ZAGADNIENIE PRAWNE UZASADNIENIE



Podobne dokumenty
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 7 kwietnia 2006 r., III CZP 21/06

UCHWAŁA. Sygn. akt III CZP 72/12. Dnia 6 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Wyrok z dnia 12 lutego 2002 r., I CKN 527/00. Żądanie ustalenia wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego nie ulega przedawnieniu.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Bronisław Czech (sprawozdawca)

ZAGADNIENIE PRAWNE UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III PZ 4/17. Dnia 29 czerwca 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk. Protokolant Izabela Czapowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

Uchwała z dnia 27 maja 2010 r., III CZP 30/10

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 31/13. Dnia 16 maja 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Wyrok z dnia 2 grudnia 2004 r. I PK 81/04

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

Uchwała z dnia 6 stycznia 2005 r., III CZP 67/04

Wyrok z dnia 24 maja 2002 r., II CKN 892/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 16 stycznia 2009 r. I PK 115/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Romualda Spyt SSA K. Staryk (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CZP 56/09

UCHWAŁA. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I PZ 30/11. Dnia 6 grudnia 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 31/11. Dnia 7 grudnia 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 8/16. Dnia 10 marca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 85/07. Dnia 21 września 2007 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Karol Weitz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 4 października 2002 r., III CZP 60/02

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CNP 52/18. Dnia 8 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Monika Koba

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 22 czerwca 2005 r., III CZP 32/05

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ZAGADNIENIE PRAWNE. Sygn. akt I PZP 6/14

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ZAGADNIENIE PRAWNE. W sprawie o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 26 maja 2015 r.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Anna Owczarek SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Monika Koba (przewodniczący) SSN Paweł Grzegorczyk SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 6 marca 2003 r. III PZP 3/03

Postanowienie z dnia 1 czerwca 2010 r. III UZ 3/10

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Roman Kuczyński (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Romualda Spyt. Protokolant Anna Gryżniewska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 2 grudnia 2003 r., III CK 167/02

Wyrok z dnia 22 listopada 2006 r., V CSK 299/06

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 109/11. Dnia 8 lutego 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 5 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek

Postanowienie z dnia 14 maja 2009 r. I BP 23/08

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 434/14. Dnia 15 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 624/15. Dnia 24 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 81/09. Dnia 17 grudnia 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 5 maja 2005 r. III PK 12/05. Udzielenie urlopu bezpłatnego na podstawie art k.p. po rozwiązaniu stosunku pracy jest nieważne.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Anna Owczarek SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 23 listopada 2004 r. I PK 20/04

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Roman Trzaskowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 29/14. Dnia 8 maja 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

Transkrypt:

Sygn. akt III CZP 37/12 ZAGADNIENIE PRAWNE W sprawy z powództwa Gminy Miasta S. przeciwko Andrzejowi C. o zapłatę na skutek apelacji powoda od postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia 4 października 2011 r. W jaki sposób, osoby o których mowa w art. 18 ust.3 ustawy z dnia 21 czerwca 2003r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 31, poz. 266 z 2005 r.) odpowiadają wobec właściciela za zapłatę odszkodowania normowanego w ust. 1 i 3 tego artykułu? UZASADNIENIE Wyrokiem z dnia 4 października 2011 roku orzekając w sprawie I C 847/11 Sąd Rejonowy w S. Wydział I Cywilny z powództwa Gminy Miasta S. przeciwko Andrzejowi C. o zapłatę zasądził od pozwanego Andrzeja C. rzecz powódki Gminy Miasta S. kwotę 1.855,39 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi w stosunku rocznym od kwot: - od kwoty 1.726,39 zł od dnia 30 grudnia 2010 r., - od kwoty 128,78 zł od dnia 25 lutego 2011 r. do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że zapłata w/w kwoty przez Tomasza C. lub Grażynę C., od których wskazane świadczenie zasądzono na rzecz Gminy Miasta S. na mocy prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w niniejszej sprawie XV postępowaniu upominawczym w dniu 15 marca 2011 r. pod sygn. akt I Nc 374/11, zwalnia pozwanego Andrzeja C. z obowiązku spełnienia świadczenia do wysokości dokonanej przez w/w osoby spłaty, zaś zapłata przez pozwanego Andrzeja C. kwoty zasądzonej w niniejszym wyroku zwalnia Tomasza C. oraz Grażynę C. z obowiązku spełnienia świadczenia zasądzonego od nich w/w nakazem zapłaty do wysokości

