PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 2013/0407(COD) 6.3.2015 POPRAWKI 45-224 Projekt sprawozdania Nathalie Griesbeck (PE546.756v01-00) w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wzmocnienia określonych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym (COM(2013)0821 C7-0427/2013 2013/0407(COD)) AM\1053216.doc PE546.821v03-00 Zjednoczona w różnorodności
AM_Com_LegReport PE546.821v03-00 2/100 AM\1053216.doc
45 Kinga Gál, Pál Csáky Motyw -1 (nowy) (-1) Zgodnie z art. 82 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych w Unii opiera się na zasadzie wzajemnego uznawania wyroków i orzeczeń sądowych, natomiast wzajemne uznawanie orzeczeń sądowych w sprawach karnych zakłada, że państwa członkowskie mają wzajemne zaufanie do swoich systemów sądownictwa karnego. 46 Kinga Gál, Pál Csáky Motyw -1 a (nowy) (-1a) W art. 11 ust. 1 Powszechnej deklaracji praw człowieka (UDHR) przyjętej przez ONZ, art. 14 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych (ICCPR), art. 6 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (ECHR) oraz art. 47 i 48 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (Karta) zapisano zasadę domniemania niewinności i prawo do uczciwego procesu. AM\1053216.doc 3/100 PE546.821v03-00
47 Jan Philipp Albrecht Motyw -1 (nowy) (-1) W myśl art. 48 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej każdego oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona zgodnie z prawem; każdemu oskarżonemu gwarantuje się poszanowanie prawa do obrony. W art. 6 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności zagwarantowano ochronę prawa do rzetelnego procesu sądowego, co oznacza, że każdego oskarżonego o popełnienie czynu zagrożonego karą uważa się za niewinnego do czasu udowodnienia mu winy zgodnie z prawem, a także że każdy oskarżony ma prawo do bronienia się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę. W myśl art. 14 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych każda osoba oskarżona o popełnienie przestępstwa ma prawo być uważana za niewinną aż do udowodnienia jej winy zgodnie z prawem, a także do obecności na rozprawie i do bronienia się osobiście lub przez obrońcę przez siebie wybranego. 48 Laura Ferrara Motyw -1 (nowy) PE546.821v03-00 4/100 AM\1053216.doc
(-1) W art. 47 i 48 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 6 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 14 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych zapisano zasadę domniemania niewinności oraz prawo do sprawiedliwego procesu. Or. it 49 Laura Ferrara Motyw 1 (1) Celem niniejszej dyrektywy jest wzmocnienie prawa do rzetelnego procesu sądowego w postępowaniu karnym przez ustanowienie norm minimalnych dotyczących określonych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie. (1) Celem niniejszej dyrektywy jest wzmocnienie prawa do rzetelnego procesu sądowego w postępowaniu karnym przez ustanowienie norm minimalnych dotyczących określonych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie, aby zagwarantować podejrzanym i oskarżonym w postępowaniu karnym w państwach członkowskich wysoki poziom ochrony przy pełnym poszanowaniu gwarancji proceduralnych. Or. it 50 Jan Philipp Albrecht Motyw 1 AM\1053216.doc 5/100 PE546.821v03-00
(1) Celem niniejszej dyrektywy jest wzmocnienie prawa do rzetelnego procesu sądowego w postępowaniu karnym przez ustanowienie norm minimalnych dotyczących określonych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie. (1) Celem niniejszej dyrektywy jest wzmocnienie prawa do rzetelnego procesu sądowego w postępowaniu karnym przez ustanowienie norm minimalnych dotyczących określonych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie, a także zagwarantowanie podejrzanym i oskarżonym w całej Unii wspólnego i wystarczająco wysokiego poziomu ochrony oraz z odpowiednich gwarancji procesowych, bez uszczerbku dla wyższych norm ochrony, jakie mogą być stosowane w poszczególnych państwach członkowskich. 51 Therese Comodini Cachia Motyw 1 a (nowy) (1a) W art. 11 ust. 1 Powszechnej deklaracji praw człowieka (PDPC) przyjętej przez ONZ, w art. 14 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych (MPPOiP), w art. 6 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC) oraz w art. 47 i 48 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (Karta) zapisano zasadę domniemania niewinności oraz prawo do rzetelnego procesu sądowego. PE546.821v03-00 6/100 AM\1053216.doc
52 Therese Comodini Cachia Motyw 1 b (nowy) (1b) W myśl art. 82 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych w Unii opiera się na zasadzie wzajemnego uznawania wyroków i orzeczeń sądowych, przy czym wzajemne uznawanie orzeczeń sądowych w sprawach karnych zakłada, że państwa członkowskie mają wzajemne zaufanie do swoich systemów sądownictwa karnego. 53 Laura Ferrara Motyw 2 (2) Dzięki ustanowieniu norm minimalnych dotyczących ochrony praw procesowych podejrzanych lub oskarżonych niniejsza dyrektywa powinna zwiększyć zaufanie państw członkowskich do systemów sądownictwa karnego innych państw członkowskich, przyczyniając się tym samym do ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych. Takie wspólne normy minimalne powinny również usunąć przeszkody dla swobodnego przepływu obywateli na terytoriach państw członkowskich. (2) Zasada wzajemnego uznawania orzeczeń i innych decyzji organów sądowych stanowi podstawę współpracy sądowniczej w sprawach cywilnych i karnych w obrębie Unii Europejskiej. Dzięki ustanowieniu norm minimalnych dotyczących ochrony praw procesowych podejrzanych lub oskarżonych niniejsza dyrektywa ma zwiększać zaufania państw członkowskich do systemów sądownictwa karnego innych państw członkowskich, przyczyniając się tym samym do ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych. Or. it AM\1053216.doc 7/100 PE546.821v03-00
