląskiej część południowa wskazano ogólnie dla regionu: Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza jest emisja komunalno-bytowa z zabudowy ośrodków miejskich i wiejskich, transport drogowy emitujący zanieczyszczenia wzdłuż arterii o natężonym ruchu samochodowym, oraz przemysł a zwłaszcza energetyka i ciepłownictwo. Emisja przemysłowa dotyczy zwłaszcza rejonów Czechowic- Dziedzic, Bielska-Białej, Żywca i Cieszyna. W obszarach górskich i pogórskich istotne znaczenie ma niska emisja komunalna w dolinach rzek i większych potoków. Do tego regionu zalicza się Gmina Ustroń. Informacje o aktualnym stanie jakości powietrza w obszarze województwa śląskiego (wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych) dostępne są na bieżąco na stronie WIOŚ w Katowicach (źródło: http://monitoring.katowice.wios.gov.pl/) w zakresie możliwym technicznie (istniejące stacje pomiarów) dla poszczególnych obszarów, w tym z obszaru RIT Subregionu Południowego. Dla obszaru przedmiotowego projektu brak takich danych lokalnych. Podsumowanie Gmina Ustroń liczy 16 003 mieszkańców, jego powierzchnia wynosi 59 km². Gęstość zaludnienia stanowi 271 os./km² i od kilku lat wzrasta. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym, a maleje ilość osób w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013 r. był ujemny, ma tendencję rosnącą. Ubywa osób pracujących, zwiększa się liczba bezrobotnych. W Ustroniu dominują działalności gospodarcze dot. handlu i budownictwa. Walory naturalne sprzyjają rozwojowi turystyki i wszelkich form związanych ze zdrowiem i rekreacją. Wykazana infrastruktura społeczna i techniczna Ustronia stanowi istotną bazę działań projektowych zgodnych z przyjętą strategią rozwoju lokalnego. Jej potencjał i potrzeby wyznaczają kierunki istotnych działań określone w strategicznych dokumentach. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność projektu z dokumentami strategicznymi w odniesieniu do strategicznych dokumentów związanych z perspektywą finansową 2014+: 12

Strategia Europa 2020 - Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 Umowa Partnerstwa Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; Interwencje w ramach CT4 koncentrują się na celu szczegółowym UP - zmniejszenie emisyjności gospodarki i będą realizowane poprzez priorytet: Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki; zakres pilnych do podjęcia interwencji w tym zakresie jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.: zwiększenie efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych wielorodzinnych (PI 4iii., PI 4c.). Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: 1.2.2. Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, w tym: 2.4. Przezwyciężanie niedogodności związanych z położeniem obszarów przygranicznych, szczególnie wzdłuż zewnętrznych granic UE. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; II.6.2.Poprawa efektywności energetycznej; II.6.4. Poprawa stanu środowiska. Polska 2030. Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 - BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energochłonność gospodarki, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania, Rekomendacje. Ustawa o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014 2020 (Dz. U. z 2014r., poz. 1146) - dostosowuje prawo polskie do unijnych regulacji dotyczących polityki spójności 2014-2020. Znalazły się w niej zapisy dotyczące m.in.: mechanizmów koordynacji programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, zasad wdrażania środków polityki spójności oraz zadań i trybu współpracy podmiotów zaangażowanych w ten proces,rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów. 13

