Grzyb na ścianie - zapobieganie i zwalczanie Wiele się słyszy o tym, jak niebezpieczne są grzyby na ścianach i drewnie. Jak im zapobiegać i jak usuwać, gdy już wystąpią? zastanawia się na forum nasz czytelnik. Odpowiedzi na te pytania udziela ekspert marki Graphite. Zawilgocenia w budynkach mogą mieć wiele nieprzyjemnych konsekwencji. Między innymi chodzi o występowanie zagrzybienia oraz pleśni. Nie tylko niszczą nasze ściany, ale również fatalnie wpływają na nasze zdrowie. Często nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, jakie choroby mogą wywołać, a znajdują się wśród nich: alergie, astma, oraz wiele groźnych chorób układu pokarmowego i oddechowego. Wizja ta powinna nas skutecznie zmotywować do walki z grzybem na ścianach. Skąd się biorą zagrzybienia? Główną przyczyną występowania zagrzybień jest rzecz jasna wilgoć. Często zdarza się, że występuje nie tylko w pomieszczeniach, ale również w przegrodach budowlanych. Dzieje się tak na skutek błędów w wykonaniu izolacji pionowej i poziomej fundamentów. Drugim powodem jej występowania jest przemarzanie ścian. Jeśli chodzi o zawilgocenia pomieszczeń najczęściej wilgoć pojawia się na skutek niesprawnej wentylacji. Paradoksalnie, okna nowej generacji, które charakteryzują się wysoką szczelnością mogą tylko pogłębić problem. Problem grzyba dotyczy w równym stopniu powierzchni murowanych, jak i drewna. W pierwszym przypadku sytuacja jest dużo mniej poważna zagrzybienie bowiem można usunąć. Jeśli chodzi zaś o drewno, jedynym wyjściem jest wycięcie i spalenie zainfekowanego fragmentu. Tempo rozmnażania grzyba jest zazwyczaj zadziwiająco szybkie. W ciągu roku bowiem może on spowodować ubytek masy drewna nawet do 70%, przy długości sznurów grzybni sięgającej 14 m. Zagrzybienie jest równie niebezpieczne dla elementów konstrukcyjnych, jak i dla mebli, w związku z czym należy działać zapobiegawczo. Wszelkie elementy z surowego drewna powinny jeszcze przed umieszczeniem ich w domu zostać pokryte środkami przeciwko grzybom. Aby móc skutecznie zwalczyć grzyba, warto dokładnie ustalić przyczynę jego powstawania. Wówczas możemy być dobrać odpowiednie środki do walki z nim i mieć pewność, że zadziałają. Ogólny schemat działania przedstawia się następująco: należy zacząć od starannego oczyszczenia osuszenia konstrukcji, następnie usunąć zagrzybienie i naprawić lub wykonać izolację. Dopiero wówczas można przeprowadzić kompleksowy remont. Jeśli chodzi o główne czynniki sprzyjające rozwojowi grzyba, możemy wyróżnić: - Przemarzające ściany zewnętrzne jeśli w narożnikach i na krawędziach ścian widzimy ciemny nalot, wówczas możemy być pewni, że doszło do przemarznięcia ścian. W takim wypadku należy je dokładnie osuszyć, a następnie skontrolować przyczepność tynku. - Woda przenikająca z gruntu jej obecność możemy zauważyć w postaci zacieków w miejscu łączenia się ścian parteru z podłogą, a także na zewnątrz. W takim wypadku pomóc może ekspertyza stanu izolacji poziomej ścian fundamentowych. Jeżeli jest ona uszkodzona, wówczas należy dokonać jej naprawy najlepiej aby zajęła się tym wyspecjalizowana firma. Zanim jednak naprawa zostanie przeprowadzona, fundamenty muszą zostać dokładnie osuszone. Dodatkowy problem pojawia się, jeżeli zawilgocona zostanie również posadzka. W takim wypadku nie unikniemy niestety jej wymiany (w najlepszym przypadku dotyczyć to będzie jedynie zawilgoconego