Zasady inicjatywy lokalnej w Warszawie spotkanie konsultacyjne 14 i 19.03.2013 r.
Projekty aktów prawnych Projekt uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie określenia trybu i szczegółowych kryteriów oceny wniosków o realizację zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej Projekt zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy w sprawie określenia szczegółowego trybu rozpatrywania i realizacji wniosków o realizację zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej
Dlaczego przygotowujemy takie dokumenty? Wynika to bezpośrednio z nowelizacji ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Na etapie przygotowania projektów dokumentów dyskutowaliśmy ich kształt z przedstawicielami biur urzędu, urzędów dzielnic, organizacji pozarządowych oraz z ekspertami. Odbyły się również wewnętrzne konsultacje w ramach Miasta.
Istniejące uwarunkowania prawne dotyczące inicjatywy lokalnej Jak rozumiana jest inicjatywa lokalna? Ustawa definiuje inicjatywę lokalną jako formę współpracy jednostek samorządu terytorialnego z ich mieszkańcami, w celu wspólnego realizowania zadania publicznego na rzecz społeczności lokalnej (art. 2 pkt 4) Jak to działa? Jeśli mieszkańcy mają pomysł na konkretne działanie, ważne dla społeczności lokalnej, to mogą zaprosić Miasto do współpracy przy jego realizacji. W tym celu trzeba złożyć wniosek.
Istniejące uwarunkowania prawne dotyczące inicjatywy lokalnej Tryb i szczegółowe kryteria oceny wniosków powinna określić Rada m.st. Warszawy w drodze uchwały (na podst. art. 19c ustawy). Oceny wniosków dokonuje organ wykonawczy, czyli Prezydent Miasta (na podst. art. 19c ustawy), zatem tryb rozpatrywania i realizacji wniosków został określony w projekcie zarządzenia. Projekty uchwały i zarządzenia są właśnie przedmiotem konsultacji społecznych.
na przykład: Grupa mieszkańców chce zagospodarować przestrzeń publiczną między dwoma blokami (uporządkować teren, posadzić rośliny, postawić ławki i kosze na śmieci, pomalować ogrodzenie)
Kto może złożyć wniosek? Wniosek mogą złożyć mieszkańcy bezpośrednio lub za pośrednictwem organizacji pozarządowych lub podmiotów określonych w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (o ile podmioty te mają siedzibę na terenie m.st. Warszawy). Wnioskodawcy zostali określeni w art. 19b ustawy i nie ma możliwości zmiany tego w uchwale Rady Miasta.
Jakie działania można realizować w ramach inicjatywy lokalnej? Wnioski muszą wpisywać się w następujące obszary: - działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, obejmująca w szczególności budowę, rozbudowę lub remonty dróg, kanalizacji, sieci wodociągowej, budynków oraz obiektów architektury należy pamiętać, że obiekty te muszą stanowić własność jednostek samorządu terytorialnego, - działalność charytatywna, - podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej,
Wnioski muszą wpisywać się w następujące obszary: - działalność na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, - kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, - promocja i organizacja wolontariatu, - edukacja, oświata i wychowanie, działalność w sferze kultury fizycznej i turystyki, - ochrona przyrody, w tym zieleni w miastach i wsiach, - porządek i bezpieczeństwo publiczne.
Zakres zadań, które mogą być realizowane w ramach inicjatywy lokalnej, został określony w art. 19b ustawy. Zakres ten nie może zostać rozszerzony ani ograniczony w uchwale Rady Miasta.
Nasza przykładowa inicjatywa wpisuje się w katalog możliwych zadań, teren między blokami należy do dzielnicy (czyli jednostki samorządu), zatem mieszkańcy mogą złożyć wniosek o realizację tych działań w ramach inicjatywy lokalnej.
Wniosek o realizację inicjatywy lokalnej jest wnioskiem w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego. Można złożyć go w dowolnym czasie w Urzędzie m.st. Warszawy. Wniosek powinien mieć formę pisemną, z dopiskiem wniosek o realizację inicjatywy lokalnej. Odpowiedź na wniosek (zgodnie z kpa) powinna nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca.