Regionalne i lokalne dokumenty programowe: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie 2020+ Obszar priorytetowy: (C) PRZESTREŃ; Cel strategiczny: Województwo śląskie regionem atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni; Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska; Kierunek działań: 6. Wspieranie wdrożenia rozwiązań ograniczających niską emisję oraz zużycie zasobów środowiska i energii w przedsiębiorstwach, gospodarstwach domowych, obiektach i przestrzeni użyteczności publicznej. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata 2014-2020 (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska, III.2 Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna. Priorytet I Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 1.1 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii. Projekt RPO WSL 2014-2020 wersja 5.1 z dnia 10.04.2014 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Priorytet inwestycyjny 4.3 wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym; cele szczegółowe: zmniejszenie energochłonności infrastruktury publicznej i sektora mieszkaniowego oraz poprawa jakości powietrza w regionie. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL 2014-2020 w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna; Działanie 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i sektorze mieszkaniowym. Program Ochrony Powietrza dla stref województwa śląskiego Cel główny: Dotrzymanie standardów jakości powietrza w zakresie pyłu PM10 oraz znacząca redukcja stężeń B(a)P nawet przy niekorzystnych warunkach klimatycznych najpóźniej do roku 2020; Cel taktyczny w zakresie niskiej emisji: wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych oraz na otwartych przestrzeniach; Cel 1: Wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych; Cel 2. Wyeliminowanie spalania węgla złej jakości w kotłach i piecach domowych. Strategia Rozwoju Śląska Cieszyńskiego 2001-2016 CEL OPERACYJNY 1.4: Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; 1.4.1. Zaproponowanie ujednoliconych w skali powiatu przedsięwzięć zmierzających do ograniczenia tzw. niskiej emisji CEL OPERACYJNY 2.5. Promocja powiatu jako terenu, na którym przestrzegane są obowiązujące normy ochrony środowiska; 2.5.1. Dążenie do spełnienia norm czystości (powietrza, wody, gleb, etc.) ustanawianych przepisami ochrony środowiska. 14

Strategia Rozwoju Powiatu Cieszyńskiego 2001-2016 Cel operacyjny:1.4. Współdziałanie gmin i powiatu celem opracowania procedur działań proekologicznych; Zadanie:1.4.1. Zaproponowanie ujednoliconego w skali powiatu systemu zachęt dla inwestorów decydujących się na zmianę technologii ogrzewania, np. z węglowego na gazowe i inne proekologiczne. Strategia Rozwoju Miasta Ustroń do 2020 roku Cel strategiczny 2. Budowa nowoczesnej infrastruktury publicznej służącej mieszkańcom, kuracjuszom, turystom i inwestorom; Cel operacyjny 2.2. Rozwój infrastruktury kulturowej, edukacyjnej, społecznej; Cel strategiczny 3. Ochrona ustroński ego środowiska naturalnego; Cel operacyjny 3.2. Poprawa jakości powietrza w Ustroniu. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 - nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: w Artykule 7 - Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, w Artykule 8 - Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu i poprawę jakości powietrza w regionie. Projekt spełnia założenia tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się m.in. na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny. ochronie środowiska poprzez ograniczanie emisji gazów. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu równy dostęp będzie zapewniony kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL 2014-2020 (wersja 5.1) 15