fragmentu). - Przeciekająca instalacja wodno-kanalizacyjna pierwszym symptomem są zawilgocenia pojawiające się wzdłuż przebiegu rur. Innym sygnałem mogą być ślady na ścianie sąsiadującej z łazienką, mniej więcej na wysokości krawędzi wanny. Zazwyczaj dokładne osuszenie powinno pomóc, jeśli jednak zorientujemy się za późno, grzyb zdąży się rozwinąć i rozprzestrzenić, a my nie unikniemy remontu instalacji. - Nieszczelne rynny zazwyczaj problem ten jest widoczny jedynie z zewnątrz, w postaci zacieków na tynku. Jeśli jednak wilgotność jest duża (na przykład podczas występowania obfitych opadów), zacieki mogą pojawić się także od środka. Często problem ten jest lekceważony, dopóki sytuacja nie stanie się poważna. Pozostawione na dłużej przecieki prawdziwy problem mogą spowodować dopiero zimą, gdy woda zamarznie w tynku. Konsekwencją może bowiem być odpadający tynk. page 1 / 7
- Nieskuteczna wentylacja kuchni i łazienki są to pomieszczenia, w których wilgotność powietrza jest zazwyczaj bardzo duża, co sprzyja rozwojowi grzyba. Szczególnie narażone na jego powstawanie są miejsca, do których powietrze dochodzi z trudem między innymi narożniki ścian. Dotyczy to w szczególności nowego budownictwa, w którym pomieszczenia są bardzo szczelne. W takim wypadku dobrym rozwiązaniem są kona z nawiewnikami oraz oczywiście częste wietrzenie. Usuwanie zagrzybienia Kluczem do skutecznego usunięcia zagrzybienia jest usunięcie przyczyny zawilgoceń. Kolejnym krokiem powinno być sprawdzenie przyczepności tynku. Jak to zrobić? Jest na to bardzo prosty sposób: wystarczy opukać ściany młotkiem. Jeśli słyszymy głuchy odgłos, może to oznaczać, że tynk oddzielił się od podłoża. Wówczas musimy się liczyć z koniecznością jego skucia i nałożenia nowego. Jeśli przyczepność tynku jest prawidłowa, podłoże należy starannie oczyścić przeznaczonym do tego celu preparatem. Bezwzględnie należy się przy tym stosować do instrukcji zamieszczonej na opakowaniu. Zazwyczaj schemat działania jest podobny: rozpoczynamy od przemycia podłoża wodą, później na zainfekowane miejsca nakładamy preparat, a następnie rozpoczynamy czyszczenie przy pomocy stalowej szczotki. W ten sposób możemy mieć pewność, ze zarodniki grzybów nie przeniosą się do wdychanego przez nas powietrza. Pamiętajmy o włożeniu ochronnych okularów oraz maski. Konieczne jest też spalenie usuniętych zakażonych fragmentów. Jeśli zagrzybienie sięga bardzo głęboko, wówczas musimy również zastosować głębokie skuwanie tynku. Powinniśmy skuć powierzchnię większą o około 1 m niż powierzchnia zakażenia, sięgając przy tym aż do surowego muru. Pamiętajmy, by prace wykonywać w dobrze przewietrzonym pomieszczeniu w ten sposób usuniemy z powietrza zarodnik grzyba. page 2 / 7
Inna metoda usuwania grzyba polega na stosowaniu opalarki. W tym wypadku jednak po zakończeniu pracy również musimy oczyścić powierzchnię ściany, a następnie pokryć ją środkiem grzybobójczym. Najlepiej do tego celu użyć zwykłego pędzla, lub wałka malarskiego, ewentualnie pistoletu natryskowego. Na rynku dostępne są również preparaty grzybobójcze w sprayu, na ogół jednak pojemność atomizera jest dosyć mała około 0,5 litra. Jest to zatem rozwiązanie dobre jedynie do niewielkich powierzchni. Najlepiej nałożyć dwie lub trzy warstwy środka grzybobójczego. Każda z nich powinna być położona, zanim poprzednia całkowicie wyschnie. (Wiertarka za szczotką