WPŁYW HISTORYCZNEJ DZIAŁALNOŚCI KOPALNI RUD Zn-Pb W CHRZANOWIE NA STAN ŚRODOWISKA WODNEGO DOLINY MATYLDY
|
|
- Paweł Pawlak
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2010 Tom 5 Zeszyt 4 Urszula ALEKSANDER-KWATERCZAK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Dariusz CISZEWSKI, Ewa SZAREK-GWIAZDA, Janina KWANDRANS, Elżbieta WILK- WOŹNIAK Polska Akademia Nauk, Kraków Andrzej WALOSZEK Uniwersytet Jagielloński, Kraków WPŁYW HISTORYCZNEJ DZIAŁALNOŚCI KOPALNI RUD Zn-Pb W CHRZANOWIE NA STAN ŚRODOWISKA WODNEGO DOLINY MATYLDY Streszczenie. Przeprowadzono standardową analizę wody oraz określono zawartości metali ciężkich w wodach, osadach i wybranych gatunkach roślin, pobranych ze stawów oraz ze strumienia Matylda w rejonie dawnej kopalni rud Zn-Pb Matylda w Chrzanowie. Mimo niemal 40 lat od zamknięcia kopalni koncentracje Zn, Cd i Pb wodzie i roślinach są wciąż bardzo wysokie, a w osadach przekraczają nawet 1000 razy wartości tła geochemicznego. THE INFLUENCE OF HISTORICAL ACTIVITY OF THE Zn-Pb ORE MINE IN CHRZANÓW ON THE AQUATIC ENVIRONMENT QUALITY OF THE MATYLDA VALLEY Summary. Standard analyze of water and heavy metals content in waters, sediments and selected plant species were carried out in the fish ponds and the Matylda stream in proximity to former Zn-Pb ore mine Matylda in Chrzanów. Despite almost 40 years since closure of the mine, sediments, waters and plants are strongly polluted by Zn, Cd and Pb with sediment concentrations exceeding even 1000 times geochemical background. 1. Wprowadzenie Złoża rud cynkowo-ołowiowe, występujące w południowej Polsce na Wyżynie Śląsko- Krakowskiej należą do największych w Europie. Występują one przede wszystkim w triasowych dolomitach kruszconośnych i ze względu na płytkie zaleganie oraz
2 22 U. Aleksander-Kwaterczak, D. Ciszewski i in. wielowiekowe wydobycie i przeróbkę stały się źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych i ich osadów (Molenda 1963). Początki górnictwa na tym terenie sięgają XII wieku, kiedy to zbierano kawałki galeny z powierzchni ziemi. Dopiero w XIV wieku Kazimierz Wielki sprowadził górników z Saksonii, którzy udoskonalili wydobycie rudy metodą odkrywkową. Przyspieszony rozwój górnictwa cynkowo-ołowiowego w XIX wieku był związany z wynalezieniem na Śląsku techniki wytapiania cynku metalicznego z masy galmanowej (Szuwarzyński 2000, Jędrzejczyk-Korycińska 2009). Z rozwojem górnictwa związane jest także założenie kopalni rud Zn-Pb Matylda w Kątach koło Chrzanowa, około 1850 roku. Wielkość eksploatacji w tej kopalni była ściśle związana z jej dużym zawodnieniem i możliwościami odpompowania wody. Z powodu zalewania kopalnia była kilkakrotnie zamykana, a jej roczna produkcja znacznie się wahała, dochodząc do kilku tysięcy ton galeny i kilkudziesięciu tysięcy ton galmanu. Po raz ostatni kopalnię odwodniono w 1953 roku i prowadzono wydobycie do 1972 roku, kiedy to z powodu wyczerpania złóż została ostatecznie zamknięta. Największe wydobycie rud Zn-Pb w okresie od 1953 do 1972 roku wahało się w granicach tys. ton i było nawet kilkukrotnie większe niż w XIX wieku i o połowę większe niż w okresie międzywojennym (Szuwarzyński 2000). Wody dołowe wypompowywane z kopalni kierowane były do kanału Matylda, wykonanego wzdłuż dawnego strumienia Śmidra (rys. 1). Można oszacować, że w szczytowych okresach odwadniania kopalni, kanałem Matylda płynęło od około 0,5 do nawet 1 m 3 /s wody. W pozostałych okresach ilość ta wynosiła 0,2-0,3 m 3 /s. Wody z kopalni zasilały także stawy rybne, zlokalizowane w dnie doliny za pośrednictwem kanałów oraz dawnego koryta Śmidry. Współcześnie w górnym i środkowym biegu przepływ w strumieniu Matylda wynosi około 2-15 dm 3 /s, w zależności od miejsca i pory roku. W artykule przedstawiono ocenę wpływu historycznej działalności kopalni rud Zn-Pb w Chrzanowie (Górny Śląsk) na zanieczyszczenie metalami ciężkimi, głównie: cynkiem, kadmem i ołowiem ekosystemu (woda, osady wodne i makrofity) doliny rzeki Matyldy. 2. Obszar i materiał do badań Przeprowadzono badania środowiska wodnego w dolinie rzeki Matyldy, koło Chrzanowa (Górny Śląsk) (rys. 1). Objęły one określenie zawartości metali ciężkich w wodach i osadach, pobranych zarówno z koryta strumienia Matylda, jak i z zasilanych jej wodami, połączonych kaskadowo stawów rybnych na Groblach: Małego (MM), Średniego (MS), Dużego (MD), Dolnego (MDo) oraz stawu Szymalówka (MK), znajdującego się na terenie ośrodka
