CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl E-mail: sekretariat@cbos.pl BS/130/2007 POLACY O BUDOWIE DROGI PRZEZ DOLINĘ ROSPUDY KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 2007 PRZEDRUK I ROZPOWSZECHNIANIE MATERIAŁÓW W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE DANYCH EMPIRYCZNYCH JEST DOZWOLONE WYŁĄCZNIE Z PODANIEM ŹRÓDŁA
W Dolinie Rospudy dobiegł końca okres lęgowy ptaków. Miał to być moment, w którym rozpocznie się budowa obwodnicy Augustowa, przez jednych wyczekiwanej, przez innych ostro krytykowanej. Budowę jednak wstrzymano w oczekiwaniu na wyrok Trybunału Sprawiedliwości, do którego sprawę przeciw Polsce skierowała Komisja Europejska. W sierpniowym sondażu 1 zapytaliśmy o opinie na temat budowy obwodnicy oraz o stosunek do najsilniej wyróżniających się stron sporu ekologów i mieszkańców Augustowa. Większość Polaków (59%) opowiada się za budową obwodnicy w wersji alternatywnej, czyli takiej, przy której nie ucierpiałoby środowisko naturalne Doliny Rospudy. Wariant podstawowy, który w większym stopniu zagrażałby gatunkom chronionym na tych terenach, ma poparcie ponad jednej trzeciej społeczeństwa (35%). Tylko nieliczni (2%) są zdania, że obwodnica Augustowa wcale nie powinna być wybudowana ani w pierwszej, ani w alternatywnej wersji. RYS. 1. OBECNIE POWRÓCIŁA SPORNA KWESTIA BUDOWY OBWODNICY, KTÓRA PRZEBIEGAŁABY PRZEZ DOLINĘ ROSPUDY TEREN CENNY PRZYRODNICZO. CZY PANA(I) ZDANIEM: obwodnica powinna być poprowadzona inną trasą, aby nie szkodzić środowisku 59% 35% obwodnica powinna być wybudowana tak, jak planowano, mimo że stanowi zagrożenie dla środowiska naturalnego tych terenów 4% Trudno powiedzieć 2% obwodnica wcale nie powinna być wybudowana 1 Badanie Aktualne problemy i wydarzenia (207) zrealizowano w dniach 3 6 sierpnia 2007 roku na liczącej 859 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
- 2 - Podobny problem poruszyliśmy w jednym z tegorocznych sondaży, jednak ze względu na nieco inną metodologię pytania nie zestawiamy obecnych i poprzednich wyników. Niemniej należy zaznaczyć, że w stosunku do wyników wcześniejszego badania nie zmieniła się praktycznie liczba zwolenników wariantu postulowanego przez ekologów, natomiast zwiększyła się grupa popierająca projekt podstawowy 2. W większości kategorii społeczno-demograficznych przeważa aprobata wariantu ekologicznego (zob. tabele aneksowe). Projekt podstawowy jest relatywnie często popierany przez najstarszych ankietowanych (mających 55 lat i więcej), rencistów i emerytów. Ponadto stosunkowo często opowiadają się za nim rolnicy oraz ludzie najsilniej zaangażowani religijnie. Natomiast najmłodsi ankietowani, uczniowie i studenci, jak również grupy zawodowe, takie jak: kadra kierownicza i inteligencja, pracownicy umysłowi niższego szczebla oraz pracownicy fizyczno-umysłowi, w zdecydowanej większości optują za alternatywnym, ekologicznym wariantem obwodnicy. Zauważalne jest również zróżnicowanie deklaracji wynikające z poglądów politycznych osoby utożsamiające się z prawicą częściej niż zwolennicy centrum i lewicy akceptują pierwotnie proponowany przebieg drogi. Ankietowanych zapytaliśmy również, czy popierają w tej sprawie protestujących ekologów czy mieszkańców Augustowa. Zadaliśmy w tym celu dwa odrębne pytania, ponieważ poparcie dla wystąpień jednej ze stron nie wyklucza akceptacji argumentów drugiej. RYS. 2. CZY, PANA(I) ZDANIEM, PROTESTY EKOLOGÓW, KTÓRZY NIE ZGADZAJĄ SIĘ NA ZATWIERDZONY WARIANT BUDOWY OBWODNICY AUGUSTOWA, SĄ: 48% raczej słuszne raczej niesłuszne 35% 24% zdecydowanie niesłuszne 11% 62% 14% 3% zdecydowanie słuszne Trudno powiedzieć 2 Więcej w komunikacie Droga przez Dolinę Rospudy. Postawy wobec modernizacji i środowiska naturalnego, marzec 2007.
- 3 - Prawie dwie trzecie ankietowanych (62%) uważa, że protesty ekologów w sprawie obwodnicy są słuszne, w tym co siódmy (14%) wypowiada się w tej kwestii w sposób zdecydowany. Ponad jedna trzecia badanych (35%) nie akceptuje działań obrońców przyrody, przy czym co dziewiąty (11%) stanowczo się z nimi nie zgadza. Poparcie dla ekologów przeważa niemal we wszystkich wyróżnionych kategoriach społeczno-demograficznych. Najniższy poziom akceptacji protestów obrońców przyrody notujemy w pokoleniu 55 64 lata, gdzie więcej jest głosów dezaprobaty, a także wśród rolników i osób najbardziej religijnych. Wykształcenie nie wpływa w sposób znaczący na opinie w tej sprawie, choć jak można zauważyć im wyższy jego poziom, tym częstsze poparcie i mniej głosów krytycznych. Wysokie odsetki aprobaty odnotowujemy ponadto u najmłodszych ankietowanych oraz w środowisku uczniów i studentów. Osoby sympatyzujące z lewicą i centrum częściej niż ci, którzy określają swoje poglądy jako prawicowe, uważają, że protesty ekologów są słuszne. Poparcie dla protestów drugiej strony mieszkańców Augustowa jest bardziej zdecydowane niż dla obrońców przyrody. Ponad trzy czwarte Polaków (77%) wyraża opinię, iż mieszkańcy Augustowa, którzy domagają się szybkiego rozpoczęcia budowy drogi w zatwierdzonym wariancie, mają słuszność, a tylko co piąty (20%) jest przeciwnego zdania. Augustowianie uzyskują również wyraźnie częściej niż ekolodzy zdecydowane poparcie dla swoich argumentów (35%). RYS. 3. CZY, PANA(I) ZDANIEM, PROTESTY MIESZKAŃCÓW AUGUSTOWA, KTÓRZY DOMAGAJĄ SIĘ, BY BUDOWA OBWODNICY W ZATWIERDZONYM WARIANCIE ROZPOCZĘŁA SIĘ JAK NAJSZYBCIEJ, SĄ: raczej niesłuszne 17% 20% 3% zdecy dowanie niesłuszne 3% Trudno powiedzieć 35% 42% raczej słuszne 77% zdecy dowanie słuszne
- 4 - Poparcie dla protestujących augustowian można zauważyć we wszystkich analizowanych kategoriach społeczno-demograficznych. Najwyższy poziom aprobaty notujemy wśród rolników. Dezaprobatę relatywnie często wyrażają w swoich opiniach najmłodsi respondenci, uczniowie i studenci oraz kadra kierownicza, inteligencja. Osoby o lewicowych poglądach politycznych są w tej sprawie raczej zgodne z ludźmi utożsamiającymi się z prawicą. Badani o orientacji centrowej również w większości sprzyjają działaniom mieszkańców Augustowa, jednak częściej niż co czwarta osoba z tej grupy uznaje ich protesty za niesłuszne. Można dodatkowo dokonać następującego podziału ze względu na aprobatę skonfliktowanych grup. Jedynie ekologów popiera 18% społeczeństwa, a tylko z działaniami mieszkańców Augustowa zgadza się jedna trzecia ankietowanych (33%). Największa grupa (43%) stara się uwzględnić racje obu stron, nieliczni zaś (2%) nie zgadzają się z argumentami żadnego z tych środowisk. RYS. 4. POSTAWY WOBEC PROTESTÓW EKOLOGÓW I MIESZKAŃCÓW AUGUSTOWA Poparcie jedynie dla ekologów Poparcie zarówno dla ekologów, jak i dla mieszkańców Augustowa 18% 33% 43% 2% Poparcie jedynie dla mieszkańców Augustowa Brak poparcia zarówno dla ekologów, jak i dla mieszkańców Augustowa Pominięto odpowiedzi trudno powiedzieć Istnieje również związek między poparciem dla danej grupy interesu a wyborem trasy obwodnicy. Osoby, które uznają za słuszne protesty ekologów, w przeważającej większości optują za alternatywnym wariantem drogi. Ci, którzy aprobują działania mieszkańców Augustowa, mają podzielone opinie, choć z nieznaczną przewagą popierających wariant alternatywny. Jest to również odpowiedź na pytanie, dlaczego ankietowani częściej wybierają nieszkodzący środowisku wariant obwodnicy, mimo że więcej osób popiera mieszkańców Augustowa. Część respondentów zgadza się z argumentami, że Augustów potrzebuje
- 5 - obwodnicy, jednak nie akceptują oni przeprowadzenia jej za wszelką cenę, czyli kosztem środowiska naturalnego okolic Rospudy. Tabela 1 Osoby uznające protesty: Obecnie powróciła sporna kwestia budowy obwodnicy, która przebiegałaby przez Dolinę Rospudy teren cenny przyrodniczo. Czy Pana(i) zdaniem: obwodnica powinna być wybudowana tak, jak planowano, mimo że stanowi zagrożenie dla środowiska naturalnego tych terenów obwodnica powinna być poprowadzona inną trasą, aby nie szkodzić środowisku obwodnica wcale nie powinna być wybudowana w procentach - ekologów za słuszne 11 87 2 - mieszkańców Augustowa za słuszne 46 54 1 - ekologów za niesłuszne 80 18 2 - mieszkańców Augustowa za niesłuszne 4 90 6 Pominięto odpowiedzi trudno powiedzieć Opracował Michał FELIKSIAK