I rocznica utworzenia Narodowego Centrum Badań Jądrowych

Podobne dokumenty
Spojrzenie poza horyzont

Narodowe Centrum Badań Jądrowych

Narodowe Centrum Badań Jądrowych. Krzysztof Kurek

Przewodnik po wielkich urządzeniach badawczych

Witamy w CERN Marek Kowalski

Jak działają detektory. Julia Hoffman

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW

Po co nam CERN? Po co nam LHC? Piotr Traczyk

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników

Polacy i Polska w technologiach detektorów w CERN-ie. L. Zwalinski CERN EP/DT December 16 th 2016

Poszukiwania bozonu Higgsa w rozpadzie na dwa leptony τ w eksperymencie CMS

Dział Budowy Aparatury i Infrastruktury Naukowej (DAI)

Epiphany Wykład II: wprowadzenie


9:00-9:30 Dyrektor IFJ PAN 9:30-10:30 Oddział NO1 10:30-11:00 Oddział NO2. 11:00-11:15 Przerwa kawowa. 11:15-11:40 Oddział NO3 11:40-12:15 Oddział NO4

ESS LUND E-XFEL DESY W7X IPP GREIFSWALD SPIRAL 2 GANIL T2K, J-PARC BELLE 2, KEK IFJ PAN KRAKÓW CTA CHILE FAIR DARMSTAT LHC, ATLAS CERN ITER CADARACHE

Wyznaczanie efektywności mionowego układu wyzwalania w CMS metodą Tag & Probe

Ocena bezpieczeostwa obiektów jądrowych jako element przygotowao do wdrożenia energetyki jądrowej w Polsce

Poszukiwany: bozon Higgsa

MasterClass-międzynarodowy program zajęć dla uczniów szkół średnich

STRATEGICZNE KIERUNKI BADAWCZE POLSKIEJ FIZYKI JĄDROWEJ ( ) Wstęp

Zakład Eksperymentu ATLAS (NZ14)

Polska w CERN. Kurs dla polskich nauczycieli w CERN maja Jan Paweł Nassalski Instytut Problemów Jądrowych im.

Jak działają detektory. Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych

Compact Muon Solenoid

Jak znaleźć igłę w stogu siana

Zakłady Naukowe Oddziału Fizyki i Astrofizyki Cząstek w Instytucie Fizyki Jądrowej

C i e k a w e T2K i COMPASS

Wszechświat czastek elementarnych

Prace Departamentu Energii Jądrowej dla Reaktora Maria i Energetyki Jądrowej. Zuzanna Marcinkowska

LHC: program fizyczny

th- Zakład Zastosowań Metod Obliczeniowych (ZZMO)

Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa

NZ54: Zakład Fizyki Transportu Promieniowania

Fizyka cząstek elementarnych

Jak działają detektory. Julia Hoffman

Eksperyment CMS w oczekiwaniu na wiązki: plany poszukiwania Nowej Fizyki. Część 1

DAI. Dział Budowy Aparatury i Infrastruktury Naukowej (DAI) Marek Stodulski. w latach Przegląd IFJ PAN, 2011

Konferencja Nauka.Infrastruktura.Biznes

EuCARD-PUB European Coordination for Accelerator Research and Development PUBLICATION

Skład Asocjacji Euratom-IFPiLM

Elementy fizyki czastek elementarnych

Perspektywy fizyki czastek elementarnych

Jak znaleźć igłę w stogu siana

KRIOGENIKA HELOWA I NADPRZEWODNICTWO W DUŻYCH URZĄDZENIACH BADAWCZYCH OD NAUKI DO GOSPODARKI

Temat 5. PRACE APARATUROWE I METODYCZNE

Jak to działa: poszukiwanie bozonu Higgsa w eksperymencie CMS. Tomasz Früboes

CERAD Centrum Projektowania i Syntezy Radiofarmaceutyków Ukierunkowanych Molekularnie

r. akad. 2008/2009 V. Precyzyjne testy Modelu Standardowego w LEP, TeVatronie i LHC

DLACZEGO BUDUJEMY AKCELERATORY?

Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej

PROGRAM STUDIÓW II STOPNIA na kierunku ENERGETYKA I CHEMIA JĄDROWA. prowadzonych na Wydziałach Chemii i Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego

Elementy fizyki czastek elementarnych

Wszechświat czastek elementarnych

Kurs dla polskich nauczycieli w CERN kwietnia 2007

Konferencja naukowo-techniczna. NAUKA I TECHNIKA WOBEC WYZWANIA BUDOWY ELEKTROWNI JĄDROWEJ, Mądralin 2013 Warszawa

LHC i po co nam On. Piotr Traczyk CERN

Akceleratory Cząstek

Reaktory małej mocy: szanse i wyzwania

INSTYTUT FIZYKI JĄDROWEJ im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.

Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych Monitoring ośrodka i rozwój dozymetrii

Elementy fizyki czastek elementarnych

Nowe wyniki eksperymentów w CERN

Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią

Theory Polish (Poland)

LISTA OSÓB w ZADANIACH STATUTOWYCH (S) w 2010 ROKU

Obserwacja Nowej Cząstki o Masie 125 GeV

Projekty Unijne realizowane przez Uniwersytet Zielonogórski w latach

Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna w spółkach jądrowych PGE

PROGRAM STUDIÓW II STOPNIA na kierunku ENERGETYKA I CHEMIA JĄDROWA. prowadzonych na Wydziałach Chemii i Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego

Na tropach czastki Higgsa

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 15:10:20 Numer KRS:

Polscy nauczyciele fizyki w CERN. Polska w CERN. Jan Paweł Nassalski Instytut Problemów Jądrowych im. A. Sołtana. J.P.Nassalski NTP@CERN, 21.XI.

System wyzwalania i filtracji w eksperymencie ATLAS na LHC

ORGANIZATOR: Narodowe Centrum Badań Jądrowych PATRONAT:

Fizyka cząstek elementarnych warsztaty popularnonaukowe

Oddziaływania elektrosłabe

Marcin Słodkowski Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Zakład Fizyki Jądrowej Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej

Fizyka cząstek elementarnych. Tadeusz Lesiak

LEPTON TAU : jako taki, oraz zastosowania. w niskich i wysokich energiach. Zbigniew Wąs

Optymalizacja, industrializacja, produkcja Oferta Fideltronik dla startupów

Wsółpraca nauka przemysł a Smart Grid w regionie nowosądeckim

Eksperymenty fizyki wysokich energii ostatnich dwudziestu lat

Czego już dowiedzieliśmy się dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów LHC

w Polsce, a także wszystkich zainteresowanych prezentowaną tematyką.

Wiązki Radioaktywne. wytwarzanie nuklidów dalekich od stabilności. Jan Kurcewicz CERN, PH-SME. 5 września 2013 transparencje: Marek Pfützner

Artur Kalinowski WYBRANE ASPEKTY POSZUKIWA BOZONU HIGGSA Z MODELU STANDARDOWEGO W ZDERZENIACH PROTON PROTON W EKSPERYMENCIE CMS PRZY LHC

Astrofizyka promieniowania gamma najwyższych energii w IFJ PAN. Jacek Niemiec (NZ-43)

Wszechświat czastek elementarnych

Struktura porotonu cd.

Jan Godlewski CERN PH-DT-DI

Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu

Możliwości finansowania transferu wiedzy ze środków dotacyjnych na Mazowszu w latach

Wsparcie dla badań i rozwoju na rzecz innowacyjnej energetyki. Gerard Lipiński

WiComm dla innowacyjnego Pomorza

Akceleratory (Å roda, 16 marzec 2005) - Dodał wtorek

Korekcja energii dżetów w eksperymencie CMS

Witamy w CERNie. Bolesław Pietrzyk LAPP Annecy (F) Wykład przygotowany przez polskich fizyków w CERNie.

-> Teaching ->

Akceleratory. Instytut Fizyki Jądrowej PAN 1

Transkrypt:

I rocznica utworzenia Narodowego Centrum Badań Jądrowych Grzegorz Wrochna dyrektor NCBJ www.ncbj.gov.pl 13.09.2012 G.Wrochna, NCBJ 1

ncbj@ncbj.gov.pl www.ncbj.gov.pl reaktor Maria Świerk 44 ha terenu 25 km od W-wy Park Naukowo-Technologiczny Warszawa, Hoża 69 Dept Badań Podst. Łódź, Uniwersytecka 5 Z-d Fiz. Prom. Kosm. d. reaktor Ewa

Narodowe Centrum Badań Jądrowych Największy polski instytut badawczy 1073 pracowników, w tym 56 prof. i 117 dr. Powstał 1.9.2011 z połączenia instytutów w Świerku Kontynuacja Instytutu Badań Jądrowych utworzonego w 1955r. Osiągnięcia naukowe: ~320 publikacji filadelfijskich, 5000 cytowań rocznie Indeks Hirsha 103, VII miejsce w Polsce Przychody: 79 mln zł (2011) dotacja statutowa 16 mln zł, granty/projekty 28 mln zł usługi, wdrożenia, produkcja 35 mln zł Infrastruktura techniczna ~40 ha zieleni, 72 tys. m 2 dróg i placów Sieci elektryczne 65 km, łączność 172 km Seici wodnokanalizacyjne 32 km, zbiorniki 1900 m 3 3