3 Wpływ historycznej działalności kopalni rud Zn-Pb 23 rekolekcyjnego Ojców Karmelitów Bosych z Czernej. Metale ciężkie oznaczono ponadto w wybranych gatunkach makrolitów: wywłóczniku kłosowym (Myriophyllum spicatum), rdestnicy kędzierzawej (Potamogeton crispus) i rogatku sztywnym (Ceratophyllum demersum), pobrane ze stawów rybnych. Do analizy pobrano łącznie (rys. 1): 46 próbek osadów (16 z koryta Matyldy i 30 ze stawów); 38 próbek wody; w tym 8 ze strumienia (M1-M8) oraz 30 ze stawów (MM1 i MM4; MS1 i MS6; MD1 i MD8; MDo1 i MDo4 oraz MK1); makrofity: rdestnica i rogatek ze Stawu Małego (brak w innych stawach), wywłócznik kłosowy z 6 stanowisk (MM5, MS5, MD2, MDo1 i MDo4 oraz zbiornika MK). Próbki osadów i makrofity pobrano jednorazowo w kwietniu 2009 roku, natomiast wody w odstępach miesięcznych, od kwietnia 2009 do marca 2010 roku. Rys. 1. Lokalizacja obszaru badań i pobrania próbek do badań (1. autostrada, 2. drogi główne, 3. drogi leśne, 4. linie kolejowe, 5. stawy rybne, 6. lasy, 7. nieczynna kopalnia Matylda, 8. tereny zabudowane, a - grobla i droga, b - grobla, c - punkty pobrania osadów, d - punkty pobrania wody i osadów) Fig. 1. Localization of study area and sampling points (1. highway, 2. main roads, 3. forest roads, 4. railway, 5. fish ponds, 6. forests, 7. closed mine Matylda, 6. built-up areas, a - pond dyke with road, b - pond dyke, c - sediment sampling points, d - water and sediment sampling points)
4 24 U. Aleksander-Kwaterczak, D. Ciszewski i in. 3. Metodyka WODA W próbkach wody określono ph, Eh oraz PEW (wielofunkcyjny przyrząd komputerowy CX-742 Elmetron). Określana była także w nich zawartość tlenu rozpuszczonego i BZT 5 metodą Winklera (APHA 1992). Zawartości anionów: węglanów, siarczanów, azotanów, chlorków i fosforanów oznaczano metodą chromatografii jonowej na aparacie DIONEX, IC25, a kationów: litu, sodu, potasu, magnezu i wapnia na aparacie DIONEX, ICS Część próbki, przeznaczoną do oznaczenia kationów metali, filtrowano przez sączek 0,45μm i zakwaszano do ph ok. 2 (stężony HNO 3 ultra czysty). Zawartości metali, tj. Cd, Zn, Pb, Fe i Mn określono metodą ICP-MS (Perkin Elmer ELAN 6100). OSAD POWIERZCHNIOWY Osad pobrano za pomocą próbnika do szczelnych pojemników, określono jego ph i Eh (wielofunkcyjny przyrząd komputerowy CX-742 Elmetron), a następnie przechowywano w lodówce do czasu analizy. W przypadku osadów strumienia Matylda w każdym punkcie pobrano próbkę z brzegu (a) oraz z dna koryta aktywnego (b). Wydzielono frakcję ziarnową poniżej 63 µm na mokro i określono jej udział procentowy. Określono gęstość osadów, zawartość wody, substancji organicznej (na podstawie straty masy podczas prażenia w temp. 550 C) oraz zawartości metali (Cd, Zn, Pb, Fe i Mn) po ekstrakcji w mieszaninie 65% NHO 3 i 30% H 2 O 2 metodą ICP-MS (Perkin Elmer ELAN 6100). ROŚLINY Metale ciężkie analizowano w części nadziemnej makrofitów: wywłócznika kłosowego (Myriophyllum spicatum), rdestnicy kędzierzawej (Potamogeton crispus) i rogatka sztywnego (Ceratophyllum demersum). Makrofity myto w wodzie ze stawów, a w laboratorium w wodzie destylowanej. Nadziemne części makrofitów suszono w temperaturze 60ºC, a następnie homogenizowano w młynie kulowym (Pulverisette 5). Próbki makrofitów (3 podpróbki z każdego gatunku) mineralizowano w stężonych kwasach azotowym i solnym (spektralnie czystych), w mineralizatorze Speed Wave (Berghof). W uzyskanych roztworach metale ciężkie oznaczano metodą F-AAS, przy użyciu spektrofotometru Varian (20). Dokładność oznaczeń sprawdzano przy użyciu próbek referencyjnych roślin (Certified Reference Material BCR - 60, Aquatic plant, Lagarosiphon major).
