KSIĄDZ KRZYSZTOF GRZYWOCZ BIOGRAM

Podobne dokumenty
KSIĄDZ KRZYSZTOF GRZYWOCZ BIOGRAM

KSIĄDZ KRZYSZTOF GRZYWOCZ PUBLIKACJE AUDIO

{tab=gdzie i kiedy spotkania?} Spotykamy się w parafii św. Piotra i Pawła na Lotnisku. we wtorki po Mszy świętej ok. godz. 19 w Domu Parafialnym

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019. Czerwiec 2019 r.

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej rok akademicki 2016/2017. Luty 2017 r.

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej rok akademicki 2015/2016. Luty 2016 r.

Ks. Ryszard Selejdak. Stawać się i być kapłanem Chrystusa

SPIS TREŚCI. Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5

KSIĄDZ KRZYSZTOF GRZYWOCZ

Sierpień 2016 r. Wrzesień 2016 r.

KSIĄDZ KRZYSZTOF GRZYWOCZ

15. ANEKS. Ludwikowo - rodzinny dom Mączyńskich tu urodził się ks. Kazimierz Mączyński. Rodzinny dom

DOBRY PASTERZ. {tab=gdzie i kiedy spotkania?}

FORMACJA KAPŁAŃSKA W DIECEZJI ZAMOJSKO-LUBACZOWSKIEJ

FORMACJA PODSTAWOWA I PERMANENTNA W DOMOWYM KOŚCIELE

Zapraszamy do Szkoły Modlitwy Jana Pawła II środa, 21 września :33

KSIĄDZ KRZYSZTOF GRZYWOCZ

WYŻSZE SEMINARIUM DUCHOWNE DIECEZJI WARSZAWSKO-PRASKIEJ

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej na semestr letni roku akademickiego 2011/2012

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r.

FORMACJA POCZĄTKOWA DO STANU DZIEWIC

Warszawskie Studia Teologiczne XXIV/2/2011

Pytania konkursowe. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo Wojtyłowie?

CO ZABRAĆ ZE SOBĄ? PO PIERWSZYM TYGODNIU ĆWICZEŃ DUCHOWNYCH. ignacjańska. duchowość. Pod redakcją Józefa Augustyna SJ

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

Do młodzieży O polskim katolicyzmie O przyszłym pokoleniu kapłanów O kulcie Najświętszego Serca Pana Jezusa...

George Augustin. Powołany do radości. Z przedmową. kardynała Waltera Kaspera. Przekład. Grzegorz Rawski

PAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA

Radom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej

X. NAUCZANIE KOŚCIOŁA

Olga Strembska, Duchowość w Polsce 16 (2014), ISSN , s

I. Ty ścieżkę życia mi ukażesz

Duszpasterze. Ks. Jacek Cierpich

Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturalnym. domagają się

JAN PAWEŁ II DO POLSKICH UCZONYCH

Porozumienie z dnia 31 maja 2016 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Opiekun: Wykonali: Śpiewakowski Marcin Rus Łukasz Maj Dominik Kowalczyk Mateusz. s. Irena Różycka

PEREGRYNACJA RELIKWII ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

Duszpasterze. Proboszcz: Ksiądz prałat Jerzy Kalinka r. z dniem 1 sierpnia objął urząd Proboszcza parafii św. Jana Chrzciciela w Górznie.

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

Święcenia prezbiteratu 26 maja 2018

Biuletyn informacyjny kleryków ze Zgromadzenia. Najświętszych Serc Jezusa i Maryi r. - Wrocław

MIŁOSIERNI WE WSPÓLNOCIE

Wrzesień 2018 r. Październik 2018 r.

Szczegółowe intencje modlitw dla Przyjaciół Seminarium

Medytacja chrześcijańska

Celibat. Aspekty pedagogiczne i duchowe. Józef Augustyn SJ

Duszpasterze w parafii. Proboszcz: Ksiądz Kanonik Stanisław Leszek Jackiewicz (1958; 1986; 2006), tel

Kard. Stanisław Nagy SCI. Świadkowie wielkiego papieża

TEKST Z DNIA 31 MAJA 2016 R. TEKST Z 6 WRZEŚNIA 2000 R.

Kalendarium WSD Diecezji Świdnickiej Rok akademicki 2018/2019. Czerwiec 2018 r.

