Przygotowanie do druku Wykład 2 mgr inż. Paweł Kośla Łódź, 2015 1
Zarządzanie procesem drukowania InDesign bezpośrednio współpracuje z maszynami drukarskimi: Drukowanie do formatu postscriptowego (polecenie dla drukarek) Sterowanie poszczególnymi składowymi kolorów Spad drukarski Impozycja, składkowanie Ustawanie rastrów reprodukcja tonalna Specjalne znaki na wydrukach Ustawianie zalewek 2
Techniki druku Druk technika powielania tekstu i grafiki Technika druku formowa tradycyjna metoda, z użyciem maszyny drukarskiej - wielokrotne odbicie obrazu z formy drukowej na podłoże drukowe (np. na papier) Technika druku bezformowa z użyciem komputerowych urządzeń peryferyjnych: drukarka, ploter wydruk, druk cyfrowy 3
Techniki druku Technika druku formowa Forma drukowa jest to element systemu drukującego (przyjmujący farbę drukową), który metodą bezpośrednią lub pośrednią tworzy na podłożu drukowym wierną kopię elementów graficznych. Ze względu na formę druku technikę tą dzielimy na: Drukowanie wypukłe Drukowanie wklęsłe Drukowanie płaskie Sitodruk 4
Techniki druku Drukowanie wypukłe Najprostsza i najstarsza technika oparta na zasadzie działania stempla (Gutenberg 1455) Elementy drukujące są umieszczone powyżej elementów niedrukujących. W trakcie nanoszenia farby na formę drukową farba zostaje nałożona tylko na powierzchnię elementów wypukłych, drukujących. Drzeworyt, linoryt Papier Farba Forma 5
Techniki druku Drukowanie wklęsłe Elementy drukujące znajdują się poniżej elementów niedrukujących. Po nałożeniu farby do druku na formę drukową jest ona zgarniana za pomocą rekla z elementów niedrukujących. Pod potężnym naciskiem prasy papier wyciąga farbę z zagłębień Miedzioryt Papier Farba Forma 6
Techniki druku Drukowanie płaskie Elementy drukujące i niedrukujące formy znajdują się pozornie na jednej płaszczyźnie. Selektywne przenoszenie farby drukarskiej zapewniają odmienne właściwości fizyczne lub chemiczne elementów drukujących i niedrukujących. Litografia, offset Papier Farba Forma 7
Techniki druku Sitodruk Wzór nanosi się na rozpiętą na ramie siatkę, a następnie drukuje, przecierając farbę przez siatkę. Tam gdzie oka siatki zostały zaklejone, farba nie przedostanie się i podłożony pod nią papier pozostanie biały. malowanie przez szablon Farba Sito Papier 8
Techniki druku Technika druku bezformowa Ink Jet nanoszenie kropel tuszu prostoliniowo w poprzek nad materiałem podawanym i przesuwanym pod głowicą drukującą Elektrostatyczne nanoszenie cząstek farby drukarskiej z wykorzystaniem zjawiska elektrostatycznego Termonadruk termiczne wgrzanie w materiał wcześniej przygotowanego rysunku 9
Przestrzeń kolorów RGB vs CMYK Przestrzenie kolorów: RGB Red (czerwony), Green (zielony), Blue (niebieski); CMYK Cyan (niebieski), Magenta (purpurowy), Yellow (żółty), black (czarny). Sposób prezentacji publikacji: drukowanie format CMYK elektroniczne format RGB 10
Przestrzeń kolorów RGB vs CMYK Różnice: Monitor ma tło czarne kolory są dodawane Papier ma tło białe kolory są odejmowane Wyświetlając na monitorze obraz w postaci CMYK musimy wziąć pod uwagę, iż kolory wyświetlane na monitorze są tylko zbliżone do barwy CMYK. kalibracja monitora wydruk próbny 11
Rozbarwienia Poszczególny kolor drukowany jest oddzielnie Podgląd rozbarwień w InDesign Paleta Okno Wyjście Podgląd rozbarwień, widok Rozbarwienia 12
Pokrycie farbą Paleta Okno Wyjście Podgląd rozbarwień, widok Ograniczenia farb Maksymalną wartość ustala drukarnia Podgląd zbyt nasyconych fragmentów (kolor czerwony) Niekorzystny efekt nadmiaru farby na papierze 13
Specjalne znaki drukarskie Znaczniki cięcia Pasery (drukowane wszystkimi składowymi C100%, M100%, Y100%, K100%) Paski koloru 14
Spad drukarski Spad drukarski fragment zadrukowanego obszaru do obcięcia Potencjalny błąd urządzenia introligatorskiego (gilotyny, krajarki) Wielkość spadu to przeważnie 3-4 mm Wszystkie barwne obszary dochodzące do marginesu dokumentu muszą zostać rozszerzone by nie powstały tzw. bliki. Drukowanie na arkuszach powiększonych np. A4+. 15
Spad drukarski 16
Impozycja, składkowanie Impozycja zaprojektowanie w programie DTP obrazu całego arkusza druku. oprawa zeszytowa oprawa klejona 17
Rozkładówki Rozkładówka dwie środkowe strony publikacji poligraficznej w oprawie zeszytowej. Zadruk obu stron jest absolutnie dokładny, obraz płynnie przechodzi na stronę sąsiednią. Możliwość wyjęcia rozkładówki z publikacji po odgięciu zszywek (materiały ilustracyjne, rysunki techniczne, plakaty). Sztuczna rozkładówka w dziennikarstwie dwie sąsiednie strony gazety. Brak charakteru użytkowego nie można wypiąć z wydania. Sztuczna rozkładówka najczęściej pojawia się w brukowych tabloidach. 18
Rozdzielczość dpi (ang. dots per inch) liczba plamek przypadająca na cal długości. Jednostka określająca rozdzielczość drukarek, ploterów, naświetlarek, skanerów opisująca możliwości drukowania i akwizycji obrazów. ppi (ang. pixels per inch) liczba pikseli przypadająca na cal długości. Jednostka stosowana do określania rozdzielczości obrazów bitmapowych. Nie są to jednostki równoważne ponieważ np. obraz o rozdzielczości 300 ppi powinniśmy drukować na drukarce o rozdzielczości 1200 dpi. Jeden piksel obrazu nie odpowiada jednemu punktowi wydruku kolory pośrednie i tony. Wyjątek stanowi grafika liniowa (obrazy 1-bitowe). 19
Rozdzielczość W zależności od urządzenia wyjściowego przyjęto następujące wartości ppi, uznawane za wystarczające dla uzyskania płynnego obrazu: 72-96 ppi obrazy wyświetlane na monitorach i wyświetlaczach 72-150 ppi wydruki średniej jakości na drukarkach domowych i biurowych (drukarki 300-1000 dpi) 150-300 ppi druk komercyjny, obrazy przeznaczone do druku offsetowego, wydruki o jakości fotograficznej 400 ppi naświetlarki fotograficzne do uzyskiwania odbitek najwyższej jakości Właściwe nazewnictwo: Zdjęcie ma rozdzielczość 300 ppi Zdjęcie ma rozmiar 3000x2000 Rozdzielczość jest zapisywana w nagłówku pliku i jest tylko informacją jak ma być wydrukowany taki plik, zmiana z 300 na 150 ppi spowoduje powiększenie rozmiaru wydruku. 20
Reprodukcja tonalna Tonów pośrednich, przejść kolorów nie da się bezpośrednio odtworzyć w druku. Brak rozcieńczania farby, miejsce jest zadrukowane lub nie W poligrafii płynne przejście tonalne symulowane jest przez podział obrazu na ogromną liczbę mikroskopijnej wielkości punktów (rastrowanie). Raster klasyczny (amplitudowy) Raster stochastyczny (częstotliwościowy) Złudzenie ciągłego obrazu o zmiennym natężeniu koloru. 21
Reprodukcja tonalna raster klasyczny Zmiana wielkości punktu rastrowego symuluje różne poziomy tonalne. W rastrze tradycyjnym punkty rastrowe układają się w linie/rzędy. Ilość linii nosi nazwę liniatury lub gęstości rastra i jest mierzona w lpi (linie na cal lines per inch) lub w l/cm (linie na centymetr). 22
Reprodukcja tonalna raster klasyczny Im większa liniatura, tym trudniej rozróżnić poszczególne punkty: jakość obrazu poprawia się. Wybór liniatury zależy od możliwości maszyny drukarskiej i od rodzaju publikacji (gazeta, plakat, reklama na budynku). 65 lpi: raster niskiej jakości, ulotki marketowe 85 lpi: średni raster używany do drukowania gazet 133 lpi: raster o wysokiej jakości, do czterokolorowego druku czasopism 177 lpi: bardzo drobny raster do druku zdjęć w albumach 23
Reprodukcja tonalna CMYK Aby punkty poszczególnych składowych nie nakładały się na siebie rastry są ustawione pod różnymi kątami. Złe ustawienie powoduje efekt moiry. OK 24
Reprodukcja tonalna CMYK Dla czterech kolorów są to następujące kąty: 25
Reprodukcja tonalna CMYK Kąty i gęstość rastra można modyfikować w InDesign. 26
Reprodukcja tonalna raster stochastyczny Wszystkie punkty mają taką samą wielkość. Tony kolorów są odtwarzane poprzez zmianę liczby punktów przypadających na daną powierzchnię: obszary jasne zawierają mało punktów, a obszary ciemne dużo. Innymi słowy, im wyższa jest częstotliwość punktów, tym ciemniejszy obszar. 27
Reprodukcja tonalna raster stochastyczny Niewielkie punkty rastra stochastycznego wymagają bardzo precyzyjnej kontroli na wszystkich etapach procesu. Tendencja do tworzenia się niekontrolowanych zlepków punktów, zwanych "robaczkami" dających niekorzystny efekt "rojenia". Mniejsze wymogi dotyczące pasowania kolorów. Brak efektu moiry i rozety. 28
Zalewkowanie Zalewkowanie Metoda korygowania błędów pasowania powstających podczas druku. Błąd pasowania brak idealnego dopasowania kolejno nakładanych warstw farby. Drukowanie wielu kolorów na tej samej stronie. Niedokładność maszyn drukarskich. Właściwości fizyczne materiału (rozciągliwość). 29
Zalewkowanie Brak zalewkowania Podgląd rozbarwień Cyan + Magenta C M 30
Zalewkowanie Zalewkowanie polega na powiększaniu jednego obiektu tak by nakładał się na obiekt o innym kolorze. Powiększany jest kolor o jaśniejszym kolorze. Unikać w obrazach o delikatnych przejściach tonalnych (fotografie). 31
Zalewkowanie Włączone zalewkowanie Podgląd rozbarwień Cyan + Magenta C M 32
Zalewkowanie Menu Okno Wyjście Predefiniowane ustawienia zalewki Efekt widoczny przy wydruku rozbarwień 33
Zalewkowanie Efekt niepożądany w postaci obwódki. Redukcja tinty zalewki. 100% jasność zalewki 50% jasność zalewki 34
Zalewkowanie Dla tekstów w kolorze czarnym (C=0, M=0, Y=0, K=100%) brak problemu. Kolor czarny jest nadrukowywany. CMYK C K 35