WIADOMOŚCI KSIĘGARSKIE 1 [70] ROK XIX MARZEC 2012 issn ISSN 2083-7712 1732-8780 cena CENA 9 zł ZŁ GEPARD BIZNESU
1[70] rok XIX marzec 2012 Adres redakcji 00-048 Warszawa ul. Mazowiecka 6/8, pok. 416 tel./fax: 22 827 93 50 www.ksiegarze.org.pl Rada Programowa Bogdan Klukowski Andrzej Skrzypczak Andrzej Tomaszewski Wydawca: Biblioteka Analiz Sp. z o.o. 00-048 Warszawa ul. Mazowiecka 6/8, pok. 416 redakcja@rynek-ksiazki.pl www.rynek-ksiazki.pl Dystrybucję prowadzi wydawca Redaktor naczelny Waldemar Janaszkiewicz Zastępca redaktora naczelnego Anna Pietruczak Numer zamknięto 02.03.2012 Sekretarz redakcji Krzysztof Kaleta Stale współpracują Irena Janowska-Woźniak Paweł Podniesiński Adam Nowak Paweł Waszczyk Nakład 500 egz. Pod patronatem Stowarzyszenia Księgarzy Polskich
Spis treści od redakcji Niepewna przyszłość / 3 Kalendarium rocznic 2012 / 4 wydarzenia informacje komunikaty / 7 rozmowa numeru Rozmowa z Marianną i Jerzym Okuniewskimi O sukcesie decydują trzy czynniki / 21 rynek książki Łukasz Gołębiewski Najgorszy rok dla książki / 37 Adam Nowak ACTA ante portas / 39 Tak dla ACTA / 50 księgarstwo na świecie Adam Nowak Wędrówki po księgarniach Nowego Jorku / 52 dział antykwaryczny Paweł Podniesiński Miły brak zaskoczeń / 58 z życia organizacji księgarskich Wieści z IKP / 62 Aktualności SKP / 63 kształcenie księgarskie Daria Supel Nowe kierunki / 66 historia książki i księgarstwa Irena Janowska-Woźniak Pożytki długiego trwania / 68
Niepewna przyszłość Ubiegły rok był okresem pełnym niepokoju dla księgarzy i wydawców zaskoczenie wprowadzeniem wyższej stawki podatku VAT na książki, spadki sprzedaży czy niewypłacalność wielu uczestników rynku. Bronimy się przed kryzysem na różne sposoby, ale przyszłość nadal jest niepewna. Jedną z głośniejszych, ze względu na masowe protesty internautów, kwestii tego roku, ważną także dla branży wydawniczo-księgarskiej, było podpisanie przez polski rząd ACTA. We wszystkich mediach sprawa ta była szeroko omawiana. Czy jednak wszyscy wiedzą, o co ten wielki szum? ACTA, od strony obserwatora i użytkownika internetu, postanowił zgłębić dla nas dr Adam Nowak i nie zostawił ani jednej suchej nitki na pomysłodawcach umowy. Z kolei Polska Izba Książki prezentuje zgoła odmienne zdanie na ten temat, jak większość środowisk twórczych. Ciekawe zatem czyje interesy przeważą Na szczęście mniej kontrowersyjne będą kolejne wędrówki po nowojorskich księgarniach oraz ubiegłoroczne wyniki rynku aukcji antykwarycznych. Szczególnej uwadze Czytelników polecamy rozmowę z twórcami i właścicielami dobrze pozycjonowanej sieci księgarskiej Książnica Polska z Olsztyna. Przedsiębiorstwo zostało Gepardem Biznesu za rok 2010. Ponadto doroczną decyzją redakcji Magazynu Literackiego KSIĄŻKI, która uznała wieloaspektową i kulturotwórczą rolę właścicieli Książnicy, Marianna i Jerzy Okuniewscy odebrali w styczniu wyróżnienie Wydarzenie Roku 2011. Z przyjemnością informujemy, że wiodącym tematem następnego numeru Wiadomości Księgarskich będzie życie i twórczość Janusza Korczaka w 70. rocznicę męczeńskiej śmierci Starego Doktora i jego podopiecznych w obozie hitlerowskim w Treblince. Rok 2012 decyzją Sejmu RP został ustanowiony Rokiem Korczakowskim.