Dla ułatwienia przygotowano wzór wniosku, który stanowi załącznik do uchwały. Wzór ten ma pomóc mieszkańcom opisać swój pomysł tak, aby zawrzeć we wniosku wszystkie istotne informacje. Dla urzędników wzór wniosku będzie dużym ułatwieniem przy dokonywaniu oceny.
Gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek można złożyć w dowolnej siedzibie Urzędu m.st. Warszawy, w miejscu przyjmowania wniosków. Wnioski dotyczące inicjatywy lokalnej są rozpatrywane zgodnie z zarządzeniem nr 5371/2010 Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 28 września 2010r. w sprawie procedury przyjmowania, rozpatrywania oraz załatwiania skarg i wniosków w Urzędzie m.st. Warszawy.
Niezależnie od tego, gdzie mieszkańcy złożą wniosek, zostanie on zarejestrowany w Centralnym Rejestrze Skarg i Wniosków Urzędu Miasta, i przekazany do właściwego kierownika komórki (burmistrza dzielnicy lub dyrektora biura). Kierownik komórki wyznaczy pracownika lub zespół do oceny wniosku.
Co powinien zawierać wniosek? We wniosku należy określić proponowany wkład mieszkańców w realizację inicjatywy lokalnej. Wkład ten może polegać na pracy społecznej, na świadczeniach rzeczowych lub pieniężnych (zgodnie z art. 19e ustawy). Mieszkańcy powinni też spróbować oszacować koszt realizacji zadania i oczekiwane zaangażowanie Miasta. Miasto może wspierać realizację zadania w sposób organizacyjny lub rzeczowy, nie przekazuje natomiast mieszkańcom dotacji.
We wniosku warto wskazać znaczenie konkretnego działania dla społeczności lokalnej, gdyż będzie to szczególnie istotne na etapie oceny. Do wniosku należy dołączyć oświadczenia mieszkańców potwierdzające ich zaangażowanie w realizację danej inicjatywy oraz wskazujące osobę lub osoby, przez które będą reprezentowani.
Wracając do naszej przykładowej inicjatywy: Mieszkańcy mogą zadeklarować wkład pracy społecznej przy porządkowaniu terenu oraz sadzeniu roślin, a także wkład rzeczowy w postaci sadzonek roślin czy farby do pomalowania płotu. Oczekiwany wkład Miasta może dotyczyć profesjonalnych prac ogrodniczych na tym terenie, dostarczenia sadzonek drzew, postawienia nowych ławek oraz koszy na śmieci. Mieszkańcy powinni oszacować koszt wszystkich tych działań, a także liczbę osób, która będzie z tego miejsca korzystać, a następnie zawrzeć to we wniosku. Do wniosku należy dołączyć oświadczenia wszystkich osób, które będą zaangażowane w realizację działań w ramach inicjatywy.
W naszym przykładzie najwygodniej byłoby, aby mieszkańcy złożyli wniosek w swoim Urzędzie Dzielnicy. Wniosek zostanie przekazany do burmistrza, który następnie powoła osobę lub zespół do oceny wniosku.
Jakie są kryteria oceny wniosków? Szczegółowe kryteria oceny wniosków ustala Rada m.st. Warszawy w drodze uchwały. Art. 19c ustawy wskazuje, że kryteria te powinny uwzględniać przede wszystkim wkład pracy społecznej. Przy dokonywaniu oceny należy zaś brać pod uwagę celowość realizacji zadania z punktu widzenia potrzeb społeczności lokalnej (art. 19c ustawy).
