Spis treści Wykaz. skrótów............................................................................................................ 9 Od Autora............................................................................................................................... 1 O Wojsko Polskie w 1939 r. Pistolet wz. 1935 Vis kal. 9 mm...................................................................................... 11 Karabin/karabinek wz. 1898/1898a/29... 12 Ręczny karabin maszynowy wz. 1928................................................................................ 13 Karabiny maszynowe Hotchkiss wz. 14 i wz. 25... 14 Ciężki karabin maszynowy wz. 1930................................................................................... 15 Karabin przeciwpancerny wz. 35........................................................................................ 16 Granatnik wz. 36 kal. 46 mm............ 17 Moździerz wz. 1931 kal. 81 mm... 18 Granaty ręczne wz. 33........................................................................................................... 19 Szabla wz. 1921/22, wz. 1934 i lanca... 20 Armata przeciwpancerna wz. 36 kal. 37 mm...... 21 Armata przeciwlotnicza wz. 36 kal. 40 mm......... 22 Armata przeciwlotnicza wz. 36 kal. 75 mm............... 23 Armata polowa wz. 1897 kal. 75 mm... 24 Armata polowa wz. 1902/26 kal. 75 mm... 25 Armata dalekonośna wz. 1929 kal. 1 05 mm........................................................................ 26 Armata Bofors wz. 30 kal. 152,4 mm... 27 Haubica wz.1914/1919 kal. 100 mm... 28 Haubica wz. 1917 kal. 155 mm... 29 Moździerz wz. 1932 kal. 220 mm..................................................................................... 30 Czołg lekki 7TP... 31 T ankietki TK i TKS......................................................................................................... 32 Czołg lekki Renault M 1917FT... 33 Samochód pancerny wz. 34.............................................................................................. 34 Samochód pancerny wz. 29............................................................................................. 35 Pociąg pancerny,danuta"...... 36 Drezyna pancerna Tatra... 37 Samochód Polski FIAT 508............ 38 Samochód Polski FIAT 518... 39 Samochód Polski FIAT 508/518 i ciągnik PZinż. 302... 40 Samochód ciążarowy SPA 25C Polonia... 41 Samochód ciążarowy Ursus A i A 30... 42 Samochód FIAT 614... 43 Samochód ciążarowy Polski FIAT 618... 44 Samochód ciążarowy Polski FIAT 621... 45 Samochód ciążarowy Praga RV......................................................................................... 46 Gąsienicowy ciągnik artyleryjski C2P... 47 Półgąsienicowy ciągnik artyleryjski C4P/samochód półgąsienicowy wz. 34... 48 Gąsienicowy ciągnik artyleryjski C7P................................................................................... 49 Motocykl Sokół 1 000 M111................................................................................................. 50 Samolot myśliwski PZL P-11... :... 51 Samolot myśliwski PZL P-7a... 52 Samolot myśliwski PZL-50 Jastrząb... 53 Samolot bombowy PZL-37 Łoś... 54 Samolot bombowy Fokker F-VIIB/3m...... 55 Samolot wielozadaniowy PZL-38 Wilk... 56 Samolot bombowo-rozpoznawczy PZL-23 Karaś... 57 Samolot rozpoznawczo-bombowy PZL -43.............................................................................. 58 Samolot rozpoznawczo-bombowy PZL-46 Sum... 59 Wodnosamolot torpedowo-bombowy CANT Z-5068 Airone... 60 Wodnosamolot Lublin R-XIIIter... 61 5
