Narodowe Siły Rezerwowe PASJA ROZWÓJ WYZWANIE Żołnierze rezerwy, którym nadano przydziały kryzysowe, tworzą NARODOWE SIŁY REZERWOWE INFORMACJE OGÓLNE DLA KANDYDATÓW NA ŻOŁNIERZY NSR Cel powołania Narodowych Sił Rezerwowych (NSR) Żołnierze rezerwy na przydziałach kryzysowych, pełniący służbę w ramach Narodowych Sił Rezerwowych, stanowią wzmocnienie potencjału jednostek wojskowych w przypadkach: - uzasadnionych potrzebami obrony państwa; - potrzebami Sił Zbrojnych lub zarządzania kryzysowego w celu udziału tych jednostek w: zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków; działaniach antyterrorystycznych i z zakresu ochrony mienia; akcjach poszukiwawczych oraz ratowania lub ochrony zdrowia życia ludzkiego; oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu. Ponadto żołnierze Narodowych Sił Rezerwowych mogą pełnić służbę na stanowiskach służbowych występujących w strukturach Polskich Kontyngentów Wojskowych. Strona 1
Podstawowe definicje Żołnierzom rezerwy mogą być nadawane w czasie pokoju przydziały kryzysowe na stanowiska służbowe, które są określone w etacie jednostki wojskowej, w tym również na stanowiska, na które nadano już taki przydział. Warunkiem nadania przydziału kryzysowego jest zawarcie kontraktu na wykonywanie obowiązków w ramach Narodowych Sil Rezerwowych, zwanego dalej,,kontraktem między żołnierzem rezerwy, żołnierzem w czynnej służbie wojskowej oraz żołnierzem pełniącym zawodową służbę wojskową lub służbę kandydacką, który ochotniczo zgłosił się do wykonywania obowiązków w ramach Narodowych Sił Rezerwowych i złożył wniosek do wojskowego komendanta uzupełnień o zawarcie kontraktu oraz spełnia warunki do jego zawarcia, a dowódcą jednostki wojskowej, w której ma być nadany ten przydział. Wniosek może być złożony za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Kontrakt może być zawarty, jeżeli występują potrzeby uzupełnieniowe Sił Zbrojnych uzasadniające nadanie przydziału kryzysowego. Kontrakt na wykonywanie obowiązków w ramach NSR może być zawarty wyłącznie z żołnierzem rezerwy, który spełnia następujące warunki nie był przeznaczony do służby zastępczej; nie był karany za przestępstwo umyślne; posiada wykształcenie co najmniej: - gimnazjalne albo podstawowe po ukończeniu ośmioletniej szkoły podstawowej przewidziane dla stanowisk przeznaczonych dla szeregowych, - średnie lub średnie branżowe - przewidziane dla stanowisk przeznaczonych dla podoficerów, - wyższe przewidziane dla stanowisk przeznaczonych dla oficerów; Wykształcenie, przewidziane dla stanowisk przeznaczonych dla danego korpusu, nie dotyczy żołnierzy rezerwy posiadających już w tym korpusie odpowiedni stopień wojskowy. posiada przygotowanie zawodowe oraz kwalifikacje i umiejętności przydatne w Siłach Zbrojnych; zaliczył sprawdzian z wychowania fizycznego zorganizowany przez dowódcę jednostki wojskowej; pełnił służbę przygotowawczą i zdał egzamin na koniec tej służby, w przypadku żołnierza rezerwy, który wcześniej nie odbywał czynnej służby wojskowej. Zawarcie kontraktu może być również uzależnione od: Strona 2
posiadania przez żołnierza rezerwy orzeczenia wojskowej pracowni psychologicznej o braku przeciwskazań do pełnienia służby wymagającej szczególnych predyspozycji psychofizycznych albo o zdolności do pełnienia służby poza granicami państwa; posiadania poświadczenia bezpieczeństwa. Nadanie przydziału kryzysowego Nadanie przydziału kryzysowego żołnierzowi w czynnej służbie wojskowej oraz żołnierzowi pełniącemu służbę wojskową lub służbę kandydacką następuje nie wcześniej niż z dniem jego zwolnienia z tej służby, ze skutkiem następującym po dniu zwolnienia. Przydział kryzysowy nadaje się na okres od dwóch do sześciu lat albo na okres zawieszenia, o którym mowa w art.58 ust. 3a, z możliwością jego ponownego nadania. Jeżeli przydział kryzysowy nie został ponownie nadany, zmieniony lub uchylony, wygasa on z mocy prawa po upływie, na który go nadano. Żołnierze NSR mogą służyć w wojsku bez ograniczeń czasowych. Jedyną barierą pozostaje wiek ochotnika odpowiedni dla stopnia wojskowego 55 lat dla szeregowych i 63 lat dla podoficerów i oficerów. Przydziały kryzysowe nadaje oraz uchyla wojskowy komendant uzupełnień, w porozumieniu z dowódcą jednostki wojskowej. Nadanie przydziału kryzysowego następuje w formie karty przydziału kryzysowego stanowiącej decyzję administracyjną. Żołnierze rezerwy, którym nadano przydział kryzysowy, mają obowiązek powiadamiania dowódcy jednostki wojskowej, w sposób ustalony z tym dowódcą, o aktualnym adresie korespondencyjnym lub sposobie ich zawiadamiania o sprawach związanych z nadanym przydziałem kryzysowym. W przypadku kobiet żołnierzy NSR przydział kryzysowy będzie zawieszany na czas ciąży i odwieszany po porodzie, bez ponownej procedury przyznawania. W okresie posiadania przydziału kryzysowego przez żołnierza rezerwy będącego pracownikiem stosunek pracy z tym pracownikiem nie może być przez pracodawcę wypowiedziany ani rozwiązany - przepisu nie stosuje się do umów o pracę zawartych na okres próbny lub na czas określony, a także jeżeli pracodawca może rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika (urzędnika) oraz w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy albo likwidacji stanowiska pracy. Rodzaje czynnej służby wojskowej pełnionej przez żołnierzy NSR W ramach NSR żołnierze rezerwy odbywają: ćwiczenia wojskowe; okresową służbę wojskową. Strona 3
Żołnierze rezerwy posiadający przydziały kryzysowe (NSR) odbywają: corocznie ćwiczenia wojskowe rotacyjne - trwające łącznie do trzydziestu dni i odbywane z przerwami w określonych dniach w ciągu danego roku kalendarzowego. Ćwiczenia rotacyjne przeznaczone są dla celów szkoleniowych, podtrzymania więzi żołnierza rezerwy z jednostką wojskową, praktycznego wykonywania zadań na stanowiskach służbowych, zgrywania poddziałów - przygotowania do okresowej służby wojskowej. Dowódca jednostki wojskowej ustala je w formie zbiorowego wykazu. Wykaz sporządza się nie później niż na trzydzieści dni przed upływem roku kalendarzowego poprzedzającego rok kalendarzowy, w którym będą odbywane ćwiczenia wojskowe rotacyjne, i zapoznaje z nim, za pisemnym potwierdzeniem, żołnierzy rezerwy. odbywać ćwiczenia wojskowe w trybie natychmiastowego stawiennictwa, nie częściej jednak niż jeden raz w ciągu roku kalendarzowego, a w razie powołaniana te ćwiczenia, odbyty ich okres zalicza się do czasu trwania ćwiczeń wojskowych rotacyjnych; mogą zostać zobowiązani do odbycia, w okresie obowiązywania przydziału kryzysowego, ćwiczeń wojskowych krótkotrwałych; mogą zostać zobowiązani do odbycia jeden raz przez cały okres pozostawania na przydziałach kryzysowych ćwiczeń wojskowych długotrwałych; na ich wniosek lub za ich zgodą mogą odbywać ćwiczenia wojskowe krótkotrwałe i długotrwałe jeżeli takie są potrzeby Sił Zbrojnych; na ich wniosek lub za ich zgodą mogą odbywać, w dniach wolnych od pracy, ćwiczenia wojskowe jednodniowe, jeżeli w danym roku kalendarzowym został wyczerpany limit dni przeznaczonych na ćwiczenia wojskowe rotacyjne. Okresową służbę wojskową pełni się w przypadkach uzasadnionych potrzebami obrony państwa, potrzebami Sił Zbrojnych lub zarządzania kryzysowego, zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działań antyterrorystycznych, ochrony mienia, akcji poszukiwawczych oraz ratowania lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego, oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwiania, a także wykonywania zadań przez Siły Zbrojne poza granicami państwa. Wyznaczenie lub skierowanie, w ramach okresowej służby wojskowej, żołnierza rezerwy posiadającego nadany przydział kryzysowy do pełnienia tej służby poza granicami państwa nie wymaga zmiany lub uchylenia dotychczasowego i nadania nowego przydziału kryzysowego. Strona 4
