Nr 40/2018 11 października 2018 r. ` Rynek owoców i warzyw świeżych NOTOWANIA W DNIACH: 07.10 11.10.2018 r. Ceny skupu owoców i warzyw w spółdzielniach ogrodniczych. 8-9 X 2018 r. () Województwo Buraczki czerwone Cebula Kapusta biała/ Kapusta pekińska /a Kapusta czerwona Marchew Pieczarki łódzkie małopolskie 0,70-0,80 0,52-1,20 0,55-0,70 1,80-2,00 0,85 1,20-1,52 5,20-5,24 mazowieckie 0,60 1,00 0,90 0,80 1,10 lubelskie podkarpackie 0,60-0,80 1,30-1,40 0,85 1,70 1,10 1,10-1,30 5,30-5,60 cena średnia 0,70 1,08 0,77 1,83 0,92 1,24 5,34 tydzień temu 0,75 1,01 0,78 1,86 0,88 1,07 5,11 rok temu 0,59 0,68 0,33 1,83 0,65 0,70 5,17 Województwo Pietruszka Pomidroy szkklarniowe Seler Zeimniak Gruszki Jabłka Jabłka przemysłowe łódzkie 1,30 0,30-1,10 0,10-0,13 małopolskie 4,60-5,00 3,62-4,20 1,71-1,90 0,46-0,47 1,65 0,50-1,00 0,10-0,15 mazowieckie 4,00 1,20 0,301,10 0,10-0,15 lubelskie 0,10-0,13 podkarpackie 5,00 3,65-4,20 1,40-1,70 0,45-0,50 1,30-1,70 0,60-1,00 cena średnia 4,90 3,93 1,68 0,47 1,43 0,68 0,12 tydzień temu 4,64 3,78 1,70 0,57 1,39 0,71 0,13 rok temu 2,05 3,88 1,65 0,35 2,90 1,72 0,89 Źródło: IERiGŻ 1
Ceny skupu netto w zakładach przetwórczych i chłodniach zbierane 8-9 X 2018 r. () Województwa Brokuł Kalafior Cebula Cebula Pomidory Dynia Ziemniaki Pory Szpinak Papryka Marchew Marchew Jabłko różyczkowany różyczkowany obrana w łusce do mrożenia drążona drążona na plastry na kostkę przemysłowe dolnośląskie kujawsko-pomor. 1,97lz/k/I 1,20lz/k 1,50lz/k-1,55lz/k 0,70lz 0,70lz 0,30lz 0,88/k-1,20lz/k 0,70lz/k 0,38lz/k 0,29lz/k lubelskie 0,12-0,16lz lubuskie 1,95lz/k/I-1,97lz/k/I łódzkie 1,20lz/I/k 1,50lz/k 0,70lz/k 1,60lz/zielona-2,10lz/czerwona 0,13-0,17lz małopolskie 1,55lz/k 0,65/k 0,15-0,20lz mazowieckie 1,50lz/k-1,55lz/k 0,70lz/k 0,65lz/k 0,12-0,18lz podkarpackie 0,55-0,70lz 0,31lz 0,53-0,63 0,12-0,17lz podlaskie pomorskie śląskie 0,65lz/k świętokrzyskie warmińsko-mazur. 1,50lz/k wielkopolskie 1,75-1,97lz/k 1,20lz/I/k 0,65lz-0,70lz 0,65lz/k 0,73lz 1,20/k 0,70lz/k 1,50lz/zielona-1,70lz/żółta-2,15lz/czerwona 0,39lz/k 0,28lz/k zachodnio-pomor. średnio 1,75-1,97lz/k 1,20lz/k 1,52 lz/k 0,69lz/k 0,65lz/k 0,55-0,71lz 0,30lz 0,88/k-1,20/k 0,60/k-0,70lz/k 1,55lz/zielona-1,70lz/żółta-2,13lz/czerwona 0,38lz/k 0,28/k 0,13-0,18lz tydzień temu 1,94lz/k 1,13/k-1,20lz/k 1,38lz/k 0,66lz/k 0,62lz/k - - 1,20/k 0,65/k-0,70lz/k 1,55lz/zielona-1,70lz/żółta-2,13lz/czerwona - 0,27/k 0,13-0,18lz rok temu 1,98lz 1,39lz 0,72lz 0,39lz - 