dokonanej przez pozwanego spłaty (odpowiedzialność in so1idum), oddalił powództwo w pozostałej części, a orzekając o kosztach zasądził od pozwanego Andrzeja C. rzecz powódki Gminy Miasta S. kwotę 486 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania z zastrzeżeniem, że zapłata w/w kwoty przez Tomasza C. lub Grażynę C., od których wskazane świadczenie z tytułu kosztów postępowania zasądzono na rzecz Gminy Miasta S. na mocy prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w niniejszej sprawie w postępowaniu upominawczym w dniu 15 marca 2011 r. pod sygn. akt I Nc 374/11, zwalania pozwanego Andrzeja C. z obowiązku spełnienia świadczenia do wysokości dokonanej przez w/w osoby spłaty, zaś zapłata kwoty kosztów postępowania zasądzonej w niniejszym wyroku przez pozwanego Andrzeja C. zwalnia Tomasza C. oraz Grażynę C. z obowiązku spełnienia świadczenia z tytułu kosztów postępowania zasądzonego od nich w/w nakazem zapłaty do wysokości dokonanej przez pozwanego spłaty. Zasadnicze ustalenia Sądu pierwszej instancji przestawiają się następująco: Lokal mieszkalny nr [ ], położony w S. przy ul. Ż. [ ] należy do mieszkaniowego zasoby Gminy Miasto S. W dniu 25 marca 1999 r. pomiędzy powódką a Grażyną C. oraz Zdzisławem C. zawarta została umowa najmu w/w lokalu, uprawnionymi do zamieszkania byli także synowie najemców Tomasz C. i Andrzej C. Pismem z dnia 9 maja 2003 r. powódka wypowiedziała Grażynie C. umowę najmu lokalu mieszkalnego przy ul. Ż. [ ] w S. i wezwała do wydania lokalu oraz do uiszczania odszkodowania z tytułu zajmowania mieszkania bez tytułu prawnego. Grażyna C., Tomasz C. i Andrzej C. nie wydali zajmowanego lokali i w dalszym ciągu w nim zamieszkiwali. W dniu 23 sierpnia 2005 r. Sąd Rejonowy w S. nakazał Grażynie C. oraz Tomaszowi C. i Andrzejowi C., aby opróżnili i wydali Gminie Miasta S. zajmowany przez nich lokal. Sąd w wyroku ustalił ponadto uprawnienie pozwanych Grażyny C. i Andrzeja C. do otrzymania lokalu socjalnego i wstrzymał wobec tych pozwanych wykonanie wyroku do czasu złożenia przez powódkę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego oraz ustalił brak uprawnienia Tomasza C. do otrzymania lokalu socjalnego. Grażyna C., Tomasz C. i Andrzej C. nie uiszczali należności z tytułu korzystania z lokalu przy ul.. [ ] w S. bez tytułu prawnego w pełnej należnej wysokości, zaś od maja 2010 r. zaprzestali w ogóle dokonywania wpłat, w okresie od