D I E C E Z J A Z I E L O N O G Ó R S K O - G O R Z O W S K A WIZYTACJA KANONICZNA (formularz katechetyczny)

Ośrodek Formacji Liturgicznej św. Jana Chrzciciela w Zawichoście

CENTRUM FORMACJI DUCHOWEJ SALWATORIANIE TRZEBINIA SZKOŁA FORMATOREK ZAKONNYCH

Spis treści MARYJNE I HAGIOGRAFICZNE

Zestaw pytań o Janie Pawle II

PRELEGENCI KONGRESU PRZYSZŁOŚĆ LUDZKOŚCI IDZIE PRZEZ RODZINĘ 15 MARCA MSZA ŚWIĘTA, AULA SCHUMANA

SCHEMAT KALENDARZA LITURGICZNEGO NA ROK PAŃSKI 2014 STYCZEŃ

Wpisany przez Administrator czwartek, 07 kwietnia :25 - Poprawiony czwartek, 07 kwietnia :47

Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.

Styczeń N Orszak Trzech Króli w Białymstoku. Misyjny Dzień Dzieci. 12 So Kolęda z gwiazdą przegląd kolęd i pastorałek

Ksiądz Kanonik Edward Kłopotek

(stan na 30 września 2005 roku) Opracowanie: ks. Leszek Szewczyk. Księgarnia św. Jacka Katowice. Drukarnia Archidiecezjalna Katowice

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

KALENDARIUM ZAMIERZEŃ DUSZPASTERSKICH wrzesień sierpień 2017

OGNISKA MIŁOŚCI (O.M) według Encyklopedii Katolickiej (tom XIV)

Ks. dr Marian Pokrywka

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU DOROSŁYCH DO PRZYJĘCIA SAKRAMENTÓW WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO

Modlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa

CZyM SĄ ĆwICZENIA DUChOwNE

A.D Rok Jubileuszu 30-lecia powstania naszej parafii

NADZWYCZAJNI SZAFARZE KOMUNII ŚWIĘTEJ

O godz odbyła się uroczystość I Komunii św. dzieci, które przygotowała katechetka s. Emanuela Oleksiej. Komunię św. przyjęło 24 dzieci.

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI

INTENCJE MODLITW ROK 2019

DNIA WSPÓLNOTY DK GAŁĘZI RODZINNEJ RUCHU ŚWIATŁO- ŻYCIE,

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Diecezji Pelplińskiej ul. Bpa Dominika 11; Pelplin

Adwent i Narodzenie Pańskie

Duszpasterz i jego słu ba w Ko ciele Prawosławnym. Wybrane zagadnienia z Teologii Pasterskiej

KRYTERIA OCENIANIA RELIGIA KLASA VI

HOMILIA wygłoszona podczas Mszy św. odprawionej w intencji Kościoła na zakończenie konklawe w Kaplicy Sykstyńskiej 14 marca 2013 r.

INFORMACJA O PODRĘCZNIKACH DO NAUKI RELIGII OBOWIĄZUJĄCYCH W DIECEZJI OPOLSKIEJ W ROKU SZKOLNYM 2013/2014

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH I LICEUM. TEMAT Godz. TREŚCI NAUCZANIA WYNIKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ KATECHEZY Czas realizacji

NOTY O AUTORACH. Adam Brzeziński - diakon; alumn Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku.

Seminarium formacyjne Delegatów i Delegatek SSW, BWS, RS.

W ŚRODOWISKU AKADEMICKIM

Ksiądz Stefan Sawecki, inne parafie i nie tylko 1

MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ

Postanowienia ogólne. kierunki studiów, w dniu 27 września 2016 r. zostanie ogłoszona II rekrutacja

Ogłoszenie Rektora PWT we Wrocławiu

Gazetka Parafialna. Prószków Przysiecz m a j 2016 r. poczta@parafia-proszkow.pl

Wydawnictwo WAM, 2013 HOMILIE, KAZANIA I MOWY OKOLICZNOŚCIOWE TOM 2 Pod redakcją o. Krzysztofa Czepirskiego OMI

STATUT PUBLICZNEGO STOWARZYSZENIA WIERNYCH RUCH RODZIN NAZARETAŃSKICH DIECEZJI ŁOMŻYŃSKIEJ. Preambuła. Rozdział I. Postanowienia ogólne

Spis treści. o. józef kowalik omi Cała piękna jesteś Niepokalana Kazanie na uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny...

