lipiec-wrzesień 2009 Rok 1 nr 3 Drodzy Przyjaciele Sercańskich Misji, Początki czegokolwiek zwykle bywają trudne, zwłaszcza jeśli chodzi o dzieła, poprzez które ma się ukazać Boża chwała. W czerwcu 1923 roku, O. Dehon został poproszony przez papieża Piusa XI o wysłanie misjonarzy do Afryki Południowej. Prokurator Misyjny ks. Wolfgang F. Demont SCJ został mianowany pierwszym Prefektem Apostolskim nowej Prefektury Gariep, obejmującej tereny: wikariatu Kimberly oraz północnej części wikariatu Port Elizabeth. Pierwsi SCJ misjonarze, którym przewodził ks. Demont, przybyli do Aliwal North 28 listopada 1923 roku. Byli to: ks. Johann Berle, ks. Gerhard Schultz oraz br. Bonaventura Weber. Więcej o losach misji w RPA poczytacie na dalszych stronach. W Sylwetkach zamieszczam osobę drugiego, co do stażu pracy w RPA. Pierwszym jest ks. Adam Musiałek, który został mianowany nowym biskupem w De Aar. Jego Sylwetkę przybliżę w następnym numerze, jak również relację z ingresu biskupiego. Misje - chciałoby się powiedzieć za Forestem Gampem - jest jak pudełko czekoladek, nigdy nie wiesz, co ci się dostanie. Być może ktoś się spodziewał tego, że z misjonarza zrobią biskupa, wielu nie. Jakkolwiek, wybór kogoś kogo znamy, dobrze czy znacznie lepiej, na pozycję biskupią, kładzie na nas przywilej jak i obowiązek, jakieś zobowiązanie, by go wspierać. Tego zawsze oczekują ci, którzy zdecydowali się opuścić wszystko dla głoszenia miłości Bożego Serca. Początki, choć nie zawsze łatwe, są ponoć łatwiejsze, aniżeli kontynuacja i dalszy rozwój rozpoczętego dzieła. Pamiętajmy o naszych misjonarzach i wspomagajmy ich - duchowo i materialnie, wasz - ks. Michał scj SPIS TREŚCI Temat wydania................... 1 Sylwetka misjonarza - ks. Kościelny.... 2 Opowiadanie misyjne............... 3 Historia misji w RPA.............. 4-6 Wiadomości z misji................. 7 Informacje dla rodziny misyjnej....... 8
Sylwetka misjonarza Ks. Zdzisław Paul Kościelny Jest drugim najdłu- Ŝej pracującym polskim Sercaninem w RPA, po ks. Adamie Musiałku, którego sylwetkę przedstawię w następnym wydaniu. Ks. Zdzisław urodził się we wrześniu 1957 r. w Pawłowiczkach, k/ Kędzierzyna-Koźla. Tam teŝ rozpoczął swoją edukację podstawową. Potem podjął naukę w Zasadniczej Szkole Ogrodniczej w Nysie, by następnie kontynuować i zakończyć uzyskaniem matury w Technikum Ogrodniczym - ukończył w Pruszkowie. W latach 1978-1980 odbył zasadniczą słuŝbę wojskową. Po jej ukończeniu dołączył do najliczniejszego rocznika sercańskich powołań. Pierwszą profesję zakonną zło- Ŝył 15 listopada 1981 r. w Pliszczynie. Został wyświęcony 17 czerwca 1987r. Podczas pielgrzymki Jana Pawła II w 1987 r. otrzymał krzyŝ misyjny, jednak nie od razu wyjechał na misje. Po święceniach został mianowany wikariuszem w Sosnowcu, gdzie przepracował jeden rok, po czym został skierowany na pracy misyjnej. Oczekując na wizę do RPA, spędził sześć miesięcy w Krakowie, po czym w marcu 1989 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych na kurs j. angielskiego. Trudność wymowy jego imienia chrzcielnego dla Amerykanów sprawiła, Ŝe począł uŝywać swego imienia zakonnego - Paweł = Paul. Po ukończeniu kursu, 6 stycznia 1990 r. wylądował na ziemi południowo-afrykańskiej. Od grudnia 1991 do końca 1998 r. pełnił funkcję proboszcza w parafii Św. Augustyna, niedaleko Indwe, w diecezji Aliwal. Posługując duszpastersko na parafii bez światła stałego (jedynie z agregatora), bez bieŝącej wody (jedynie ze studni głębinowej czy deszczówki) w przeciągu tych ośmiu lat opanował j. Xhosa, którym, jako nieliczny z białych misjonarzy włada dość biegle. W początkach roku 1989 został przeniesiony do diecezji De Aar, by podjąć obowiązki proboszcza w parafii Św. Męczenników z Ugandy w De Aar. Przez siedem lat obsługiwał teren wielkości małego dekanatu w Polsce. Z końcem roku 2006, został przeniesiony do Colesberg a, by jako proboszcz obsługiwać nie mniejszy teren parafii św. Franciszka Ksawerego, oraz wspomagać Sodalicję Najśw. Serca P. Jezusa jako kapelan.
