Data wydania: 29.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/6 1. IDENTYFIKACJA PREPARATU, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Zastosowanie: Producent: Dystrybutor: płyn hamulcowy DOT-4 Mieszanina eterów alkilowych glikoli etylenowych, estrów boranowych, etylowych i polipropylenoglikoli z dodatkami uzupełniającymi. płyn przeznaczony do zastosowania w układach hydrauliki siłowej stosowanych w pojazdach mechanicznych i urządzeniach trakcyjnych 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składniki stwarzające zagroŝenie: Mieszanina eterów alkilowych glikoli etylenowych, estrów boranowych, etylowych i polipropylenoglikoli z dodatkami uzupełniającymi. 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Preparat nie został zaklasyfikowany jako niebezpieczny zgodnie z obowiązującym prawem. ZagroŜenie poŝarowe: Płyn hamulcowy DOT-4 jest produktem trudno palnym. Pary wydzielające się z płynu są cięŝsze od powietrza. ZagroŜenie Płyn hamulcowy DOT-4 na organizm człowieka działa słabo szkodliwie. toksykologiczne: Połknięty, moŝe wywołać sensacje ze strony układu pokarmowego. ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC Indywidualnie moŝe wywołać reakcje alergiczną. Płyn hamulcowy DOT-4 działa słabo szkodliwie w środowisku naturalnym. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego płynem hamulcowym DOT-4 środowiska. Następstwa wdychania: 1. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji leŝącej. 2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. Przepłukać usta, a następnie podać duŝo wody do wypicia. Nie wywoływać wymiotów. Osobie przytomnej podać do wypicia 100 ml alkoholu (wódki). 2. Zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską. Kontakt z oczami: 1. Przemywać zanieczyszczone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe). 2. W razie konieczności zapewnić pomoc okulisty. Kontakt ze skórą: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. 2. Zasięgnąć porady dermatologa, gdy wystąpi podraŝnienie skóry. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Ciecz trudno palna. Zbiorniki i inne opakowania naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. Opary płynu
Data wydania: 29.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/6 Środki gaśnicze: Zalecenia szczegółowe: Sprzęt ochronny straŝaków: Produkty spalania: strącać rozproszonymi strumieniami wody. woda gaśnicza, gaśnice CO 2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka. Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO 2 ) lub proszkową (ABC albo BC), duŝy poŝar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącego się produktu. Powoduje to rozrzucanie palącego się płynu, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Zbiorniki naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą. W miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. NiezaleŜne aparaty izolujące drogi oddechowe. Głównymi produktami spalania jest ditlenek węgla i woda. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO SRODOWISKA Zalecenia ogólne: W przypadku wydostania się duŝej ilości płynu hamulcowego DOT-4 do środowiska, nie dopuścić do rozprzestrzeniania się rozlewiska. Środki ochrony osobistej: OdzieŜ ochronna, okulary ochronne, rękawice ochronne. Zalecenia szczegółowe: W przypadku niemoŝności zlikwidowania następstw awarii własnymi siłami i środkami, przeprowadzenie akcji naleŝy powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym słuŝbom ratowniczym. Chronić kanalizację. W przypadku wydostania się płynu hamulcowego DOT-4 do wód powierzchniowych, ostrzec uŝytkowników. Zbieranie rozlanego płynu dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą substancji sorbujących (słoma, siano, trociny, wysuszony torf i in.). Zabezpieczenie środowiska: Starać się nie dopuścić do skaŝenia gleby i wody. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska. Metody utylizacji: Niszczyć na drodze spalania zgodnie z wymogami przepisów prawa krajowego. 7. POSTĘPOWANIE Z PREPARATEM I JEGO MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom/wybuchom: Magazynowanie: Metody postępowania Podczas stosowania płynu hamulcowego nie jeść, nie pić, nie zaŝywać leków, unikać kontaktów z płynem, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej odpowiedni do pracy z glikolem etylenowym, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci. Chronić zbiorniki przed ciepłem i nagrzaniem. W oryginalnych, właściwie oznakowanych zbiornikach, pojemnikach i opakowaniach jednostkowych, w magazynie materiałów przeznaczonych dla motoryzacji, na twardym, ceramicznym podłoŝu. Unikać kontaktów z palnymi i utleniającymi substancjami. Chronić przed dostępem wilgoci. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. Za odpad moŝna uznać płyn hamulcowy DOT-4, który w Ŝadnej postaci
Data wydania: 29.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/6 z odpadami: nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja palna. Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Wentylacja na stanowiskach pracy i w magazynach. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Drogi oddechowe: Ręce: Oczy: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Higiena pracy: W warunkach normalnych nie wymagane Rękawice robocze W przypadku zagroŝenia okulary ochronne w szczelnej obudowie z ochronami bocznymi. Ubrania ochronne ze zbitej tkaniny. Fartuchy ochronne. Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z płynem hamulcowym DOT-4. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Nie wdychać par i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Natychmiast usuwać rozlewy płynu hamulcowego. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, ze zmianą z dnia 1.10.2005r (Dz.U. 212 poz.1769). NajwyŜsze dopuszczalne stęŝenie w środowisku pracy (NDS): nie ustalono 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Postać fizyczna: w warunkach normalnych jest jednorodną cieczą, bez osadów Barwa: bezbarwna do jasnobrązowa Gęstość: ok. 1,05 g/cm 3 (20 o C) Temperatura topnienia: >-60 o C Temperatura wrzenia: >115 o C Temperatura zapłonu: >140 o C (tygiel otwarty) Temperatura samozapalenia: 340 o C PręŜność par: brak danych Zakres tworzenia z powietrzem 3,0 15,9 % obj. tworzą mieszanin wybuchowych: Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Z wodą tworzy emulsje. Dobrze rozpuszczalny w alkoholach alifatycznych i glikolach. Wartość ph: 7,0 11,5 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Produkt chemicznie stabilny w warunkach prawidłowego przechowywania. Chronić przed dostępem wilgoci. Reaguje z silnymi środkami utleniającymi, np. tritlenkiem chromu, kwasem
Data wydania: 29.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/6 Niebezpieczne produkty rozkładu: Właściwości korozyjne: nadchlorowym, chloroformem w obecności silnych zasad. brak brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia: wdychanie, połknięcie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Dane toksykologiczne: LD 50(doustnie, szczur) = 5000mg/kg Działanie miejscowe: Kontakt ze skórą: Kontakt z oczami: Wdychanie: Połknięcie: Następstwa opóźnione i chroniczne: Uczulenie: Nowotwory: Mutagenność: Działanie na rozrodczość: Indywidualnie moŝe wystąpić zaczerwienienie i podraŝnienie. MoŜe wystąpić podraŝnienie i zaczerwienienie. Pojawia się kaszel, kichanie i niewielkie skrócenie oddechu. Mogą rozwinąć się objawy podobne do tych, które powstają po połknięciu. Objawami połknięcia są bóle i zawroty głowy, uczucie senności, objawy podraŝnienia przewodu pokarmowego z bólami Ŝołądka. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Płyn hamulcowy DOT - 4 w środowisku ulega całkowitej biodegradacji. Unikać przedostawania się produktu do środowiska. Nie wprowadzać do kanalizacji. Stopień zagroŝenia wód: mały 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206), Zawartość opakowania wg: rodzaju 07 01 04 inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste. Opakowania wg: rodzaj 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. Nie wprowadzać do środowiska. UŜywać odpowiednich pojemników zapobiegających skaŝeniu środowiska. Produkt i opakowania usuwać jako odpad niebezpieczny; dostarczać do uprawnionego przedsiębiorstwa. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
Data wydania: 29.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/6 A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID) UN - Klasa: - Grupa pakowania: - Kod klasyfikacyjny: - Numer rozpoznawczy zagroŝenia: - Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID): - B. Transport morski (IMDG) UN - Klasa: - Grupa pakowania: - EmS numer: - Zanieczyszczenie środowiska morskiego: Nie Nalepka ostrzegawcza wg IMDG: - C. Transport lotniczy (IATA-DGR) UN - Klasa: - Grupa pakowania: - Nalepka ostrzegawcza wg IATA: - 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Preparat nie został zaklasyfikowany jako niebezpieczny zgodnie z obowiązującym prawem. Kartę wykonano zgodnie z: Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638) Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.
Data wydania: 29.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/6 Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: mieszanina eterów alkilowych glikoli etylenowych, estrów boranowych, etylowych i polipropylenoglikoli z dodatkami uzupełniającymi. Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 PN-EN 344:1996 PN-EN 166:2002 (U) PN-EN 374-3:2004 (U) PN-EN 466:1998 Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *