INFORMACJA KOMENDANTA POWIATOWEGO PSP W KAMIENNEJ GÓRZE

K O M E N D A P O W I A T O W A PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ w Kamiennej Górze INFORMACJA KOMENDANTA POWIATOWEGO PSP W KAMIENNEJ GÓRZE DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA NA TERENIE POWIATU KAMIENNOGÓRSKIEGO Kamienna Góra luty 2017 r. 1

Podstawą budowy systemu ratowniczo-gaśniczego jest tworzenie powiązanego układu sił i środków, w ramach różnych podmiotów ratowniczych zdolnych do natychmiastowego reagowania podczas zdarzeń prowadzących do wystąpienia stanów nagłych, powodujących zagrożenia życia, środowiska lub mienia. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kamiennej Górze stojąc na czele Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego na terenie powiatu współdziała z podmiotami OSP włączonymi do KSRG oraz jednostkami OSP spoza systemu. Do podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej należy między innymi : rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń; organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń; wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych; w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze; nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych; Zabezpieczenie operacyjne powiatu Jednostka Ratowniczo - Gaśnicza w Kamiennej Górze spełnia zadania profesjonalnej służby ratowniczej, która w momencie zaistnienia pożaru lub innego zagrożenia skutecznie likwiduje zagrożenia. Współdziała w tym zakresie z jednostkami OSP. Na terenie Powiatu kamiennogórskiego funkcjonuje pięć jednostek włączonych do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego: OSP Lubawka, OSP Ogorzelec, OSP Krzeszów, OSP Marciszów i OSP Chełmsko Śląskie, oraz 11 jednostek nie włączonych w system; OSP Janiszów, OSP Jarkowice, OSP Leszczyniec, OSP Miszkowice, OSP Okrzeszyn, OSP Opawa, OSP Pastewnik, OSP Pisarzowice, OSP Ptaszków, OSP Świdnik, OSP Kamienna Góra (Specjalistyczna Grupa Ratownictwa Medycznego). Dodatkowo Stanowisko Kierowania Komendanta Powiatowego PSP ma możliwość niezwłocznego dysponowania jednostek PSP spoza powiatu. Udział tych jednostek jest zależny od potrzeb zgłoszonych przez KDR, dysponowanych poprzez Stanowisko Kierowania Komendanta Wojewódzkiego PSP we Wrocławiu. 2

Wykaz grup realizujących zadania ratownictwa specjalistycznego: Specjalistyczna Grupa Ratownictwa Wodno Nurkowego z Jeleniej Góry, Specjalistyczna Grupa Ratownictwa Wysokościowego ze Świdnicy, Specjalistyczna Grupa Poszukiwawczo Ratownicza z Lubina, Specjalistyczna Grupa Ratownictwa Chemiczno Ekologicznego z Legnicy i Wałbrzycha, Specjalistyczna Grupa Ratownictwa Technicznego z Bolesławca. Siły i środki z terenu powiatu: Pojazdy w poszczególnych jednostkach: WYKAZ POJAZDÓW W POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTKACH OCHRONY P.POŻ Jednostka Nazwa Symbol rodzaju Rok prod. podw. KP Kamienna Góra KP Kamienna Góra SLOp OPEL Lekki specjalny 2004 KP Kamienna Góra SKw STAR 200 Średni specjalny 1987 KP Kamienna Góra SLOp SKODA Lekki specjalny 2012 JRG Kamienna Góra GBA 2,5/24/2,5 Renault Midlum JRG Kamienna Góra 4x4 Średni gaśniczy 2006 GBA 2,5/22/2,5 Mercedes Benz JRG Kamienna Góra 4x4 Średni gaśniczy 2005 JRG Kamienna Góra GCBA 5/40 MAN Ciężki gaśniczy 2012 JRG Kamienna Góra MIKROBUS VW Lekki specjalny 1993 JRG Kamienna Góra SH 18 STAR 200 Specjalny 1987 JRG Kamienna Góra SLRR DACIA DUSTER Rozpoznawczo - ratowniczy 2016 OSP Chełmsko Śląskie OSP Chełmsko Śląskie GLBA 0,3/1 GAZELA Lekki gaśniczy 2009 OSP Chełmsko Śląskie GBA 2,5/16 STAR 244 Średni gaśniczy 1987 OSP Chełmsko Śląskie SLRt TARPAN Lekki specjalny 1990 OSP Janiszów OSP Janiszów GLBA 0,3/1 GAZELA Lekki gaśniczy 2011 OSP Jarkowice OSP Jarkowice GBM 2/8 STAR 200 Średni gaśniczy 1986 OSP Leszczyniec OSP Leszczyniec SLOp POLONEZ Lekki specjalny 1998 OSP Leszczyniec GBM 2/8 Star 266 Średni gaśniczy 1989 OSP Lubawka OSP Lubawka GBAM 2,5/20/8 STAR 266 Średni gaśniczy 1979 OSP Lubawka GBM 2,5/8 STAR 244 Średni gaśniczy 1984 OSP Lubawka GLBA 0,3/0,4 Lekki gaśniczy 2012 3