stycznia 2009 r. do grudnia 2010 r. całkowita wysokość zadłużenia z tego tytułu wyniosła 5 179 zł 84 gr, a odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia naliczone od zaległości za powyższy okres wyniosły 386 zł 33 gr. Rozważając podstawę prawną Sąd pierwszej instancji wskazał na treść art. 18 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2005 r., nr 31, poz. 266 z późn. zm.) i podkreślił, iż stan faktyczny pomiędzy stronami nie był sporny, jednak jako, że pozwany wnosił o oddalenie żądania, to należało uznać, iż kwestionuje zasadę swojej odpowiedzialności, nie kwestionując przy tym wysokości odszkodowania za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego. Następnie Sąd rozważył zasady, na jakich każda z osób zajmujących lokal ponosi odpowiedzialność za zadłużenie objęte żądaniem pozwu, i uznał, że będący podstawą roszczeń powódki art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie prawa lokatorów nie przewiduje solidarnej odpowiedzialności osób zajmujących lokal za zapłatę odszkodowania, o którym mowa jest w tym przepisie. Powołując się na treść art.369 kc wskazał, także iż brak przesłanek dla przyjęcia, że solidarność po stronie osób zajmujących lokal powódki została wykreowana na mocy umowy z woli stron procesu. Sąd wskazał także, iż solidarna odpowiedzialność osób zajmujących lokal nie wynika z treści art. 18 ustawy o ochronie prawa lokatorów, ani też z żadnego innego przepisu tej ustawy. Również przepisy kodeksu cywilnego związane z wynagrodzeniem za korzystanie z cudzej rzeczy bez tytułu prawnego nie przewidują solidarnej odpowiedzialności dłużników za tego typu zobowiązania. Nie można do tej sytuacji poprzez analogię stosować przepisu art. 688 1 k.c. jako że przepis ten reguluje odpowiedzialność za zapłatę czynszu osób zamieszkałych wspólnie z najemcą, zaś art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów w sposób wyraźny przewiduje, że obowiązek ciążący na osobach korzystających z lokalu bez tytułu prawnego ma charakter odszkodowawczy. Zdaniem Sądu Rejonowego nie znajdzie do tej sytuacji zastosowania także art. 441 1 k.c., jako że korzystanie z lokalu bez tytułu prawnego nie zawsze będzie stanowiło czyn niedozwolony w rozumieniu kodeksu cywilnego. Następnie Sąd pierwszej instancji wskazał, iż nie jest to również przypadek, do którego można by zastosować konstrukcję zobowiązania in solidum jako że powstaje ono z jednego stosunku prawnego i ma jednolity charakter. Wobec powyższego Sąd Rejonowy uznał, że skoro roszczenie ma charakter

pieniężny, to osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego odpowiadają za dług objęty żądaniem na zasadach przewidzianych dla zobowiązań podzielnych o jakich mowa z art. 379 1 kc. i zasądził od pozwanego Andrzeja C. na rzecz powódki jedną trzecią dochodzonej należności głównej oraz jedną trzecią należności odsetkowej, oddalając żądanie przenoszące zasądzoną kwotę jako nieuzasadnione. Jednocześnie z uwagi na fakt, że wydany nakaz zapłaty stał się prawomocny wobec Grażyny C. i Tomasza C., a zasądzono na jego podstawie całość dochodzonej przez powódkę należności solidarnie od w/w dwójki pozwanych, to Sąd uczynił w wyroku zastrzeżenie dotyczące zwolnienia Andrzeja C. z tej części długu, jaka zostanie zapłacona przez w/w pozwanych, jak i zwolnienia w/w osób z tej części długu, jaką zapłaci Andrzej C. Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka w części objętej punktami II i III rozstrzygnięcia zarzucając mu: 1. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię przepisu art. 18 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 ze zm.) polegającą na uznaniu, że odpowiedzialność osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, wynikająca z tego przepisu, nie jest odpowiedzialnością in solidum, lecz jest zobowiązaniem podzielnym; 2. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię przepisu art.379 1 k.c. i przyjęcie, że zobowiązanie osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, wynikające z przepisu art. art. 18 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 ze zm.) ma charakter podzielny. Wskazując na powyższe zarzuty apelująca wniosła o: I. zmianę wyroku Sądu pierwszej instancji w punkcie II. i zasądzenie od pozwanego Andrzeja C. na rzecz powódki Gminy Miasto S. kwoty 3.710,78 zł (słownie: trzy tysiące siedemset dziesięć złotych i 78 groszy) z ustawowymi odsetkami liczonymi: - od kwoty 3.453,23 zł począwszy od dnia 30 grudnia 2010 r., - od kwoty 257,55 zł począwszy od dnia 25 lutego 2011 r. do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że zapłata w/w kwoty przez Tomasza C. lub Grażynę C., od których powyższe świadczenie zasądzono na rzecz Gminy Miasta S. na mocy prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w niniejszej sprawie w postępowaniu

