Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska Fundacja Energii i Środowiska 1
WPROWADZENIE Zanieczyszczenie powietrza w gminie Raba Wyżna 2
Zanieczyszczenia powietrza Niska emisja emisja komunikacyjna i emisja pyłów oraz szkodliwych gazów pochodząca z domowych pieców grzewczych oraz lokalnych kotłowni. Spalane paliwa są często złej jakości. W miejscowościach o słabej wentylacji niska emisja jest główną przyczyną powstawania smogu, który zwiększa zachorowalność oraz śmiertelność związaną z chorobami układu krążenia i oddychania. W związku z coraz większym rzeczywistym problemem niskiej emisji w wielu gminach w Małopolsce notowanych przekroczeniach standardów jakości powietrza oraz przepisów ochrony środowiska coraz więcej mieszkańców województwa wymienia przestarzałe kotły. 3
Zanieczyszczenia powietrza. 4
Niska emisja pyły zawieszone (w zależności od frakcji cząsteczek są to PM 10, PM 2,5 czy PM 1 im niższa wartość tym mniejsza frakcja i tym samym większa szkodliwość) z drobinkami sadzy itp., dwutlenek siarki (SO2) wyjątkowo szkodliwy zarówno dla zdrowia człowieka, jak i całego środowiska (jedna z głównych przyczyn powstawania kwaśnych deszczy), tlenki azotu (NOx) w tym dwutlenek azotu są jedną z przyczyn powstawania dziury ozonowej czy smogu, metale ciężkie (Hg rtęć, Cd kadm, Pb ołów, Mn mangan, Cr chrom) szkodliwe dla ludzi, zwierząt i roślin, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA m.in. α-benzopiren) substancje rakotwórcze i powodujące silne zatrucia, dioksyny trujące związki chemiczne, często odpowiedzialne za pojawienie się nowotworów czy bezpłodności. 5
Pył zawieszony PM 10 Składa się z mieszaniny cząstek zawieszonych w powietrzu, będących zlepkiem różnych substancji. Pył zawieszony może zawierać substancje toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (np. rakotwórczy benzo[a]piren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany. Pył PM 10 to cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (ok. jednej piątej grubości ludzkiego włosa), które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc Pył zawieszony PM 2,5 to bardzo drobne cząstki: o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych, płuc oraz przenikać do krwi. Benzo(a)piren to rakotwórczy i mutagenny związek chemiczny będący przedstawicielem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Benzo(a)piren wykazuje małą toksyczność ostrą, zaś dużą toksyczność przewlekłą co związane jest z jego zdolnością kumulacji w organizmie. 6
Stan powietrza na terenie gminy Raba Wyżna Na terenie Gminy Raba Wyżna główną substancją, której dopuszczalne stężenia średnioroczne przekraczają normę to benzo(a)piren oraz pył PM10 24 godz. (wg WIOŚ Kraków, Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2016 r. oraz dokumentu Program Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego). Bezpośrednie przyczyny przekroczeń w gminie: - Niska sprawność kotłów w gospodarstwach domowych (przestarzałe kotły) - Niska jakość spalanego paliwa - Duży odsetek węgla oraz drewna kawałkowego w strukturze stosowanych paliw (ok. 86%) 7
Stan powietrza na terenie gminy Raba Wyżna 8
Stan powietrza na terenie gminy Raba Wyżna 9
Skąd się bierze smog? Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest "niska emisja", czyli spaliny pochodzące z kotłów i pieców na paliwa stałe w gospodarstwach domowych 10
11
12
13
14
Smog w Polsce, smog w Europie 15
Smog w Polsce, smog w Europie 16
17
18
19
20
Informacja o jakości powietrza http://monitoring.krakow.pios.gov.pl 21
Informacja o jakości powietrza Aplikacja mobilna Jakość powietrza w Polsce 22
Informacja o jakości powietrza Aplikacja mobilna Jakość powietrza w Polsce https://map.airly.eu/pl/ 23
WĘGIEL i BIOMASA W TRADYCYJNYM KOTLE NA WĘGIEL PUSZCZASZ Z DYMEM ZDROWIE I PIENIĄDZE Popularnymi kotłami do spalania paliw stałych są zasypowe kotły żeliwne ze spalaniem górnym. W kotłach tych stosuje się szeroki zakres paliw - pali się w nich węglem, miałem węglowym czy nawet drewnem. Charakteryzuje je prosta konstrukcja paleniska. Są niedrogie i powszechnie stosowane. Jednak poza niską ceną trudno się tu dopatrzyć innych korzyści.. 24
NISKOEMISYJNY NOWOCZESNY KOCIOŁ AUTOMATYCZNY Spalanie jest bardzo ekonomiczne. Paliwo podawane jest automatycznie od dołu w małych ilościach, a gazy z węgla dopalają się przelatując przez warstwę żaru. Sprawność nowoczesnych kotłów retortowych wynosi ok. 90 %. Oznacza to, że do uzyskania takiej samej ilości ciepła wystarczy spalić o ok.30 % mniej paliwa niż w kotle tradycyjnym. 25
SMOG i jego konsekwencje 26
Dziękuję za uwagę Tomasz Lis 27