54 Kinga Gál, Pál Csáky Motyw 2 (2) Dzięki ustanowieniu norm minimalnych dotyczących ochrony praw procesowych podejrzanych lub oskarżonych niniejsza dyrektywa powinna zwiększyć zaufanie państw członkowskich do systemów sądownictwa karnego innych państw członkowskich, przyczyniając się tym samym do ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych. Takie wspólne normy minimalne powinny również usunąć przeszkody dla swobodnego przepływu obywateli na terytoriach państw członkowskich. (2) Dzięki ustanowieniu norm minimalnych dotyczących ochrony praw procesowych podejrzanych lub oskarżonych niniejsza dyrektywa powinna zwiększyć zaufanie państw członkowskich do systemów sądownictwa karnego innych państw członkowskich, przyczyniając się tym samym do ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych. Takie wspólne minimalne normy mogą wpłynąć na usuwanie przeszkód w swobodnym przepływie obywateli na terytoriach państw członkowskich. 55 Therese Comodini Cachia Motyw 2 (2) Dzięki ustanowieniu norm minimalnych dotyczących ochrony praw procesowych podejrzanych lub oskarżonych niniejsza dyrektywa powinna zwiększyć zaufanie państw członkowskich do systemów sądownictwa karnego innych państw członkowskich, przyczyniając się tym samym do ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych. Takie wspólne normy minimalne powinny również usunąć przeszkody dla swobodnego przepływu obywateli na (2) Dzięki ustanowieniu norm minimalnych dotyczących ochrony praw procesowych podejrzanych lub oskarżonych niniejsza dyrektywa powinna zwiększyć zaufanie państw członkowskich do systemów sądownictwa karnego innych państw członkowskich, przyczyniając się tym samym do ułatwienia wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach karnych. Takie wspólne normy minimalne mogłyby przyczynić się do usunięcia przeszkód dla swobodnego przepływu obywateli na PE546.821v03-00 8/100 AM\1053216.doc
terytoriach państw członkowskich. terytoriach państw członkowskich. 56 Traian Ungureanu Motyw 2 a (nowy) (2a) Chociaż państwa członkowskie są stronami europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, doświadczenie pokazuje, że fakt ten sam w sobie nie zawsze jest wystarczający, aby zapewnić dostateczny poziom zaufania do systemów sądownictwa karnego innych państw członkowskich. 57 Traian Ungureanu Motyw 3 (3) W programie sztokholmskim 31 położono szczególny nacisk na wzmocnienie praw jednostek w postępowaniu karnym. W pkt 2.4 programu Rada Europejska wezwała Komisję do przedstawienia wniosków określających stopniowe podejście mające na celu wzmocnienie praw podejrzanych lub oskarżonych. Program UE na rzecz praw procesowych ma funkcjonować jako całość, bowiem płynące z niego korzyści (3) W dniu 30 listopada 2009 r. Rada przyjęła rezolucję dotyczącą harmonogramu działań mających na celu umocnienie praw procesowych osób podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym ( harmonogram ). W harmonogramie tym zawarto apel o stopniowe przyjmowanie środków dotyczących prawa do tłumaczenia pisemnego i ustnego (środek A), prawa do informacji o AM\1053216.doc 9/100 PE546.821v03-00
będą w pełni odczuwalne dopiero po wdrożeniu wszystkich jego części. 31 Dz.U. C 115 z 4.5.2010, s. 1. prawach i informacji o zarzutach (środek B), prawa do porady prawnej i pomocy prawnej (środek C), prawa do kontaktu z krewnymi, pracodawcami i organami konsularnymi (środek D) oraz specjalnych zabezpieczeń dla osób podejrzanych lub oskarżonych wymagających szczególnego traktowania (środek E). W harmonogramie działań podkreślono, że kolejność praw ma charakter jedynie orientacyjny, co oznacza, że może ona zostać zmieniona stosownie do priorytetów. Harmonogram działań ma funkcjonować jako całość. Dopiero po wdrożeniu wszystkich jego części płynące z niego korzyści będą w pełni odczuwalne. 58 Traian Ungureanu Motyw 4 (4) W programie sztokholmskim Rada Europejska wezwała Komisję do przeanalizowania dalszych elementów minimalnych praw procesowych podejrzanych i oskarżonych oraz oszacowania, czy inne kwestie, takie jak na przykład domniemanie niewinności, wymagają podjęcia działań w celu propagowania lepszej współpracy w tej dziedzinie. (4) W dniu 11 grudnia 2009 r. Rada Europejska z zadowoleniem przyjęła harmonogram i włączyła go do programu sztokholmskiego Otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli (pkt 2.4). Rada Europejska podkreśliła niewyczerpujący charakter harmonogramu działań, wzywając Komisję do przeanalizowania dalszych elementów minimalnych praw procesowych podejrzanych i oskarżonych oraz oszacowania, czy inne kwestie, takie jak na przykład domniemanie niewinności, wymagają podjęcia działań w celu propagowania lepszej współpracy w tej PE546.821v03-00 10/100 AM\1053216.doc
dziedzinie. 59 Laura Ferrara Motyw 6 (6) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie wyłącznie do postępowań karnych. Postępowania administracyjne prowadzące do nałożenia sankcji karnych takie jak postępowania w zakresie konkurencji, handlu, podatków, usług finansowych oraz inne dochodzenia prowadzone przez organy administracyjne w związku z tymi postępowaniami, a także postępowania cywilne nie są objęte niniejszą dyrektywą. (6) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie wyłącznie do postępowań karnych, w tym postępowań administracyjnych, które mogą pociągać za sobą sankcje, szczególnie pozbawienia wolności, niezależnie od tego, czy dane postepowanie zostało zakwalifikowane jako karne. Or. it 60 Dennis de Jong w imieniu grupy GUE/NGL Motyw 6 (6) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie wyłącznie do postępowań karnych. Postępowania administracyjne prowadzące do nałożenia sankcji karnych takie jak postępowania w zakresie konkurencji, handlu, podatków, usług finansowych oraz inne dochodzenia prowadzone przez organy administracyjne w związku z tymi postępowaniami, a także (6) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do postępowań karnych, a także postępowań administracyjnych, jeżeli stosowane w nich sankcje mają charakter karny. AM\1053216.doc 11/100 PE546.821v03-00
postępowania cywilne nie są objęte niniejszą dyrektywą. Uzasadnienie Powyższą poprawkę należy interpretować w powiązaniu z motywami 6a i 6b w brzmieniu zaproponowanym przez sprawozdawczynię. Ostatni z wymienionych motywów może stanowić dalsze uszczegółowienie ogólnego zapisu, niemniej ograniczenie zakresu motywu 6 wyłącznie do postępowania karnego może sprawić, że zapisy te będą wydawały się sprzeczne. 61 Jan Philipp Albrecht Motyw 6 (6) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie wyłącznie do postępowań karnych. Postępowania administracyjne prowadzące do nałożenia sankcji karnych takie jak postępowania w zakresie konkurencji, handlu, podatków, usług finansowych oraz inne dochodzenia prowadzone przez organy administracyjne w związku z tymi postępowaniami, a także postępowania cywilne nie są objęte niniejszą dyrektywą. (6) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie wyłącznie do postępowań karnych i podobnych postępowań administracyjnych prowadzących do nałożenia porównywalnych sankcji o charakterze karnym i odstraszającym. Postępowania administracyjne prowadzące do nałożenia sankcji o charakterze innym niż karny i dochodzenia prowadzone przez organy administracyjne w związku z tymi postępowaniami, a także postępowania cywilne nie są objęte niniejszą dyrektywą. 62 Kazimierz Michał Ujazdowski Motyw 6 PE546.821v03-00 12/100 AM\1053216.doc