Opowiadanie misyjne Nigdy się nie spóźniamy. (opowiadanie z RPA) Parafia na misjach to nieraz bardzo rozległy teren. Jeden ksiądz, pełniący funkcję proboszcza, ma do obsługi od dwóch do kilku czy kilkunastu parafii czy też stacji misyjnych, w których sprawuje Eucharystię. Mając do pokonania dziesiątki kilometrów pomiędzy jednym a drugim miejsce, nie jest mu łatwo dojechać na określony czas, wysłuchać spowiedzi, załatwić sprawy kancelaryjne. Dlatego ważną jest sprawa bycia n a c z a s, zwłaszcza dla europejczyka. Afrykanie podchodzą inaczej do kwestii pojęcia czasu. Niejednokrotnie słychać, że wy - europejczycy, macie zegarki, my mamy czas. W pewnej rozległej parafii proboszcz, europejczyk, uwrażliwiał swoich parafian na temat punktualności. Choć wydawało się, że coś zrozumieli, efektów nie było jakoś widać. Zdarzało się, że ludzie przychodzili nawet w połowie Mszy św. Każde opóźnienie w pierwszej czy drugiej parafii, powodowało późniejsze rozpoczęcie Mszy św. w następnych parafiach. Postanowił omówić tę kwestię na spotkaniu Rady Parafialnej, by rozwiązać w jakiś sposób te wszystkie opóźnienia. Po dłuższej dyskusji, gdy zdawać się mogło, że wszyscy zrozumieli problem, nie tylko proboszczaeuropejczyka, ale także parafian z tych dalszych parafii, nadal nie można było znaleźć argumentów, przemawiających do ludzkich serc. Z pomocą przyszła starsza, długoletnia nauczycielka: W naszym języku nie ma słowa - spóźnić się. Kiedy ktoś przychodzi na jakąś imprezę w momencie rozpoczęcia, przychodzi na czas; kiedy ktoś przychodzi, gdy impreza trwa, jest na czas, a kiedy ktoś przychodzi, gdy wszystko się już skończyło, to przyszedł po wszystkim. Zatem, według naszego pojęcia czasu, jesteśmy albo na czas albo po czasie, ale nie spóźnieni. A tak na marginesie, ciekawe jak to wygląda u nich z rozkładem jazdy np.. autobusów??? :)
Historia misji w... Początki nowej misji - RPA W styczniu 1927 roku, pokonując niespotykane trudności Księża Najśw. Serca Jezusowego otworzyli pierwszą placówkę misyjną w dystrykcie Herschel. Afrykanie z tegoż terenu nigdy nie słyszeli o Kościele Katolickim. Jedynie kościoły: Holenderski Reformowany oraz Anglikański, wysyłały swoich misjonarzy by krzewić wiarę w tym terenie. Istniejące prawo cywilne zabraniało wejścia Europejczykom na teren bantu stanów z wyjątkiem celów handlowych. Ks. Demont jednak wytrwale starał się pozyskać teren pod przyszłą placówkę misyjną w tych stronach. Z tego też powodu odwiedził kilku handlowców w dystrykcie Herschel, z których jeden, o imieniu Gallen, był właścicielem kilku kawałków ziemi w regionie. Jeden z nich znajdował się w pobliżu głębokiego wąwozu, często był zalewany podczas pory deszczowej. Niewielki sklepik, trzy chałupy z błota oraz zagroda dla kóz położone na czterech hektarach gruntu. Po szczególnie mokrym sezonie pan Gallen postanowił sprzedać nieruchomość "białemu człowiekowi" z Aliwal North. Ks. Demont wdzięcznie przyjął propozycję i nie kwestionując wysokiej ceny dokonał transakcji. Po otrzymaniu czeku pan Gallen przyglądał się mu przez chwilę, po czym potargał go oświadczając, że działka jest jego darem dla "Kościoła Bożego". To był początek długiej i bliskiej przyjaźni między dwoma mężczyznami. W październiku 1927 roku Monsinior Demont i ks. Mannersdorfer SCJ, którzy przybyli do Republiki Południowej Afryki w 1924, z dziewięciu innymi księżmi i braćmi, przemienili ten kawałek ziemi na fundament pierwszej misji SCJ w dystrykcie Herschel. Rozbili oni namiot pomiędzy kurnikiem a zniszczonymi chatami, w którym jedli i spali. Był to początek "Misji wśród ruin", jak się to stało znane, i gdzie, jeśli pogoda pozwalała, dwóch księży celebrowało Mszę świętą na świeżym powietrzu. W latach 1924-1945 praca misyjna owocowała lekkim, równomiernym wzrostem. W roku 1945 przybył do RPA ks. Franz Wamhof, który został zamianowany odpowiedzialnym za pracę misyjną w obrębie misji Św. Teresy. Był znany z długich pieszych wędrówek w każdą pogodę, by spotkać się z jak największą liczbą ludzi. W bardzo krótkim czasie nauczył się dwóch lokalnych języków: Sesotho oraz isixhosa, i stał się mile widzia-