4 od redakcji Kalendarium rocznic 2012 styczeń-marzec 3 I 120. rocznica urodzin Johna Ronalda R. Tolkiena (1892-1973), pisarza angielskiego. 5 I 80. rocznica urodzin Umberto Eco (1932), włoskiego pisarza, publicysty i krytyka literackiego. 10 I 55. rocznica śmierci Gabrieli Mistral (właśc. Lucila de Maria del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga) (1889-1957), poetki chilijskiej, laureatki Nagrody Nobla (1945). 10 I 120. rocznica urodzin Melchiora Wańkowicza (1892-1974), pisarza i publicysty. 10 I 105. rocznica urodzin Seweryna Pollaka (1907-1987), poety, tłumacza, eseisty, krytyka literackiego (23 XII 25. rocznica śmierci). 15 I 390. rocznica urodzin Jeana Baptiste a Moliera (1622-1673), komediopisarza francuskiego. 18 I 130. rocznica urodzin Alana Alexandra Milne a (1882-1956), angielskiego pisarza, dramaturga i eseisty, autora utworów dla dzieci. 20 I 90. rocznica urodzin Janusza Przymanowskiego (1922-1998), pisarza, publicysty, scenarzysty filmowego. 21 I 100. rocznica urodzin Alfreda Szklarskiego (1912-1992), pisarza, autora utworów dla młodzieży (9 IV 20. rocznica śmierci). 25 I 100. rocznica urodzin Mariana Brandysa (1912-1998), pisarza, reportażysty, autora książek dla młodzieży. 25 I 130. rocznica urodzin Virginii Woolf (1882-1941), pisarki angielskiej. 27 I 180. rocznica urodzin Lewisa Carrolla (właśc. Charles Lutwidge Dodgson) (1832-1898), angielskiego pisarza, autora utworów dla dzieci. 28 I 10. rocznica śmierci Astrid Lindgren (1907-2002), pisarki szwedzkiej, autorki utworów dla dzieci (14 XI 105. rocznica urodzin).
od redakcji 5 2 II 130. rocznica urodzin Jamesa Joyce a (1882-1941), pisarza i poety irlandzkiego. 3 II 15. rocznica śmierci Bohumila Hrabala (1914-1997), prozaika czeskiego. 7 II 200. rocznica urodzin Charlesa Dickensa (1812-1870), pisarza angielskiego. 8 II 90. rocznica urodzin Tadeusza Gajcego (1922-1944), poety, pisarza, dramaturga. 10 II 50. rocznica śmierci Władysława Broniewskiego (1897-1962), poety, tłumacza (17 XII 115. rocznica urodzin). 10 II 175. rocznica śmierci Aleksandra Puszkina (1799-1837), poety, najwybitniejszego przedstawiciela romantyzmu rosyjskiego. 11 II 40. rocznica śmierci Mariana Hemara (właśc. Jan Marian Hescheles) (1901-1972), poety, satyryka, pisarza. 16 II 105. rocznica śmierci Giosue Carducciego (1835-1907), włoskiego poety, historyka literatury i krytyka, laureata Nagrody Nobla (1906). 19 II 60. rocznica śmierci Knuta Hamsuna (właśc. Knud Pedersen) (1859-1952), pisarza i dramaturga norweskiego, laureata Nagrody Nobla (1920). 19 II 200. rocznica urodzin Zygmunta Krasińskiego (1812-1859), poety, dramatopisarza. 19 II 90. rocznica urodzin Władysława Bartoszewskiego (1922), polityka, dziennikarza, pisarza. 25 II 170. rocznica urodzin Karola Maya (1842-1912), pisarza niemieckiego, autora powieści podróżniczo-przygodowych (30 III 100. rocznica śmierci). 26 II 210. rocznica urodzin Wiktora Hugo (1802-1885), francuskiego pisarza, poety i polityka. 27 II 30. rocznica śmierci Marii Kownackiej (1894-1982), autorki utworów dla dzieci i młodzieży. 27 II 110. rocznica urodzin Johna Steinbecka (1902-1968), amerykańskiego pisarza i reportera, laureata Nagrody Nobla (1962). 28 II 200. rocznica śmierci Hugona Kołłątaja (1750-1812), działacza i pisarza politycznego.
6 od redakcji 2 III 70. rocznica urodzin Johna Irvinga (1942), amerykańskiego prozaika. 2 III 80. rocznica urodzin Ryszarda Kapuścińskiego (1932-2007), dziennikarza, reportera, pisarza. 4 III 160. rocznica śmierci Nikołaja Gogola (1809-1852), pisarza i dramaturga rosyjskiego. 7 III 15. rocznica śmierci Agnieszki Osieckiej (1936-1997), poetki, autorki tekstów piosenek. 18 III 80. rocznica urodzin Johna Updike a (1932-2009), pisarza amerykańskiego. 19 III 125. rocznica śmierci Józefa Ignacego Kraszewskiego (1812-1887), powieściopisarza, publicysty (28 VII 200. rocznica urodzin). 19 III 75. rocznica urodzin Elżbiety Dzikowskiej (1937), historyka sztuki, podróżniczki. 21 III 80. rocznica urodzin Andrzeja Bursy (1932-1957), poety i prozaika (15 XI 55. rocznica śmierci). 22 III 180. rocznica śmierci Johanna Wolfganga Goethego (1749-1832), niemieckiego prozaika, poety, dramaturga. 22 III 55. rocznica urodzin Jacka Kaczmarskiego (1957-2004), pieśniarza, poety, barda Solidarności. 25 III 80. rocznica urodzin Wiesława Myśliwskiego (1932), powieściopisarza, dramaturga. 26 III 120. rocznica śmierci Walta Whitmana (1819-1892), amerykańskiego poety, dziennikarza, eseisty. 30 III 155. rocznica urodzin Gabrieli Zapolskiej (1857-1921), pisarki, komediopisarki, publicystki, aktorki.