5 Wpływ historycznej działalności kopalni rud Zn-Pb Wyniki Mimo że minęło niemal 40 lat od zamknięcia kopalni, koncentracje metali głównie cynku, kadmu i ołowiu w wodzie, osadach i roślinach są wciąż wysokie. Średnie zawartości tych metali w wodach rzecznych wahają się w granicach [mg/dm 3 ]: Cd 0,0003-0,0035; Pb 0,0038-0,0316 oraz Zn 0,112-1,341 (tab. 1); a najwyższe występują w górnym odcinku, położonym najbliżej dawnej kopalni. W wodach stawów rybnych wartości te są porównywalne lub nieco niższe i wynoszą [mg/dm 3 ]: Cd 0,0004-0,0040; Pb 0,0047-0,0336 oraz Zn 0,103-0,486 (tab. 1); podobnie wartości maksymalne zostały stwierdzone w Stawie Małym (MM), położonym najbliżej historycznej kopalni. Tablica 1 Parametry statystyczne wybranych wskaźników wody ze strumienia Matylda i Stawów na Groblach Matylda (n=40) Stawy (n=190) Wskaźnik Minimum Maksimum Średnia arytmetyczna Odchylenie standardowe Minimum Maksimum Średnia arytmetyczna Odchylenie standardowe ph 6,8 7, ,0 7,6 - - PEW [µs/cm] BZT5 [mg/dm 3 ] 0,99 2,62 1,58 0,52 1,31 2,66 2,00 0,43 Fluorki [mg/dm 3 ] 0,182 0,339 0,256 0,047 0,196 0,293 0,242 0,032 Chlorki [mg/dm 3 ] 17,32 52,29 26,87 11,05 19,24 28,37 22,98 3,564 Węglany [mg/dm 3 ] 78,83 311,6 147,2 73,66 81,12 118,4 101,5 13,53 Siarczany [mg/dm 3 ] 46,18 197,8 84,6 51,89 46,94 73,77 61,40 9,69 Azotany [mg/dm 3 ] 1,808 8,499 4,345 2,395 1,967 7,246 4,484 2,061 Fosforany [mg/dm 3 ] 0,002 0,015 0,006 0,004 0,000 0,003 0,002 0,001 Sód [mg/dm 3 ] 6,920 31,74 13,96 7,660 9,834 14,05 11,87 1,653 Potas [mg/dm 3 ] 1,968 6,131 3,079 1,340 2,204 2,975 2,628 0,289 Magnez [mg/dm 3 ] 8,316 35,15 14,90 8,818 8,020 11,49 10,38 1,237 Wapń [mg/dm 3 ] 40,70 132,9 64,80 32,17 38,59 55,01 47,73 6,163 Cd [mg/dm 3 ] 0,000 0,003 0,002 0,001 0,001 0,003 0,001 0,001 Pb [mg/dm 3 ] 0,004 0,032 0,020 0,017 0,002 0,034 0,013 0,011 Zn [mg/dm 3 ] 0,112 1,341 0,536 0,455 0,103 0,486 0,268 0,144 Fe [mg/dm 3 ] 0,224 0,299 0,257 0,028 0,082 0,370 0,224 0,085 Mn [mg/dm 3 ] 0,100 0,204 0,143 0,036 0,033 0,141 0,087 0,041 Wyniki, otrzymane dla badanych wód porównano z obowiązującą od 2004 roku klasyfikacją jakości wód powierzchniowych (DzU ). Stwierdzono poprawę wskaźników jakości wody wraz z odległością od dawnej kopalni. W górnym odcinku, współcześnie zasilanym wodami kanalizacji burzowej i ściekami komunalnymi z obszaru
6 26 U. Aleksander-Kwaterczak, D. Ciszewski i in. miasta Chrzanowa, strumień Matylda prowadzi wody niezadawalającej jakości (IV), głównie ze względu na zawartość Cd, Pb i Zn. Jakość wód strumienia Matylda poprawia się poniżej stawów; w tym odcinku przeważnie występują wody bardzo dobrej (I) lub dobrej jakości (II). Jedynie ze względu na zawartość kadmu, wody na całym badanym odcinku można zaklasyfikować do wód klasy IV. Również w odniesieniu do obowiązującego od 2008 roku Rozporządzenia Ministra Środowiska (DzU ) zawartości Zn, Cd i Pb, w całym górnym odcinku rzeki, są znacząco wyższe od dopuszczalnych wartosci. Znacznie wyższe koncentracje metali występują w osadach dennych; w korycie Matyldy dochodzą nawet do ok.: Cd 400, Pb 18 tys. oraz Zn 47 tys. [mg/kg], natomiast w stawach przyjmują wartości do ok. Cd 825, Pb 36 tys. oraz Zn 138 tys. [mg/kg] (tab. 2). Są to niewątpliwie jedne z najwyższych koncentracji spotykanych w Polsce. Przekraczają wielokrotnie wartości tła geochemicznego (wg Bojakowska Sokołowska 1998) oraz nawet kilkaset razy wartości PEL (probable effect level), czyli stężenia, powyżej którego efekt toksyczny dla roślin jest często obserwowany (zgodnie z normami obowiązującymi w Kanadzie, dotyczącymi obecności szkodliwych substancji w osadach dennych - CCME 1997, McDonald et al. 2000). Zauważono silny związek pomiędzy zawartością substancji organicznej a zawartością metali w osadach, generalnie dużo wyższe zawartości metali stwierdzono w próbkach organicznych, co może świadczyć o wysokim stopniu ich wiązania w tej formie chemicznej. Uzyskane koncentracje odniesiono do polskiej klasyfikacji wg Bojakowskiej i Sokołowskiej (1998). Ze względu na zawartości analizowanych metali, badane osady są bardzo silnie zanieczyszczone i nie spełniają warunków określonych dla 3 klasy jakości. Odnosząc je natomiast do często stosowanej na świecie 7-stopniowej klasyfikacji Müllera (1981), opartej na obliczeniu wskaźnika geoakumulacji, osady te zaliczono do najwyższej 6 klasy (ekstremalnie zanieczyszczonych) ze względu na zawartość kadmu, cynku i ołowiu (rys. 2 i 3).
