Kraków r. Prezentacja przygotowana przez Małopolski Ośrodek Badań Regionalnych

Transkrypt

1 Kraków r. Prezentacja przygotowana przez Małopolski Ośrodek Badań Regionalnych

2 Powstanie pierwszej instytucji statystycznej w Polsce W Krakowie, w 1882 r. powstała pierwsza Komisja Statystyczna w kraju (w obrębie współczesnych granic), a zaraz potem w 1884 r. Miejskie Biuro Statystyczne. Pierwszym dyrektorem krakowskiej placówki statystyki publicznej został prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego Józef Kleczyński, podkreślając zarazem naukowe powiązania Miejskiego Biura Statystycznego. Głównymi zadaniami Miejskiego Biura Statystycznego było zbieranie i dostarczanie danych statystycznych zgodnie z zapotrzebowaniem Komisji Statystycznej, przeprowadzanie spisów i współpraca z innymi biurami statystycznymi w kraju i zagranicą.

3 Pierwsze Opracowanie Pierwszym opracowaniem Miejskiego Biura Statystycznego była Statystyka Miasta Krakowa z 1887 r., która zawierała bardzo szczegółowe informacje na temat terytorium, charakterystyki ludności i poziomu rozwoju infrastruktury ówczesnego Krakowa.

4 Stopień wykształcenia oceniany był na podstawie umiejętności czytania i pisania. Wykształcenie w XIX w. według dzielnic Krakowa Największy odsetek wykształconych przypadał na dzielnicę Śródmieście (66%), zaś najmniejszy na Kazimierz (42%). Zaledwie około 56% ludności Krakowa umiało jednocześnie pisać i czytać. Źródło: Statystyka Miasta Krakowa z 1887r.

5 Największy odsetek ludzi wykształconych występował pośród ludności prawosławnej (90%) i protestanckiej (86%), z kolei najmniejszy był pośród Żydów (48%). Wykształcenie w XIX w. według wyznania Wykształcenie w XIXw. Źródło: Statystyka Miasta Krakowa z 1887r.

6 Osoby niepełnosprawne (tzw. ułomni) dzielono na cztery grupy: ciemnych (niewidomi), głuchoniemych, głupowatych (niepełnosprawni umysłowo) i obłąkanych. Niepełnosprawni według wieku Wykształcenie w XIXw. Odsetek ludzi niepełnosprawnych w społeczeństwie w każdej grupie był podobny i wynosił około 0,1%. Źródło: Statystyka Miasta Krakowa z 1887r.

7 Urządzenia komunalne Liczba wychodków według dzielnic Krakowa Nieco dziwne wydawać się może prowadzenie w XIX w. spisu wychodków, należy jednak pamiętać, że stanowi to obraz rozwoju cywilizacyjnego ówczesnego społeczeństwa. Wykształcenie w XIXw. Wychodki podzielono na trzy kategorie: dołowe, beczkowe i kanałowe, z czego najnowocześniejsze to wychodki kanałowe. Wychodków kanałowych było około 39%, z czego 75% domów z takim systemem znajdowało się w dzielnicy Śródmieście. Źródło: Statystyka Miasta Krakowa z 1887r.

8 Powstanie GUS Kluczowy wpływ na dalszy rozwój statystyki miało powołanie w 1918 r. Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie.

9 Opracowania GUS RP Jedną z pierwszych publikacji nowo powstałej instytucji był Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z podziałem na województwa z 1925 r. Opracowanie powstało na bazie pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 r., przeprowadzonego przez państwo polskie na terenie całego kraju.

10 Opracowania Ośrodków Regionalnych GUS wspierały ośrodki regionalne, takie jak np. Biuro Statystyczne Miasta Krakowa, które publikowało m.in. Statystykę Miasta Krakowa jako kontynuację inicjatywy Miejskiego Biura Statystycznego.