6 Wodnosamolot Lublin R-XIIIter/hydro... Samolot obserwacyjny LWS-3 Mewa... Samolot obserwacyjno-łącznikowy RWD-14b Czapla... Samolot towarzyszący Lublin R-XIII... Samolot łącznikowy RWD-8... Samolot sanitarny Lublin R-XVIb... Samolot sanitarny LWS-2... Samolot szkolno-akrobacyjny PWS-26... Samolot szkolno-akrobacyjny PWS-35 Ogar... Samolot szkolono-treningowy PWS-33 Wyżeł... Wodnosamolot szkolno-treningowy RWD-17W... Samolot-amfibia szkolna Nikol A-2... Niszczyciel ORP,Wicher"... Stawiacz min ORP,Gryf'... Okręt podwodny ORP.Orzeł"... Okręt podwodny ORP.Sęp"... Okręty podwodne ORP,Wilk", ORP,Ryś' i ORP "Zbik"... Kanonierki ORP.Generał Haller" i ORP.Komendant Piłsudski" Minowce typu ORP,Jaskółka"... Minowy okręt pomocniczy ORP,Smok"... Okręt pomocniczy służby nurkowej ORP,Nurek"... Torpedowiec ORP.Mazur"... Szkolny okręt broni podwodnej ORP,Generał Sosnkowski"..... Kuter pościgowy,batory"...,... Kutry patrolowe,kaszub",,mazur" i,siązak"... Plywająca stacja torpedowa,oksywie"... Monitory rzeczne typu,warszawa"... Monitory rzeczne typu,kraków"... Kanonierki rzeczne typu "Z"..... Ciężki kuter uzbrojony ORP,Nieuchwytny"... Scigacz rzeczny,ku 30"... Kutry uzbrojone.ku 1" -.KU 3".... Kutry uzbrojone,ku 4" i,ku 5"... Kuter uzbrojony,ku 6".... Lekkie kutry uzbrojone.ku 16" -,KU 19"... Lekkie kutry uzbrojone,ku 25" -,KU 29"... Kutry uzbrojone (obsługi),ku 21"-,KU 24"...:: Kutry meldunkowe,km 12"-,KM 15"... T rafowce rzeczne typu, T"... Statek minowo-gazowy,mątwa"................... Statek uzbrojony/okręt-cel.adm1rał Dickman"... Statek uzbrojony,generał Szeptycki"..... Statek uzbrojony obrony przeciwlotnicze).hetman Ch~dki e~i;; ; Statek uzbrojony obrony przec1wlotmczej,generał Sikorski" Statek sztabowy,admirał Sierpinek"....................... Statek sztabowy:holownik inspekcyjny,hetman Żółki~~sk i~..... Holownik ratowmczy,neptun"..................................... Holowniki,Lech",,Krakus" i,wanda"... Kuter parowy "Kiliński"...................................... żaglowiec szkolny ORP "Iskra"...... Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie 1939 1945 Pistolet Colt M1911A1... Rewolwer Enfield No. 2 Mk. 1* Karabin Lebel wz. 1886/93/R 35 Karabin MAS wz. 1936..... Karabin Lee Enfield R1fle No. 11 No. 4 Mk. 1*........ Pistolet maszynowy Sten Mk 11....'..... Pistolet maszynowy Thompson M1... ".....
Karabin maszynowy Bren Mk l............................................................................. 1 Karabin maszynowy Browning M1919A4 i M1919A6... 1 1 c n b' v k Mk 12 1ęz 1 ara 1n maszynowy 1c ers 1........................................................................ 2 Ręczny granatnik przeciwpancerny PIAT Mk l... 12 Moździerz Mk VW kal. 51,2 mm...... 123 Moździerz Ordnance ML kal. 76,2 mm... 124 Armata przeciwpancerna wz. 1934 kal. 25 mm... 125 Armata przeciwpancerna kal. 40 mm... 126 Armata przeciwpancerna wz. 1937 kal. 47 mm... 127 Armata przeciwpancerna kal. 57 mm (G-funtowa)... 128 Haubica M1A1 kal. 75 mm... 129 Armata przeciwpancerna Mk l kal. 76,2 mm (17-funtowa)... 130 Armatohaubica kal. 87,6 mm (25-funtowa)... 131 Armatohaubica Mk 3 kal. 139,7 mm (5,5-cala)... 132 Haubica Mk 4 kal. 182,9 mm (7,2 cala)... 133 Czołg lekki Renault R-35... 134 Czołg lekki M3/M5 General Stuart..................................................................................... 135 Czołg szybki Mk VI Crusader......................................................................................... 136 Czołg piechoty Mk III Valentine... 137 Czołg szybki Mk VIII Cromwell... 138 Czołg szybki A 30 Challenger............................................................................................. 139 Czołg szybki A34 Com et.............................................................................................. 140 Czołg średni M4 General Sherman... 141 Czołg średni M4A4 Sherman Firefly VC... 142 Czołg piechoty Mk IV Churchill... 143 Przeciwpancerne działo samobieżne M 10 Achilles... 144 Haubica samobieżna Sexton................................................................................................ 145 Samobieżne działo przeciwlotnicze MGMC M 16... 146 Samobieżne działo przeciwlotnicze Morris-Commercial C9/B... 147 Samobieżne działo przeciwlotnicze Crusader AA... 148 Scout-car Dingo... 