Procedury bezpieczeństwa w Przedszkolu Miejskim nr 4 w Świętochłowicach Podstawa prawna: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.), Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1260). Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2195 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 ze zm.). Cel procedur: Troska o zdrowie, życie i bezpieczeństwo każdego dziecka objętego opieką w przedszkolu, zarówno na terenie placówki, jak i podczas spacerów i wycieczek. W sytuacjach trudnych oraz zagrażających bezpieczeństwu dziecka dyrektor, nauczyciele i personel pomocniczy są zobowiązani postępować zgodnie z przyjętymi procedurami. Procedury określają także zakres obowiązków rodziców/ prawnych opiekunów, nauczycieli i personelu przedszkola dotyczący zasad przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola. Uczestnicy postępowania zakres odpowiedzialności 1. Dyrektor ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny w przedszkolu; bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w przedszkolu, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez przedszkole poza budynkiem; kontroluje obiekty należące do przedszkola pod kątem bezpieczeństwa i higienicznych warunków korzystania z tych obiektów; sporządza protokoły z kontroli obiektów; odpowiada za jakość pracy pracowników, za organizację pracy; opracowuje procedury i instrukcje związane z zapewnieniem bezpieczeństwa dzieciom. 2. Nauczyciele są zobowiązani do nadzoru nad dziećmi przebywającymi w przedszkolu oraz do rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym stanowiskiem; zapewniają opiekę, wychowanie i uczenie się w atmosferze 1
bezpieczeństwa; upowszechniają wśród dzieci wiedzę o bezpieczeństwie oraz kształtują właściwe postawy wobec zdrowia, zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych; są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa ogólnego i wewnętrznego. 3. Personel przedszkola są zobowiązani do rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym stanowiskiem oraz funkcją opiekuńczą i wychowawczą przedszkola; pomagają nauczycielom w codziennej pracy wychowawczej, dydaktycznej i opiekuńczej, są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa ogólnego i wewnętrznego. 4. Rodzice w trosce o bezpieczeństwo własnego dziecka powinni znać procedury zapewnienia bezpieczeństwa obowiązujące w przedszkolu; w tym zakresie także współpracować z dyrektorem, wychowawcami swojego dziecka oraz innymi pracownikami przedszkola. Sposób prezentacji procedur: Udostępnianie dokumentu na stronie internetowej przedszkola, do wglądu u dyrektora przedszkola. Udostępnienie na tablicy ogłoszeń. Zapoznanie wszystkich pracowników przedszkola z treścią procedur. Zapoznanie rodziców z obowiązującymi w placówce procedurami na zebraniach organizacyjnych każdego roku we wrześniu. Dokonywanie zmian w procedurach: Wszelkich zmian w procedurach może dokonać z własnej inicjatywy lub na wniosek rady pedagogicznej dyrektor przedszkola. Wnioskodawcą zmian może być także rada rodziców. Proponowane zmiany nie mogą być sprzeczne z prawem. Postanowienia końcowe: W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci rodzice i personel przedszkola są zobligowani do współpracy oraz wzajemnego poszanowania praw i obowiązków wszystkich podmiotów niniejszej procedury. Procedury obowiązują wszystkich pracowników przedszkola, rodziców dzieci oraz osoby upoważnione przez nich do odbioru dzieci. 2
3
Spis procedur bezpieczeństwa: 1. Procedura przyprowadzania dziecka do przedszkola i odbierania go z przedszkola. 2. Procedura zachowania bezpieczeństwa podczas zabaw w ogrodzie, spacerów i wycieczek organizowanych poza teren Przedszkola Miejskiego nr 4 w Świętochłowicach. 3. Procedura postępowania w przypadku konieczności udzielania pierwszej pomocy wychowankowi Przedszkola Miejskiego nr 4 w Świętochłowicach. 4. Procedura postępowania w razie wypadku dziecka. 5. Procedura postępowania nauczycieli i personelu przedszkola, gdy na terenie przedszkola zdarzył się nieszczęśliwy wypadek z udziałem dziecka. 6. Procedura postępowania w przypadku samowolnego oddalenia się wychowanka z miejsca prowadzenia zajęć (miejsca pobytu). 4
Procedura przyprowadzania dziecka do przedszkola i odbierania go z przedszkola Podstawa prawna: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.), Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1260). Cel procedury Określenie szczegółowych obowiązków rodziców (opiekunów prawnych) i nauczycieli podczas przyprowadzania do przedszkola i odbierania z przedszkola dzieci przez rodziców lub upoważnioną przez nich osobę, zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo. Zakres procedury Procedura dotyczy nadzoru nad dziećmi od momentu wyjścia z rodzicami z domu do przedszkola do momentu odebrania dziecka z przedszkola, czyli przekazania go w ręce rodziców, lub upoważnionych osób. Opis procedury I. Przyprowadzanie dzieci 1. Za bezpieczeństwo dzieci w drodze do i z przedszkola odpowiadają rodzice, prawni opiekunowie oraz pisemnie (według określonego wzoru) upoważnione przez rodziców osoby, zapewniające dziecku pełne bezpieczeństwo. 2. Rodzice (prawni opiekunowie) powinni przyprowadzić dziecko do szatni i oddać je pod opiekę dyżurującej osoby, która niezwłocznie przekazuje dziecko pod opiekę nauczyciela. 3. Nauczyciel bierze pełną odpowiedzialność za dziecko od momentu jego wejścia do sali. 4. Nauczyciel przedszkola nie ponosi odpowiedzialności za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dziecka pozostawionego przez rodziców na terenie przedszkola, lecz przed wejściem do budynku, czy w szatni. 5. Rodzice mają obowiązek przyprowadzać do przedszkola dziecko zdrowe. Wszelkie dolegliwości dziecka są zobowiązani zgłaszać nauczycielowi i udzielać wyczerpujących informacji na ten temat. 6. Nauczyciel ma prawo odmówić przyjęcia dziecka, jeśli jego stan sugeruje, że nie jest ono zdrowe. 5