Historia misji w... nym gościem w chatach obydwu ludów. Nazywano go Ntate Thabo (z języka Sesotho) Ojciec Radość. Widział konieczność by ustanowić stacje misyjne, by ludzie nie musieli pokonywać wielu kilometrów do misji, a misjonarz mógł sprawować Eucharystię pośród nich. Ustanowił kilka stacji misyjnych, m.in.: Walaza, Ndofela, Thaba Lesoba, Mmusong, Qhemegha oraz Mnqumeni. Zmarł z wyczerpania w 1950 roku. Pierwsze seminarium w RPA Pracując w kierunku ustanowienia Kościoła lokalnego, w 1929 roku nowo mianowany biskup Demont zakłada w Aliwal North seminarium duchowne dla afrykańskich powołań. Było to pierwsze seminarium duchowne w Południowej Afryce, a ks. Józef Hillekamp scj został zamianowany jego rektorem. Pierwsi księża tegoż seminarium zostali wyświęceni w listopadzie 1934 r., w październiku 1939 r. wyświęcono pierwszych księży dla wikariatu Gariep, a w roku 1940 wyświęcono pierwszych afrykańskich sercanów. Z powodu spadku powołań seminarium zostało zamknięte, a pod koniec 1945 roku budynek został zaadaptowany na internat dla dziewcząt. Nowa diecezja - Aliwal. W styczniu 1951 roku została zmieniona struktura kościelna w Afryce Południowej i Wikariat Gariep stał się diecezją. Ks. Johann Lück, który przybył z Niemczech w 1938 roku, został mianowany biskupem Wikariatu w 1947 i pozostał na stolicy biskupiej do 1973 r., kiedy to przeszedł na emeryturę. W tym to roku obchodzono 50-lecie sercańskiej obecności w RPA. Region De Aar. Od zakończenia II Wojny Światowej, działalność misjonarzy prowincji Niemieckiej była ograniczona. Przez jakiś czas byli internowani, a nowych misjonarzy z rodzimej prowincji nie było. Poproszono o pomoc prowincję amerykańską. W czerwcu 1948 roku przybył pierwszy amerykański sercanin. Pomoc personalna amerykańskiej prowincji była tak znaczna, że w 1953 r. dokonany został podział diecezji Aliwal, i utworzono nową Prefekturę De Aar. Praca misyjna została powierzona Amerykańskiej Prowincji SCJ, a ks. Aloysius Dettmer został pierwszym Prefektem Apostolskim nowej prefektury. Pierwsze siedziby nowych misjonarzy znajdowały się w De Aar par. Najśw. Maryi i Św. Jana, oraz w Middelburgu. W roku 1967 Prefekturę De Aar podniesiono do rangi diecezji, a pierwszym biskupem został Przełożony Generalny SCJ, ks. Joseph De Pal-
Historia misji w... ma. Choć warunki klimatyczne stepowopustynnego regionu Karoo oraz trudności językowe nie ułatwiały pracy apostolskiej, to jednak wytrwałe wysiłki zaowocowały wzrostem nowych kościołów i liczby wiernych. Obecna sytuacja Od początku lat 70 liczba sercańskich misjonarzy zaczęła się gwałtownie zmniejszać. Brak personelu misyjnego stawał się sporym problemem dla obu sercańskich regionów. Poproszono o pomoc rosnącą w liczbę Polską Prowincję SCJ. Odpowiedzią było wysłanie w 1987 r. pierwszych polskich Sercanów: ks. Adama Musiałka i ks. Mariana Szalwę. Skierowani oni zostali do pracy w Regionie De Aar. 01 maja 1992 r., misjonarz tegoż Regionu, ks. Joseph Potocnak SCJ, został, w miejsce emerytowanego bp. J. De Palma, zamianowany nowym biskupem De Aar. Nominacja ta jest