upominawczym w dniu 15 marca 2011 roku pod sygn. akt I Nc 374/11, zwalnia pozwanego Andrzeja C. z obowiązku spełnienia świadczenia do wysokości dokonanej przez w/w osoby zapłaty, zaś zapłata przez pozwanego Andrzeja C. kwoty zasądzonej zwalnia Tomasza C. oraz Grażynę C. z obowiązku spełnienia świadczenia zasądzonego od nich w/w nakazem do wysokości dokonanej przez pozwanego spłaty (odpowiedzialność in solidum); II. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powódka zgodziła się z treścią wyroku w części zasądzającej na jej rzecz jedną trzecią należności żądanej w pozwie, nie zgodziła się natomiast z wyrokiem w części oddalającej powództwo. Apelująca ponadto zgodziła się ze spostrzeżeniem Sądu pierwszej instancji, iż przepis art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego nie przewiduje solidarnej odpowiedzialności osób wspólnie zajmujących lokal za zapłatę odszkodowania. Zdaniem skarżącej jednak każda z osób zamieszkujących w lokalu bez tytułu prawnego odpowiada oddzielnie za niewywiązanie się z umowy najmu, każda z nich jest zobowiązana spełnić na rzecz tego samego wierzyciela identyczne świadczenie z tym skutkiem, że spełnienie go przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych. W tej sytuacji odpowiedzialność tych osób jest odpowiedzialnością in solidum. Zdaniem skarżącej, każdego z pozwanych łączy z powodem odrębny stosunek prawny wynikający z odpowiedzialności odszkodowawczej za niewydanie lokalu i brak tutaj podstaw do przyjęcia, że zobowiązanie to ma charakter podzielny. Każda z osób zamieszkujących w lokalu odpowiada za cały dług, a brak przepisu o solidarności tej odpowiedzialności uzasadnia tutaj zastosowanie konstrukcji solidarności niewłaściwej. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Rozważając podstawę prawną zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy w S. uznał, że w sprawie wystąpiło zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: w jaki sposób osoby o których mowa w art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2003 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 31, poz. 266 z 2005 r. ze zm.) odpowiadają wobec właściciela

za zapłatę odszkodowania normowanego w ust. 1 i 3 tego artykułu? Zgodnie bowiem z treścią art.18 ust.1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, (zwanej dalej ustawą o ochronie prawa lokatorów) osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Przepis ten ustanawia zatem ogólną regułę okresowej odpłatności za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego. Z kolei ust.3 tego artykułu dotyczy węższej grupy osób, gdyż ogranicza się do osób uprawnionych do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu i stanowi, że osoby takie opłacają odszkodowanie lecz w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać gdyby stosunek prawny nie wygasł. Zatem przepis ten nie wyłącza osób co do których wykonanie eksmisji zostało wstrzymane do czasu zawarcia z nimi umowy najmu lokalu zamiennego bądź socjalnego od obowiązku opłacania odszkodowania a jedynie określa wysokość tegoż odszkodowania. Zatem zarówno osoby zajmujące lokal mieszkalny bez tytułu prawnego w ogóle (także uprzedniego) jak i osoby które taki tytuł wprawdzie miały ale go utraciły i orzeczono wobec nich eksmisję zawsze obowiązane są wobec wynajmującego do zapłaty odszkodowania. Jedynie wobec osób o jakich mowa w art.18 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów wysokość odszykowania została wskazana jako wysokość czynszu albo innych opłat. Sama redakcja powyżej przytoczonego przepisu wskazuje na to, że ustawodawca posługując się pojęciem osoby przewidział taką sytuację, w której więcej niż jedna osoba zajmuje lokal bez tytułu prawnego. Zatem występuje wielość podmiotów zobowiązanych do zapłaty odszkodowania. W takiej sytuacji faktycznej powstaje pytanie o sposób w jaki odpowiadają oni względem wynajmującego. Możliwe bowiem są trzy rozwiązania: po pierwsze odpowiedzialność solidarna, po drugie odpowiedzialność in solidum i po trzecie odpowiedzialność pro parte. W kwestii odpowiedzialności solidarnej wskazać należy, iż zarysowuje się praktyka występowania przez wynajmujących zwłaszcza w sytuacji, gdy właścicielem lokalu i jednocześnie wynajmującym jest gmina, z pozwami o zapłatę odszkodowania z tytułu bezumownego zajmowania jednego lokalu mieszkalnego przez wiele osób, w sposób solidarny. Nie ulega bowiem wątpliwości, że możliwość żądania zapłaty przez