7 Wpływ historycznej działalności kopalni rud Zn-Pb 27 Tablica 2 Parametry statystyczne wybranych wskaźników osadów powierzchniowych ze strumienia Matylda i Stawów na Groblach Matylda (n=18) Stawy (n=28) Wskaźnik Minimum Maksimum Średnia arytmetyczna Odchylenie standardowe Minimum Maksimum Średnia arytmetyczna Odchylenie standardowe Gęstość [g/cm 3 ] 1,15 2,33 1,68 0,37 0,96 1,57 1,16 0,17 Zawartość frakcji <63µm [%] 0,266 99,9 28,47 34,53 3,41 99,9 53,6 37,1 Zawartość wody [%] Zawartość substancji organicznej [%] 13,43 80,54 39,05 22,60 28,72 91,17 65,46 16,27 0,29 23,19 7,59 8,21 2,04 36,35 11,88 9,51 ph 6,6 7, ,5 7,6 - - Eh [µs] , Cd [mg/dm 3 ] 19,64 404,5 130,7 92,2 10,68 825,3 151,3 158,5 Pb [mg/dm 3 ] 211, , Zn [mg/dm 3 ] Fe [mg/dm 3 ] Mn [mg/dm 3 ] 399, , Rys. 2. Fig. 2. Klasyfikacja osadów strumienia Matylda i stawów ze względu na zawartość w nich Cd Classification of bottom sediments from the Matylda and fish ponds on account of Cd concentration
8 28 U. Aleksander-Kwaterczak, D. Ciszewski i in. Rys. 3. Klasyfikacja osadów strumienia Matylda i stawów ze względu na zawartość w nich Cd Fig. 3. Classification of bottom sediments from the Matylda and fish ponds on account of Zn concentration Stwierdzono także wysokie koncentracje analizowanych metali w częściach nadziemnych badanych roślin. W Stawie Małym (MM rys. 1), położonym najbliżej historycznej kopalni, stwierdzono bardzo wysokie stężenia Pb i Zn w części nadziemnej makrofitów zanurzonych: wywłócznika kłosowego (odpowiednio 371 i 590 mg/kg), rdestnicy kędzierzawej (152 i 407 mg/kg) i rogatka sztywnego (232 i 759 mg/kg). Nawet kilkanaście razy przewyższały one stężenia notowane w zbiornikach wodnych, zanieczyszczonych w małym stopniu (Mikryakova 2002). Stężenia Pb i Zn we wywłóczniku kłosowym charakteryzowały się znacznym zróżnicowaniem pomiędzy badanymi stawami (odpowiednio 33,1-371 i mg/kg), przy czym największe były one w Stawie Małym (MM). Natomiast, pomimo bardzo wysokich stężeń kadmu w osadzie i w wodzie, stężenie tego metalu w makrofitach było nieznacznie podwyższone i mieściło się w zakresie 0,6-2,0 mg/kg. Koncentracje metali uzyskane w osadach należą niewątpliwie nie tylko do najwyższych w Polsce, ale i w Europie. Przekraczają wartości średnie dla osadów wodnych Górnego Śląska, określone przez Lis i Pasieczną (1995) oraz przeciętne wartości, występujące w różnych, najbardziej zanieczyszczonych zbiornikach wodnych regionu śląsko-
9 Wpływ historycznej działalności kopalni rud Zn-Pb 29 krakowskiego (wg Pasieczna 2008). Podobne rezultaty uzyskano dla rzeki Małej Panwi (Alekander-Kwaterczak i in. 2006, Aleksander-Kwaterczak Helios-Rybicka 2008), przepływającej również przez obszar o historycznej działalności górniczej i hutniczej rud Zn- Pb. 5. Wnioski Wysokie koncentracje związków metali w środowisku wodnym, w dolinie strumienia Matylda, a szczególnie w osadach wskazują na długotrwałe skutki niemal 100-letniego funkcjonowania kopalni rud Zn-Pb Matylda w Chrzanowie. Są one widoczne pomimo kilkudziesięciu lat, jakie minęły od zakończenia eksploatacji. Przyczyną tego jest stosunkowo niewielka erozja osadów w strumieniu lub jej brak w stawach. Proporcjonalnie więc, dużo większe znaczenie dla zmniejszania się zanieczyszczenia ma remobilizacja badanych pierwiastków, która jednak ze względu na stosunkowo niewielkie, przeciętne