Czas trwania okresowej służby nie może przekraczać łącznie dwudziestu czterech miesięcy. Czas ten może zostać wydłużony za zgodą żołnierza rezerwy łącznie nie dłużej niż do czterdziestu ośmiu miesięcy przez: - dowódcę jednostki wojskowej w trakcie pełnienia tej służby; - wojskowego komendanta uzupełnień przed powołaniem do jej pełnienia. Żołnierzom rezerwy pełniącym okresową służbę wojskową przysługują, odpowiednio do posiadanego stopnia wojskowego, uprawnienia żołnierzy pełniących kontraktową zawodową służbę wojskową, o której mowa w ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Bodźce motywacyjne dla żołnierzy rezerwy z tytułu wykonywania obowiązków w ramach NSR - należności finansowe: uposażenie za każdy dzień czynnej służby wojskowej (z tytułu odbywania ćwiczeń wojskowych i pełnienia okresowej służby wojskowej); po każdych 12 miesiącach trwania kontraktu, dowódca jednostki wojskowej może przyznać nagrodę w wysokości 2. 000 zł. Warunkiem przyznania nagrody jest odbycie przez żołnierza rezerwy ustalonych w tym okresie przez dowódcę jednostki wojskowej ćwiczeń wojskowych oraz uzyskania z tych ćwiczeń pozytywnych ocen służbowych; skierowanym lub wyznaczonym do służby poza granicami państwa pełnionej w ramach okresowej służby wojskowej - przysługują uprawnienia i świadczenia przewidziane dla żołnierzy zawodowych; zamieszkującym poza miejscem pełnienia służby- przysługuje prawo do zwrotu kosztów przejazdów do miejsca pełnienia służby; okres urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę jest wliczany do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, w tym wymiar urlopu wypoczynkowego za dany rok; okres pełnienia czynnej służby wojskowej w ramach Narodowych Sił Rezerwowych dolicza się do wysługi emerytalnej; prawo do odznaczeń, wyróżnień i nagród z tytułu wzorowej realizacji zadań służbowych; rekompensata utraconych zarobków- świadczenie pieniężne rekompensujące utracone wynagrodzenie ze stosunku pracy lub stosunku służbowego albo dochód z prowadzonej działalności gospodarczej lub rolniczej, które mógłby uzyskać żołnierz rezerwy w okresie odbywania ćwiczeń wojskowych; Strona 5
żołnierzom rezerwy, posiadającym przydziały kryzysowe, niezależnie od uprawnień wynikających z odbywania ćwiczeń wojskowych i pełnienia okresowej służby wojskowej, których wynagrodzenie z tytułu stosunku pracy jest wyższe niż uposażenie zasadnicze otrzymywane w czasie pełnienia okresowej służby wojskowej przysługuje w tym czasie rekompensata finansowa, w wysokości różnicy między tym wynagrodzeniem i uposażeniem. Świadczenia w czasie czynnej służby: bezpłatne zakwaterowanie zbiorowe; bezpłatne umundurowanie i wyekwipowanie wojskowe w naturze lub równoważnik pieniężny; bezpłatne wyżywienie lub równoważnik pieniężny. Świadczenia zdrowotne: żołnierzom NSR w czasie czynnej służby wojskowej będzie zapewniona opieka medyczna i stomatologiczna oraz zaopatrzenie w produkty lecznicze i świadczenia zdrowotne; bezpłatne badania profilaktyczne, szczepienia profilaktyczne i turnusy leczniczo-profilaktyczne - w czasie pełnienia okresowej służby wojskowej, na zasadach przewidzianych dla żołnierzy zawodowych. Inne uprawnienia: prawo do wystąpień publicznych oraz udziału w uroczystościach państwowych, wojskowych i lokalnych w mundurze, na zasadach określonych ustawie z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz. U. z 2016 r; poz. 38 j.t.); prawo do używania tytułu honorowego nadanego w drodze wyróżnienia osobom wyróżniającym się w służbie, w szkoleniu wojskowym lub w wykonywaniu zadań służbowych, w tym po zakończeniu służby w Narodowych Siłach Rezerwowych; prawo do korzystania z pierwszeństwa w zatrudnieniu w urzędach administracji publicznej na stanowiskach związanych z obronnością kraju, na zasadach przewidzianych dla żołnierzy zawodowych; uczestnictwo w szkoleniach lub kursach w celu nabywania kwalifikacji przydatnych w Siłach Zbrojnych, dofinansowanie kosztów studiów lub nauki albo stażu, kursu lub specjalizacji, zwłaszczaw specjalnościach wojskowych wymagających podwyższonych kwalifikacji, w wymiarze proporcjonalnym do deklarowanego okresu pozostawania na przydziale kryzysowym; Strona 6
