Panel Ekspertów NAUKA TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ BADAŃ LEŚNYCH Termin: 8 grudnia 2015 r. SESJA 2 ZADANIA NA RZECZ SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO I OCHRONY ŚRODOWISKA/PRZYRODY Z PUNKTU WIDZENIA NCBR; MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA I KOORDYNACJI DŁUGOTERMINOWYCH BADAŃ LEŚNYCH Prof. dr hab. inż. Jerzy KĄTCKI, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest agencją rządową powołaną w 2007 roku. Działa na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 roku o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (Dz. U. 2010 Nr 96 poz. 616 ze zm.), stanowiąc jeden z największych ośrodków wspierania innowacyjności w Polsce. Centrum współtworzy system wsparcia działalności naukowej w Polsce. W szczególności finansuje projekty mające na celu opracowywanie i wdrażanie nowoczesnych technologii zwiększających konkurencyjność polskiej gospodarki. NCBR wspiera także komercjalizację wyników badań i transfer wiedzy do poszczególnych sektorów gospodarki. Ponad 70% budżetu NCBR stanowią środki pochodzące z programów operacyjnych Unii Europejskiej, dla wydatkowania których Centrum pełni funkcję instytucji pośredniczącej. Ponadto, NCBR oferuje platformę skutecznego dialogu między środowiskiem nauki i biznesu. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w swojej ofercie programowej posiada wiele programów i mechanizmów wsparcia, w ramach których możliwe jest finansowanie prac badawczo-rozwojowych na rzecz sektora leśno-drzewnego i ochrony środowiska. Spośród programów krajowych wyróżniamy przede wszystkim strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo"
BIOSTRATEG. Jest to drugi program strategiczny wdrażany przez NCBR. Program, przygotowany przez Radę NCBR, został zatwierdzony przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2013 roku. Celem głównym programu BIOSTRATEG jest rozwój wiedzy w obszarach programu, prowadzący do wzrostu międzynarodowej pozycji Polski w badaniach naukowych i pracach rozwojowych oraz transfer do otoczenia społeczno-gospodarczego innowacyjnych rozwiązań opracowanych w ramach programu. Wśród celów szczegółowych programu BIOSTRATEG wyróżniono: a) rozwój wiedzy w obszarach programu, prowadzący do wzrostu międzynarodowej pozycji Polski w badaniach naukowych i pracach rozwojowych w tej dziedzinie; b) wdrożenie nowatorskich rozwiązań i technologii opracowanych w ramach programu do praktyki; c) pobudzenie aktywności badawczej prywatnego sektora gospodarczego w obszarach programu; d) zwiększenie udziału polskich zespołów badawczych w europejskich programach w zakresie badań i innowacji w tym obszarze. Jednym z głównych celów krajowej polityki naukowej objętej zakresem tematycznym programu, w tym dotyczącej biogospodarki oraz rozwoju technologii środowiskowych, jest przygotowanie warunków umożliwiających polskim zespołom badawczym oraz przedsiębiorcom udział w unijnych inicjatywach i projektach badawczo-rozwojowych, prowadzonych w ramach programu Horyzont 2020. Obecna polska oferta zielonych technologii jest tak rozproszona, że nie spełnia wymagań stawianych w większości konkursów dotyczących kompleksowych tematów badawczych i wdrożeniowych. Dlatego tylko poprzez rozwój sieci i konsorcjów tematycznych, tworzonych przez jednostki biznesu i nauki, oraz klastrów współdziałania przedsiębiorców, administracji i świata nauki, można stworzyć potencjał, który umożliwi powołanie nowych platform technologicznych, w tym z obszaru zielonej gospodarki. Istotne jest również wchodzenie w projekty z zakresu partnerstwa publiczno-prywatnego, w tym uruchamiane w ramach programu Horyzont 2020. Szacuje się, że innowacje są źródłem ok. 2/3 wzrostu gospodarek wysokorozwiniętych. Przy czym innowacyjność nie polega na wprowadzaniu na rynek pojedynczych rozwiązań technologicznych lub produktów, ale jest ciągłym procesem zachodzącym wewnątrz organizacji oraz na styku miedzy biznesem a nauką, najczęściej na obszarach łączących różne specjalizacje. Obecny udział rozwiązań innowacyjnych, w tym ekoinnowacji w obszarze objętym zakresem programu, jest niedostateczny. Jest to spowodowane istnieniem szeregu barier, takich jak: niepewność rynków, niewystarczające 2