OSP Marciszów OSP Marciszów GBA 2,4/16 DAIMLER-BENZ Średni gaśniczy 1962 OSP Marciszów GBA 2,5/16 STAR 244 Średni gaśniczy 1983 OSP Marciszów GBA 2,7/16 Mercedes Atego Średni gaśniczy 2014 OSP Miszkowice OSP Miszkowice GBAM 2/8/8 STAR A-266 Średni gaśniczy 1984 OSP Okrzeszyn OSP Okrzeszyn GLBA 0,3/1 Gazela Lekki gaśniczy 2009 OSP Opawa OSP Opawa GLBA 0,3/1 Gazela Lekki gaśniczy 2009 OSP Pastewnik OSP Pastewnik GLM 8 ŻUK Lekki gaśniczy 1986 OSP Pastewnik GBA 2,5/16 Star Średni gaśniczy 1990 OSP Pisarzowice OSP Pisarzowice GBM 2/8 STAR Średni gaśniczy 1989 OSP Ptaszków OSP Ptaszków GLM 8 LUBLIN Lekki gaśniczy 1996 OSP Ptaszków GCBA 6/32 JELCZ Ciężki gaśniczy 1984 OSP Świdnik OSP Świdnik GLM 8 ŻUK 07 Lekki gaśniczy 1994 OSP Krzeszów OSP Krzeszów GBA 2,5/24 IVECO Średni gaśniczy 2012 OSP Krzeszów GCBA 6/32 JELCZ Ciężki gaśniczy 1987 OSP Ogorzelec OSP Ogorzelec GLBM FORD TRANSIT Lekki gaśniczy 2016 OSP Ogorzelec GBAM 2,5/8/8 Star 266 Średni gaśniczy 1982 OSP Kamienna Góra OSP Kamienna Góra SLRMed Volkswagen Lekki sanitarny 1993 OSP Kamienna Góra Motocykl ratowniczy motocykl 2006 Statystyka zdarzeń w tym tendencje: Statystyka zdarzeń w roku 2016 oraz analogiczne porównanie do roku ubiegłego w rozbiciu na rodzaje obiektów. W w/w okresie odnotowaliśmy w statystykach 781 zdarzenia co stanowi wzrost o 38,1% interwencji w stosunku do roku 2014, w którym odnotowano 948 zdarzeń. Statystyka zdarzeń ogółem akcje ratowniczo gaśnicze na przełomie 2012-2016: Interwencje w lata 2011-2015 LP. Powiat / gmina 2012 2013 2014 2015 2016 1 m. Kamienna Góra 376 371 410 351 258 2 Kamienna Góra 185 192 226 274 183 3 Lubawka 201 191 135 440 240 4 Marciszów 260 234 177 245 100 5 RAZEM: 1022 988 948 1310 781 4

RODZAJ ZDARZENIA Powiat/Gmina Ogółem zdarzeń Pożary Miejsc. zagrożenia Alarmy fałszywe Lp. 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 1 kamiennogórski 1310 781 506 237 781 508 23 36 2 m. Kamienna Góra 351 258 212 92 127 149 12 17 3 Kamienna Góra 274 183 93 44 177 133 4 6 4 Lubawka 440 240 97 66 342 167 1 7 5 Marciszów 245 100 104 35 135 59 6 6 6 RAZEM: 1310 781 506 237 781 508 23 36 Wzrost[%] do roku 7 ubiegłego -40,40% -53,20% -35% +56,50% 5

Statystyka - pożary: Liczba pożarów w 2016 r. zmalała o 40,4 % w stosunku do roku 2015 i wyniosła 237 zdarzeń. Znaczące zmniejszenie działań odnotowano w grupach uprawy i rolnictwo w tym pożary nieużytków rolnych. Natomiast na stałym poziomie utrzymują się interwencje związane w pożarami instalacji kominowych w grupie obiektów mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych. 2016 Pożary Pożary w roku LP. Powiat / gmina małe średnie duże bardzo duże Razem 2015 1 Powiat kamiennogórski 237 225 12 0 237 506 2 m. Kamienna Góra 92 89 3 0 92 212 3 Kamienna Góra 44 40 4 0 44 93 4 Lubawka 66 64 2 0 66 97 5 Marciszów 35 32 3 0 35 104 W roku 2016 nie odnotowano zdarzenia w wyniku, którego w pożarze budynków mieszkalnych wielorodzinnych zginęły lub ucierpiały osoby. Na terenie powiatu odnotowano 9 interwencji w związku z występowaniem tlenku węgla (zdarzenia dotyczyły obiektów budynków mieszkalnych wielorodzinnych). Pożary rok Lp. Rodzaj obiektu 2012 2013 2014 2015 2016 1 Obiekty użyteczności publicznej 0 1 1 0 1 2 Obiekty mieszkalne 47 70 71 71 77 6

2.1 Domy wczasowe, pensjonaty 0 1 0 0 0 2.2 Jednorodzinne, w tym bliźniaki, zabudowa szeregowa 15 24 21 24 22 2.3 Wielorodzinne 27 44 43 42 50 2.4 Budynki mieszkalne w gospodarstwach rolnych 0 1 3 1 0 3 Obiekty produkcyjne 3 1 6 1 4 3.1 Budynki produkcyjne 2 1 0 1 2 3.2 Budynki gospodarcze (w tym wiaty, bez garaży) 1 0 5 0 1 3.3 Pomieszczenia socjalne, w szczególności szatnie, stołówki 0 0 0 0 0 3.4 Instalacje technologiczne poza budynkami 0 0 0 0 0 3.5 Maszyny i urządzenia technologiczne 0 0 1 0 1 3.6 Pomieszczenia administracyjne 0 0 0 0 0 3.7 Rurociągi, instalacje przesyłowe między obiektami na terenie zakładu oraz tranzytowe poza terenem zakładu 0 0 0 0 0 4 Obiekty magazynowe 1 2 3 2 2 6 Lasy (państwowe i prywatne) 9 2 11 17 10 7 Uprawy, rolnictwo 235 63 262 283 78 7.1 Nieużytkowane powierzchnie rolnicze 224 56 250 262 48 7.2 7.3 Uprawy rolne oraz łąki, rżyska i pożary powstałe podczas zbiorów tych upraw Maszyny rolnicze, traktory, inne środki transportu związane z rolnictwem 3 2 1 7 19 0 0 0 1 0 7.4 Sterty, stogi, brogi 5 1 7 11 7 7.5 Budynki i instalacje przerobu produktów rolnych 0 0 0 0 0 7.6 Budynki inwentarskie, hodowlane, magazynowe (stodoły), szklarnie 2 2 2 1 0 7.7 Budynki gospodarcze (szopy, komórki, wiaty, kotłownie - bez garaży) 1 2 2 1 4 8 Inne obiekty 1 2 102 125 62 8.1 Śmietniki wolnostojące, wysypiska śmieci 123 93 79 74 41 8.2 Zsypy pomieszczenia zsypowe, śmietniki wewnątrz budynków 95 75 2 0 0 7