kolejnym dowodem dla misyjnej pracy Sercanów w tym regionie RPA. się do Polskiej Prowincji SCJ o pomoc. W odpowiedzi od roku 1989 2000 przybyło do Regionu Aliwal 8 polskich Sercanów. Utworzenie Prowincji Południowo -afrykańskiej. Idea stworzenia nowej prowincji sercańskiej na kontynencie afrykańskim była dyskutowana przez dłuższy już czas, przybycie sporej grupy (słownie ośmiu) polskich Sercanów wzmocniło argumenty za połączeniem obydwu Regionów: Aliwal i De Aar, i utworzeniem Południowo-afrykańskiej Prowincji SCJ w tym regionie świata. Stało się to faktem 02 lutego 1995 roku, a pierwszy Prowincjałem nowej Prowincji został ks. Adam Musiałek, który pełnił tę funkcję do roku 2001. W lutym 1988 roku ks. Fritz Lobinger został nowym biskupem Aliwal North. Troska o stan personalny swej diecezji sprawiły, że i on zwrócił
Wiadomości z misji... AFRYKA RPA Bp. Józef Potocnak SCJ Ordynariusz diecezji De Aar (RPA), osiągnąwszy wiek emerytalny, zgodnie z kanonem 401 1, złożył rezygnację, która została przyjęta przez Ojca Świętego. W miejsce ustępującego Biskupa Ordynariusza, papież Benedykt XVI zamianował długoletniego misjonarza sercańskiego, a obecnie proboszcza w Pietermaritzburg (diecezja Durban), ks. Adama Musiałka SCJ. Nowego biskupa polecamy modlitwie wszystkim przyjaciołom naszych misjonarzy. AFRYKA RPA Prowincja Południowo-afrykańska przygotowuje się do ingresu nowego biskupa w De Aar, który odbędzie się 24 września 2009. Wielu misjonarzy jest na wakacjach, zatem prace przygotowawcze spadają na barki nielicznych, którzy nie wyjechali na wakacje. AZJA Indonezja Nasz misjonarz, (był na wakacjach w Polsce w 2008r.) ks. Herbert Henslok, który uległ poważnemu wypadkowi motocyklowemu dochodzi powoli do zdrowia. Jego rekonwalescencja, choć nie bez trudności, przebiega dobrze. Ufam, że za niedługo będziemy go znów gościć na ojczystej ziemi. EUROPA Finlandia Pozdrawiam Z Finlandii, z drugiej strony Bałtyku. Teraz będzie bliżej z Polski do Finlandii a to dlatego że będzie wznowione połączenie promowe Gdynia- Helsinki. Jestem na parafii w Tampere 180 km od Helsinek. Tutaj są Msze św. po fińsku i po angielsku. Na Mszach św. po fińsku nie ma ze mnie pożytku, ale uaktywniam sie na Mszach angielskich. Choć trudno ocenić co i jak mówić, bo to jest Msza "kolorowa". Tak ją nazywam bo są na niej ludzie o różnym kolorze skóry. Mamy tu lodzi z różnych krajów Azji, Afryki, Ameryki i Europy. A ponadto niektórzy z obecnych na Mszy św. nie mają znajomości angielskiego. Ponadto będę przydatny na piątkowych spotkaniach biblijnych i na wyjazdach do "Diaspory" z katechezą i sakramentami. Diasporą nazywamy tu małe wspólnoty katolickie oddalone od kościoła parafialnego od 150 do 400 km. Trwają przygotowania do święceń biskupich Ks. Teemu Sippo. Odbędą się one w Katedrze luterańskiej w Turku. Ta katedra była budowana jako katolicka i w pierwszym swym okresie służyła katolikom. A następnego dnia będą uroczystości w Helsinkach: Msza Św. i objęcie urzędu przez nowo-wyświeconego Ks. biskupa. Do usłyszenia. Ks. Kazimierz Gabryel scj EUROPA-Polska Witamy serdecznie misjonarzy przybywających na zasłużone wakacje do ojczyzny. Już nas opuścili: ks. Janusz Burzawa z Filipin; Ks. Adam Masłowski z RPA Ks. Antoni Osowski z Kamerunu Ks. Zdzisław Pławecki z Kamerunu Jeszcze są z nami: ks. Stanisław Wawro z Kamerunu, Ks. Jerzy Sędzik z Kamerunu; Ks. Franciszek Pupkowski z Filipin; Ks. Zbigniew Chwaja z RPA; Ks. Kazimierz Gabryel z Indii; Ks. Szymon Bendowski z Indii Oczekujemy jeszcze na Ks. Stanisława Święcha z Kongo, który zapowiedział się na drugą połowę września.