wierzyciela od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich, lub od każdego z osobna, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela (art.366 kc) stawia wierzyciela w korzystnej sytuacji. Wyrazem stosowania takiego rozwiązania w praktyce jest choćby treść pozwu w rozpoznawanej sprawie oraz treść nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 15 marca 2011 roku w którym nakazano trojgu pozwanym Tomaszowi C., Andrzejowi C. i Grażynie C. aby solidarnie zapłacili powódce kwotę 5.566 zł. Zatem problem stosowania solidarności do odszkodowania o jakim mowa w art.18 ust. 1 i 3 ustawy o ochronie praw lokatorów istnieje w praktyce i istnieje także w rozpoznawanej sprawie. Za oczywiste należy uznać stanowisko Sądu pierwszej instancji co do tego, że solidarność nie może być domniemywana musi wynikać z ustawy lub z czynności prawnej (art.369 kc). Skoro przepis art.18 ustawy o ochronie praw lokatorów nie przewiduje odpowiedzialności solidarnej, to prima facie wydaje się, że odpowiedzialność taka nie wynika z ustawy. Jednak koniecznym staje się odwołanie w tym miejscu do regulacji zawartej w art.18 ust.3 ustawy o ochronie praw lokatorów in fine, gdzie odwołano się do stanu sprzed wygaśnięcia stosunku prawnego uprawniającego do zajmowania lokalu. O ile tym stosunkiem był stosunek najmu, to stosownie do treści art.688 1 1 kc za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadały solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie. Jednakże z literalnej wykładni art.18 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów zdaje się wynikać, że owo odwołanie się do stanu sprzed wygaśnięcia stosunku prawnego dotyczy zasad ustalania wysokości czynszu, który od wygaśnięcia stosunku prawnego staje się odszkodowaniem. Żaden inny przepis nie mógłby stanowić podstawy prawnej do solidarnej odpowiedzialności, gdyż nie mamy tu do czynienia z odpowiedzialnością deliktową, a z odpowiedzialnością kontraktową, dlatego też za wyłączone należy uznać zastosowanie art.441 1 kc, do sytuacji, gdy obowiązek zapłaty odszkodowania nie powstał w wyniku czynu niedozwolonego. Przy założeniu słuszności poglądu o niemożności zastosowania instytucji odpowiedzialności solidarnej do odpowiedzialności osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego koniecznym się staje rozważenie możliwości ich odpowiedzialności według tzw. solidarności nieprawidłowej, czyli in solidum. Z odpowiedzialnością taką mamy do czynienia wówczas, gdy kilka osób na podstawie odrębnych stosunków prawnych jest zobowiązanych do spełnienia całości tego samego świadczenia wobec jednego podmiotu, lecz nie ma podstaw do przyjęcia solidarnej odpowiedzialności