Statystyka - miejscowe zagrożenia: Liczba miejscowych zagrożeń również zmalała w stosunku do roku 2015 (z 781 w 2015 r. do 508 w 2016 r.). Spadek ilości interwencji odnotowano w grupie zdarzeń związanych z gwałtownymi incydentami pogodowymi (usuwanie skutków gwałtownych wiatrów) oraz w zdarzeniach infrastruktury komunalnej związanej z niskim stanem wody (dowozy wody dla celów gospodarczych). Na stałym poziomie utrzymuje się liczba interwencji w obszarze zdarzeń środków transportu drogowego (wypadki i kolizje komunikacyjne). Miejscowe zagrożenia 2016r LP. Powiat / gmina małe lokalne średnie duże gigantyczne Razem Miejscowe zagrożenia w roku 2015 1 Powiat kamiennogórski 190 314 4 0 0 508 781 2 m. Kamienna Góra 18 129 2 0 0 149 127 3 Kamienna Góra 61 71 1 0 0 133 177 4 Lubawka 92 75 0 0 0 167 342 5 Marciszów 19 39 1 0 0 59 135 Miejscowe zagrożenia rok Lp. Rodzaj obiektu 2012 2013 2014 2015 2016 1 Obiekty użyteczności publicznej 24 19 9 17 23 2 Obiekty mieszkalne 315 461 260 511 249 3 Obiekty produkcyjne 4 4 7 11 2 4 Obiekty magazynowe 0 1 1 3 0 5 Środki transportu 63 81 68 60 72 6 Lasy (państwowe i prywatne) 1 1 6 0 2 7 Uprawy, rolnictwo 3 2 4 4 3 8 Inne obiekty 161 173 109 175 157 Lp. Przyczyny miejscowego zagrożenia rok 2015 2016 1 Silne wiatry 85 52 2 Przybory wód 4 7 3 Opady śniegu 2 1 4 Opady deszczu 38 17 5 Chemiczne 8 8 6 Ekologiczne 0 0 7 Radiologiczne 0 0 8 Budowlane 16 6 9 Infrastruktury komunalnej 357 156 10 W transporcie drogowym 61 72 11 W transporcie kolejowym 0 0 12 W transporcie lotniczym 0 0 13 Na obszarach wodnych 10 10 14 Medyczne 19 27 8

2016 r. Alarmy fałszywe zdarzenia, do których zadysponowano jednostki ochrony przeciwpożarowej. Alarmy fałszywe w roku 2015 LP. Powiat / gmina Złośliwe W dobrej wierze Z inst. wykrywania Razem 1 Powiat kamiennogórski 1 34 1 36 23 2 m. Kamienna Góra 1 15 1 17 12 3 Kamienna Góra 0 6 0 6 4 4 Lubawka 0 7 0 7 1 5 Marciszów 0 6 0 6 6 Liczba osób rannych i ofiar śmiertelnych wyniosła w roku 2016: - ofiary śmiertelne: 4, - (4 wypadki komunikacyjne, 1 pożary, 1 zdarzenia budowlane, 1 udzielenie pomocy poszkodowanemu z powodu małej liczby ratowników ZRM, 3 wykonanie dostępu do mieszkania, 3- inne (ewakuacja z trudno dostępnego miejsca rzeka, ciek wodny) - osoby ranne : 81, - 77 - wypadki komunikacyjne, 4 pożary, W porównaniu w roku 2015: - ofiary śmiertelne:13, - (4 wypadki komunikacyjne, 1 pożary, 1 zdarzenia budowlane, 1 udzielenie pomocy poszkodowanemu z powodu małej liczby ratowników ZRM, 3 wykonanie dostępu do mieszkania, 3- inne (ewakuacja z trudno dostępnego miejsca rzeka, ciek wodny) - osoby ranne : 70, - głównie wypadki komunikacyjne, 9

Realizacja programu doskonalenia zawodowego, współpracy i koordynacji działań służb. Prowadzenie doskonalenia zawodowego Jednostki Ratowniczo - Gaśniczej oraz szkolenie szeregowych i funkcyjnych Ochotniczych Straży Pożarnych. Organizowanie ćwiczeń i szkoleń. W roku 2016 Komendant Powiatowy PSP w Kamiennej Górze przeprowadził dwa szkolenia dla jednostek OSP z terenu powiatu. Szkolenie z zakresu działań przeciwpowodziowych i ratownictwa na wodach, które ukończyło 24 strażaków ochotników. Szkolenie podstawowe strażaków, które ukończyło 30 strażaków ochotników. W miesiącu czerwcu 2016 roku przeprowadzono ćwiczenia powiatowe pk. Las 2016, które miały na celu sprawdzenie Planu Ratowniczego Powiatu oraz współpracy jednostek PSP i OSP z terenu powiatu kamiennogórskiego z innymi służbami. W omawianym okresie prowadzono współpracę ze Związkiem Ochotniczych Straży Pożarnych w zakresie: organizacji Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy Pożarniczej, którego celem jest popularyzowanie przepisów i kształtowanie umiejętności w zakresie ochrony przeciwpożarowej. W 2016 r. udział wzięło 90 uczestników z terenu powiatu w trzech grupach wiekowych, 10

prowadzenia szkoleń Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych, podczas letniego obozu w Wambierzycach, które odbyły się w miesiącu czerwcu br. udziału w pracach komisji oceniających prace na Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym związanym z zapobieganiem pożarów, W ramach bieżącej współpracy Stanowisko Kierowania Komendanta Powiatowego PSP w Kamiennej Górze prowadzi prace z zakresu potwierdzania udziału strażaków ochotników w działaniach ratowniczo-gaśniczych. Przedstawiciele KP PSP Kamienna Góra biorą również udział w walnych zebrach jednostek OSP powiatu kamiennogórskiego. Dodatkowo KP PSP w Kamiennej Górze prowadzi prace z zakresu rozdziału oraz rozliczenia dotacji celowej z budżetu państwa na rzecz jednostek OSP działających w ramach KSRG na bieżącą działalność tych jednostek oraz rozdziału i rozliczenia dotacji MSW i A na przygotowanie jednostek OSP do działań ratowniczo - gaśniczych. Komenda Powiatowa PSP w Kamiennej Górze w ramach współpracy nieodpłatnie współpracuje ze Związkiem Ochotniczych Straży Pożarnych w zakresie: kompletnych przeglądów i testów CABA sprzętu ochrony dróg oddechowych, w skład których wchodzą test wizualny sprzętu oraz test funkcjonalności, użyczania sprzętu będącego w zasobach Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej strażakom-ochotnikom w celu podnoszenia ich własnych kwalifikacji zawodowych, naprawy syren usytuowanych w strażnicach OSP, użyczaniu pojazdów pożarniczych w celu transportu finalistów OTWP z terenu powiatu na turnieje szczebla wojewódzkiego. W ramach szkoleń doskonalących jednostek OSP z terenu powiatu możliwe jest przeprowadzenie zajęć doskonalących z zakresów: - ratownictwa technicznego, - ratownictwa medycznego, - ratownictwa chemicznego, - taktyki zwalczania pożarów, - doskonalenia zasad prowadzenia łączności radiowej, W omawianym okresie na potrzeby współpracy z Gminą Kamienna Góra udostępniono salę dydaktyczną w celu zorganizowania egzaminu Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy strażaków ochotników. 11