149 Scout-car Humber................................................................................................................ 150 Samochód pancerny Fox... 151 Samochód pancerny M-6 Staghound Mk 1... 152 Transporter opancerzony Universal Camer..................................................................... 153 Transporter opancerzony Half-Track M3A1... 154 Opancerzony wóz dowodzenia AEC ACV Dorchester... 155 Samochody osobowo-terenowe Willys MB i Ford GPW... 156 Samochód ciężarowy Fordsan WOT2......................................................................... 157 Samochód ciężarowy Bedford OL.................................................................................. 158 Samochód ciężarowy Dodge T214-WC51/61... 159 Samochód ciężarowy GMC CCKW 2,5t... 160 Samochód ciężarowy Leyland Hippo... 161 Ciągnik artyleryjski AEC Matador 4x4... 162 Ciągnik artyleryjski Morris-Commercial CS Quad... 163 Motocykle Rene Gillet i Gillet-Herstal............................................................................. 164 Motocykl Indian... 165 Motocykl Norton.................................................................................................................. 166 Skuter spadochronowy Excelsior Welbike... 167 Samolot myśliwski Dewoitine D-520................................................................................ 168 Samolot myśliwski Morane-Saulnier MS-406... 169 Samolot myśliwski Marcel Blach MB-151/MB-152... 170 Samolot myśliwski Koolhoven F.K.58... 171 Samolot myśliwski Caudron Renault CR 714 C1... 172 Samolot myśliwski Curtiss Hawk 75... 173 Samolot myśliwski Hawker Hurricane Mk l... 174 Samolot myśliwski Supermarine Spitfire Mk V... 175 Samolot myśliwski Boulton-Paul Defiant Mk l... 176 Samolot myśliwski North American P-51 Mustang 1... 177 7 J6
8 Samolot wielezadaniowy Bristol Beaufighter..... Samolot wielezadaniowy De Havilland Masquito..... Samolot bombowy Amiot 143M4..... Samolot bombowy Fairey Battle.... Samolot bombowy Vickers Wellington..... Samolot bombowy North American B-25 Mitchell..... Samolot bombowy Gonsolidaled B-24 Liberator.... Samolot bombowy Handley-Page Halifax.... Samolot bombowy Avro Lancaster Mk III..... Samolot wielezadaniowy Westland Lysander.... Samolot wielezadaniowy British Taylorcraft Auster.... Krążownik ORP "Dragon".... Krążownik ORP "Conrad"..... Niszczyciel ORP "Grom"..... Niszczyciel ORP "Błyskawica" Niszczyciel ORP "Burza"..... Niszczyciel ORP "Piorun".... Niszczyciel ORP "Garland"..... Niszczyciel ORP "Orkan"..... Niszczyciel ORP "Krakowiak"..... Niszczyciel ORP "l(ujawiak"..... Niszczyciel ORP "Siązak"..... Niszczyciel ORP "Ouragan"..... Patrolowce "Medoc" i "Pomerol"..... Patrolowce "P 1" -.,P 12"..... Okręt podwodny ORP "Jastrząb".... Okręt podwodny ORP "Sokół"..... Okręt podwodny ORP "Dzik"..... $cigacz artyleryjski S-1.... $cigacze artyleryjskie S-2 i S-3.... Scigacze torpedowo-artyleryjskie S-5 - S-1 O..... Transportowiec ORP "Wilia".... Ruch oporu Pistolety maszynowe MP 38 i MP 40..... Karabiny maszynowe MG-34 i MG-42.... Pistolet maszynowy Sten..... Pistolet maszynowy "Błyskawica"..... Pistolet maszynowy "Bechowiec".... Pistolet maszynowy Choroszmanów.... Granatnik 80 mm....................................................... Miotacze ognia i katapulty.... Granaty ręczne.... Samochód pancerny "Kubuś"..... Czołg średni Pz.Kpfw. V Panther..... Niszczyciel czołgów "Chwat"..... Narzędzia do walki z transportem..... Wojsko Polskie na Wschodzie 1943-1945 Pistolet TT wz. 33..... Rewolwer Nagan t wz. 1895............... Karabin Mosin wz. 1891/1930.... Pistolet maszynowy PPSz. w z. 1941..................... Pistolet maszynowy PPS wz. 1943.... Ręczny karabin maszynowy DP..... Ciężki karabin maszynowy Maksim wz. 1910..... Rusznica przeciwpancerna PTRS wz.1941..... Rusznica przeciwpancerna PTRD wz. 1941..... Możdzierz wz. 1937/1943 kal. 82 mm....