Narodowe Centrum Badań Jądrowych Rada Naukowa Dyrektor Grzegorz Wrochna Z-ca ds Naukowych Ewa Rondio SEKTOR BADAWCZY Z-ca ds Infrastruktury Badawczej Krzysztof Wieteska SEKTOR FUNKCJONALNY Biuro Dyrektora komórki podległe Dyrektorowi Dyrektor DEJ Grzegorz Krzysztoszek Departament Energii Jądrowej Reaktor MARIA Dyrektor DBP Grzegorz Wilk Departament Badań Podstawowych Sekretarz Naukowy Krzysztof Kurek Departament Informacji i Kształcenia Z-ca ds. BJiOR Jerzy Kozieł Departament Bezp. Jądrowego i Ochrony Zdrowia Dyrektor DFM Jacek Jagielski Departament Fizyki Materiałów Dyrektor DTJ Agnieszka Syntfeld-Każuch Departament Aparatury i Technik Jądrowych Z-ca ds Administrac. - Technicznych Marek Juszczyk Departament Administracyjno- Techniczny Z-ca ds. Ekonomicznych i Rozwojowych Zbigniew Gołębiewski Departament Ekonomiczno- Rozwojowy Laboratorium Badań Materiałowych Zakład Aparatury Jądrowej ZdAJ Zakład Transportu Samochodowego Ośrodek Radioizotopów POLATOM 4

3 filary rozwoju NCBJ badania podstawowe działalność komercyjna energetyka jądrowa 5

badania podstawowe fizyka reaktorów i paliwa badania stosowane infrastruktura badawcza badania materiałowe działalność komercyjna Synergia różnych obszarów działania ośrodka w NCBJ energetyka jądrowa (TSO) Technical Support (Safety) Organisation 6

3,7 mln zł badania podstawowe 5,4 mln zł 40 mln zł fizyka reaktorów i paliwa badania stosowane infrastruktura badawcza badania materiałowe Akceleratory i Detektory 87 mln zł działalność komercyjna 50 mln zł energetyka jądrowa (TSO) 98 mln zł 7,5 mln zł 7

EURATOM Startujemy do koordynacji 2 projektów EURATOM Kogeneracja jądrowa - wykorzystanie ciepła z reaktorów jądrowych nowe typy reaktorów, np. wysokotemp. (HTR) kwestie bezpieczeństwa, licencjonowanie sprzężenie reaktora z załadem przemysłowym Sieć europejskich reaktorów badawczych koordynacja / specjalizacja rozproszona infrastruktura badawcza podniesienie na wyższy poziom infrastruktury badawczej w nowych krajach członkowskich EU zwiększenie udziału nowych członków UE w programach Euratom 8

badania podstawowe fizyka reaktorów i paliwa badania stosowane infrastruktura badawcza badania materiałowe działalność komercyjna Molibden Świerk energetyka jądrowa (TSO) 9

Obszary działalności NCBJ Badania podstawowe fizyka jądrowa fizyka cząstek astrofizyka fizyka plazmy Badania stosowane Technologie: jądrowe akceleratorowe detektorowe materiałowe informatyczne Działalność komercyjna energetyka jądrowa przemysł diagnostyka medycyna radioterapia, radioizotopy,... ochrona środowiska systemy bezpieczeństwa badanie dzieł sztuki Infrastruktura badawcza MARIA Świerk, JHR, HTR/Allegro?, FAIR Darmstadt, Spiral Caen LHC Genewa, ILC Japonia? T2K Japonia, LAGUNA Finlandia? π of the Sky Chile, Hiszpania JEM-EUSO, POLAR kosmos ITER Cadarache, W7-X Greifswald ESS Lund XFEL Hamburg, POLFEL Świerk 10

CERN Europejski Ośrodek Badań Jądrowych Akcelerator LHC największe urządzenie badawcze na świecie 4 mld CHF, 20 lat budowy, 7000 badaczy Udział w budowie eksperymentów LHC: ALICE, CMS i LHCb oraz akceleratora wstępnego LINAC-4 (kontrakt na 1 mln ) Inne eksperymenty w CERN: COMPASS, 13.09.2012 Detektor CMS G.Wrochna, NCBJ 11

CMS tryger mionowy RPC Tryger mionowy RPC system wyzwalania odczytu danych gdy detektory RPC zarejestrują wysokoenergetyczny mion Grupa Warszawska: NCBJ, Uniwersytet Warszawski, Politechnika Warszawska Hardware: 1700 modułów transmisyjnych i 108 modułów decyzyjnych - co 25. 10-9 s decyzja o zapisie lub skasowaniu danych Software: ( symulacja+dane ) monitoring, optymalizacja parametrów algorytmu kontrolowanie efektywnności i synchronizacji systemu Analiza danych: poszukiwanie stabilnych, ciężkich cząstek naładowanych - dedykowane algorytmy systemu wyzwalania poszukiwanie higgsa w rozpadach h ττ badanie zderzeń ciężkich jonów Plany na przyszłość: rozbudowa detektorów RPC i trygera - więcej płaszczyzn, szersze pokrycie 12