oznaki i odznaki przewidziane dla żołnierzy Narodowych Sił Rezerwowych. INFORMACJE DLA PRACODAWCÓW pracodawcy zatrudniającemu pracownika będącego żołnierzem rezerwy posiadającym nadany przydział kryzysowy przysługuje świadczenie pieniężne za okres odbywania ćwiczeń wojskowych, pełnienia okresowej służby wojskowej przez tego żołnierza; świadczenie obejmuje wyłącznie rekompensatę kosztów, bez kwot wynagrodzenia, poniesionych przez pracodawcę z tytułu zatrudnienia na podstawie umowyo pracę na czas określony nowego pracownika w celu zastępstwa żołnierza rezerwy lub z tytułu powierzenia tego zastępstwa innemu pracownikowi zatrudnionemu dotychczas u tego pracodawcy, a także wypłaty żołnierzowi rezerwy odprawy; pracodawca przesyła wniosek w sprawie wypłaty świadczenia wraz z dokumentami potwierdzającymi poniesione koszty szefowi wojewódzkiego sztabu wojskowego właściwemu ze względu na siedzibę pracodawcy nie później niż przed upływem dziewięćdziesięciu dni od dnia zwolnienia żołnierza rezerwyz ćwiczeń wojskowych, z pełnienia okresowej służby wojskowej; kwotę świadczenia ustala właściwy szef wojewódzkiego sztabu wojskowego; pracodawca żołnierza NSR ma również możliwość wyrażania opinii w zakresie kierowania przez wojskowego komendanta uzupełnień żołnierza pracownika na szkolenia (kursy) w celu uzyskania dodatkowych kwalifikacji przydatnych zarówno w Siłach Zbrojnych, jak i danym zakładzie pracy. W znacznym stopniu wpłynie to na zaplanowanie właściwej organizacji pracy i funkcjonowania przedsiębiorstwa, a kwalifikacje i uprawnienia zdobywane przez żołnierzy NSR bez wątpienia są ważnym kapitałem możliwym do wykorzystania na potrzeby macierzystych podmiotów gospodarczych (firm i instytucji), zatrudniających tych żołnierzy. PROCEDURY POWOŁANIA DO NSR Algorytm zawierania kontraktu na wykonywanie obowiązków w ramach Narodowych Sił Rezerwowych przez żołnierza rezerwy Wniosek do wojskowego komendanta uzupełnień żołnierz rezerwy składa bezpośrednio, natomiast żołnierz w czynnej służby wojskowej za pośrednictwem dowódcy jednostki wojskowej, w której pełni czynną służbę wojskową. Wniosek powinien być uzasadniony i umotywowany. Do wniosku dołączyć należy: Strona 7
odpis, uwierzytelnioną kopię lub po okazaniu oryginału kopię dokumentu stwierdzającego posiadanie wymaganego wykształcenia; uwierzytelniona kopię, lub po okazaniu oryginału kopię poświadczenia bezpieczeństwa; odpisy, uwierzytelnione kopie lub, po okazaniu oryginału, kopie innych dokumentów mających wpływ na nadanie przydziału kryzysowego, w szczególności potwierdzające przygotowanie zawodowe oraz kwalifikacje i umiejętności przydatne w służbie wojskowej, w tym certyfikaty językowe, świadectwa ukończenia szkół, kursów lub uzyskania specjalizacji zawodowych, zaświadczenia o prawie do wykonywania zawodu. Wojskowy komendant uzupełnień po otrzymaniu wniosku żołnierza rezerwy: sprawdza, czy istnieje wolne stanowisko służbowe, na które może być nadany przydział kryzysowy; umożliwia mu zapoznanie się z przepisami normującymi pełnienie służby wojskowej w ramach Narodowych Sił Rezerwowych; sprawdza czy spełnione są przez niego warunki umożliwiające zawarcie kontraktu; kieruje go, w razie potrzeby, do właściwej wojskowej komisji lekarskiej w celu ustalenia zdolności do pełnienia czynnej służby wojskowej, w tym pełnionej poza granicami państwa, oraz do wojskowej pracowni psychologicznej, w celu ustalenia braku przeciwwskazań do pełnienia tej służby; w razie potrzeby wydaje mu, za pisemnym potwierdzeniem