4. Komplementarność projektu Projekt ujęty jest na liście projektów przewidzianych do realizacji w formule Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) 2014-2020 dla obszaru funkcjonalnego obejmującego subregion południowy województwa śląskiego. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE zmierzającymi do poprawy gospodarki niskoemisyjnej i efektywności energetycznej w Ustroniu. Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzięcia 1. Kompleksowa modernizacja Ośrodka Zdrowia przy ul. Mickiewicza w Ustroniu Miasto Ustroń Środki własne RPO WSL 2007-2013 2.976.521,00 zrealizowany 2. Termomodernizacja Przedszkola nr 4 w Ustroniu Hermanicach Miasto Ustroń Środki własne 193.151,01 zrealizowany 3. Termomodernizacja budynku zlokalizowanego w Ustroniu przy ulicy 3 Maja 68 Miasto Ustroń Środki własne 32.046,53 zrealizowany 4. Termomodernizacja Szkoły Podstawowej nr 3 w Ustroniu Polanie Miasto Ustroń Środki własne 1.265.684,98 zrealizowany 5. Termomodernizacja MDK Prażakówka Miasto Ustroń Środki własne 774.000,00 zrealizowany 6. Wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych - Przebudowa Pijalni wód w dzielnicy Zawodzie w Ustroniu Miasto Ustroń Środki własne RPO WSL 2014-2020 2.100.000,00 planowane 7. Słoneczny Ustroń - miejski program wykorzystania energii słonecznej w gospodarstwach domowych Miasto Ustroń Środki własne RPO WSL 2014-2020 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu 3.400.000,00 planowane 16

5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Miasto Ustroń. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz. 1591 z późn. zm.) i ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578 z późn. zm.).. Miasto Ustroń wykonuje swoje czynności za pomocą Urzędu Miejskiego, będącego jednostką organizacyjną. Organem wykonawczym wskazanym w ustawie jest Burmistrz, a uchwałodawczym Rada Miejska. Zadania i obowiązki Urzędu Miejskiego i jego komórek organizacyjnych określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Miejskiego w Ustroniu. Kierownikiem Urzędu jest Burmistrz. Burmistrz kieruje pracą Urzędu osobiście, przy pomocy Zastępcy Burmistrza i Skarbnika Miasta. Burmistrz jest przełożonym służbowym zatrudnionych w Urzędzie pracowników oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na wydziały, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będzie społeczność lokalna Miasta Ustroń w szczególności obejmująca uczniów, nauczycieli i personelu pomocniczego placówek oświatowych objętych projektem, mieszkańcy gmin i miast ościennych, jako że celem projektu jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji poprzez wykonanie kompleksowej termomodernizacji w budynkach użyteczności publicznej znajdujących się na terenie Miasta. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Miasto Ustroń. 5.2. Wykonalność instytucjonalna projektu Beneficjent nie wskazał struktury, stanowisk i zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób, które będą brały udział w realizacji projektu. Z uwagi na powyższe, nie jest możliwa pełna ocena przygotowania Beneficjenta do realizacji projektu, w szczególności poprzez ocenę czy Beneficjent posiada zdolność organizacyjną do wdrożenia projektu i jego utrzymania. Jednakże wskazane przez Beneficjenta doświadczenie w zrealizowaniu kilku projektów dofinansowanych ze środków unijnych daje możliwość uznania, iż istnieje potencjał do wdrożenia projektu. 6. Analiza techniczna i technologiczna Stan obecny Przedmiotem projektu p.n.: Termomodernizacja i wykorzystanie energii odnawialnej w obiektach edukacyjnych na terenie miasta Ustroń realizowanej w gminę Ustroń w powiecie cieszyńskim. Podstawowa charakterystyka budynków objętych projektem: 17

1. Szkoła Podstawowa nr 6 im. J. Kreta w Ustroniu Nierodzimiu Lokalizacja: gmina Ustroń, miejscowość Ustroń, Ustroń Nierodzim, ul. Ks. Józefa Kreta nr 6 (dz. 349/6 i 349/8) Budynek szkoły użytkowany jest od roku 1950 (segment A). W kolejnych latach dobudowywane były kolejne segmenty dydaktyczne (B i C) oraz sportowy (D). Segment sportowy D oddano do użytkowania w roku 2006 i nie jest objęty projektem. Dane charakterystyczne budynku szkoły objętego projektem: kubatura (A,B,C) 12,400 m 3, powierzchnia użytkowa 2,470,10 m 2, powierzchnia zabudowy 938,40m 2. Aktualne roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 3 553,44 GJ* Projektowane roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 1 249,91 GJ* Nośnik energii: Kotłownia gazowa zasilana gazem ziemnym z sieci. 