(6) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie wyłącznie do postępowań karnych. Postępowania administracyjne prowadzące do nałożenia sankcji karnych takie jak postępowania w zakresie konkurencji, handlu, podatków, usług finansowych oraz inne dochodzenia prowadzone przez organy administracyjne w związku z tymi postępowaniami, a także postępowania cywilne nie są objęte niniejszą dyrektywą. (6) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie wyłącznie do postępowań karnych. Postępowania w sprawach o wykroczenia nie są objęte niniejszą dyrektywą, chyba że prowadzone są przed sądem właściwym w sprawach karnych. Postępowania administracyjne prowadzące do nałożenia sankcji karnych takie jak postępowania w zakresie konkurencji, handlu, podatków, usług finansowych oraz inne dochodzenia prowadzone przez organy administracyjne w związku z tymi postępowaniami, a także postępowania cywilne nie są objęte niniejszą dyrektywą. Or. pl Uzasadnienie W poprawce wskazuje się, że dyrektywa nie ma zastosowania do postępowań w sprawach o wykroczenia, prowadzonych przez inny organ niż sąd właściwy w sprawach karnych. W szczególności mowa tu o postępowaniach mandatowych np. w przypadku wykroczeń drogowych. 63 Dennis de Jong w imieniu grupy GUE/NGL Motyw 6 a (nowy) (6a) W konsekwencji gwarancje przewidziane w niniejszej dyrektywie należy stosować we wszystkich postępowaniach, w których można nałożyć kary w postaci środków ograniczających, w tym kary pozbawienia wolności, oraz w postępowaniach, które mogą skutkować wpisem do rejestru karnego. W żadnym przypadku przeszkodą w zastosowaniu AM\1053216.doc 13/100 PE546.821v03-00
dyrektywy nie może być fakt, że postępowania nie wszczęto w związku z czynami objętymi w prawie krajowym sankcjami karnymi, że nie toczy się ono przed sądem karnym lub że na mocy prawa krajowego nie skutkuje ono sankcjami karnymi. Uzasadnienie Nałożenie sankcji, które muszą wyrządzać istotną szkodę, może prowadzić do braku pewności prawa. Z tego względu lepiej zachować ogólne kryteria kary i tego, że może skutkować wpisem do rejestru karnego. 64 Birgit Sippel Motyw 8 (8) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do podejrzanych lub oskarżonych o popełnienie przestępstwa. Dyrektywa powinna mieć zastosowanie na każdym etapie postępowania, także zanim osoby te zostaną poinformowane przez właściwe organy państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego zawiadomienia lub w inny sposób, że są podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa, aż do zakończenia postępowania. (8) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób fizycznych i prawnych podejrzanych lub oskarżonych o popełnienie przestępstwa. Dyrektywa powinna mieć zastosowanie na każdym etapie postępowania od chwili uznania tych osób za podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa do czasu zakończenia postępowania, rozumianego jako ostateczne rozstrzygnięcie, czy osoba podejrzana lub oskarżona popełniła przestępstwo, w tym, w stosownych przypadkach, wydania wyroku oraz rozstrzygnięcia wszelkich środków odwoławczych. PE546.821v03-00 14/100 AM\1053216.doc
65 Laura Ferrara Motyw 8 (8) Dyrektywa powinna mieć zastosowanie na każdym etapie postępowania, także zanim osoby te zostaną poinformowane przez właściwe organy państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego zawiadomienia lub w inny sposób, że są podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa, aż do zakończenia postępowania. (8) Dyrektywa powinna mieć zastosowanie na każdym etapie postępowania, także zanim osoby te zostaną poinformowane przez właściwe organy państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego zawiadomienia lub w inny sposób, że są podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa, aż do zakończenia postępowania prawomocnym wyrokiem. Or. it 66 Jan Philipp Albrecht Motyw 8 (8) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do podejrzanych lub oskarżonych o popełnienie przestępstwa. Dyrektywa powinna mieć zastosowanie na każdym etapie postępowania, także zanim osoby te zostaną poinformowane przez właściwe organy państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego zawiadomienia lub w inny sposób, że są podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa, aż do zakończenia postępowania. (8) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób fizycznych i prawnych podejrzanych lub oskarżonych o popełnienie przestępstwa. Dyrektywa powinna mieć zastosowanie na każdym etapie postępowania, także zanim osoby te zostaną poinformowane przez właściwe organy państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego zawiadomienia lub w inny sposób, że są podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa, aż do zakończenia postępowania. AM\1053216.doc 15/100 PE546.821v03-00
67 Timothy Kirkhope, Helga Stevens Motyw 8 (8) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do podejrzanych lub oskarżonych o popełnienie przestępstwa. Dyrektywa powinna mieć zastosowanie na każdym etapie postępowania, także zanim osoby te zostaną poinformowane przez właściwe organy państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego zawiadomienia lub w inny sposób, że są podejrzane lub oskarżone o popełnienie przestępstwa, aż do zakończenia postępowania. (8) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób fizycznych podejrzanych lub oskarżonych o popełnienie przestępstwa. Dyrektywa powinna mieć zastosowanie na każdym etapie postępowania. 68 Dennis de Jong w imieniu grupy GUE/NGL Motyw 9 (9) W niniejszej dyrektywie uznaje się różne potrzeby i poziomy ochrony określonych aspektów prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób fizycznych i prawnych. Ochrona taka w odniesieniu do osób fizycznych znajduje odzwierciedlenie w bogatym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał jednak, że prawa wynikające z domniemania niewinności nie przysługują osobom prawnym w taki sam sposób jak osobom fizycznym. skreślony PE546.821v03-00 16/100 AM\1053216.doc