odzwierciedlenie korzyści i kosztów środowiskowych przez ceny rynkowe, ograniczenia związane z infrastrukturą i wzorcami zachowań oraz niedostatek wiedzy. Istotny wpływ na ograniczony udział ekoinnowacji w rynku ma też brak zaufania inwestorów do nowatorskich rozwiązań obarczonych ryzykiem niepewności. Dlatego konieczna jest budowa systemu zachęt i wsparcia, który stanie się akceleratorem ekoinnowacji i spowoduje zwiększenie środków finansowych (przede wszystkim prywatnych, choć wspomaganych przez środki publiczne) na badania i rozwój oraz tworzenie długoterminowych strategii rozwoju i wymiany dobrych praktyk. Szczególnie ważne w tym kontekście jest osiągnięcie efektu synergii polityk poprzez realizację zaproponowanego przez Komisję Europejską powiązania ekoinnowacji z innymi działaniami dotyczącymi biogospodarki w ramach inicjatyw przewodnich Strategii Europa 2020 takich jak: Unia innowacji i Europa efektywnie korzystająca z zasobów. Należy zaznaczyć, że ekoinnowacje powinny stać się ważnym obszarem działań przedsiębiorstw i jednostek naukowych, wpisując się w realizację koncepcji biogospodarki oraz strategii inteligentnych specjalizacji. Przemysł tworzy ok. 20% PKB Unii Europejskiej i gwarantuje bardziej stabilne miejsca pracy niż te powstające w sektorze usług. Należy więc dążyć do tego, aby wdrożenie wyników prac B+R prowadzonych w UE miały miejsce również na terenie Unii, tworząc nowe miejsca pracy, w tym na obszarach wiejskich, zapewniając tym samym wpływy podatkowe do krajowych budżetów. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że ekoprzemysł jest jedną z pięciu najszybciej rozwijających się gałęzi gospodarki. Szacuje się, że do 2020 r. w Unii Europejskiej może powstać ok. 1,5 mln nowych miejsc pracy związanych z samym tylko sektorem energetyki odnawialnej. Finansowanie ze środków publicznych powinno przyśpieszyć ekoinnowacje w sektorze prywatnym, w szczególności w MŚP, wydatnie wspomagając środki prywatne. Jest to konieczne, gdyż potencjalni inwestorzy i instytucje finansowe traktują ekoinnowacje tak samo, jak inne rodzaje inwestycji, nie biorąc często pod uwagę wartości dodanej wynikającej ze zmniejszenia obciążeń dla środowiska, które nie jest należycie doceniane w decyzjach inwestycyjnych. Trzeba również podkreślić, że rosnąca rola innowacji w rozwoju rolnictwa i promowaniu pozytywnych zmian na obszarach wiejskich podkreślona została w Europejskim Partnerstwie Innowacji na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa, które zakłada ścisłą współpracę z naukowcami w celu wypracowywania innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie. W programie BIOSTRATEG postanowiono skoncentrować się na pięciu strategicznych obszarach problemowych, wynikających bezpośrednio z Krajowego Programu 3
Badań oraz zgodnych z priorytetowymi kierunkami badań prowadzonych obecnie w Unii Europejskiej i na świecie. Obszarami tymi są: bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczeństwo żywności, racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, przeciwdziałanie i adaptacja do zmian klimatu, ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa, ochrona bioróżnorodności oraz zrównoważony rozwój rolniczej przestrzeni produkcyjnej, leśnictwo i przemysł drzewny. W obrębie obszaru: leśnictwo i przemysł drzewny autorzy programu wyróżnili następujące zagadnienia badawcze: a) doskonalenie systemu monitorowania i prognozowania zagrożeń środowiskowych dla różnych ekosystemów leśnych, z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi (geomatyka, bioinformatyka); b) wypracowanie strategii i opracowanie niezbędnych działań w gospodarce leśnej, ukierunkowanych na