doczołową pomoże usunąć nalot, rys. Graphite) (Zainfekowane miejsca pokrywamy preparatem grzybobójczym, rys. Graphite) Pamiętajmy, że preparatów przeciwgrzybowych pod żadnym pozorem nie wolno wdychać. Aby uniknąć nawet przypadkowego kontaktu z nimi, pracę należy wykonywać w masce przeciwpyłowej oraz rękawicach ochronnych, oraz pamiętać o wietrzeniu. Pomiędzy zakończeniem pracy, a rozpoczęciem korzystania z pomieszczenia powinno upłynąć przynajmniej 48 godzin. Jaki środek grzybobójczy wybrać? Najlepiej do odgrzybiania nadają się środki posiadające w składzie związki boru. Na rynku dostępnych jest też wiele farb zawierających środek grzybobójczy. Wybór jest bardzo szeroki. Niektóre z preparatów są bardzo uniwersalne, nadają się do stosowania i we wnętrzach i na elewacjach budynku. page 3 / 7
(Wałek pomoże nanieść preparat na duże powierzchnie, rys. Graphite) Możemy wybrać środek zwalczający wszystkie rodzaje grzyba, lub przeznaczony do konkretnego typu. W tym drugim wypadku konieczna jest konsultacja ze specjalistą mykologiem, która pomoże nam dokładnie określić rodzaj grzyba z którym mamy do czynienia. Najlepiej oczywiście wybrać produkt znanej firmy. Oto kilka skutecznych, dostępnych na rynku rozwiązań: - Atlas Mykos środek usuwający nie tylko grzyby, ale również pleśń, glony, porosty i mech. Dostępny jest w formie koncentratu. Można go stosować wszędzie tam, gdzie występuje duża wilgotność - zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz. Należy go rozcieńczyć z wodą w stosunku 1:2. Nadaje się także do zabezpieczania powierzchni mineralnych wówczas rozcieńczamy go w proporcach 1:5. - Izohan Grzybostop przeznaczony do odgrzybiania materiałów budowlanych na przykład betonu i zapraw. Zwalcza nie tylko grzyby, ale również i pleśnie. - Spectrum Środek Grzybobójczy zwalcza grzyby na murach, tynku, ścianach, drewnie i powłokach malarskich. Przeznaczony do użytku w miejscach szczególnie narażonych na występowanie wilgoci, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. - PS 50 świetny do usuwania glonów z powierzchni betonowych, dobry również do usuwania pleśni płyt gipsowych, tynku i drewna. - Śnieżka Impregnat Grzybobójczy do Ścian zwalcza grzyby, pleśnie, algi, drożdże, mchy i porosty z murów, tynków i powłok malarskich. Do użytku na ścianach wewnętrznych i zewnętrznych. page 4 / 7
- Tytan Środek Grzybobójczy dzięki niemu możemy usuwać grzyby i pleśń ze ścian malowanych farbami (zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych) bez konieczności ich skuwania. Może być także stosowany profilaktycznie. - Boramon preparat zwalczający pleśń i grzyby. Do stosowania zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz, zarówno na tynku, murze, jak i drewnie. - Ponadto na rynku dostępnych jest wiele farb z dodatkiem środków zwalczających grzyby. Możemy wyróżnić farby grzybobójcze dyspersyjne, krzemianowe i farby z żywica silikonową. Możemy je stosować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz, pamiętając o uprzednim zagruntowaniu podłoża. Jak chronić drewno przed grzybami? Elementy wykonane z drewna powinniśmy szczególnie dobrze zabezpieczyć przed grzybami. Nie ma bowiem skutecznego sposobu na odgrzybianie drewna. Dobrze zaimpregnowane drewno z pewnością nie ulegnie zagrzybieniu. Owszem, istnieją specyfiki do walki z grzybem, który już się pojawił, ale ich skuteczność nie jest zbyt duża. Pamiętajmy