Inspekcje Gotowości Operacyjnej Jednostek OSP z terenu powiatu. W roku 2016 Zespół Inspekcyjny Komendanta Powiatowego PSP w Kamiennej Górze przeprowadził 5 inspekcji gotowości operacyjnej jednostek OSP działających w ramach Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego. Inspekcjonowane jednostki uzyskały następujące oceny: OSP Ogorzelec dobry. OSP Lubawka dostateczna. OSP Marciszów b. dobry. OSP Krzeszów b.dobry. OSP Chełmsko Śląskie b. dobry. W ramach prowadzonych inspekcji podczas ćwiczeń prowadzono instruktaż w zakresie taktyki działań ratowniczych. 12

Doskonalenie zawodowe Jednostki Ratowniczo Gaśniczej Rodzaj podmiotu ochrony ppoż. JRG KAMIENNA GÓRA OSP KRZESZÓW JRG KAMIENNA GÓRA OSP CHEŁMSKO ŚLĄSKIE JRG KAMIENNA GÓRA OSP KRZESZÓW PLAN ĆWICZEŃ NA OBIEKTACH - JRG KP PSP KAMIENNA GÓRA na 2016 ROK Czy jest Typ Kryptoni Miejsce ćwiczeń Ilość osób Termin włączony samochodu m biorących w ćwiczeń do KSRG ćwiczeń ćwiczeniach TAK GBA 2,5/24 GCBA 5/40 SH18 GBA 2,5/24 TAK GBA 2,5/22 GCBA 5/40 SH 18 GBA 2,5/16 TAK GBA 2,5/22 GCBA 5/40 GBA 2,5/24 MARKET 2016 CHEŁMSK O 2016 ZAKŁAD 2016 Kaufland ul. Jana Pawła II 10B 58-400 Kamienna Góra Zespół Szkół Publicznych im. Tkaczy Śląskich ul. Kolonia 14 Chełmsko Śląskie 58-420 Lubawka Dodatkowo: 12 Apostołów Domy Tkaczy Śląskich Takata Petri Parts Polska Ul. Betlejemska 16 58-405 Krzeszów Obsady zgodnie z rozkazem dziennym dowódcy JRG i porozumień z OSP KSRG LUTY 24.02-26.02 j. w. MARZEC 16.03-18.03 j. w. KWIECIEŃ 26.04-28.04 Rodzaj ćwiczeń pora roku/dnia Dzienne warunki zimowe Dzienne Dzienne JRG KAMIENNA GÓRA OSP OGORZELEC JRG KAMIENNA GÓRA OSP KSRG PODMIOTY WSPÓŁDZIAJĄCE TAK GBA 2,5/22 GCBA 5/40 SH-18 GBA 2,5/8/12 TAK GBA 2,5/22 GCBA 5/40 + pozostałe SIS według rozkazu ZL 2016 LAS 2016 Dom Pomocy Społecznej Szarocin 1 58-400 Kamienna Góra Nadleśnictwo Kamienna Góra ul. Bohaterów Getta 33 58-400 Kamienna Góra (szczegóły do ustalenia) Obsady zgodnie z rozkazem dziennym dowódcy JRG i porozumień z OSP KSRG Według odrębnych ustaleń zawartych w dokumentacji do ćwiczeń MAJ 23.05-25.05 CZERWIEC 15.06-17.06 Dzienne Sprawdzające Powiatowy Plan Ratowniczy JRG KAMIENNA GÓRA OSP MARCISZÓW Opcjonalnie - GOPR JRG KAMIENNA GÓRA OSP LUBAWKA JRG KAMIENNA GÓRA OSP KRZESZÓW TAK GBA 2,5/22 GCBA 5/40 GBA 2,7/16 TAK GBA 2,5/22 GCBA 5/40 GBAM 2,5/20 TAK GBA 2,5/22 GCBA 5/40 SH 18 GBA 2,5/24 Gmina Marciszów 2016 Nadleśnictwo Kamienna Góra 2016 LUBATEX Sp. z o. o. ul. Mickiewicza 17 58-420 Lubawka DCR 2016 Dolnośląskie Centrum Rehabilitacji Spółka z o.o. ul. J. Korczaka 58-400 Kamienna Góra j. w. WRZESIEŃ 26-28.09 j. w. LISTOPAD 22.11-24.11 j. w. GRUDZIEŃ Nocne terenowe wysokościowe poszuk.- rat. dzienne 13