Moździerz pułkowy wz. 1938 kal. 120 mm.......................................... 233 Granaty ręczne............................................................................................... 234 Armata przeciwpancerna w z. 1937 kal. 45 mm..................................... 235 Armata pułkowa wz. 1927/1939 kal. 76,2 mm... 236 Armata dywizyjna wz. 1942 ZiS-3 kal. 76,2 mm... 237 Haubicoarmata wz. 1937 kal. 152 mm...................................................... 238 Haubica wz. 1938 kal. 122 mm............................................................... 239 Armata przeciwlotnicza wz. 1939 kal. 37 mm.................................................. 240 Armata przeciwlotnicza wz. 1939 kal. 85 mm............................................... 241 Wyrzutnia rakietowa "Katiusza" (BM-13)... 242 Czołg lekki T-70... 243 Czołg średni T-34/76... 244 Czołg średni T-34/85... 245 Czołg ciężki IS-2.................................................................................. 246 Działo samobieżne SU-57 (T -48)... 247 Działo samobieżne SU-76... 248 Działo pancerne SU-85............................................................................. 249 Działo pancerne ISU-122....................................................................... 250 Działo pancerne ISU-152... 251 Samochód pancerny BA-64.................................................................... 252 Samochód osobowo-tereneewy GAZ-67... 253 Samochód ciężarowy ZIS-5..................................................................... 254 Samochód ciężarowy Studebaker US6..................................................... 255 Samolot myśliwski Jak-1.................................................................................... 256 Samolot myśliwski Jak-3.................................................................................... 257 Samolot myśliwski Jak-7W... 258 Samolot myśliwski Jak-9M................................................................................ 259 Samolot szturmowy lł-2...................................................................................... 260 Samolot bombowy Pe-2... 261 Samolot wielezadaniowy Po-2..................................................................... 262 Samolot szkolny UT-2... 263 Samolot transportowy Li-2..................................................................... 264 Samolot transportowy C-47A... 265 Samolot transportowy Szcze-2..................................................................... 266 Wykaz skrótów A- armia BPanc. - brygada pancerna ckm - ciężki karabin maszynowy DP - dywizja piechoty DPanc. - dywizja pancerna km - karabin maszynowy KPanc. - korpus pancerny MSWojsk. - Ministerstwo Spraw Wojskowych nkm - najcięższy karabin maszynowy PAC - pułk artytylerii ciężkiej PAM - pułk artytylerii motorowej PAN - pułk artytylerii najcięższej PAPiot - pułk artytyleńi przeciwlotniczej plot. - przeciwlotniczy (-a, -e) PZinż. - Państwowe laklady Inżynierii SGO - Samodzielna Grupa Operacyjna 9
Od Autora Przystępując do pracy nad leksykonem o uzbrojeniu Wojska Polskiego, oddziałów partyzanckich i powstańców warszawskich przez chwilę myślałem, że właściwie wszystko na ten temat wiadomo i wystarczy sięgnąć do na pozór obfitej i kompetentnej literatury. Nic bardziej mylnego! Wbrew pozorom, wiedza na ten temat zawarta w książkach i czasopismach jest dziurawa jak ser szwajcarski. Pojawiają się informacje o etatach uzbrojenia i sprzętu, ale czymś zupełnie innym są faktyczne stany uzbrojenia i typy broni, jakimi dysponowały poszczególne jednostki. Zdecydowanie najgorzej jest z wiedzą o uzbrojeniu formacji ruchu oporu i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Można odnieść wrażenie, że wokół Muzeum i Instytutu im. Gen. W. Sikorskiego w Londynie grupuje się od lat środowisko, które dysponując ogromnymi archiwami od 70 lat nie było w stanie ustalić nawet tego, ile czołgów Cromwell i Sherman i jakich wersji posiadały