Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Pniewy - założenia i doświadczenia gmina: Pniewy, powiat: szamotulski, województwo: wielkopolskie Gmina Pniewy gmina miejsko-wiejska w powiecie szamotulskim, ok. 50 km od Poznania liczba ludności: 12 496 osób (miasto 7 953 osoby, wieś 4 543 osoby) obszar: 158,47 km 2 powierzchni miasto Pniewy i 21 sołectw położona jest na przecięciu ważnych szlaków komunikacyjnych o Droga krajowa nr 92 i 24 (dawna E8: Warszawa-Poznań- Świecko-Berlin) o Droga wojewódzka nr 187
Gmina Pniewy liczba budynków mieszkalnych: 2 394 sektor przedsiębiorstw: dominują mikro- i małe przedsiębiorstwa o profilu usługowym (71%), w mniejszej części produkcyjnym (25 %) i rolniczym (4%) rolnictwo: ok. 74 % struktury powierzchniowej gminy zajmują użytki rolne, dominują gospodarstwa duże (powyżej 10 ha 43%) nie funkcjonuje miejski transport zbiorowy Gmina Pniewy gmina zgazyfikowana jest tylko w obszarze miejskim (głównym dystrybutorem gazu ziemnego jest Polska Spółka Gazownictwa systemem elektroenergetycznym na terenie gminy Pniewy zarządza ENEA Operator Sp. z o.o. na terenie gminy Pniewy funkcjonuje sieć ciepłownicza, (VEOLIA)
Projekt związany z opracowaniem PGN PGN dla Gminy Pniewy sporządzono w ramach projektu pt: Wyznaczenie kierunków działań o charakterze energooszczędnym i ekologicznym poprzez opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Pniewy wraz z niezbędnymi elementami, realizowanego w ramach PO Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, (priorytet IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna, działanie 9.3. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej plany gospodarki niskoemisyjnej (PGN)), ze środków Funduszu Spójności, na podstawie umowy o dofinansowanie zawartej z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie Zakres projektu realizacja zapisów umowy o dofinansowanie Stworzenie bazy danych zawierającej wyselekcjonowane i usystematyzowane informacje pozwalające na ocenę gospodarki energią w gminie oraz w jej poszczególnych sektorach oraz inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych Szkolenia dla pracowników Urzędu Miejskiego Pniewy na temat problematyki związanej z tworzeniem planów gospodarki niskoemisyjnej Działania informacyjne i promocyjne (spotkania z interesariuszami, ankietyzacja mieszkańców i przedsiębiorców, plakaty, broszury informacyjne, informacje na stronie internetowej i w prasie lokalnej) Opracowanie dokumentu PGN, zgodnie ze szczegółowymi zaleceniami dotyczącymi struktury PGN wg NFOŚiGW Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko (działanie fakultatywne - nie zrealizowano - Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska i Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny uzgodnili odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu planu) Przyjęcie PGN do realizacji w formie uchwały Rady Miejskiej Pniewy Montaż finansowy: - Koszt całkowity: 33.210,00 zł - Dofinansowanie z Funduszu Spójności: 28.228,50 zł (85 % kosztów kwalifikowanych) - Wkład własny Gminy Pniewy: 4.981,50 zł
PGN dla Gminy Pniewy na osi czasu listopad 2013 r. uchwała Rady Miejskiej Pniewy w sprawie wyrażenia zgody na przystąpienie do opracowania i wdrażania planu gospodarki niskoemisyjnej oraz złożenie wniosku w konkursie oraz złożenie wniosku o dofinansowanie w ramach POIS 2007 2013; lipiec 2014 r. informacja o pozytywnej ocenie wniosku i umieszczeniu na liście rankingowej; listopad 2014 r. zawarcie umowy o dofinansowanie projektu; grudzień 2014 r. zawarcie umowy z Wykonawcą; styczeń - wrzesień 2015 r. realizacja projektu; wrzesień 2015 r. uchwała w sprawie przyjęcia do realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Pniewy ; październik 2015 r. złożenie wniosku o płatność końcową do NFOŚiGW w Warszawie obecnie trwa procedura weryfikacji wniosku i PGN; Realizacja projektu Wykonawca: firma NUVARRO Sp. z o.o. z siedzibą w Posadzie Wykonawca został wybrany zgodnie z procedurą wyłaniania wykonawców przy udzielaniu zamówień publicznych w ramach projektów współfinansowanych przez UE w ramach POIŚ, których wartość nie przekracza 30 tys. euro.