przepływy wody w strumieniu powoduje wolne zmniejszanie się zanieczyszczenia osadów w skali całej doliny. Jednakże, metale ciężkie, występujące w osadach doliny Matyldy wydają się stanowić dużo mniejsze niż przewidywane przez istniejące klasyfikacje toksykologiczne zagrożenie dla badanych gatunków makrofitów, biorąc pod uwagę nieproporcjonalnie niskie ich zawartości w wodzie i w tych roślinach, w stosunku do osadów. Prawdopodobnie wpływ ten ma miejsce poprzez eliminacje niektórych gatunków lub też zmiany fizjologii roślin i wymaga dalszych badań. BIBLIOGRAFIA 1. APHA: Standard Methods for Water and Wastewater Examination, 18th edn. American Public Health Association, Washington D.C Aleksander-Kwaterczak U., Wardas M., Fuk A., Dudek K.: A threat to the Mala Panew River ecosystem due to Cd and Zn above standard concentration in its bottom sediments. Pol J Environ Stud 15(5d): 2006, p Aleksander-Kwaterczak U., Helios-Rybicka H.: Contaminated sediments as a potential source of Zn, Pb and Cd for a river system in the historical metalliferous ore mining and smelting industry area of South Poland. J Soils Sediments , p Bojakowska I., Sokołowska G.: Geochemiczne klasy czystości osadów wodnych. Przegląd Geologiczny, vol. 46, nr 1, 1998, s CCME: Recomended Canadian Soil Quality Guidelines CCME , DzU , Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. W sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu
10 30 U. Aleksander-Kwaterczak, D. Ciszewski i in. prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. 7. DzU , Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. 8. Jędrzejczyk-Korycińska M.: Obszary dawnej eksploatacji złóż cynkowo-ołowiowych ich bogactwo florystyczne a możliwości ochrony. Problemy Ekologii Krajobrazu, t. XXIV, 2009, s Lis J., Pasieczna A.: Atlas Geochemiczny Górnego Śląska 1: Państwowy Instytut Geologiczny, PAE SA. Warszawa MacDonald D.D, Ingersoll C.G., Berger T.A.: Development and evaluation of consensusbased sediment quality guidelines for freshwater ecosystems. Arch. Environ. Contam. Toxicol 39, 2000, p Mikryakova T.F.: Accumulation of heavy metals by macrophytes at different levels of pollution of aquatic medium, Water Resources 29, 2002, p Molenda D.: Górnictwo kruszcowe na terenie złóż śląsko-krakowskich do połowy XVI wieku. Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej XV, Studia z Dziejów Górnictwa i Hutnictwa VIII. Ossolineum, Kraków Pasieczna A.: Wpływ przemysłu na środowisko przyrodnicze regionu śląskokrakowskiego. Gospodarka surowcami mineralnymi, t. 24, z. 22, 2008, s Müller G.: Die Schwermetallbelasturg der Sedimente des Neckars und seiner Nebenflűsse: Eine Bestandsaufnahme. Chemiker Zeitung, Chemie, Technische Chemie, Chemiewirtschaft 105, 6, 1981, p Szuwarzyński M.: Zakłady Górnicze Trzebionka S.A Wydawnictwo Przedsiębiorstwo Doradztwa Technicznego Kadra, Trzebinia Recenzent: Dr hab. inż. Marek Pozzi, prof. nzw. w Pol. Śl.
KLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W 2004 ROKU
KLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W 2004 ROKU Badania wód podziemnych w sieci krajowej prowadzi od 1991 roku Państwowy Instytut Geologiczny. Badania obejmują wody podziemne różnych użytkowych poziomów
1. WSTĘP... 3 2. METODYKA BADAŃ... 3. 2.1. Miejsca i sposób pobierania próbek wody z akwenów portowych... 3. 2.2. Metody analityczne...
SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 3 2. METODYKA BADAŃ... 3 2.1. Miejsca i sposób pobierania próbek wody z akwenów portowych... 3 2.2. Metody analityczne... 6 3. WYNIKI BADAŃ... 6 4. WNIOSKI... 12 SPIS TABEL 1. Współrzędne
ANEKS 2 Zalecane metody analiz chemicznych wody, pobieranie, przechowywanie i utrwalanie próbek
ANEKS 2 Zalecane metody analiz chemicznych wody, pobieranie, przechowywanie i utrwalanie próbek Tabela 1. Zalecane metody analiz chemicznych wody parametr metoda podstawowa metoda alternatywna ph metoda
Zanieczyszczenie środkowej i dolnej Odry wybranymi metalami ciężkimi w latach na podstawie wyników monitoringu geochemicznego osadów dennych
12 Zanieczyszczenie środkowej i dolnej Odry wybranymi metalami ciężkimi w latach 1991 25 na podstawie wyników monitoringu geochemicznego osadów dennych Grażyna Głosińska, Jerzy Siepak Uniwersytet im. A.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
I N S T Y T U T M O R S K I W GDAŃSKU
I N S T Y T U T M O R S K I W GDAŃSKU ZAKŁAD OCHRONY ŚRODOWISKA 80-958 GDAŃSK, ul. Benzynowa 1 tel. (058) 308 81 28, tel/fax (058) 308 81 25 BADANIA POZIOMU SUBSTANCJI ZANIECZYSZCZAJĄCYCH W WODACH BASENÓW
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 17 sierpnia 2016 r. AB 814 Nazwa i adres PRZEDSIĘBIORSTWO
Tytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka 1, Piotr Chohura 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław 2 Katedra
Magdalena Jabłońska-Czapla Eligiusz Kowalski Jerzy Mazierski
ROLA ZANIECZYSZCZEŃ PUNKTOWYCH W DYSTRYBUCJI WYBRANYCH METALI W ZBIORNIKU WODOCIĄGOWYM GOCZAŁKOWICE. Magdalena Jabłońska-Czapla Eligiusz Kowalski Jerzy Mazierski Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 26 lipca 2017 r. AB 814 Nazwa i adres PRZEDSIĘBIORSTWO
przemieszczaniem osadów bogatych w metale z biegiem Kanału. Uważa też, że interakcja osadów dennych, aluwiów i gleb ze środowiskiem wodnym powoduje
Prof. dr hab. inż. Jacek Motyka Kraków, dn. 27.05.2013 r. Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie e-mail: motyka@agh.edu.pl Recenzja dorobku dr inż. Urszuli
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 832 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI Warszawa, ul. Szczotkarska 42
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 832 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 30 lipca 2018 r. Nazwa i adres: AB 832 GRUPOWA
Zleceniodawca: Eco Life System Sp. z o. o., ul. Królewiecka 5 lok. 3, 11-700 Mrągowo
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA Sprawozdanie z wykonania monitoringu jakości wody i osadów dennych w zbiorniku wodnym w miejscowości Modła - gmina Jerzmanowa, przed
Katedra Ochrony Środowiska
Katedra Ochrony Środowiska Lp. Kierunek studiów stacjonarnych II stopnia Specjalność Temat pracy dyplomowej magisterskiej 2016/2017 Opiekun pracy Nazwisko studenta 1. Ochrona środowiska TOŚ Wpływ eksploatacji
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 6 sierpnia 2015 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA
Opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych
Opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych Podstawa prawna: 1. rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 roku w sprawie określenia
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 26 września 2016 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA
Opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych
Opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 roku w sprawie określenia
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 769
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 769 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 28 sierpnia 2018 r. AB 769 Nazwa i adres INNEKO
ZAKRES: AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1214
ZAKRES: AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1214 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 11 maja 2018 r. Nazwa i adres AB 1214 MIEJSKIE
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 7 września 2010 r. AB 646 Nazwa i adres INSTYTUT
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 893
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 893 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 16 stycznia 2017 r. Nazwa i adres AB 893 PRZEDSIĘBIORSTWO
I N S T Y T U T M O R S K I W GDAŃSKU
I N S T Y T U T M O R S K I W GDAŃSKU ZAKŁAD OCHRONY ŚRODOWISKA 80-958 GDAŃSK, ul. Benzynowa 1 tel. (058) 308 81 28, tel/fax (058) 308 81 25 BADANIA POZIOMU SUBSTANCJI ZANIECZYSZCZAJĄCYCH W WODACH BASENÓW
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1651
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1651 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 30 lipca 2018 r. Nazwa i adres LABSTAR MATEUSZ
OFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH
OFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH Pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych na stanowiskach pracy powietrze - czynniki chemiczne pyły hałas Analizy nawozów Analizy wody i ścieków Analizy produktów
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 832
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 832 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8, Data wydania: 30 lipca 2014 r. Nazwa i adres: GRUPOWA OCZYSZCZALNIA
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 8 lipca 2014 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD WODOCIĄGÓW
Obieg materii w skali zlewni rzecznej
WODY PODZIEMNE Wody podziemne stanowią nie tylko formę retencji wody w zlewni, ale równocześnie uczestniczą w procesach przemieszczania rozpuszczonej materii w zlewni. W ramach ZMŚP na Stacjach Bazowych
X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Dominika Jezierska. Łódź, dn r.