7. Nauczyciel ma prawo dokonać pomiaru temperatury dziecka, jeśli z jego obserwacji wynika, że może ono być chore. Jeśli temperatura dziecka wskazuje na stan podgorączkowy lub chorobowy, nauczyciel odmawia przyjęcia dziecka do grupy. 8. Rodzice (prawni opiekunowie) mają obowiązek przyprowadzania i odbierania dzieci zgodnie z czasem pracy przedszkola określonym w arkuszu organizacyjnym na rok szkolny oraz deklaracją zawartą w karcie zapisu do przedszkola. 9. Dzieci mogą być przyprowadzane do przedszkola od godziny otwarcia przedszkola, czyli od godziny 6.00 do godziny 8:30. 10. Z powodów organizacyjnych, a także ze względu na konieczność przygotowania odpowiedniej liczby posiłków, w przypadku późniejszej godziny przyprowadzenia dziecka do przedszkola rodzice mają obowiązek poinformować o tym fakcie nauczycielkę danego oddziału telefonicznie lub osobiście do godz. 8:30. II. Odbieranie dzieci 1. Odbiór dzieci z przedszkola jest możliwy wyłącznie przez rodziców bądź inne osoby dorosłe przez nich upoważnione. 2. Wydanie dziecka innym osobom niż rodzice może nastąpić tylko w przypadku pisemnego upoważnienia do odbioru dziecka, podpisanego przez rodziców. 3. W oddziałach porannego zbierania się i popołudniowego rozchodzenia się dzieci muszą znajdować się listy zbiorcze osób upoważnionych do odbioru dzieci z każdej grupy wiekowej. 4. Nauczyciel w razie najmniejszych wątpliwości ma obowiązek sprawdzić zgodność danych osoby odbierającej dziecko z przedszkola z dokumentem tożsamości. 5. Jeśli okaże się, że dane nie są zgodne, nauczyciel powiadamia rodziców i dyrektora placówki oraz nie wydaje dziecka do wyjaśnienia sprawy. 6. Rodzice są zobowiązani na bieżąco aktualizować swoje dane oraz dane osób upoważnionych do obierania dziecka (numer dowodu osobistego). 7. Dopuszcza się możliwość wydania dziecka innej osobie niż wymienione w karcie zgłoszenia, jednak wyłącznie po uprzednim przekazaniu takiej informacji przez rodziców bezpośrednio nauczycielowi w formie ustnej lub pisemnej. 8. Przedszkole nie wydaje dziecka na prośbę rodzica zgłaszaną telefonicznie. 9. Dzieci mogą być wyjątkowo odbierane przez osoby powyżej 13-go roku życia, upoważnione na piśmie przez rodziców (prawnych opiekunów). Upoważnienie powinno zawierać dane osobowe osoby upoważnionej oraz numer dowodu tożsamości bądź 6
legitymacji szkolnej, którym się ona legitymuje. Upoważnienia pozostają w dokumentacji przedszkolnej. 10. Odbieranie dzieci przez osoby niepełnoletnie może odbywać się w szczególnie uzasadnionych przypadkach na wyraźne, pisemne oświadczenie woli rodziców. 11. Rodzice ponoszą pełną odpowiedzialność prawną za osobę niepełnoletnią odbierającą dziecko, jak i za odebrane przez nią dziecko. 12. Rodzice ponoszą odpowiedzialność prawną za bezpieczeństwo dziecka odbieranego z przedszkola przez upoważnioną przez nich osobę. 13. Życzenie jednego z rodziców dotyczące nieodbierania dziecka przez drugiego z rodziców musi być poświadczone orzeczeniem sądowym. 14. Obowiązkiem nauczycieli lub osoby pełniącej dyżur w szatni jest upewnienie się, czy dziecko jest odbierane przez osobę wskazaną w upoważnieniu. 15. Rodzice i osoby upoważnione zgłaszają chęć odebrania dziecka osobie pełniącej dyżur w szatni i to ona jest odpowiedzialna za doprowadzenie dziecka z sali zajęć do osoby odbierającej. 16.W przypadku odbierania dziecka z ogrodu przedszkolnego osoby odbierające dziecko są zobowiązane do osobistego poinformowania nauczyciela o zamiarze odebrania dziecka. 17. Osoba upoważniona w momencie odbioru dziecka powinna mieć przy sobie dowód osobisty i na żądanie nauczycielki okazać go. 18. Rodzice po odebraniu dziecka są zobowiązani opuścić plac zabaw. 19.W przypadku pozostania rodzica na placu przedszkolnym po odebraniu dziecka (np. rozmowa rodzica z nauczycielem) nauczyciel nie odpowiada już za bezpieczeństwo dziecka. 20. Rodzice są zobowiązani przekazać aktualne numery telefonów. 21. Za właściwe przestrzeganie zasad przyprowadzania i odbierania dzieci są odpowiedzialni rodzice i nauczyciel. 22. Nauczyciele sprawują opiekę nad dzieckiem od chwili wejścia dziecka do sali zabaw aż do momentu przekazania dziecka osobie pełniącej dyżur w szatni. 23. Osoba pełniąca dyżur w szatni czuwa nad bezpieczeństwem dzieci podczas przebierania się, jednakże nie odpowiada za bezpieczeństwo dzieci poza szatnią przebywające pod opieką rodzica lub osoby upoważnionej (np. korytarz przedszkolny). 24. Odbieranie dzieci z Przedszkola odbywa się od godz. 13:00 do godziny 17:00 jako godziny zamknięcia przedszkola. 25. Na pierwszym zebraniu organizacyjnym rodzice są informowani o zasadach 7
przyprowadzania i odbierania dzieci. 8
III. Postępowanie w sytuacji nieodebrania dziecka z przedszkola lub zgłoszenia się po dziecko osoby niemogącej sprawować opieki 1. Dzieci powinny być odbierane z przedszkola najpóźniej do godziny 17.00. 2. W przypadku braku możliwości odebrania dziecka z przedszkola (w godzinach pracy przedszkola sytuacje losowe) rodzice są zobowiązani do telefonicznego poinformowania o zaistniałej sytuacji i uzgodnienia innego sposobu odebrania dziecka. 3. Gdy dziecko nie zostanie odebrane po upływie czasu pracy przedszkola, nauczyciel jest zobowiązany telefonicznie powiadomić rodziców lub osoby upoważnione do odbioru o zaistniałej sytuacji. 4. Jeśli pod wskazanymi przez rodziców numerami telefonów (praca, dom, tel. komórkowy) nie można uzyskać informacji o miejscu pobytu rodziców lub osób upoważnionych do odbioru dziecka, nauczyciel oczekuje z dzieckiem w placówce przez godzinę. Po upływie tego czasu nauczyciel powiadamia dyrektora, który podejmuje decyzję o powiadomieniu policji w celu podjęcia dalszych działań przewidzianych prawem, łącznie z umieszczeniem dziecka w pogotowiu opiekuńczym, 5. Z przebiegu zaistniałej sytuacji należy sporządzić protokół zdarzenia, podpisany przez świadków, który zostaje przekazany do wiadomości dyrektora i rady pedagogicznej. Całe zdarzenie powinno się odbywać pod nadzorem policji. Dalsze czynności związane z umieszczeniem dziecka w pogotowiu opiekuńczym podejmuje policja. IV. Postępowanie w przypadku, gdy wychowawca podejrzewa, że dziecko z przedszkola odbiera rodzic będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków 1. Nauczyciel stanowczo odmawia wydania dziecka z przedszkola, gdy stan osoby zamierzającej odebrać dziecko wskazuje na spożycie alkoholu lub gdy osoba ta zachowuje się agresywnie i nie jest w stanie zapewnić dziecku bezpieczeństwa. Nauczyciel wzywa wówczas drugiego rodzica lub inną upoważnioną do odbioru dziecka osobę. 2. Nauczyciel powiadamia dyrektora, który wydaje jej dyspozycje mające na celu odizolowanie dziecka od rodzica znajdującego się pod wpływem alkoholu. 3. Jeśli rodzice odmówią odebrania dziecka z przedszkola lub gdy nieobecność rodziców się przedłuża (tj. po godzinach otwarcia przedszkola), dyrektor placówki może po konsultacji z najbliższą jednostką policji podjąć decyzję o dalszych krokach. 4. Nauczyciel sporządza notatkę służbową z zaistniałego zdarzenia po zakończeniu działań. 5. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których rodzic odbierający dziecko z przedszkola 9
znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków, to wychowawca może rozpoznać sytuację domową i rodzinną dziecka i jeśli zachodzi taka konieczność, powiadomić o tym policję (specjalistę ds. nieletnich) w celu dalszego zbadania sytuacji domowej i rodzinnej dziecka, a następnie zawiadomić sąd rodzinny. 6. Po zdarzeniu dyrektor przedszkola przeprowadza rozmowę z rodzicami w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji i zobowiązuje ich do przestrzegania zasad określonych w niniejszych procedurach. 7. W przypadku gdy sytuacja zgłaszania się po dziecko rodzica w stanie nietrzeźwości powtórzy się, dyrektor powiadamia pisemnie policję, terenowy ośrodek pomocy społecznej i wydział rodzinny sądu rejonowego. V. Postępowanie w przypadku odbierania dziecka z przedszkola przez rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji 1. Nauczyciel wydaje dziecko każdemu z rodziców, jeśli zachowali prawa rodzicielskie, o ile postanowienie sądu nie stanowi inaczej. 2. Jeśli do przedszkola zostanie dostarczone postanowienie sądu o sposobie sprawowania przez rodziców opieki nad dzieckiem, nauczyciel postępuje zgodnie z tym postanowieniem. 3. O każdej próbie odebrania dziecka przez rodzica nieuprawnionego do odbioru nauczyciel powiadamia dyrektora przedszkola i rodzica sprawującego opiekę nad dzieckiem. 4. O sytuacji kryzysowej, np. kłótni rodziców, wyrywaniu sobie dziecka itp., nauczyciel lub dyrektor powiadamia policję. 10
Procedura zachowania bezpieczeństwa podczas zabaw w ogrodzie, spacerów i wycieczek organizowanych poza teren Przedszkola Miejskiego nr 4 w Świętochłowicach Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 ze zm.). Cel procedury Określenie sposobu postępowania nauczyciela w przypadku organizowania zabaw i korzystania ze sprzętu w ogrodzie przedszkolnym oraz określenie norm i zasad korzystania z urządzeń terenowych w ogrodzie przedszkolnym zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Zakres procedury Procedura dotyczy nadzoru nad dziećmi podczas ich pobytu w ogrodzie przedszkolnym oraz podczas spacerów i wycieczek poza teren placówki. Uczestnicy postępowania zakres odpowiedzialności 1. Nauczyciel: ma obowiązek dopilnować, aby zabawy przez niego organizowane były zgodne z zasadami bezpiecznego użytkowania ogrodu przedszkolnego. 2. Personel pomocniczy przedszkola: ma obowiązek współuczestniczyć w zabawach dzieci w ogrodzie przedszkolnym i ponosi współodpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci podczas organizowanych spacerów i wycieczek. 3. Woźna: ma obowiązek codziennie rano przed rozpoczęciem zajęć w ogrodzie przedszkolnym sprawdzić jego stan oraz sprawność urządzeń ogrodowych, by upewnić się, że nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia i życia dzieci. Woźna musi mieć świadomość odpowiedzialności za należyte wykonywanie tego obowiązku. 4. Dyrektor: określa zakres odpowiedzialności i obowiązków nauczyciela i pracowników przedszkola podczas organizowania zabaw w ogrodzie przedszkolnym, w czasie spacerów i wycieczek. 11
Opis procedury 1. Podczas pobytu dzieci na terenie ogrodu przedszkolnego od pierwszych dni września uczy się je korzystania z urządzeń terenowych zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Ustala się normy i zasady korzystania z tego sprzętu. 2. Codziennie rano woźna ma obowiązek sprawdzić, czy urządzenia ogrodowe są sprawne i nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia i życia dzieci. Woźna musi mieć świadomość odpowiedzialności za należyte wykonywanie tego obowiązku. 3. W czasie pobytu w ogrodzie nie przewiduje się możliwości gromadzenia nauczycieli w jednym miejscu. Nauczyciele powinni być w bezpośrednim kontakcie ze swoimi podopiecznymi i przebywać w miejscach największych zagrożeń. 4. Podczas zabaw dzieciom nie wolno oddalać się samowolnie z terenu. Dzieci wracają z terenu kolumną prowadzoną przez nauczyciela. Po ustawieniu podopiecznych w kolumnę nauczyciel powinien każdorazowo sprawdzić, czy wszystkie dzieci będące w danym dniu w jego grupie są obecne. 5. Z terenu przedszkolnego można pozwolić dziecku odejść dopiero wtedy, gdy rodzic dotarł na miejsce pobytu grupy. 6. Nauczyciel w przypadku organizowania zabaw w ogrodzie: 1) wychodzi do ogrodu po uprzednim sprawdzeniu stanu terenu i sprzętu ogrodowego, 2) przestrzega wymogu, aby zabawy były organizowane zgodnie z zasadami bezpiecznego użytkowania ogrodu przedszkolnego 3) jest zobowiązany sprawdzić liczbę dzieci przed wyjściem do ogrodu i przed powrotem do sali. 7. W przypadku wyjścia na spacer nauczyciel: 1) odnotowuje dzień, miejsce i godzinę wyjścia z grupą w zeszycie wyjść i spacerów, 2) zaopatruje dzieci w kamizelki odblaskowe, 3) zapewnia opiekę jednego dorosłego na najwyżej 15 dzieci, 4) idzie zawsze od strony ulicy, 5) dostosowuje trasę do możliwości dzieci, 6) stale sprawdza stan liczebny grupy, zwłaszcza przed wyjściem na spacer, przed powrotem i po powrocie ze spaceru. 8. W przypadku organizowania wycieczki dyrektor przedszkola powołuje spośród nauczycieli kierownika wycieczki, którego obowiązkiem jest: 1) zobowiązać nauczycieli prowadzących grupę do sprawdzenia, czy u dzieci nie 12
występują przeciwwskazania zdrowotne, ograniczające ich uczestnictwo w wycieczce (informacje lub oświadczenia rodziców/opiekunów prawnych), 2) sporządzić program i regulamin wycieczki, listę uczestników i opiekunów oraz umieścić te informacje w karcie wycieczki i przedstawić do zatwierdzenia dyrektorowi co najmniej pięć dni przed planowaną wycieczką, 3) zapoznać opiekunów grup z programem i regulaminem wycieczki, 4) powierzyć opiece jednego opiekuna nie więcej niż 15 dzieci, 5) dostosować organizację i program wycieczki do wieku, potrzeb, możliwości i zainteresowań dzieci, 6) zabrać ze sobą kompletną i sprawdzoną apteczkę pierwszej pomocy i zaopatrzyć dzieci w kamizelki odblaskowe, 7) czuwać nad przestrzeganiem regulaminu wycieczki, a w razie potrzeby dyscyplinować uczestników, 8) w chwili wypadku koordynować przebieg akcji ratunkowej, ponosić pełną odpowiedzialność za podjęte działania, 9) bezwzględnie odwołać wyjazd w przypadku burzy, śnieżycy i innych niesprzyjających warunków atmosferycznych, 10) nie dopuścić do przewozu dzieci w przypadku stwierdzenia sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu zdrowia i życia. 9. Za organizację i przebieg wycieczki są odpowiedzialni także opiekunowie grup, których obowiązkiem jest: 1) znać program i regulamin wycieczki, przestrzegać ich i stosować się do poleceń kierownika wycieczki, 2) stale sprawdzać stan liczebny grupy, a zwłaszcza bezpośrednio przed wyjazdem, w dogodnych momentach trwania wycieczki i bezpośrednio przed powrotem, a także tuż po powrocie do przedszkola, 3) dopilnować ładu i porządku przy wsiadaniu do pojazdu i zajmowaniu miejsc, 4) zwracać uwagę na właściwe zachowanie się dzieci w czasie oczekiwania na przejazd i przejazdu, 5) przestrzegać obowiązku, by dzieci wysiadały tylko na parkingach, 6) zabezpieczyć wyjście na prawe pobocze, zgodnie z obowiązującym kierunkiem jazdy. 13
Procedura postępowania w przypadku konieczności udzielania pierwszej pomocy wychowankowi Przedszkola Miejskiego nr 4 w Świętochłowicach 1. Podstawa prawna Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2195 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 ze zm.). 2. Cel procedury Przeżycie osób poszkodowanych po wypadkach zależy od jak najszybszego udzielenia pomocy medycznej i właściwej organizacji transportu do szpitala. Stosowanie tej pomocy wymagane jest w przypadku, gdy u poszkodowanego występują: zaburzenia w oddychaniu (bezdech), zatrzymanie krążenia, krwotok, wstrząs pourazowy. Procedura ma na celu zapewnienie właściwej opieki dziecku poprzez udzielenie pierwszej pomocy przedlekarskiej w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia wychowanka przedszkola. 3. Zakres procedury Procedura dotyczy zasad i zakresu podejmowanych czynności w celu ratowania życia dziecka przed wezwaniem i pojawieniem się fachowej pomocy medycznej. Pierwsza pomoc przedlekarska to pomoc w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia wychowanka przedszkola. Pierwsza pomoc przedlekarska polega przede wszystkim na wezwaniu pogotowia ratunkowego i wykonaniu czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, w tym również z wykorzystaniem wyrobów medycznych i produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza dopuszczonych do obrotu 14
w Polsce. 4. Instrukcja udzielania pierwszej pomocy Przy udzielaniu pierwszej pomocy ratownik, pomimo zdenerwowania, powinien wykazać się opanowaniem i zdrowym rozsądkiem, gdyż jest to podstawą skuteczności i sprawności jego działania. W miarę możliwości do udzielenia pierwszej pomocy wzywa się pracownika przedszkola przeszkolonego w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. Pierwszą czynnością przed przystąpieniem do pomocy poszkodowanemu jest zabezpieczenie miejsca wypadku przed ewentualnymi dalszymi zagrożeniami, np. wyłączenie urządzeń, zasilania z sieci. Następną czynnością jest dokonanie oceny stanu poszkodowanego, czy zachował on przytomność i jaki jest stan wydajności jego układów krążenia i oddychania. Prawidłowa ocena tego stanu jest podstawą do dalszych działań związanych z pierwszą pomocą. Takimi działaniami mogą być: podjęcie sztucznego oddychania, zewnętrzny masaż serca, zatamowanie krwotoku, ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej, zabezpieczenie poszkodowanego przed pogłębieniem wstrząsu, wezwanie pogotowia ratunkowego. Udzielenie pierwszej pomocy należy kontynuować do czasu przybycia fachowego personelu medycznego. Podanie jakiegokolwiek doustnego środka farmakologicznego jest dopuszczalne tylko i wyłącznie po konsultacji z rodzicem (opiekunem prawnym) dziecka lub lekarzem. W sytuacji udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej przez nauczyciela prowadzącego w tym samym czasie zajęcia dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńcze z grupą wychowanków przedszkola jest on zobowiązany do ustalenia opiekuna dla pozostałych dzieci. W razie urazów (skaleczenia, otarcia, zasinienia) niewymagających udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej i niepowodujących stanu nagłego zagrożenia zdrowia lub życia wychowanka przedszkola nauczyciel, za zgodą rodzica, może dokonać niezbędnych czynności mających na celu pomoc dziecku. O każdym przypadku wystąpienia urazu nauczyciel będący świadkiem zdarzenia lub nauczyciel, pod którego opieką dziecko się znajduje, powiadamia w dniu zdarzenia rodziców dziecka i dyrektora przedszkola. 15
Uraz nie stanowi wypadku. BEZDECH W przypadku, kiedy pierwszy wystąpi zanik czynności oddychania, krążenie może trwać jeszcze przez krótki czas, ale jest ono wówczas mniej wydajne i dochodzi do jego zatrzymania. Brak czynności oddechowej zwany jest bezdechem. Może on wystąpić przy uszkodzeniach mózgu, górnych czynności oddechowych lub ich niedrożności. W większości przypadków przywrócenia dokonuje się, stosując proste czynności, pod warunkiem natychmiastowego ich podjęcia. Bezdech u poszkodowanego rozpoznajemy przez: brak ruchów oddechowych klatki piersiowej oraz niemożność wyczucia na własnym policzku wydychanego przez poszkodowanego powietrza. Wówczas przystępujemy do udrożnienia dróg oddechowych i sztucznego oddychania. Niedrożność dróg oddechowych w przypadku blokowania ich przez język stosunkowo łatwo usuwa się poprzez odchylenie głowy poszkodowanego do tyłu. Czynność tę wykonujemy: kładąc jedną rękę pod szyję poszkodowanego i jednocześnie układając drugą na jego czole, następnie, zachowując ostrożność, odchylamy jego głowę maksymalnie do tyłu. W przypadku, kiedy zachodzi podejrzenie uszkodzenia kręgosłupa, zatkane językiem drogi oddechowe udrażniamy poprzez uniesienie żuchwy lub wyciągnięcie języka. Żuchwę można unieść, wysuwając ją w kierunku pionowym u poszkodowanego leżącego na wznak, poprzez naciskanie do przodu oboma kciukami kątów żuchwy. Wysunięcie żuchwy można uzyskać również przez pociągnięcie za dolne zęby, tak by wysunęły się przed zęby górne. Jeżeli omówione metody nie powodują udrożnienia dróg oddechowych, należy dokonać tego poprzez wyciągnięcie języka. Po rozwarciu szczęki poszkodowanego należy uchwycić język w palce wskazujący i kciuk, a następnie wyciągnąć go na brodę. Usuwanie ciał obcych Ciało obce z ust i gardła usuwa się poprzez przewrócenie poszkodowanego na bok i otworzenie jego ust. Sztuczne oddychanie Upewniwszy się, że drogi oddechowe u poszkodowanego są drożne, można przystąpić do przywracania oddechu. Najskuteczniejszą i stosunkowo najprostszą metodą jest sztuczne 16