Uzasadnienie Sprawozdawczyni słusznie obejmuje osoby prawne zakresem dyrektywy. W takim wypadku nie ma potrzeby podkreślenia różnic między osobami prawnymi a osobami fizycznymi. 69 Jan Philipp Albrecht Motyw 9 (9) W niniejszej dyrektywie uznaje się różne potrzeby i poziomy ochrony określonych aspektów prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób fizycznych i prawnych. Ochrona taka w odniesieniu do osób fizycznych znajduje odzwierciedlenie w bogatym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał jednak, że prawa wynikające z domniemania niewinności nie przysługują osobom prawnym w taki sam sposób jak osobom fizycznym. skreślony 70 Birgit Sippel Motyw 9 (9) W niniejszej dyrektywie uznaje się różne potrzeby i poziomy ochrony określonych aspektów prawa do domniemania niewinności w odniesieniu (9) W niniejszej dyrektywie uznaje się różne potrzeby i poziomy ochrony określonych aspektów prawa do domniemania niewinności w odniesieniu AM\1053216.doc 17/100 PE546.821v03-00
do osób fizycznych i prawnych. Ochrona taka w odniesieniu do osób fizycznych znajduje odzwierciedlenie w bogatym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał jednak, że prawa wynikające z domniemania niewinności nie przysługują osobom prawnym w taki sam sposób jak osobom fizycznym. do osób fizycznych i prawnych. Niemniej mając na uwadze brak spójności w zakresie rozróżnienia między osobami fizycznymi a osobami prawnymi w państwach członkowskich, który prowadzi do atmosfery nieufności oraz do nieprawidłowego funkcjonowania systemu wzajemnego uznawania, niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób fizycznych i prawnych. Uzasadnienie Poszerzenie zakresu dyrektywy o osoby fizyczne przyniesie szczególne korzyści w kontekście celu dyrektywy zakładającego umocnienie gwarancji procesowych, mających zastosowanie w odniesieniu do postępowań prowadzonych przez Prokuraturę Europejską, europejskiego nakazu dochodzeniowego i innych unijnych instrumentów wzajemnego uznawania. 71 Tomáš Zdechovský Motyw 9 (9) W niniejszej dyrektywie uznaje się różne potrzeby i poziomy ochrony określonych aspektów prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób fizycznych i prawnych. Ochrona taka w odniesieniu do osób fizycznych znajduje odzwierciedlenie w bogatym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał jednak, że prawa wynikające z domniemania niewinności nie przysługują osobom prawnym w taki sam sposób jak osobom fizycznym. (9) W niniejszej dyrektywie uznaje się różne potrzeby i poziomy ochrony określonych aspektów prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób fizycznych i prawnych. Ochrona taka w odniesieniu do osób fizycznych znajduje odzwierciedlenie w bogatym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. PE546.821v03-00 18/100 AM\1053216.doc
Uzasadnienie Motywy 9, 10 i 11 są niespójne. Motyw 9 odnosi się zarówno do osób fizycznych, jak i osób prawnych, natomiast w motywach 10 i 11 mowa jest wyłącznie o osobach prawnych. Aby przywrócić spójność wspomnianych motywów, trzecie zdanie motywu 9, w którym mowa o osobach prawnych, połączono z motywami 10 i 11, które także dotyczą osób prawnych, przy czym motywy te połączono w jeden, nowy motyw 10, poświęcony wyłącznie kwestii osób prawnych. (Zob. wytyczna 1.4.1 Wspólnego przewodnika praktycznego dotyczącego redagowania aktów prawa wspólnotowego.) 72 Timothy Kirkhope, Helga Stevens Motyw 9 (9) W niniejszej dyrektywie uznaje się różne potrzeby i poziomy ochrony określonych aspektów prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób fizycznych i prawnych. Ochrona taka w odniesieniu do osób fizycznych znajduje odzwierciedlenie w bogatym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał jednak, że prawa wynikające z domniemania niewinności nie przysługują osobom prawnym w taki sam sposób jak osobom fizycznym. (9) W niniejszej dyrektywie uznaje się różne potrzeby i poziomy ochrony określonych aspektów prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób fizycznych i prawnych. 73 Jan Philipp Albrecht Motyw 10 (10) Zważywszy obecny stan rozwoju skreślony AM\1053216.doc 19/100 PE546.821v03-00
ustawodawstwa krajowego i orzecznictwa na szczeblu krajowym oraz na szczeblu Trybunału Sprawiedliwości, jest jeszcze za wcześnie, aby ustanawiać na poziomie unijnym przepisy w zakresie prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób prawnych. 74 Tomáš Zdechovský Motyw 10 (10) Zważywszy obecny stan rozwoju ustawodawstwa krajowego i orzecznictwa na szczeblu krajowym oraz na szczeblu Trybunału Sprawiedliwości, jest jeszcze za wcześnie, aby ustanawiać na poziomie unijnym przepisy w zakresie prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób prawnych. (10) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał jednak, że prawa wynikające z domniemania niewinności nie przysługują osobom prawnym w taki sam sposób, jak osobom fizycznym. Zważywszy obecny stan rozwoju ustawodawstwa krajowego i orzecznictwa na szczeblu krajowym oraz na szczeblu Trybunału Sprawiedliwości, jest jeszcze za wcześnie, aby ustanawiać na poziomie unijnym przepisy w zakresie prawa do domniemania niewinności w odniesieniu do osób prawnych. Należy zapewnić ochronę prawa osób prawnych do domniemania niewinności za pomocą istniejących gwarancji prawnych i orzecznictwa, których przyszły rozwój powinien decydować o ocenie zapotrzebowania na działania na szczeblu unijnym. Uzasadnienie Motywy 9, 10 i 11 są niespójne. Motyw 9 odnosi się zarówno do osób fizycznych, jak i osób prawnych, natomiast w motywach 10 i 11 mowa jest wyłącznie o osobach prawnych. Aby PE546.821v03-00 20/100 AM\1053216.doc