odbioru, do wypełnienia właściwą ankietę bezpieczeństwa osobowego oraz poleca przeprowadzenie przez podległego mu pełnomocnika do spraw ochrony informacji niejawnych zwykłego postępowania sprawdzającego albo występuje o przeprowadzenie przez Służbę Kontrwywiadu Wojskowego poszerzonego postępowania sprawdzającego, w celu wydania poświadczenia bezpieczeństwa wymaganego do zawarcia kontraktu lub nadania przydziału kryzysowego; po zakończeniu powyższych czynności, przesyła jego wniosek wraz z aktami sprawy oraz kieruje go do dowódcy jednostki wojskowej, w której są wolne stanowiska służbowe, określone w etacie jednostki wojskowej i odpowiadające kwalifikacjom posiadanym przez składającego wniosek żołnierza rezerwy, na które może on mieć nadany przydział kryzysowy, w terminie ustalonym z tym dowódcą. Dowódca jednostki wojskowej, po otrzymaniu wniosku wraz z aktami sprawy żołnierza rezerwy i jego przybyciu do jednostki wojskowej, przeprowadza żołnierzowi rezerwy sprawdzian ze sprawności fizycznej oraz przeprowadza rozmowę kwalifikacyjną, a w uzasadnionych przypadkach może z nim przeprowadzić dodatkowo egzamin sprawdzający poziom wyszkolenia i przygotowania zawodowego wymagany na danym stanowisku służbowym oraz umiejętności związanych ze specyfiką danej jednostki wojskowej. Strona 8
Dowódca jednostki wojskowej po zaakceptowaniu kandydatury składającego wniosek żołnierza rezerwy: określa dla niego stanowisko służbowe; wydaje mu, za pisemnym potwierdzeniem odbioru, do wypełnienia właściwą ankietę bezpieczeństwa osobowego oraz występuje do wojskowego komendanta uzupełnień o spowodowanie przeprowadzenia przez podległego mu pełnomocnika do spraw ochrony informacji niejawnych zwykłego postępowania sprawdzającego albo występuje o przeprowadzenie przez Służbę Kontrwywiadu Wojskowego poszerzonego postępowania sprawdzającego, w celu wydania poświadczenia bezpieczeństwa wymaganego do zawarcia kontraktu lub nadania przydziału kryzysowego; ustala termin rozpoczęcia i zakończenia przez niego wykonywania obowiązków w ramach Narodowych Sił Rezerwowych; podpisuje z nim kontrakt. W przypadku nie zaakceptowania kandydatury składającego wniosek żołnierza rezerwy, dowódca jednostki wojskowej pisemnie powiadamia żołnierza rezerwyo odmowie zawarcia kontraktu i odsyła wniosek wraz z aktami sprawy do właściwego wojskowego komendanta uzupełnień. Dowódca jednostki wojskowej, po zawarciu kontraktu z żołnierzem rezerwy przekazuje egzemplarz tego kontraktu temu żołnierzowi oraz wojskowemu komendantowi uzupełnień - wraz z uwierzytelnioną kopią wniosku i akt sprawy. AKTY PRAWNE Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz.1430 j.t. ze zm.) Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 kwietnia 2015 r. w sprawie przydziałów kryzysowych (Dz. U. z 2015 r.poz. 575) Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 września 2015 r. w sprawie zawierania kontraktów na wykonywanie obowiązków w ramach NSR (Dz. U. z 2015 r. poz. 1518) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2016 r. w sprawie przyznawania świadczeń żołnierzom rezerwy posiadającym przydziały kryzysowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 997) Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 12 grudnia 2014 r. w sprawie pełnienia okresowej służby wojskowej (Dz. U. z 2015 r. poz. 36) Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 lipca 2017r. w sprawie świadczenia pieniężniego przysługującego pracodawcom zatrudniającym żołnierzy rezerwy posiadających nadany przydział kryzysowy za Strona 9
okres odbywania przez tych żołnierzy ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej oraz żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową rotacyjnie (Dz. U. z 2017 r. poz. 1497) Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 czerwca 2015 r. w sprawie ćwiczeń wojskowych ( Dz. U. z 2015 r. poz. 950) Strona 10