Realizacja projektu - aktywność na wielu płaszczyznach Ankietyzacja mieszkańców przedsiębiorców i Spotkania z interesariuszami Realizacja projektu - aktywność na wielu płaszczyznach Szkolenia pracowników Współpraca z instytucjami i jednostkami organizacyjnymi
Proces przygotowania Planu gospodarki niskoemisyjnej (PGN) 1. Ustalenie wymagań i zakresu dokumentu. 2. Pozyskanie danych do analizy stanu obecnego, inwentaryzacji emisji. 3. Opracowanie uwarunkowań oraz identyfikacja obszarów problemowych. 4. Ustalenie wielkości emisji. 5. Zaplanowanie działań, przeprowadzenie konsultacji. 6. Uchwalenie planu. Inwentaryzacja emisji CO2 fundamentem PGN Dobrze wykonana inwentaryzacja pozwala zidentyfikować główne źródła emisji na obszarze miasta/gminy. Przyjęty rok bazowy: 2013 Określono dwie grupy: samorząd społeczeństwo Źródła danych: Urząd Miejski Pniewy i jednostki organizacyjne dane z ankietyzacji mieszkańców GUS i inne bazy statystyczne (np. ARE) dane przedsiębiorstw energetycznych (producenci i dystrybutorzy energii i paliw) dokumenty strategiczne i planistyczne różnych poziomów opracowania tematyczne
BEI - wyniki Zużycie energii w sektorach grupy Samorząd w 2013 roku. Zużycie energii Udział [MWh/rok] % Budynki gminne 3478,42 41,14% Gminny zasób mieszkaniowy 2212,18 26,16% Transport publiczny 927,86 10,97% Oświetlenie publiczne 585,53 6,93% Gospodarka wodno-ściekowa 1 250,83 14,79% Suma 8454,82 100,00% Budynki gminne 7% 11% 15% 41% Gminny zasób mieszkaniowy Transport publiczny 26% Oświetlenie publiczne Gospodarka wodnościekowa
Emisja CO 2 w sektorach grupy Samorząd w 2013 roku Emisja CO 2 Udział [tco 2 /rok] % Budynki gminne 1106,05 33,86% Gminny zasób mieszkaniowy 575,15 17,61% Transport publiczny 247,74 7,58% Oświetlenie publiczne 475,45 14,55% Gospodarka wodno-ściekowa 862,38 26,40% Suma 3266,66 100% Budynki gminne 14% 26% 8% 18% 34% Gminny zasób mieszkaniowy Transport publiczny Oświetlenie publiczne Gospodarka wodnościekowa Zużycie energii w grupie Społeczeństwo w 2013 roku Zużycie energii Udział [MWh/rok] % Gospodarstwa domowe 102 887,38 27,98% Przemysł i usługi 54 944,22 14,94% Produkcja energii 8 835,35 2,40% Transport prywatny 200 993,80 54,67% Suma 367 660,75 100% 28% 55% 15% Gospodarstwa domowe Przemysł i usługi Produkcja energii Transport prywatny 2%
Emisja CO 2 w grupie Społeczeństwo w 2013 roku. Emisja CO 2 Udział [tco 2 /rok] % Gospodarstwa domowe 30 961,19 27,95% Przemysł i usługi 25 547,15 23,06% Produkcja energii 1775,91 1,60% Transport prywatny 52 481,61 47,38% Suma 110 765,86 100% 28% 47% Gospodarstwa domowe 23% Przemysł i usługi Produkcja energii Transport prywatny 2% Bilans zużycia energii oraz emisji CO 2 w gminie Pniewy Zużycie energii Emisja CO 2 [MWh/rok] % [tco 2 /rok] % Samorząd 8455,14 2,25% 3266,81 2,86% Społeczeństwo 367660,75 97,75% 110765,86 97,14% RAZEM 376115,89 100% 114032,67 100% Zużycie energii Samorząd Społeczeństwo 2% Emisja CO2 Samorząd Społeczeństwo 3% 98% 97% Jeden mieszkaniec gminy Pniewy w roku bazowym zużył ok. 30,10 MWh energii i wyprodukował ok. 9,13 tco2 Polska zajmuje poz.22 w światowym rankingu pod względem emisji CO2 z paliw kopalnianych, z czego statystyczny Polak rocznie emituje 8,2 tco2
Zmarnowany czas, czy szansa na sukces? O jakości dokumentu decyduje: Problemy podczas tworzenia: Brak własnej bazy zużycia energii w posiadanych budynkach i samochodach, Długie oczekiwanie na dane od producentów energii (ENEA ponad 4 miesiące), Niska świadomość mieszkańców. Kompetentny zespół do tworzenia PGN i jego realizacji. Systematyczne szkolenia pracowników w zakresie OZE i efektywności energetycznej. PGN jest doskonałą szansą na uporządkowanie gospodarki energetycznej w gminie. Najlepszym bodźcem do działania są korzyści ekonomiczne. Ekologia jest na dalszym miejscu. Plan gospodarki niskoemisyjnej Przykłady skutecznych działań i dobre praktyki powinny być szeroko propagowane.