dłużników, gdyż brak jest bowiem przepisu stanowiącego źródło solidarności. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że najczęściej z tego typu odpowiedzialnością mamy do czynienia wówczas, gdy jeden z dłużników ponosi odpowiedzialność umowną, a drugi deliktową lub gdy obok dłużnika osobistego odpowiada dłużnik rzeczowy. Wyłączając możliwość zastosowania odpowiedzialności in solidum Sąd pierwszej instancji wskazał na powstanie zobowiązania z jednego stosunku prawnego i na jednolity charakter tego zobowiązania. Zdaniem Sądu Okręgowego stanowisko to można poddać jednak w wątpliwość, o tyle bowiem o ile pierwotne zajmowanie lokalu mieszkalnego w przedmiotowej sprawie wynikało z jednego stosunku prawnego najmu, o tyle po wygaśnięciu tego stosunku pozwanych z wynajmującym łączy już fatyczne zajmowanie lokalu przez pozwanych. Powyższa sytuacja faktyczna jest szczątkowo regulowana prawnie, gdyż wynajmujący ma obowiązek znosić fakt zajmowania lokalu przez osoby co do których orzeczono wstrzymanie wykonania orzeczenia w przedmiocie wydania lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego (art.14 ust.6 ustawy o ochronie praw lokatorów), a osoba zajmująca lokal obowiązana jest do zapłaty odszkodowania o jakim mowa w art.18 ust.1 i 3 tejże ustawy. Ponadto każda z osób wskazanych w wyroku eksmisyjnym może samodzielnie korzystać z lokalu mieszkalnego czyli może samodzielnie go zajmować, jednak nie istnieje już stosunek wynikający z umowy najmu. Sposób korzystania z jednego lokalu przez więcej niż jedną osobę będzie regulowany przez zajmujących lokal samodzielnie. Należałoby by się zatem zastanowić czy w takiej sytuacji nie powstaje tyle stosunków prawnych, ile jest osób zajmujących lokal. Orzekając bowiem o przysługiwaniu, bądź o nieprzysługiwaniu względem wielu osób zajmujących jeden lokal mieszkalny, gdy stosunek prawny wygasł, sąd po ocenie, które osoby mają status lokatora z mocy art.14 ust.1 ustawy o ochronie praw lokatorów szczegółowo ustala spełnienie przesłanek o jakich mowa w art.14 ust. 4 tego przepisu. Ustalenia te dotyczą każdej z osób objętych orzeczeniem o nakazaniu wydania lokalu i są czynione oddzielnie. Oczywiście w przypadku osób wskazanych w art. 14 ust. 4 pkt 2 badanie przesłanek przysługiwania uprawnienia do lokalu socjalnego występuje łącznie z osobami sprawującymi opiekę i wspólnie zamieszkałych. Gdyby przyjąć, że w opisywanej powyżej sytuacji faktycznej polegającej na zajmowaniu lokalu mieszkalnego przez osoby co do których zapadł wyrok orzekający

eksmisję nawiązuje się tyle stosunków prawnych, ile jest osób zajmujących lokal, wówczas należało by się zastanowić, czy osoby takie nie odpowiadają względem wynajmującego za zapłatę odszkodowania z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o ochronie praw lokatorów in solidum. Po stronie zobowiązanych do zapłaty odszkodowania występuje bowiem wiele podmiotów, są oni zobowiązani względem jednego wierzyciela, a spełnienie świadczeń zapłata odszkodowania zmierza do zaspokojenia tego samego interesu prawnego. Jednocześnie na każdym z dłużników ciąży obowiązek zapłaty świadczenia w całości, a spełnienie przez któregokolwiek z nich powoduje wygaśnięcie obowiązku zapłaty odszkodowania przez pozostałe osoby zajmujące lokal mieszkalny. Okoliczność, że obowiązki pozwanych nie wynikają ze stosunków prawnych opartych na różnych podstawach prawych tak jak to ma miejsce w przypadku gdy jeden z podmiotów zobowiązany jest od świadczenia odszkodowawczego z tytułu czynu niedozwolonego, a drugi do spełnienia świadczenia na podstawie ustawy, nie powinna przesądzać o braku możliwości zastosowania odpowiedzialności in solidum. Każda bowiem z osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego odpowiada samodzielnie za zapłatę odszkodowania wobec wynajmującego. Podkreślenia wymaga także, iż odrzucenie obu wskazanych powyżej koncepcji o odpowiedzialności solidarnej i o odpowiedzialności in solidum, a w konsekwencji przyjęcie stanowiska Sądu pierwszej instancji zaprezentowanego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku o podziale zobowiązania według zasad przewidzianych w art.379 1 kc, w sposób znaczący osłabia pozycję wynajmującego. Wynajmujący bowiem wprawdzie posiada orzeczenie nakazujące osobom zajmującym jego lokal eksmisję, jednak nie może wykonać tego orzeczenia do czasu przedstawienia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, a w sytuacji, gdy osoby zajmujące lokal nie płacą ustawowo określonego odszkodowania, to zapłaty tej należności nie mógłby domagać się w sposób solidarny, w jaki mógł się domagać zapłaty czynszu dopóki trwał stosunek najmu. Mając powyżej przedstawione wątpliwości na uwadze Sąd Okręgowy w S. na podstawie art.390 1 kpc przedstawia zagadnienie jak postanowieniu z dnia 16 marca 2012 roku. /km/