przywrócić spójność wspomnianych motywów, trzecie zdanie motywu 9, w którym mowa o osobach prawnych, połączono z motywami 10 i 11, które także dotyczą osób prawnych, przy czym motywy te połączono w jeden, nowy motyw 10, poświęcony wyłącznie kwestii osób prawnych. (Zob. wytyczna 1.4.1 Wspólnego przewodnika praktycznego dotyczącego redagowania aktów prawa wspólnotowego.) 75 Ramon Tremosa i Balcells Motyw 10 a (nowy) (10a) Rządy państw członkowskich nie powinny przekazywać mediom nieprawdziwych informacji, by dokonać ataku politycznego na daną osobę i podważyć jej prawo do domniemania niewinności. 76 Jan Philipp Albrecht Motyw 11 (11) Należy zapewnić ochronę prawa osób prawnych do domniemania niewinności za pomocą istniejących gwarancji prawnych i orzecznictwa, których dalszy rozwój powinien mieć decydujące znaczenie dla oceny zapotrzebowania na działania na szczeblu unijnym. skreślony AM\1053216.doc 21/100 PE546.821v03-00
77 Tomáš Zdechovský Motyw 11 (11) Należy zapewnić ochronę prawa osób prawnych do domniemania niewinności za pomocą istniejących gwarancji prawnych i orzecznictwa, których dalszy rozwój powinien mieć decydujące znaczenie dla oceny zapotrzebowania na działania na szczeblu unijnym. skreślony Uzasadnienie Zob. powyższe uzasadnienie dotyczące motywów 9 i 10. 78 Jan Philipp Albrecht Motyw 11 a (nowy) (11a) Jeżeli osoba inna niż podejrzany lub oskarżony, w szczególności świadek, stanie się podejrzanym lub oskarżonym, należy chronić domniemanie niewinności tej osoby i jej prawo do nieobciążania siebie winą, podobnie osoba ta powinna mieć prawo odmowy składania wyjaśnień, co potwierdza orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Dlatego też niniejsza dyrektywa zawiera wyraźne odniesienie do sytuacji, w której taka osoba staje się podejrzanym lub oskarżonym w czasie przesłuchania przez policję lub inny organ ścigania w postępowaniu karnym. Jeżeli w czasie PE546.821v03-00 22/100 AM\1053216.doc
takiego przesłuchania osoba inna niż podejrzany lub oskarżony staje się podejrzanym lub oskarżonym, przesłuchanie należy natychmiast zawiesić. Powinno jednak być możliwe kontynuowanie przesłuchania, jeżeli dana osoba została poinformowana, że stała się podejrzanym lub oskarżonym, oraz pouczona o przysługujących jej prawach procesowych, zgodnie z dyrektywą 2012/13/UE. Dowody zgromadzone przed pouczeniem o prawach nie powinny być dopuszczalne podczas późniejszego postępowania karnego. 79 Laura Ferrara Motyw 12 (12) Do celów niniejszej dyrektywy organy ścigania lub organy sądowe odnoszą się do organów publicznych, które, zgodnie z prawem krajowym, posiadają uprawnienia w sferze postępowania karnego. skreślony Or. it 80 Tomáš Zdechovský Motyw 12 (12) Do celów niniejszej dyrektywy organy ścigania lub organy sądowe skreślony AM\1053216.doc 23/100 PE546.821v03-00
odnoszą się do organów publicznych, które, zgodnie z prawem krajowym, posiadają uprawnienia w sferze postępowania karnego. Uzasadnienie Motyw ten nie jest motywem, a przepisem materialnym (definicją), który powinien pojawić się w części normatywnej tekstu. Zważywszy, że w części normatywnej tekstu pojawia się on tylko raz, mianowicie w art. 7 ust. 1, zapis ten przeniesiono tam jako drugi akapit. 81 Caterina Chinnici Motyw 12 (12) Do celów niniejszej dyrektywy organy ścigania lub organy sądowe odnoszą się do organów publicznych, które, zgodnie z prawem krajowym, posiadają uprawnienia w sferze postępowania karnego. (12) Do celów niniejszej dyrektywy organy ścigania lub organy sądowe odnoszą się do organów publicznych, które posiadają uprawnienia w sferze postępowania karnego. Or. it Uzasadnienie Ponieważ niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie także w postępowaniach wszczętych przez Prokuraturę Europejską, o której mowa w art. 86 TFUE, nie wydaje się właściwe ograniczenie jej zastosowania do organów państwowych wykonujących swoje uprawnienia w zakresie postępowania karnego na mocy prawa krajowego. Lepsze wydaje się natomiast bardziej ogólne sformułowanie, które w przyszłości będzie mogło być stosowane także wobec innych organów, które miałyby wykonywać swoje uprawnienia na mocy prawa unijnego. 82 Laura Ferrara PE546.821v03-00 24/100 AM\1053216.doc
Motyw 13 (13) Domniemanie niewinności jest naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym lub oświadczeniu podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy lub inny organ publiczny w taki sposób, jakby został skazany, zanim zostanie uznany za winnego zgodnie z prawem. (13) Domniemanie niewinności jest naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym lub oświadczeniu podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy lub inny organ publiczny w taki sposób, jakby został skazany, zanim zostanie uznany za winnego zgodnie z prawem. Do celów niniejszej dyrektywy przez oświadczenia podane do wiadomości publicznej rozumie się wszelkie oświadczenia, których treść dotyczy przestępstwa i które zostały wydane przez organ sądowy, policję oraz dowolny inny organ publiczny, ministrów i innych urzędników państwowych. Bez uszczerbku dla wolności prasy i prawa do informacji naruszenie domniemania niewinności ma miejsce za każdym razem, gdy organy prasowe przedstawiają podejrzanego lub oskarżonego tak, jakby został już skazany. Or. it 83 Caterina Chinnici Motyw 13 (13) Domniemanie niewinności jest naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym lub oświadczeniu podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy lub inny organ publiczny w taki sposób, jakby został skazany, zanim zostanie uznany za (13) Domniemanie niewinności jest naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym lub oświadczeniu podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy lub inny organ publiczny w taki sposób, jakby jego wina została już wykazana w sposób niebudzący AM\1053216.doc 25/100 PE546.821v03-00
winnego zgodnie z prawem. wątpliwości. Or. it Uzasadnienie, w połączeniu z propozycją zmiany powiązanego art. 4, ma na celu doprecyzowanie i wzmocnienie przewidzianych w nim gwarancji, ponieważ zakaz przedstawiania podejrzanego lub oskarżonego jakby został skazany mógłby okazać się niewystarczający (albo niezgodny z rzeczywistością, w przypadku wcześniejszego, nawet nieprawomocnego wyroku). 84 Jan Philipp Albrecht Motyw 13 (13) Domniemanie niewinności jest naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym lub oświadczeniu podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy lub inny organ publiczny w taki sposób, jakby został skazany, zanim zostanie uznany za winnego zgodnie z prawem. (13) Domniemanie niewinności jest naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony, który nie został uznany za winnego zgodnie z prawem, zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym, oświadczeniu lub innym dokumencie podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy lub inny organ publiczny lub urzędników publicznych w taki sposób, jakby został skazany. 85 Kinga Gál, Pál Csáky Motyw 13 (13) Domniemanie niewinności jest (13) Domniemanie niewinności jest PE546.821v03-00 26/100 AM\1053216.doc
naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym lub oświadczeniu podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy lub inny organ publiczny w taki sposób, jakby został skazany, zanim zostanie uznany za winnego zgodnie z prawem. naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym lub oświadczeniu podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy, policyjny, inny organ ścigania lub inny organ publiczny w taki sposób, jakby został skazany, zanim zostanie uznany za winnego zgodnie z prawem. 86 Therese Comodini Cachia Motyw 13 (13) Domniemanie niewinności jest naruszone, jeżeli podejrzany lub oskarżony zostanie przedstawiony w orzeczeniu sądowym lub oświadczeniu podanym do wiadomości publicznej sporządzonym przez organ sądowy lub inny organ publiczny w taki sposób, jakby został skazany, zanim zostanie uznany za winnego zgodnie z prawem. (13) Domniemanie niewinności jest naruszone, jeżeli podejrzani lub oskarżeni zostaną przedstawieni przez osoby pełniące funkcje publiczne, niezależnie od tego, czy są to funkcje sądowe, administracyjne, czy polityczne, w taki sposób, jakby zostali skazani, zanim zostaną uznani za winnych zgodnie z prawem, lub jeżeli osoby te działają w sposób, który wskazuje na winę podejrzanych lub oskarżonych. 87 Birgit Sippel Motyw 13 a (nowy) (13a) Do celów niniejszej dyrektywy pojęcie oświadczenie publiczne AM\1053216.doc 27/100 PE546.821v03-00
powinno oznaczać wszelkie oficjalne, nieoficjalne lub nieformalne oświadczenia zawierające informacje o toczącym się postępowaniu w sprawie o przestępstwo. Obejmuje to oświadczenia dotyczące powiązanych późniejszych postępowań zakończonych prawomocnym uniewinnieniem podejrzanego lub oskarżonego, a także oświadczenia wydane w sądzie w okresie przedprocesowym. Termin ten powinien obejmować także wywiady i komunikaty wydane za pośrednictwem mediów lub przy ich udziale, a także przekazywanie do prasy informacji, które mogą prowadzić do uprzedzeń lub stronniczości wobec podejrzanego lub podejrzanego przed prawomocnym skazaniem w sądzie. Ostatni z powyższych zapisów pozostaje bez uszczerbku dla wolności prasy. 88 Birgit Sippel Motyw 13 b (nowy) (13b) Do celów niniejszej dyrektywy pojęcie organy publiczne należy rozumieć szeroko i powinno ono oznaczać nie tylko organy sądowe i policyjne uczestniczące w postępowaniu oraz wszelkie inne organy sądowe, policyjne lub organy ścigania, ale również każdy inny organ publiczny jakiegokolwiek rodzaju, w tym osoby reprezentujące państwo, jego pracowników lub funkcjonariuszy. PE546.821v03-00 28/100 AM\1053216.doc
89 Birgit Sippel Motyw 13 c (nowy) (13c) Państwa członkowskie powinny podejmować działania niezbędne do ochrony przed oświadczeniami o winie czynionymi publicznie przed wydaniem wyroku skazującego, wprowadzając odpowiednie przepisy dotyczące lekceważenia sądu, aby dopilnować, by dziennikarze i media nie byli w stanie zaszkodzić postępowaniu, oraz powinny we współpracy z mediami wspierać przyjęcie kodeksów postępowania etycznego. Państwa członkowskie powinny ponadto prowadzić niezależne dochodzenia w sprawie wszelkich przypadków przedostawania się informacji dotyczących postępowania karnego do opinii publicznej. 90 Birgit Sippel Motyw 13 d (nowy) (13d) Aby zapewnić właściwą ochronę podejrzanych lub oskarżonych przed publicznymi wypowiedziami o winie przed wydaniem prawomocnego wyroku skazującego, państwa członkowskie powinny także zagwarantować, że wygląd lub sposób przedstawienia podejrzanego lub oskarżonego na sali sądowej przed procesem i podczas procesu są odpowiednie, ponieważ przedstawienie AM\1053216.doc 29/100 PE546.821v03-00
podejrzanych lub oskarżonych w mediach w szklanych kabinach, odizolowanych lub zakutych w kajdanki, kajdany na nogi lub ubranych w odzież więzienną zazwyczaj automatycznie powoduje wrażenie, że osoby te są winne. 91 Laura Ferrara Motyw 14 (14) Ciężar dowodu spoczywa na oskarżeniu, a każdą wątpliwość należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Domniemanie niewinności zostanie zatem naruszone w przypadku przeniesienia ciężaru dowodu z oskarżenia na obronę, bez uszczerbku dla możliwych uprawnień sądu do działania z urzędu w zakresie ustalania faktów oraz bez uszczerbku dla niezawisłości sądownictwa przy ocenie winy podejrzanego lub oskarżonego. (14) Ciężar dowodu spoczywa na oskarżeniu. Podejrzany ma prawo, przez upoważnienie swojego adwokata, do przeprowadzenia dochodzenia na rzecz obrony. Oskarżony ma zawsze prawo do przedstawienia dowodów uniewinniających z poszanowaniem zasady kontradyktoryjności. Jeżeli w wyniku rozprawy nie znaleziono dowodów pozwalających na rozstrzygnięcie wszelkich wątpliwości, obowiązuje zasada in dubio pro reo. Bez uszczerbku pozostają możliwe uprawnienia sądu do działania z urzędu w zakresie ustalania faktów oraz niezawisłość sądownictwa przy ocenie odpowiedzialności karnej podejrzanego lub oskarżonego. Or. it 92 Elissavet Vozemberg Motyw 14 a (nowy) PE546.821v03-00 30/100 AM\1053216.doc
(14a) W niektórych państwach członkowskich poszukiwanie dowodów obciążających i uniewinniających jest zadaniem nie tylko oskarżyciela, lecz także sędziów i właściwych sądów. Państwa członkowskie, które nie mają systemu opartego na zasadzie kontradyktoryjności, mogą utrzymać swój dotychczasowy system, pod warunkiem że jest on zgodny z niniejszą dyrektywą i z innymi właściwymi przepisami europejskimi i międzynarodowymi. 93 Laura Ferrara Motyw 15 (15) W niektórych przypadkach przeniesienie ciężaru dowodu na obronę nie powinno jednak być niezgodne z domniemaniem niewinności, o ile zapewnione są określone gwarancje: należy zapewnić, aby domniemania faktyczne lub prawne były utrzymane w rozsądnych granicach uwzględniających wagę sprawy, a także aby były one wzruszalne, na przykład za pomocą nowych dowodów dotyczących okoliczności łagodzących lub w przypadku działania siły wyższej. skreślony Or. it 94 Jan Philipp Albrecht AM\1053216.doc 31/100 PE546.821v03-00