11 Atlasy Statystyczne Opracowania GUS Ciekawym elementem przedstawiania danych statystycznych na początku XX w. były atlasy Statystyka statystyczne, Miasta które Krakowa prezentowały zebrane informacje na mapach. Dawały dzięki temu przejrzysty obraz badanych cech w przestrzeni terytorialnej kraju lub województwa.

12 Oszczędność ludowa w Polsce w 1916 r. W Polsce Zachodniej ludność posiadała przeciętnie wyższe oszczędności niż ludność zamieszkała na wschodzie kraju. Oszczędności na 1 mieszkańca w koronach: poniżej Powyżej 175 Źródło: Atlas Polski Dr. E. Romera z 1916r.

13 Oszczędność według wyznania w woj. krakowskim w 1916 r. Najwyższe oszczędności gromadziła ludność żydowska. Źródło: Atlas Polski Dr. E. Romera z 1916r.

14 Oszczędności gospodarstw domowych współcześnie Opracowania GUS W 2010 r. w Polsce depozyty złożone w bankach przez gospodarstwa domowe wyniosły łącznie 418,7 mld zł (o 9,3 % więcej niż w 2009 Statystyka r.). Miasta Krakowa W I kwartale 2012 r. oszczędności gospodarstw domowych były ujemne, wyniosły -26,8 mld zł wobec dodatnich oszczędności o wartości 35,8 mld zł w poprzednim kwartale.

15 Podstawowe kategorie ekonomiczne w sektorze gospodarstw domowych w latach (w mln zł) Źródło: Publikacja Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach

16 Relacja pomiędzy oszczędnościami a PKB % sektor przedsiębiorstw sektor instytucji rządowych i samorządowych sektor instytucji niekomercyjnych sektor gospodarstw domowych sektor instytucji finansowych i ubezpieczeniowych Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z publikacji Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach

17 Źródło: Atlas Statystyczny Polski z 1924 r. Obszar dawnego województwa krakowskiego

18 W zachodniej Polsce podatek na 1 mieszkańca przyjmował najwyższe wartości w skali kraju We wszystkich województwach oprócz województwa wileńskiego przeważał podatek o charakterze daniny Największą pulę podatków zebrano na terenie województwa warszawskiego Wielkość koła oznacza sumę pobranych podatków bezpośrednich. Danina Gruntowy Przemysłowy Inne Wielkość podatków na 1 mieszkańca w markach polskich: poniżej powyżej 7000 Źródło: Atlas Statystyczny Polski z 1924 r.

19 Opracowania GUS Podatki współcześnie W 2011 r. suma podatków płaconych w Polsce wyniosła Statystyka łącznie Miasta 281,4 Krakowa mld zł, z czego największa część wpłynęła z tytułu podatków od towarów i usług 120,8 mld zł.

20 Struktura wpływów budżetowych z tytułu podatków w Polsce w 2011 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Finansów

21 Statystyka w internecie W dobie powszechnego dostępu do Internetu nie sposób Opracowania nie korzystać GUS z możliwości, które oferuje sieć, również w kontekście statystyki publicznej w kraju. Statystyka Miasta Krakowa Coraz więcej danych statystycznych dostępnych jest w internetowych bankach i bazach danych. Sprawozdawczość statystyczna przenosi się do internetu, podobnie jak spisy powszechne i rejestry.

22 Internetowe banki i bazy danych GUS Źródło:

23 Rejestry REGON i TERYT oraz portal sprawozdawczy Źródło:

24 Rola statystyki Dane zbierane na przestrzeni wieków przez instytucje Opracowania statystyczne GUS w Krakowie i w całej Polsce stanowią dla nas, ludzi współczesnych, niesamowicie Statystyka interesujące Miasta źródło Krakowa wiedzy o drodze, którą ludzkość musiała przejść, aby osiągnąć dzisiejszy poziom rozwoju. Ponadto informacje zbierane na poziomie województw, powiatów i gmin stanowią podstawę do prowadzenia świadomej polityki regionalnej w kraju. Bez takich danych i opracowań wiedza statystyczna w państwie byłaby znacznie uboższa, niepełna i bardziej powierzchowna.