zmniejszanie skutków postępujących zmian klimatu w tym opracowanie metod zapobiegania i ograniczania degradacji ekosystemów leśnych wywołanych zjawiskami naturalnymi o charakterze klęskowym oraz efektywne zagospodarowanie drewna poklęskowego; c) opracowanie metod pomiaru węgla akumulowanego przez ekosystemy leśne; d) badania nad wpływem ekosystemów leśnych na ochronę i bilansowanie zasobów wodnych kraju, w tym nad zwiększeniem retencji wodnej w siedliskach leśnych; e) doskonalenie systemów monitoringu prognozowania i zagrożeń ze strony zaburzonej bioróżnorodności, z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi (w tym, teledetekcja, geomatyka i bioinformatyka), w celu kontroli populacji zwierząt o potencjalnie negatywnym wpływie na ekosystemy leśne; f) badania w zakresie rewitalizacji siedlisk leśnych i przebudowy drzewostanów; g) zbadanie możliwości zwiększenia zasobów surowca drzewnego, jako ważnego źródła biomasy, w warunkach zrównoważonej gospodarki leśnej oraz postępujących zmian klimatu; h) rozwój nowych technik i technologii recyklingu wyrobów drzewnych, utylizacji produktów ubocznych i drewna poużytkowego; i) opracowanie nowych surowco- i energooszczędnych oraz biodegradowalnych kompozytów drzewnych i wyrobów z drewna litego dla budownictwa, meblarstwa i nowych miejsc aplikacji; 4
j) opracowanie nowych technologii wytwarzania bioenergii, w tym biopaliw z drzewnych produktów ubocznych, odpadów (przemysłowych i poużytkowych) i innych rodzajów biomasy. Zakładany całkowity budżet Programu, w ramach którego w latach 2014-2019 będą realizowane projekty obejmujące badania naukowe, prace rozwojowe oraz działania związane z przygotowaniem do wdrożenia, wyniesie ok. 500 milionów złotych. Dotychczas NCBR przeprowadziło dwa konkursy w ramach programu BIOSTRATEG. Uruchomienie trzeciego konkursu w ramach tego programu planowane jest na pierwszą połowę 2016 roku. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wspiera rolnictwo oraz ochronę środowiska również w ramach programów międzynarodowych typu ERA-NET i Współpraca Sieciowa. Centrum prowadzi współpracę z zagranicznymi agencjami finansującymi badania naukowe w ramach konsorcjów era-netowych. Formuła era-netów, opierająca się na realizacji wspólnotowego celu utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA), zakłada łączenie potencjału finansowego i naukowego państw członkowskich na rzecz podniesienia konkurencyjności europejskiej gospodarki. Kluczowymi obszarami w których NCBR uczestniczy jako partner międzynarodowego konsorcjum są: medycyna, energia IT/ICT, transport, nanotechnologia, rolnictwo i środowisko. W obszarze sektora leśno-drzewnego oraz ochrony środowiska NCBR prowadzi następujące programy: ERA-NET Bioenergy i ERA-NET Co-fund BESTF3 Bioenergy Sustaining the Future. Celem ERA-NET Bioenergy i BESTF3 jest finansowanie badań obejmujących zagadnienia z zakresu bioenergii. W ramach programów organizowane są międzynarodowe konkursy na projekty badawcze dotyczące m.in. czystego spalania biomasy, biopaliw, uprawy roślin energetycznych. ERA-NET Bioenergy zakłada finansowanie projektów znajdujących się na niższym TRL (technology readiness level poziom gotowości technologicznej) w ramach corocznych konkursów. Natomiast celem BESTF3 jest finansowanie projektów o TRL VI-VIII. Projekty wyłonione zostaną w jednym konkursie. Oprócz wymienionych wyżej programów międzynarodowych NCBR uczestniczy w programie ERA-NET Cofund FACCE SURPLUS. Głównym celem programu FACCE SURPLUS jest wspieranie Europejskiej Przestrzeni Badawczej w zakresie produkcji biomasy z różnych źródeł poprzez organizację wspólnego międzynarodowego konkursu o tematyce zrównoważonego rolnictwa. Tematyka konkursu przeprowadzanego w 2015 roku dotyczy między innymi: zwiększenia produkcji i transformacji biomasy, rozwoju systemów dla efektywnego wykorzystania zielonej biomasy, zrównoważonej intensyfikacji zintegrowanych systemów produkcji żywności i produktów nieżywnościowych. 5
NCBR współtworzy także program ERA-NET WaterWorks 2015, którego zakres merytoryczny dotyczy szeroko rozumianej tematyki gospodarki wodnej, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia zrównoważonego wykorzystania wody w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie. Konkurs, którego uruchomienie planowane jest na pierwsza połowę 2016 roku obejmie trzy główne tematy: zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów wodnych, redukcja zanieczyszczania gleby i wody, opracowanie rekomendacji dotyczących kwestii ilości oraz jakości wykorzystywanych zasobów wodnych w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju (optymalizacja nawożenia, ponowne wykorzystanie wody, eliminacja zanieczyszczeń, etc.). Ponadto, Centrum realizuje międzynarodowy program ERA-NET ERA-GAS: Monitoring and mitigation of agricultural and forestry greenhouse gases (GHG). Zakres merytoryczny tego programu dotyczy ograniczania emisji gazów cieplarnianych w sektorze rolnictwa i leśnictwa. Konkurs, którego uruchomienie planowane jest na pierwsza połowę 2016 roku obejmie tematykę monitorowania emisji gazów cieplarnianych, produkcji żywności i biomasy w systemach obejmujących zarówno stronę ekonomiczną jak i redukcję emisji GHG. Jeśli chodzi o współpracę dwustronną z partnerami zagranicznymi, do tej pory NCBR podpisało jedenaście umów bilateralnych. Służą one realizacji misji Centrum polegającej na wsparciu polskich jednostek naukowych oraz przedsiębiorstw w rozwijaniu ich zdolności do tworzenia i wykorzystywania rozwiązań opartych na wynikach badań naukowych w celu nadania impulsu rozwojowego gospodarce i z korzyścią dla społeczeństwa. Przyczyniają się one także do wzmacniania pozycji polskich jednostek badawczych w obszarze światowej i europejskiej przestrzeni badawczej oraz w realizowanych wspólnie z badaczami z zagranicy przedsięwzięciach międzynarodowych. Inicjując i zawierając formalne porozumienia dwustronne o współpracy, NCBR bierze pod uwagę następujące czynniki: a) priorytetowe obszary tematyczne; b) korzyści gospodarcze; c) bliskość geograficzną; d) najlepsze doświadczenia ze współpracy międzynarodowej polskich naukowców; e) relacje kulturowe a także związki historyczne na poziomie państw i jednostek badawczych. W wyniku przeprowadzenia procedury konkursowej w programach bilateralnych, ogłaszana jest wspólna dla obydwu krajów lista rankingowa zawierająca wnioski rekomendowane do dofinansowania. Projekty realizowane są przez konsorcja składające się 6
z grup badawczych z państw-uczestników. Przykładami współpracy NCBR z innymi krajami na płaszczyźnie zrównoważonego rozwoju, ekoinnowacji, ochrony środowiska są bilateralne porozumienia z Niemcami oraz Turcją. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w porozumieniu z Niemieckim Federalnym Ministerstwem Edukacji i Badań Naukowych (BMBF) od roku 2011 organizuje konkursy dotyczące zrównoważonego rozwoju. Tematyka ostatniego konkursu (2015) obejmowała między innymi zagadnienia: efektywności energetycznej, efektywności wykorzystania zasobów, ochrony klimatu, w tym redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz zrównoważonej gospodarki wodnej. Budżet konkursu, przeznaczony na finansowanie polskich grup badawczych to 3 mln euro. O dofinansowanie mogą ubiegać się konsorcja naukowe, składające się z przedsiębiorstw i jednostek naukowych lub sami przedsiębiorcy. Finansowane jest prowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych. W pierwszym konkursie w ramach omawianej współpracy międzynarodowej realizowany jest projekt pod tytułem Recykling drewna poużytkowego w Niemczech i w Polsce, którego wykonawcami są: Instytut Technologii Drewna oraz Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Płyt Drewnopochodnych Sp. z o.o. W ramach współpracy polsko-tureckiej 22 sierpnia 2014 r. zostało zawarte porozumienie w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych podpisane przez prof. Krzysztofa Jana Kurzydłowskiego, dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz prof. Yücela Altunbaşaka, reprezentującego Radę ds. Badań Naukowych i Technologicznych Turcji. Budżet NCBR przeznaczony na finansowanie pierwszego konkursu w ramach współpracy z Turcją wynosi 4 mln zł. O dofinansowanie mogą ubiegać się przedsiębiorcy, jednostki naukowe lub konsorcja naukowe, których definicja zawarta jest w art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. 