Analizowanie możliwości powstawania zagrożeń. Gotowość operacyjna w zakresie realizowania spec. czynności ratowniczych. 2. Obszary, dla których czas przybycia jednostek ochrony ppoż. wynosi do 8 i 15 min. Infrastruktura 1. Przez teren powiatu przebiega Droga Krajowa Nr 5 oraz trzy drogi wojewódzkie tj. 328, 367, 369. Przez Gminę Marciszów przebiega linia kolejowa Wrocław Jelenia Góra. Miejscowe zagrożenia występujące na drogach mają miejsce przede wszystkim na w/w drogach. Transport materiałów niebezpiecznych odbywa się Drogą Krajową Nr 5 do miejscowości: Lubawka toluen, benzyna ekstrakcyjna; Kamienna Góra amoniak; Marciszów chlor. 3. Czasy przybycia spec. grup ratowniczych. Biorąc pod uwagę częstotliwości oraz ilości przewozów materiałów niebezpiecznych zabezpieczenie powiatu jest wystarczające. 4. Rodzaj i skala zagrożeń. 5. Rozmieszczenie SiŚ. 6. Miejsca, obiekty o utrudnionych warunkach prowadzeni działań lub o niskim poziomie zabezp. operac. 7. Organizacja Łączność i teleinformatyka W związku z ukształtowaniem terenu na terenie powiatu występują miejsca gdzie łączność bezprzewodowa jest utrudniona lub niemożliwa do realizacji. Szczególne utrudnienia stwierdzono na terenach leśnych w pobliżu miejscowości : Czarnów, Rędziny, Wieściszowice, Pastewnik, Nagórnik, Uniemyśl, Okrzeszyn, Niedamirów. Korzystanie z łączności telefonii GSM. W przypadku dużych pożarów lasów wykorzystanie samochodu dowodzenia i łączności z KM PSP Jelenia Góra jako wozu retransmisyjnego. W najbliższych latach wskazane jest zainstalowanie przekaźnika radiowego w celu poprawy łączności na terenie powiatu. KP PSP. 14

odwodu operacyjnego Zasoby ratownicze: - pojazdy, - sprzęt rat., - środki gaśn., 1. Jednostka Ratowniczo Gaśnicza w Kamiennej Górze wyposażona jest w tabor samochodowy, którego wiek oraz stopień zużycia powoduje, iż konieczne są drobne prace konserwacyjne. Utrzymanie sprzętu w sprawności technicznej. KP PSP - środki ochr. osobistej, - ratownicy. 1. Wszystkie jednostki OSP posiadają podstawowy sprzęt ratowniczo gaśniczy, który pozwala prowadzić działania gaśnicze oraz ratownicze w zakresie podstawowym. W związku z powstaniem sieci jednostek realizujących ratownictwo specjalistyczne konieczne jest doposażenie jednostek w sprzęt pozwalający prowadzić działania Urzędy Miast i Gmin, OSP KSRG z poszczególnych zakresów ratownictwa w zakresie podstawowym tj: Wyszkolenie: - OSP Chełmsko Śląskie sprzęt do działań poszukiwawczo ratowniczych, - OSP Krzeszów sprzęt do realizacji działań z zakresu ratownictwa wysokościowego. Konieczne uzupełnienie wyposażenia w brakujący sprzęt. 2. Na terenie powiatu znajduje się wystarczająca ilość środków gaśniczych, największy zapas znajduje się w KP PSP i wynosi na chwilę obecną 674 litry. Wyszkolenie 3. Ilość członków OSP ze szczególnym uwzględnieniem OSP KSRG jest wystarczające. Ratownicy są wyposażeni w sprzęt i środki ochrony indywidualnej w zakresie wystarczającym. 1. Na chwilę obecną w OSP Lubawka zbyt mała liczba ratowników posiadających recertyfikację z zakresu szkolenia KPP. Organizacja szkoleń z w/w zakresów. OSP Lubawka 1. OSP Ogorzelec brak przeszkolonych 15

Sieć jednostek ochrony ppoż. ratowników z zakresu współpracy z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym. Braki w szkoleniach Naczelników OSP oraz z kierowców konserwatorów sprzętu. W chwili obecnej na terenie powiatu kamiennogórskiego jest pięć jednostek OSP KSRG oraz 11 jednostek OSP poza KSRG. Biorąc pod uwagę sieć jednostek, topografię terenu, czasy dojazdu oraz zagrożenia występujące na terenie chronionym ilość jednostek jest wystarczająca. - KP PSP. - Gotowość operacyjna powiatu: Analizując czas dojazdu jednostek ochrony przeciwpożarowej do pożarów stwierdzono, że dla około 75% populacji powiatu kamiennogórskiego zapewniony jest dojazd w czasie do 8 minut. Czas dojazdu powyżej 15 minut przy różnych warunkach atmosferycznych nie przekracza 1,5% populacji. Dotyczy to miejsc o utrudnionym dojeździe (Czarnów i Niedamirów) itp. do których mogą wystąpić problemy z dojazdem w okresie zimowym. W przypadku działań związanych z ratownictwem w zakresie specjalistycznym istnieje potrzeba korzystania z grup specjalistycznych. Ratownictwo specjalistyczne w zakresie podstawowym realizowane jest przez Jednostkę Ratowniczo Gaśniczą oraz wyznaczone jednostki OSP KSRG. Z uwagi na spoczywające zadania na poszczególnych jednostkach, do których zostały wytypowane istnieje konieczność doposażenia tych jednostek w niezbędny sprzęt ( dotacje dla jednostek KSRG). Działalność kontrolno rozpoznawcza: W celu poprawy bezpieczeństwa na terenie powiatu prowadzono działania w zakresie: czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzonych zgodnie z planem na rok 2016 obejmujących w głównej mierze obiekty użyteczności publicznej oraz obiekty produkcyjno-magazynowe, poprawy bezpieczeństwa na obszarach leśnych (rozpoznawanie zagrożeń pożarowych), 16