Efekt ekologiczny z wdrażania PGN Plan zakłada, że w wyniku zapisanych w nim działań do 2020 roku nastąpi (w stosunku do roku bazowego, t. j. 2013) Redukcja gazów cieplarnianych. Zwiększenie udziału energii pochodzącej z OZE. Oszczędności zużycia energii. 4,13% 9,93% 4,13% Cel strategicz ny POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA NATURALNEGO GMINY PNIEWY DZIĘKI DZIAŁANIOM NA RZECZ REDUKCJI EMISJI DWUTLENKU WĘGLA Zaplanowane cele i działania w PGN Cele operacyjne Kierunki działań 1. Wykorzystanie potencjału odnawialnych źródeł energii oraz poprawa efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej Działanie nr 1.1 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej Działanie nr 1.2 Produkcja energii elektrycznej na połaciach budynków użyteczności publicznej Działanie nr 1.3 Produkcja energii elektrycznej przy energochłonnej infrastrukturze wod-kan Działanie nr 1.4 Modernizacja oświetlenia ulic Działanie nr 1.5 Rozwój technologii ITC na rzecz opomiarowania mediów w budynkach komunalnych 2. Poprawa efektywności energetycznej w budynkach sektora mieszkalnego, rolnego i gospodarczego Działanie nr 2.1 Termomodernizacja obiektów mieszkalnych z wykorzystaniem OZE Działanie nr 2.2 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powstających ze spalania paliw na potrzeby c.o Działanie nr 2.3 Przygotowanie ciepłej wody użytkowej za pomocą alternatywnych sposobów pozyskania energii pierwotnej Działanie nr 2.4 Produkcja energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich Działanie nr 2.5 Efektywna energetycznie gospodarka gminy Działanie nr 2.6 Rozwój technologii ITC na rzecz opomiarowania mediów w budownictwie mieszkalnym 3. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych Działanie nr 3.1 Modernizacja oraz budowa dróg lokalnych Działanie nr 3.2 Tworzenie infrastruktury technicznej dla turystyki rowerowej Działanie nr 3.3 Zakup pojazdów niskoemisyjnych 4. Promocja i edukacja ekologiczna w myśl zrównoważonego rozwoju Działanie 4.1 Szkolenia interesariuszy projektu w zakresie gospodarki niskoemisyjnej Działanie 4.2 Promocja i edukacja postaw proekologicznych Działanie 4.3 Zielone zamówienia publiczne Działanie 4.4 Zarządzanie energią i jej wpływem na środowisko naturalne
PGN po co nam to było? Istotą sporządzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jest zapewnienie korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych płynących z działań obniżania emisji CO2, m.in. poprzez zmniejszenie energochłonności, wzrost świadomości obywateli oraz wdrożenie nowych innowacyjnych technologii, co w konsekwencji spowoduje wzrost konkurencyjności gminy. A praktycznie po co? PGN a WRPO 2014-2020 Działanie 3.2. Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym Poddziałanie 3.2.1 Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej Typy projektów: kompleksowa, głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej związana m.in. z: ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych, przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, w tym z zastosowaniem kogeneracji, instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE, wymianą oświetlenia na energooszczędne, systemami monitorowania i zarządzania energią, finansowaniem opracowanych audytów energetycznych dla sektora publicznego - jako elementu kompleksowego projektu. Wsparcie uzyskają projekty zgodne z Planem gospodarki niskoemisyjnej dla danego obszaru lub innym dokumentem równoważnym (zgodnym z wytycznymi dla konkursu 2/POIiŚ/9.3/2013 - Plany gospodarki niskoemisyjnej )!!!
A praktycznie po co? PGN a WRPO 2014-2020 Działanie 3.2. Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym Poddziałanie 3.2.2 Kompleksowa modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych Typy projektów: kompleksowa, głęboka modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych związana z m.in.: ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych, przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, w tym z zastosowaniem kogeneracji, instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE, wymianą oświetlenia na energooszczędne (w przypadku wielorodzinnych budynków mieszkalnych, tylko ich części wspólnych), systemami monitorowania i zarządzania energią, finansowaniem opracowanych audytów energetycznych dla sektora mieszkaniowego - jako elementu kompleksowego projektu. Wsparcie uzyskają projekty zgodne z Planem gospodarki niskoemisyjnej dla danego obszaru lub innym dokumentem równoważnym (zgodnym z wytycznymi dla konkursu 2/POIiŚ/9.3/2013 - Plany gospodarki niskoemisyjnej)!!! Korzyści z wdrażania PGN REDUKCJA EMISJI CO2 i innych gazów i zanieczyszczeń pyłowych do powietrza POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA i stanu środowiska na obszarze gminy. ZWIĘKSZENIE JAKOŚCI ŻYCIA mieszkańców gminy ZWIĘKSZENIE BEZPIECZEŃSTWA energetycznego, dzięki inwestycjom w odnawialne źródła energii OSZCZĘDNOŚCI DLA LOKALNEGO BUDŻETU dzięki działaniom ograniczającym zużycie energii i paliw w budynkach użyteczności publicznej MOŻLIWOŚĆ UBIEGANIA SIĘ O DOFINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ 2014-2020 na działania z zakresu budowania gospodarki niskoemisyjnej
Dziękujemy za uwagę. Małgorzata Napierała, Urząd Miejski Pniewy, tel. 61 29 38 649, e-mail: projekty@pniewy.wlkp.pl Karina Grzeszkowiak Gabruk Urząd Miejski Pniewy, tel. 61 29 38 616, e-mail: gabruk@pniewy.wlkp.pl