Motyw 15 (15) W niektórych przypadkach przeniesienie ciężaru dowodu na obronę nie powinno jednak być niezgodne z domniemaniem niewinności, o ile zapewnione są określone gwarancje: należy zapewnić, aby domniemania faktyczne lub prawne były utrzymane w rozsądnych granicach uwzględniających wagę sprawy, a także aby były one wzruszalne, na przykład za pomocą nowych dowodów dotyczących okoliczności łagodzących lub w przypadku działania siły wyższej. skreślony 95 Laura Ferrara Motyw 16 (16) Prawo do nieobciążania siebie winą i prawo do odmowy współpracy stanowią ważny aspekt domniemania niewinności. Nie należy zmuszać podejrzanego lub oskarżonego, w przypadku wezwania do złożenia oświadczenia lub udzielenia odpowiedzi na pytania, do przedstawienia dowodów lub dokumentów bądź dostarczenia informacji, które mogą prowadzić do obciążenia siebie winą. (16) Prawo do nieobciążania siebie winą i prawo do odmowy składania wyjaśnień stanowią zasadnicze aspekty domniemania niewinności. Nie wolno w żaden sposób zmuszać podejrzanego lub oskarżonego, w przypadku wezwania do złożenia oświadczenia lub udzielenia odpowiedzi na pytania, do przedstawienia dowodów lub dokumentów bądź dostarczenia informacji, które mogą prowadzić do obciążenia siebie winą. Or. it PE546.821v03-00 32/100 AM\1053216.doc
96 Jan Philipp Albrecht Motyw 17 (17) Należy ograniczyć stosowanie jakiegokolwiek przymusu mającego na celu zmuszenie podejrzanego lub oskarżonego do udzielenia informacji. Aby ustalić, czy zastosowanie przymusu nie naruszyło tych praw, należy w świetle wszystkich okoliczności sprawy uwzględnić następujące aspekty: charakter i stopień przymusu zastosowanego w celu uzyskania dowodów, wagę interesu publicznego w odniesieniu do dochodzenia i nałożenia kary za popełnienie danego przestępstwa, istnienie jakichkolwiek gwarancji procesowych i sposób wykorzystania uzyskanego w ten sposób materiału dowodowego. Stopień przymusu zastosowanego wobec podejrzanych lub oskarżonych w celu zmuszenia ich do udzielenia informacji dotyczących postawionych im zarzutów nie powinien jednak naruszać, nawet ze względów bezpieczeństwa i porządku publicznego, istoty przysługującego im prawa do nieobciążania siebie winą oraz do odmowy składania wyjaśnień. skreślony 97 Birgit Sippel Motyw 17 (17) Należy ograniczyć stosowanie (17) Należy zakazać stosowania AM\1053216.doc 33/100 PE546.821v03-00
jakiegokolwiek przymusu mającego na celu zmuszenie podejrzanego lub oskarżonego do udzielenia informacji. Aby ustalić, czy zastosowanie przymusu nie naruszyło tych praw, należy w świetle wszystkich okoliczności sprawy uwzględnić następujące aspekty: charakter i stopień przymusu zastosowanego w celu uzyskania dowodów, wagę interesu publicznego w odniesieniu do dochodzenia i nałożenia kary za popełnienie danego przestępstwa, istnienie jakichkolwiek gwarancji procesowych i sposób wykorzystania uzyskanego w ten sposób materiału dowodowego. Stopień przymusu zastosowanego wobec podejrzanych lub oskarżonych w celu zmuszenia ich do udzielenia informacji dotyczących postawionych im zarzutów nie powinien jednak naruszać, nawet ze względów bezpieczeństwa i porządku publicznego, istoty przysługującego im prawa do nieobciążania siebie winą oraz do odmowy składania wyjaśnień. jakiegokolwiek przymusu mającego na celu zmuszenie podejrzanego lub oskarżonego do udzielenia informacji. 98 Laura Ferrara Motyw 17 (17) Należy ograniczyć stosowanie jakiegokolwiek przymusu mającego na celu zmuszenie podejrzanego lub oskarżonego do udzielenia informacji. Aby ustalić, czy zastosowanie przymusu nie naruszyło tych praw, należy w świetle wszystkich okoliczności sprawy uwzględnić następujące aspekty: charakter i stopień przymusu zastosowanego w celu uzyskania (17) Żadna informacja uzyskana od podejrzanego lub oskarżonego przez zastosowanie środków przymusu nie może zostać wykorzystana w procesie jako dowód odpowiedzialności karnej. PE546.821v03-00 34/100 AM\1053216.doc
dowodów, wagę interesu publicznego w odniesieniu do dochodzenia i nałożenia kary za popełnienie danego przestępstwa, istnienie jakichkolwiek gwarancji procesowych i sposób wykorzystania uzyskanego w ten sposób materiału dowodowego. Stopień przymusu zastosowanego wobec podejrzanych lub oskarżonych w celu zmuszenia ich do udzielenia informacji dotyczących postawionych im zarzutów nie powinien jednak naruszać, nawet ze względów bezpieczeństwa i porządku publicznego, istoty przysługującego im prawa do nieobciążania siebie winą oraz do odmowy składania wyjaśnień. Or. it 99 Tomáš Zdechovský Motyw 17 (17) Należy ograniczyć stosowanie jakiegokolwiek przymusu mającego na celu zmuszenie podejrzanego lub oskarżonego do udzielenia informacji. Aby ustalić, czy zastosowanie przymusu nie naruszyło tych praw, należy w świetle wszystkich okoliczności sprawy uwzględnić następujące aspekty: charakter i stopień przymusu zastosowanego w celu uzyskania dowodów, wagę interesu publicznego w odniesieniu do dochodzenia i nałożenia kary za popełnienie danego przestępstwa, istnienie jakichkolwiek gwarancji procesowych i sposób wykorzystania uzyskanego w ten sposób materiału dowodowego. Stopień przymusu zastosowanego wobec podejrzanych lub oskarżonych w celu zmuszenia ich do udzielenia informacji dotyczących (17) Należy ograniczyć stosowanie jakiegokolwiek przymusu mającego na celu zmuszenie podejrzanego lub oskarżonego do udzielenia informacji. Aby ustalić, czy zastosowanie przymusu nie naruszyło tych praw, należy w świetle wszystkich okoliczności sprawy uwzględnić następujące aspekty: charakter i stopień przymusu zastosowanego w celu uzyskania dowodów, wagę interesu publicznego w odniesieniu do dochodzenia i nałożenia kary za popełnienie danego przestępstwa, istnienie jakichkolwiek gwarancji procesowych i sposób wykorzystania uzyskanego w ten sposób materiału dowodowego. AM\1053216.doc 35/100 PE546.821v03-00
postawionych im zarzutów nie powinien jednak naruszać, nawet ze względów bezpieczeństwa i porządku publicznego, istoty przysługującego im prawa do nieobciążania siebie winą oraz do odmowy składania wyjaśnień. Uzasadnienie Sformułowane w sposób bardziej przejrzysty, logiczny i zrozumiały (zob. wytyczna 4.4 Wspólnego przewodnika praktycznego dotyczącego redagowania aktów prawa wspólnotowego). Ponadto trzecie zdanie zawiera sformułowanie istotnej zasady, która powinna zostać zapisana w oddzielnym motywie. 100 Tomáš Zdechovský Motyw 17 a (nowy) (17a) Stopień przymusu zastosowanego wobec podejrzanych lub oskarżonych w celu zmuszenia ich do udzielenia informacji dotyczących postawionych im zarzutów nie powinien naruszać, nawet ze względów bezpieczeństwa i porządku publicznego, istoty przysługującego im prawa do nieobciążania siebie winą oraz do odmowy składania wyjaśnień. Uzasadnienie Zob. powyższe uzasadnienie dotyczące motywu 17. 101 Laura Ferrara PE546.821v03-00 36/100 AM\1053216.doc