2. Szkoła Podstawowa nr 5 Lokalizacja: gmina Ustroń, miejscowość Ustroń, Ustroń Lipowiec, ul. Szkolna nr 1 (dz. 359/148) Budynek szkoły budowany był w latach siedemdziesiątych etapowo początkowo część dydaktyczna, następnie sala gimnastyczna. Dane charakterystyczne budynku szkoły objętego projektem: kubatura 11,385 m 3, powierzchnia użytkowa 2.078,91m 2, powierzchnia zabudowy 1 150,97 m 2. Aktualne roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 1 486,9 GJ* Projektowane roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 480,68 GJ* Nośnik energii: Kotłownia gazowa zasilana gazem ziemnym z sieci. 3. Szkoła Podstawowa nr 1 Lokalizacja: gmina Ustroń, miejscowość Ustroń, ul. Partyzantów 2 (dz. 316/18) Budynek szkoły użytkowany jest od lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. W roku 2011 oddano do użytkowania segment sali gimnastycznej i pomieszczeń towarzyszących, czego nie obejmuje niniejszy projekt. Wymieniono stolarkę okienną i drzwiową zewnętrzną, ocieplono ściany budynku. Dane charakterystyczne budynku szkoły objętego projektem: kubatura 8.615,47m 3, powierzchnia użytkowa 2 739,33 m 2, powierzchnia zabudowy 823,17 m 2. Aktualne roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 1367,33 GJ* Projektowane roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 676,05 GJ* Nośnik energii: Kotłownia gazowa zasilana gazem ziemnym z sieci. 4. Przedszkole nr 7 Lokalizacja: gmina Ustroń, miejscowość Ustroń, Oś. Manhatan, ul Gałczyńskiego 16 (dz. 1333/6 i 1333/9) Budynek przedszkola użytkowany jest od lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. W poprzednich latach wymieniono stolarkę okienną i drzwiową zewnętrzną, ocieplono stropodach, czego nie obejmuje niniejszy projekt. Dane charakterystyczne budynku przedszkola objętego projektem: kubatura 4 237,28m3, powierzchnia użytkowa 1 485,19 m2, powierzchnia zabudowy 602,00 m2. 18

Aktualne roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 1 036,34 GJ* Projektowane roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 601,57 GJ* Nośnik energii: Kotłownia gazowa zasilana gazem ziemnym z sieci. 5. Miejski Dom Spokojnej Starości Lokalizacja: gmina Ustroń, miejscowość Ustroń, ul Słoneczna 10 (dz. 203/48). Budynek użytkowany jest od lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. W poprzednich latach wymieniono stolarkę okienną i drzwiową zewnętrzną, czego nie obejmuje niniejszy projekt. Aktualne roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 1 486,90 GJ* Projektowane roczne zapotrzebowanie na energię końcową dla potrzeb c.o. i c.w.u.: 480,68 GJ* Nośnik energii: Kotły gazowe zasilane gazem ziemnym. * - dane pozyskane u Beneficjenta z audytów energetycznych podczas audytu terenowego. Stan projektowany Celem projektu jest zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową dla potrzeb ogrzewania budynków oraz zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną wskutek włączenia w bilans cieplny źródeł instalacji solarnych w niektórych budynkach. 1. Szkoła Podstawowa nr 6 im. J. Kreta w Ustroniu Nierodzimiu Wymiana dachów z ociepleniem stropu nad ostatnią kondygnacją, Ocieplenie ścian zewnętrznych łącznie z piwnicami z wymianą parapetów zewnętrznych, Budowa zadaszenia strefy wejściowej. Adaptacja pomieszczeń piwnicznych na szatnie dla uczniów, Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej zewnętrznej, Wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, Montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody, Modernizacja kotłowni gazowej, Wymiana instalacji elektrycznej i źródeł światła na energooszczędne. 2. Szkoła Podstawowa nr 5 Wymiana dachów szkoły i sali gimnastycznej z ociepleniem stropu nad ostatnią kondygnacją, Ocieplenie ścian zewnętrznych łącznie z piwnicami z wymianą parapetów zewnętrznych, Budowa nowego podjazdu dla osób niepełnosprawnych. Adaptacja części pomieszczeń szkolnych na dwuoddziałowe przedszkole, Wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody, Modernizacja kotłowni gazowej, Wymiana instalacji elektrycznej i źródeł światła na energooszczędne. 3. Szkoła Podstawowa nr 1 Wymiana dachu z ociepleniem stropu nad ostatnią kondygnacją, Wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, Montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody, 19