Transkrypt:

KSIĄDZ KRZYSZTOF GRZYWOCZ BIOGRAM Kilka kartek z Kalendarza KALENDARIUM 1 Początki Ks. Krzysztof urodził się 17 X 1962 r. w Kędzierzynie-Koźlu [ojciec Józef, matka Zofia z domu Kaleta, brat Adrian]. Chrzest przyjął w Parafii NMP Królowej Świata w Koźlu-Rogach (28 X 1962 r.), kolejne lata życia były związane z parafią św. Mikołaja wówczas prowadzonej przez Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej tu w 1971 r. przystąpił do I Komunii Świętej oraz przyjął sakrament bierzmowania (20 IV 1975 r.). W latach 1969-1977 uczęszczał do szkoły podstawowej. Nauka w Liceum Ogólnokształcącym im. Janka Krasic-kiego (dziś: II LO im. Mikołaja Kopernika) przypada na lata 1977-1981 r. Maturę zdał 29 V 1981 r., po czym rodzina wróciła do parafii w Koźlu- Rogach. W latach 1981-1983 Krzysztof był słuchaczem Policealnego Studium Zawodowego w Opolu, które ukończył w 1983 roku. Kapłaństwo Kolejny etap w życiu podyktowała decyzja o wstąpieniu do Wyższego Seminarium Duchownego w Nysie podanie o przyjęcie nosi datę 5 IX 1983 r. Lata seminarium wyznaczały poszczególne

posługi. I tak 8 XII 1986 r. z rąk ks. bp Gerarda Kusza przyjął posługę lektora-tu; następnie 8 XII 1987 r. akolitat (ks. bp Antoni Adamiuk). Święceń diakonatu 30 X 1988 r. udzielił w kościele św. Jakuba w Nysie Ordynariusz Opolski Alfons Nossol. Do grona prezbiterium został włączony w dniu 17 VI 1989 r. w kościele katedralnym Świętego Krzyża w Opolu tu święceń również udzielał bp Nossol. Na pytanie dlaczego chcę przyjąć święcenia kapłańskie w liście z dnia 8 V 1989 r. diakon Krzysztof pisał krótko: Pragnę zostać kapłanem, aby jeszcze mocniej złączyć się z Jezusem Chrystusem jedynym Arcykapłanem i w Duchu Świętym «stać się wiecznym darem dla Ojca». Poprzez swoje kapłańskie oddanie pragnę, aby Bóg poprzez Ciało Chrystusa dla nas ofiarowane użyczał ludziom uczestnictwa w swoim trójjedynym życiu. W tej posłudze Pojednania odnajduję sens swojego życia 2. Na pierwszą placówkę jako wikary został skierowany do Parafii Przemienia Pańskiego w Opolu [26 VIII 1989 r. 27 VIII 1991 r.]. Kapłaństwo przenikało jego życie i powołanie zarówno w sensie tożsamości jako kapłana ale również jako osoby towarzyszącej przygotowującym się do kapłaństwa i wspierającej samych kapłanów. I tak w okresie od 28 VI 1996 r. do 11 VI 2010 r. ks. Grzywocz pełnił po-sługę ojca duchownego w Wyższym Seminarium Duchownym w Opolu, zaś od 11 IX 2014 r. oficjalnie, z dekretem biskupa Andrzeja Czai, towarzyszył kapłanom jako ich kierownik. Ks. Krzysztof posługiwał również jako diecezjalny egzorcysta [od 11 VI 2010 r.] oraz penitencjarz kościoła katedralnego w Opolu [od 11 VI 2010 r. do 11 IX 2014 r.]. Był również członkiem Diecezjalnej Rady ds. Stałej Formacji Kapłanów (dekret ustanawiający z dnia 25 XI 2005 r.). Góry Pasja do gór u ks. Krzysztofa Grzywocza przejawiała się od najmłodszych lat od 1981 r. zaczął się wspinać a 2 VII 1982 r. otrzymał Kartę Taternika. Ks. Krzysztof był członkiem Klubu Wysokogórskiego Gliwice [od XI 1989 r. do III 1992 r.], wcześniej był zapisany do Akademickiego Klubu Alpinistycznego w Opolu. Należał do wąskiego grona osób, które zdobyły największą liczbę czterotysięczników. Ks. Krzysztof zaginął 17 VIII 2017 r. w Alpach Lepontyńskich w okolicy szczytu Bortelhorn, na granicy między Szwajcarią i Włochami. 23 VIII 2017 r. zakończono oficjalne poszukiwania ks. Grzywocz został uznany za zaginionego. Teologia Ks. Krzysztof był pod dużym oddziaływaniem myśli wybitnego szwajcarskiego teologa kard. Hansa Ursa von Balthasara. Lubił powtarzać, że duchowość to przeżyta dogmatyka. Teologiczna pasja rozpoczęła się w seminarium praca magisterska napisana pod kierunkiem ks. prof. bp. A. Nossola i ks. prof. Tadeusza Doli nosiła tytuł Tajemnica człowieka w świetle recepcji myśli Hansa Ursa von Balthasara w Polsce (6 VI 1989 r.). Jej naturalną kontynuacją był czas studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim [27 VIII 1991 r. 28 VI 1996 r.], zwieńczony doktoratem Urzeczywistnianie świętości w Kościele. Studium na podstawie twórczości Hansa Ursa von Balthasara [mpsbkul, Lublin 1996]. Promotorem pracy był ks. prof. Walerian Słomka. Podczas pobytu w Lublinie ks. Krzysztof ukończył