jednostki polskie w Wielkiej Brytanii, we Włoszech i na Bliskim Wschodzie. A co tu mówić o samochodach ciężarowych, haubicach M1 kal. 75 mm, haubicach Mk IV kal. 182,9 mm czy skuterze spadochroniarzy Welbike? Badania naukowe wielu zagadnień mają charakter szczątkowy. Powstały wprawdzie rzetelne, dobrze udokumentowane monografie niektórych typów broni strzeleckiej i pancernej, ale brak opracowań analitycznych, porównawczych i będących próbami syntezy tej problematyki. Nieliczne wyjątki, potwierdzające regułę, to ostatnie książki A. Konstankiewicza, K. Satory, A. Glassa, A. Morgały i pochodząca sprzed ponad 30 lat monografia E. Kozłowskiego o próbach modernizacji WP w latach 1936-1939. Reszta to przyczynki lub dywagacje poświęcone rozwojowi organizacyjnemu, ewolucji doktryny i taktyki użycia rodzajów wojsk, szkolnictwu itd. Paradoksalne jest to, że stosunkowo najwięcej wiadomo o uzbrojeniu Wojska Polskiego w latach 1918-1939, chociaż znaczna część archiwów została zniszczona w 1939 r. lub przejęta przez Niemców. Oczywiście pojawiły się w ciągu ostatnich kilkunastu lat znakomite, obszerne monografie wielu typów czołgów, samolotów i okrętów, ale to, co jest ich zaletą (obszerna i bogata treść, wiele zdjęć i innych ilustracji, wysoki poziom edytorski i poligraficzny) działa jednocześnie - paradoksalnie - na niekorzyść, bo wymusza wysokie ceny detaliczne. Jest to bariera nie do pokonania dla wielu młodych hobbystów i miłośników oręża polskiego. Proponuję zatem publikację o innym charakterze, wprowadzającą do bardzo obszernego tematu, jakim jest broń i sprzęt bojowy Wojska Polskiego podczas 11 wojny światowej. W jakimś sensie starałem się podsumować aktualny stan wiedzy na ten temat, choć oczywiście nie prezentuję wszystkich typów broni strzeleckiej, możdzierzy, samochodów ciężarowych czy motocykli, jakimi dys- ponowali polscy żołnierze. Wydawca przygotowuje jednak kolejne książki, które będą miały charakter bardziej szczegółowy i szerzej przedstawią wiele typów broni, które siłą rzeczy w tym opracowaniu zostały opisane skrótowo. Dziejami oręża polskiego i wszelkimi typami broni zajmuję się, od kiedy nauczyłem się czytać i pisać a więc... ho! ho!... od kilkudziesięciu lat Zawsze chaałem mieć książkę, w której byłyby opisane i pokazane wszystkie typu broni i innego sprzętu (np. samochody ciężarowe czy motocykle), jakie znajdowały się na wyposażeniu jednostek Wojska Polskiego na różnych frontach li wojny światowej. Była to dla mnie wiedza podstawowa T ak się jednak składa, że takiego opracowania do dziś, ponad 65 lat od zakończenia wojny, w Polsce nie wydano (pomijając pełne błędów i luk opracowanie,prezentuj broń! Oręż żołnierza polskiego' autorstwa J. Magnuskiego, wydane w 1972 r. przez Wydawnictwo Harcerskie,Horyzonty"). Czym to wytłumaczyć? Po raz pierwszy w publikacji książkowej tak obszernie zostały opisane jednostki Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej (do 1931 r. zwanej Flotyllą Pińską). Tekst uzupełniają unikatowe rysunki Marka Soroki Oedyny raz publikowane na łamach nie istniejącego tygodnika.zoł nierz Polski" w latach 1983-1984). W dziale poświęconym sprzętowi lotniczemu na szczególną uwagę za. sługują rzadko opisywane typy samolotów, których seryjna produkcja miała być rozpoczęta jesienią 1939 r. i na początku 1940 r. Charakter leksykonu narzuca wiele ograniczeń dotyczących objętości opisów oraz liczby ilustracji, ale starałem się umieścić w nich maksymalnie dużo konkretnych informacji. Przepraszam Czytelników, że nie piszę w stylu N. Davisa Oeden z recenzentów tomu l leksykonu miał o to do mnie pretensje), ale równie sensowne są pretensje, że samochody nie osiągają takich prędkości jak samoloty. Po prostu, czym innym są leksykony techniczne, a czym innym beletrystyczne opowieści historyczne. Jeśli proponowany leksykon zostanie życzliwie przyjęty przez Czytelników, w kolejnym wydaniu dodam opisy broni, na której temat zbieram nadal informacje (m.in. możdzierza kal. 106,7 mm, działa plot kal. 94 mm. działa M1 kal. 155 mm, motocykli BSA. Harley-Davidson WLA, transporterów opancerzonych MS i M9. ciągników artyleryjskich Morris Mk III i Mack, ciągników ewakuacyjnych Scammel, czołgu ewakuacyjnego M31. samochodu Humber, samochodów pancernych Marmon Herrington). Niniejsza edycja obejmuje wydane wcześniej oddzielnie tomy: "Broń Wojska Polskiego 193~ 1945. Lotnictwo. Marynarka Wojenna" (2006) oraz.broń Wojska Potskiego 193~ 1945. Wojska Lądowe' (2006. 2008). 10