W projekcie uchwały zawarto następujące kryteria oceny: I. Forma udziału mieszkańców w realizacji zadania II. Wkład własny wnioskodawców w formie pracy społecznej III. Zaangażowanie środków budżetowych Miasta IV. Stan przygotowania lub realizacji zadania V. Celowość realizacji zadania z punktu widzenia potrzeb społeczności lokalnej
W projekcie uchwały zaproponowano następującą punktację poszczególnych kryteriów: I. Forma udziału mieszkańców w realizacji zadania Świadczenie pracy społecznej 3 punkty Świadczenie rzeczowe 2 punkty Świadczenie pieniężne 1 punkt (gdy stanowi ono min. 10% kosztów realizacji zadania)
II. Wkład własny wnioskodawców w formie pracy społecznej: Powyżej 100 osobogodzin pracy społecznej 6 punktów Od 51 do 100 osobogodzin pracy społecznej 4 punkty Od 20 do 50 osobogodzin pracy społecznej 2 punkty Od 5 do 19 osobogodzin pracy społecznej 1 punkt
III. Zaangażowanie środków budżetowych Miasta Od 0% do 20% wartości zadania 5 punktów Od 21% do 40% wartości zadania 4 punkty Od 41% do 60% wartości zadania 3 punkty Od 61% do 80% wartości zadania 2 punkty Powyżej 80% wartości zadania 1 punkt (wartość zadania rozumiana jest jako suma wartości wszystkich świadczeń wszystkich partnerów w ramach zadania)
IV. Stan przygotowania lub realizacji zadania Od 1 do 5 punktów oceniający uzasadnia liczbę przyznanych punktów V. Celowość realizacji zadania z punktu widzenia potrzeb społeczności lokalnej Od 1 do 5 punktów - oceniający uzasadnia liczbę przyznanych punktów, biorąc pod uwagę w szczególności szacunkową liczbę beneficjentów zadania. Wniosek, który otrzyma mniej niż 10 punktów, nie może być realizowany.
W naszej przykładowej inicjatywie mieszkańcy zadeklarowali: 40 osobogodzin pracy społecznej (8 osób będzie pracowało wspólnie przez 5 godzin przy sprzątaniu terenu, nawożeniu ziemi, sadzeniu drzew i kwiatów, malowaniu ogrodzenia) [szacunkowa kwota 400 zł] Mieszkańcy dostarczą sadzonki roślin (jeden z mieszkańców ma sklep ogrodniczy) oraz farby do malowania ogrodzenia (jeden z mieszkańców ma hurtownię z farbami i emaliami) [szacunkowa kwota 800 zł].
Oczekiwany wkład Miasta: prace ogrodnicze, zakup ziemi i sadzonek drzew, zakup 6 ławek oraz 4 koszy na śmieci [szacunkowa kwota: 800 + 3200+ 1500 + 1500 = 7000 zł] Szacunkowa wartość całego zadania (wkład mieszkańców + wkład Miasta): 1200 zł + 7000 zł = 8200 zł Wkład Miasta to 85% wartości zadania Szacunkowa liczba beneficjentów inicjatywy: ok. 200 osób (w dwóch blokach jest łącznie około 100 mieszkań). Liczba mieszkańców zaangażowanych w realizację inicjatywy: 10 osób
SYMULACJA punktacji przykładowego wniosku: Kryterium I: 3 + 2 = 5 punktów Kryterium II: 2 punkty Kryterium III: 1 punkt Kryterium IV: 4 punkty (zadanie nie wymaga skomplikowanych przygotowań, mieszkańcy mają wstępny plan zagospodarowania terenu między blokami). Kryterium V: 4 punkty (liczba potencjalnych odbiorców zadania będzie stosunkowo duża, zadanie jest celowe z punktu widzenia potrzeb lokalnych oraz przyjętych strategii społecznych) Suma:16 punktów (wniosek może być realizowany).
Po dokonaniu oceny wniosku trzeba sprawdzić możliwości zaangażowania środków finansowych Miasta (w naszym przykładzie będzie to kwestia wydatkowania 7000 zł). Trzeba również wziąć pod uwagę ewentualne koszty utrzymania przedsięwzięcia po jego realizacji. Następnym krokiem jest zawiadomienie wnioskodawców o sposobie załatwienia wniosku.
Jak wyglądają kryteria oceny wniosków o realizację inicjatywy lokalnej w innych miastach?
Jeśli wniosek zostanie przyjęty do realizacji to strony (reprezentanci mieszkańców oraz przedstawiciele Urzędu Miasta) wspólnie ustalą harmonogram i kosztorys zadania oraz treść umowy o wykonanie inicjatywy lokalnej.
Po zrealizowaniu inicjatywy (w ciągu 40 dni) strony wspólnie przygotują sprawozdanie z jej wykonania. W projekcie zarządzenia zaproponowano wzór sprawozdania. Wzór ten składa się z dwóch części: 1.Sprawozdanie merytoryczne, które zawiera dwa punkty: A.Opis osiągniętych rezultatów (w tym informacja czy i jakie zakładane cele zadania zostały osiągnięte oraz liczbowe określenie skali zrealizowanych działań). B.Ocena realizacji harmonogramu działań oraz budżetu zadania.
2. Sprawozdanie z wzajemnych świadczeń, sporządzane oddzielnie przez mieszkańców i przez Urząd, w tym: 1) zestawienie świadczeń pracy społecznej (tylko w przypadku mieszkańców) 2) zestawienie świadczeń rzeczowych 3) zestawienie faktur
W naszej przykładowej inicjatywie: Wniosek mieszkańców został przyjęty do realizacji i wspólnie z Urzędem (w tym przypadku prawdopodobnie przedstawicielami Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami) ustalono harmonogram, kosztorys oraz treść umowy. Po przeprowadzeniu działań mieszkańcy wraz z urzędnikami wspólnie przystępują do przygotowania sprawozdania. W części 1 opiszą co dokładnie zostało zrealizowane: np. uprzątnięcie terenu, posadzenie 10 drzew, ustawienie 6 ławek, zamontowanie 4 koszy na śmieci itp. oraz jak to wpłynęło na lokalną społeczność (np. mieszkańcy zyskali miejsce do popołudniowych spotkań). Ważne jest również opisanie, czy działanie przebiegło zgodnie z zaplanowanym harmonogramem i budżetem.
W części 2 mieszkańcy powinni wyszczególnić: Ilość godzin pracy społecznej (wyszczególnienie czasu i rodzaju prac) oraz zestawienie świadczeń rzeczowych (sadzonki roślin oraz farby i ich wartość). W części 2 Miasto wyszczególni: Wkład finansowy (zakup ławek i koszy na śmieci, zakup ziemi, sadzonek drzew) Wkład rzeczowy jeśli Miasto przekaże mieszkańcom jakieś rzeczy konieczne do realizacji inicjatywy (np. wypożyczenie sprzętu), ale również pracę urzędników lub pracowników zakładów komunalnych.
Sprawozdania będzie przechowywał burmistrz dzielnicy lub dyrektor biura w zależności od tego, kto odpowiadał za realizację danej inicjatywy ze strony Miasta. Kopia sprawozdania będzie przesyłana do dyrektora Centrum Komunikacji Społecznej, który będzie zbierał informacje na temat realizacji wszystkich inicjatyw lokalnych w Warszawie.
W przypadku projektów interdyscyplinarnych, czyli takich których realizacja będzie wymagała zaangażowania kierowników różnych komórek (np. dwóch burmistrzów albo dyrektorów dwóch biur), powołanie zespołu do oceny wniosku będzie obligatoryjne. W tym przypadku zespół będzie powoływany przez kierownika komórki wskazanego przez Dyrektora Centrum Komunikacji Społecznej.
Konsultacje społeczne projektów uchwały i zarządzenia trwają do 29 marca 2013 r. Uwagi można zgłaszać m.in.: wpisując propozycje pod konkretnymi paragrafami uchwały lub zarządzenia na Warszawskiej Platformie Konsultacji Społecznych www.konsultacje.um.warszawa.pl w formie pytań lub ogólnych uwag (również na Platformie) e-mailem konsultacje@um.warszawa.pl pocztą na adres Centrum Komunikacji Społecznej Co dalej? Analiza zebranych uwag, uzgodnienie ich z Biurem Prawnym... Spotkanie podsumowujące konsultacje w kwietniu informacja o nim będzie na Platformie: www.konsultacje.um.warszawa.pl
Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy konsultacje@um.warszawa.pl www.konsultacje.um.warszawa.pl