Podyplomowe Studium Poradnictwa Psychologicznego i Psychoterapii dla Duchowieństwa (dyplom z datą 20 VI 1995 r.). Warto zaznaczyć, że końcówka pisania pracy (rok akademicki 1995/1996) przypada na jego pobyt w Wiedniu, gdzie zamieszkiwał na Stephanplatz. Cel pobytu wyznaczała możliwość korzystania z biblioteki uniwersyteckiej, odbywanie konsultacji u ks. prof. J. Weismayera i ks. bp C. Schönborna. Od 28 VI 1996 r. do 30 IX 2014 r. ks. Grzywocz był pracownikiem naukowym Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Jego zainteresowania naukowe i prowadzone wykłady były skupione wokół teologii duchowości. Niejako dopełnieniem tego czasu był roczny pobyt w sercu chrześcijaństwa w roku akademickim 2009/2010 r. ks. Krzysztof zamieszki-wał w Campo Santo Teutonico, po odbyciu intensywnego kursu nauki języka włoskiego, był słuchaczem katolickich rzymskich uczelni. W tym świetle należy odnotować szereg pozycji książkowych i artykułów jego autorstwa, intensywną współpracę z redakcją Życia duchowego, Pastores, liczne publikacje na łamach Więzi, W drodze, Znaku 3 oraz współpracę w ramach Studium duchowości Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie Collegium Joanneum. Centrum informacji duchowej Wielu z nas ks. Krzysztofa poznało dzięki siedmiu sesjom, jakie prowadził w Centrum Formacji Duchowej salwatorianów w Krakowie oraz zaangażowaniu na rzecz Szkoły Wychowawców Seminariów Duchownych Diecezjalnych i Zakonnych. Więzi przyjaźni łączyły go z dyrektorem ośrodka ks. Krzysztofem Wonsem SDS. Pierwsza sesja prowadzona przez ks. Grzywocza miała miejsce w dniach 17-19 XI 2000 r. i była poświęcona zagadnieniu relacji pomiędzy życiem duchowym a depresją, nosiła tytuł: Ból ludzkich zranień i radość przebaczania. Na marginesie trzeba wspomnieć, że zagadnienie towarzyszenia osobom w depresji stanowiło jeden z ważniejszych tematów, którym się poświęcił zarówno w swojej pracy jako terapeuta, kierownik duchowy ale również pod kątem naukowym. W Diecezjalnej Poradni Rodzinnej w Opolu [od 11 VI 2010 r.] posługiwał jako terapeuta, należy również dodać, że był trenerem i terapeutą psychodramy PIFE. W tym miejscu warto przywołać inne sesje prowadzone przez ks. Krzysztofa i które doczekały się wydawnictwa audio. Sakrament pojednania i kierownictwo duchowe to tytuł zarejestrowanej sesji w ramach Szkoły Kierownictwa Duchowego, jaka miała miejsce w dniach 5-7 IV 2002 r. w CFD. Inne to: Kierownictwo duchowe szkołą słuchania nagrania dokonano w CFD, w dniach 5-7 XI 2004 r.; Kierownictwo duchowe a uczucia niekochane (CFD, 6-8 X 2006 r.); Wartość człowieka (CFD, 3-5 X 2008 r.); Duchowość i sny (20-22 IV 2012 r.); W duchu i przyjaźni (CFD 10-12 X 2014 r.). Był jednym z prelegentów podczas jubileuszowej sesji Powrót do lectio divina. Nowa wiosna Kościoła (CFD, 7-11 XI 2012 r.). Razem z o. Jackiem Prusakiem SJ poprowadził sesję w Centrum Duchowości w Częstochowie w dniach 22-24 XI 2002 r. sesję pt. Pójdźcie w miejsce osobne...: Mk 6, 31-32. Także w Częstochowie był jednym z prelegentów podczas sesji Kierownictwo duchowe alumnów i kapłanów (VII 2001 r.). Jezuici byli ponadto gospodarzami IX Otwartej Sesji Formacyjnej w (V 2014 r.) pt. Byśmy w drodze nie ustali. W ramach współpracy z dominikanami należy odnotować udział w IX edycji rekolekcji liturgicznych Mysterium fascinans, które odbyły się w dniach 9-11 IX 2016 r. w Krakowie: Duchowość kształtowana przez liturgię. Dla palotynów z kolei poprowadził rekolekcje kapłańskie w Centrum Animacji Misyjnej w Konstancinie-Jeziornie w dniach 8-12 XI 2015 r. Bądź pochwalony, mój Panie: o wracaniu do istoty rzeczy. Treści wówczas wygłoszone