Badania i ocena jakości środowiska morskiego Bałtyku rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać morskie wody wewnętrzne i wody przybrzeżne będące środowiskiem
zasolenie Potoku Służewieckiego i Jez. Wilanowskiego
Wpływ stosowania chemicznych środków w odladzających na zasolenie Potoku Służewieckiego S i Jez. Wilanowskiego Izabela BOJAKOWSKA 1, Dariusz LECH 1, Jadwiga JAROSZYŃSKA SKA 2 Państwowy Instytut Geologiczny
Analiza zmienności przestrzennej zanieczyszczeń wód powierzchniowych z użyciem narzędzi GIS
Analiza zmienności przestrzennej zanieczyszczeń wód powierzchniowych z użyciem narzędzi GIS Prof. Andrzej Leśniak Katedra Geoinformatyki i Informatyki Stosowanej, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 29 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 6 Data wydania: 25 czerwca 2018 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD WODOCIĄGÓW
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Monitoring cieków w Gminie Gdańsk w roku 2011
Cel i zakres pracy Monitoring w Gminie Gdańsk w roku 2011 Celem pracy było przeprowadzenie monitoringowych badań wybranych na terenie Gminy Gdańsk i na podstawie uzyskanych wyników badań określenie poziomu
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA KATALOG WYBRANYCH FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH WSKAŹNIKÓW ZANIECZYSZCZEŃ WÓD PODZIEMNYCH I METOD ICH OZNACZANIA
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA KATALOG WYBRANYCH FIZYCZNYCH I CHEMICZNYCH WSKAŹNIKÓW ZANIECZYSZCZEŃ WÓD PODZIEMNYCH I METOD ICH OZNACZANIA Biblioteka Monitoringu Środowiska Warszawa 2013 Niniejsze opracowanie
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 27 maja 2015 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod identyfikacji
Nazwa: Zbiornik Włocławek
Nazwa: Zbiornik Włocławek Dorzecze: Wisła Region wodny: Środkowa Wisła Typ zbiornika: reolimniczny Czas zatrzymania wody: ok. 5 dni Długość zbiornika: 41 km Powierzchnia zbiornika: 59,2 km² Powierzchnia
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 29 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD
Suwałki dnia, r.
Suwałki dnia, 06.08.2018 r. W nawiązaniu do Komunikatu nr 1 przedstawiamy szczegółową informację o działaniach podjętych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku, Delegaturę w Suwałkach
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 kwietnia 2015 r. AB 814 Nazwa i adres PRZEDSIĘBIORSTWO
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze
PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:
PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 9 sierpnia 2017 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD WODOCIĄGÓW
Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA
Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez
PRZEDMIOT ZLECENIA :
PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni
Badania poziomu substancji zanieczyszczających w wodach basenów portowych Morskiego Portu Gdynia w czerwcu 2013
INSTYTUT MORSKI W GDAŃSKU ZAKŁAD OCHRONY ŚRODOWISKA 80-830 Gdańsk, ul. Długi Targ 41/42 tel./fax (58) 308-81-25, tel. (58) 308-81-28 Badania poziomu substancji zanieczyszczających w wodach basenów portowych
Woltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach
Analit 6 (2018) 45 52 Strona czasopisma: http://analit.agh.edu.pl/ Woltamperometryczne oznaczenie lekach i ściekach Voltammetric determination of paracetamol in drugs and sewage Martyna Warszewska, Władysław
Katedra Ochrony Środowiska
Lp. Kierunek studiów stacjonarnych I stopnia Katedra Ochrony Środowiska Temat projektów inżynierskich 2016/2017 Opiekun pracy Nazwisko studenta 1. Ochrona środowiska Charakterystyka składu chemicznego
Acta 12 (2) 2012.indd :41:15. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 12 (2) 2013,
Acta 1 () 01.indd 93 013-1-1 11:41:15 Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 1 () 013, 9310 ** Streszczenie. Abstract. Acta 1 () 01.indd 94 013-1-1 11:41:15 94 Acta Sci. Pol. Acta 1 () 01.indd 95 013-1-1
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1188
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1188 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5, Data wydania: 19 maja 2014 r. Nazwa i adres AB 1188,,WODOCIĄGI
JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY
6. Konferencja Naukowa Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 27-28 listopada 2013 roku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY dr inż. Sylwester
10,10 do doradztwa nawozowego 0-60 cm /2 próbki/ 275. 20,20 Badanie azotu mineralnego 0-90 cm. 26,80 C /+ Egner/
1 Cennik 2008 GLEBA MAKROELEMENTY Badania pełnopłatne Pozycja cennika Kwota w zł Preparatyka ( 2 mm) 2 2,20 Oznaczenie ph 5 4,50 Ekstrakcja przysw. form fosforu i potasu 18 4,50 Oznaczenie przyswajalnego
a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1293
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1293 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 28 lipca 2014 r. Nazwa i adres: AB 1293 UNIWERSYTET
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1633
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1633 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 24 listopada 2017 r. Nazwa i adres AB 1633
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14, Data wydania: 24 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres: AB 325
DELEGATURA W PRZEMYŚLU
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE DELEGATURA W PRZEMYŚLU OCENA JAKOŚCI WÓD RZEK GRANICZNYCH ZA 2009 ROK Opracowała: mgr inż.danuta Satkowska Przemyśl, marzec 2010r. OCENA JAKOŚCI WÓD
CENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH
CENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH I DZIAŁ KONTROLI JAKOŚCI WYKAZ CZYNNOŚCI Cena netto (PLN) Analiza kwasu siarkowego Przygotowanie próby, rejestracja, uśrednianie, wyrównanie temperatury 9,00 Oznaczenie zawartości
Stan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego
Stan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego Józef Wójcik Samodzielna Pracownia Chemii Środowiska Leśnego Instytut Badawczy Leśnictwa Seminarium, Ustroń Jaszowiec, 27-28 lutego
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR /18/SOK
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR 129388/18/SOK Godzina pobrania: 9:00 Punkt poboru, miejsce poboru: SUW Mrowiska, woda uzdatniona Temp. wody: 9,1stC * Smak¹)²) PB-201 wyd. I z dn. 01.02.2013 r. akceptowalny akceptowalny
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu
Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia
VI KONFERENCJA NAUKOWA WODA - ŚRODOWISKO - OBSZARY WIEJSKIE- 2013 Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia A. Kuźniar, A. Kowalczyk, M. Kostuch Instytut Technologiczno - Przyrodniczy,
TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.
Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem
Badania laboratoryjne składu chemicznego wód podziemnych
Katowice 27.11.2015r. Odpowiedź na list Towarzystwa na rzecz Ziemi W związku ze zgłaszanymi przez Towarzystwo na rzecz Ziemi (pismo z dnia 05.11.2015r.) pytaniami dotyczącymi pierwiastków występujących
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW
METALE CIĘŻKIE W UKŁADZIE GLEBA-ROŚLINOŚĆ W ŚRODOWISKU WIELKOMIEJSKIM
Słowa kluczowe: gleba, roślinność, metale ciężkie, formy mobilne Krystyna NIESIOBĘDZKA*, Elżbieta KRAJEWSKA* METALE CIĘŻKIE W UKŁADZIE GLEBA-ROŚLINOŚĆ W ŚRODOWISKU WIELKOMIEJSKIM Problem zanieczyszczeń
a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z
r. Wielkopolskie Centrum Konferencyjne w Licheniu Starym.
TESTOWANIE TECHNOLOGII PRODUKCJI PSTRĄGA STOSOWANYCH W POLSCE W ŚWIETLE ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (WE) NR 710/2009 PUNKTY KRYTYCZNE W BEZPIECZEŃSTWIE PRODUKCJI 18. 02. 2014 r. Wielkopolskie Centrum Konferencyjne
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1267
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1267 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 19 czerwca 2013 r. Nazwa i adres AB 1267 MO-BRUK
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 5 maja 2016 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod identyfikacji
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1633
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1633 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 15 marca 2019 r. Nazwa i adres AB 1633 PRZEDSIĘBIORSTWO
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1267
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1267 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5, Data wydania: 25 czerwca 2015 r. Nazwa i adres AB 1267 MO-BRUK
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 16 lutego 2018 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja elementów stanu/ potencjału ekologicznego i stanu chemicznego wód powierzchniowych płynących województwa
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1099
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1099 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 7 września 2018 r. AB 1099 Kod identyfikacji
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 19 października 2018 r. Nazwa i adres AB 797
Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates
Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Rzeszowie Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates Organizacja Stacji Obecnie funkcjonuje Krajowa Stacja w Warszawie podległa Ministrowi
Ocena wyników badań prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego stanu chemicznego wód podziemnych w 2010 r.
Ocena wyników badań prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego stanu chemicznego wód podziemnych w 2010 r. Państwa Członkowskie Unii Europejskiej, zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną (RDW) 2000/60/WE,
Autoreferat przedstawiający opis dorobku i osiągnięć naukowych. dr inż. Urszula Aleksander-Kwaterczak
Załącznik 2 Autoreferat przedstawiający opis dorobku i osiągnięć naukowych dr inż. Urszula Aleksander-Kwaterczak Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Kraków 2013 1 I. Życiorys
L.p. Powietrzeemisja. Powietrzeimisja. ścieki
L.p. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny Powietrzeimisja Powietrzeemisja 1 Pobieranie próbek wody powierzchniowej i ścieków do badań fiz.-chem. i biologicznych 2 Pobieranie
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 09 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH
EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania
Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych na podstawie badań
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Adam Ludwikowski Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Warszawie Warszawa 13 grudzień 2011r.
Wpływ na środowisko wysokiego stężenia odprowadzanych do rzek substancji oraz zawartości tlenu w wodzie przy obecnej sytuacji hydrologicznej Adam Ludwikowski Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 24 stycznia 2019 r. Nazwa i adres AB 797 ArcelorMittal
Aleksandra Bielicka*, Ewa Ryłko*, Irena Bojanowska* ZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW METALICZNYCH W GLEBACH I WARZYWACH Z OGRODÓW DZIAŁKOWYCH GDAŃSKA I OKOLIC
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 4, 29 r. Aleksandra Bielicka*, Ewa Ryłko*, Irena Bojanowska* ZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW METALICZNYCH W GLEBACH I WARZYWACH Z OGÓW DZIAŁKOWYCH GDAŃSKA I OKOLIC CONTENTS
OBIEG MATERII W SKALI ZLEWNI RZECZNEJ
OBIEG MATERII W SKALI ZLEWNI RZECZNEJ Odpływ powierzchniowy jest podstawową droga odprowadzania substancji rozpuszczonych i zawiesin z obszaru zlewni. Do zasadniczych źródeł substancji obecnych w odpływie
Współczynniki kalkulacyjne, ceny poboru próbek i wykonania badań. 6,0 458,82 zł. 2,0 152,94 zł. 2,5 191,18 zł. 2,0 152,94 zł
Współczynniki kalkulacyjne, ceny poboru próbek i wykonania badań L.p. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny cena jednostkowa Powietrze- imisja Powietrze- emisja cena jednostkowa
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji