POWIATOWY URZĄD PRACY W LESKU MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE LESKIM Część II Oparta na wynikach badań GUS oraz danych o absolwentach z Systemu Informacji Oświatowej MEN.:: Lipiec 2012 r. ::.
Spis Treści Wstęp str. 2 Raport z badań sondażowych szkół ponadgimnazjalnych... str. 3 Wnioski... str. 12 1
WSTĘP Prowadzenie skutecznej polityki rynku pracy wymaga systematycznego śledzenia zmian i zjawisk na nim zachodzących. Niniejszy raport ma na celu przedstawienie sytuacji na leskim ryku pracy w zakresie kształtowania się popytu na pracę oraz sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w 2011 roku. Analiza sytuacji absolwentów dokonana została w oparciu o tabele wynikowe wygenerowane przy użyciu aplikacji Monitoring Zawodów na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej SIO MEN o absolwentach szkół ponadgimnazjalnych w 2011 r. i przewidywanej liczbie absolwentów tych szkół w 2012 r. oraz otrzymanych z GUS informacji odnośnie liczby absolwentów szkół wyższych według szkół i grup kierunków studiów za rok 2011/2012 w układzie wojewódzkim. Populacja absolwentów podlega procesom demograficznym oraz dokonuje wyboru kierunku i poziomu kształcenia tym samym dynamicznie wpływając na kierunek rozwoju podażowej strony rynku pracy. Do ustalenia potrzeb lokalnego rynku pracy należy obserwować jakie zawody stają się deficytowe, jakie nadwyżkowe a które nie mają zmiennych trendów, wykazując równowagę. 2
Raport Z badań sondażowych Szkół Ponadgimnazjalnych W powiecie leskim w 2011 roku działało 8 szkół ponadgimnazjalnych. Wśród nich Liceum Ogólnokształcące, Liceum Plastyczne 2 Zespoły Szkół w skład których wchodziło: 3 Technika, Zasadnicza Szkoła Zawodowa oraz Uzupełniające Liceum dla Dorosłych. Od wielu lat w Lesku funkcjonuje również Technikum Leśne. Na terenie powiatu leskiego nie znajduje się żadna uczelnia wyższa. Licea ukończyło 143 osoby, technika 169 osób a szkoły zasadnicze zawodowe 32 osoby. W sumie 344 osoby. 3
Powyższe dane pozwalają przypuszczać, że coraz więcej absolwentów myśli o uzyskaniu zawodu już na etapie szkoły średniej, jednocześnie chcą kształcić się dalej, widząc, że obecny rynek pracy potrzebuje dobrze wykształconych, ukierunkowanych specjalistów. Badaniami zostały objęte szkoły ponadgimnazjalne powiatu leskiego tj.: 1. Niepubliczne Liceum Plastyczne Talens 2. Zespół Szkół Drzewnych, w tym: - Zasadnicza Szkoła Zawodowa - Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych - Technikum Nr 2 3. Zespół Szkół Ekonomiczno- Rolniczych, w tym: - Technikum nr 1 - Zaoczne Technikum Dla Dorosłych 4. Technikum Leśne, w tym: - Technikum Leśne Młodzieżowe 5. Liceum Ogólnokształcące Ogólna liczba absolwentów, którzy ukończyli szkołę na ternie powiatu leskiego w 2011 roku wyniosła 344 osoby i jest o 81 osób niższa w porównaniu do roku 2010 (405 osób) zaś przewidywana liczba absolwentów na rok 2012 to 379 osób i będzie wyższa o 35 osób w porównaniu do roku 2011. 4
Ogólna liczba absolwentów w poszczególnych szkołach: Przewidywana liczba absolwentów w roku 2012 w porównaniu do roku 2011 będzie wyższa w przypadku: Nazwa szkoły 2010 2011 Technikum nr 1 101 115 Technikum nr 2 18 23 Zasadnicza Szkoła Zawodowa 32 49 Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 8 18 Zaoczne Technikum dla Dorosłych 12 18 5
W rozbiciu na poszczególne zawody sytuacja przedstawia się następująco: Struktura zawodowa absolwentów według zawodów w latach 2011 i 2012 roku Kod Nazwa zawodu Absolwenci z Przewidywani Wskaźnik4:3 w % zawodu 2011 roku absolwenci z 2012 roku 1 2 3 4 5 000000 Bez zawodu 127 136 107 314301 Technik leśnik 38 38 100 331403 Technik ekonomista 27 27 100 422402 Technik hotelarstwa 25 28 112 322002 Technik żywienia i 22 22 100 gosp. domowego 314202 Technik architektury 18 20 111 krajobrazu 343204 Plastyk 16 7 44 314206 Technik pszczelarz 12 18 150 752205 Stolarz 10 10 100 311922 Technik technologii 9 0 0 drewna 331402 Technik agrobiznesu 9 0 0 351203 Technik informatyk 9 23 255 514101 Fryzjer 7 5 71 751201 Cukiernik 6 1 16 522301 Sprzedawca 3 7 233 751204 Piekarz 2 4 200 723103 Mechanik pojazdów 2 12 600 samochodowych 711202 Murarz 1 4 400 512002 Kucharz małej gastronomii 1 5 500 6
Jak można zauważyć, przyrost absolwentów w 2012 roku w porównaniu do roku 2011 nastąpi w takich kierunkach jak: technik hotelarstwa, technik architektury krajobrazu, technik pszczelarz, technik informatyk, sprzedawca, piekarz, mechanik pojazdów samochodowych, murarz oraz kucharz małej gastronomii. Ogólna liczba absolwentów zarejestrowanych w PUP Lesko jako osoby bezrobotne w roku 2011 wynosiła 88 osób była niższa o 65 osób w stosunku do roku 2011 (153 osoby). 7
Kod zawodu W rozbiciu na zawody sytuacja wygląda następująco: Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2011 1 2 3 4 Liceum Ogólnokształcące 000000 Bez zawodu 119 27 Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 000000 Bez zawodu 8 2 Technikum Leśne 314301 Technik leśnik 38 4 ZSER- Technikum nr 1 331403 Technik ekonomista 27 13 422402 Technik hotelarstwa 25 9 322002 Technik żywienia i gosp. domowego 22 8 314202 Technik architektury krajobrazu 18 3 331402 Technik agrobiznesu 9 3 Niepubliczne Liceum Plastyczne 343204 Plastyk 16 5 Zaoczne Technikum dla Dorosłych 314206 Technik pszczelarz 12 0 ZSD- Technikum nr 2 311922 Technik technologii drewna 9 4 351203 Technik informatyk 9 5 Zasadnicza Szkoła Zawodowa 752205 Stolarz 10 1 514101 Fryzjer 7 2 751201 Cukiernik 6 0 522301 Sprzedawca 3 0 751204 Piekarz 2 1 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 2 0 711202 Murarz 1 0 512002 Kucharz małej gastronomii 1 1 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2011 8
Trzeba zaznaczyć, że w ww. danych znajdują się osoby bezrobotne, które uczyły się w danym zawodzie ale nie podeszły do egzaminu zawodowego. I tak spośród czterech zarejestrowanych absolwentów Technikum Leśnego dwie osoby nie udokumentowały zaliczenia egzaminu zawodowego. Z Technikum nr 2 z dziewięciu bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w tutejszym urzędzie aż osiem jest osobami bez zawodu: - technik informatyk- 4osoby; - technik technologii drewna- 4osoby. Z Technikum nr 1 spośród trzydziestu sześciu osób bezrobotnych aż dwadzieścia dziewięć jest osobami bez egzaminu zawodowego: - technik architektury krajobrazu- 2 osoby, - technik ekonomista- 11 osób, - technik hotelarstwa- 6 osób, - technik żywienia i gospodarstwa domowego- 7 osób, - technik agrobiznesu- 3 osoby. Ponadto, zarejestrowanych jako osoby bezrobotne zostało również dwudziestu siedmiu absolwentów Liceum Ogólnokształcącego oraz dwóch uczniów Uzupełniającego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych Powyższe dane wskazują, że najliczniejszą grupą wśród zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów są absolwenci techników, 29 % spośród wszystkich absolwentów techników zarejestrowało się jako osoby bezrobotne. Może to oznaczać, że nie ma podaży na zawody oferowane przez tutejsze średnie szkoły zawodowe. Na podobnym poziomie procentowym jest liczba absolwentów zasadniczej szkoły 9
zawodowej (24%), natomiast nastąpił znaczny spadek wśród bezrobotnych absolwentów liceum ogólnokształcącego, z 37% w 2010 roku na 16% w 2011 roku, co wskazuje na rosnącą świadomość potrzeby dalszego kształcenia. Poniższa tabela przedstawia liczbę ofert pracy oraz liczbę bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lesku. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2011 1 2 3 4 000000 Bez zawodu 29 0 314301 Technik leśnik 4 1 331403 Technik ekonomista 13 1 422402 Technik hotelarstwa 9 4 322002 Technik żywienia i gosp. domowego 8 1 314202 Technik architektury krajobrazu 3 1 343204 Plastyk 5 1 314206 Technik pszczelarz 0 1 752205 Stolarz 1 1 311922 Technik technologii drewna 4 2 331402 Technik agrobiznesu 3 1 351203 Technik informatyk 5 0 514101 Fryzjer 2 1 751201 Cukiernik 0 2 522301 Sprzedawca 0 55 751204 Piekarz 1 0 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 0 9 711202 Murarz 0 1 512002 Kucharz małej gastronomii 1 31 Liczba ofert pracy w poszczególnych zawodach w 2011 roku 10
Analizując powyższe dane, należy pamiętać, że podana liczba ofert pracy zawiera również oferty stażu, prac interwencyjnych oraz robót publicznych. W rejestrze osób bezrobotnych na koniec 2011 roku pozostawało 96 absolwentów szkół wyższych, którzy ukończyli studia w 2011 roku. Należy też mieć na uwadze, że samo ukończenie danego typu szkoły i zdobycie konkretnego zawodu stanowi jedynie punkt wyjścia do znalezienia satysfakcjonującej pracy. Pracodawcy coraz częściej podkreślają znaczenie cech osobowościowych takich jak: samodzielność, chęć doskonalenia się, kreatywność, komunikatywność, jako bardzo pożądane u przyszłych pracowników. 11
Wnioski Można dostrzec tendencję zniżkową dotyczącą liczby osób, które ukończyły szkołę w powiecie leskim. Liczba bezrobotnych absolwentów w 2011 roku (88 osób) była o 65 osób niższa od liczby absolwentów w roku poprzednim (153 osoby). Jednak ogólna liczba absolwentów w 2011 roku wyniosła 344 osoby i jest o 61 osób niższa w porównaniu do roku 2010 (405 osób). W 2011 roku w porównaniu do roku ubiegłego spadła liczba zarejestrowanych absolwentów Liceum Ogólnokształcącego z 51 osób w 2010 roku do 29 osób w 2011 roku. Głębszej analizy wymaga fakt, że wzrasta liczba absolwentów techników nie uzyskujących zawodu ze względu na nie zaliczenie egzaminu zawodowego. Rodzi się pytanie, czy absolwenci nie chcą podchodzić do tego egzaminu czy nie są go w stanie zdać. Mało optymistyczna jest liczba absolwentów szkół wyższych zarejestrowanych jako osoby bezrobotne- 96 osób. Może to oznaczać, że wybierając kierunek studiów nie kierowali się prognozami popytu na pracę lecz modą lub odległością ośrodka akademickiego od miejsca zamieszkania. Jednym z najważniejszych zadań dla absolwentów powinno być zdobycie doświadczenia zawodowego już podczas odbywania nauki lub zaraz po jej zakończeniu. Pomocne w zrealizowaniu tego zadania mogą być praktyki, prace sezonowe lub wolontariat. Dużą rolą w zdobyciu branżowego doświadczenia odgrywa odbycie stażu zawodowego po skończeniu nauki. PUP Lesko zrealizował z powodzeniem wiele programów stażowych zarówno w instytucjach publicznych, jak i w przedsiębiorstwach prywatnych i kontynuuje wykonywanie podobnych projektów również w roku 2012. Z jednej strony ważne jest zdobywanie wiedzy ze ścisłej specjalizacji w konkretnych zawodach, z drugiej strony nie można nie docenić wagi konieczności zdobywania interdyscyplinarnej wiedzy, która wpływa na elastyczność w dostosowywaniu się pracowników do nieustannych zmian na rynku pracy. 12