były oparte na nauczaniu papieża Franciszka z encykliki Luadato si. Ostatnie nagrania miały miejsce w ramach wykładów dla doktorantów, które ks. Krzysztof Grzywocz wygłosił na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego wiosną 2017 r., pt. Patologia duchowości. Od niezdrowej religijności do wiary dojrzałej. Również w Opolu odbył się wykład wprowadzający, który ks. Krzysztof Grzywocz wygłosił na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego w ramach kursu Mistyka (zarejestrowany wiosną 2017 r.), pt. Mistyka chrześcijańska. Wprowadzenie. Patron spotkań Ks. Grzywocz był mistrzem pięknych spotkań. Jesienią 1997 r. dwóch słuchaczy ks. Krzysztofa podeszło do swojego profesora chcąc zadać jakieś ważne pytanie. Pytanie doprowadziło do spotkania, które trwa po dziś dzień. Tak zawiązała się Grupa Zakopiańska. Pierwszy wspólny wyjazd z ks. Krzysztofem odbył się podczas wakacji 1999 r. Wówczas miejscem bazowym był dzierżawiony przez Wydział Teologiczny UO dom przy ul. Szymona Zaryckiego w Zakopanem, kolejne spotkania były związane z Szensztackim Instytutem Sióstr Maryi przy ul. Krzeptowskiego, ostatnie trzy serie wyjazdów-rekolekcji odbyły się w Jantarze. Z małej grupki studentów grupa ewoluowała w sporych rozmiarów wspólnotę małżeństw z dziećmi oraz osób samotnych, która oprócz wyjazdów wakacyjnych spotykała się regularnie na wiosnę i jesień (w Kudowie, Turzy, Kluczborku, Biskupowie, na Górze św. Anny i w wielu innych miejscach). Katechezy środowe Oryginalnym pomysłem były środowe spotkania w cieniu opolskiej katedry. W czasie roku akademickiego nietypowe katechezy i zażarte dyskusje odbywały się średnio raz w miesiącu w salce św. Edyty Stein. Cykl spotkań rozpoczął się jesienią 2015 r. W pierwszym roku tematyka była skupiona wokół bulli papieża Franciszka ustanawiającej nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia [Misericordiae Vultus], równie mocno wybrzmiała wówczas postać św. s. Faustyny Kowalskiej oraz jej Dzienniczka. W kolejnym roku w centrum rozważań była adhortacja Franciszka Amoris laetitia. Szkoła Kierownictwa Duchowego Ks. Krzysztof był przekonany o potrzebie towarzyszenia duchowego i ubolewał nad faktem, że dbałość o zdrowie fizyczne i psychiczne nie idzie w parze z troską o rozwój życia duchowego. Tymczasem to jedna z najważniejszych potrzeb człowieka odpowiedzią na tę troskę miała być Szkoła Kierownictwa Duchowego. Idea założenia takiej szkoły, która skupiałaby wszystkie stany, dojrzewała w ks. Krzysztofie od wielu lat. W Liście do uczestników [10 X 2016 r.] pisał, że jest ona odpowiedzią na Głos Boga i ogromną potrzebę, którą nietrudno zauważyć w Kościele i świecie. Tak wiele osób odchodzi, traci peł-

nię życia i zamyka się w destrukcyjnym osamotnieniu, ponieważ nikt im nie towarzyszy na drodze duchowego rozwoju. Specjalistycznie rozwinięta troska o ciało i psychikę nie wystarczy, aby doświadczyć w pełni amoris laetitia. Ostatecznie pierwszy zjazd odbył się 18-20 XI 2016 r., udało się zrealizować cztery z dwunastu zaplanowanych sesji. Przypisy 1. Niniejsze kalendarium to zaledwie zarys bogatej historii życia ks. Krzysztofa Grzywocza. W miarę postępowania kwerendy oraz zbierania nowych materiałów stale będzie poszerzane w ramach niniejszej strony [przyp. red.]. 2. W cytatach zachowano oryginalny zapis. 3. Pełny wykaz zob. zakładka bibliografia.