0,68lz - 0,93lz 0,72lz - 0,37lz 0,27lz 0,95lz Źródło: IERiGŻ II. Średnie tygodniowe ceny producenta wybranych owoców i warzyw świeżych w 01.10-07.10.2018 (40 tydzień) Województwo/Towar Mazowieckie Świętokrzyskie* Wielkopolskie 01.10-07.10.2018r. cena w (szt*) 24.09-30.09.2018r. cena w (szt*) tygodniowa zmiana ceny w % Jabłka (op.5-20 kg) Golden delicious (70/80mm) -- 0,50 -- Jabłka (op.5-20 kg) Jonagold+Jonagored (70/80mm) 01.10-07.10.2018r. cena w (szt*) 24.09-30.09.2018r. cena w (szt*) tygodniowa zmiana ceny w % -- -- -- -- -- -- Jabłka (op.5-20 kg) Idared (70/80mm) -- -- -- -- -- -- Jabłka (op.5-20 kg) Shampion (70/80mm) -- 0,50 -- 0,80 0,80 -- Jabłka (op.5-20 kg) Gala (65/70mm) 0,60 0,60 0,0 -- Gruszki (op.5-20 kg) Lukasówka (65/70 mm) 1,70 1,40 21,4 1,35 1,25 8,0 Cebula żółta 40-80 mm; op.5-25 kg 1,10 1,10 0,0 tygodniowa 01.10-07.10.2018r. 24.09-30.09.2018r. zmiana cena w (szt*) cena w (szt*) ceny w % Cebula biała 40-80 mm op.5-25 kg 1,25 1,25 0,0 1,15 1,15 0,0 1,33 1,11 19,5 Marchew wszystkie odmiany pakowane luzem 1,40 1,40 0,0 1,40 1,40 0,0 1,51 1,42 6,4 Pietruszka korzeń op. 10 kg 7,00 6,50 7,7 4,66 4,70-0,8 Pomidory, typ okrągły; op. 5-6-kg 3,00 3,00 0,0 4,20 3,77 11,6 Ogórki, typ gładkie; op. 5-6 kg 2,20 2,20 0,0 5,15 3,71 38,6 Seler 4,00 4,00 -- 2,82 2,79 1,3 Sałata masłowa za główkę 0,60 0,70 -- -- Szparagi biało/fioletowe >16mm -- -- Burak ćwikłowy op. 10-15 kg 0,55 0,55 0,0 0,76 0,76 0,0 Kalafiory 12-20 cm 1,50 1,50 0,0 -- 2,67 -- Kapusta biała Rzodkiewka za pęczek 10 szt 1,40 1,40 0,0 -- 0,88 0,94-6,2 Ziemniaki (op. 15 kg) 0,70 0,70 0,0 -- Pieczarki 30-65 mm -- 4,71 4,70 0,4 2
III. Ceny hurtowe owoców i warzyw w dniach 02.10-04.10.2018r. Miejscowość Bronisze Lublin Łódź Poznań Rzeszów Wrocław Data notowania 2018-10-11 2018-10-09 2018-10-11 2018-10-09 2018-10-11 2018-10-10 Owoce Jedn. Min Max Min Max Min Max Min Max Min Max Min Max KRAJOWE Buraki ćwikłowe kg 1,00 1,80 0,80 1,00 0,70 1,50 1,00 1,40 0,80 1,00 1,00 1,20 Cebula biała kg 1,15 1,75 1,40 1,50 1,33 1,67 1,20 1,60 1,30 1,70 1,40 1,60 Kalafiory szt. 3,50 4,50 3,00 4,00 2,50 5,50 4,00 6,00 4,00 5,00 5,00 5,00 Kapusta biała kg 0,80 1,00 1,00 1,00 1,00 1,25 Marchew kg 1,20 1,50 1,00 1,50 1,20 2,00 1,50 1,80 1,40 1,80 1,60 1,80 Ogórki gruntowe kg 5,00 6,80 4,50 5,00 2,50 3,50 5,00 5,50 6,00 7,00 Ogórki krótkie kg 5,00 6,00 5,60 6,50 Papryka czerwona kg 3,50 4,75 3,00 4,00 2,60 5,00 4,60 5,60 4,00 4,50 4,00 4,50 Papryka zielona kg 2,00 3,00 2,00 