Rekordowa liczba tytułów Łącznie w Przewodniku Bibliograficznym odnotowaliśmy do końca grudnia ponad 33,5 tys. tytułów książek wydanych w 2011 roku powiedział Bibliotece Analiz dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski. Jest to znacznie więcej niż przed rokiem, kiedy zarejestrowaliśmy 31,5 tys. tytułów. Biorąc jednak pod uwagę, że wydawcy będą jeszcze nadsyłać zeszłoroczne tytuły przez kilka miesięcy, możemy się spodziewać, że liczba tytułów wydanych w roku 2011 może sięgnąć nawet rekordowego poziomu 35 tys. dodał dr Makowski. (fran) Trzy nowe księgarnie Olsztyńska Książnica Polska uruchomiła zespół księgarń uniwersyteckich. Są to księgarnie naukowe na Uniwersytecie Gdańskim w hallu głównym Biblioteki Uniwersyteckiej w Gdańsku, przy ul. Wita Stwosza 53; na Wydziale Zarządzania w Sopocie, przy ul. Armii Krajowej 101 i na Wydziale Ekonomicznym w Sopocie, przy ul. Armii Krajowej 119/121. (n) Bosz z medalem 9 listopada w Teatrze Wielkim w Warszawie, podczas uroczystego finału XXII edycji Medalu Europejskiego dla Wyrobów i Usług, Bogdan Szymanik właściciel i dyrektor zarządzający wydawnictwa Bosz odebrał nagrodę Medalu Europejskiego. Wyróżnienie to przyznawane jest przez Business Centre Club przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych i honorowym patronacie Europejskiego Komitetu Ekonomiczo-Społecznego. Medalem wyróżniane są wyroby i usługi, które odpowiadają standardom europejskim. W czerwcu wydawnictwo Bosz zostało również laureatem 21. edycji Konkursu Teraz Polska. (fran) Upadłość Akrybii i Odeonu Zarząd Akrybia Sp. z o.o. w upadłości układowej poinformował, że 18 listopada 2011 roku został zawarty układ według propozycji układowych zarządu. Za układem głos oddało 45 wierzycieli, posiadających łącznie 87,5 proc. wszystkich wierzytelności czytamy w komunikacie spółki. Natomiast postanowie-
8 wydarzenia informacje komunikaty niem z 7 października 2011 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, ogłosił upadłość likwidacyjną Odeon AiR Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie obejmującą likwidację majątku dłużnika. Los Odeonu był wynikiem tego, co działo się wokół upadłości układowej Akrybii. Gdyby ta sprawa była rozwiązana wcześniej, prawdopodobnie Odeon uniknąłby tak poważnych konsekwencji. Natomiast brak środków, które Akrybia była winna Odeonowi za bardzo obciążał tę drugą firmę mówił we wrześniu, po złożeniu wniosku o upadłość, prezes tej firmy Piotr Prüffer. (red) Złote Berło Myśliwskiego W 2011 roku Złote Berło Fundacji Kultury Polskiej otrzymał Wiesław Myśliwski za pełną nowatorskich poszukiwań i epickiego rozmachu twórczość pisarską przedstawiającą przemiany oraz przewartościowania postaw Polaków. Nagrodę Złotego Berła ustanowiła Fundacja Kultury Polskiej w 1999 roku. Wyłącznym Fundatorem Nagrody oraz Mecenasem uroczystości jej wręczania jest Bank Millennium. Wartość Nagrody wynosi 110 tys. zł. Jej pierwszym laureatem został redaktor Jerzy Giedrojć. (fran) Targi na Zamku XX Targi Książki Historycznej, organizowane przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej i Fundację Historia i Kultura, odbyły się w dniach 24 27 listopada 2011 roku, już po raz trzeci w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie. Jubileuszowa edycja Targów Książki Historycznej została objęta honorowym patronatem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego oraz prezydent m.st. Warszawy Hannę Gronkiewicz-Waltz. Po raz pierwszy na TKH został zorganizowany Salon Bibliotek (ponad 30 wystawców), a po raz drugi Salon Muzeów (50 placówek z całego kraju). Został pobity rekord frekwencyjny przez cztery dni targowe do Arkad przybyło prawie 21 tys. osób. Targi Książki Historycznej odnotowały też rekordową liczbę wystawców w sumie 196 wydawców z całej Polski. Były wśród nich największe oficyny z segmentu książki historycznej i militarnej, a tak-