Informacje dla rodziny misyjnej Intencje modlitewne na 2009 rok Ponieważ rok ten postanowiliśmy poświęcić tematyce Afryki i jej problemom, chcemy naszą modlitwą objąć tych wszystkich, którzy podjęli się pracy apostolskiej na tym kontynencie. Dlatego też naszą modlitewną pamięcią ogarniamy zarówno tych, którzy już odeszli do Pana po zasłużoną nagrodę apostoła, jak i tych, którzy dla tej nagrody jeszcze się trudzą. Panie, obdarz swoją Miłością wszystkich tych, których powołałeś do służby Ewangelii na kontynencie afrykańskim. Chcemy pamiętać o... naszych misjonarzach z terenów Afryki, których Pan powołał do swego Królestwa: Br. Kazimierz Zjeżdrzałka zmarł 23 02 1938, Banka, Kamerun; Ks. Idzi Biskup zmarł 26 01 1985, Basoko, Kongo (Zair) ; Ks. Bogdan Balasa zmarł 03 06 1988, Mambasa, Kongo (Zair); Ks. Eugeniusz Wiśniewski zmarł 27 06 1994, Kinshasa, Kongo (Zair); Ks. Mieczysław Pajdzik zmarł 07 11 1995, Stopnica, Kongo (Zair); Ks. Jerzy Szempliński zmarł 24 11 1995, Gdańsk, Kongo (Zair); Ks. Jan Adamiuk zmarł 08 05 1998, Houyet, Luksemburg Kongo (Zair) Program spotkań na 2009 rok Kraków-Płaszów... 5 września Olsztyn... 11 października Rozpoczynamy jak w poprzednich latach: 09.30 przyjazd 10.30 modlitwa za chorych i zmarłych misjonarzy i krewnych 12.00 Msza św. 13.00 obiad 14.30 spotkanie przy kawie 17.30 rozjazd (w zależności od dyspozycji czasowej) Pomoc dla misjonarzy Misjonarzy wspomagamy na trzech poziomach poprzez: 1) modlitwę, 2) ofiary duchowe, 3) wsparcie materialne. Kto chciałby wspomóc naszych misjonarzy materialnie może to uczynić poprzez nasze misyjne konto: Zgromadzenie Księży Najświętszego Serca Jezusowego Misje Zagraniczne BANK PEKAO S.A. I Oddział w Warszawie 05 1240 1037 1111 0010 0408 6199 Spotkania rodzin misjonarzy Spotkania naszych misyjnych rodzin to doskonała okazja do: wzajemnego poznania się, lepszego zaznajomienia się z problematyką misyjną, spotkania tych, którzy głoszą Ewangelię w krajach misyjnych. Jest to także okazja do aktywnego włączenia się w dzieło ewangelizacji poprzez wspólną modlitwę i uczestnictwo w Eucharystii. Zapraszamy wszystkich członków rodzin naszych misjonarzy, jak również naszych dobroczyńców i przyjaciół sercańskich misji. Dane adresowe: Sekretariat Misji Zagranicznych ul. Łowicka 46, 02-531 Warszawa tel.: 022 849 43 51 / 022 849 55 61 e-mail: misje@scj.pl www.misje.scj.pl/default.htm