oddychanie usta usta. Stosowanie tej metody polega na tym, że ratujący wdmuchuje swoje powietrze wydechowe bezpośrednio do ust ratowanego. Po przechyleniu głowy poszkodowanego do tyłu i zatkaniu jego nosa ratujący powinien wykonać głęboki wdech i wdmuchiwać powietrze bezpośrednio do ust poszkodowanego. Unoszenie się ściany klatki piersiowej ratowanego świadczy o skuteczności sztucznego oddechu. Odjęcie ust od ratowanego umożliwia bierny wydech. Ratujący powinien upewnić się, że w czasie wydechu powietrze wydostaje się na zewnątrz, wówczas czynności ratujące życie są skuteczne. Czynności wdmuchiwania powietrza do płuc wykonuje się z częstotliwością od 16 do 20 razy na minutę do czasu powrotu samoistnego wydolnego oddechu lub przejęcia poszkodowanego przez personel karetki reanimacyjnej. Wskazane jest stosowanie maski reanimacyjnej, umożliwiającej zatkanie nosa, co ułatwia prowadzenie sztucznego oddychania. Zapewnia ona również brak kontaktu ratownika z ustami poszkodowanego. Równie skuteczne jest oddychanie usta nos. Metodę tę stosuje się poprzez zatkanie ust poszkodowanego i wdmuchiwanie powietrza przez nos, co wymaga użycia większej siły niż przy metodzie usta usta. Podczas wydechu usta ratowanego odsłania się. Po odzyskaniu przez poszkodowanego własnego oddechu należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej. ZATRZYMANIE CZYNNOŚCI SERCA Zatrzymanie czynności serca równoznaczne jest z zatrzymaniem krążenia krwi w ustroju poszkodowanego. Objawy: nagła utrata przytomności i po kilku sekundach bezdech, brak tętna na dużych tętnicach w okolicy szyi i pachwin; należy zauważyć, że brak tętna w tętnicach promieniowych nie musi świadczyć o zatrzymaniu krążenia, źrenice poszkodowanego przestają reagować na światło, a skóra przyjmuje blado-siną barwę. Zatrzymanie krążenia krwi wymaga natychmiastowego przystąpienia do masażu zewnętrznego i równocześnie sztucznego oddychania. Upewniwszy się, że krążenie krwi rzeczywiście ustało, niezwłocznie przystępujemy do czynności ratujących życie. Masaż serca Masaż serca zewnętrzny polega na tym, że ratujący uciska rytmicznie mostek ratowanego w kierunku kręgosłupa, kiedy ten leży na plecach. Na skutek tych działań serce leżące 17
pomiędzy mostkiem a kręgosłupem zostaje uciśnięte, co powoduje mechaniczne wyciśnięcie krwi z komór małego i dużego krążenia. Odjęcie nacisku na klatkę piersiową pozwala na powtórne odkształcenie się ściany klatki piersiowej, co pozwala komorom serca na napełnienie się krwią. Cały cykl powtarza się przy następnym ucisku mostka i jego zwolnieniu. Skuteczny masaż jest wykonywany przy prędkości 80 uciśnięć na minutę. Przy wykonywaniu masażu poszkodowany powinien leżeć na plecach. Na mostek należy uciskać silnie, szybko, krótko, a nadgarstki powinny być ułożone jeden na drugim. Uciskać należy w miejscu środkowej linii ciała, tuż poniżej połowy długości mostka. Sztuczne oddychanie Aby zapewnić skuteczność masażu serca, należy połączyć go ze sztucznym oddychaniem. W przypadku akcji prowadzonej przez jednego ratującego musi on wykonać zarówno sztuczne oddychanie, jak i masaż serca, w następujący sposób: po każdych 2 wdmuchnięciach wykonuje się 30 uciśnięć, liczba sztucznych oddechów powinna wynosić 16 20 na minutę. W przypadku, kiedy jest 2 ratowników, ratowanie jest łatwiejsze, gdyż wówczas jeden ratownik wykonuje sztuczne oddychanie, a drugi masaż zewnętrzny serca. Osoba prowadząca sztuczne oddychanie powinna wdmuchiwać powietrze 2 razy na 30 uciśnięć mostka. Wyczuwalne tętno w tętnicach szyjnych lub udowych, a także obwodowych świadczy o powrocie czynność serca. Badanie tętna na tętnicach szyjnych powinno być prowadzone dokładnie i w miarę krótko, tak by nie zakłócało swobodnego przepływu krwi do mózgu. W przypadku, kiedy u poszkodowanego powrócą podstawowe funkcje życiowe, układamy go w pozycji bocznej ustalonej. KRWOTOK W przypadku wystąpienia krwotoku u poszkodowanego, tj. utraty dużej ilości krwi (tzn. około 1,5 2 litrów), wystąpią następujące objawy: bladość powłok ciała, przyspieszenie tętna, spadek ciśnienia krwi, ogólne osłabienie, szum w uszach, zimny pot, 18
mroczki przed oczyma, niepokój, utrata przytomności poprzedzająca zgon. Tamowanie krwotoku Zatamowanie krwotoku na miejscu wypadku jest czynnością ratującą życie. Zatamować krwotok można poprzez: uniesienie kończyny, ucisk ręczny w miejscu wypływu krwi, założenie opatrunku uciskowego. Uniesienie kończyny stosowane jest przy mniejszych krwotokach. Przy większych krwotokach stosujemy ucisk ręczny, jednak dobrze jest uciskać ranę, przykrywając ją gazą opatrunkową. Na krwawiącą ranę stosujemy opatrunek uciskowy. Opatrunek taki składa się z czystego opatrunku osłaniającego, który uciska się wałkiem ze zwiniętego bandaża, ligniny, waty itp. mocowanego opaską dociskającą. Zdarza się jednak, że mimo opatrunku rana krwawi nadal. W takim przypadku nie należy zdejmować opatrunku, lecz dołożyć waty, ligniny itp. i ucisnąć go silniej drugą opaską. WSTRZĄS POURAZOWY Objawy wstrząsu: szybko słabnące, nawet niewyczuwalne tętno, bladość i ochłodzenie skóry, zimny pot na powierzchni ciała, płytki, przyspieszony oddech, niepokój poszkodowanego, apatia i senność. Łagodzenie objawów wstrząsu Przy początkowych objawach wstrząsu poszkodowany raczej jest przytomny, ale objawy te mogą pogłębić się na skutek strachu, bólu czy zimna. Należy zatem starać się wyeliminować czynniki powodujące ten wstrząs, a w szczególności: zapewnić poszkodowanemu spokój, osłonić przed zimnem, zapewnić poszkodowanemu prawidłowy oddech, opanować krwotok, 19
założyć opatrunek lub unieruchomić złamanie, ułożyć poszkodowanego na wznak z kończynami dolnymi uniesionymi ku górze, uspokoić psychicznie, ewentualnie podać do picia ciepłe płyny jeśli poszkodowany jest przytomny, szybko wezwać wykwalifikowaną pomoc medyczną. OMDLENIE Udzielając pierwszej pomocy zemdlonemu, należy: ułożyć chorego wygodnie z nogami uniesionymi do góry lub posadzić, pochylając go mocno do przodu, tak by głowa znajdowała się między kolanami, rozpiąć choremu ubranie, zapewnić dostęp świeżego powietrza. Nieprzytomnemu nigdy nie wolno podawać żadnych środków doustnie. Jeśli chory sinieje, należy podnieść mu do góry dolną szczękę celem udrożnienia dróg oddechowych. Jeśli po kilku minutach chory nie odzyskuje przytomności wezwać pogotowie ratunkowe. 5. Postanowienia końcowe W przypadku podejrzenia choroby dziecka niewymagającej udzielenia pierwszej pomocy przedlekarskiej (gorączka, kaszel, katar, wysypka itp.) nauczyciel niezwłocznie powiadamia rodziców dziecka i informuje ich o konieczności wcześniejszego odebrania dziecka z przedszkola. 20