też, że impregnat nie pomoże, jeśli drewno zostało już zainfekowane. Rzadko kiedy mamy do czynienia z drewnem nie zaimpregnowanym. Zazwyczaj zarówno drewno konstrukcyjne, jak i elementy małej architektury ogrodowej są sprzedawane już zabezpieczone. Najlepiej zaopatrywać się w drewno zaimpregnowane ciśnieniowo wówczas impregnat dociera do najgłębszych warstw. Czasem drewno jest zabezpieczane poprzez zanurzenie w płynie impregnacyjnym, jednak wówczas jest to impregnacja powierzchniowa, czyli mniej skuteczna. Taką operację można przeprowadzić również samodzielnie w domu. page 5 / 7
(Impregnację zanurzeniową możemy wykonać sami, rys. Graphite) Zacznijmy od wykopania rowu o długości nieco większej niż długość drewna. Jego głębokość powinna być dopasowana do ilości preparatu jeśli posiadamy go dużo, możemy bowiem impregnować kilka elementów naraz. Rów wypełniamy folią budowlaną, a jej brzegi zabezpieczamy drewnianymi kołkami. Następnie wlewamy impregnat i zanurzamy w nim elementy drewniane. Po upływie czasu impregnacji zalecanego przez producenta należy je obracać. Jeśli chcemy zabezpieczyć elementy drewniane, które zostały już wbudowane, pozostaje nam zrobić to za pomocą pędzla. Metoda ta nie charakteryzuje się jednak dużą skutecznością. Jeśli już jesteśmy zmuszeni ją zastosować, pamiętajmy o dokładnym nakładaniu impregnatu na całą powierzchnię, nie pomijając żadnego z zakamarków. Należy nałożyć 2-3 warstwy, każdą z nich zanim poprzednia zaschnie. Środki do impregnacji w większości nadają drewnu charakterystyczny, typowy dla związków boru zielony kolor. Pojawiają się jednak również preparaty bezbarwne oraz w kolorze brązowym. Do impregnacji elementów drewnianych używanych na zewnątrz, na przykład małej architektury ogrodowej, wybierzmy preparat niewymywalny niestraszne mu będą opady atmosferyczne. Oto niektóre polecane preparaty: - Boramon grzybobójczy świetny do kuchni, pralni, łazienki i innych pomieszczeń, gdzie występuje wysoka wilgotność page 6 / 7
- Wood Preserver Bondex bezbarwny preparat, nadaje się jedynie do surowego drewna - Impregnat do drewna konstrukcyjnego 3V3 uniwersalny środek, nadający się zarówno do impregnacji, jak i leczenia drewna już zagrzybionego - Boramon C30 preparat do zabezpieczania drewna budowlanego, dostępny w wersji bezbarwnej lub w kolorze zielonym - Den Braven Impregnat Do Drewna Grzybobójczy koncentrat do impregnacji, dostępny także w formie roztworu - Penetrin głęboko penetrujący impregnat do drewna - Sadolin Base i Sadolin Classic preparaty impregnacyjne do stosowania w środku i na zewnątrz Pamiętaj o higienie pracy Środki grzybobójcze są szkodliwe, w szczególności mogą zaszkodzić naszej skórze i oczom. Dlatego też okulary, maska i odzież ochronna to podstawa przy wykonywaniu pracy. Aby uniknąć wdychania oparów preparatów, nie wolno palić ani jeść podczas ich nanoszenia. Konieczne jest dobre przewietrzenie pomieszczenia po skończeniu nanoszenia środków. Pod żadnym pozorem nie przystępujmy do pracy bez przeczytania ulotki towarzyszącej produktowi. Pamiętajmy, że nie każdy środek nadaje się do stosowania w pomieszczeniu a zaleceń producenta pod tym względem nie wolno lekceważyć. Zwróćmy uwagę na to, czy dany preparat ma w składzie związki chloru. Jeżeli tak nie wolno go łączyć z kwasami ani środkami czystości. Jeśli wejdą ze sobą w reakcję, może bowiem powstać trujący gaz! page 7 / 7