działalności profilaktyczno-prewencyjnej mającej na celu zapewnienie bezpieczeństwa wypoczynku na terenie powiatu oraz działań informacyjnoedukacyjnych propagujących bezpieczne zachowanie się dzieci w domu, w szkole, na ulicy oraz w miejscach letniego wypoczynku, współpraca z innymi organami z terenu powiatu (PINB, Wydział Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego), odbiorów nowo powstałych i przebudowanych obiektów w zakresie zgodności wykonania obiektu zgodnie z projektem i wymaganiami, kontroli obiektów na wniosek, Działania kontrolno-rozpoznawcze: W roku 2016 przeprowadzono 61 kontroli, w których czynnościom kontrolno rozpoznawczym poddano obiekty: Obiekty użyteczności publicznej 12 Obiekty zamieszkania zbiorowego 24 Budynki mieszkalne i wielorodzinne 9 Obiekty produkcyjne i magazynowe 98 Lasy 22 W tym w zakresie wypoczynku dzieci i młodzieży 20 W tym obiekty zabytkowe - 7 W ramach przeprowadzonych kontroli w 2016 r. dokonano odbiorów nowo powstałych i przebudowanych obiektów (art. 56 Prawo budowlane) łącznie skontrolowano 12 obiektów. Największą liczbę odnotowano w grupie obiektów użyteczności publicznej. W 2016 r. wpłynęło 20 wniosków w zakresie oceny zgodności wykonania obiektu budowlanego. Po rozpatrzeniu wniosków przeprowadzono 9 odbiorów obiektów. W trakcie czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzonych w roku 2016 stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły głównie uchybień w zakresie niewłaściwego oznakowania dróg ewakuacyjnych, znaków bezpieczeństwa, urządzeń i instalacji przeciwpożarowych, składowania materiałów palnych w budynkach mieszkalnych na drogach ewakuacyjnych oraz strychach. 17

W wyniku postępowań wydano 25 decyzji administracyjnych jednocześnie wystosowano 14 wystąpień do innych organów i administratorów w zakresie stwierdzonych uchybień. Część wystąpień dotyczyła stanu technicznego w obiektach oraz nieprawidłowości związanych z instalacjami użytkowymi. W zakresie odbioru obiektów wydano 8 stanowisk, w tym 1 sprzeciwy i jedno stanowisko z uwagami. W 2016 r. wystąpiono z jednym wnioskiem w zakresie opiniowania imprez masowych oraz z jednym wnioskiem o zaopiniowanie maratonu. W zakresie wypoczynku dzieci i młodzieży wydano 9 opinii. Monitoring pożarowy: Na terenie powiatu występują trzy obiekty wskazane przez Generalnego Konserwatora Zabytków w zakresie zastosowania monitoringu pożarowego. W obecnej chwili do systemu monitoringu pożarowego podłączone są dwa obiekty: kompleks pocysterski w Krzeszowie (w składzie dwóch obiektów sakralnych i trzech pomocniczych), Muzeum Tkactwa Dolnośląskiego, W obecnej chwili Stanowisko Kierowania KP PSP w Kamiennej Górze monitoruje sygnały pożarowe z 7 obiektów usytuowanych na terenie operacyjnym jednostki. Analizy, oceny i współpraca: Działalność Kontrolno-Rozpoznawcza w okresie 2012-2016 r. 2012 2013 2014 2015 2016 Liczba skontrolowanych obiektów 90 75 76 88 165 Obiekty publicznej Obiekty zbiorowego Budynki wielorodzinne użyteczności zamieszkania mieszkalne 25 31 23 27 12 7 7 8 13 24 4 6 5 23 9 Produkcyjno-magazynowe 54 28 38 19 98 Lasy 0 3 2 8 22 18

2012 2013 2014 2015 2016 Liczba kontroli 81 75 57 63 61 Obiekty użyteczności publicznej 19 30 22 23 12 Obiekty zamieszkania zbiorowego 7 7 8 8 10 Budynki mieszkalne wielorodzinne Produkcyjnomagazynowe 4 6 5 19 8 36 16 20 9 19 Lasy 0 3 2 4 12 19

Odbiory obiektów budowlanych na przełomie 2012-2016 r. 2012 2013 2014 2015 2016 Liczba obiektów 21 13 25 18 12 Obiekty użyteczności publicznej 2 7 13 11 4 Obiekty zamieszkania zbiorowego 4 0 2 3 6 Budynki mieszkalne wielorodzinne Produkcyjnomagazynowe 1 0 0 0 0 4 6 10 4 2 20

Informacje o zagrożeniach i działaniach zapobiegawczych: Z przedstawionych danych największa liczbę zdarzeń odnotowuje się w aglomeracjach miejskich przede wszystkim w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych gdzie główną przyczyną zdarzeń są wady instalacji kominowej i wentylacyjnej. Z uwagi na trudności prowadzenia czynności kontrolno rozpoznawczych w w/w obiektach wynikające z braku możliwości kontroli lokali mieszkalnych zdarzenia prewencyjne prowadzi się w oparciu o informowanie mieszkańców oraz występowanie do właściciela / zarządcy obiektu oraz spółek kominiarskich. Przeprowadzone czynności kontrolne w obiektach mieszkalnych wielorodzinnych wykazały powtarzalność w zakresie stwierdzanych uchybień w w/w grupie obiektów, tj. składowanie materiałów palnych na drogach ewakuacyjnych, na strychach i nieużytkowanych poddaszach. Z uwagi na rodzaj zabudowy a w szczególności miejskiej szeregowej, należy w dalszym ciągu prowadzić wyrywkowe kontrole obiektów w przedmiotowym zakresie. Analizując zagrożenia powstałe na przełomie lat 2012-2016 w obiektach produkcyjno magazynowych można stwierdzić, że utrzymują się na jednakowym niskim poziomie. Głównymi uchybieniami stwierdzanymi w w/w grupie obiektów są braki w zakresie oznakowania kierunków ewakuacji, instrukcji postępowania 21