3,00 1,80 2,80 3,00 3,60 2,50 3,00 Papryka żółta kg 3,50 4,75 3,20 5,60 5,40 6,00 4,00 4,50 Pietruszka kg 4,00 5,00 4,00 6,00 5,00 6,00 6,00 7,00 5,00 5,00 Pomidory kg 3,30 4,50 4,00 4,30 4,50 5,83 4,17 5,33 4,20 5,00 4,00 5,00 Pomidory gruntowe kg 2,00 4,00 2,50 2,50 1,67 3,33 Pory kg 2,75 3,50 4,00 4,00 Rzodkiewka pęczek 1,00 1,50 1,00 1,20 1,00 1,60 0,90 1,20 1,00 1,50 1,60 1,60 Sałata szt. 1,65 2,20 1,50 1,80 1,50 2,40 1,50 2,50 1,30 1,80 2,50 3,00 Selery kg 1,50 2,50 2,50 3,00 2,00 3,00 2,60 3,40 2,40 2,80 2,50 3,00 Ziemniaki kg 0,80 1,00 0,80 0,80 0,60 0,87 0,67 0,93 0,60 0,80 0,60 0,80 Boczniaki kg 8,00 15,00 15,00 15,00 17,50 17,50 Pieczarki kg 6,00 7,00 5,00 6,00 6,00 7,50 6,00 7,00 5,50 6,00 5,50 5,50 IMPORTOWANE Czosnek kg 6,00 8,00 3,00 12,00 Ogórki krótkie kg 5,11 5,78 Papryka czerwona kg 4,00 7,00 Papryka żółta kg 4,00 7,00 Pomidory kg 3,50 4,00 Miejscowość Bronisze Lublin Łódź Poznań Rzeszów Wrocław Data notowania 2018-10-11 2018-10-09 2018-10-11 2018-10-09 2018-10-11 2018-10-10 Owoce Odm. Jedn. Min Max Min Max Min Max Min Max KRAJOWE Gruszki kg 1,75 3,00 1,50 2,00 2,00 3,00 1,50 5,00 1,50 2,50 2,30 3,00 Jabłka Antonówki kg 0,85 1,20 1,00 1,33 1,20 1,53 1,00 1,67 Boiken kg 1,00 1,00 Boskoop kg 0,67 1,20 1,33 2,00 Cortland kg 0,85 1,10 1,13 1,13 1,20 1,53 Delikates kg 0,85 1,15 1,20 1,20 1,20 1,53 1,00 1,67 Empire kg 1,00 1,33 1,00 1,67 Gala kg 0,80 1,10 0,67 1,33 1,20 1,53 1,00 1,67 Gloster kg 0,66 1,00 Golden kg 0,90 1,15 Jonagold kg 0,70 1,00 Jonagored kg 0,70 1,00 1,00 1,67 Ligol kg 0,66 1,00 1,00 1,20 1,20 1,53 Lobo kg 0,70 1,00 1,00 1,67 1,20 1,53 1,00 1,67 Malinówki kg 1,27 1,27 Paula Red kg 0,90 1,10 1,00 1,00 1,20 1,53 Rubin kg 0,80 1,20 1,20 1,53 Szampion kg 0,66 1,00 1,00 1,20 1,20 1,53 Maliny kg 20,00 28,00 20,00 24,00 28,00 32,00 24,00 32,00 Śliwki kg 1,80 3,00 1,25 2,00 1,50 2,00 1,40 2,50 1,70 2,50 1,50 2,50 Truskawki kg 10,00 22,00 11,00 11,00 10,00 20,00 12,00 20,00 IMPORTOWANE Ananasy szt. 3,50 4,00 4,50 6,00 5,00 9,99 4,50 5,00 2,00 4,00 Arbuzy kg 1,00 2,50 3,50 4,00 3,00 3,00 Banany kg 3,00 4,50 3,30 4,00 2,78 3,89 3,44 4,44 3,11 3,33 3,00 4,00 Brzoskwinie kg 3,75 4,50 5,00 5,50 4,00 5,00 5,00 6,00 4,50 5,50 Cytryny kg 4,00 6,00 7,22 8,33 6,00 8,50 3,00 5,00 4,00 6,00 Grejpfruty kg 3,60 7,00 4,50 6,60 5,00 6,07 4,64 5,36 3,60 4,00 2,50 4,50 Gruszki kg 3,75 8,00 5,00 6,00 Jabłka kg 5,50 6,60 4,00 6,00 Mandarynki kg 6,00 9,00 6,50 8,20 7,00 8,00 5,50 7,50 5,50 6,00 Nektarynki kg 4,00 5,50 6,00 8,20 5,00 6,00 5,00 6,20 Pomarańcze kg 5,00 7,00 4,70 5,50 5,00 6,00 4,50 5,50 4,00 5,00 4,50 4,50 Śliwki kg 3,00 5,50 6,00 7,80 Winogrona kg 5,00 6,50 5,00 5,60 10,00 12,22 6,86 8,57 4,00 6,00 6,00 6,00 3