Motyw 18 (18) Prawo do nieobciążania siebie winą i do odmowy współpracy nie powinno obejmować wykorzystania w postępowaniu karnym materiału dowodowego, który można uzyskać od podejrzanego lub oskarżonego przy zastosowaniu legalnych środków przymusu, ale który istnieje niezależnie od woli podejrzanych lub oskarżonych, takiego jak materiał dowodowy otrzymany w następstwie nakazu, materiał dowodowy, w odniesieniu do którego istnieje prawny obowiązek zachowania i przedstawienia na stosowny wniosek, próbki wydychanego powietrza, krwi, moczu i tkanki ciała pobrane w celu przeprowadzenia testów DNA. (18) Wykorzystanie bardziej inwazyjnych w obszarze wolności osobistej środków poszukiwania dowodów, takich jak pobieranie próbek biologicznych krwi, moczu bądź innych substancji organicznych, które są niezbędne do przeprowadzenia testów DNA należy ograniczyć do określonych prawem przypadków faktycznej konieczności. W przypadku braku zgody podejrzanego lub oskarżonego pobranie próbek lub badanie można wykonać na polecenie organu sądowego wyłącznie za zgodą urzędnika prokuratury, która wymaga potwierdzenia na piśmie, również post factum. Or. it 102 Caterina Chinnici Motyw 18 (18) Prawo do nieobciążania siebie winą i do odmowy współpracy nie powinno obejmować wykorzystania w postępowaniu karnym materiału dowodowego, który można uzyskać od podejrzanego lub oskarżonego przy zastosowaniu legalnych środków przymusu, ale który istnieje niezależnie od woli podejrzanych lub oskarżonych, takiego jak materiał dowodowy otrzymany w następstwie nakazu, materiał dowodowy, w odniesieniu do którego istnieje prawny obowiązek zachowania i przedstawienia na stosowny (18) Prawo do nieobciążania siebie winą i do odmowy współpracy nie powinno obejmować wykorzystania w postępowaniu karnym materiału dowodowego, który można zgodnie z prawem uzyskać od podejrzanego lub oskarżonego w drodze poprawnego użycia przewidzianych prawem środków przymusu, ale który istnieje niezależnie od woli podejrzanych lub oskarżonych, takiego jak materiał dowodowy otrzymany w następstwie nakazu, materiał dowodowy, w odniesieniu do którego istnieje prawny obowiązek AM\1053216.doc 37/100 PE546.821v03-00
wniosek, próbki wydychanego powietrza, krwi, moczu i tkanki ciała pobrane w celu przeprowadzenia testów DNA. zachowania i przedstawienia na stosowny wniosek, próbki wydychanego powietrza, krwi, moczu i tkanki ciała pobrane w celu przeprowadzenia testów DNA. Or. it Uzasadnienie Poza wymogiem dostarczenia materiału do badań niezależnie od woli podejrzanego lub oskarżonego, uważa się za użyteczne sprecyzowanie, że ewentualne wykorzystanie środków przymusu celem pozyskania materiału do badań, jak i w każdym innym celu, musi posiadać podstawę prawną i odbywać się zgodnie z jej treścią. 103 Jan Philipp Albrecht Motyw 18 (18) Prawo do nieobciążania siebie winą i do odmowy współpracy nie powinno obejmować wykorzystania w postępowaniu karnym materiału dowodowego, który można uzyskać od podejrzanego lub oskarżonego przy zastosowaniu legalnych środków przymusu, ale który istnieje niezależnie od woli podejrzanych lub oskarżonych, takiego jak materiał dowodowy otrzymany w następstwie nakazu, materiał dowodowy, w odniesieniu do którego istnieje prawny obowiązek zachowania i przedstawienia na stosowny wniosek, próbki wydychanego powietrza, krwi, moczu i tkanki ciała pobrane w celu przeprowadzenia testów DNA. (18) Prawo do nieobciążania siebie winą i do odmowy współpracy nie powinno obejmować wykorzystania w postępowaniu karnym materiału dowodowego, który można uzyskać od podejrzanego lub oskarżonego przy zastosowaniu legalnych środków przymusu, ale który istnieje niezależnie od woli podejrzanych lub oskarżonych. Powyższe powinno jednak mieć zastosowanie wyłącznie do materiału dowodowego otrzymanego w następstwie nakazu, materiału dowodowego, w odniesieniu do którego istnieje prawny obowiązek zachowania i przedstawienia na stosowny wniosek, oraz próbek wydychanego powietrza, krwi, moczu i tkanek ciała pobranych w celu przeprowadzenia testów DNA. PE546.821v03-00 38/100 AM\1053216.doc
104 Filiz Hyusmenova Motyw 18 (18) Prawo do nieobciążania siebie winą i do odmowy współpracy nie powinno obejmować wykorzystania w postępowaniu karnym materiału dowodowego, który można uzyskać od podejrzanego lub oskarżonego przy zastosowaniu legalnych środków przymusu, ale który istnieje niezależnie od woli podejrzanych lub oskarżonych, takiego jak materiał dowodowy otrzymany w następstwie nakazu, materiał dowodowy, w odniesieniu do którego istnieje prawny obowiązek zachowania i przedstawienia na stosowny wniosek, próbki wydychanego powietrza, krwi, moczu i tkanki ciała pobrane w celu przeprowadzenia testów DNA. (18) Prawo do nieobciążania siebie winą i do odmowy współpracy nie powinno obejmować wykorzystania w postępowaniu karnym materiału dowodowego, który można uzyskać od podejrzanego lub oskarżonego przy zastosowaniu legalnych środków przymusu z zachowaniem pełnej zgodności z prawami podstawowymi, który istnieje niezależnie od woli podejrzanych lub oskarżonych, takiego jak materiał dowodowy otrzymany w następstwie nakazu, materiał dowodowy, w odniesieniu do którego istnieje prawny obowiązek zachowania i przedstawienia na stosowny wniosek, próbki wydychanego powietrza, krwi, moczu i tkanki ciała pobrane w celu przeprowadzenia testów DNA. 105 Laura Ferrara Motyw 19 (19) Prawo do odmowy składania wyjaśnień stanowi ważny aspekt domniemania niewinności. Powinno ono służyć jako środek ochrony przed obciążaniem siebie winą. (19) Prawo do odmowy składania wyjaśnień stanowi ważny aspekt domniemania niewinności. Powinno ono służyć jako środek ochrony przed obciążaniem siebie winą. W żadnym wypadku prawo do odmowy składania wyjaśnień nie może być wykorzystywane przeciwko osobie podejrzanej lub oskarżonej ani uznane za potwierdzenie zarzutów. AM\1053216.doc 39/100 PE546.821v03-00