na wypadek pożaru, oznakowania i usytuowania podręcznego sprzętu gaśniczego, urządzeń i instalacji przeciwpożarowych oraz aktualizacji instrukcji bezpieczeństwa pożarowego. W wielu przypadkach stwierdzane uchybienia porządkowe tj. brak gaśnic w wyznaczonych miejscach lub składowanie materiałów i elementów produkcyjnych na drogach ewakuacyjnych usuwano podczas czynności kontrolnych. Zgodnie z założeniami przeprowadzono czynności kontrolno-rozpoznawcze w zakresie składowania i przetwarzania odpadów komunalnych. Kontroli poddano składowiska, place składowe oraz place kompostowe. Jednocześnie dokonano oceny obiektów produkcyjno-magazynowych sortowni odpadów. Wg założeń zaplanowano czynności kontrolno-rozpoznawcze w w/w obiektach w bieżącym roku. Na terenie powiatu nie występują zakłady przemysłowe zaliczone do grupy zakładów zwiększonego i dużego ryzyka. Ilość prowadzonych kontroli w grupach obiektów użyteczności publicznej oraz zamieszkania zbiorowego należy utrzymywać na stałym poziomie. W zakresie wypoczynku dzieci i młodzieży prowadzony jest stały monitoring obiektów świadczących w/w usługi. W zakresie profilaktyki bezpieczeństwa wypoczynku dzieci i młodzieży należy w dalszym ciągu promować poprawne zachowanie, edukować w zakresie zapobiegania powstawania zagrożeń w miejscu wypoczynku oraz monitorować stan obiektów. Dokonując analizy zdarzeń na obszarach leśnych należy stwierdzić spadek interwencji w stosunku do lat ubiegłych. Podczas prowadzonych czynności kontrolnych dokonywano oceny możliwości dojazdu jednostek do miejsc szczególnych, w tym na terenach górskich, miejsc poboru wody do celów przeciwpożarowych oraz zgodności oznakowania dojazdów z planami. Istotnym czynnikiem wpływającym na poprawę stanu technicznego obiektów na terenie powiatu jest stała współpraca z Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego w zakresie wymiany informacji na temat stanu obiektów budowlanych podejmowanych działań lub czynności kontrolnych i odbiorowych. W przypadku stwierdzanych uchybień wykraczających poza ustawowe kompetencje informacje przekazywane są wg właściwości. Analiza zdarzeń oraz prowadzone czynności kontrolno rozpoznawcze określają, konieczność dalszej oceny zagrożeń w zakresie poprawy bezpieczeństwa 22

w obiektach, w których może zaistnieć zagrożenie wpływające na bezpieczeństwo przebywających w nich osób, w szczególności w obiektach stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, w tym w obiektach użyteczności publicznej oraz zamieszkania zbiorowego. Działalność prewencyjna KP PSP w Kamiennej Górze polega również na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez propagowanie zasad przestrzegania przepisów przeciwpożarowych. Działalność prewencyjna na terenie powiatu w roku 2016: Szkolenie dzieci i młodzieży: w ramach promowania działań edukacyjnych propagujących bezpieczne zachowanie się dzieci podczas wypoczynku w okresie letnim i zimowym, we współpracy z dyrekcją szkół i przedszkoli w siedzibie Komendy Powiatowej PSP w Kamiennej Górze przyjęto 24 grup dzieci szkolnych i przedszkolnych oraz uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Dzieci i młodzież została zapoznana z charakterem pracy strażaka na poszczególnych stanowiskach, sprzętem gaśniczym, sprzętem ratowniczym oraz samochodami pożarniczymi. Strażacy udzielali odwiedzającym informacji na temat podstawowych zasad zachowywania się w sytuacjach zagrożenia oraz prawidłowego powiadamiania służb ratowniczych o zaistniałych zdarzeniach. Podczas prowadzonych prelekcji prezentowano sposoby postępowania z poszkodowanymi w stanie zagrożenia życia (zaopatrywania ran i krwotoków, postępowania z osobą nieprzytomną oraz techniki udrażniania dróg oddechowych). Informowano o zagrożeniach wynikających z korzystania z niestrzeżonych kąpielisk i lodowisk. Przedstawiano również zagrożenia wynikające z wypalania nieużytków rolnych oraz palenia ognisk w miejscach niedozwolonych na terenach leśnych, poruszania się po trudno dostępnych terenach (skałach, sztolniach). Łącznie strażnicę odwiedziło 501 uczniów ze szkół i przedszkoli powiatu kamiennogórskiego. Przeprowadzono prelekcje wraz z zajęciami praktycznymi na temat podstawowych zasad zachowywania się w sytuacjach zagrożenia oraz prawidłowego powiadamiania służb ratowniczych o zaistniałych zdarzeniach i ewakuacji z obiektu. W ramach prowadzonych zajęć scharakteryzowano główne 23

czynniki powodujące zagrożenia w drodze do i ze szkoły oraz zachowania się w sytuacjach zagrożenia. Przedstawiono podstawowe zagadnienia związane z udzielaniem pierwszej pomocy. Zajęcia prowadzono w porozumieniu i na prośbę Dyrekcji szkół z terenu powiatu kamiennogórskiego. Jednostka Ratowniczo Gaśnicza przeprowadziła 4 pokazy działań ratowniczych dla dzieci uczestniczących w tzw. półkolonii i organizowanych pikników charytatywnych. Po pokazach odbyły się pogadanki na temat profilaktyki przeciwpożarowej jak również prowadzono ćwiczenia z zakresu pierwszej pomocy. Funkcjonariusze Komendy Powiatowej PSP przeprowadzili szkolenie podczas obozu Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych. Prowadzono działania profilaktyczne podczas ćwiczeń na obiektach oraz próbnych ewakuacji obiektów. Działania miały na celu zapoznanie osób przebywających w obiekcie z zasadami ewakuacji oraz zachowania się podczas prowadzonych działań ratowniczo gaśniczych. W ramach cyklicznych ćwiczeń na akwenach dokonano rozpoznania tras dojazdowych do miejsc, w których mogą przebywać osoby aktywnie korzystające z akwenu oraz przeprowadzono ćwiczenia na obiekcie Zbiornik Krzeszówek wraz w grupą wodno-nurkowa Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej nr 1 z Jeleniej Góry. Wspólnie z Nadleśnictwem Kamienna Góra w miesiącu lipcu br. dokonano oceny szlaków turystycznych na terenach leśnych do miejsc najbardziej uczęszczanych turystycznie w zakresie możliwości dojazdu jednostek ratowniczych. Z uwagi na górski charakter ukształtowania części terenu powiatu cyklicznie podejmowane są ćwiczenia doskonalące w zakresie podstawowym z ratownictwa wysokościowego i działań poszukiwawczo-ratowniczych. W drugim półroczu 2016r. prowadzono zajęcia teoretyczne i praktyczne dla uczniów ZSOiZ klasy technik logistyk z innowacją pedagogiczną logistyka w straży pożarnej - przeciwdziałanie zagrożeniom w zakresie zagadnień związanych z ochroną przeciwpożarową, ratownictwem technicznym i medycznym. Podczas zajęć uczniowie szkoły średniej pogłębiali wiedzę z zakresu ochrony przeciwpożarowej, ratowniczej, nabywali wiedzę i umiejętności z obsługi podstawowego sprzętu ratowniczogaśniczego, postępowania i procedur wykorzystywanych podczas działań ratowniczych. Wiedza zdobyta na spotkaniach pozwala uświadomić i zachęcić 24