Procedura postępowania w razie wypadku dziecka Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 ze zm.). 1. Pracownik przedszkola, który powziął wiadomość o wypadku dziecka, niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności: 1) wzywa pogotowie ratunkowe, korzystając z ogólnopolskiego numeru ratunkowego 112, 2) w miarę możliwości udziela poszkodowanemu pierwszej pomocy, 3) powiadamia dyrektora przedszkola, a w przypadku gdy jest to niemożliwe z uwagi na udzielanie poszkodowanemu dziecku pomocy, wzywa świadków wypadku do powiadomienia dyrektora przedszkola, 4) ponieważ pozostawienie bez opieki pozostałych dzieci powierzonych nauczycielowi jest niedopuszczalne, należy powiadomić nauczyciela sąsiedniej grupy o konieczności objęcia dzieci opieką. 2. Dyrektor przedszkola powiadomiony o wypadku nie dopuszcza do zajęć lub przerywa je, wyprowadzając dzieci z miejsca zagrożenia, jeżeli miejsce, w którym są lub będą prowadzone zajęcia, może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa dzieci. 3. O każdym wypadku dyrektor przedszkola powiadamia: 1) rodziców poszkodowanego dziecka, 2) pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy, 3) społecznego inspektora pracy, 4) organ prowadzący przedszkole, 5) radę rodziców. 4. O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym dyrektor przedszkola zawiadamia niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty. 5. O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, zawiadamia się niezwłocznie Państwowego Inspektora Sanitarnego. 6. Dyrektor przedszkola zabezpiecza miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób niepowołanych. 21
7. Dyrektor przedszkola powołuje zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. 8. Zespół powypadkowy przeprowadza postępowanie powypadkowe i sporządza dokumentację powypadkową, w tym protokół powypadkowy, stanowiący załącznik do niniejszej procedury. Zespół w szczególności: 1) przesłuchuje poszkodowane dziecko (w obecności rodzica lub wychowawcy/pedagoga/psychologa) i sporządza protokół przesłuchania, 2) przesłuchuje świadków wypadku i sporządza protokoły przesłuchania; jeżeli świadkami są dzieci, przesłuchanie odbywa się w obecności wychowawcy lub pedagoga/psychologa, a protokół przesłuchania odczytuje się w obecności dziecka- świadka i jego rodziców, 3) sporządza szkic lub fotografię miejsca wypadku, 4) sporządza protokół powypadkowy; protokół powypadkowy podpisują członkowie zespołu powypadkowego i dyrektor przedszkola. 9. Z treścią protokołu powypadkowego i innymi materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się rodziców poszkodowanego dziecka, którzy potwierdzają ten fakt podpisem w protokole. 10. Organowi prowadzącemu i kuratorowi oświaty protokół powypadkowy doręcza się na ich wniosek. 11. W składzie zespołu powypadkowego może uczestniczyć przedstawiciel organu prowadzącego, kuratora oświaty lub rady rodziców. Przewodniczącym zespołu jest pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, a jeżeli nie ma go w składzie zespołu społeczny inspektor pracy. 12. Poszkodowane dziecko musi zostać odebrane z przedszkola przez rodzica, a dopóki rodzic się nie zgłosi, opiekę nad dzieckiem sprawuje nauczyciel. 13. Podczas przekazania dziecka rodzicowi nauczyciel dokonuje wpisu w dzienniku zajęć. W notatce muszą się znaleźć następujące informacje: 1) imię i nazwisko rodzica odbierającego dziecko, 2) imię i nazwisko dziecka, 3) data i godzina odbioru dziecka z przedszkola, 4) informacja o powiadomieniu rodzica o stanie dziecka i szczegółach wypadku. 14. Notatkę, o której mowa w ust. 13, podpisuje rodzic i nauczyciel. 15. Jeżeli wypadek zdarzył się w czasie wyjścia, wycieczki organizowanej poza terenem przedszkola, wszystkie stosowne decyzje podejmuje opiekun grupy/kierownik wycieczki 22
i odpowiada za nie. 16. Rejestr wypadków prowadzi dyrektor przedszkola. 23
Procedura postępowania nauczycieli i personelu przedszkola, gdy na terenie przedszkola zdarzył się nieszczęśliwy wypadek z udziałem dziecka Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 ze zm.). Cel procedury Zapobieganie wypadkom z udziałem dzieci w przedszkolu i określenie obowiązków i zadań personelu przedszkola w sytuacji wystąpienia nieszczęśliwego wypadku. Zakres procedury Procedura dotyczy sprawowania nadzoru nad dziećmi i ochrony ich życia i zdrowia w sytuacji wystąpienia wypadku na terenie przedszkola. Uczestnicy postępowania zakres odpowiedzialności 1. Rodzice (opiekunowie prawni): podejmują wszelkie decyzje związane z leczeniem dziecka. 2. Nauczyciele: zapobiegają wypadkom poprzez ustalanie norm bezpiecznego zachowania się dzieci podczas ich pobytu w przedszkolu, zapewniają poszkodowanemu dziecku opiekę, w razie konieczności sprowadzają fachową pomoc medyczną, w miarę możliwości udzielają poszkodowanemu pierwszej pomocy, informują o wypadku dyrektora przedszkola i rodziców poszkodowanego dziecka. 3. Dyrektor: powinien zapewnić natychmiastową pomoc lekarską i opiekę dziecku, które uległo wypadkowi, powiadomić odpowiednie organy o wypadku, jaki zdarzył się na terenie przedszkola lub podczas zajęć organizowanych poza jego terenem, i powołać zespół powypadkowy. Opis procedury I. Zapobieganie wypadkom Dzieci w wieku przedszkolnym bardzo często ulegają nieszczęśliwym wypadkom, do których dochodzi w różnych miejscach pobytu dzieci, także w przedszkolu. Zadaniem dorosłych jest 24
więc wyrobienie u dzieci określonych umiejętności i sprawności. Wiek przedszkolny to najbardziej właściwy okres do zdobywania umiejętności i przyzwyczajeń, kształtowania nawyków i postaw. II. Sposoby przeciwdziałania wypadkom dzieci w przedszkolu 1. Nauczyciel jest zobowiązany do ustalania norm bezpiecznego zachowania się dzieci podczas ich pobytu w przedszkolu, omawiania zasad bezpieczeństwa i aktualizowania przepisów poprzez: 1) przestrzeganie dzieci przed zagrożeniami dzięki organizowaniu zabaw edukacyjnych i wyświetlaniu filmów edukacyjnych, 2) uczenie dzieci przewidywania zagrożeń, 3) ocenianie zachowań zagrażających zdrowiu w różnych sytuacjach, także codziennych, 4) uczenie zasad postępowania warunkujących bezpieczeństwo w formie konkursów czy quizów, 5) przedstawianie skutków niebezpiecznych zachowań dzięki zabawie, opowiadaniu bajek czy wyświetlaniu filmów. 2. Nauczyciel jest zobowiązany do zapoznawania dzieci z zasadami bezpieczeństwa poprzez rozmowy z zaproszonymi do przedszkola gośćmi: policjantami, strażakami. 3. Nauczyciel ma obowiązek przekazywania dzieciom wiedzy o zdrowym stylu życia. 4. Nauczyciel ponadto ma obowiązek: 1) otoczyć wszystkie dzieci ciągłą opieką i zapewnić im nadzór, 2) przewidywać sytuacje niebezpieczne i unikać ich, 3) tworzyć właściwe warunki do bezpiecznego rozwoju dziecka, 4) opracować i wdrażać programy profilaktyczne, 5) opracować kodeks grupowy i regulamin zachowania w ogrodzie przedszkolnym, 6) unikać sytuacji i miejsc niebezpiecznych. 5. Dyrektor przedszkola czuwa nad przestrzeganiem przepisów BHP przez wszystkich pracowników, a w szczególności: 1) pilnuje przestrzegania procedur bezpieczeństwa obowiązujących w przedszkolu, 2) umieszcza w widocznym miejscu plan ewakuacji, 3) dba o zaopatrzenie placówki w odpowiednią liczbę apteczek i sprzętu gaśniczego, 4) zapewnia właściwe oświetlenie i jest odpowiedzialny za właściwą nawierzchnię dróg, dba o zabezpieczanie gniazdek elektrycznych, przewodów elektrycznych i nagrzewających się elementów systemu grzewczego, 5) dba o okresowe kontrole obiektów należących do przedszkola. 25
III. Postępowanie w razie wypadku 1. W razie wypadku powodującego ciężkie uszkodzenia ciała, wypadku zbiorowego bądź śmiertelnego dyrektor lub inny pracownik przedszkola, który uzyskał wiadomość o wypadku, podejmuje następujące działania: 1) dokonuje ogólnej oceny sytuacji, tj. sprawdza, ilu jest poszkodowanych, jaki jest ich stan i czy występuje dodatkowe niebezpieczeństwo, takie jak np. wybuch gazu lub pożar, 2) niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, 3) sprowadza fachową pomoc medyczną, 4) w miarę możliwości udziela poszkodowanemu pierwszej pomocy, 5) informuje o wypadku dyrektora przedszkola, pracownika służby BHP, 6) wyprowadza dzieci z zagrożonej strefy, jeżeli miejsce może stwarzać zagrożenie dla ich bezpieczeństwa, 7) nie dopuszcza do zatarcia śladów zdarzenia, wstępnie zabezpiecza miejsce wypadku tak, aby wykluczyć dostęp osób niepowołanych, 8) relacjonuje przebieg zdarzenia, jeśli był jego świadkiem, 9) informuje o swoich obserwacjach, uwagach, pierwszych relacjach i reakcjach dzieci i poszkodowanego, jeśli takie się pojawiły, 10) sporządza notatkę służbową, w której opisuje przebieg zdarzenia. 2. O każdym wypadku zawiadamia się niezwłocznie: 1) rodziców (opiekunów) poszkodowanego, 2) pracownika służby BHP, 3) organ prowadzący przedszkole, 4) radę rodziców, 5) społecznego inspektora pracy. 3. O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym zawiadamia się niezwłocznie: 1) prokuratora, 2) kuratora oświaty. 4. O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, zawiadamia się niezwłocznie Państwowego Inspektora Sanitarnego. 5. O wypadkach zawiadamia dyrektor lub upoważniony przez niego pracownik przedszkola. IV. Postępowanie powypadkowe 1. Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku dyrektor przedszkola jest zobowiązany powołać zespół powypadkowy, którego zadaniem jest przeprowadzenie 26
postępowania powypadkowego i sporządzenie dokumentacji wypadku. Przed rozpoczęciem pracy zespołu powypadkowego dyrektor lub upoważniony przez niego pracownik zabezpiecza miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób niepowołanych. 2. Zespół powypadkowy wykonuje następujące czynności: 1) przeprowadza postępowanie powypadkowe, 2) sporządza dokumentację powypadkową, w tym protokół powypadkowy. 3. W skład zespołu wchodzi: 1) pracownik służby BHP, 2) społeczny inspektor pracy, 3) jeżeli nie jest możliwy udział w pracach zespołu jednej z tych osób, dyrektor powołuje w jej miejsce innego pracownika przeszkolonego w zakresie BHP, 4) jeżeli w składzie zespołu nie mogą się znaleźć ani pracownik służby BHP, ani społeczny inspektor pracy, do zespołu wchodzą dyrektor i pracownik przeszkolony w zakresie BHP, 5) w pracach zespołu może uczestniczyć przedstawiciel organu prowadzącego, kuratora oświaty lub rady rodziców. 4. Przewodniczącym zespołu jest: 1) pracownik służby BHP, 2) jeżeli w zespole nie ma ani pracownika służby BHP, ani społecznego inspektora pracy, przewodniczącego zespołu spośród pracowników wyznacza dyrektor. 5. W sprawach spornych rozstrzygające jest stanowisko przewodniczącego zespołu. Członek zespołu niezgadzający się ze stanowiskiem przewodniczącego może przedstawić zdanie odrębne, które odnotowuje się w protokole powypadkowym. 6. Przewodniczący zespołu poucza poszkodowanego lub reprezentujące go osoby o przysługujących im prawach w toku postępowania powypadkowego. V. Zadania zespołu powypadkowego 1. Zbadać przyczyny i okoliczności, które mogły mieć wpływ na zaistnienie wypadku. 2. Wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego i wszystkich świadków wypadku. 3. Zasięgnąć opinii lekarza lub innych osób, jeśli zachodzi taka potrzeba (np. odpowiednich specjalistów, gdy doszło do ulotnienia się gazu, zalania z pękniętej rury, zatrucia pokarmowego). 4. Sporządzić protokół powypadkowy. VI. Zadania przewodniczącego zespołu powypadkowego 27
1. Kierować pracą komisji powypadkowej. 2. Zajmować decydujące stanowisko w kwestiach spornych wynikłych podczas prac zespołu. 3. Powiadomić osoby reprezentujące poszkodowane dziecko o przysługujących im prawach w toku postępowania powypadkowego. 4. Dopilnować poprawności sporządzanej dokumentacji powypadkowej. 5. Umożliwić członkom zespołu przedstawienie zdań odrębnych i zamieszczenie ich w protokole powypadkowym. 6. Dopilnować właściwego i terminowego sporządzenia protokołu powypadkowego (nie później niż w ciągu 14 dni od daty uzyskania zawiadomienia o wypadku). 7. Dopilnować, aby protokół powypadkowy został podpisany przez wszystkich do tego zobowiązanych, w tym dyrektora przedszkola. 8. Dopilnować, aby z protokołem zostali zapoznani rodzice poszkodowanego dziecka. 9. Dopilnować, aby protokół powypadkowy został przekazany upoważnionym do tego organom. VII. Protokół powypadkowy 1. Z treścią protokołu powypadkowego i innymi materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się rodziców poszkodowanego małoletniego. 2. Jeden egzemplarz protokołu powypadkowego pozostaje w przedszkolu. Protokół powypadkowy doręcza się: 1) osobom uprawnionym do zaznajomienia się z materiałami postępowania powypadkowego, 2) organowi prowadzącemu na jego wniosek, 3) kuratorowi oświaty na jego wniosek. 3. Protokół powypadkowy podpisują członkowie zespołu i dyrektor. 4. Zastrzeżenia do ustaleń protokołu: 1) mogą złożyć osoby uprawnione do zaznajomienia się z materiałami postępowania powypadkowego, 2) składa się w ciągu siedmiu dni od daty doręczenia protokołu, 3) składa się ustnie do protokołu powypadkowego lub na piśmie przewodniczącemu zespołu, 4) rozpatruje organ prowadzący, 5) mogą dotyczyć w szczególności: niewykorzystania wszystkich środków dowodowych niezbędnych do ustalenia stanu faktycznego, sprzeczności istotnych ustaleń protokołu 28
z zebranym materiałem dowodowym. 5. Po rozpatrzeniu zastrzeżeń do protokołu organ prowadzący może: 1) zlecić dotychczasowemu zespołowi wyjaśnienie ustaleń protokołu lub przeprowadzenie określonych czynności dowodowych, 2) wyznaczyć nowy zespół w celu ponownego przeprowadzenia postępowania powypadkowego. VIII. Obowiązki dyrektora 1. Zapewnić natychmiastową pomoc lekarską i opiekę dziecku, które uległo wypadkowi. 2. Powiadomić o wypadku na terenie przedszkola lub podczas zajęć organizowanych poza jego terenem: 1) pracownika służby BHP, 2) społecznego inspektora pracy, 3) rodziców poszkodowanego dziecka: przy wypadkach cięższych poinformowanie, że zostało wezwane pogotowie, bez konsultacji z rodzicami; przy wypadkach lekkich ustalenie z rodzicem potrzeby wezwania pogotowia i wcześniejszego przyjścia rodzica do przedszkola, 4) organ prowadzący, 5) radę rodziców, 6) właściwego prokuratora i kuratora, jeśli wypadek był śmiertelny, ciężki lub zbiorowy, 7) właściwego Państwowego Inspektora Sanitarnego, jeśli jest podejrzenie zatrucia. 3. Zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób niepowołanych do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. 4. Podjąć decyzję o naruszeniu miejsca wypadku, jeśli wymaga tego konieczność ratowania osób lub możliwość zapobieżenia grożącemu niebezpieczeństwu. 5. Powołać zespół powypadkowy. 6. Wyznaczyć przewodniczącego zespołu powypadkowego. 7. Zbadać okoliczności i przyczyny wypadku. 8. Sporządzić dokumentację powypadkową. 9. Podpisać protokół powypadkowy. 10. Zapoznać z protokołem powypadkowym rodziców poszkodowanego dziecka. 11. Doręczyć protokół powypadkowy właściwym organom. 12. Omówić z pracownikami placówki przyczyny zaistniałego wypadku i podjąć działania zapobiegawcze. 13. Wpisać wypadek do rejestru wypadków. 29
Należy pamiętać, że wszelkie decyzje związane z leczeniem dziecka podejmują rodzice. Jeśli nie będą wyrażali zgody na udzielenie pomocy medycznej zaproponowanej przez przybyłego do przedszkola lekarza, jedyne, co może zrobić dyrektor, to zastosować argumentację i perswazję słowną. 30
Procedura postępowania w przypadku samowolnego oddalenia się wychowanka z miejsca prowadzenia zajęć (miejsca pobytu) 1. Nauczyciele oraz pracownicy niepedagogiczni przedszkola zobowiązani są rzetelnie realizować powierzone im zadania związane z bezpieczeństwem wychowanków, w tym zadania związane ze sprawowaniem nadzoru nad nimi. 2. Nauczyciel pełniący funkcję kierownika wycieczki oraz prowadzący lub nadzorujący zajęcia, w czasie których do sprawowania opieki nad wychowankami angażuje się inne osoby niż wymienione w pkt 1, zobowiązany jest zapoznać je z postanowieniami niniejszej procedury. 3. Nauczyciele oraz pracownicy niepedagogiczni zobowiązani są nie dopuszczać do sytuacji, w której wychowanek samowolnie opuści miejsce prowadzenia zajęć. 4. W sytuacji, gdy nauczyciel lub inna osoba sprawująca opiekę lub nadzór zauważy brak wychowanka w miejscu prowadzenia zajęć lub miejscu, gdzie wychowanek powinien przebywać, należy: ustalić w miarę precyzyjnie, kiedy i gdzie wychowanek widziany był po raz ostatni oraz rozpytać inne dzieci z grupy, czy nie mają wiedzy, gdzie wychowanek mógł się oddalić, zapewnić tymczasowy nadzór nad grupą przez inną osobę, a samemu dokonać sprawdzenia najbliższych pomieszczeń (terenu) przyległych do miejsca prowadzenia zajęć, rozpytać pozostałych pracowników, czy nie zauważyli zaginionego wychowanka przemieszczającego się w budynku w czasie, kiedy mogło dojść do samowolnego opuszczenia miejsca prowadzenia zajęć (miejsca pobytu), w przypadku podejrzenia, że wychowanek mógł opuścić budynek przedszkola, sprawdzić, czy zabrał z sobą rzeczy osobiste, ubranie wierzchnie oraz obuwie pozostawione uprzednio w szatni. 5. W przypadku nieustalenia miejsca pobytu wychowanka w wyniku podjęcia czynności wskazanych w pkt 4, należy powiadomić dyrektora albo inną wyznaczoną przez niego 31
osobę o podejrzeniu samowolnego oddalenia się (ucieczki) wychowanka z miejsca prowadzenia zajęć. 6. Jeżeli czas, jaki upłynął od momentu samowolnego opuszczenia przez wychowanka miejsca prowadzenia zajęć, realnie pozwala na dotarcie do miejsca jego zamieszkania lub miejsca zamieszkania jego bliskich, należy skontaktować się z rodzicami wychowanka lub innymi bliskimi celem sprawdzenia, czy dziecko nie znajduje się pod opieką tych osób. 7. Dyrektor lub inna wyznaczona przez niego osoba deleguje osoby, które podejmują czynności poszukiwawcze poza budynkiem przedszkola. Poszczególnym osobom przydziela się obszar podlegający sprawdzeniu, z uwzględnieniem miejsc, do których wychowanek mógł się udać, oraz tras, którymi może się przemieszczać. Każda z osób poszukujących powinna mieć możliwość komunikowania się z osobą koordynującą działania. 8. Dyrektor lub inna wyznaczona przez niego osoba koordynuje działania poszukiwawcze. 9. Jeżeli podjęte działania opisane w niniejszej procedurze nie przyniosą rezultatu w ciągu kilkudziesięciu minut od prawdopodobnego czasu zaginięcia dziecka, o incydencie zawiadamia się policję. Decyzję o powiadomieniu policji podejmuje dyrektor lub inna wyznaczona osoba. 10. W trakcie prowadzenia akcji poszukiwawczej należy pamiętać o zapewnieniu bezpieczeństwa i opieki pozostałym wychowankom oraz o zachowaniu spokoju, tak by nie wywoływać paniki i niepotrzebnego stresu wśród dzieci. 11. Każdy przypadek samowolnego oddalenia się wychowanka z miejsca prowadzenia zajęć po zakończeniu akcji poszukiwawczej podlega analizie przez dyrektora pod kątem funkcjonowania procedur bezpieczeństwa i realizacji zadań przez nauczycieli i pracowników niepedagogicznych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa. Wnioski z analizy przedstawia się na radzie pedagogicznej; na ich podstawie dyrektor decyduje o wyciągnięciu konsekwencji służbowych wobec pracowników winnych zaniedbań. 32