Zmiany cen dla wybranego asortymentu owoców i warzyw Cena zł/jedn Zmiany ceny (%) Produkt Jedn. w stosunku do 11-10-2018 04-10-2018 poprzedniego 2 tyg. 3 tyg. 4 tyg. notowania*) Min Max Min Max Min Max Min Max Min Max Min Max 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Warzywa krajowe Buraki ćwikłowe kg 0,70 1,80 0,70 1,80 0,0 0,0 0,0 20,0 0,0 20,0 0,0 20,0 Boczniaki kg 8,00 17,50 8,00 17,50 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Cebula biała kg 1,15 1,75 1,00 1,75 15,0 0,0 27,8 14,1 27,8 14,1 27,8-27,1 Kalafiory szt. 2,50 6,00 2,50 6,00 0,0 0,0 0,0 9,1 0,0 20,0 25,0 0,0 Marchew kg 1,00 2,00 1,20 2,00-16,7 0,0-16,7 0,0-16,7 0,0-16,7 0,0 Ogórki gruntowe kg 2,50 7,00 2,50 6,50 0,0 7,7 66,7 75,0 0,0 75,0 25,0 100,0 Ogórki krótkie kg 5,00 6,50 5,00 6,00 0,0 8,3 47,1 36,8 66,7 62,5 100,0 62,5 Pieczarki kg 5,00 7,50 5,00 7,50 0,0 0,0 42,9 0,0 42,9 7,1 42,9 7,1 Pietruszka kg 4,00 7,00 4,00 7,00 0,0 0,0 0,0 0,0 14,3 0,0 0,0 0,0 Pomidory kg 3,30 5,83 4,17 6,33-20,8-7,9 10,0-2,8 32,0 16,7 10,0 16,7 Pory kg 2,75 4,00 2,75 4,00 0,0 0,0 10,0 11,1 19,6 33,3 0,0 11,1 Rzodkiewka pęczek 0,90 1,60 0,80 1,60 12,5 0,0 0,0 0,0 28,6 0,0 12,5 0,0 Sałata szt. 1,30 3,00 1,40 3,00-7,1 0,0 8,3 20,0 8,3 20,0 8,3 25,0 Selery kg 1,50 3,40 1,50 3,50 0,0-2,9-25,0-2,9-25,0 0,0-25,0-5,6 Ziemniaki kg 0,60 1,00 0,53 1,00 12,5 0,0 12,5 0,0 12,5 0,0 12,5 0,0 Owoce krajowe Gruszki kg 1,50 5,00 1,50 5,00 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 42,9 50,0 42,9 Jabłka: Alwa kg 0,80 1,20 0,80 1,20 0,0 0,0 Antonówki kg 0,85 1,67 0,80 1,67 6,2 0,0-15,0-0,2 6,2 0,0-15,0 0,0 Boiken kg 1,00 1,00 0,80 1,33 25,0-24,8 Boskoop kg 0,67 2,00 1,00 2,00-33,0 0,0-49,6 50,4 Cortland kg 0,85 1,53 1,20 1,67-29,2-8,0-29,2-8,0-29,2-8,0-29,2-8,0 Delikates kg 0,85 1,67 1,00 1,67-15,0 0,0-15,0 0,0-15,0 0,0 6,2 0,0 Gala kg 0,67 1,67 0,80 1,67-16,3 0,0-16,3 0,0-16,3 0,0-33,0 0,0 Golden kg 0,90 1,15 0,90 1,15 0,0 0,0-40,0-34,3 Jonagold kg 0,70 1,00 0,70 1,00 0,0 0,0-17,6-20,0 Ligol kg 0,66 1,53 0,66 1,53 0,0 0,0-17,5-8,0-17,5-8,0-17,5-8,0 Lobo kg 0,70 1,67 0,70 1,67 0,0 0,2-12,5 0,0 4,5 0,0-12,5 0,2 Paula Red kg 0,90 1,53 0,90 1,67 0,0-8,0-10,0-8,0-10,0-8,0 12,5-8,0 Szampion kg 0,66 1,53 0,66 1,53 0,0 0,0-17,5 22,7-17,5 