2010 Nr 96 poz. 615 ze zm.). Finansowane jest prowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych, obejmujących m.in. zagadnienia z obszaru nauk o życiu. Poza przytoczonymi powyżej programami, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wspiera badania naukowe i prace rozwojowe prowadzone w sektorze leśno-drzewnym również w ramach działań Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR). Egzemplifikacją tego jest Działanie 1.1 Projekty B+R przedsiębiorstw, Poddziałanie 1.1.1 Szybka Ścieżka. W ramach tzw. Szybkiej Ścieżki finansowane są projekty obejmujące badania przemysłowe i prace rozwojowe lub wyłącznie prace rozwojowe. Projekty muszą przewidywać wdrożenie wypracowanych rozwiązań, jednak bez dofinansowania procesu wdrażania. Tematyka wniosków ma z założenia wpisywać się w Krajowe Inteligentne 7
Specjalizacje (wśród których znajduje się INNOWACYJNE TECHNOLOGIE, PROCESY I PRODUKTY SEKTORA ROLNO-SPOŻYWCZEGO I LEŚNO-DRZEWNEGO). Wnioskodawcami mogą być podmioty spełniające kryteria mikro-, małego, średniego lub dużego przedsiębiorcy, prowadzące działalność na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Ocena merytoryczna wniosków obejmuje zarówno kryteria naukowo-technologiczne jak i gospodarczo-biznesowe. Ocenie podlega 7 niepunktowanych kryteriów oraz 4 punktowane, w tym m.in. zapotrzebowanie rynkowe na rezultaty projektu oraz opłacalność ich wdrożenia. Ocena wniosków dokonywana jest przez panel ekspertów. W ramach Poddziałania 1.1.2 Prace B+R związane z wytworzeniem instalacji Pilotażowej/Demonstracyjnej PO IR finansowane są przedsięwzięcia związane z wytworzeniem instalacji pilotażowej/demonstracyjnej, obejmujące wyłącznie prace rozwojowe (TLR VI-IX). Wnioski, podobnie jak w przypadku poddziałania 1.1.1 muszą wpisywać się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje. Wnioskodawcami mogą być podmioty spełniające kryteria mikro-, małego, średniego lub dużego przedsiębiorcy. W projektach powinny być zaplanowane prace charakteryzujące się wysokim poziomem gotowości technologicznej, co oznacza, że wnioskodawca dysponuje prototypem, który ma zostać poddany testom i walidacjom które umożliwią osiągniecie wyższego poziomu TRL. Ostateczną ocenę w sprawie projektu podejmuje panel ekspertów. W zakresie 1.1.2 PO IR, ogłoszenie kolejnego konkursu planowane jest na grudzień 2015 r. Natomiast w ramach Działania 1.2 Sektorowe programy B+R Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ustanawia programy sektorowe, które służą do finansowania prac B+R w przedsiębiorstwach w danym sektorze gospodarki, jako odpowiedź na inicjatywy przedstawicieli środowiska zrzeszonych przedsiębiorców prowadzących działalność w danym sektorze. W programach sektorowych inicjatorem wspólnego przedsięwzięcia jest grupa przedsiębiorstw, które występują w imieniu branży (np. za pośrednictwem platformy technologicznej, inicjatywy klastrowej, etc.), przedstawiając zarys agendy badawczej wraz z konkretnym zapotrzebowaniem sektora na prace B+R. Dofinansowanie udzielane jest na realizację projektów, które obejmują badania przemysłowe i prace rozwojowe albo prace rozwojowe. Wsparcie kierowane jest na projekty wpisujące się w Krajową Inteligentną Specjalizację, w tym nowe specjalizacje wynikające z procesu przedsiębiorczego odkrywania. W ramach programów sektorowych ogłaszane są nabory wniosków o dofinansowanie projektów badawczo-rozwojowych zgodnych z agendami badawczymi wskazanymi w programach. Nabory te są otwarte dla wszystkich przedsiębiorców, m.in. działających 8
w ramach konsorcjów obejmujących podmioty danego sektora (tj. nie tylko dla podmiotów zrzeszonych w ramach podmiotu składającego wniosek o ustanowienie programu). W celu przygotowania programów, które w najwyższym stopniu będą spełniały oczekiwania poszczególnych branż, konieczne jest rozpoznanie potrzeb i potencjału badawczo-rozwojowego i innowacyjnego poszczególnych sektorów gospodarki. Dokumentem, który ma za zadanie zebrać takie informacje jest studium wykonalności programu sektorowego, będące de facto wnioskiem o ustanowienie programu. Studium wykonalności, to dokument stanowiący uzasadnienie dla uruchomienia przez Centrum nowego programu sektorowego, zawierającego m.in. pogłębioną analizę danego sektora oraz opis najistotniejszych wyzwań i problemów, których rozwiązania oczekuje się dzięki realizacji danego programu. Do tej pory Centrum uruchomiło dwa programy sektorowe: INNOMED (branża medyczna) oraz INNOLOT (branża lotnicza), natomiast trzy nowe programy: InnoSBZ (systemy bezzałogowe), INNOTEXTILE (branża włókiennicza) oraz INNOCHEM (branża chemiczna) znajdują się na etapie przygotowania do wdrożenia. Inicjatywa utworzenia programu dedykowanego dla podmiotów z branży leśniczodrzewnej pojawiła się w bieżącym roku. Do Centrum wpłynęło studium wykonalności programu sektorowego WOODSTRATEG Strategicznego programu rozwoju sektora leśnodrzewnego w Polsce złożone przez Konsorcjum Podmiotów Kluczowych Technologii Drzewnych i Leśnych. Przedmiotowe studium wykonalności zostało zakwalifikowane do grupy B, co oznacza, że należy je zmodyfikować zgodnie z wskazówkami zespołu oceniającego, zaś po wprowadzeniu zmian studium można ponownie przedstawić do oceny. Dodatkowo, NCBR posiada w swojej ofercie Działanie 4.1 Badania Naukowe i Prace Rozwojowe Poddziałanie 4.1.4 Projekty aplikacyjne. Celem tej interwencji jest znaczące zwiększenie skali wykorzystania nowych rozwiązań technologicznych niezbędnych dla rozwoju przedsiębiorstw oraz poprawy ich pozycji konkurencyjnej. W Poddziałaniu 4.1.4 dofinansowanie udzielane jest na realizację projektów, które obejmują badania przemysłowe i prace rozwojowe albo prace rozwojowe (projekty, w których nie przewidziano prac rozwojowych nie mogą uzyskać dofinansowania). Projekt aplikacyjny może być realizowany wyłącznie w ramach konsorcjum, w którego skład mogą wchodzić: co najmniej jedna jednostka naukowa oraz co najmniej jedno przedsiębiorstwo. Konsorcjum realizujące projekty aplikacyjne, zgodnie z wymogami, powinno składać się z nie więcej niż 5 podmiotów. Liczba przedsiębiorstw musi stanowić co najmniej 50% liczby wszystkich członków konsorcjum. 9
Projekty w ramach omawianego Poddziałania powinny charakteryzować się nowością przewidywanych rezultatów w stosunku do aktualnego stanu wiedzy i techniki na poziomie światowym. Planowane rezultaty projektu powinny mieć cechy innowacji przełomowej, czyli wywierać znaczący wpływ na rynek oraz działalność gospodarczą firm na tym rynku. W latach 2015-2023 ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na dofinansowanie projektów aplikacyjnych w Poddziałaniu 4.1.4 dostępnych będzie blisko 143 mln euro. Podsumowując należy wskazać, że Narodowe Centrum Badań i Rozwoju posiada w swojej ofercie programowej szereg instrumentów oraz mechanizmów finansowania innowacyjnych badań naukowych i prac rozwojowych mających niebagatelne znaczenie dla sektora leśno-drzewnego oraz ochrony środowiska. Centrum uczestniczy również w wielu programach bilateralnych oraz międzynarodowych, które mają istotne znaczenie w wymienionym obszarze. Niemniej dla rozwoju polskiej innowacyjności w długoterminowej perspektywie konieczny jest wzrost finansowania B+R ze środków prywatnych, bowiem tylko współpraca nauki i biznesu stanowi jedyną ścieżkę prowadzącą do rozwoju innowacyjnej i konkurencyjnej polskiej gospodarki. 10