Uniwersytet Rzeszowski Wydział Socjologiczno-Historyczny UR JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES KWARTALNIK NR 1 (1) / 2016 Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 2016
UR JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES REDAKCJA: Paweł GRATA redaktor naczelny Marta POŁTOWICZ-BOBAK zastępca redaktora naczelnego Jarosław KINAL członek redakcji ds. baz danych Katarzyna FLISAK sekretarz redakcji RADA NAUKOWA: Laura ARDELEAN (Uniwersytet Oradejski), Aleksander BOBKO (Uniwersytet Rzeszowski), Sylwester CZOPEK (Uniwersytet Rzeszowski), Andrij GORBACHYK (Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki w Kijowie), Ioan HORGA (Uniwersytet Oradejski), Petr JÜPTNER (Uniwersytet Karola w Pradze), Janusz KALIŃSKI (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), Sławomir KAMOSIŃSKI (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Jozef KAPOSZTA (Uniwersytet św. Stefana w Godollo), Despina KARAKATSANI (Uniwersytet Peloponeski, Korynt), Olga KUTSENKO (Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki w Kijowie), Dusan LUŹNY (Uniwersytet Palackiego w Ołomuńcu), Markijan MALSKI (Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki), Wojciech MORAWSKI (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), Henrietta NAGY (Uniwersytet św. Stefana w Godollo), Grzegorz OSTASZ (Politechnika Rzeszowska), Jan SOĆKO (Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie) REDAKTORZY TEMATYCZNI: Krzysztof BOCHENEK (filozofia), Tomasz BOCHNAK (archeologia), Andrzej BONUSIAK (historia), Edyta CZOP (historia), Marek DELONG (nauki o polityce), Witold JEDYNAK (praca socjalna), Hubert KOTARSKI (socjologia), Przemysław PACZKOWSKI (filozofia), Agnieszka PAWŁOWSKA (nauki o polityce), Beata LORENS (historia), Andrzej ROZWAŁKA (archeologia), Zbigniew RYKIEL (geografia społeczna), Daniele STASI (filozofia), Katarzyna TRYBAŁA-ZAWIŚLAK (archeologia), Krzysztof ŻARNA (nauki o polityce) ADRES REDAKCJI: Wydział Socjologiczno-Historyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego al. T. Rejtana 16C, 35-959 Rzeszów, p. 31 tel. 17 872 13 03 e-mail: kwartalnik@ur.edu.pl Kwartalnik jest wydawany w wersji elektronicznej oraz papierowej. Podstawową formą wydawniczą periodyku jest wersja on-line. Redaktor językowy Elżbieta KOT Opracowanie techniczne Ewa KUC Łamanie Andrzej LEWANDOWSKI Redaktor tekstów w języku angielskim Donald TRINDER Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 2016 ISSN 2543-8379 DOI: 10.15584/johass WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO 35-310 Rzeszów, ul. prof. S. Pigonia 6, tel. 17 872 13 69, tel./fax 17 872 14 26 e-mail: wydaw@ur.edu.pl; http://wydawnictwo.ur.edu.pl wydanie I, format B5, ark. wyd. 9,90, ark. druk. 10,875, zlec. red. 44/2017 Druk i oprawa: Drukarnia Uniwersytetu Rzeszowskiego
SPIS TREŚCI UR JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES NR 1 (1) / 2016 ISSN 2543-8379 SPIS TREŚCI Spis treści Od Redakcji... 5 From the Editors... 7 ARTYKUŁY WOJCIECH PASTERKIEWICZ, DARIUSZ BOBAK, MARTA POŁTOWICZ- -BOBAK Przypadkowe odkrycia zabytków pradziejowych jako zagrożenia i szanse dla badań archeologicznych na przykładzie kolekcji artefaktów krzemiennych z Łęk Dukielskich... 9 FILIP MARCINIAK Obrządek pogrzebowy w mezolicie na ziemiach polskich... 24 ANDRIJ KHARUK Pociągi pancerne w armii Ukraińskiej Republiki Ludowej (listopad 1918 listopad 1920)... 38 OSKAR DOHLE Slaves for Hitler s war. Polish forced labourers in Salzburg during World War II... 49 MAGDALENA ŁOBOS-KUBIŚ Opieka społeczna w Przemyślu w pierwszych latach po wyzwoleniu (1944 1950)... 64 DARIUSZ JAROSZ From the apartment for the worker to the apartment for Kovalsky: concepts and realities of housing in Poland in years 1918 1939 and 1944 1989... 84 SŁAWOMIR KAMOSIŃSKI Bezpieczeństwo państwa w exposé polskich premierów od Tadeusza Mazowieckiego do Beaty Szydło... 94
4 SPIS TREŚCI ARTYKUŁY RECENZYJNE PAWEŁ GRATA Ochrona pracy w okresie międzywojennym w Polsce. Studium historyczno-prawne, red. K. Dąbrowski, S. Kwiecień, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, ss. 288... 119 ARKADIUSZ MACHNIAK Wojsko w Polsce Ludowej. Studia i materiały IPN, red. nauk. R. Klementowski, J. Nowosielska-Sobel, P. Piotrowski, G. Strauchold, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji Państwowego Instytutu Badawczego w Radomiu, Wrocław 2014, ss. 308... 133 SPRAWOZDANIA ANDRZEJ PIECZEWSKI Komunikat z ogólnopolskiej konferencji naukowej Rola kościołów w życiu gospodarczym ziem polskich, Drohiczyn, 29 30 września 2016 r.... 145 ANNA KOŁOMYCEW Sprawozdanie z seminarium naukowego pt. Współpraca na obszarze pogranicza polsko-słowackiego. Instrumenty, doświadczenia i perspektywy, Rzeszów, 24 października 2016 r.... 149 AGNIESZKA PAWŁOWSKA International conference Images of Europe in Transition, Kiev/Ukraine, 25 th 26 th november 2016. Conference report... 153 KRYSTYNA LEŚNIAK-MOCZUK Forum Mediów Regionalnych, Rzeszów, 26 listopada 2016 r.... 159 JAKUB KWAK Sesja naukowa Arcybiskup Ignacy Tokarczuk doktor honoris causa Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, 19 grudnia 2016 r.... 163 Informacje dla autorów... 167 Information for the Authors... 170
OD REDAKCJI UR JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES NR 1 (1) / 2016 ISSN 2543-8379 OD REDAKCJI Od Redakcji Z optymizmem i pełni nadziei oddajemy do rąk Czytelników pierwszy numer kwartalnika UR Journal of Humanities and Social Sciences. Zapraszamy serdecznie do lektury zamieszczonych w nim tekstów i do aktywnego współuczestnictwa w tworzeniu kolejnych numerów nowego czasopisma. Liczymy, że spotka się ono z przychylnym odbiorem, a z czasem stanie się trwałym i znaczącym elementem współczesnego dyskursu naukowego. Deklarujemy, że dołożymy wszelkich starań, by tak właśnie było. UR Journal of Humanities and Social Sciences to interdyscyplinarny kwartalnik naukowy wydawany przez Wydział Socjologiczno- -Historyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego. Zamierzeniem Redakcji jest publikowanie w nim artykułów naukowych, sprawozdań, materiałów oraz recenzji mieszczących się w kręgu zainteresowań nauk humanistycznych oraz społecznych, szeroko reprezentowanych w pracach badawczych Wydziału Socjologiczno-Historycznego. Chcielibyśmy, aby czasopismo stało się nie tylko miejscem prezentacji wyników badań prowadzonych w ramach Wydziału, ale przede wszystkim platformą wymiany poglądów naukowych z zakresu takich dyscyplin, jak archeologia, filozofia, historia, kulturoznawstwo, muzeologia, nauki o polityce, nauki o bezpieczeństwie, socjologia czy też praca socjalna. Zapraszamy do współpracy i publikowania naukowców z krajowych i zagranicznych ośrodków reprezentujących dziedziny badawcze należące do szeroko rozumianego spektrum nauk humanistycznych i społecznych. Nasze łamy chcemy udostępniać wszystkim przedstawicielom tych nauk, którzy zapragnęliby podzielić się swymi osiągnięciami naukowymi, opiniami lub wrażeniami z wydarzeń i projektów naukowych, w których wzięli bądź też biorą udział. Do publikowania zachęcamy zarówno do-
6 OD REDAKCJI świadczonych badaczy, jak i młodych adeptów nauki, którzy dopiero aspirują do tego miana. Wszystkie nadsyłane do redakcji teksty poddawane są podwójnemu anonimowemu recenzowaniu, a o wysoki poziom prezentowanych w kwartalniku artykułów dbają członkowie Rady Naukowej oraz redaktorzy tematyczni, którzy są pierwszymi wewnętrznymi recenzentami zgłaszanych do publikacji materiałów. Zarówno członkowie Rady Naukowej, jak i redaktorzy tematyczni reprezentują szeroki wachlarz specjalności należących do wymienionych wyżej dyscyplin naukowych. Autorom z nami współpracującym możemy z pełną odpowiedzialnością zagwarantować