młodzież do podejmowania dalszych kroków w edukacji związanej z ochroną przeciwpożarową. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kamiennej Górze prowadzi działalność informacyjną w zakresie: Informowania społeczeństwa o zagrożeniach wnikających z występowania tlenku węgla w związku z niewłaściwą eksploatacją urządzeń ogrzewczych. Wystąpienia do Właścicieli/zarządców obiektów w tym obiektów wielorodzinnych z terenu powiatu kamiennogórskiego o podjęcie działań zmierzających do zminimalizowania występowania zagrożeń pożarowych w obiekcie związanych z nieszczelnością instalacji kominowych. Współpracy podczas akcji z Urzędem Miasta Kamienna Góra oraz KP PSP w Kamiennej Górze, w ramach której można było wygrać czujkę poprzez wypełnienie ankiety o charakterze informacyjno-edukacyjnej. Podczas akcji rozdawano ulotki informujące społeczeństwo o zagrożeniach w zakresie występowania tlenku węgla oraz propagujące stosowanie w domach czujek tlenku węgla oraz właściwej eksploatacji urządzeń grzewczych. Uczestnictwu w debacie Bezpieczeństwo w okresie Bożonarodzeniowym organizowanej przez Komendę Powiatową Policji w Kamiennej Górze informującej o zagrożeniach występujących w okresie grzewczym. Ocena realizacji zadań Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Kamienne Górze na tle jednostek z terenu województwa dolnośląskiego. (Kryterium branym pod uwagę jest podobna powierzchnia terenu chronionego oraz zbliżona liczba etatów w poszczególnych Jednostkach Ratowniczo-Gaśniczych) z terenu województwa. Ocena realizacji zadań Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Kamienne Górze na tle wybranych jednostek PSP z terenu województwa. L.p. Komenda PSP Liczba etatów funkcjonariuszy w JRG Liczba zdarzeń Procentowy udział powiatów w ogólnej liczbie zdarzeń w roku 2016 na terenie woj. dolnośląskiego 1 Kamienna Góra 31 781 1,9% 2 Głogów 47 901 2,2% 3 Góra 32 457 1,1% 4 Polkowice 47 918 2,2% 5 Lwówek Śląski 31 926 2,3% 6 Milicz 33 717 1,8% 7 Jawor 33 888 2,2% 8 Wołów 36 703 1,7% 25

9 Lubin 40 1012 2,3% 10 Strzelin 34 820 2,0% W/w tabela obrazuje niski stan etatowy Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej w Kamiennej Górze w stosunku do podejmowanych działań na terenie operacyjnym porównywalnych z innymi jednostkami. W związku z powyższym istnieje bezpośrednia zależność między posiadanymi etatami a środkami finansowymi, które otrzymuje Komenda Powiatowa na funkcjonowanie Jednostki. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kamiennej Górze prowadziła na bieżąco analizy posiadanych zasobów sprzętowych. W roku 2016 największe nakłady finansowe poniesione przez Komendę dotyczyły zakupu sprzętu ratowniczego [23 924,53 zł], uzbrojenia osobistego strażaków [11 303, 12 zł] oraz sorbentu, neutralizatora i środka pianotwórczego [4477,20 zł], które niezbędne są w działaniach ratowniczych, sprzętu informatycznego [17 409, 00 zł]. W ramach utrzymania technicznej sprawności obiektu dokonano zakupu systemu awaryjnego zasilania w energię elektryczną jednostki w przypadku zaniku napięcia sieciowego. Obecnie trwają prace w zakresie wdrożenia systemu. Pod koniec 2016 roku Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza KP PSP w Kamiennej Górze otrzymała samochód operacyjny Dacia Duster 1.6 Sce 115 z napędem 4x4 zakupiony za kwotę 56 410 zł. Samochód zastąpił wyeksploatowaną KIA Sportage (rok produkcji 2000). Środki na zakup pojazdu przekazali: Lasy Państwowe 20 000zł. Powiat Kamiennogórski 10 410zł. Gmina Miasto Kamienna Góra 8 000zł. Gmina Kamienna Góra 8 000zł. Gmina Miasto Lubawka 5 000zł. Gmina Marciszów 5 000zł. Komenda Powiatowa PSP w Kamiennej Górze dodatkowo doposażyła pojazd za kwotę ok. 7 000zł. W następujące elementy wyposażenia: - Radiostację cyfrową z instalacją antenową. - Belka świetlna w technologii ledowej. - Oznakowanie operacyjne (oklejenie). - Hak 26

- Opony zimowe. Pojazd będzie służył jako samochód rozpoznawczo-ratowniczy, wykorzystywany do dojazdu na miejsce działań ratowniczych oraz rozpoznania dla ciężkich wozów bojowych. Do głównych potrzeb sprzętowych KP PSP w Kamiennej Górze należą : podnośnik Hydrauliczny SH od 22 m do 29 m wysokości ratowniczej - (obecny samochód SH 18 rok produkcji 1987) namiot pneumatyczny (lub namiot szybkiego montażu) zapewniający zabezpieczenie operacyjno techniczne podczas dużych zdarzeń lub ćwiczeń. (obecny namiot nie spełnia norm dotyczących wielkości) Budżet Komendy nie pozwala na realizację zakupu większości w/w sprzętu z własnych środków finansowych. Liczymy na współpracę z władzami samorządów w zakresie realizacji wspólnych działań zmierzających do pozyskania brakującego sprzętu ratowniczego oraz wsparcia przy pozyskaniu sprzętu z funduszy wojewódzkich, krajowych i europejskich. Jedynie dobrym i nowoczesnym sprzętem można skutecznie ratować życie i mienie. Sporządził: mł. asp. Adrian Książek Zatwierdził: 27