22,7-34,0 15,3 Maliny kg 20,00 32,00 16,00 30,00 25,0 6,7 185,7 33,3 150,0 45,5 150,0 33,3 Truskawki kg 10,00 22,00 10,00 20,00 0,0 10,0 0,0 10,0 100,0 46,7 42,9 46,7 Warzywa importowane Czosnek kg 3,00 12,00 3,00 12,00 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Owoce importowane Ananasy kg 2,00 9,99 4,00 10,00-50,0-0,1-50,0-0,1-50,0-0,1-50,0-0,1 Banany kg 2,78 4,50 2,78 4,50 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Brzoskwinie kg 3,75 6,00 3,75 7,00 0,0-14,3 0,0 0,0 7,1 0,0 7,1 0,0 Grejpfruty kg 2,50 7,00 2,50 7,00 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0-6,7 0,0-6,7 Gruszki kg 3,75 8,00 4,75 8,00-21,1 0,0-21,1 0,0-21,1 0,0-21,1 0,0 Jabłka kg 4,00 6,60 4,00 6,60 0,0 0,0 0,0 10,0 0,0 10,0 0,0 10,0 Mandarynki kg 5,50 9,00 6,00 9,00-8,3 0,0-8,3 0,0-8,3 0,0-8,3 12,5 Nektarynki kg 4,00 8,20 4,00 6,50 0,0 26,2 0,0 30,2 0,0 32,3 0,0 32,3 Pomarańcze kg 4,00 7,00 3,00 6,00 33,3 16,7 33,3 16,7 33,3 16,7 33,3 16,7 Śliwki kg 3,00 7,80 3,00 7,80 0,0 0,0 0,0 5,4 0,0 5,4 0,0 5,4 Winogrona kg 4,00 12,22 2,50 12,22 60,0 0,0 60,0 10,0 60,0 10,0 60,0 10,0 * data wydania biuletynu Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych pochodzących z giełd i rynków. **) Zmiana ceny minimalnej w stosunku do poprzedniego notowania w % =[(kolumna 3-kolumna 5)/kolumna 5 ]x100 Zmiana ceny maksymalnej w stosunku do poprzedniego notowania w % =[(kolumna 4-kolumna 6)/kolumna 6 ]x1 4
Rynek owoców i warzyw świeżych Średnie ceny na rynkach 0,85 0,80 0,75 0,70 0,65 0,60 0,55 0,50 0,45 Średnie ceny ziemniaków na rynkach 1,63 1,53 1,43 1,33 1,23 1,13 1,03 0,93 0,83 0,73 Średnie ceny cebuli białej na rynkach 2,35 2,15 1,95 1,75 1,55 1,35 1,15 0,95 Średnie ceny marchwi na rynkach 8,30 7,90 7,50 7,10 6,70 6,30 5,90 5,50 5,10 4,70 4,30 3,90 3,50 Średnie ceny pietruszki na rynkach 3,45 3,30 3,15 3,00 2,85 2,70 2,55 2,40 2,25 2,10 Średnie ceny gruszek na rynkach 2,10 2,00 1,90 1,80 1,70 1,60 1,50 1,40 1,30 1,20 1,10 Średnie ceny jabłek na rynkach 5
Średnie ceny na targowiskach Średnie ceny targowiskowe ziemniaków i cebuli białej wg województw w 2018 r. (daty podane w tabeli oznaczają ostatni dzień analizowanego tygodnia) Ziemniaki jadalne Cebula biała Województwo Cena w zł/dt Tygodniowa zmiana w Cena w Tygodniowa zmiana w 01.10-07.10 2018 24.09-30.09 2018 [% ] 01.10-07.10 2018 24.09-30.09 2018 [% ] DOLNOŚLĄSKIE 116,67 113,33 2,9 2,92 2,83 3,2 KUJAWSKO-POMORSKIE 86,50 83,50 3,6 1,40 1,40 0,0 LUBELSKIE 90,00 86,67 3,8 