sprawny proces wydawniczy, którego efektem będą cztery numery periodyku rocznie, wysoki poziom opracowania redakcyjnego nadesłanych artykułów oraz ich szeroką dostępność, zapewnianą przez umieszczanie wszystkich publikowanych w kwartalniku tekstów w Internecie. W intencji twórców czasopismo ma być również medium, w którym naukowcy, dzięki zastosowanej formule otwartego dostępu oraz licencji Creative Commons, publikując, uzyskają możliwość podnoszenia tak istotnych współcześnie ilościowych wskaźników naukometrycznych. Ponadto redakcja podejmie wysiłek aplikacji do najpoważniejszych baz czasopism, począwszy od JCR i SCOPUSA poprzez europejski ERIH+, a na polskim Indeksie Copernicus skończywszy.
FROM THE EDITORS UR JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES NR 1 (1) / 2016 ISSN 2543-8379 FROM THE EDITORS From the Editors Full of hope and optimism we pass into the hand of the reader the first issue of the quarterly publication UR Journal of Humanities and Social Sciences. We cordially invite you to browse the articles within, as well as to take an active role in the development of future issues of our new journal. We are counting on the fact that it will be favourably received, and with time will become a fixed and significant contributor to contemporary scientific discourse. We declare that we shall make every effort for this ambition to come to fruition. UR Journal of Humanities and Social Sciences is an interdisciplinary scientific quarterly published by the Faculty of Sociology and History at the University of Rzeszow. The intention of the editorial board is to publish scientific papers, reports, materials and reviews placed firmly in the field of the arts and social sciences which broadly represent the research of the Faculty of Sociology and History. We desire that this becomes not just a place for the publication of new research findings from within the Faculty, but primarily a platform for the exchange of perspectives from a range of academic disciplines such as Archaeology, Philosophy, History, Cultural Studies, Museology, Political Science, Security Studies, Sociology and Social Work. We invite cooperation and publication from researchers of both national and international centres, representing those disciplines placed within the broadly understood spectrum of art and social sciences. We wish to make available our pages to all researchers who seek to share their scientific achievements, opinions, and observations on events and research projects in which they are participating. In addition to encouraging experienced academics, we would also like to extend our hand to junior researchers who have aspirations to greater titles.
8 FROM THE EDITORS All papers submitted to the editors will be subject to double-blind peer review, and the high quality of the work appearing in the journal is further guaranteed by the Scientific Board and the thematically orientated editorial team, which represents the first line of internal review of proposed publications. Both the Scientific Board and the thematic editors herald from a wide range of academic disciplines. Fr those authors who cooperate with us we guarantee an efficient publication process which will result in the issue of four editions in the calendar year, a high level of editorial work, and a broad level of accessibility that will be ensured through online access. It is the intention of the founders of the journal that this will also be a place in which researchers will be able to receive the necessary boost to their quantitative scientometric indicators thanks to the open access formula applied and the Creative Commons license. The editorial board has also undertaken to apply to the most significant databases starting with JCR and SCOPUS, via the European ERIH+ and ending with the Polish index Copernicus International.