1
IS Z A W A R T O Ś C I T E C Z K I......!j*.. 5 A J. W A... P.^..7.,r?S^^ A ) [ 1/1. R elacja K-, 4 ^ vb I/2. D okum enty (sensu stricto) d otyczące osoby relatora ------ I/3. Inne rńateriały dokum entacyjne d otyczące osoby relatora ----- II. M ateriały uzupełniające relację 111/1 - M ateriały dotyczące rodziny relatora llł/2 - M ateriały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. *" llł/3 - M ateriały dotyczące o gólnie o kre su okupacji (1939-1945) - lłł/4 - M ateriały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r. III/5 - in n e...'- ' IV. K o re s p o n d e n c ja " ' V. Nazw iskow e karty inform acyjne k, 2 - VI. Fotografie CtyG oj C p rj ^ A Ą 2
3
VJ p, E. Otnl Ó o, tt- AA, K-tfl/ f 4 V j i i o g r a m. yj do słownika biograficznego konspiracji pomorskiej o nieżyjącym członka konspiracji pani Peregryna Hein - uroaeona 6 o06. 1322 r. w Opaleniu - rodzice : uózef i Janina z d. Spirgalska - ojciec fotograf - wykształcenie - podstawowe - przed wojną harcerka - drużynowa, ukonczony kurs PUa - przed wojną zamieszkiwała z rodzicami w Osiu. - w czasie wojny obronnej 1933 r. wraz z grupą podporządkowanych sobie harcerek donosiła jedzenie i picie wycofującym się żołnierzom - przygotowane przez penie z r.c.ii. usobiście zaprowadziła do niemca Schrfidera / właściciela sklepu rowerów / polskicn żołnierzy, którzy zarekwirowali, rowery, następnego dnia po wkroczeniu wojsk niemieckich, żandarmerie ziozona z misjscowych wieńców aresztowała grupę Polaków, urenię i j'ej Ojca prowacizili szosą w kierunku na kwiecie. Na szosie natrafili na oddział żołnierzy i dowodzący oficer nakazał zawrócić i zwolnić ludzi do domu. aresztowani Polacy składali się z osób wskazanych przez miejscowych Memców, co do których mieli jekies osobiste pretensje z okresu międzywojennego. Grenia cio roku 1942 uchylaia się od pracy. Częściowo przebywała u rodziny Cieślik w leśnictwie Dęoowe a także u swoicn krewnycń nazwiskiem itecici w Osieku a następnie była- zameldowana przez swego ojca, jako pomoc fotografa. 7* roku 1942 została skierowana przez Urząd Pracy / iiroeitsant / do pracy w febry oe w Grudziądzu w Faoryce Kawy Zbożowej.,v dniu 8.01.1345 została aresztowana przez Gestapo w Pabryce. udy zobaczyła Gestapowców powiedziała do swoich koleżanek - współpracowniczek " módlcie się za mnie dziewczynki, bo ja już nie wrócę ".,Yg. wiadomości zdobytycn przez siostrę, aresztowani Polacy, b y l i przetrzymywani w piwnicach i barakach przy budynku zajmowanym przez Gestapo, po aresztowaniu, wszelki ślad po Greni zaginąć.,'l Fabryce została aresztowana tego dni.a tylko Grenia. 4
I -,7 dniu 7. 01 o1945 r. / niedziel? / kieay wróciła wieczorem z Osia była bardzo zdenerwowana i powiedziała do siostry, która wyszła po nią na dworzec " jest niedobrze i boję się, że jestem śledzona Gzęsci do Okrętów //ojennych, wyrobione są części ao V- Z. wiadomości przekazywała wyjeżdżając na niedzielę do-domu do Osia, gdzie kontaktowała się oprócz rodziców z rodziną Konieczka. O innych kontaktach Siostra nic nie wie. W Osiu mówiono, po aresztowaniu Greni, ze Niemcy znaleźli w czasie rewizji u rodziny &onieczka materiały obciążające Grenię i na xej podstawie została aresztowana. / podobno papiery i listy/ - ',7g krążących'jeszcze w czasie wojny wśród mieszkańców Gruaziądzainformacji, wiemcy grupy aresztowanych, wyprowadzali nad rtisłę-i psami zapędzali do wody. - Siostra twierdzi, że Grenia by a b. skryta. Gdy zwracała się dc niej z zapytaniem - no powieaz co robisz - odpowiadała, opowiem po wojnie, siostra mieszkająca przy rortacn. swoje spostrzeżenia z tego terenu miasta, jak i ruchu wojsk w kierunku fortów, przekazywała Grenio - Na kilka dni przed wkroczeniem wojsk radzieckich do Osia / około l5 o2. 1945 / aresztowana została matka Greni, pani Janina Hein i z grupą warszawiaków, w gronie których Dyła jedna kobieta i wiezione w kierunku na Tucholę. Rozstrzelana została na rynku w Tucholi i zidentyfikowana po wojnie. - Grenia była bardzo ładną dziewczyną, lubiła się fotografcac i fotografować innych. Po wojnie wśród Dyłych partyzantów mówiono, że po za jęc iu przez Niemców jednego z bunkrów, pozostała w nim xotografia, na której Dyła Grenia z partyzantem: Opisała: E ieta uieslik 5
6
0 ' " ' I W Ą b i o g r a m yj do słownika biograficznego konspiracji pomorskiej o nieżyjącym członka konspiracji ni Peregr^na Hein uroazona 6. 06.1322 r. % Opaleniu rodzice : Józef i Janina z d. Spirgaiska - ojciec fotograf wykształcenie - podstawowe przed wojną harcerka - drużynowa, ukonczony kurs?ca przed wojną zamieszkiwała z rodzicami w Osiu. w czasie wojny obronnej 1333 r. wraz z grupą podporządkowanych sobie harcerek donosii'8 jedzenie i picie wycofującym się żołnierzom - przygotowane przez panie z P.O. usobiście zaprowadziła do niemca Schrlidere / właściciela sklepu rowerów / poiskicn żołnierzy, którzy zarekwirowali, rowery, następnego dnia po wkroczeniu wojsk niemieckich, żandarmeria złożona z misjscowych wieńców aresztowała grupę Polaków, urenię i jej Ojca prowadzili szosą w kierunku na rwiecie. Na szosie natrafili na oddział żołnierzy i dowodzący oficer nakazał zawrócić i zwolnić ludzi do domu. aresztowani Polacy składali się z osób wskazanych przez miej scowych Memców, co do których mieli jakieś osobiste pretensje z okresu międzywojennego. Grenia co roku 1342 uchylała się od pracy. Częściowo przebywała u rodziny Cieślik w leśnictwie Dębowe a także u swoicn krewnycn nazwiskiem itecki w Osieku a następnie była- zameldowana przez swego ojca, jako pomoc fotografa. 7/ roku 1942 została skierowana przez Urząd Pracy / iirbeitsant / do pracy w febry 00 w Grudziądzu w Faoryce Kawy Zbożowej.,7 dniu 8.01.1945 została aresztowana przez Gestapo w Fabryce, udy zobaczyła Gestapowcow powiedziana do swoich koleżanek - współpracowniczek " módlcie się za mnie dziewczynki, bo ja już nie wrócę ".,:,'g. wiadomości zdobytych przez siostrę, aresztowani Polacy, byli przetrzymywani w piwnicach i barakach przy budynku zajmowanym przez Gestapo. Po aresztowaniu, wszelki ślad po Greni zaginął.,v Fabryce została aresztowana tego dnia tylko Grenia» 7
Jy,7 dniu 7* 01.1945 r. / niedzielą / kiedy wróciła wieczorem z Osia była bardzo zdenerwowana i powiedziała ao Siostry, która wyszła po nią na dworzec " jest niedobrze i boję się, że jestem'śledzona Wg oświadczenia Siostry Greni, pani Jadwigi hein / pracującej jako pomoc aomcwa w Gruaziądu u wiemki, żony wojskowego, a mieszkającej w domu przylegającym do terenów fortyfikacji miasta / Grenia wciągnięta została do konspiracji przez swoich rodziców. Pełniła służbę łączniczki i wywiadowcy. Kiedyś powiedziała do Siostry, że na terenie Fabryki wyrobów (Jzęsci du Okrętów Wojennych, wyrobione są części ac V - z. Wiadomości przekazywała wyjeżdżając na niedzielę do domu do Osia, gdzie kontaktowała się oprócz rodziców z rodziną'" Konieczka. O innych kontaktach Siostra nic nie wie. W Osiu mówiono, po aresztowaniu Greni, ze Niemcy znaleźli w czasie rewizji u rodziny Konieczka materiały obciążające Grenię i na xej podstawie została aresztowana. / podobno papiery i listy/ Wg krążących'jeszcze w czasie wojny wśród mieszkańców Gruaziądza informacji, riiemoy grupy aresztowanych, wyprowadza li nad Wisłę-i psami zapędzali do wody. Siostra twierdzi, że Grenia byia b. skryta. Gdy zwracała sio dc niej z zapytaniem - no powiedz co robisz - odpowiadała, opowiem po wojnie, siostra mieszkająca przy Tortach swoje spostrzeżenią z tego terenu miasta, jak i ruchu wojsk w k ie r u n k u fortów, przekazywała Greni Na kilka dni przed wkroczeniem wojsk radzieckich do Osia / około l5»o2. 1945 / aresztowana została matka Greni, pani Janina Hein i z grupą warszawiaków, w gronie których Dyła jedna kobieta i wieziona w k ie r u n k u na Tucholę. Rozstrzelana została na rynku w Tucholi i zidentyfikowana po wojnie. Grenia b^ła bardzo ładną dziewczyną, lubiła się fotografo-ec i fotografować innych. Po wojnie wśród cyłych partyzantów mówiono, że po zajęciu przez Niemców jednego z bunkrów, pozostała w nim iotografia, na której oyła Grenia z partyzantem: Opisała: EJ/żbieta uieslik / t. 101. { I 8
9
10
11
12
13