Wymiana instalacji elektrycznej i źródeł światła na energooszczędne. 4. Przedszkole nr 7 Ocieplenie ścian zewnętrznych, Wymiana kotła instalacji centralnego ogrzewania, wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, Montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody, Wymiana instalacji elektrycznej i źródeł światła na energooszczędne. 5. Etap 5 MDSS ocieplenie ścian zewnętrznych i stropu nad ostatnią kondygnacją, wymiana kotła instalacji centralnego ogrzewania, wymiana instalacji centralnego ogrzewania i wodno-kanalizacyjnej, montaż urządzeń solarnych do przygotowania ciepłej wody z montażem zbiornika wody. W planowanym zakresie projekt jest wykonalny technicznie i technologicznie. W projekcie należy przyjąć sprawdzone rozwiązania, które zagwarantują wysoką jakość, trwałość i funkcjonalność, przy równoczesnej oszczędności kosztów na etapie inwestycji i późniejszej eksploatacji. Dla pełnej kwalifikowalności kosztów może wystąpić sytuacja, że termomodernizacja musi być kompleksowa, tj. wraz z wymianą źródła ciepła. Również szczególną uwagę należy zwrócić w późniejszym terminie na kwalifikowalność termomodernizacji budynków administracji. Dotychczasowa praktyka wskazuje, że może być wykluczenie budynków przeznaczonych na administrację publiczną. Te kwestie należy rozstrzygnąć na etapie opracowywania studium wykonalności, kiedy będą przyjęte dokumenty i wytyczne dla RPO WSL 2014-2020. Tabela 7 Koszty realizacji projektu L.p. Koszt Kwota netto Vat [23%] Kwota brutto 1. Szacowana wartość inwestycji 7 559 236,59 1 738 624,41 9 297 861,00 2. Promocja projektu 20 000,00 4 600,00 24 600,00 3. Studium wykonalności 40 000,00 9 200,00 49 200,00 4. Ekspertyzy, nadzory, aktualizacja audytów energetycznych 120 000,00 27 600,00 147 600,00 5. Aktualizacja dokumentacji projektowej do wymagań audytu i aktualnych przepisów. 200 000,00 46 000,00 246 000,00 6. Razem: 7 939 236,59 1 826 024,41 9 765 261,00 Źródło: Opracowanie własne a) Podstawowe założenia projektowe: Wartość współczynnika przenikania ciepła przez przegrody budowlane i stolarkę okienną dostosować w budynku do zgodności z załącznikiem nr 2 obowiązujących Warunków technicznych jaki powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie: Ocieplenie ścian zewnętrznych dostosować do obowiązujących przepisów U<0,25W/m2K, Ocieplenie stropu przez dostosować do obowiązujących przepisów U<0,20W/m2K, 20

Ocieplenie stropu nad ostatnią kondygnacją lub dachu dostosować do obowiązujących przepisów U<0,20W/m2K, Wymianę stolarki okiennej dostosować do obowiązujących przepisów U<1,3W/m2K. Wymagania co do zapotrzebowania na energię pierwotną dla budynków objętych termomodernizacją. W ocenie eksperta, wymagają dostosowania do zgodności z 329. ust 2. obowiązujących warunków technicznych jaki powinny odpowiadać budynki i ich usytuowaniem. b) Rekomendowany harmonogram prac przygotowawczych i wykonawczych: Opracowanie audytów energetycznych: od 0 do 45 dnia, Opracowanie dokumentacji projektowej: od 45 do 250 dnia, Uzyskanie pozwoleń na budowę: od 250 do 315 dnia, Realizacja prac budowlanych: od 315 do 900 dnia. Beneficjent posiada częściowo przygotowaną dokumentację projektową oraz audyty. W związku ze zmianą Warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dniem 01.01.2014, opracowana wcześniej dokumentacja będzie wymagała aktualizacji. Zakładany przez Beneficjenta termin zakończenia realizacji zadania na okresie: 12.2014 do 12.2017 jest realny. 7. Analiza specyficzna dla sektora W związku z planowanym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową, oraz poprzez ocieplenie przegród budynków, zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową poprzez poprawę sprawności systemu grzewczego (wymiana źródła ciepła i instalacji centralnego ogrzewania) bez zmiany nośnika energii jakim pozostaje gaz ziemny, przewiduje się zmniejszenie zapotrzebowania na energię początkową poprzez włączenie w bilans cieplny w niektórych budynkach instalacji solarnych termicznych. 7.1. Stan aktualny Stan istniejący przed termomodernizacją zapotrzebowanie na zużycie energii: Suma rocznej energii końcowej dla potrzeb c.o. i c.w.u. dla wszystkich budynków: 8 930 GJ, paliwo: gaz ziemny, wartość opałowa paliwa: 34,00 [MJ/m 3 ]. Tabela 8 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu istniejącego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0,0024 21,01 2. NO 2 0,0447 399,22 3. CO 0,0088 78,79 4. CO 2 58,82 525 294,12 5. Pył 0,0000 0,1313 6. Sadza 0,0000 0,0000 7. Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne 21

7.2. Stan projektowany Stan projektowany - zapotrzebowanie na zużycie energii: Suma rocznej energii końcowej dla potrzeb c.o. i c.w.u. dla wszystkich budynków: 3 489 GJ wg wyliczeń audytów, Suma rocznej energii końcowej dla potrzeb c.o. i c.w.u. dla wszystkich budynków: 4 950 GJ wg szacunków eksperta, paliwo: gaz ziemny, wartość opałowa paliwa: 34,00 [MJ/m 3 ]. Tabela 9 Charakterystyka emisji zanieczyszczeń dla stanu projektowanego L.p. Emitowane zanieczyszczenie Wskaźnik emisji [kg/gj] Emisja [kg/rok] 1. SO 2 0,0024 11,65 2. NO 2 0,0447 221,29 3. CO 0,0088 43,68 4. CO 2 58,82 291 176,47 5. Pył 0,0000 0,0728 6. Sadza 0,0000 0,0000 7. Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne Tabela 10 Osiągnięcie rezultatów ekologicznych L.p. Emitowane zanieczyszczenie Stan istniejący [kg/rok] Stan projektowany [kg/rok] Efekt ekologiczny [kg/rok] Redukcja emisji [%] 1. SO 2 21,01 11,65 9,36 44,57 2. NO 2 399,22 221,29 177,93 44,57 3. CO 78,79 43,68 35,12 44,57 4. CO 2 525 294,12 291 176,47 234 117,65 44,57 5. Pył 0,1313 0,0728 0,0585 44,57 6. Sadza 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 7. Benzo(a)piren 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 Źródło: Opracowanie własne 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I realizacja inwestycji w ograniczonym zakresie. Wariant ten zakłada wyłącznie pomniejszenie energii użytkowej poprzez podjęcie czynności związanych z ograniczeniem strat ciepła przez wyselekcjonowane przegrody budowlane o największym przenikaniu ciepła. 22

Wariant ten zakład: a) Wymiana stolarki okiennej w pomieszczeniach ogrzewanych z pominięciem okien pomieszczeń o temperaturze użytkowej niższej od 16ºC b) Ocieplenie przegród w miejscu największych mostków termicznych na podstawie badania kamerą termowizyjną. Wariant ten został odrzucony w kilku powodów: brak możliwości spełnienia wymogów 329 ust. 2. Dz.U.2002.75.690 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie a tym samym brak możliwości uzyskania pozwolenia na termomodernizację budynku. Koszt tego wariantu wynosi o ok. 60%. wartości kosztów ogólnych podanych w rozdziale nr 6. Pozostałe środki na nakłady inwestycyjne zostałyby spożytkowanie przez Gminę Ustroń na realizację innych zadań związanych z ograniczaniem wskaźnika Eu w budynku, bądź stopniowe przeznaczanie środków z planowanego wkładu własnego, na wykonanie remontów w ograniczonym zakresie. Wariant II - realizacja inwestycji w wariancie przyjętym do realizacji i opisanym w rozdziale 6. Wariant III rozszerzenie zakresu zadania. Zakładał on większą realizację zadania modernizacyjnego w budynku np. wymianę nośnika energii na pompę ciepła wraz z montażem farmy fotowoltaicznej dla potrzeb uzupełnienia bilansu zużycia energii elektrycznej zasilających pompy. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: zwiększone nakłady inwestycyjne w zakresie inwestycji, zwiększone koszty eksploatacyjne, nakłady w tym wariancie przekraczają możliwości finansowe Gminy Ustroń. Koszt tego wariantu wynosi o ok. 160%. wartości kosztów ogólnych podanych w rozdziale nr 6. Mając powyższe na uwadze rekomenduje się przyjąć wariant II. 9. Analiza środowiskowa Analiza środowiskowa projektu wykonana została w oparciu o audyt terenowy, który odbył się w dniu 15.10.2014 roku i dotyczył 5 obiektów położonych na terenie Ustronia. 1. Aktualny stan obiektów: - Szkoła Podstawowa nr 6 przy ul. Kreta 6 w Ustroniu - budynek jest obiektem dwukondygnacyjnym, nieremontowanym. Ściany zewnętrzne otynkowane, elewacja w złym stanie. Aktualnym źródłem ciepła jest ogrzewanie gazowe. - Szkoła Podstawowa nr 5 przy ul. Szkolnej 1 w Ustroniu - budynek jest obiektem jednokondygnacyjnym, modułowym, nieremontowanym. Ściany zewnętrzne otynkowane, elewacja frontowa w dobrym stanie. Aktualnym źródłem ciepła jest ogrzewanie gazowe. - Publiczne Przedszkole nr 7 przy ul. Gałczyńskiego w Ustroniu - budynek jest obiektem jednokondygnacyjnym, nieremontowanym. Ściany zewnętrzne otynkowane, elewacja w złym stanie. 23

- Miejski Dom Spokojnej Starości przy ul. Słonecznej 10 w Ustroniu - budynek jest obiektem dwukondygnacyjnym z przeszkloną werandą, nieremontowanym, częściowo docieplonym. Ściany zewnętrzne otynkowane, elewacja w dobrym stanie. - Szkoła Podstawowa nr 1 przy ul. Partyzantów 2 w Ustroniu - budynek jest obiektem dwukondygnacyjnym, modułowym. Ściany zewnętrzne otynkowane, elewacja w dobrym stanie. Aktualnym źródłem ciepła jest ogrzewanie gazowe. 2. Stwierdzone miejsca bytowania (w tym lęgowe/rozrodcze) chronionych gatunków ptaków i nietoperzy (wizja lokalna i wywiad): - Szkoła Podstawowa nr 6 przy ul. Kreta 6 w Ustroniu - na ścianie bocznej prawdobodobnie gniazdo w otworze w elewacji, elewacja pokryta odchodami. W sezonie lęgowym w budynku gniazdują jerzyki (informacja na podstawie wywiadu). - Szkoła Podstawowa nr 5 przy ul. Szkolnej 1 w Ustroniu - na tylnej ścianie budynku, na elewacji ślady ptasich odchodów. - Publiczne Przedszkole nr 7 przy ul. Gałczyńskiego w Ustroniu - nie stwierdzono miejsc bytowania chronionych gatunków. - Miejski Dom Spokojnej Starości przy ul. Słonecznej 10 w Ustroniu - w otworze na elewacji frontowej prawdopodobnie w okresie lęgowym gniazduje jerzyk, na ścianie bocznej pod dachem stwierdzono ptasie gniazdo. - Szkoła Podstawowa nr 1 przy ul. Partyzantów 2 w Ustroniu - nie stwierdzono miejsc bytowania chronionych gatunków. 3. Potencjalne miejsca bytowania (w tym lęgowe/rozrodcze) chronionych gatunków ptaków i nietoperzy (wizja lokalna): - Szkoła Podstawowa nr 1 przy ul. Kreta 6 w Ustroniu - pod dachem stwierdzono liczne niezabezpieczone otwory. Budynek posiada szczeliny, szpary za rynnami oraz rurami spustowymi i pod parapetami, które mogą potencjalnie stanowić miejsca gniazdowania chronionych gatunków ptaków lub letnie kryjówki nietoperzy. - Szkoła Podstawowa nr 5 przy ul. Szkolnej 1 w Ustroniu - na elewacji ścian bocznych i tylnej budynku liczne szczeliny, jedna z ścian tylnych elewacji budynku pokryta pnączem. - Publiczne Przedszkole nr 7 przy ul. Gałczyńskiego 16 w Ustroniu - kominy wentylacyjne z niezabezpieczonymi otworami. - Miejski Dom Spokojnej Starości przy ul. Słonecznej 10 w Ustroniu - szczeliny pod rynnami. - Szkoła Podstawowa nr 1 przy ul. Partyzantów 2 w Ustroniu - szczeliny pod rynnami. 4. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: W świetle obowiązujących przepisów zaleca się obligatoryjne zgłoszenie do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) zamiaru podjęcia termomodernizacji obiektu, po wcześniejszym uzyskaniu ekspertyzy ornitologicznej i/lub chiropterologicznej. a) Ekspertyza ornitologiczna (i/lub chiropterologiczna) obejmuje dwie części: wykonanie szczegółowej inwentaryzacji obiektu pod kątem występowania potencjalnych siedlisk i miejsc niebezpiecznych dla ptaków (i/lub nietoperzy), 24