Wojsko Polskie w 1939 r. Pistolet wz. 1935 Vis kal. 9 mm W latach 1927-1930 poszukiwano w Wojsku Polskim możliwości zastąpienia różnych typów pistoletów i rewolwerów, odziedziczonych po armiach państw zaborczych, jednym typem nowoczesnego pistoletu samopow1arzalnego. Brano pod uwagę m.in. zakup licencji na produkcję czeskiego pistoletu CZ wz. 1928, jednak barierą nie do pokonania były wysokie koszty tej operacji (ok. 250 000 dolarów). W IV 1929 r. zakupiono 716 pistoletów tego typu dla polskiej Straży Granicznej oraz pewną liczbę dla służby celnej. Ogółem w latach 192-lf-1930 do Polski wyeksportowano ok. 1500 pistoletów CZ wz. 1928. Nad skonstruowaniem nowej broni pracowali w tym czasie specjaliści z Państwowej Wytwórni Uzbrojenia, m.in. inż. Piotr Wilniewczyc i technolog Jan Skrzypiński. W 1931 r. przedstawili prototyp pistoletu wojskowego na amunicję typu Parabellum kal 9 mm. Początkowo miał on oznaczenie WiS wz. 1931. Broń składała się z 48 podstawowych części. Urząd Patentowy w Warszawie przyznał 8 11 1932 r. obu konstnuktorom patent nr 15 567 na Pistol~t samopowtarzalny wz. 1935 Vis ka\. 9 mm. pistolet samoczynny. Po cyklu kilkuletnich badań i do pracowaniu konstrukcji pistolet został w 1935 r. przyjęty do uzbrojenia pod oznaczeniem Vis wz. 1935 kał. 9 mm (vis po łacinie znaczy sila). Produkcję seryjną pistoletów podjęła F a bryka Broni w Radomiu. Do uzbrojenia przed wojennej armii polskiej model ten, jako etatową broń osobistą oficerów i podoficerów zawodowych, wprowadzono w 1936 r. Zapolrzebowanie armii szacowano na około 90 000 pistoletów, a do 1 IX 1939 r. wyproduko wano około 40 000 egz. Pistolety były noszone w charakterystycznych skórzanych futerałach przy prawym boku na pasie głównym. W kawalerii do kolby pistoletu był zaczepiony karabińczykiem pleciony rzemień skórzany, który zakładano na szyję, co zapobiegało zgubieniu broni, zwłaszcza w działaniach konno. W okresie okupacji Niemcy najpierw kontynuowali produkcję pistoletu na własne potrzeby, wykorzystując zgromadzone w fa b ryce zapasy części. Następnie rozpoczęli produkcję zupełnie nowych egz. w koprodukcji z austriacką firmą Steyr. W 1944 r. produkcję pistoletu przeniesiono do Austrii i kontynuowano ją do IV 1945 r. Szacuje się, że Niemcy wyprodukowali ponad 31 O 000 pistoletów wz. 1935 (wg innych danych- nawet350 000). Broń została przyjęta do uzbrojenia Wehrmachtu oraz innych służb mundurowych (policja, straż ochrony kolei itp.). Jednak największym użytkownikiem pistoletu, który otrzymał oznaczenie Pisto/e 35(p), a od VI 1944 r. Pistole M645(p), było lotnictwo niemieckie (Luftwaffe). Pewna liczba pistoletów przekazana została także marynarce wojennej (Kriegsmarine). Często pistolet ten stanowh uzbrojenie partyzantów i członków nuchu oporu. Wiele Visów przetrwało przez niemal cały okres wojny. Pistolet miał dobrą opinię wśród specjalistów. Np. jeden ze znanych ekspertów niemieckich G. Bock tak ocenia Visa:, Cały pistolet jest ciężką i stateczną bronią użytkową o niezawodnym działaniu (... ) będący w moim posiadaniu egzemplarz strzelał znakomicie... ". Dane takt-techn.: Pistolet samopowtarzalny wz. 1935 Vis Kaliber 9 mm Masa własna : 1 Długość: 200 mm,o kg Długość lufy: 140 mm Wysokość : 160 mm Szybkostrzelność praktyczna: 10 strz./min Prędkość początkowa pocisku: 345m/s Donośność skuteczna: 50 m Nabój: typu Parabellum Masa naboju: 12,0 g Masa pocisku: 7,5 g Pojemność magazynka: 8 nabojów 11