LHCb komory słomkowe i elektronika odczytowa Detektory : produkcja 1/3 modułów wewnętrznego detektora śladowego = ~ 60 000 słomkowych elementów detekcyjnych ) 2 (GeV/c m 2 13 3.5 3 2.5 2 1.5 1 Ds + K! K + π + control mode Dalitz plot for D + s K- K + π + 0.5 1 1.5 2 2.5 (GeV/c 2 m 12 2 ) 3 10 10 2 10 1 Readout Supervisor Elektronika: LHCb Time & Fast Control system (DAQ) Analiza danych: Poszukiwania łamania symetri CP w trzyciałowych rozpadach cząstek powabnych 13

ALICE spektrometr fotonów PHOS R&D, testy i kalibracja 256-kanałowego prototypu R&D, testy, kalibracja i optymizacja pełnego detektora PHOS Dostarczenie zasilaczy i modułów odczytowych Zakup 1000 kryształów PbWO 4 Udział w zbieraniu danych przy energiach: 900 GeV pp, 2.76 TeV pp i PbPb 7 TeV pp w latach 2009-2012 Algorytmy rekonstrukcji π 0, rozkłady pędu fotonów, symulacje detektora, ocena efektywności 14

COMPASS 15

Nazwa miejsce European-XFEL DESY Hamburg Linac4 dla LHC CERN Genewa Stellarator W7-X Greifswald FAIR Darmstadt European Spallation Source (ESS) Lund Jules Horowitz Reactor (JHR) Cadarache Eksperyment GBAR CERN Genewa Wielkie urządzenia badawcze Budowa 2010-2014 2008-2014 2011-2014 2012-2017 2008-2025 2012-2014 2012-2016 Koszt Polski Wkład NCBJ 1,0 G 27 M 6 M elementy akceleratora - 1 M p-buncher, struktury przyspieszające PIMS 2,0 G 6 M 4,5 M elementy injektora wiązki neutralnej 4,4 G 24 M ~1 M elementy detektorów 1,5 G?? elementy akceleratora, obliczenia radiacyjne, 0,5 G 10 M? 5 M? komora gorąca do badania składu gazów - ~1,2 M konstrukcja akceleratora elektronów 16

Elementy wielkich urządzeń badawczych Prototypowe wnęki rezonansowe 1.3 GHz for Tesla-FEL, DESY, Hamburg Tarcza eksperymentu Isolde, CERN, Genewa Linac4 PIMS LHC, CERN Proton buncher LHC, CERN 17

Radiofarmaceutyki Produkty NCBJ Akceleratory do radioterapii Akceleratory do radiografii przemysłowej 13.09.2012 G.Wrochna, NCBJ 18

Wielkie laboratoria badawcze Kluczowym elementem nauki w zaawansowanych technologicznie krajach są wielkie laboratoria narodowe: DESY Hamburg, GSI Darmstadt, CEA Saclay, Cadarache, Grenoble, CIEMAT Madryt, SFTC Rutherford Appleton Laboratory USA National Laboratories : Argonne, Brookhaven, Los Alamos, Oak Ridge, Fermilab, Jeferson Lab, Lawrence Livermore NL, Sandia NL, etc. W Polsce mamy tylko 3 formy: wyższe uczelnie instytuty badawcze blisko związane z przemysłem Instytuty PAN zwykle bliższe badaniom podstawowym Chcemy gonić czołówkę? Twórzmy laboratoria narodowe : infrastruktura badawcza o znaczeniu co najmniej krajowym: jedno z kilku lub jedyne w Europie urządzenie danego typu pełny łańcuch badań: podstawowe stosowane wdrożenia Tylko taka konfiguracja umożliwa znajdowanie nowatorskich rozwiązań Konsorcja nie zastąpią wielkich laboratoriów Dopiero silne laboratorium narodowe wspólnie z wyższymi uczelniami, może tworzyć trzon konsorcjum, które ma ambicje co najmniej europejskie. 19

Polskie Laboratoria Narodowe Jak powinny wyglądać? Podobnie, jak w innych krajach: Bardzo różne od instytutów uczelnianych, PAN i badawczych Bogata infrastruktura technicza duży personel obsługi (75%) Projekty długofalowe 10-30 lat Inna struktura finansowania zmiany w ustawie o finansowaniu nauki 20

1.2012 21

3.2012 22

9.2012 23

3.2013 24