2,05 2,10-2,4 LUBUSKIE -- -- -- -- -- -- ŁÓDZKIE 94,38 91,25 3,4 1,78 2,11-15,6 MAŁOPOLSKIE 53,00 61,50-13,8 1,44 1,33 8,3 MAZOWIECKIE 95,28 77,94 22,2 2,11 2,06 2,4 OPOLSKIE 122,00 102,00 19,6 2,25 2,32-3,0 PODKARPACKIE 92,50 92,50 0,0 1,76 1,72 2,3 PODLASKIE 116,67 117,00-0,3 2,15 2,35-8,5 POMORSKIE 113,75 115,00-1,1 1,90 1,90 0,0 ŚLĄSKIE 94,50 93,40 1,2 2,10 2,10 0,0 ŚWIĘTOKRZYSKIE 48,17 48,17 0,0 1,02 1,35-24,4 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 115,00 105,00 9,5 1,40 1,30 7,7 WIELKOPOLSKIE 109,50 112,00-2,2 2,20 2,14 2,8 ZACHODNIOPOMORSKIE 91,67 96,67-5,2 2,80 2,70 3,7 *) zł/dt *)) 6
1/ Informacje dot. cen skupu dostarczane są przez IER i GŻ 2/ Informacje dot. cen producenta dostarczane są przez KRIR 3/ Informacje dot. cen dostarczone są przez przedstawicieli niżej wymienionych rynków i ośrodków doradztwa rolniczego. Warszawski Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy S.A. Bronisze www.bronisze.com.pl; Lubelski Rynek Hurtowy S.A. Lublin www.elizowka.pl, Wielkopolska Gildia Rolno-Ogrodnicza S.A. Poznań www.wgro.com.pl; Podkarpackie Centrum Hurtowe Agrohurt S.A. Rzeszów www.mgrt.rzeszow.pl; Sandomierski Ogrodniczy Rynek Hurtowy S.A. Sandomierz www.gieldasan.pl; Rolno-spożywczy rynek hurtowy we Wrocławiu www.targpiast.com.pl 4/ Informacje dot. cen targowiskowych ziemniaków i cebuli dostarczone są przez pracowników ośrodków doradztwa rolniczego. Wydawca: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi; 00-930 Warszawa ul. Wspólna 30 tel. (022) 623 27 67;fax (022) 623 27 06, 623 27 07 Adres internetowy: strona ZSRIR; E-mail: Biuletyn@minrol.gov.pl Autor: Tomasz Chruśliński tel. (022) 623-27-67; E-mail: Tomasz.Chruslinski@minrol.gov.pl, Warunki dostępu do publikacji: Tygodnik jest udostępniany zainteresowanym osobom bezpłatnie. Rynek owoców i warzyw świeżych - ukazuje się w każdy czwartek. Osoby zainteresowane regularnym otrzymywaniem publikacji muszą zgłosić zamówienie na adres Departamentu Rynków Rolnych Informacje o poziomie cen niżej wymienionych produktów można uzyskać na stronie internetowej rynków brokuły, brukselka, cebula czerwona, cukinia, cykoria, fasola Jaś, fasola biała, fasola szparagowa, kapusta czerwona, kapusta kiszona, kapusta pekińska, kapusta włoska, koperek, nać pietruszki, ogórki kiszone, rzodkiew biała, szczypiorek, włoszczyzna, agrest, aronia, borówka amerykańska, morele, orzechy laskowe, orzechy włoskie, ananasy, klementynki, kokosy, melony, morele. 7